Inhoud INHOUDSOPGAVE. I gids na overlijden I 7

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE Voorwoord... Johan Dexters 17 Voorwoord... Frans Leenders 19 Inleiding Checklist Vóór de uitvaart Vlak na de uitvaart Binnen bepaalde tijd HOOFDSTUK 1. Rond het overlijden Overlijden Samenwerking met de begrafenisondernemer Vaststelling van een overlijden Aangifte Overlijdensakte HOOFDSTUK 2. Begraven of cremeren Begraving of teraardebestelling Aanvraag tot begraven Grafconcessies Crematie Aanvraag tot crematie De as van het stoffelijk overschot Meegeven van een gedeelte van de as Concessie Wilsbeschikking Aanvraag voor overhandiging van de asurne Aanvraag voor afgifte van een gedeelte van de as HOOFDSTUK 3. Overlijden in het buitenland Overlijden in het buitenland Aangifte Hulp bij een overlijden van een familielid in het buitenland Een buitenlandse overlijdensakte overschrijven in België Een buitenlandse overlijdensakte in België laten erkennen HOOFDSTUK 4. Administratieve zaken A. Verwittigen van de werkgever Het overlijden van één der partijen Arbeidssituatie B. Schoolgaande kinderen C. Financiële instellingen Bankrekeningen deels vrijgeven Vrijgave van rekeningen of tegoeden in depot Notificatieprocedure voor openstaande overheidsschulden bij overlijden I gids na overlijden I 7

2 4. Attest van erfopvolging Akte van erfopvolging Verklaring van erfrecht Deblokkering van kluizen Tussentijdse financiële transacties Aanvraagprocedure attest van erfopvolging Het bevoegde registratiekantoor De bank en het attest of de akte van erfopvolging Eventuele weigering tot afleveren erfrechtverklaring Attest of akte van erfopvolging en deblokkering van de banktegoeden HOOFDSTUK 5. Pensioenen A. Overlevingspensioen B. Wijzigingen werknemerspensioenen vanaf 1 januari C. De overgangsuitkering Doel van de hervorming Toekenning Berekening Duur Aanvraag Voorbeelden De uit de echt gescheiden echtgenoot De wezen D. Het overlevingspensioen werknemers Afwijkingen van de huwelijksvoorwaarde Afwijkingen van de leeftijdsvoorwaarde E. Het overlevingspensioen zelfstandigen Leeftijd Duur van het huwelijk Aanvraag Behoud van uw overlevingspensioen als u niet meer aan de voorwaarden voldoet Bedrag van het overlevingspensioen De overleden echtgenoot was niet gepensioneerd De loopbaanbreuk Beperking van het overlevingspensioen Wanneer overlevingspensioen of overgangsuitkering aanvragen? 70 F. Pensioendienst voor de Overheidssector PDOS I. Overgangsuitkering Wie heeft recht op een overgangsuitkering? Welke stappen ondernemen om recht te hebben op een overgangsuitkering? Looptijd van de overgangsuitkering Berekening van de overgangsuitkering Wanneer wordt een overlevingspensioen uitbetaald? I gids na overlijden I

3 6. Wie zijn de rechthebbenden? Wat bij meerdere rechthebbenden? II. Overlevingspensioen Wanneer wordt het overlevingspensioen uitbetaald? Voorwaarden om een overlevingspensioen te verkrijgen De rechthebbenden De uit de echt gescheiden echtgenoot Recht op een wezenpensioen Niet ontvangen bedragen G. Voorschotten op het pensioen H. Aanverwante regelingen Inkomensgarantie voor ouderen Pensioen en rente van oorlogsinvaliden en oud-strijders Extralegaal pensioen HOOFDSTUK 6. Huwelijksvermogensrecht Het stelsel van scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten Wat behoort tot ieders vermogen? Het gemeenschappelijk vermogen van de huwelijkspartners Scheiding van goederen met verrekening van aanwinsten behalve van erfenissen en/of schenkingen Het stelsel van scheiding van goederen Het stelsel van algehele gemeenschap van goederen Schematische voorstelling HOOFDSTUK 7. Erven en erfopvolging De erfbelasting De hervorming van het erfrecht: grotere vrijheid om uw nalatenschap te regelen Wijziging van de reserve van de afstammelingen en ascendenten Meer zekerheid voor de goederen die u tijdens uw leven geschonken heeft of bij testament vermaakt heeft Erfovereenkomsten De rol van de notaris Om te erven moet men aan vier voorwaarden voldoen Wie zijn volgens de wet onze erfgenamen? De rechten van de langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende partner Ordes Graden Plaatsvervulling A. Vrijstelling van erfbelasting op de gezinswoning voor de langstlevende partner De langstlevende partner Samenwonende erfopvolgers in rechte lijn Andere samenwonende erfgenamen I gids na overlijden I 9

4 4. Financiële besparing B. Ongehuwd samenwonen Wettelijke samenwoners Feitelijke samenwoners Een beperkt erfrecht C. Reservataire erfgenamen Kan ik mijn goederen nalaten aan wie ik zelf wil? Wat is de reserve? Reservataire erfgenamen De reserve van de langstlevende echtgenoot De reserve het beschikbaar deel als er kinderen zijn Buiten erfdeel schenken Inkorting van een schenking D. Centraal Register van Testamenten (C.R.T.) Inschrijving in het Centraal Register van Testamenten Formaliteiten na het overlijden De inhoudelijke beschikkingen Aan welke voorwaarden moet een eigenhandig testament voldoen? E. Slapende rekeningen Wat zijn slapende tegoeden? Moet u wakker liggen van uw slapende rekeningen? Wat zijn de voordelen van de Registers Slapende Tegoeden? Nuttige links en contacten HOOFDSTUK 8. Aangifte van nalatenschap Wanneer moet de aangifte van nalatenschap worden ingediend? Wie is verplicht de aangifte van nalatenschap in te dienen? Als erfgenaam zelf de aangifte van nalatenschap opstellen? Opstellen van de aangifte van nalatenschap Gegevens en goederen die moeten worden aangegeven Het aan te geven actief Het passief (schulden, begrafeniskosten,...) Forfaitaire kosten in mindering voor Waardebepaling van de goederen uit de nalatenschap Plaats van aangifte van nalatenschap HOOFDSTUK 9. Berekening erfbelasting/successie Procedure na de indiening van de aangifte van nalatenschap A. Vlaams Gewest I. Erfbelasting Hoe wordt de erfbelasting voortaan geïnd in Vlaanderen? Welke successie- en registratierechten zijn overgenomen door het Vlaams Gewest? Gaat het om een niet-rijksinwoner? Waardering van de activa Waardering van de passiva (schulden) I gids na overlijden I

5 6. Waar moet men een aangifte van nalatenschap indienen? Waar kan ik terecht voor meer informatie? II. Schematisch overzicht van de tarieven erfbelasting in het Vlaams Gewest III. Voorbeelden van de berekening erfbelasting in het Vlaams Gewest IV. De erfenissprong V. Het familiepact VI. De helft van de nalatenschap vrij te besteden VII. Het begrip stiefkind en stiefouder in het Vlaams Gewest VIII. Een zorgkind in het Vlaams Gewest IX. Een adoptiekind in het Vlaams Gewest B. Brussels Hoofdstedelijk Gewest I. Verschillende scenario s zijn mogelijk Beide echtgenoten zijn eigenaar van de gezinswoning De overleden echtgenoot was de enige eigenaar van de gezinswoning De overlevende echtgenoot is de enige eigenaar van de gezinswoning De echtgenoten zijn geen eigenaar van het gebouw II. Het tarief van de successierechten in Brussel vanaf III. Vrijstellingsregeling vanaf 1 januari IV. Wie kan van deze vrijstelling genieten? V. Wat wordt er bedoeld met gezinswoning? Berekening van de successierechten tussen gehuwden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Samenwonenden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Berekening van de successierechten in rechte lijn Begrip stiefkind en stiefouder in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Begrip adoptiekind in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Vermindering van de successierechten in rechte lijn Berekening van de successierechten tussen broers of zussen Berekening van de successierechten tussen ooms, tantes, neven en nichten Berekening van de successierechten ten opzichte van andere personen C. Waals Gewest Berekening van de successierechten tussen gehuwden of samenwonenden in het Waals Gewest Samenwonenden in het Waals Gewest Berekening van de successierechten in rechte lijn Berekening van de successierechten tussen broers of zussen Berekening van de successierechten tussen ooms, tantes, neven en nichten Berekening van de successierechten ten opzichte van andere personen I gids na overlijden I 11

6 7. Vermindering voor de Waalse gezinswoning D. Regeling voor vererving van een familiale onderneming Nieuwe bepalingen vanaf 1 januari Basisprincipe Definities familiale onderneming en familiale vennootschap Continuïteitsvereiste Elk gewest past zijn eigen regime toe E. Omzettingswaarde van een vruchtgebruik Conflictsituaties en erfenisruzies Blote eigendom Afkoopwaarde vruchtgebruik Omzettingstabel mannen en vrouwen Hoeveel is het vruchtgebruik waard? Niet voor fiscale doeleinden Nieuwe omzettingstabellen gepubliceerd F. Pensioensparen: wat bij overlijden? G. Nieuwe regels voor de verdeling van een overlijdenskapitaal H. Nieuw samengestelde gezinnen I. Aanvaarden of verwerpen van de nalatenschap De zuivere aanvaarding Hoe aanvaardt u de erfenis? De aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving De verwerping Wat als men geen erfgenamen heeft? Volmacht Akte verzaking of aanvaarding nalatenschap onder voorrecht van boedelbeschrijving J. Betaling erfbelasting/successierecht Betaling erfbelasting/successierecht Aan wie moet erfbelasting/successierecht betaald worden? Hoe kan erfbelasting/successierecht worden betaald? Wanneer moet erfbelasting/successierecht worden betaald? Kan men uitstel van betaling van erfbelasting/successierecht krijgen? K. Sancties Boete wegens niet of laattijdig indienen van de aangifte Boete wegens niet aangeven van bepaalde goederen Boete wegens ontoereikende waardering van onroerende goederen Voor roerende goederen Boete voor een onjuiste verklaring in de aangifte Schatting van onroerende goederen voor hun verkoopwaarde ten dage van het overlijden van de erflater I gids na overlijden I

7 L. Hervorming erfrecht nieuwe regels Vrijwillige generatiesprong is mogelijk Kinderen onterven via een levensverzekering is niet langer mogelijk Lagere schenkingsrechten voor stiefkinderen Geen successierechten/erfbelasting op de terugkeer van een schenking Zogenaamd onbekwame personen krijgen toch mogelijkheden om te schenken Geen erfenis meer na wangedrag Erfenisgeschillen voortaan voor familierechtbanken HOOFDSTUK 10. Schenkingsregels De waardebepaling van roerende en onroerende schenkingen zal voortaan op dezelfde manier gebeuren Enkel afstammelingen moeten een schenking nog inbrengen Bij inbreng en inkorting kan nog wel de waarde van een schenking worden opgeëist, maar niet meer een goed in natura Wat verandert er aan de schenkbelasting? Je zal vooraf afspraken kunnen maken over schenkingen Wat verandert er aan de erfbelasting? Inbreng inkorting Op til zijnde hervormingen m.b.t. de registratierechten in het Waals Gewest HOOFDSTUK 11. Niet-natuurlijk overlijden Dodelijk arbeidsongeval werknemer Dodelijk ongeval zelfstandige Dodelijk ongeval met verantwoordelijke derde Overlijden ten gevolge van een beroepsziekte HOOFDSTUK 12. Sociale voorzieningen A. Voogdij minderjarige kinderen B. Klein verlet C. Huurcontract Eigenaar Overlijden van verhuurder of huurder D. Nummerplaat motorvoertuig Schrappen Overdracht of herinschrijving E. Personen met een verhoogde tegemoetkoming F. Sociale huisvestingsmaatschappij G. Studietoelagen H. Personen met een handicap I. Nutsvoorzieningen J. Abonnementen I gids na overlijden I 13

8 K. Lidmaatschap bij allerlei verenigingen L. Uitvaartvergoeding vakbondsorganisatie M. Tussenkomst ziekenfonds N. Begrafenisvergoeding overheidssector Waarover gaat het? Wie heeft recht op de begrafenisvergoeding? Wat is het bedrag van de begrafenisvergoeding? Moet de begrafenisvergoeding worden aangevraagd? Waar moet de aanvraag begrafenisvergoeding worden ingediend? HOOFDSTUK 13. Internetgebruik Sociale media Facebook Twitter LinkedInaccount verwijderen en opzeggen Google (Google+, Gmail en YouTube) verwijderen of aanpassen Inactive Account Manager en inactiviteitsvoorkeuren Instagramaccount veranderen of opzeggen Flickr annuleren Social Media Testament HOOFDSTUK 14. Verzekeringen A. Levensverzekering B. Schuldsaldoverzekering C. Autoverzekering D. Hospitalisatieverzekering E. Brand- en familiale verzekering F. Uitvaartverzekering HOOFDSTUK 15. Sociale zorgverlening A. Poetsdienst B. Familiehulp C. Thuiszorg D. Kinderopvang E. Mantelzorg Wat bij overlijden van de zorgbehoevende senior? Wanneer ontvangt de mantelverzorger een attestenformulier? Wat bij laattijdig indienen van de vereiste documenten? HOOFDSTUK 16. Belastingaangifte Wie moet de belastingaangifte indienen? Overlijden in de loop van het belastbare tijdperk Overlijden van beide echtgenoten of wettelijk samenwonende partners in de loop van het belastbare tijdperk Verwerping van de nalatenschap Terugbetaling belastingen na overlijden I gids na overlijden I

9 HOOFDSTUK 17. Hulporganisaties A. O.V.O.K. vzw Zelfhulpgroep Ouders Van een Overleden Kind Doelstelling Werking Praatgroepen Landelijke Dag Tijdschrift Samenwerking met andere verenigingen en organisaties B. Slachtofferonthaal Wat is de dienst slachtofferonthaal? Wie kan er terecht? Wat doet de dienst slachtofferonthaal? Hoe bereikbaar? Waar vindt u een justitiehuis met een dienst slachtofferonthaal in uw buurt? C. Slachtofferhulp D. Verlies na zelfdoding Organisatie Werkgroep Verder Voor wie? Het aanbod E. Tele-Onthaal Een stressvolle periode Wat is Tele-Onthaal? Werking Wat na alle innige deelnemingen? Nuttige adressen Bronnen en bibliografie Persoonlijke notities I gids na overlijden I 15