Eindrapportage ZIC. Succesvol samenwerken aan kwaliteit van zorg en opleidingen.

Transcriptie

1 Eindrapportage ZIC. Succesvol samenwerken aan kwaliteit van zorg en opleidingen. Projectnaam: ZIC Projectnummer: IA04055 Start- en einddatum: april 2004-april2008 Projectleider: Ron Aalders-Claassens Contactpersoon HPBO:Peter Sprinkhuizen Opsteller rapportage: Ron Aalders-Claassens Datum:maart 2008

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz Doelstellingen blz Opdrachtgever blz Procesevaluatie blz Fasering en werkwijze blz Communicatie en informatiestructuur blz Communicatielijnen op de verschillende niveaus blz Verslaglegging van de voortgang m.b.v. formats blz N@tschool blz Linking-pins blz Inhoudelijke rapportage blz Evaluatie doelstellingen blz E valuatie didactisch leerconcept blz Belemmeringen blz Aanbevelingen blz. 21 Overige opmerkingen blz. 22 Bronnenlijst blz. 23 2

3 1. Inleiding Het project ZIC is een samenwerkingsverband van Sevagram, locatie Verpleegklinieken te Heerlen, de Hogeschool Zuyd Verpleegkunde en Arcuscollege unit GDW. De opdracht van het samenwerkingsverband is het realiseren van een verpleegafdeling voor ouderen waarin de vragen en behoeften van cliënten centraal staan. De intensieve samenwerking tussen een zorginstelling en een MBO- en HBO- instelling maakt het mogelijk op innovatieve wijze hoogwaardige zorg aan te bieden en te ontwikkelen. Vanuit deze basis is een krachtige leefomgeving gecreëerd om studenten op te leiden als verzorgende of verpleegkundige. Deze eindrapportage van het project ZIC is samengesteld uit de evaluatie van de projectgroep en de evaluaties van de huidige werkgroepen ZIC: onderzoek & innovatie integratie leer en werkprocessen P.R. De evaluaties en bijhorende verslaglegging van de werkgroepen zijn apart gehouden om een hanteerbaar naslagwerk te leveren voor medewerkers die straks het concept gaan uitrollen op de nieuwe praktijkleerafdelingen. Het geeft inzicht in de opzet en het verloop van alle denk-en werkprocessen die horen bij die specifieke werkgroep. De evaluaties zijn als aparte bijlage meegeleverd. De eindrapportage is als volgt opgebouwd: -Vanuit de doelstellingen vindt een procesevaluatie en een inhoudelijke evaluatie ( product) van het project plaats. -De pedagogisch-didactische evaluatie gebeurt n.a.v. de vragen gesteld door het Platform Beroepsonderwijs. (HPBO). -We eindigen deze rapportage met de belemmerende factoren,ervaren tijdens de looptijd van dit project,om vervolgens te komen tot aanbevelingen. 3

4 2. Doelstellingen van het project ZIC De opdracht is opgenomen in de Missie & Visie van de afdeling waarin de volgende doelstellingen worden benoemd: Zorg & onderwijs Verlenen en ontwikkelen van hoogwaardige zorg die gebaseerd is op de behoefte van de patiënt en waar mogelijk gebaseerd is op bewezen onderzoeksgegevens. Creëren van een krachtige werk/leeromgeving in de ouderenzorg, waarin vraaggerichtheid het uitgangspunt is (zowel richting ouderen als richting student) en competentieontwikkeling het doel. Ketenzorg vormt hierin een belangrijk onderdeel. Nadrukkelijke profilering van het werkveld ouderenzorg als interessant en uitdagend toekomstig werkveld voor verpleegkundigen en verzorgenden van alle niveaus. Door de aanwezigheid van de hele beroepskolom van vaste medewerkers en studenten zijn er voldoende rolmodellen aanwezig, waardoor de voorwaarden voor kenniscreatie en verspreiding optimaal aanwezig zijn. De beroepsfuncties zorgverlener, coach, beroepsbeoefenaar, regisseur en ontwerper komen op de afdeling tot uitdrukking. Uitwisselen van kennis en kunde op het gebied van competentiegericht onderwijs tussen MBO en HBO enerzijds en MBO, HBO en ouderenzorg anderzijds. Kwaliteitsverhoging door competentiegerichte, multidisciplinaire aanpak in de zorg, waardoor het doorgroeien van MBO naar HBO competenties een natuurlijke en vanzelfsprekende route kan worden via werkplekleren. De MBO- studenten werken en leren in de praktijk samen aan alle relevante competenties die leiden tot competente beroepsbeoefenaren. De HBO student leert op de werkplek als verpleegkundige niveau 5 te functioneren. Innovatieve aanpak van zorg richting zorgplan ouderen. Studenten en vaste medewerkers worden getraind om in een multidisciplinaire groep, ouderen te verzorgen en te begeleiden. Onderzoek: Het ZIC fungeert als pilotafdeling voor innovatieve en kwaliteitsverhogende projecten ten aanzien van zorg en opleiding en tevens als werk/leeromgeving voor studenten verplegenden en verzorgenden. Daarnaast worden de resultaten, inzichten en producten, die het project oplevert ook uitgedragen naar andere sectoren en opleidingen in en buiten de regio; Onderzoek in samenwerking met lectoraat Autonomie & Participatie naar algemene zorgproblematieken waaronder coördinatie rondom ketenzorg als onderdeel van een landelijk netwerk dat zich bezighoudt met (on)voorziene problemen rondom de toenemende vergrijzing. Hierbij is inbegrepen evidence based handelen en kwaliteitsonderzoek met ondersteuning van de kenniskring Autonomie & Participatie Vraaggerichtheid, zowel richting MBO als HBO. De behoefte aan (eind)kwalificaties van toekomstige werknemers kan proefondervindelijk met het werkveld worden vastgesteld. Ook de effectiviteit van hoe en waar competenties te verwerven en de wijze van doorstromen naar een hoger niveau is steeds weer opnieuw uitgangspunt voor onderzoek en innovatie. Naast onderzoek op het gebied van zorg zal ook opleidingskundig onderzoek deel uitmaken van het project. De opgedane ervaringen worden meegenomen richting opleidingspraktijk. Mede-initiëren van innovaties en onderzoeksprojecten door docenten van HBO en MBO. 4

5 3. De opdrachtgever van het ZIC 1. De stuurgroep is opdrachtgever van het project 2. De projectgroep is probleemeigenaar en heeft een faciliterende, ondersteunende en bewakende rol. 3. De projectgroep brengt via de projectleider als linking-pin een adviserend voorstel uit naar de stuurgroep. 4. De projectgroepleden hebben tussentijds overleg met het Stuurgroeplid van de eigen organisatie. Stuurgroep De stuurgroep is verantwoordelijk voor de vertaling van de strategische opdracht naar een operationele uitvoering. Zij hebben de financiële en inhoudelijke eindverantwoordelijkheid. Mariëtte Keijser Directeur Sevagram Toon van Baal Unitdirecteur GDW Arcuscollege Frits Benjamins Directeur Faculteit Verpleegkunde Hogeschool Zuyd Wim Suilen Hoofd P&O Sevagram Ron Aalders Projectleider en Teamleider afdeling Sevagram Zorgcentra De projectgroep Ron Aalders Projectleider en tot tevens teamleider afdeling ZIC Sevagram Zorgcentra Paulien Loeve Projectcoördinator, docent Hogeschool Zuyd Verpleegkunde Ton Pagen Projectcoördinator,opleidingscoördinator Arcuscollege Unit GDW Zorg. Hub Voncken Projectmedewerker,zorgmanager somatiek Sevagram Zorgcentra Anny Hupperetz Teamleider afdeling ZIC Sevagram zorgcentra vanaf Luc de Witte Adviseur projectgroep, Lector Hogeschool Zuyd/ kenniskring Autonomie en Participatie. Eric Schoenmakers Personeelsfunctionaris Sevagram (tijdens start van het project) Taken en verantwoordelijkheden projectorganisatie Taken Verantwoordelijkheden Raad van Bestuur/Directeur Monitoren project Financiële en inhoudelijke eindverantwoordelijkheid Stuurgroep Vertaling strategische opdracht naar operationele uitvoering Inbedding van het ZIC binnen de totale organisaties Projectgroep Stuurt de uitkomst, logistiek (werkgroepen) communicatie en financiën van het project Operationele verantwoordelijkheid t.a.v. de uitkomst, logistiek, communicatie en financiën project Voert in opdracht van projectgroep deelprojecten uit Bewaakt de uitkomst, logistiek en financiën deelproject 5

6 4. Procesmatige evaluatie van het ZIC 4.1 Fasering en werkwijze project ZIC Fase 0 Voorbereidende periode Activiteit: Projectnotitie concretiseren in Projectplan Innovatiearrangement 2004 Mijlpaal: Toekenning subsidie Looptijd: tot In deze fase werd de projectnotitie opgesteld waarin de opzet van het hele project met de bijhorende deelactiviteiten staat beschreven. Om te komen tot realisatie van deze notitie werd door de drie participerende partijen een intentieovereenkomst ondertekend. Onderstaande projectstructuur werd opgezet. PROJECTORGANISATIE Zorg en Innovatie Centrum Sevagram College van Bestuur Hogeschool Zuyd Heerlen College van Bestuur Sevagram Heerlen College van Bestuur Arcuscollege Heerlen Stuurgroep ZIC Projectgroep Operationalisering Personeel Fase 1 Strategische voorbereiding Activiteit Projectplan Innovatiearrangement 2004 concretisering in Plan van Aanpak ZIC. Mijlpaal Goedkeuring Plan van Aanpak Looptijd tot De projectgroep gaat met de werkgroepen de deelactiviteiten verder uitwerken in het Plan van Aanpak. en zijn gekoppeld aan een activiteit die ontstaan is toen het totale project opgedeeld werd in deelprojecten. In totaal waren er negen deelprojecten ieder met een eigen hoofdactiviteit. De werkgroepen zijn niet allemaal tegelijkertijd opgestart, maar afhankelijk van de prioriteit van de werkzaamheden in de fasen. Bijvoorbeeld de werkgroep Integratie leer- en werkprocessen ging direct van start, de werkgroep Werving & Selectie ging pas in september met het opstarten van de sollicitatieprocedure aan de slag. Alle werkgroepen hebben een ontwerp gemaakt van hun activiteit, dat zijn beslag heeft gekregen in het Plan van Aanpak. Dit Plan van Aanpak is goedgekeurd door de stuurgroep en is in de volgende fase geconcretiseerd. 6

7 projectorganisatie Innovatief zorg-en educatiecentrum ouderenzorg College van Bestuur Hogeschool Zuyd Heerlen Raad van Bestuur Sevagram Heerlen College van Bestuur Arcuscollege Heerlen Stuurgroep ZIC Projectgroep Strategisch Plan Samenwerking Werkprocessen Bijscholing Communicatie Werving & Selectie Verbouwing Innovatie PR projectorganisatie fase 1 en 2 Fase 2 Operationalisering Activiteit Plan van Aanpak concretiseren Mijlpaal Start-up bijeenkomst in februari 2006 Looptijd tot In het Plan van Aanpak zijn de volgende beleidsuitgangspunten geformuleerd: de verbouwing en inrichting van de innovatieve afdeling, werving en selectie van personeel, formatie en taken van docenten en studenten, de bewonerspopulatie en het communicatieplan. In februari 2006 is een start-up periode gehouden van twee weken voor alle betrokken medewerkers en studenten. In deze periode is de afdeling letterlijk gezamenlijk opgebouwd en ingericht. Tegelijkertijd is er aan teambuilding en bijscholing gedaan voor en door docenten HBO en MBO, medewerkers en studenten ZIC met ondersteuning van medewerkers P&O Sevagram. Fase 3 Uitvoering Activiteiten Het uitvoeren van de geplande werkzaamheden binnen het ZIC Uitvoeren van innovatie- en kwaliteitsaspecten Mijlpaal Tussenrapportage, Innovatie en onderzoeksbeleid, mini-conferentie. Looptijd tot De werkgroepen zijn gestart met het uitwerken van de geplande activiteiten volgens het Plan van Aanpak. Gaande het traject zijn activiteiten bijgesteld of toegevoegd. Deze zijn beschreven in de evaluaties van de betreffende werkgroep. Hierover is steeds overleg geweest met de projectgroep die het grote geheel bewaakte. 7

8 PROJECTORGANISATIE Zorg en Innovatie Centrum Sevagram College van Bestuur Hogeschool Zuyd Heerlen College van Bestuur Sevagram Heerlen College van Bestuur Arcuscollege Heerlen Stuurgroep ZIC Projectgroep Integratie Leer-en Werkprocessen P.R. werkgroep innovatie & Onderzoek Projectorganisatie fase 3 en 4. Fase 4 Evaluatie Om te komen tot een goede evaluatie van het totale project te komen zijn de volgende evaluaties uitgevoerd: 1) Procesevaluatie van de werkgroep onderzoek en innovatie van het ZIC: daarin is vastgelegd of en in welke mate de doelstellingen van het project zijn bereikt. Zie het eindverslag van deze procesevaluatie. 2) Evaluaties in opdracht van het Het Platform Beroepsonderwijs: -Schouwingrapporten 2006 en mei 2008: daarin werd aan de hand van mondelinge interviews met betrokkenen nagegaan is of het project voldeed aan de eerder afgesproken doelstellingen van het HPBO. Zie schouwingverslagen (die van mei 2008 moet nog gemaakt worden). -(ZIC) Innovatie Zorg en -Educatiecentrum, Projectrapportage 2006: hierin zijn de uitkomsten verwerkt van een schriftelijke resultaatmeting en die zin vergeleken met een nulmeting aan het begin van het project. 3) Evaluatie van de werkgroepen van het ZIC: PR, werkgroep Integratie Leer en Werkprocessen ZIC en werkgroep Innovatie & Onderzoek ZIC. Hiervoor is ruimschoots de tijd genomen (4 maanden) om ook iedereen en alle facetten aan bod te laten komen. 4) Op basis van bovenstaande rapportages is deze Eindrapportage ZIC gemaakt door de projectgroep. De evaluaties worden door de projectgroep gebundeld tot één geheel van waaruit conclusies worden getrokken en hiervan weer afgeleide adviezen naar de stuurgroep worden gegeven. 4.2 Communicatie en informatiestructuur Opzetten van een effectieve communicatie -en informatiestructuur op projectniveau en afdelingsniveau. Communicatie vormt een essentieel onderdeel van de samenwerking van de drie participerende partijen. In het competentiegericht onderwijs gaat het om het naast het product ook om het proces. Er moet expliciet aandacht zijn voor de progressie van de lerende en hierbij is van belang dat er de mogelijkheid is om kritisch te reflecteren, feedback te geven en hiermee om te kunnen gaan. De bindende factor hierin is communicatie en samenwerking. 8

9 4.2.1 Communicatielijnen op de verschillende niveaus Macroniveau -Instellingsniveau De communicatie van de Raad van Bestuur Sevagram c.q. Directeur Sevagram locatie VKH, Directie Hogeschool Zuyd Verpleegkunde, Directie Arcuscollege unit GDW. Op dit niveau ligt de eindverantwoordelijk van het project. Zij geven het startsignaal aan het project en bewaken de voortgang van het project. Doel instellingsniveau Het op gang brengen van de samenwerking met als uiteindelijk resultaat het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst Inhoud Frequentie Struurgroep Opstellen van de afspraken en inhoud die moeten worden vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst 6 x per jaar Raad van Bestuur/ Directeur Sevagram, Directie HSZuyd Verpleegkunde, Directie Arcuscollege unit GDW -Projectniveau De communicatie van leden van de projectgroep op landelijk niveau met het Platform Beroepsonderwijs i (HPBO) en CINOP ii expertisecentrum waar men zitting heeft genomen in twee kenniskringen Doel projectniveau Inhoud Frequentie Wie -deelname aan -5x tijdens kenniskringen van het projectperiode CINOP Kennisdeling en vermeerdering van alle deelnemers innovatiearrangement presentatie landelijke Beroepenmanifestatie -jaarlijks Leden van de projectgroep en het Platform Beroepsonderwijs Mesoniveau Op dit niveau ligt de verantwoordelijkheid van de uitvoering van het project. Hierin zijn vertegenwoordigd de projectgroepleden,de opleidingscoördinator en praktijkcoördinators, de docenten ZIC. Ondersteuning en advisering wordt geboden door P&O Sevagram. Doel Inhoud Frequentie Wie -Het uitvoeren van alle fasen van het project 10x keer per jaar Initiatiefase Voorbereiding Uitvoeringsfase Nazorgfase Alle leden van de projectgroep. -Toetsing HPBO/CINOP -PR werkzaamheden -jaarlijkse schouwing -zie PR matrix -1x p. jaar -Zie PR matrix -Projectgroepleden en HPBO PR leden en Projectgroepleden 9

10 Microniveau Met het microniveau wordt bedoeld de communicatie op afdelingsniveau op het gebied van: Begeleiden van studenten Ondersteunen van praktijk/werkbegeleider Opstarten van projecten en scholingen Doel Inhoud Frequentie Met wie Het begeleiden van studenten op het gebied van stage lopen Begeleiden volgens CGO model Op maat Studenten en docenten ZIC, werkbegeleiders en praktijkcoördinatoren. Het ondersteunen van de praktijk/werk begeleider, betreffende begeleiding van studenten en ondersteuning verpleegkundigen Het opstarten van projecten en scholingen Evaluatie van het begeleidingsmodel. N.a.v. deze evaluatie consequenties bespreken en oplossen Studenten onder begeleiding en zelfstandig projecten laten uitvoeren Wekelijks Op verzoek van studenten en docent Docenten Hogeschool Zuyd en Arcuscollege, werkbegeleiders en praktijkcoördinatoren ZIC Afhankelijk van de projecten Het implementeren van competentiegericht onderwijs voor HBO en MBO Afhankelijk van de voortgang Integratie theorie & praktijk Het implementeren van het Evidence Based Practice op de afdeling Invoeren van zorgverlening bij het ZIC vanuit gemeten resultaten. EBP training Afhankelijk van de voortgang Innovatie Verslaglegging van de voortgang van het project m.b.v. het Format Activiteiten. Om het project te beheersen is een hulpmiddel nodig. Een fasemodel voor de systematische aanpak en projectbeheersing. De meeste modellen zijn lineair die veronderstellen dat een eindproduct ontwikkeld moet worden dat aan het eind van het traject definitief gereed is. Ons cyclische fasenmodel is meer in overeenstemming met de denk-en werkwijze van dit project. De ordening wordt namelijk door alle deelnemers gezamenlijk gedaan. Allereerst wordt er per activiteit samen bepaald wat de doelstelling is van de activiteit, waarbij er tevens gekeken wordt naar het groter geheel in ons geval de afdeling ZIC. Er wordt niet meteen naar oplossingen gezocht maar eerst gebrainstormd om zo veel als mogelijk inzichten te verkrijgen. 10

11 Verslaglegging -Het fasenmodel bestaat uit evenveel files als er werkgroepen zijn, ieder met een eigen hoofdactiviteit. Als er gedurende de looptijd van de uitwerking van een activiteit blijkt, dat de in de initiatiefase (van die activiteit) geformuleerde doelstelling Bewaking voortgang project m.b.v.: verslaglegging op format archivering via medewerkers als linking pins in werkgroepen bijgesteld moet worden, wordt dit bínnen deze ene file gedaan. De doelstelling per activiteit blijft hierdoor steeds in beeld. De projectleider heeft daarmee een goed overzicht waar de verschillende werkgroepen mee bezig zijn en overziet waar zaken zich overlappen of zelfs tegenstrijdig zijn. Er kan dan op tijd worden ingegrepen. Het Format Activiteiten biedt houvast voor de projectleider omdat het proces alsmede het product inzichtelijk is gemaakt. En doordat er maar één file per activiteit is, hoeven geen ellenlange notulen doorgespit te worden. De activiteit zelf wordt door deze kortcyclische benadering gedragen door het hele team. -Voldoen aan eisen van Het Platform Beroepsonderwijs De manier van verslaglegging voldoet aan de eisen die de subsidieverstrekker Het Platform Beroepsonderwijs stelt aan de verslaglegging. -Handig middel voor nieuwkomers: De formats worden per activiteit met de uitgewerkte fases gearchiveerd. Het procesverloop met het uiteindelijke resultaat is daarmee goed te volgen. Nieuwe medewerkers hebben zo snel door waar het op de afdeling om gaat. -Vanuit deze formats zijn de eindevaluaties geschreven en gebleken een goed hulpmiddel te zijn zou gaan dienen als elektronische leeromgeving op het ZIC. Helaas hebben we het systeem op afdelingsniveau nooit intensief kunnen gebruiken door veelvuldige storingen en het wegvallen van inhoudelijke expertise ( docent Arcus) waardoor er onvoldoende kennis en ervaring met het systeem kon worden opgebouwd. N@tschool zou ingezet worden: Als communicatiemiddel tussen docenten, studenten en begeleiders. Hiervoor heeft Hogeschool al het elektronische portfolio in gebruik en MBO zou het op het ZIC gaan invoeren. Extra toegevoegde waarde op het ZIC is de aanwezigheid van de Lectoraat/Kenniskring Autonomie & Participatie. Er wordt onderzoek verricht m.n. naar de ketenzorg van de patiënten zelf. Deze gegevens zouden eveneens verwerkt worden met n@tschool en/of Blackboard. Als communicatiemiddel tussen de projectmedewerkers. Het project ZIC wordt op een projectmatige wijze aangepakt waarbij veel aandacht is voor het creëren van draagvlak op alle niveaus binnen de drie participerende partijen. In de start-up fase vond de communicatie plaats in de reguliere vergaderingen en via het intranet van Sevagram plaats. Het intranet voldeed al snel niet meer omdat bepaalde functies niet aanwezig zijn die een elektronische leeromgeving wel biedt: Archivering en inzage gezamenlijk materiaal Rechtstreekse communicatie middels chatten/forum Inrichten van projectomgeving Kladblok functie Overzicht over totaalproject m.n. voor projectleider en stuurgroep (opdrachtgever) 11

12 Als het gelukt was om vanaf het begin in te zetten als communicatieinstrument voor en door projectmedewerkers, zou het makkelijker zijn geweest het gebruik ervan over te brengen op medewerkers en studenten. Tevens zouden kinderziektes tijdig aan het licht zijn gekomen vóór ingebruikname op de afdeling. Voor archivering van het hele project is wel gebruik gemaakt van storingen hadden hierop geen directe invloed. Omdat het project meerjarig, complex en gefaseerd is,was het van belang dat er efficiënte verslaglegging plaats vond waar iedere projectmedewerker voortdurend inzage in had en tegelijkertijd in kon muteren. Naast de Formats Activiteiten van de werkgroepen (wordbestanden) is er een grafische weergave (excelbestand) gemaakt waardoor er snel inzicht was in het beoogde tijdspad Linking pins Voor een goede afstemming, communicatie en samenhang in de werkwijzen tussen de deelnemers van de drie samenwerkende partijen is eerst het grote geheel opgesplitst in deelactiviteiten. Deze deelactiviteiten zijn vervolgens ondergebracht in meerdere kleinere werkgroepen, waarin vertegenwoordigers zitten van alle drie de participerende partijen. Tevens zit in elke werkgroep minimaal een vertegenwoordiger van de projectgroep. Op deze wijze zijn de projectgroepleden niet alleen linking-pins tussen de verschillende niveaus van het project maar ook naar de verschillende organisaties toe. De projectleider heeft zowel zitting in de verschillende werkgroepen, is voorzitter van de projectgroep en lid van de stuurgroep. 12

13 5. Inhoudelijke evaluatie project ZIC 5.1 Evaluatie doelstellingen ZIC Verlenen en ontwikkelen van hoogwaardige zorg die gebaseerd is op de behoefte van de patiënt en waar mogelijk gebaseerd is op bewezen onderzoeksgegevens. -De training Zorg in Dialoog heeft de verplegende en verzorgende geleerd de hulpverlening te zien en te geven vanuit het perspectief van de cliënt. Cliënten willen dat er rekening gehouden wordt met hun wensen en behoeften. Deze komen niet altijd overeen met het aanbod van de organisatie. Om de hulpverleners te ondersteunen bij het maken van de omslag van aanbodgericht naar vraaggericht werken volgen ze de module zorg in dialoog. De veranderde denk en werkwijze zijn ook toepasbaar in de nieuwe coach en begeleidingsstijl naar studenten. Want ook in het competentiegerichte onderwijs gaan we uit van een vraag: de leervraag van de student die we ontwikkelend ondersteunen. Creëren van een krachtige werk/leeromgeving in de ouderenzorg, waarin vraaggerichtheid het uitgangspunt is (zowel richting ouderen als richting student) en competentieontwikkeling het doel. -Een eerste mijlpaal van dit project is dat er een proces op gang is gebracht dat gericht is op Vernieuwend leren. We zijn lineaire denkwijzen die gekoppeld zijn aan o.a. protocollen, systemen of wetgeving, bij de medewerkers aan het doorbreken. Er ontstaat geleidelijk aan een verandering in denken over de wijze waarop zorg en leerprocessen moeten plaatsvinden. Medewerkers worden geprikkeld in hun eigen ontwikkeling. Er ontstaat een ontwikkeling naar life-long-learning. Nadrukkelijke profilering van het werkveld ouderenzorg als interessant en uitdagend toekomstig werkveld voor verpleegkundigen en verzorgenden van alle niveaus. -Er is meer maatwerk, gericht op cliënt én student. Onderzoek over tevredenheid bij cliënten scoort hoog. Voor studenten draagt dit bij tot meer motivatie en er ontstaat ruimte voor het aanleren van de juiste beroepshouding. Algemene gegevens van uitval bij studenten laten voor het ZIC een flinke daling zien. Bij medewerkers is, ondanks verloop van personeel en daarmee gepaarde verhoogde werkdruk, nog steeds een hoge werkmotivatie. Uitwisselen van kennis en kunde op het gebied van competentiegericht onderwijs tussen MBO en HBO enerzijds en MBO, HBO en ouderenzorg anderzijds. Er is een structureel scholings- en trainingsprogramma opgezet voor de werkbegeleiders. Dit programma wordt uitgevoerd door de docenten MBO/HBO van het ZIC. In de uitgebreide theorieën over competentieontwikkeling ( en behoud) spelen reflectie en metacognitie een belangrijke rol. Vanaf de beginfase bleken de kennis en vaardigheden van de werkbegeleiders om te kunnen coachen en begeleiden van studenten niveau 2 t/m 5 onvoldoende. Ook het nieuwe leerconcept CGO, was nog niet bekend. Het MBOmoest dit nog gaan invoeren. De focus is daarom eerst gelegd op de ontwikkeling van de rol van de werkbegeleider. Kwaliteitsverhoging door competentiegerichte, multidisciplinaire aanpak in de zorg, waardoor het doorgroeien van MBO naar HBO competenties een natuurlijke en vanzelfsprekende route kan worden via werkplekleren. -Op de afdeling werken meer HBO verpleegkundige dan op een gemiddelde afdeling. Ook de directie Sevagram erkent de noodzaak van meer HBOV verpleegkundigen in het werkveld ouderenzorg om de kwaliteit van de zorg, die steeds complexer wordt, te kunnen handhaven en te verhogen. 13

14 Innovatieve aanpak van zorg richting zorgplan ouderen. Studenten en vaste medewerkers worden getraind om in een multidisciplinaire groep, ouderen te verzorgen en te begeleiden. Goede samenwerking en afstemming tussen de zorginhoudelijke commissie Sevagram en de werkgroep Innovatie & Onderzoek waardoor inbedding van de onderzoeksresultaten en de innovaties zijn gegarandeerd. Zie ook het evaluatieverslag van de werkgroep Innovatie en Onderzoek van het ZIC. Het ZIC fungeert als pilotafdeling voor innovatieve en kwaliteitsverhogende projecten ten aanzien van zorg en opleiding en tevens als werk/leeromgeving voor studenten Daarnaast worden de resultaten, inzichten en producten, die het project oplevert ook uitgedragen naar andere sectoren en opleidingen in en buiten de regio; -De studenten HBOV, Fysiotherapie en Universiteit Maastricht die nu betrokken zijn bij meerdere onderzoeken, worden nu nog op het ZIC begeleid door docenten HSZuyd. -Bij grote onderzoeken zoals de RAAK-projecten worden ook andere disciplines actief betrokken. Hierdoor krijgen de onderzoeken een brede steun in de organisatie en is er meer garantie op succesvolle implementatie. Evidence based handelen en kwaliteitsonderzoek met ondersteuning van de kenniskring Autonomie & Participatie -Voor competentieontwikkeling van de medewerkers rondom innovatie en onderzoek is de cursus Evidence Base Practice (EBP)aangeboden. De cursus is op het ZIC voornamelijk gevolgd door medewerkers die studenten niveau 5 begeleiden. In toenemende mate is wetenschappelijk onderzoek belangrijk in het dagelijkse werk en de opleiding van verpleegkundigen en andere werknemers in de gezondheidszorg. Er wordt verwacht dat het dagelijks handelen evidence based is. Dit betekent dat bij besluitvorming over een diagnose of behandeling gebruik wordt gemaakt van het huidige beste bewijsmateriaal. Op het ZIC wordt EBP, steeds meer geïntegreerd in de dagelijkse praktijkvoering. Met het oog op uitbreiding van Innovatie en Onderzoek naar meerdere verpleegafdelingen, werd de training gevolgd door drie teamleiders van andere verpleegafdelingen van Sevagram. Mede-initiëren van innovaties en onderzoeksprojecten door docenten van HBO en MBO. Ze bewaken daarmee zowel de kwaliteit van de zorg als de kwaliteit van de opleidingen. - Goede samenwerking en afstemming tussen de zorginhoudelijke commissie Sevagram en de werkgroep Innovatie & Onderzoek waardoor inbedding van de onderzoeksresultaten en de innovaties zijn gegarandeerd. -Er is nog geen actieve Afstudeerkring Studenten ZIC gerealiseerd. De studenten HBOV, Fysiotherapie en Universiteit Maastricht die nu betrokken zijn bij meerdere onderzoeken, worden nu nog op het ZIC begeleid door docenten ZIC HSZuyd. 14

15 5.2 Evaluatie didactische leerconcept ZIC. Onderstaand de vragen van het Platform Beroepsonderwijs betreffende het didactische leerconcept Ze zijn beantwoord door de docenten MBO en HBO werkzaam op het ZIC. Ze zijn apart ingevuld omdat ook de begeleiding verschillend gebeurt. Daarnaast is het CGO leerconcept bij Arcus nog niet op alle niveaus en voor alle leerjaren geïmplementeerd zodat sommige vragen door de MBO docent anders beantwoord moest worden. 1. In hoeverre is er sprake van een leerarrangement op maat in de zin van construerend leren? Zichtbaar in: ruimte voor exploratief/ontdekkend leren, variatie in leeractiviteiten, reflectief leren, zelfsturing, sociaal leren MBO- Aan deelnemers wordt heel veel ruimte geboden om te leren: ze mogen zelf aangeven wat ze willen leren, ze worden uitgedaagd opdrachten / taken uit te voeren die tegen de grens van hun kunnen liggen. Ze mogen aan alle werkprocessen en zorggerelateerde overlegmomenten ( onder begeleiding) deelnemen. Bij elke student wordt een leerstijlentest afgenomen en wordt bij de keuze van leeractiviteiten / begeleiding hiermee rekening gehouden. Ook wordt beginsituatie goed in kaart gebracht en het binnensschoolse- en buitenschoolse leren aan elkaar gekoppeld. -Ze kunnen actief deelnemen ( en leren) aan werkprocessen, er is een leerkenniscentrum met ICT voorzieningen, boeken en Dvd s waar gewerkt en geleerd kan worden. -Er vinden dagelijks overleg-, reflectie,en scholingsbijeenkomsten plaats. -Studenten worden uitgenodigd om dagelijks aan te geven aan welke leerdoelen ze willen werken en zelf ( onder begeleiding) de werkplanning te maken. -Tijdens het samenwerken en de overlegmomenten met de vele andere studenten en werkbegeleiders is veel aandacht voor het leren. HBO- Er is voldoende ruimte voor exploratief leren. De studenten kunnen in het klikmoment met vragen komen en deze erna uit zoeken. Ook tijdens de werkzaamheden kunnen zij verdieping zoeken in de zorg die zij leveren. De werkbegeleiders hebben de mogelijkheid door alle klikmomenten, patiëntenbesprekingen, ALS en leercoaching om zelf op ontdekking te gaan wat ze kunnen, wat ze willen. Hierin zou de docent nog meer ondersteuning kunnen bieden in de toekomst. Reflectief leren: Er wordt een groot beroep gedaan op het reflectief leren door studenten en medewerkers elkaar te laten bevragen tijdens bijv. het klikmoment, patiëntenbespreking en zorgmomenten. In het begin hebben de medewerkers hierin veel ondersteuning nodig gehad omdat het voor hun een andere manier van vragen was. Coaching hierin blijft gewenst. Zelfsturing: De werkbegeleiders zouden veel zelfsturing moeten hebben. Als docenten merken we dat ze nog veel gestuurd moeten worden. Denk hierbij aan het beginnen van een klikmoment, patiëntenbespreking. Ook merken we dat de werkbegeleiders weinig vragen hebben. Wanneer er naar gevraagd wordt komen ze wel met vragen. (dit geld natuurlijk niet voor alle medewerkers). We merken wel een groot verschil in de ontwikkeling van de medewerkers. Sommige medewerkers groeien erg hard, andere hebben nog moeite hiermee. 2. In hoeverre is er sprake van een leerarrangement op maat in de zin van breed opleiden? zichtbaar in: integratie van theorie en praktijk, cyclisch programmeren van geheel-deel-geheel, werkplekleren rode draad, competentiegericht beoordelen MBO- De leerinhouden zijn afgestemd op het niveau en de opleidingsfase van de deelnemers. Vooral in de basisfase zijn er veel overeenkomsten tussen de diverse opleidingen in kennis, vaardigheden en houdingsaspecten die geleerd ofwel verder 15

16 ontwikkeld worden. NB. Voor niveau 3 (verzorgende) en niveau 4 ( verpleegkundige ) is het programma gelijk voor de eerste 30 weken. De curricula voor de verbredings- en verdiepingsfase worden nog ontwikkeld. Leerinhouden van de basisfase zijn zo afgestemd dat ze in alle velden van de zorg toepasbaar zijn om met basiszorg aan de slag te gaan en op basisniveau aan L.L.B. competenties te werken. -De opleiding wordt opgebouwd vanuit kernactiviteiten. Deze worden weer onderverdeeld in beroepsprestaties (die formatief getoetst worden) en daarna wordt de kernactiviteiten weer afgesloten met een proeve van Bekwaamheid. -De summatieve toetsing van de kernactiviteiten vindt plaats op de werkplek. De praktijk is leidend bij het leerproces van de deelnemers. -Bij de beoordeling worden de competenties beoordeeld op reproductief, productief of transfer niveau. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen ontwikkelscores en normscores ( beginnend beroepsbeoefenaar) -Voorafgaand aan de summatieve toetsing vinden er ook geregeld formatie toetsen plaats, reflectiemomenten en 360 feedback. HBO- Op het Zic is voornamelijk gewerkt met CGO. De studenten werken met een POP dat wordt besproken met de werkbegeleider. De werkbegeleider wordt hierin ondersteund door de docent. Het doel van het project was om leren en werken te integreren. Dit betekend dat de leerinhouden die op school door de studenten zijn geleerd in praktijk worden gebruikt door de student en de werkbegeleiders. Wat de studenten in de praktijk tegenkomen nemen ze mee naar school om het verder uit te diepen. De afdeling op hun beurt geeft aan de opleiding aan waar ze tegenaan lopen gezien het leerproces of inhoud die de student op school heeft gehad en geeft eventuele tips. Dit laatste onderdeel is nog niet goed uit de verf gekomen. Werkplekleren rode draad: dagelijks zijn er terugkerende leermomenten voor de student. Dit zien we terug in het klikmoment en de patiëntenbesprekingen. Op dit moment is het echter zo dat de werkbegeleiders en studenten hier nog steeds in gestuurd moeten worden om deze momenten daadwerkelijk uit te voeren. De studenten geven bij opstart van hun dienst aan welke leerpunten ze hebben vanuit hun POP waaraan ze willen werken. Dit is gekoppeld aan de werkzaamheden op de afdeling. In praktijk zien we dat niet iedere student dit snel opneemt en dat werkbegeleiders hierin moeten sturen. Niet iedere werkbegeleider is hier even sterk in. Ze worden hierin ondersteund door de docenten. In praktijk zien we dat het coachen niet altijd even makkelijk is ivm de wisselende diensten van de medewerkers en de vastgestelde aanwezigheid tijden van de docenten. 3. In hoeverre is er sprake van een leerarrangement op maat in de zin van adaptiviteit? zichtbaar in: een ontwikkelingsgerichte aanpak, die aansluit bij de specifieke vragen en kenmerken van (individuele) deelnemers en andere afnemers (bedrijven e.d.). de vormgeving van de programma s, leeromgeving en begeleiding die zich kenmerkt door: o forwardmapping (gebaseerd op voortschrijdend inzicht in de ontwikkeling van deelnemers, leerloopbaan is uitgangspunt,) o flexibiliteit, o variatie en differentiatie, o coaching door docenten/praktijkopleiders. MBO- Studenten komen zelf met hun POP met daarin opgenomen de Beroepscompetenties en persoonlijke leerdoelen. Samen met de praktijkopleiders wordt daar een PAP voor opgesteld. - In de begeleiding en (actieve) deelname aan werkprocessen wordt rekening gehouden met opleidingsniveau, opleidingsfase en vraag/behoefte van de student. - Coaching wordt geboden door middel van reflectiemomenten, studentenbesprekingen ( 360 feedback) coachgesprekken etc. 16

17 HBO-De werkbegeleiders hebben meerdere manieren van begeleiden. Zij gaan vanaf de eerste dag met de student naar hun pop kijken zodat ze de begeleiding kunnen aansluiten bij de begeleiding die de student nodig heeft. De begeleiding wordt ook gebaseerd op wat de afdeling en student nodig hebben. Wat willen ze leren, wat kan de afdeling bieden. De coaching door de docenten is hier erg belangrijk. In het begin vooral op wat kan men verwachten van de studenten in een bepaald leerjaar en wat kan de afdeling hierin bieden. Later meer van hoe kunnen we de student feedback geven zodat hij er iets aan heeft in zijn leerproces. Dit verloopt steeds beter, maar coaching hierin blijft gewenst in de toekomst. 4. In welke mate is er sprake van inhoudelijke aansturing van de innovatieprocessen? Zichtbaar in de volgende criteria 1 : 1. helder eigenaarschap en draagvlak 2. inspirerend concept 3. professionele aanpak 4. duidelijke resultaten 5. expliciet leren MBO en HBO- Taken en verantwoordelijkheden van alle actoren zijn beschreven. Daarnaast worden de innovaties gedragen door alle betrokkenen wat zichtbaar wordt door grote betrokkenheid, de wil om samen oplossingen te zoeken voor problemen en de prettige samenwerking. -Er is een duidelijke missie en visie opgesteld. Deze zijn nog steeds de leidraad voor de inspanningen, ontwikkelingen en verbetertrajecten. -Er is vanaf het begin gewerkt vanuit een duidelijk projectplan, met evaluatiemomenten, verbetertrajecten, scholingen, omschreven rollen en taken en resultaatafspraken. -De resultaten: clienten zijn tevreden over de geboden ( vraaggerichte) zorg, deelnemers zijn tevreden; ervaren veel persoonlijke-/beroepsmatige groei en werkbegeleiders geven aan tevreden te zijn over hun ontwikkeling als coach/begeleider en ook persoonlijke groei. Docenten ervaren het Zic als een zeer krachtige leeromgeving met veel mogelijkheden voor groei en ontwikkeling voor alle betrokkenen. Docenten HBO vinden de innovatieprocessen nog moeizaam verlopen. Inhoudelijke aansturing blijft nodig om resultaten die al geboekt zijn te behouden en meer diepgang te geven. 5. In welke mate is er sprake van een zichtbare vertaling van de vijf 1 in de vorige vraag genoemde criteria in het HRD-beleid en de werkorganisatie? MBO en HBO- Er zijn diverse scholingen opgezet en verzorgd gericht op vraaggerichte zorg en de rol van coach door werkbegeleiders. -Werkbegleiders zijn zelf ook gestart met het maken van een POP om gericht aan competenties te werken. -Ervaringen op het ZIC hebben er toe geleid dat er gestart wordt met meer leerafdelingen en bij de selectie van personeel zullen de ervaringen van het ZIC meegenomen worden. Eén van de aanbevelingen is dat er op elke afdeling straks minimaal 1 HBOV verpleegkundige wordt ingezet; voor innovatie en rolmodel voor HBOV studenten. Ook zullen praktijkopleiders van de instelling in de formatie van de leerafdelingen worden opgenomen. Het ZIC is gratis en voor niks leren. 1.Voor een toelichting op de vijf criteria voor effectief innoveren zie bijlage 1 17

18 6. In welke mate is sprake van samenwerking tussen de onderwijspartners in de kolom dat ook zichtbaar wordt in leerarrangementen? m.b.t.: gezamenlijke ontwikkeling van de pedagogisch- didactische benadering; zichtbare vertaling van de benadering in aansluitende (maatwerk)leer- begeleiding- en beoordelingstrajecten in de kolom; structureel overleg tussen opleiders van verschillende segmenten van de kolom over de aansluiting op het vlak van de leerinhouden MBO- Onderwijsbijeenkomsten en reflectiemomenten vinden gezamenlijk plaats met MBO en HBO deelnemers. Deelnemers worden hierbij begeleid door praktijkopleiders van de instelling en MBO en HBO docenten. -Ook de begeleidingsstructuur is gelijk: de gesprekken cyclus,studentenbespreking a.h.v. 360 feedback. -Er is structureel overleg tussen MBO en HBO over leerinhouden met het oog op instroom, doorstroom en afstroom tussen de diverse opleidingen. HBO- De docenten op de afdeling bespreken gebeurtenissen die gebeuren op de afdeling met elkaar. Deze worden ook op de opleiding besproken indien van die aard dat het relevant is voor de ontwikkeling van het project. Er wordt op de afdeling samengewerkt tussen de verschillende onderwijspartners door samen bijeenkomsten op de afdeling te ondersteunen, nieuwe zaken ontwikkelen. Er is veel onofficieel overleg tussen de docenten op de afdeling zelf. Overleg tussen alle organen is vooral tijdens de werkgroepen. 7. In welke mate is sprake van samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven in de zin van samen denken en doen? Zichtbaar in: gezamenlijke visieontwikkeling op leren en opleiden in de regio; beide partijen investeren in de vormgeving van ( maatwerk) leer- en opleidingstrajecten; structurele samenwerking tussen opleiders van school en bedrijf op het vlak van de inhouden, leeromgeving, begeleiding en beoordeling. MBO- -Dit project is gestart vanuit een gezamenlijk opgestelde visie en missie. -Hierbij is veel aandacht en ruimte voor de vraaggerichte opleiding en coaching van de studenten. Duidelijk dat de praktijk (context) leidend is bij competentiegericht onderwijs en de aanpak en vormgeving van het ZIC is gericht de sociaal constructivistische benadering van leren. -Er vindt structureel overleg plaats tussen opleiders van school en instelling. Scholingen worden gezamenlijk gevolgd en/of verzorgd voor deelnemers en werkbegeleiders. Ook begeleidings- en beoordelingsgesprekken van deelnemers vinden plaats o.l.v. docent en praktijkopleider van de instelling. HBO- Vormgeving leer-en opleidingstrajecten: op de hogeschool heeft men nog eens naar het totale curriculum gekeken om te zorgen dat er voldoende studenten naar het ZIC kunnen gedurende het gehele jaar. Dit is van meerdere factoren afhankelijk en nog niet geheel gerealiseerd. D.w.z. we kunnen nog niet ieder jaar garanderen dat er studenten in de zomerperiode op het zic aanwezig zijn. Hier wordt aan gewerkt. Voor dit jaar lijkt het te lukken. School en bedrijf hebben samen gekeken naar de leeromgeving, begeleidng en beoordeling van studenten om een aansluiting te vinden tussen de eisen die het onderwijs stelt en de eisen die op de afdeling gesteld worden. Hierin hebben de docenten advies naar de afdeling uitgesproken bij het opzetten van de afdeling. Dit heeft volgens ons geleid naar een goed resultaat. 18

19 8. Geef aan in hoeverre het project heeft geleid tot toegenomen waardering bij de verschillende actoren? MBO- Door de intensieve samenwerking met alle betrokkenen is er meer begrip, inzicht en kennis ontstaan over elkaars werkwijzen en specifieke problemen. Vooral deelnemers geven aan een geweldige stage gehad te hebben, waarin ze heel veel hebben kunnen leren. Ook ervaren ze een prettig leerklimaat met open communicatie, veel ruimte om te leren met en van elkaar en met voldoende sturing en coaching van werkbegeleiders en docenten. Zorgvragers zijn erg tevreden over de geboden ( vraag gerichte) zorg. Ze krijgen veel persoonlijke aandacht en voelen zich serieus genomen in hun wensen en behoeften. Docenten zijn tevreden over de inzet en grote betrokkenheid van de werkbegeleiders en over de uiteindelijke studieresultaten van de studenten HBO- Er is meer begrip gekomen voor elkaar. Er is meer zicht in praktijk en theorie en de samenhang hiervan. Werkbegeleiders kunnen zich meer inleven in het leerproces van de student doordat ze zelf ook steeds bijleren en zichzelf verder ontwikkelen. Hierin krijgen ze ondersteuning van de docenten. Deze ondersteuning moet in de toekomst blijven. 9. In hoeverre heeft het resultaat van uw project betrekking op feitelijke kwalificatiewinst? MBO- Op het ZIC is sprake van een krachtige competentiegerichte leeromgeving met optimale begeleiding voor deelnemers. Hierdoor is er minimale uitval van deelnemers en als er doorgroei potentieel aanwezig is bij deelnemers dan is dat zeker tot uiting gekomen tijdens de stage op het ZIC. HBO- Winst is vooral dat er een integratie is tussen de theorie en praktijk. Verder krijgen de studenten meer de gelegenheid om met de geriatrische patiënt in aanraking te komen en te zien wat zij als verpleegkundige van het vijfde niveau voor hen kunnen betekenen. De praktijk heeft meer zicht op de verschillende opleidingsniveaus. Verder ontwikkelen de medewerkers zich dagelijks op inhoud, deskundigheid etc. De docenten hebben een samenwerking onderling en met de instelling waardoor er onderwerpen worden meegenomen naar de opleiding en daar besproken. Deze worden soms verwerkt in het curriculum. 19

20 5.3 Belemmerende factoren -Negatief imago van het werkveld ouderenzorg.de studenten die hebben stage gelopen zijn erg enthousiast over de afdeling en het werkveld, maar een bredere groep is nog niet bereikt. Er zijn binnen de organisatie van Sevagram te weinig rolmodellen HBOV aanwezig. Afstudeerstudenten HBOV kiezen nog niet meer of vaker voor het ZIC. -Activiteiten Plan van Aanpak. Doordat er eerst veel tijd en aandacht is gegaan naar de inhoudelijke rol van de werkbegeleider zijn andere ontwikkelingen achter gebleven zoals: EBP voor MBO studenten, POP en PAP voor medewerkers en de doorlopende leerlijnen MBO- HBOV. Er is wel inmiddels een werkgroep opgericht die zich bezig houdt met de door en terugstroom van MBO en HBO studenten. -Groot verloop medewerkers. Als bestaande belemmerend factor kan vastgesteld worden dat er een sterk personeelsverloop was. De achtergebleven kern van het team werd hier relatief extra door belast. Veel verloop heeft een remmend effect op het aanleren van nieuwe kennis. Er dreigen hierdoor twee kennisgroepen te ontstaan op de afdeling. -Implementatie van CGO bij MBO is vertraagd en komt moeizaam op gang. Werkbegeleiders ZIC zijn onvoldoende voorbereid op de nieuwste ontwikkelingen. Door gemis aan concrete uitwerkingen van leerconcept is voor hun ook de rol van coach en begeleider moeilijk eigen te maken. Docent MBO kon hierin pas laat ondersteunen omdat ook hij nog onvoldoende geïnformeerd was. Nu wordt een inhaalslag gemaakt door extra cursussen die gegeven worden door docent MBO samen met praktijkopleiders. -Afstemming praktijkopleiders en docenten verloopt moeizaam. Door veelvuldige afwezigheid van de praktijkopleiders ( o.a. opleiding en ziekte) is de afstemming over taken, verantwoordelijkheden, toekomstige rollen slecht verlopen. Praktijkopleiders hebben slechts mondjesmaat mee kunnen participeren in de ontwikkelingen bv. meedraaien in de structurele coachingtrainingen op de afdeling, ALS bijeenkomsten, meedenken en uitwerken van begeleidingsstructuur enz. -Co-makership is gedeeltelijk van de grond op afdelingsniveau ZIC. Er wordt nu gesproken over de mogelijkheid tot uitwisseling tussen tutoren en werkbegeleiders. -Een evenwichtige plaatsing studenten van diverse MBO. Er waren periodes met teveel eerstejaars studenten die nog geen werkervaring hadden en te jong waren om in de onregelmatige diensten ingezet te worden. Ze waren grotendeels overdag aanwezig wat een zware claim legde op de werkbegeleiders. Te weinig afstemming MBO niveaus intern. -De elektronische leeromgeving voor MBO, N@tschool, heeft tot op het laatst matig gefunctioneerd. Het programma is tussendoor regelmatig uitgevallen waardoor communicatie via dit medium nauwelijks mogelijk was. Doordat Arcus het CGO nog niet geïmplementeerd had heeft het geen gevolgen gehad voor de begeleiding van studenten. Alleen zal met de a.s. uitbreiding van leerafdelingen het hele systeem en de bruikbaarheid ervan voor studenten en begeleiders nog geïmplementeerd worden. De archivering van de procesvoortgang verliep wel probleemloos. 20

21 6. Aanbevelingen Het project ZIC - Pas als de denk-en werkwijze van CGO, EBP, de innovaties en de onderzoeksresultaten inbedding krijgen binnen heel Sevagram heeft er kennisvermeerdering plaatsgevonden en daarmee ook kwaliteitsverbetering van Zorg en Onderwijs. De onderzoeksresultaten verspreiden binnen de zorginstelling door presentaties op lunchcollege en publicatie op webside van Sevagram. -De tijd nemen om de ontwikkelingen binnen het project en de ontwikkelingen die begeleiders hebben doorgemaakt te laten beklijven zodat ze inbedding krijgen binnen de afdeling. Energie blijven steken in de cultuurverandering van de begeleiders. Afdeling ZIC -Een evenwichtige plaatsing van MBO en HBO studenten om knelpunten in de begeleiding te voorkomen. Meer afstemming tussen HBO en MBO en MBO intern. -Studenten niet meer structureel inplannen voor nachtdiensten. Het aantal studenten dat niet inzetbaar is door te laag opleidingsniveau of te jonge leeftijd is nooit te voren bekend. Hierdoor wordt een te kleine groep inzetbaar. Studenten nog alleen op eigen verzoek en ten dienste van het leren inplannen voor de nachtdienst. -Realiseren van een Afstudeerkring Studenten ZIC door de werkgroep Innovatie & Onderzoek. Werkveld ouderenzorg -Negatieve imago is een gezamenlijke zorg en mag meer onder de aandacht gebracht worden bij andere onderwijsinstellingen. Voorstel: PR in onderwijsinstellingen door medewerkers praktijkafdelingen samen met studenten. -Gezien de hoge complexiteit van zorg op de verpleegafdelingen van Sevagram zou de aanwezigheid van een HBOV garanties kunnen bieden t.a.v. de kwaliteit van de zorg. Het verdient aanbeveling dat Sevagram beleid maakt op het gebied van functiedifferentiatie. Rol begeleider praktijkleerafdeling -Professionalisering en profilering van de functie van de praktijkopleider op het ZIC m.b.t. de 4 begeleidingsactiviteiten: coachen,modelleren, monitoren en geleidelijke ontwikkeling naar zelfsturing. De MBO en HBO-docenten hebben zich in de afgelopen fase vooral gericht op de ontwikkeling van de vaardigheden van de werkbegeleider tot coach en begeleider. Nu zullen ze de focus weer meer gaan leggen op het didactisch leerconcept. De ondersteuning van de werkbegeleider zal nu een van de taken zijn van de praktijkopleider. Advies :praktijkopleider minimaal 32 uur aanwezig op de afdeling. -Professionalisering van de rol van coach door de werkbegeleiders. Het geven van feedback is nog steeds een aandachtspunt van de hele afdeling. Het dient aanbeveling om dit vorm te geven in intervisiebijeenkomsten van de afdeling zelf. -Ontwikkelen van competentieprofielen voor werkbegeleiders. Analyses van drop-outs op het ZIC zijn noodzakelijk zijn om herhaling te voorkomen op de nieuwe praktijkleerafdelingen -Kennis en scholing over het nieuwe leerconcept CGO van Arcuscollege. -Kennisuitwisseling bevorderen door co-makership concrete vormen geven. Mogelijkheden onderzoeken tussen uitwisseling docenten/tutoren en praktijkopleiders/werkbegeleiders. 21

22 Overige opmerkingen De afdeling ZIC is veelvuldig bezocht door andere zorginstellingen en er zijn landelijk regelmatig lezingen en presentaties over gehouden.( zie matrix werkgroep PR) Het project ZIC wordt 8 april afgesloten met een miniconferentie op de HSZuyd voor medewerkers van de samenwerkende partners en genodigden uit de regio. Er is een goede basis gelegd voor samenwerking, ook in toekomstige projecten, tussen MBO, HBO en Sevagram. Het concept ZIC, met de daarbijhorende samenwerkingsstructuur blijkt ook toepasbaar in een andere zorgsetting. In de nabije toekomst wordt het concept binnen Sevagram verder uitgerold door de samenwerkende partners met nog eens 7 praktijkleerafdeling en mogelijk een ZIC in de psychiatrie, Mondriaanzorggroep. Ook wordt de mogelijkheid onderzocht om de ketenzorg van opleidingen op de praktijkleerafdelingen uit te breiden met het VMBO. Atrium Medisch Centrum heeft inmiddels ook een praktijkleerafdeling. Hierdoor ontstaat een actieve kennisinfrastructuur in de regio Parkstad en zijn de zorgopleidingen een geïntegreerd product van opleidingen en bedrijfsleven. 22