Hoe heeft SPIN het gedaan in 2017

Transcriptie

1 Verkort jaarverslag 2017 Hoe heeft SPIN het gedaan in 2017 en wat betekent dat voor uw pensioen? En verder > Nieuw in DC: doorbeleggen na pensionering > Minder risico in beleggingen DB > Kosten > Maatschappelijk verantwoord beleggen: omdat het kan en omdat het moet! > Administratie over naar TKP > Lastige vragen over uw pensioen? Kom maar op! Stichting Pensioenfonds IBM Nederland 1

2 2017 financieel: hoe gaat het met uw pensioen? Een goed pensioen kan niet zonder goede beleggingsresultaten. Daar werken we bij SPIN hard voor. We beginnen dit verkorte jaarverslag 2017 dan ook met een overzicht van de financiële resultaten. DC: weer overwegend positieve beleggingsresultaten De DC-regeling is de regeling waarin u een eigen pensioenkapitaal opbouwt. Er is ook een partnerpensioen en een arbeidsongeschiktheidspensioen verzekerd. Uw pensioenkapitaal wordt gevormd door de premie die u en de werkgever maandelijks storten en door de beleggingsrendementen. U draagt zelf het beleggingsrisico. Op uw pensioendatum koopt u met het kapitaal een pensioen in bij een verzekeraar. Uw persoonlijke rendementen ziet u in de Mijn-omgeving op spin.nl In de DC-regeling wordt uw pensioenkapitaal belegd volgens een door u gekozen profiel. Binnen dat profiel wordt de beleggingsmix (en daarmee de mate van risico) afgestemd op uw leeftijd. Hoe ouder u bent, hoe korter uw beleggingshorizon is. U heeft dan dus minder lang de kans om eventuele tegenvallers in de komende jaren goed te maken. Daarom wordt naarmate u ouder wordt het beleggingsrisico verder afgebouwd. Voor het DC-kapitaal (belegd vermogen in 2017 was 481 miljoen) waren de beleggingsresultaten over 2017 overwegend positief. Vooral aandelen deden het goed in 2017, terwijl obligaties door de licht gestegen rente juist achterbleven. Naarmate u meer in aandelen belegt, zal u in 2017 dus een beter rendement hebben gehaald. Maar dat geldt natuurlijk niet ieder jaar. Hoe de rendementen voor u persoonlijk waren (en hoe de ontwikkeling in 2018 is), kunt u zien in de Mijn-omgeving op de website. Hieronder ziet u de rendementen die we in 2017 per beleggingsprofiel hebben geboekt. In het jaarverslag vindt u de rendementen van de DC fondsen per leeftijdscohort terug. In deze tabel is dit voor u vertaald naar jaarrendementen per beleggingsprofiel. Profiel Offensief/Doorbeleggen Profiel Basis Profiel Defensief SPIN jaarverslag Jaren tot Rendement AOW-leeftijd 2017 > 27 17,04% ,11% ,35% ,85% ,35% ,77% 8-7 8,76% 6-5 6,73% 4-3 4,39% 2-0 2,02% Jaren tot Rendement AOW-leeftijd 2017 > 27 15,52% ,85% ,18% ,55% ,50% ,49% 8-7 4,11% 6-5 1,70% 4-3 0,37% ,84% Jaren tot Rendement AOW-leeftijd 2017 > 27 13,85% ,18% ,55% ,50% ,49% ,11% 8-7 1,70% 6-5 0,37% ,84% ,84%

3 DB: gezonde ontwikkeling In de DB-regeling bouwt u elk jaar pensioen op afhankelijk van uw salaris. Er is ook een partnerpensioen en een arbeidsongeschiktheidspensioen verzekerd Belegd vermogen in de DB-regeling miljoen miljoen Rendement 2,9% 9,4% Gemiddeld rendement over laatste 5 jaar 6,1% 8,4% Rendement vanaf oprichting (1996) 7,3% 7,6% Beleidsdekkingsgraad 129,2% 121,1% Toeslag in toeslagregeling 1 0,05% 0,45% Gemiddelde prijsstijging/daling toeslagregeling 1 0,07% 0,6% Toeslag in toeslagregeling 2 0,0% 0,4% Gemiddelde prijsstijging/daling toeslagregeling 2-0,01% 0,4% Toeslag in toeslagregeling 3 0,0% 0,4% Gemiddelde prijsstijging/daling toeslagregeling 3-0,01% 0,4% Op het pensioenvermogen voor de DB-regeling haalden we in 2017 een rendement van 2,9%. In euro s is dat een opbrengst van circa miljoen. Daar zijn de beleggingskosten al vanaf. Dat resultaat laat zich niet zomaar vergelijken met de rendementen van andere pensioenfondsen. Ons pensioenfonds neemt voor de DB-beleggingen bewust minder risico dan veel andere pensioenfondsen. Dat doen we omdat uit doorrekeningen blijkt dat dit op de lange termijn het beste is voor uw pensioen. Het betekent dat we het waarschijnlijk in goede beleggingsjaren minder en in slechte beleggingsjaren beter zullen doen dan fondsen die meer beleggingsrisico nemen. Ons rendement laat zich wel vergelijken met onze benchmark. Dat is een standaard beleggingsportefeuille met hetzelfde risico. In 2017 deden we het 0,2%-punt beter dan onze benchmark. Als bestuur zijn we tevreden met dit resultaat. Overigens was ons rendement in 2016 nog 9,4%. Maar wij beleggen voor de lange termijn en weten dat er goede, gemiddelde en minder goede jaren zullen zijn. 3

4 Dekkingsgraad gestegen De beleidsdekkingsgraad (de mate waarin de DB-pensioenen gedekt zijn door voldoende vermogen) steeg flink, namelijk van 121,1% tot 129,2%. Dat kwam niet alleen door het beleggingsrendement, maar onder meer ook doordat de rente iets steeg. Bij een hogere rente hoeven we minder geld in kas te hebben voor de pensioenen. Dat geeft de dekkingsgraad een steuntje in de rug. Met de beleidsdekkingsgraad van 129,2% voldoen we ruimschoots aan de wettelijke eisen. Ook was het voldoende om op 1 januari 2018 de pensioenen te kunnen verhogen. Ontwikkeling dekkingsgraad De actuele dekkingsgraad geeft de financiële positie op één bepaald moment weer De beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de actuele dekkingsgraden over 12 maanden. Deze beleidsdekkingsgraad is een belangrijke factor bij het nemen van beslissingen (bijvoorbeeld over toeslagverlening) volledige toeslag geen/minder toeslag 90 Zo belegden wij Met ingang van 1 november 2017 hebben we de beleggingsrisico s voor het pensioenfonds in de DB regeling verlaagd. Het bestuur acht de kans groot dat we onze pensioenambities kunnen waarmaken met minder beleggingsrisico. Het is dus beter voor uw pensioen. Hieronder ziet u dat we een groter deel van het vermogen steken in risicobeperkende beleggingen, terwijl we de beleggingen met een hoger verwacht rendement (maar ook een hoger risico) juist hebben afgebouwd. 100% 80% 60% Portefeuille voor wijzigingen Hoger rendement beleggingen 45,5% Portefeuille na wijzigingen Hoger rendement beleggingen 30,4% We zijn hierdoor minder gevoelig geworden voor dalende aandelenmarkten, bewegingen in valuta van opkomende markten en veranderende grondstoffenprijzen. Tegelijkertijd zijn we beter beschermd tegen renteveranderingen en stijgende inflatie. 40% 20% Risico beperkende beleggingen 54,5% Risico beperkende beleggingen 69,6% SPIN jaarverslag % 4

5 Verder in 2017 Wat gebeurde er verder in 2017? We zetten de belangrijkste punten voor u op een rij. Nieuw in DC: doorbeleggen na pensionering In 2017 is de Wet verbeterde premieregeling in werking getreden. Dat biedt nieuwe kansen voor uw pensioen. Het betekent dat u vanaf nu op uw pensioendatum een pensioen bij een verzekeraar kunt inkopen waarbij u uw pensioenkapitaal blijft doorbeleggen. Als de rendementen goed zijn, plukt u daar de vruchten van en krijgt u een hogere pensioenuitkering. Valt het tegen, dan merkt u dat ook aan uw pensioen. De hoogte van uw pensioenuitkering wordt dus variabel. U kunt natuurlijk ook nog steeds kiezen voor een vaste pensioenuitkering, waarbij u niet meer afhankelijk bent van beleggingsresultaten. Doorbeleggen na uw pensionering kan niet bij SPIN: uw pensioenkapitaal komt altijd op uw pensioendatum vrij om daarmee pensioen in te kopen bij een verzekeraar naar keuze. Wel hebben we een nieuw beleggingsprofiel gemaakt, waarbij uw beleggingen op uw pensioendatum beter aansluiten bij een variabel pensioen bij een verzekeraar. Dit profiel met de naam doorbeleggen komt in de plaats van het offensieve beleggingsprofiel. In 2017 hebben we een uitgebreide voorlichtingscampagne rondom het doorbeleggen en het nieuwe profiel uitgevoerd. Wilt u meer weten, neem dan gerust contact met ons op (spin@tkppensioen.nl of ) of kijk op onze website. U heeft de keuze uit drie beleggingsprofielen. Ze verschillen van elkaar in de hoeveelheid risico die u loopt. Als u kiest voor het Defensief Profiel dan gaat u, in vergelijking met de andere twee profielen, eerder over naar een beleggingsmix waarin u minder risico loopt. Kiest u voor het Doorbeleggen Profiel, dan gaat u op een latere leeftijd over naar een beleggingsmix waarin u minder risico loopt. Daar tussenin zit het Basis Profiel. Wat voor u de juiste keuze is, is onder andere afhankelijk van uw persoonlijke (risico-) voorkeuren. Om u te helpen bij het maken uw keuze kunt u de Profielwijzer in Mijn IBM-pensioen doorlopen. U kunt uw keuze direct online aan ons doorgeven. Wijzigen van profiel is gratis. Hoeveel risico heeft u nodig? Hoeveel wilt u lopen? Een goed pensioen opbouwen zonder risico, dat gaat niet. Om het pensioengeld voldoende aan te laten groeien, heb je rendement nodig. En dat kan niet zonder risico (bij beleggen is extra rendement in feite de beloning voor het lopen van risico). In de DB-regeling moet SPIN bepalen welke mate van risico we collectief verantwoord kunnen lopen. Bij de opbouw van uw persoonlijk pensioenkapitaal in de DC-regeling bepaalt u zelf hoeveel risico u wilt nemen. U kunt kiezen uit drie beleggingsprofielen. U moet de afweging zelf maken. Aspecten die daarbij een rol kunnen spelen zijn: In onze profielwijzer kunt u een beleggingsprofiel selecteren. Ga daarvoor naar log in op mijn IBM-pensioen en ga naar de profielwijzer. De keuze is aan u! > Wat is mijn persoonlijke situatie (kinderen, huis, zorg)? > Wat is mijn doel: hoeveel pensioen heb ik straks nodig? > Hoeveel tijd heb ik om tegenvallers op te kunnen vangen? > Hoeveel risico durf ik te nemen? Met andere woorden: bij hoeveel risico slaap ik nog rustig? 5

6 Minder risico in beleggingen DB Zoals u hiervoor al heeft kunnen lezen, is de financiële positie van SPIN flink verbeterd. Dat is goed nieuws voor de veiligheid van de pensioenen en voor de kans op toeslagverlening, het zoveel mogelijk beschermen van de koopkracht van de DB-pensioenen. Het afgelopen jaar hebben we onderzocht hoeveel beleggingsrisico we nog nodig hebben om voldoende te kunnen verdienen voor de pensioenen en om ook in de toekomst de pensioenen naar verwachting te kunnen verhogen. Door de hoge dekkingsgraad en doordat er sinds 2006 geen nieuwe deelnemers bij komen bleek dat het verstandig is om het risico te gaan afbouwen. We kiezen daarom voor meer veiligheid voor de pensioenen. Met minder risico worden we minder gevoelig voor koersdalingen, terwijl de kans op toeslag wel op peil blijft. Dat is dus in het belang van alle deelnemers en gepensioneerden. Kosten We letten bij SPIN natuurlijk op de kosten. Maar het professioneel verzorgen van uw pensioen kost wel geld. We maken kosten voor de uitvoering van de pensioenregeling. En we maken beleggingskosten. Meer informatie over onze kosten vindt u op onze website. In 2017 gaven we in totaal ruim 3,2 miljoen euro uit aan uitvoeringskosten. Dat zijn kosten voor bijvoorbeeld de pensioenadministratie en communicatie. Dat is minder dan in 2016, toen we ruim 3,7 miljoen euro uitgaven. De daling komt voor een deel door de lagere kosten voor administratie sinds de overgang naar TKP (zie hiernaast). Per deelnemer (inclusief pensioengerechtigden) bedroegen de totale uitvoeringskosten in euro (2016: 440 euro). De beleggingskosten bedroegen in 2017 in totaal 32,4 miljoen euro. Dat is natuurlijk een groot bedrag. Daar staat tegenover dat de beleggingsresultaten ook onze belangrijkste bron van inkomsten voor de pensioenen zijn. In 2017 verdienden we netto (dus de kosten zijn er al vanaf) ongeveer miljoen euro op de beleggingen. De beleggingskosten zijn deels gerelateerd aan de opbrengsten. Dus hoe hoger het rendement, hoe hoger ook de kosten. Hogere kosten zijn dus niet altijd slecht nieuws. De totale kosten voor de beleggingen bedroegen in 2017 circa 0,64% van het gemiddeld belegde vermogen. Wij vinden het belangrijk te weten hoe onze kosten zich verhouden tot die van andere pensioenfondsen met een vergelijkbare omvang. Dit hebben we in 2017 opnieuw onderzocht (op basis van de kosten over 2016). Hieruit bleek dat onze beleggingskosten wat lager liggen dan die van vergelijkbare fondsen. Onze uitvoeringskosten zijn echter hoger dan gemiddeld. Door de grote impact van onze lagere beleggingskosten behoren we per saldo toch tot de goedkopere pensioenfondsen van onze omvang. zie ook het schema hiernaast SPIN jaarverslag

7 Kosten vermogensbeheer 2017 Beheerskosten: 22,2 miljoen euro Dit zijn de kosten voor de externe vermogensbeheerders. Ze vallen uiteen in twee delen: > directe beheerskosten, de kosten waarvoor we een rekening krijgen van externe vermogensbeheerders. Een deel van de directe beheerskosten (5 miljoen euro) bestaat uit prestatiegerelateerde kosten. Deze worden alleen uitgekeerd als voor de betreffende beleggingen vooraf afgesproken rendementen worden overtroffen. Zo ligt er bij de vermogensbeheerders een belang om goed te presteren. > indirecte kosten, kosten die de vermogensbeheerder niet factureert maar verrekent met het rendement. Transactiekosten: 5,7 miljoen euro De transactiekosten (kosten voor aan- en verkoop beleggingen) worden voor het overgrote deel door de beurs of broker afgetrokken van de waarde van onze beleggingen. Overige kosten: 4,5 miljoen euro Hieronder vallen onder meer de kosten voor de custodian (administratie van de beleggingen), advieskosten en de personeelskosten bij SPIN die verband houden met de beleggingen. Totale kosten vermogensbeheer: 32,4 miljoen euro Beleggen met oog voor de wereld van vandaag en morgen Maatschappelijk verantwoord beleggen: omdat het kan en omdat het moet! We beleggen bij SPIN zo n 5 miljard euro aan pensioengeld. Dat doen we om een zo goed mogelijk rendement te halen. Daarbij kijken we ook naar de impact van de beleggingen op de wereld van vandaag en morgen. Ons beleid daarvoor hebben we in 2017 aangescherpt. We willen ons nog sterker maken voor het respecteren van mensenrechten, het milieu (in het bijzonder: het tegengaan van klimaatverandering) en goed ondernemingsbestuur. Dat doen we omdat onze deelnemers en gepensioneerden dat van ons mogen verwachten. En ook omdat we weten dat het kan zonder in te leveren op rendement. Sterker nog: We verwachten dat beleggen in bedrijven (en landen) die zorgvuldig met de wereld omgaan, voor ons als belegger zorgt voor lagere risico s. Denk maar eens aan wat milieudelicten of fraudezaken met de aandeelhouderswaarde van een bedrijf kunnen doen. Vandaar dus: maatschappelijk verantwoord beleggen. Hier een kort overzicht van de belangrijkste pilaren van ons nieuwe beleid. Hoewel we een deel al langer zo uitvoeren, wordt voor belangrijke onderdelen nog gewerkt aan het verder doorvoeren ervan. Selectie vermogensbeheerders Bij SPIN beleggen we het pensioenvermogen niet zelf. We bepalen het beleggingsbeleid, maar het daadwerkelijk beleggen doen onze externe vermogensbeheerders. Bij de selectie van die vermogensbeheerders betrekken we nu ook het beleid en de prestaties op het gebied van maatschappelijk verantwoord beleggen. Ze moeten wat dat betreft voldoen aan ons beleid en dat ook in de praktijk kunnen brengen. Een steeds groter deel van onze vermogensbeheerders heeft belangrijke internationale afspraken op dit gebied ondertekend, zoals de UN Principles for Responsible Investment (UNPRI). Nieuwe vermogensbeheerders moeten UNPRI onderschrijven als ze met ons zaken willen doen. lees verder op pagina 8 7

8 Beleggen in de beste bedrijven We kiezen ervoor om in bedrijven te beleggen die binnen hun sector het beste scoren op CO2 uitstoot en op bestuurlijk gebied. Daar gaan we onze portefeuille aandelen en bedrijfskredieten op aanpassen. We geloven dat dit bijdraagt aan de waardeontwikkeling van onze beleggingen op de lange termijn. We willen daarbij dat bedrijven waarin we beleggen aan internationale standaarden en afspraken op dit gebied voldoen. In gesprek met bedrijven Toch beleggen we niet alleen in bedrijven die in sociaal, milieutechnisch en bestuurlijk gebied altijd aan alle eisen voldoen. Daar is de praktijk te weerbarstig voor. Maar dat heeft ook een voordeel: als belegger kunnen we namelijk bedrijven aanzetten hun gedrag te verbeteren. Daarvoor gaan wij waar nodig in gesprek met de bedrijven waarin we beleggen, vaak samen met andere beleggers. Als een bedrijf na zo n intensief overleg niet binnen een bepaalde termijn laat zien dat ze het beter doen, kunnen we besluiten niet langer in ze te investeren. Of we gebruiken ons stemrecht als aandeelhouder. In de praktijk is dit een effectieve manier om met beleggingen bij te dragen aan een betere wereld. En het zorgt ook nog eens voor een beter risicoprofiel. Beleggen in Nederland Welk deel van het vermogen belegt een pensioenfonds in Nederland, zodat het ten goede komt aan de ontwikkeling van onze eigen economie en werkgelegenheid? Ook dat is een vraag die speelt in de discussie rondom maatschappelijk verantwoord beleggen. SPIN belegde eind 2017 circa 16,9% van het pensioenvermogen in Nederland. Eind 2016 was dat nog 13,7%. Administratie over naar TKP In 2017 is de administratie van het pensioenfonds in zijn geheel ondergebracht bij pensioenuitvoerder TKP. Daarvoor werd een deel uitgevoerd door Blue Sky Group, een deel door TKP en een deel door het bestuursbureau van SPIN. Die constructie was relatief duur en maakte ons ook kwetsbaar. Na een zorgvuldige voorbereiding is de administratie daarom in zijn geheel ondergebracht bij TKP. SPIN jaarverslag 2017 Of dat goed heeft uitgepakt? Ja, over het geheel genomen zijn we tevreden. Het heeft duidelijk voordelen voor u. De continuïteit van de administratie is beter gewaarborgd en de kosten zijn gedaald. Zijn er ook zaken minder positief verlopen? Jazeker. De pensioenoverzichten van 2017 waren niet zo vlekkeloos als zou moeten. En als u een vraag stelt, duurt het nog te vaak te lang voordat u weet waar u aan toe bent. Dat vinden we niet goed en we hebben met TKP dan ook afgesproken dat het beter moet. U moet sneller concreet en compleet antwoord krijgen op uw vragen, en ook de overige digitale informatievoorziening moet nog beter. Daar wordt dus aan gewerkt! Vragen? Neem gerust contact op via of spin@tkppensioen.nl 8

9 Lastige vragen over uw pensioen? Kom maar op! De pensioensector is de laatste tijd niet altijd positief in het nieuws geweest. Mensen vragen zich af of het pensioengeld wel zorgvuldig en integer wordt beheerd. En dan zijn bij veel fondsen de pensioenen ook al jaren niet of nauwelijks meegegroeid met de prijzen en gaat de pensioenleeftijd omhoog. Hoewel dit bij ons niet allemaal aan de orde is, krijgen wij natuurlijk ook wel eens vragen over hoe dat nu zit. Lastige vragen? Wij vinden van niet. U bent met al uw vragen altijd welkom bij ons. > Blijft er bij pensioenfondsen niet ontzettend veel aan de strijkstok hangen? Nee, dat beeld klopt niet. Een pensioenfonds als SPIN heeft maar één doel: zorgen voor het best mogelijke pensioen voor de IBM-ers en oud-ibm-ers. Daarbij passen geen strijkstokken, dubbele agenda s of verborgen belangen. Onze bestuurders krijgen geen buitensporige vergoedingen voor hun werk voor het fonds, zoals u hieronder kunt zien. Ze krijgen ook geen bonussen als er extra rendement op de beleggingen wordt gehaald. Dat zou immers kunnen leiden tot ongewenst gedrag, zoals het op verkeerde gronden nemen van extra risico. De salarissen van de medewerkers van de uitvoeringsorganisatie zijn in lijn met de arbeidsvoorwaarden van IBM. Onze bestuurders krijgen geen buitensporige vergoedingen. Dit verdienen onze bestuurders Ons bestuur bestaat uit uitvoerende en toezichthoudende bestuurders. Samen bepalen ze het beleid. Vijf van de negen bestuurders zijn in dienst van IBM en worden niet door het pensioenfonds betaald. De overige bestuurders kregen in 2017 een vergoeding van samen 411 duizend euro. Voor de bestuurders in loondienst geldt dat ook hun beloning in lijn is met de IBM-arbeidsvoorwaarden. > Krijg ik straks eigenlijk wel terug aan pensioen wat ik er nu aan premie instop? Even wat statistische gegevens. Een gemiddeld pensioen in Nederland bestaat voor een derde deel of zelfs maar voor een kwart uit ingelegde pensioenpremie. De rest moet komen uit de beleggingsopbrengsten. Dat geldt globaal gesproken ook voor uw pensioen. Maar garanties zijn er niet: zeker in de DC-regeling is de hoogte van uw (eind-)kapitaal afhankelijk van de beleggingsopbrengsten. Vervolgens moet u daar een pensioen mee inkopen bij een verzekeraar. De hoogte daarvan is mede afhankelijk van de rentestand van dat moment. 9

10 > Verdienen externe vermogensbeheerders nou echt zo veel aan ons pensioengeld? Zoals we al eerder in dit verslag hebben gezegd: vermogensbeheer kost geld. En het is waar dat sommige vermogensbeheerders hoge vergoedingen vragen. Wij zijn echter alleen bereid die te betalen als daar naar verwachting voldoende extra opbrengsten tegenover staan. Wordt dat niet of onvoldoende waargemaakt, dan zullen we er niet mee doorgaan. Goed om te weten: slechts in enkele gevallen belonen wij vermogensbeheerders met prestatiegerelateerde vergoedingen. Dit klinkt allemaal heel rationeel, maar toch vinden we er nog iets van. En dat geldt ook voor collega-pensioenfondsen. Bij vermogensbeheerders kunnen kosten (en beloningen) hoog zijn. Het moet voor ons duidelijk zijn hoe de beloningen tot stand komen. En ze moeten redelijk zijn. Maar de eerlijkheid gebiedt ons te zeggen: dat is soms een taaie taak zal niet altijd van vandaag op morgen geregeld zijn. Maar voorop staat: we geven geen geld uit als we niet geloven dat dat in het belang van uw pensioen is. > Is er straks eigenlijk nog wel pensioen voor mij? Dit is een vraag die vooral jongeren stellen. Begrijpelijk, want zij zien dat er de laatste jaren stevig ingegrepen wordt in de pensioenen. De AOW- en pensioenleeftijd zijn omhoog gegaan en je mag van de overheid ook nog eens minder geld in je pensioenpot stoppen zonder daar eerst belasting over te betalen. Dat geeft de jonge burger geen moed. Nuancering is echter op zijn plaats. Ja, pensioen is onzeker, maar als u meedoet aan de DC-regeling spaart u voor uw eigen pensioenpot. Daar wordt nog steeds iedere maand een bedrag in gestort dat vervolgens aangroeit met het beleggingsrendement. Die pot is en blijft van u. Voor deelnemers aan de DB regeling is het belangrijk om vast te stellen dat ons pensioenfonds financieel gezond is. Anders dan veel andere fondsen hebben we ook de laatste jaren de pensioenen kunnen verhogen. En het korten van de pensioenen is bij ons ook niet aan de orde. Dat neemt niet weg dat pensioen onzeker is. Natuurlijk is het wel belangrijk om af en toe te checken hoe uw pensioen ervoor staat. Kunt u van uw pensioen straks goed genoeg leven, of zou u zelf nog wat extra s moeten regelen? Het gaat om uw financiële toekomst en daar bent u zelf verantwoordelijk voor. SPIN jaarverslag 2017 Wilt u weten hoeveel pensioen u later van SPIN krijgt? En of dat genoeg is om later van te leven? Met de PensioenPlanner op onze website brengt u dat snel en eenvoudig in beeld. Ga daarvoor naar log in op mijn IBM-pensioen en ga naar de PensioenPlanner. 10

11 > Kan die AOW niet gewoon terug naar 65 jaar? Allereerst: dat is niet iets waar wij als pensioenfondsen over gaan. De AOW is het pensioen dat iedereen die in Nederland woont of werkt van de overheid krijgt. En het is dan ook de overheid (de politiek) die de AOW-leeftijd bepaalt. Het is een medaille met twee kanten. We snappen ouderen (en zeker ook de mensen met zware beroepen) die terug willen naar 65 jaar. Misschien wil iedereen dat wel het liefst. Maar de AOW moet ook betaald worden. We worden gemiddeld steeds ouder en zouden dus ook steeds langer AOW uitbetaald moeten krijgen. Daarbij is het belangrijk om te weten dat u niet zelf spaart voor uw eigen AOW, maar dat uw uitkering grotendeels betaald wordt uit de premies van de mensen die op dat moment werken. En Nederland vergrijst: er komen steeds meer ouderen ten opzichte van de werkenden die de AOW moeten betalen. Vandaar dat de politiek heeft besloten de AOW-leeftijd te verhogen. Eerst tot (inmiddels) 67 jaar en drie maanden in 2021 en 2022 en daarna misschien nog verder als de levensverwachting nog verder oploopt. U kunt uw SPIN-pensioen overigens wel al voor uw AOW-leeftijd laten ingaan. U kunt dan kiezen voor een AOW-overbrugging (extra pensioen tot uw AOW ingaat). Op de pensioenplanner kunt u alles gemakkelijk in beeld brengen. Voor meer informatie over de AOW, zie Daar kunt u ook zien wat de voor u geldende AOWleeftijd is. Bent u geboren na 1956, dan is het een schatting. De overheid is verplicht ten minste vijf jaar van tevoren uw feitelijke AOW-leeftijd kenbaar te maken. > Kan ik niet net zo goed zelf mijn geld pensioengeld beleggen? Wij hebben zorgplicht voor uw pensioen. Dat geloven wij niet. Als al onze deelnemers zelf hun pensioen zouden beleggen, zou vast een aantal van hen in bepaalde jaren hogere rendementen halen dan wij. Als u meer risico neemt dan wij verantwoord vinden (bijvoorbeeld door al uw pensioengeld in aandelen of bitcoins te stoppen), zou u in goede jaren meer kunnen verdienen. Maar op de lange termijn? Om op de lange termijn een optimaal rendement te halen bij een verantwoord risico, heb je een afgewogen spreiding over verschillende soorten beleggingen nodig. Zo n spreiding kunnen professionele vermogensbeheerders beter maken dan particulieren. Bovendien: bij een particuliere belegger hebben de kosten een veel grotere impact op het rendement. Natuurlijk is het feit dat wij voor u beleggen ook een beetje bevoogdend. Wij hebben (ook wettelijk) zorgplicht voor uw pensioen. Het kan niet zo zijn dat we in Nederland mensen hun eigen pensioen laten beleggen en rustig toekijken hoe het bij veel van hen misgaat. Daarom nemen wij die zorgplicht graag en vol overtuiging op ons. 11

12 Stichting Pensioenfonds IBM Nederland voert de pensioenregelingen uit die de sociale partners bij IBM Nederland zijn overeengekomen. Voor wie doen wij het? actieve deelnemers, IBM-ers die pensioen bij ons opbouwen oud-deelnemers, voormalig IBM-ers die nog pensioen bij ons hebben staan pensioengerechtigden 4,516 miljard Belegd vermogen DB-regeling 481 miljoen Belegd vermogen DC-regeling Kijk voor ons volledige jaarverslag op onze website: Colofon SPIN, verkort jaarverslag 2017 Oplage: FSC, het internationale keurmerk voor verantwoord bosbeheer Forest Stewardship Council A.C. Dit jaarverslag is zo milieuvriendelijk mogelijk tot stand gekomen. Gedrukt met biologische inkt op duurzaam vervaardigd papier. Onze drukkerij is FSC -gecertificeerd onder certificaatnummer SGS-COC Vragen over uw IBM-pensioen? Mail of bel naar onze servicedesk bij TKP. Wij helpen u verder. spin@tkppensioen.nl / Vermeld altijd uw pensioennummer. Zo kunnen we u sneller van dienst zijn. SPIN jaarverslag Redactie & realisatie: SPIN afdeling communicatie Ontwerp: neon Ellen van Diek, Amsterdam Fotografie: Hollandse Hoogte, Getty Images Druk: Drukkerij WC den Ouden bv, Amsterdam Stichting Pensioenfonds IBM Nederland