Het belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking. Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking. Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM)"

Transcriptie

1 Het belang van sterke lokale besturen door processen van bestuursversterking Planningsdagen VVSG Vaalbeek, 3 mei 2013 Jean Bossuyt (ECDPM)

2 Toenemende verwachtingen in lokale besturen Bestuur dicht bij de burger (= lokale democratie) Sleutelactor voor het bereiken van de MDGs (=armoedebestrijding) Lokale economische ontwikkeling en territoriale planning Conflictpreventie Beheer natuurlijke rijkdommen

3 POST 2015 AGENDA INCLUSIVE DEVELOPMENT MULTI-ACTOR PARTNERSHIPS DOMESTIC RESOURCE MOBILISATION EEN AGENDA DIE NIEUWE KANSEN BIEDT VOOR LOKAKE BESTUREN

4 Specifieke rollen 1) Belichaming lokale publieke sector 2) Catalysator lokale ontwikkeling 3) Nexus lokaal niveau en andere bestuursniveau s (multilevel governance)

5

6

7 Maar lokale besturen moeten meestal gedijen in moeilijke/vijandige omgevingen Onvoltooide decentralisatieprocessen (in bepaalde gevallen zelf bevroren processen) Beperkte lokale autonomie (politieke weerstanden, geringe fiscale decentralisatie) Concurrende legitimiteiten (o.m. vanwege civiele maatschappij) Zwakke democratische en politieke cultuur in de maatschappij als geheel Beperkte donorsteun en kennis

8 Lokale besturen Instituties in opbouw

9 BEHOEFTE AAN PROCESSEN VAN BESTUURSVERSTERKING

10 STERKE LOKALE BESTUREN DIE AUTONOOM HUN MANDAAT OPNEMEN 2015 WAT VERSTAAT MEN ONDER PROCESSEN 2007 PAS OP!!!! GEEN LINEAIRE PROCESSEN RESULTATEN NIET VERZEKERD 2000 BASELINE : OPKOMENDE LOKALE BESTUREN MET WEINIG LEGITIMITEIT EN CAPACITEIT 10

11 WAT VERSTAAT MEN ONDER BESTUURSVERSTERKING? ECDPM Page 11

12 OD VERSUS ID OD Focus op interne organisatie ID Focus op de organisatie als deel van een politiekmaatschappelijk systeem Versterking menselijke capaciteiten (kwantiteit en kwaliteit) Waarden, normen Versterking interne systemen, processen en procedures Goed bestuur Legitimiteit Kwaliteit interacties met andere actoren

13 DE KUNST inzake het BEGELEIDEN VAN INSTITUTIONELE VERANDERINGSPROCESSEN?

14 1) VERRUIM JE BLIK: SYSTEEMDENKEN Global and Regional Context Overall process of state Modernisation Including public sector reform Democratisation and wider governance reforms National development strategies and processes Decentralisation Process Political Administrative (elected) Local Governments Municipal development Fiscal Local Democracy and Governance Citizen participation Global and Regional Context Local development strategies and processes

15 2) Kijk naar de gehele keten van verantwoording (accountability) Local Government Accountability Mechanisms Central Government Upward accountability & control Quality of policy & legal compliance & fiscal effort Horizontal managerial accountability & control Local Elected Council Own Staff Upward political accountability & control Quality of policy & planning decisions, management & overall governance Local Sector Department Staff Quality of general administration Quality of service delivery Citizens, voters, taxpayers & users of services

16 3) Vermijd blind te varen

17 Het begeleiden van processen van institutieopbouw impliceert zwemmen in troebele waters

18 4) Denk en handel politiek De globale agenda van goed bestuur De grote principes van goed bestuur De harde kern van goed bestuur De globale agenda : democratie, rechtsstaat, mensenrechten, Principes van goed bestuur: participatie, transparantie, verantwoording, Harde kern: de spelregels, belangen, machtsverhoudingen, middelen, drijfveren OPEN DE ZWARTE DOOS

19 De zwarte doos van veranderingsprocessen ECDPM Page 19

20 Hoe krijg je zicht op de ijsberg? Het belang van een «politieke economie analyse» 20

21 De «woordenschat» van een politieke economie analyse Macht Belangen en toegang tot middelen De haalbaarheid van hervormingen Machtsverhoudingen De formele en informele regels van het spel Collectieve actie Onderhandelingen over publieke goederen en diensten

22 5) Lange termijn visie (op ID) gecombineerd met pragmatische aanpak op het terrein Vier vragen: 1) Waar wil je uiteindelijk landen op lange termijn? (eindbestemming?) 2) Welke is realiteit van het lokale bestuur NU? 3) Waar is er voldoende TRACTIE om verandering te stimuleren (VRAAGZIJDE) 4) Hoe dragen projecten bij tot een grotere legitimiteit en uitvoeringscapaciteit lokale besturen?

23 Gebruik beschikbare ruimte door concrete zaken te steunen die band burger-lokaal bestuur versterken

24

25 6) Focus op drijfveren («incentives») tot verandering

26 7) Erken je limieten als externe actor ECDPM Page 26

27 8) Ontwikkelingssamenwerking is mensenwerk belang van cultuur Open en constructief-kritische dialoog Procesfacilitatie

Public Value Een introductie

Public Value Een introductie Public Value Een introductie Zwolle, 3 oktober 2018 Gerwin Nijeboer waarde creëren in het gemeenschappelijk belang voor het welzijn van het individu en de samenleving. Belangrijk: Public is NIET gelimiteerd

Nadere informatie

Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke. sector. Filip De Rynck. Hogeschool Gent

Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke. sector. Filip De Rynck. Hogeschool Gent Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke sector Filip De Rynck De eeuw van de samenwerking Van Government naar Governance toenemende onderlinge afhankelijkheid voor meer en meer complexe problemen

Nadere informatie

Sustainable Development

Sustainable Development Mr. Bas Ahmadali Institute Suriname Local Government And Strategic Public Management http://basahmadali.nl/?p=58 Sustainable Development Duurzame ontwikkeling door decentralisatie en Bevolkingsparticipatie

Nadere informatie

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3 Burgerschap 2.0 From global citizen to global teacher #3 Woordendiarree Waarom zoveel aandacht? Ontwikkelingen in beleid Nadruk op individuele verantwoordelijkheid van de burger (+ en-) Vermaatschappelijking

Nadere informatie

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012 Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele

Nadere informatie

Impact open overheid. Guido Brummelkamp (Panteia)

Impact open overheid. Guido Brummelkamp (Panteia) Impact open overheid Guido Brummelkamp (Panteia) Ontvankelijkheid (OECD, 2009) Acces to decision making (Meijer, 2012) Een overheid is open wanneer deze zich naar de samenleving transparant opstelt, participatie

Nadere informatie

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen

Nadere informatie

Netwerken in de gezondheids- en welzijnszorg. Nele Van Tomme Prof. dr. Joris Voets Prof. dr. Koen Verhoest

Netwerken in de gezondheids- en welzijnszorg. Nele Van Tomme Prof. dr. Joris Voets Prof. dr. Koen Verhoest Netwerken in de gezondheids- en welzijnszorg Nele Van Tomme Prof. dr. Joris Voets Prof. dr. Koen Verhoest Overzicht 1. Situering van het onderzoek 2. Belangrijkste bevindingen a) Succes- en faalfactoren

Nadere informatie

Civiele kracht Stem geven aan verankering. 21 januari 2010

Civiele kracht Stem geven aan verankering. 21 januari 2010 Civiele kracht Stem geven aan verankering 21 januari 2010 Verkenning: Stem geven aan verankering Opzet - Aanleiding - Centrale vraag - Uitgangspunten - Analyse - Voice nader bekeken Aanleiding Legitimiteit

Nadere informatie

Democratie op bestelling?

Democratie op bestelling? Democratie op bestelling? De Arabische Lente en andere seizoenen Studium Generale Universiteit Twente 1 november 2011 Jaap de Wilde Afdeling Internationale Betrekkingen & Internationale Organisatie (IBIO)

Nadere informatie

Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie)

Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie) Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie) Kristel Bogaerts - Ive Marx (Centrum voor Sociaal Beleid) Wouter Van Dooren - Hans Echelpoels (Management

Nadere informatie

COMMUNITY DEVELOPMENT. Flankerend College Bachelor Social Work UNA Studiejaar

COMMUNITY DEVELOPMENT. Flankerend College Bachelor Social Work UNA Studiejaar COMMUNITY DEVELOPMENT Flankerend College Bachelor Social Work UNA Studiejaar 2012-2013 Samenlevingsopbouw Concepten en gerichte benadering Kernprincipes en processen Verschillende classificaties en werkmodellen

Nadere informatie

10997/19 DAU/cg 1 RELEX.1.B

10997/19 DAU/cg 1 RELEX.1.B Raad van de Europese Unie Brussel, 8 juli 2019 (OR. en) 10997/19 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 8 juli 2019 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 9233/19 Betreft:

Nadere informatie

Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen

Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen Inhoud Mijn overtuigingen 2 Mijn prioriteiten 3 Bakens voor morgen 8 Laten we samen aan Europa bouwen 1 Mijn overtuigingen Mijn overtuigingen Een Europa,

Nadere informatie

Maken transities de wereld duurzamer?

Maken transities de wereld duurzamer? Maken transities de wereld duurzamer? Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.cdo.ugent.be Benelux conferentie 2014 Leren in Transitie 18 november 2014 Gent 1. Denken over

Nadere informatie

Jeroen Backs Afdelingshoofd Strategische Beleidsondersteuning Departement Onderwijs en Vorming

Jeroen Backs Afdelingshoofd Strategische Beleidsondersteuning Departement Onderwijs en Vorming Jeroen Backs Afdelingshoofd Strategische Beleidsondersteuning Departement Onderwijs en Vorming Outline Evidence informed -beleid in Onderwijs & Vorming Bijdrage aan het regeerakkoord Case: Naar centrale

Nadere informatie

Onderzoek naar vormen van lokale democratie die past bij de inwoners van onze dorpen en bij onze gemeente. Pilot Lokale Democratie

Onderzoek naar vormen van lokale democratie die past bij de inwoners van onze dorpen en bij onze gemeente. Pilot Lokale Democratie Onderzoek naar vormen van lokale democratie die past bij de inwoners van onze dorpen en bij onze gemeente Pilot Lokale Democratie Aanleiding Van boven af: Gemeente vraagt steeds vaker om mening van het

Nadere informatie

Is het nu (a)sociaal ondernemen of ondernemen?

Is het nu (a)sociaal ondernemen of ondernemen? Enkele bedenkingen ter gelegenheid van 20 jaar VERSO Marc Jegers Overzicht Ondernemen/onderneming (Meng)vormen Hiërarchische hybriditeit (Geen) winst = sociaal? Management = management = management = Voorbeeld

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25307 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Elayah, Moosa Abdo Ali Title: Donors-promoted public sector reforms in developing

Nadere informatie

Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum

Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze

Nadere informatie

Samenwerking Top-down en Bottom-up: een vergelijking van GBO en Wigo4it. Prof. Dr. Jan van Dijk Universiteit Twente

Samenwerking Top-down en Bottom-up: een vergelijking van GBO en Wigo4it. Prof. Dr. Jan van Dijk Universiteit Twente Samenwerking Top-down en Bottom-up: een vergelijking van GBO en Wigo4it Prof. Dr. Jan van Dijk Universiteit Twente De opkomst van Netwerken als Coördinatieprincipe tussen Hiërarchie en Markt Wij bevinden

Nadere informatie

DOSSIER. Cliëntenparticipatie

DOSSIER. Cliëntenparticipatie DOSSIER Cliëntenparticipatie CLIËNTENPARTICIPATIE BETREKKEN VAN KWETSBARE BURGERS VRAAGT OM: van ervaring naar doelgerichte actie (idee of agenda) systeemwereld overheid & organisaties veiligheid nodig

Nadere informatie

Digitale burgerbetrokkenheid #hoedan? Ira van Keulen Leer- en Expertisepunt Open Overheid 20 maart 2018

Digitale burgerbetrokkenheid #hoedan? Ira van Keulen Leer- en Expertisepunt Open Overheid 20 maart 2018 Digitale burgerbetrokkenheid #hoedan? Ira van Keulen Leer- en Expertisepunt Open Overheid 20 maart 2018 Rathenau Instituut in het kort Onderzoeks- en debatinstituut op snijvlak van technologie, wetenschap,

Nadere informatie

Integraal samenwerken in de wijk: wat betekent dit voor toezicht?

Integraal samenwerken in de wijk: wat betekent dit voor toezicht? NVTZ Lokaliteit en toezicht houden Integraal samenwerken in de wijk: wat betekent dit voor toezicht? Rian van de Schoot -Vilans Programma Hervorming Langdurende Zorg en de opkomst van wijkteams Wat weten

Nadere informatie

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden Bijlage a Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden De functie van de Raad van Commissarissen. In deze profielschets wordt eerst ingegaan op de achtergronden

Nadere informatie

Horizontale materies en de autonomie van de lijnentiteiten. Tussentijdse beschouwingen. 7 mei 2009 Luc Lathouwers

Horizontale materies en de autonomie van de lijnentiteiten. Tussentijdse beschouwingen. 7 mei 2009 Luc Lathouwers Horizontale materies en de autonomie van de lijnentiteiten Tussentijdse beschouwingen 7 mei 2009 Luc Lathouwers Departement Bestuurszaken Visie Samen-werken aan een duurzame bestuurlijke vernieuwing die

Nadere informatie

Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012

Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Weemoed naar vroeger? Realiteit Sociaal-maatschappelijke context is veranderd, politieke

Nadere informatie

UITDAGINGEN VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING. Arnout Justaert Directeur ngo-federatie

UITDAGINGEN VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING. Arnout Justaert Directeur ngo-federatie UITDAGINGEN VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Arnout Justaert Directeur ngo-federatie INHOUD 1. Een internationale agenda: aangepast aan de uitdagingen van vandaag? 2. Een hedendaagse Belgische ontwikkelingssamenwerking?

Nadere informatie

Algemeen belang. Algemeen belang. Overheidsmanagement en beleid in dienst van het algemeen belang. Prof. Dr. Annie Hondeghem. Achterhaald concept?

Algemeen belang. Algemeen belang. Overheidsmanagement en beleid in dienst van het algemeen belang. Prof. Dr. Annie Hondeghem. Achterhaald concept? Overheidsmanagement en beleid in dienst van het algemeen belang Prof. Dr. Annie Hondeghem Algemeen belang Achterhaald concept? Nieuw overheidsmanagement Rational choice denken Homo economicus: nutsmaximalisatie

Nadere informatie

Teacher leadership. Wat draagt dat begrip bij aan de rol van leraren? Marco Snoek

Teacher leadership. Wat draagt dat begrip bij aan de rol van leraren? Marco Snoek Teacher leadership Wat draagt dat begrip bij aan de rol van leraren? Marco Snoek 1 INHOUD Over de rol van de leraar Over mentale modellen ten aanzien van leiderschap Waarom aandacht voor teacher leadership?

Nadere informatie

Besluitvorming in een interconnected wereld Strategieën voor besluitvorming in netwerken het proces

Besluitvorming in een interconnected wereld Strategieën voor besluitvorming in netwerken het proces Inhoud 1 Besluitvorming in een interconnected wereld 11 1.1 Een interconnected wereld 11 1.2 De structuur van een interconnected wereld: drie kenmerken 12 1.2.1 Eerste kenmerk: interdependenties 12 1.2.2

Nadere informatie

The CAF Procedure voor externe feedback 2010

The CAF Procedure voor externe feedback 2010 De toekomst van kwaliteitsmanagement met CAF in de publieke sector The CAF Procedure voor externe feedback 2010 Inhoudsopgave 1. The CAF procedure voor externe feedback : waarom en wat 1. Noodzaak, doelstellingen

Nadere informatie

"Baselines: eigenwijsheid of wijsheid?"

Baselines: eigenwijsheid of wijsheid? "Baselines: eigenwijsheid of wijsheid?" Een afrondende 'beschouwende' presentatie Ing. Ernst J. Oud CISA CISSP Philips Toshiba Crypsys Data Security Getronics Business Continuity (a.k.a. CUC) Urenco Deloitte

Nadere informatie

SWOT M&E in Belgische ontwikkelingssamenwerking Focus op DGD en DBE. VEP Seminarie Brussel, 17/12/2015

SWOT M&E in Belgische ontwikkelingssamenwerking Focus op DGD en DBE. VEP Seminarie Brussel, 17/12/2015 SWOT M&E in Belgische ontwikkelingssamenwerking Focus op DGD en DBE Ivo Hooghe (DBE), Olivier Thery (DGD), Nathalie Holvoet (IOB) met input van Huib Huyse (HIVA) VEP Seminarie Brussel, 17/12/2015 DBE BTC

Nadere informatie

Belangenbehartiging in de Europese Unie

Belangenbehartiging in de Europese Unie Belangenbehartiging in de Europese Unie Joost van den Akker LLM, MA 22 april 2014 In 1988 voorspelde de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie Jacques Delors dat binnen 10 jaar 80% van de wetgeving

Nadere informatie

Een Europese democratie: utopie of noodzaak?

Een Europese democratie: utopie of noodzaak? Een Europese democratie: utopie of noodzaak? Prof. Stefan Rummens Hoger Instituut voor Wijsbegeerte 14 november 2016 Europa in crisis? Europa in crisis de EU verliest slagkracht de EU verliest legitimiteit

Nadere informatie

REGIONALE SAMENWERKING IN VLAANDEREN DE AGENDA

REGIONALE SAMENWERKING IN VLAANDEREN DE AGENDA REGIONALE SAMENWERKING IN VLAANDEREN DE AGENDA Filip De Rynck 1 Gebied of regio: een kruispunt Verschillende ratio s laden schalen op: met verlengd lokaal bestuur en met Vlaamse planningsregio s (eerder

Nadere informatie

The chain gang: Public Briefing / februari 2014. Hoe Cloud ketens tot succesvollere implementaties leiden. Maurice van der Woude 1

The chain gang: Public Briefing / februari 2014. Hoe Cloud ketens tot succesvollere implementaties leiden. Maurice van der Woude 1 Public Briefing / februari 2014 The chain gang: Hoe Cloud ketens tot succesvollere implementaties leiden Maurice van der Woude 1 Ketensturing is niets nieuws, echter waar met meer Cloud oplossingen tegelijk

Nadere informatie

Data? Informatie? Kennis! Wijsheid!

Data? Informatie? Kennis! Wijsheid! Data? Informatie? Kennis! Wijsheid! Ivo Cré, Polis Wat is Polis? Netwerk 70 Europese steden en region s Innovatie Uitwisseling van kennis en ervaringen Europese en internationale initiatieven Europese

Nadere informatie

Beginselen van de democratische rechtsstaat

Beginselen van de democratische rechtsstaat Beginselen van de democratische rechtsstaat Prof. mr. M.C. Burkens Prof. mr. H.R.B.M. Kummeling Prof. mr. drs. B.P. Vermeulen Prof. mr. R.J.G.M. Widdershoven Inleiding tot de grondslagen van het Nederlandse

Nadere informatie

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma Op weg naar een integraal kindcentrum Janny Reitsma Programma: Verkenning van het integraal kindcentrum Leiderschap: mensen in beweging zetten Leiderschap: planmatig organiseren Leren als strategie voor

Nadere informatie

Tentamen rooster / Exam Schedule

Tentamen rooster / Exam Schedule Tentamen rooster / Exam Schedule 2016-2017 Er kunnen geen rechten worden ontleend aan dit rooster. Er kunnen door omstandigheden wijzigingen optreden. Deze versie is gepubliceerd op 14 februari 2017. Let

Nadere informatie

( Verantwoord ) Beleidsvoerend Vermogen

( Verantwoord ) Beleidsvoerend Vermogen ( Verantwoord ) Beleidsvoerend Vermogen Herman Siebens SOK - Beveren-Waas 10 / 12 / 2010 Er verandert heel wat meer met minder! toenemende druk richting autonomie openheid naar de maatschappelijke omgeving

Nadere informatie

Strategisch samenwerken: Open Innoveren met partijen. 26 mei 2011 Pepijn Vos

Strategisch samenwerken: Open Innoveren met partijen. 26 mei 2011 Pepijn Vos Strategisch samenwerken: Open Innoveren met partijen 26 mei 2011 Pepijn Vos Pepijn Vos Forthcoming: Handbook: Strategic Alliance management Tjemkes (VU), Vos (TNO), Burgers (Neyrode) Focus Tijdelijke (contractuele)

Nadere informatie

Inhoudsopgave Politiek en politieke wetenschap Staat en macht Breuklijnen en ideologieën

Inhoudsopgave Politiek en politieke wetenschap Staat en macht Breuklijnen en ideologieën 1 Politiek en politieke wetenschap 17 1.1 Politiek 17 1.2 Variaties in politiek 19 1.2.1 Politiek en territorium 20 1.2.2 De verschuivende culturele grenzen van de politiek 21 1.2.3 De vormen en structuren

Nadere informatie

Inhoudstafel. Kwaliteit in de publieke sector. Deel 1. Voorwoord...i. Algemene inleiding... 1 Leeswijzer... 3. Inleiding... 7

Inhoudstafel. Kwaliteit in de publieke sector. Deel 1. Voorwoord...i. Algemene inleiding... 1 Leeswijzer... 3. Inleiding... 7 Voorwoord....................................................i Algemene inleiding........................................... 1 Leeswijzer.............................................. 3 Deel 1 Kwaliteit

Nadere informatie

Werken aan randvoorwaarden om als schoolteam tot succesvol informatiegebruik te komen.

Werken aan randvoorwaarden om als schoolteam tot succesvol informatiegebruik te komen. 1 Werken aan randvoorwaarden om als schoolteam tot succesvol informatiegebruik te komen. Van zelfreflectie naar actie Jan Vanhoof & Kristin Vanlommel Kristin.vanlommel@uantwerpen.be Jan.vanhoof@uantwerpen.be

Nadere informatie

Tentamen rooster

Tentamen rooster Tentamen rooster 2015-2016 Er kunnen geen rechten worden ontleend aan dit rooster. Er kunnen door omstandigheden wijzigingen optreden. Deze versie is gepubliceerd op 11 januari 2016. Let op! Op basis van

Nadere informatie

CYCLUS 1 (JANUARI/FEBRUARI 2016)

CYCLUS 1 (JANUARI/FEBRUARI 2016) ALGEMENE INFORMATIECYCLUS PROGRAMMA CYCLUS 1 (JANUARI/FEBRUARI 2016) DEEL I: VORMING WEEKEND 1 VAN ZATERDAG 09/01/2016 OM 08u30 TOT ZONDAG 10/01/2016 OM 18u00 WEEKEND 2 VAN ZATERDAG 23/01/2016 OM 09u00

Nadere informatie

Publieke Waarde Cyclus

Publieke Waarde Cyclus Publieke Waarde Cyclus HANDLEIDING Concept Publieke Waarde Cyclus: betekenisvol sturen en verantwoorden Vanuit resultaten naar randvoorwaarden Prestatiesturing Allianties & Samenwerking Uitdaging: sturen

Nadere informatie

Corporate & Public Governance: Perpetuum Mobile? Prof. Dr. L. Van den Berghe

Corporate & Public Governance: Perpetuum Mobile? Prof. Dr. L. Van den Berghe Corporate & Public Governance: Perpetuum Mobile? Prof. Dr. L. Van den Berghe 2 Overzicht Deugdelijk bestuur in de private en de publieke sector: een permanente kruisbestuiving Maar, publieke sector is

Nadere informatie

De democratische legitimiteit van de Europese besluitvorming. Legitimiteit door parlementaire discursiviteit

De democratische legitimiteit van de Europese besluitvorming. Legitimiteit door parlementaire discursiviteit r»r De democratische legitimiteit van de Europese besluitvorming Legitimiteit door parlementaire discursiviteit The democratic legitimacy ofthe European decision making Legitimacy through parliamentary

Nadere informatie

Partnerships. iets over mijn ervaringen toegelicht aan de Roundtable on Sustainable Palm Oil. Reinier de Man. den Haag, 20 januari 2005 Partnerships 1

Partnerships. iets over mijn ervaringen toegelicht aan de Roundtable on Sustainable Palm Oil. Reinier de Man. den Haag, 20 januari 2005 Partnerships 1 Partnerships iets over mijn ervaringen toegelicht aan de Roundtable on Sustainable Palm Oil Reinier de Man den Haag, 20 januari 2005 Partnerships 1 Mijn ervaring met partnerships Sinds 1994 werk ik voor

Nadere informatie

De rol van de EU in internationale samenwerking

De rol van de EU in internationale samenwerking De rol van de EU in internationale samenwerking Alfonso Medinilla, ECDPM 2016 - Brussel BTC Infocyclus Structuur 1. Over ECDPM 1. EU ontwikkelingssamenwerking en buitenlands beleid 2. De toekomst van EU

Nadere informatie

Het komende uur. Bevolkingsparticipatie. Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje. De achtergrond van bevolkingsparticipatie

Het komende uur. Bevolkingsparticipatie. Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje. De achtergrond van bevolkingsparticipatie Zuid-Amerika als nieuwe examenregio: een voorproefje Gery Nijenhuis International Development Studies, SG&PL/UU KNAG-Onderwijsdag Vrijdag 7 november 2014 Het komende uur Zuid-Amerika als nieuwe examenregio;

Nadere informatie

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN Mieke Audenaert 2010-2011 1 HISTORY The HRM department or manager was born

Nadere informatie

Hoezo dé nieuwe ISO-normen?

Hoezo dé nieuwe ISO-normen? De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal

Nadere informatie

Macht. Weten waarvoor je staat. Regievoeren als sturingsvorm. Hans Licht. Doorzettingsmacht versus Creatiemacht. Sturingsparadigma creatiemacht

Macht. Weten waarvoor je staat. Regievoeren als sturingsvorm. Hans Licht. Doorzettingsmacht versus Creatiemacht. Sturingsparadigma creatiemacht Weten waarvoor je staat Regievoeren als sturingsvorm Hans Licht 06 5370 6898 Hans.licht@organisatieregie.nl Macht Doorzettingsmacht versus regie 1 Traditioneel machtsbegrip Macht is het vermogen om een

Nadere informatie

Het regelen van ondersteuning op open source software voor overheidsorganisaties. Afstudeerpresentatie Daniël Vijge 12 november 2007

Het regelen van ondersteuning op open source software voor overheidsorganisaties. Afstudeerpresentatie Daniël Vijge 12 november 2007 Het regelen van ondersteuning op open source software voor overheidsorganisaties Afstudeerpresentatie Daniël Vijge 12 november 2007 Inhoud van de presentatie Waarom dit onderzoek? Opzet van het onderzoek

Nadere informatie

Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap

Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap 10 Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Kim van der Hoeven 1. Inleiding Ontwikkelingen in maatschappij en samenleving denk met name aan de

Nadere informatie

ADEK 20 mei Mr. Ahmadali - Managing Director "Decentralization and Local Gvt Streng 1

ADEK 20 mei Mr. Ahmadali - Managing Director Decentralization and Local Gvt Streng 1 ADEK 20 mei 2009 MASTER OPLEIDING TOT WETGEVINGSJURIST IN SURINAME Cluster Staats en Bestuursrecht Sectie 4: Decentralisatie Docent: Mr. B. Ahmadali email: b.ahmadali@decentralisatie.org Site: www.decentralisatie.org

Nadere informatie

Cocreatie in de opsporing. Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht

Cocreatie in de opsporing. Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht Cocreatie in de opsporing Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht Cocreatie in de opsporing: Perspectief van de wetenschap Albert Meijer Universiteit Utrecht Politieacademie 11 september 2012 Even voorstellen

Nadere informatie

Van verzorgingsstaat naar verzorgingsstad?

Van verzorgingsstaat naar verzorgingsstad? Van verzorgingsstaat naar verzorgingsstad? Naar een agenda voor de participatiesamenleving Prof.dr. Kim Putters Amsterdam, 23-01-2014 1 Opzet 1. De sociale staat van Nederland: van economische naar sociale

Nadere informatie

Offshore Outsourcing van Infrastructure Management

Offshore Outsourcing van Infrastructure Management Offshore Outsourcing van Infrastructure Management an emerging opportunity dr. Erik Beulen Atos Origin/Tilburg University 1 Agenda Introductie Ontwikkelingen Risicovergelijking Best practices Conclusies

Nadere informatie

Kwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016

Kwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 Kwaliteitsvol jeugdwerk Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 In vogelvlucht Kwaliteitsvol jeugdwerk Toelichting bij de politieke discussie in de EU en het traject van de

Nadere informatie

Naar een gezamenlijke visie: lokale overheden als actoren voor ontwikkeling

Naar een gezamenlijke visie: lokale overheden als actoren voor ontwikkeling Naar een gezamenlijke visie: lokale overheden als actoren voor ontwikkeling Consultatieproces Dit document bevat de ontwerpvisie die resulteerde uit de conferentie Winning through twinning, die van 17

Nadere informatie

PTA - VWO

PTA - VWO - VWO 5 2018-2019 Nederlands Engels Frans Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Rekenen Biologie Nederlands Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Geschiedenis Maatschappijleer Maatschappij Wetenschappen

Nadere informatie

Noord-Zuid voor lokale besturen. De motivatie voor het aangaan van een stedenband

Noord-Zuid voor lokale besturen. De motivatie voor het aangaan van een stedenband Noord-Zuid voor lokale besturen De motivatie voor het aangaan van een stedenband De motivatie voor het aangaan van een stedenband In een alsmaar kleiner wordende wereld krijgen mondiale problemen steeds

Nadere informatie

Eerste krachtlijnen. Het Post-2015 doelstellingenkader. Coördinatie Ontwerp Standpuntbepaling. voor de Vlaamse Regering

Eerste krachtlijnen. Het Post-2015 doelstellingenkader. Coördinatie Ontwerp Standpuntbepaling. voor de Vlaamse Regering Het Post-2015 doelstellingenkader Coördinatie Ontwerp Standpuntbepaling voor de Vlaamse Regering Eerste krachtlijnen VI E Staten-generaal van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking I. INLEIDING: HET WAAROM

Nadere informatie

V.A.I. Via-Activa International

V.A.I. Via-Activa International . V.A.I. Via-Activa International Company Profile Handelsregister KvK. Haaglanden Nederland Register nr. 27141023 Consultancies in: Decentralization and Local Government Strengthening Program/ the Ministry

Nadere informatie

De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten. Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag

De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten. Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten Atriumlezing Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag Out of the box denken begin Out of the box denken slot Geloofwaardigheid staat centraal Onze

Nadere informatie

Hartelijk dank aan de Raad voor het Openbaar Bestuur voor dit advies over de relatie tussen decentrale overheden en Europa.

Hartelijk dank aan de Raad voor het Openbaar Bestuur voor dit advies over de relatie tussen decentrale overheden en Europa. Het gesproken woord geldt Speech VNG-voorzitter Jorritsma Rob, 25 november 2013 Hartelijk dank aan de Raad voor het Openbaar Bestuur voor dit advies over de relatie tussen decentrale overheden en Europa.

Nadere informatie

Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling. 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen

Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling. 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen Ina Horlings Lezing Waddenacademie, 2-12- Opgaven voor de Waddenregio 1.

Nadere informatie

OPLEIDINGSSPECIFIEKE EISEN AAN DE VOLGORDE VAN DE CURSUSSEN

OPLEIDINGSSPECIFIEKE EISEN AAN DE VOLGORDE VAN DE CURSUSSEN OPLEIDINGSSPECIFIEKE EISEN AAN DE VOLGORDE VAN DE CURSUSSEN NB. Voor de volledige pre-masterprogramma s, zie OER Master Opleidingsspecifiek Pre-master Business Administration Max. 30 EC uit het pre-masterprogramma

Nadere informatie

Themabijeenkomst Verbonden Partijen. Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V.

Themabijeenkomst Verbonden Partijen. Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V. Themabijeenkomst Verbonden Partijen Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V. Agenda Onderwerp Voorstellen, inleiding en verwachtingen Gemeentelijke taken in perspectief

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken Flexibiliteit troef

Het Nieuwe Werken Flexibiliteit troef Het Nieuwe Werken Flexibiliteit troef HR trends - algemeen De belangrijkste maatschappelijke krachten die nu spelen en grote invloed op HR hebben zijn: technologische vooruitgang, economische context,

Nadere informatie

De Nieuwe Overheid: nieuwe mogelijkheden, nieuwe vragen

De Nieuwe Overheid: nieuwe mogelijkheden, nieuwe vragen 1 De Nieuwe Overheid: nieuwe mogelijkheden, nieuwe vragen In het publieke domein worden allerlei nieuwe technieken gebruikt: ambtenaren gebruiken Twitter, games, webplatformen en monitoringtools om de

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

Inhoudstafel. 1. Inleiding...1. 2. De Europese integratieparadox...11

Inhoudstafel. 1. Inleiding...1. 2. De Europese integratieparadox...11 Inhoudstafel 1. Inleiding.............................................................1 1.1. Probleemstelling........................................................1 1.2. Onderzoeksopzet.......................................................3

Nadere informatie

Studiedag De modernisering van het begroten in België. Brussel, 11 mei 2004

Studiedag De modernisering van het begroten in België. Brussel, 11 mei 2004 Studiedag De modernisering van het begroten in België Brussel, 11 mei 2004 Internationale trends in overheidsbegroten Prof. dr. Geert Bouckaert A. Internationale trends Inhoud 1. Gebruik van prestatiegegevens

Nadere informatie

Shared service centra: bestuurlijke vernieuwing en toekomst

Shared service centra: bestuurlijke vernieuwing en toekomst InAxis Intervisiebijeenkomsten Shared Services Shared service centra: bestuurlijke vernieuwing en toekomst Prof. Dr. J. Strikwerda CMC Nolan Norton Institute Universiteit van Amsterdam Business School

Nadere informatie

De rol van de EU in internationale samenwerking

De rol van de EU in internationale samenwerking De rol van de EU in internationale samenwerking Willem Vervaeke European Centre for Development Policy Management (ECDPM) 7 Juli 2015 - Brussel - BTC Structuur 1. Wat is het ECDPM? 1. EU: ontwikkelingssamenwerking

Nadere informatie

FOD Sociale Zekerheid DG Beleidsondersteuning. Bestuursovereenkomsten : constitutieve elementen en P&O opdrachten Maart 2011

FOD Sociale Zekerheid DG Beleidsondersteuning. Bestuursovereenkomsten : constitutieve elementen en P&O opdrachten Maart 2011 FOD Sociale Zekerheid DG Beleidsondersteuning Bestuursovereenkomsten : constitutieve elementen en P&O opdrachten Maart 2011 Een Bestuursovereenkomst? Waar komt dat vandaan? Responsabilisering op federaal

Nadere informatie

College Sturing en Governance Radboud Universiteit / Management Openbaar Bestuur. 24 mei 2016

College Sturing en Governance Radboud Universiteit / Management Openbaar Bestuur. 24 mei 2016 College Sturing en Governance Radboud Universiteit / Management Openbaar Bestuur 24 mei 2016 CV Kaspar van den Ham Sinds 2009 directeur-secretaris van Handvestgroep Publiek Verantwoorden. Een netwerk van

Nadere informatie

10279/17 PAU/ev 1 DG C 1

10279/17 PAU/ev 1 DG C 1 Raad van de Europese Unie Brussel, 19 juni 2017 (OR. en) 10279/17 DEVGEN 135 ACP 59 RELEX 528 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 19 juni 2017 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr.

Nadere informatie

ISO 20000 @ CTG Europe

ISO 20000 @ CTG Europe ISO 20000 @ CTG Europe 31/10/2007 mieke.roelens@ctg.com +32 496266725 1 Agenda 31 oktober 2007 Voorstelling Project Business Case: Doel & Scope Projectorganisatie Resultaten assessments en conclusies De

Nadere informatie

E-learning maturity model. Hilde Van Laer

E-learning maturity model. Hilde Van Laer E-learning maturity model Hilde Van Laer E-learning maturity model (emm) Self-assessment van online en blended leren met e-learning maturity model (emm) A driver for change? http://www.utdc.vuw.ac.nz/research/e

Nadere informatie

De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM-management alleen!

De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM-management alleen! De nieuwe ISO-normen: meer dan KAM- alleen! Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Wat kunt u verwachten? Ontwikkelingen systeemnormen Plug-in

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Besturing. m.u.v. 8.2.6, 8.2.7, 8.5

Hoofdstuk 8 Besturing. m.u.v. 8.2.6, 8.2.7, 8.5 Hoofdstuk 8 Besturing m.u.v. 8.2.6, 8.2.7, 8.5 Besturing van organisaties Besturen = het leiden van een organisatie naar de gestelde doelen (SMART) Profit- en non-profitorganisaties Bedrijfsproces: Besturing

Nadere informatie

Verder in Fusie & Overnames

Verder in Fusie & Overnames Verder in Fusie & Overnames (Mid size en familiebedrijven) Datum: december 2009 Plaats: Zeewolde Door: Triple Play Keynote speaker: Mr. Pieter J.H. Mensink MBA Verbonden door vertrouwen; groeien door samenhang

Nadere informatie

De Vlaamse overheid in beweging: het onderzoek gekaderd

De Vlaamse overheid in beweging: het onderzoek gekaderd De Vlaamse overheid in beweging: het onderzoek gekaderd 21 november 2007 Prof. dr. Geert Bouckaert Instituut voor de Overheid, KULeuven 1 1. SBOV II en de onderzoekssporen 2. Hervormingen in overheden

Nadere informatie

Support Center GIS-Flanders

Support Center GIS-Flanders Support Center GIS-Flanders Our mission: Ensuring the optimal use of geographic information in Flanders Het Ondersteunend Centrum GIS-Vlaanderen is

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Luxemburg, 15 oktober 2012 (OR. en) 14535/12 DEVGEN 264 RELEX 890 ACP 188

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Luxemburg, 15 oktober 2012 (OR. en) 14535/12 DEVGEN 264 RELEX 890 ACP 188 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Luxemburg, 15 oktober 2012 (OR. en) 14535/12 DEVGEN 264 RELEX 890 ACP 188 NOTA van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties Conclusies van de Raad -

Nadere informatie

WELKOM IN HET TIJDPERK VAN DE REFLEXIVITEIT

WELKOM IN HET TIJDPERK VAN DE REFLEXIVITEIT Gaston Meskens Gaston Meskens > context filosofische reflectie, vanuit onderzoek bij het Centrum voor Ethiek en Waardenonderzoek (Faculteit Filosofie, Universiteit Gent) gevoed door een aantal engagementen:

Nadere informatie

Structuur van Europese (Informele) Netwerken voor regio s en steden

Structuur van Europese (Informele) Netwerken voor regio s en steden Structuur van Europese (Informele) Netwerken voor regio s en steden Masterclass Europa, Kenniscentrum Vlaamse Steden, Module 2, Jan Maarten de Vet, ECORYS, 14 december 2009 Vooraf Europese netwerken voor

Nadere informatie

Bouwstenen voor verandering in de lokale driehoek

Bouwstenen voor verandering in de lokale driehoek Bouwstenen voor verandering in de lokale driehoek Proces Typologie & Belangen & Samenspel Middelen Verandering Competenties formele rollen Typologie & Belangen & Proces Samenspel Middelen Verwarring Competenties

Nadere informatie

herstelgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat

herstelgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat hgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht benaderen visie op de cliënt inleiding1.5 1 > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht

Nadere informatie

Rolf Jongedijk. Bestuurskunde Technische Hogeschool Twente 1989 Bedrijfskunde MBA Twente School of Management 2006 Raadsgriffier Enschede (sinds 2003)

Rolf Jongedijk. Bestuurskunde Technische Hogeschool Twente 1989 Bedrijfskunde MBA Twente School of Management 2006 Raadsgriffier Enschede (sinds 2003) Rolf Jongedijk Bestuurskunde Technische Hogeschool Twente 1989 Bedrijfskunde MBA Twente School of Management 2006 Raadsgriffier Enschede (sinds 2003) Vraag van uw griffiers Onze raden oriënteren zich op

Nadere informatie

Organisatie inrichting als een van de sleutels voor een efficiënt beheer

Organisatie inrichting als een van de sleutels voor een efficiënt beheer Organisatie inrichting als een van de sleutels voor een efficiënt beheer 27 november 2014 Jan Demey & Rianne Welvaarts Organisatie inrichting als een van de sleutels voor een efficiënt beheer AGENDA Definitie

Nadere informatie

Governance. Good Governance

Governance. Good Governance Good Governance Inleiding Toelichting van bepaalde mode begrippen De website waar ons bedrijf onder zal vallen heet Good Governance. Wat wordt er verstaan onder Good Governance of te wel goed bestuur (in

Nadere informatie