Algemeen belang. Algemeen belang. Overheidsmanagement en beleid in dienst van het algemeen belang. Prof. Dr. Annie Hondeghem. Achterhaald concept?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Algemeen belang. Algemeen belang. Overheidsmanagement en beleid in dienst van het algemeen belang. Prof. Dr. Annie Hondeghem. Achterhaald concept?"

Camiel Eilander
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Overheidsmanagement en beleid in dienst van het algemeen belang Prof. Dr. Annie Hondeghem Algemeen belang Achterhaald concept? Nieuw overheidsmanagement Rational choice denken Homo economicus: nutsmaximalisatie Prestaties verhogen door in te spelen op individueel en organisatiebelang Revival van institutioneel denken: logic of appropriateness versus logic of consequence Algemeen belang Public values: 6 categorieën (Van Wart, 1998) Individual values Professional values Organizational values Legal values Public interest values The public interest includes what is good for society at large and balances competing interests of different groups, including unborn generations Algemeen belang: kerncompetentie voor overheidsorganisaties 1

2 Motivatie Werken voor het algemeen belang als motiverende factor voor overheidspersoneel Enkele uitspraken Een organisatie is maar zo goed als de mensen die ze in dienst heeft. Een belangrijk element in de modernisering en imagoverbetering van de overheid is daarom het aantrekken van ondernemende medewerkers die geloven in een sterke overheid ten dienste van het algemeen belang. (Federaal ambtenaar, RIZIV) Enkele uitspraken Een belangrijke driver in wat ik doe, is dat ik als ambtenaar voor de gemeenschap werk en voor het geheel. Je richt je niet tot één individuele persoon of een kleine groep, maar tot de gemeenschap. (Vlaams ambtenaar, Kind en Gezin) 2

3 Enkele uitspraken Ik hou van mijn stad en ik amuseer me hier. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar soms denk ik dat het een roeping is (stadssecretaris van een Vlaamse regionale stad) Enkele uitspraken Inzake maatschappelijke relevantie en sociaal nut van het werk zal het openbaar ambt altijd beter scoren dan de privé-sector. Dat betekent dat de overheid zeer snel een concurrent wordt van de privé-sector in de oorlog om het talent op de arbeidsmarkt. (Luc Van den Bossche, Minister van Ambtenarenzaken en Modernisering van de openbare besturen, ) Public Service Motivation Onderzoek naar arbeidsmarktimago van de overheid (Instituut voor de Overheid) Concepten in de bestuurskunde Public service motivation Public service ethos L éthique du bien commun Concepten in andere disciplines Altruïsme Prosocial behavior Gemeenschappelijk: motieven en acties in het publieke domein die als intentie hebben om goed te doen voor anderen en voor de samenleving 3

4 Definities An individual s predisposition to respond to motives grounded primarily or uniquely in public institutions (Perry and Wise, 1990) The belief, values and attitudes that go beyond self-interest and organizational interest, that concern the interest of a larger political entity and that motivate individuals to act accordingly whenever appropriate (Vandenabeele, 2007). Dimensies Attraction to Public Policy Making / Interesse in politiek Commitment to Civic Duty/Public Interest / Aandacht voor het algemeen belang Compassion / Medeleven Self-Sacrifice / Zelf-opoffering Democratic governance / Democratisch bestuur Meting Schaal van 18 items Antwoordscore 1= helemaal niet akkoord 2= eerder niet akkoord 3= neutraal 4=eerder akkoord 5=helemaal akkoord 4

5 Meting - voorbeelditems Politiek: Ik heb weinig interesse in het doen en laten van politici Algemeen belang: Het algemeen belang dienen is een belangrijke drijfveer in mijn dagelijks leven Zelf-opoffering: Bijdragen aan een betere samenleving is voor mij belangrijker dan persoonlijke resultaten boeken. Medeleven: Ik vind het belangrijk dat ik mensen die in de problemen zitten, kan helpen Democratisch bestuur: Iedereen heeft recht op een goede dienstverlening door de overheid, zelfs al kost dit veel belastinggeld Resultaten Survey Waarden en motivatie in de Vlaamse overheid, 2006; N=3506 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 3,59 3,62 3,32 3,37 3,40 3,28 3,994,03 4,07 3,93 Mannen Vrouwen 2,00 1,50 1,00 Politics Public interest Self-Sacrifice Compassion Governance Contract Statute Difference Significant at,05 level 3,43 3,47-0,05 Politics Public interest 3,41 3,52-0,11 * Self-Sacrifice 3,31 3,35-0,04 Compassion 4,02 4,00 0,02 Governance 3,94 4,02-0,08 * 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 3,66 3,61 3,38 3,45 3,41 3,34 3,35 3,14 3,39 3,32 3,29 3,24 4,03 4,00 3,99 3,94 4,064,00 3,96 3,89 A B C D 2,00 1,50 1,00 Politics Public interest Self-Sacrifice Compassion Governance 5

6 Onderzoek naar Public Service Motivation (PSM) Yearly and Commulative Publications On Public Service Motivation Pre Yearly Publications Cumulative Publications Belang van Public Service Motivation Aantrekkelijkheid van de overheid als werkgever Jobsatisfactie Retentie Whistle blowing Prestaties Ontstaan van Public Service Motivation Instituties spelen een belangrijke rol Gezin / familie Onderwijs Professionele organisaties Arbeidsorganisaties Overheidsorganisaties zelf kunnen bijdrage leveren tot het in stand houden van Public Service Motivation bij hun personeel 6

7 Strategieën om Public Service Motivation te ontwikkelen en te bestendigen Strategieën: 1. Integratie van PSM in HR-processen 2. Creëren van betekenisvolle jobs 3. Creëren van een ondersteunende werkomgeving 4. Integratie van PSM in missie en strategie van de organisatie 5. Creëren van externe legitimiteit voor PSM 1. Integratie van PSM in HR-processen PSM als kerncompetentie Voor alle personeelsleden Te gebruiken in verschillende HR-processen: recrutering en selectie, vorming en opleiding, evaluatie, Voorbeeld: US federal government competenties voor topambtenaren Beloningssystemen: opletten voor crowding out van intrinsieke motivatie door performance related pay systemen 2. Creëren van betekenisvolle jobs Verhoog de perceptie van belang van de taak Veel jobs in de overheid hebben een grote impact op het leven van anderen en op de maatschappij Creëer kanalen voor direct contact tussen de medewerker en de cliënt 7

8 3. Creëren van een ondersteunende werkomgeving Moedig interacties met collega s aan die PSM versterken Organisational en interpersonal citizenship behavior Promoot transformationeel leiderschap Sturen op waarden 4. Integratie van PSM in missie en strategie van de organisatie Besteed aandacht aan PSM in de missie en strategie van de organisatie Formuleer missie en visie zodat ze aansluiten bij de waarden van medewerkers 5. Creëren van externe legitimiteit voor PSM Besteed aandacht aan publieke waarden en normen in het onderwijs en beroepsverenigingen Zorg voor steun bij diverse stakeholders Zorg voor mogelijkheden voor ervaringen met PSM voor indiensttreding 8

9 Tot slot Rol van het Instituut voor de Overheid in ontwikkeling en bestendiging van Public Service Motivation Onderzoek Onderwijs Dienstverlening Missie en waarden van het Instituut voor de Overheid Meer Info Perry, J. & Hondeghem, A. (2008). Motivation in public management: the call of public service. Oxford: Oxford University Press. Vandenabeele, W. (2008). Toward a public administration theory of public service motivation. Doctoraatsthesis. K.U.Leuven. Perry, J. & Hondeghem, A. (2008). Special issue on public service motivation. International Public Management Journal. 11 (1). Horton Sylvia & Hondeghem Annie (2006). Special issue on public service motivation and commitment. Public Policy and Administration. 21(1) Vandenabeele, Depré, Hondeghem (2005). Waarden en motivatie in de overheid: public service motivation in comparatief perspectief. In: Jaarboek SBOV 2004, Die keure, Brugge. 9

Vergelijkbare documenten

Abstract. Introductie

Abstract. Introductie Public Service Motivation en prestaties in de private sector De invloed van Public Service Motivation op in-role en extra-role performance in een private organisatie met een publieke functie Mirte van