KNNV afd. Oost Groningen vereniging voor veldbiologie

Transcriptie

1 2018-2

2 KNNV afd. Oost Groningen vereniging voor veldbiologie BESTUUR Voorzitter Roulerend met secretaris Penningmeester/ ledenadministratie Secretaris Roulerend met voorzitter Tebbe Krijgsheld Hereweg 80 Han Bouman Notarislaan 3 bouman72@hotmail.com Aart Jan Langbroek Elandhof 131 secretaris@groningen.knnv.nl 9651 AL Meeden EJ Finsterwolde JG Winschoten lid Annelies Bellers-van Dale Vledderhuizen TL Onstwedde WERKGROEPEN Paddenstoelen Johanna Berghuis Hoofdweg 44 skk@xs4all.nl Planten Annie Vos Marne 28 arvossmit@planet.nl Arthropoda (insecten) en Natuurbescherming Aart Jan Langbroek Elandhof 131 aartjan@langbroek.net Redactie Veenpluis Aart Jan Langbroek aartjan@langbroek.net 9942 PE t Waar JZ Veendam JG Winschoten Bijdragen per jaar: Contributie leden: 26,00 huisgenootleden : 12,00. Opzegging van het lidmaatschap voor het volgend jaar dient te geschieden vóór 1 december van het lopende jaar. Betalingen op NL54 INGB t.n.v. KON NED NATUURHISTORISCHE VER AFD OOST GRONINGEN, te Finsterwolde Websites: onze eigen website, wordt gerund door Coen Eulderink. Digitale versie van de Veenpluis: Op dit moment is de gehele Veenpluis te lezen op onze site en u kunt er eventueel een afdruk van maken. Het scheelt onze afdeling geld als er minder Veenpluizen afgedrukt en verstuurd worden. Wij kunnen onze leden op de hoogte houden van het uitkomen van de nieuwe Veenpluis als ze ons een adres geven. Wilt u ons a.u.b. laten weten of u prijs stelt op uitsluitend een digitale versie van het blad? is de algemene KNNV-website, die ook toegang geeft tot websites van andere afdelingen en werkgroepen van de KNNV. Koopt u boeken bij de KNNV uitgeverij dan kunt u dit ook via de afdeling doen. Zo bespaart u op verzendingskosten (worden dan gedeeld) en de afdeling profiteert omdat zij goedkoper kan inkopen. Voor bestellingen mail of bel met Han Bouman ( , bouman72@hotmail.com)

3 VOGELEXCURSIE TER APELERBOSSEN Zaterdag 17 maart 2018, 8.00 uur, o.l.v. Emo Klunder Organisatie KNNV Waar: 1e vertrekpunt Autorama Veendam vertrektijd e vertrekpunt parkeerplaats Kloostermuseum Boschhuis, Ter Apel verzameltijd ca We gaan het vroege voorjaarsgezang van de vogels beluisteren; de verschillende mezen uit elkaar houden, de eerste zomergasten verwelkomen, roofvogels die territoria afgrenzen, etc. Opgave bij Emo Klunder Annelies Bellers EXCURSIE HOORNDERMEDEN Zondag 25 maart, uur: Algemene KNNV excursie Hoorndermeden. Organisatie: KNNV afd. Oost Groningen Plaats: Parkeerplaats voor het dorpshuis De Voortgang, Kerkstraat 10, 9698 AR Wedde. Korte beschrijving: Een algemene excursie door het natuurgebied "De Hoorndermeden". Bijzonderheden: Het terrein kan drassig zijn. Goed waterdicht schoeisel wordt aanbevolen. ALGEMENE LEDENVERGADERING Dinsdag 20 maart 2018, uur. Plaats: De Nieuwe Gaarde te Stadskanaal. De agenda en bijbehorende stukken verderop in deze uitgave. Na afloop van het huishoudelijke gedeelte een Natuur Suite. LEZING WILDE BIJEN, HUN PLANTEN EN BEHEER Dinsdag 10 april 2018, uur Plaats: Gorechthuis, Hortuslaan 1, 9751 BE Haren Door Wankja Ferguson. Meer informatie over deze lezing verderop in deze Veenpluis. ALGEMENE EXCURSIE in HET ZOERT Zondag 27 mei 2018, uur. Organisatie: KNNV Plaats: Renneborgweg (buurtschap Weende bij) Vlagtwedde, bij de Ruiten Aa Bijzonderheden: Over het Noaberpad langs de Ruiten Aa die daar door het landschap meandert. De Ruiten Aa is heringericht om voor de natuur meer kansen te scheppen. We volgen het riviertje een eind en lopen daar-

4 na door open en half open velden. Langs bouwland, groenlanden, houtwallen en kleine bossen. Wat we zien en/of horen kan vast wel iemand benoemen en zo kunnen we samen genieten tijdens de wandeling. VERDERE ACTIVITEITEN zie het magazine Natuurrijk. NATUURRIJK De redactie van ons gezamenlijke blad Natuurrijk kan altijd wel foto s of artikelen over natuuronderwerpen gebruiken. In het voorjaar van 2018 komt wederom een Natuurrijk uit. adres: redactie.natuurrijk@gmail.com De Veenpluis zal indien nodig, en wanneer het kan, digitaal uitkomen, zoals nu. OPROEP EN AANMOEDIGING Koop boeken bij de KNNV-uitgeverij via de afdeling Het bestuur wil u hierbij aanmoedigen eens op de website van de KNNV-uitgeverij te kijken. Niet alleen als u zelf een mooi natuurboek nodig heeft, maar ook als cadeau zijn veel uitgaven heel geschikt. Als lid krijgt u 10 % korting! Die krijgt u ook als u via de afdeling bestelt. Echter wij als afdeling krijgen een hogere korting die wij dan gebruiken om onze financiële situatie iets op te vrolijken. Dus bezoek en doe uw [en ons] voordeel. Contributie voor 2018: CONTRIBUTIE CONTRIBUTIE ( ) Leden 26 Huisgenootleden 12 Graag overmaken op: NL54 INGB t.n.v. KON NED NATUURHISTORISCHE VER AFD OOST GRONINGEN

5 JAARVERGADERING Het bestuur van KNNV Oost-Groningen nodigt u van harte uit voor de jaarvergadering op dinsdag 20 maart 2018 om uur in het IVN gebouw De Nieuwe Gaarde in Stadskanaal Adres: Dwarsweg 2, 9502 WP STADSKANAAL AGENDA 1. Opening, ingekomen stukken en mededelingen 2. Notulen jaarvergadering 16 maart 2017 (bijlage 1) 3. Jaarverslagen a) Bestuur (bijlage 2, is landelijke verslag) b) werkgroepen (bijlagen 3a, 3b, 3c) 4. Financiën a) financieel jaarverslag en kas (bijlage 4) b) Begroting (bijlage 5) c) verslag kascommissie d) benoeming kascommissie e) Voorstel contributieverhoging per 1 januari 2019 (bijlage 6) 5. Bestuurssamenstelling a. Rooster van aftreden (bijlage 7) b. Samenstelling bestuur Rondvraag 7. Sluiting Programma na de PAUZE: NatuurSuite

6 Bijlage 1 Notulen jaarvergadering 16 maart 2017 Plaats: IVN-gebouw "De Nieuwe Gaarde" te Stadskanaal Aanwezig 6 leden: Kees Nieuwerth (voorzitter), Han Bouman (penningmeester), Henk Twiest, Anneke Nieuwenhuis, Tebbe Krijgsheld,, Aart Jan Langbroek (secretaris, notulist). Afwezig met kennisgeving: Jaap Tonkes, Coen Eulderink, Annelies Bellers van Dale, Gerrit Withaar, Annie Vos. 1. Opening, ingekomen stukken en mededelingen. Voorzitter Kees Nieuwerth opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Wel met de opmerking dat er dit keer wel erg weinig leden aanwezig zijn (ziekte, vakantie, e.d.). 2. Notulen Algemene Ledenvergadering 2015 De notulen worden doorgenomen. Geen commentaar, de notulen worden vastgesteld met dank aan de notulist. 3. Jaarverslagen a. Jaarverslag bestuur/secretaris (gepubliceerd in de Veenpluis ). Hierover geen opmerkingen, wordt goedgekeurd. b. Jaarverslag Werkgroepen. Dit keer geen verslagen van de werkgroepen. Dat wordt jammer gevonden. Volgende keer proberen om toch verslagen los te peuteren. Individuele beslommeringen zijn wel debet hieraan. De voorzitter deelt mee dat er geen quorum is, daarom sluit hij de vergadering op dit moment. Omdat er geen bezwaren zijn vanuit de aanwezige leden om de vergadering te vervolgen bij het ontbreken van het quorum, stelt hij voor de vergadering alsnog voort te zetten. 4. Financiën a. Financieel jaarverslag, en kas We hebben als KNNV veel met IVN meegelift. De verkoop van de Korstmossengids droeg in positieve zin bij aan het saldo. b. Begroting. Natuurrijk drukt op de begroting. Het bestuur heeft besloten twee jaar mee te doen en dan te evalueren of het zullen voort-

7 zetten, afhankelijk van kosten en resultaten. Dat heeft de instemming van de aanwezige leden. Met de begroting gaat de vergadering akkoord. c. Verslag kascommissie De leden van de kascommissie konden niet aanwezig zijn. Echter, zij hebben laten weten dat alles in orde is bevonden, en dat zij het bestuur decharge willen verlenen met dank aan de penningmeester. Dat heeft de instemming van de aanwezige leden, met applaus. d. Benoeming kascommissie Coen Eulderink blijft in de kascommissie, en Henk Twiest voegt zich daarbij voor de komende kascontrole. e. Voorstel contributieverhoging per 1 januari Henk laat weten niet zo content te zijn met de Veenpluis. Weliswaar krijgen leden de Veenpluis, maar leden die geen hebben krijgen die niet. Voorts is het zo dat in de lijst van activiteiten van Natuurrijk een activiteit van de KNNV is gezet zonder de KNNV te noemen (Stinseplanten). En dan ook geen bijdragen van de werkgroepen. Het bestuur zegt toe dat ook de leden die geen hebben een Veenpluis krijgen. Voorstel is om de ledenbijdrage op 26 te bevriezen. 5. Bestuurssamenstelling a. Het rooster van aftreden wordt doorgenomen. Kees Nieuwerth is aftredend en niet herkiesbaar. Tebbe Krijgsheld wil zich niet vastleggen voor drie jaar. Han Bouman is herkiesbaar en Aart Jan gaat nog een jaar door volgens het rooster. b. Tebbe zegt toe voor het komende jaar als bestuurslid te fungeren. Kees Nieuwerth zal niet meer deel uit maken van het bestuur en geeft graag de voorzittershamer door. De functie van voorzitter is nu vacant! Besloten wordt dat, zolang er geen voorzitter is, de leden van het bestuur bij toerbeurt de voorzittersrol op zich zullen nemen. Dat zal Tebbe Krijgsheld in eerste instantie doen als voorzitter ad interim. Annelies Bellers van Dale heeft zich als bestuurslid aangemeld, en dat heeft de instemming van de leden. 6. Rondvraag 1. Samenwerking IVN/KNNV (Kees Nieuwerth). Artikel 1 van onze statuten gaat over de doelstelling, en dat is wel iets dat overeind moet blijven staan. Wanneer we ons opheffen/ontbinden, dan vervallen de middelen naar KNNV-landelijk. Juridisch moet je je dus niet opheffen. Anders probleem met banken, KvK, juridische status. Dus je moet niet de verenigingen in elkaar schuiven. Maar wel een samenwerkingsovereenkomst aangaan. Die samenwerking krijgt in Oost-Groningen al gestalte.

8 Kees zal ons een voorbeeld van een samenwerkingsovereenkomst sturen. 2. Han noemt de komende excursies - stinsenplanten op 9 april, vogelexcursie op 3 mei (Zuidlaardermeer). Na de pauze Na afloop van de vergadering vertelt Aart Jan Langbroek over de Aal (paling). Hij vertelt over de herkomst van het woord Aal en Paling, beelden van vroeger, over de soorten aal en de reis van de Sargassozee tot aan de intrek van de glasaal naar de zoete wateren van Europa en Afrika. Bijlage 2 Verslag 2017 KNNV afdeling Oost-Groningen Traditioneel startten we het nieuwe jaar met een Snert Wandeling op 14 januari in de kleinschalige omgeving van Onstwedde. Een leuke wandeling, samen met IVN Bellingwedde. De lezing van Aart Jan Langbroek (over de Aal of Paling) op de ALV van 16 maart viel in goede aarde. Goed bezocht werden de drie vogelexcursies onder leiding van Emo Klunder: naar de Ter Apelerbossen op 2 april, naar het Zuidlaardermeer op 3 mei en een avondexcursie naar de Dollardkwelder en Breebaartpolder (Natura 2000) op 10 augustus. Ook de stinzenplantenexcursie op 9 april onder leiding van Annie Vos was een succes. We bezochten De Freylemaborg in Slochteren en de Ennemaborg (Midwolderbos) bij Midwolda. Voorts was er een algemene KNNV excursie georganiseerd voor IVN en KNNV naar de Renneborg. De arthropodawerkgroep van afdelingen Groningen en Oost Groningen verzorgde een excursie naar Houwingaham. We organiseerden samen met IVN Bellingwedde, de Club Oldambtster Groen, de gemeente Oldambt, cultuurcentrum (jeugd dansgroep) De Klinker en Azzurro de 13de Nacht van de Nacht. We inventariseerden enkele akkerranden in Oldambt en Westerwolde. Leden van IVN en KNNV werkten hierin nauw samen met de arthropodawerkgroep. De arthropodawerkgroep hield een eerste verkennende inventarisatie van enkele dijkdoorbraakkolken in Noord Groningen.

9 Het blad Natuurrijk kwam uit in een voorjaars- en najaarseditie. Het wordt uitgegeven door drie IVN afdelingen en onze KNNV (Natuurrijk Oost Groningen) vooral gericht op de natuur in Oost Groningen. We hebben samen met IVN Bellingwedde bezwaar aangetekend tegen uitbreiding van een camping langs de Westerwoldse Aa. Dit bezwaar is gehonoreerd. Echter, gemeente en campingeigenaar willen hun plannen toch doorzetten met een nieuwe vergunningverlening. Wordt vervolgd. De landbouw heeft grote negatieve effecten op landschap en biodiversiteit. Daarover zijn gesprekken geweest met onder andere de Natuur- en Milieufederatie. Voorts hebben we, samen met het IVN, aan Provinciale Staten een reactie geschreven op de Toestand van de Natuur. Veel KNNVers, die vaak tegelijkertijd lid zijn van het IVN, zijn betrokken als docent bij de Natuurgidsenopleiding Oost Groningen en Drenthe. De paddenstoelenwerkgroep, de arthropodawerkgroep en de plantenwerkgroep hebben hun werkzaamheden in een verslag vastgelegd. Bijlage 3 Verslagen werkgroepen Bijlage 3a Verslag Paddenstoelenwerkgroep 2017 KNNV Oost-Groningen Allereerst. Het was een prachtig paddenstoelenjaar, het begon vroeg, de eerste excursie was 5 maart, en we gingen door tot in december, op de allerlaatste excursie vonden we nog meer dan 60 soorten in een korte tijd met zelfs nog 3 soorten melkzwammen en 5 soorten russula s. De excursies gaan in de praktijk allemaal samen met de Mycologische Werkgroep Groningen en de IVN paddenstoelenwerkgroep Roden. Wij hadden 5 excursies georganiseerd. Ik noem ze in volgorde met het aantal soorten en daarvan de interessantste. Meerwijck. De eerste ging naar Meerwijck 2 september, we vonden 74 soorten, Spatelhoorntje, een zeer zeldzame soort, op dood naaldhout en een verwant van het

10 algemene Geel hoorntje. Dat ook hele algemene paddenstoelen je weer kunnen verrassen was de Gele aardappelbovist. We vonden een groep grote ballen, bijna onder het zand, ook een paar met een joekel van een steel, maar na microscopisch onderzoek bleken het toch gewoon de Gele en de Wortelende bovist te zijn. Beertsterplas. Zaterdag 16 september naar de Beersterplas,141 soorten, een hele mooie was het Aardappelklokje, meestal op aardappelloof of Brandnetels, maar nu op dood hout, zeer zeldzaam. Aardappelklokje Ook Klein zweephaarschijfje, een minuscuul schijfje,waarvan de haren op de buitenzijde en de rand met kristallen zijn bezet. Er waren 10 soorten gordijnzwammen, waarvan bij de meegenomen vondsten ook de Armbandgordijnzwam tot onze grote blijdschap bleek te zitten, in het veld over de kop gezien. Hij wordt niet zo vaak gevonden, maar zeer herkenbaar aan de rode, onregelmatige ringzones om de steel. Ook 15 soorten mycena s, vooral veel Geelsnede mycena s. Korstzwammen zijn er het hele jaar en hebben vaak heel leuke namen, zoals het Groezelig huidje wat we hier vonden, vaak moeilijk te determineren en deze is weer heel gemakkelijk te verwarren met het Ruig huidje, ze moeten haast altijd onder de microscoop.

11 Gorechtpark in Hoogezand. Op14 oktober naar het Gorechtpark met 2 zeer verschillende hokken, een nieuw stukje natuur en 1 park en tuinachtig, samen 127 soorten. Veel soorten worden als zeldzaam beschouwd, maar vaak is dat helemaal niet het geval en hangt het meer af van of er goed gekeken wordt, dat bewees deze excursie ook weer, Hazelaarmeeldauw en Graszwartkorstje zijn er voorbeelden van en Zevenbladpuntkogeltje op Zevenbladbladeren. In de natuurtuin van het N.M.E. vonden we 2 soorten nestzwammetjes waarvan het Gele nestzwammetje wel erg mooi was, allemaal kleine kommetjes met gele eitjes, nog gesloten of al open, nestzwammetjes staan vaak op houtsnippers. Gele nestzwammetje Kogelwerpers zijn ook bijzonder, kleine geelachtige kogeltjes van ongeveer 1 milimeter, die opensplijten in 5-9 oranjeachtige slippen en dan door middel van een omkerend wit schoteltje door drukverandering een sporenballetje wegschieten.

12 Kogelwerper Borgerspark in Veendam. Op 4 november Borgerspark, altijd goed voor genoeg soorten, het was nu alweer een tijdje droog en dat is niet gunstig natuurlijk,maar we vonden nog 131 soorten in 1 hok, waaronder 3 soorten knotszwammen, de Fraaie, de Verblekende en de Gele knotszwam. Ze hebben een knotsvormig lichaam. De Rupsendoder vonden we ook en is ook een knotszwam, deze parasiteert op de poppen van vlinders onder de grond en is een mooi oranje knotsje. Ook 2 soorten aardtongen, de Fijngeschubde en de Kleverige. Het zijn ook min of meer knotsvormige, maar dan zwarte vruchtlichamen op een steeltje, makkelijk in het veld te herkennen, maar moeten toch meestal onder de microscoop om de juiste soort te bepalen. Henk Pras vond er zelfs de uiterst zeldzame Aardtongzwameter op, die parasiteert dus weer op de aardtongen. Alle genoemde soorten zijn van de schrale graslanden, waar ook vaak wasplaten te vinden zijn. Dat klopte in dit geval ook, nl. 6 soorten: Vuurzammetje, Slijm-, Weide-, Zwartwordende-, Elfenwasplaat en Sneeuwzwammetje.

13 Papagaaizwammetje, ook een wasplaatje. Wat ook een leuk soortje is om te zien is de Warrige graskorstzwam, roze plukjes in het gras, ook wel Rooddraad genoemd. Pagedal in Stadskanaal. 11 november Pagedal 97 soorten, hier was de Purpersteelgordijnzwam de mooiste soort, verder Vuurmelkzwam, die alleen onder Hazelaar voorkomt, Narcisridderzwam, die enorm gasachtig stinkt. Als er niet veel paddenstoelen meer zijn, kun je eigenlijk elk blaadje, takje of stengeltje wel bekijken en kun je heel wat vinden, nu hadden we zelfs 1 die nog geen Nederlandse naam heeft, een zwart korstje op kropaar, Phyllachora dactylidis. En ook het Laurierkersdekselbekertje, allemaal heel mooi om door de loep te bekijken. Waterhuizen. IVN Roden heeft elke vrijdag een excursie gehad en hebben zo veel plekken in de provincie bezocht, de laatste was bv. naar Waterhuizen op een ruig stuk land naast het Winschoterdiep, een plek waar je niet gauw komt en een berm in Westerbroek, 137 soorten, waar ook vaak de kleinste soorten het mooist zijn. Zoals het Klein krentebrijkorstje, Brandnetelvulkaantje, Zuringrietroest, de laatste is een roest en dat is weer een heel andere soort schimmel, ze parasite-

14 ren op de hogere planten, op bladeren, naalden, kegels, maar de waardplant sterft er niet van af. Ze verwisselen van waardplant, hier dus Zuring en Riet. Zuringrietroest. Wagenborg. Met de groep van Groningen zijn we o.a naar Wagenborg geweest,waar veel Leverkleurige leemhoeden stonden en ook het Esdoornpuzzelkorstje op dode takken van Esdoorn. Houwingaham. Met IVN Bellingwedde naar Houwingaham, waar teleurstellend weinig te vinden was,op het laatst vonden we een prachtige zwam tegen een boom, het leek wel een Pruikzwam, maar het was de Gele stekelkorstzwam. Appingedam. Een landelijke excursie ging naar Ekenstein, een borgterrein waar o.a. altijd veel mooie soorten boleten en ridderzwammen staan.

15 Muntendam. Zoals elk jaar ook de Heemtuin weer geinventariseerd, 237 soorten, ook een heel zeldzame, de Blauwe melkbekerzwam,hij ligt nog ter bevestiging bij een specialist en als voorbeeld van de leuke namen,het Worstnetwatje,sprekend een groepje knakworstjes en bv. 17 soorten gordijnzwammen. Winschoten. Iedereen deed ook prive diverse hokken voor het Groninger project, wij een hok in Winschoten met 2 begraafplaatsen erin, 116 soorten, de Joodse begraafplaats doen we al jaren en wordt steeds interessanter, dit jaar stonden er 9 soorten wasplaten, de Scharlakenwasplaat staat er ieder jaar, en is knalrood, echt heel mooi. De Scharlakenwasplaat. Ook ons hok om het huis, midden in de klei en de graanakkers, maar door 1 bermpje en 2 tuinen kwamen we toch nog op 67 soorten. En in de kelder een leuke soort, de Fraaie spinnendoder. Koelanden. Aan het eind van het seizoen hadden we nog 2 leuke uitstapjes, op 3 november naar de Arrien- en Junner koelanden bij Ommen, een prachtig rivierduinlandschap, al eeuwen onbemest en begraasd op dezelfde manier en naar de Rotstergaasterwallen in Friesland, op 5 november, allebei heel bekend om de was-

16 platen en we werden niet teleurgesteld, allemaal soorten wasplaten, in de Koelanden 15 soorten en in Frieland 11 soorten met als klapper de Klaprooswasplaat, een joekel van een wasplaat in felle klaprooskleuren, de enige vindplaats in Nederland. De Klaprooswasplaat. Roden. De afsluiting was 8 december met een excursie naar het Mensingerbos in Roden en een middagprogramma met een overzicht van de excursies van afgelopen jaar en de traditionele paddenstoelensoep van Jannie in het I.V.N. gebouwtje van Roden. We hebben nu in 7 jaar tijd meer dan 730 hokken 2 keer bezocht, deze winter wordt bekeken waar er nog aanvullingen nodig zijn, dus er is flink wat werk verzet.

17 Dat de paddenstoelen vaak zulke leuke namen krijgen is nu ook officieel erkend. In 2017 kregen de 4 mycologen, die 510 paddenstoelen die de laatste jaren in Nederland ontdekt zijn en van een Nederlandse naam zijn voorzien, de Lofprijs der Nederlandse taal, na ze eerst mycologisch en taalkundig te classificeren. Johanna Berghuis Bijlage 3b Verslag Plantenwerkgroep 2017 KNNV Oost-Groningen Uw KNNVplantenwerkgroep bestaat al jaren uit slechts één persoon. Toch heb ik iets te vermelden over Er is een stinzenplantenexcursie geweest op zondag 9 april. Daarbij waren 16 deelnemers aanwezig. We begonnen in Slochteren bij de Fraeylemaborg. De tuin herbergt een flink aantal stinzenplanten waaronder: Holwortel, Vingerhelmbloem, Witte en Gele bosanemoon. Ook zagen we: Lenteklokje en Lelietje-derdalen. En zagen we ook niet het Zomerklokje in

18 knop? Italiaanse aronskelk en Daslook waren van de partij. De geel bloeiende Winterakoniet met haar groene rafelrokje was al lang uitgebloeid. Daarna reden we naar Midwolda om de overige stinzenplanten te bewonderen. Rondom de Ennemaborg stond de blauw bloeiende Sneeuwroem te bloeien en zagen we nog een enkele gele Bosgeelster. We sloten af met koffie bij Het Koetshuis en genoten ook nog eens van het lekkere zonnetje! Annie Vos. Bijlage 3c Verslag Arthropodawerkgroep 2017 KNNV Groningen en Oost-Groningen De werkgroep, van de afdelingen Groningen en Oost-Groningen, heeft in 2017 twee algemene excursies gehouden: naar de Slochter Ae en omgeving op 28 mei, en naar de Lettelberterpetten op 23 september. Voorts

19 werd een excursie georganiseerd naar enkele Kolken in Noord-Groningen, bij Oudeschip en Oosternieland. Akkerhommel op Kaasjeskruid Daarnaast stond 2017 vooral in het teken van akkerranden. Samen met IVN-leden en KNNV-leden uit Oost-Groningen en Groningen werden 5 akkerranden geïnventariseerd. Per akkerrand werd op drie plekken geïnventariseerd: vlak bij een natuurlijk element (bosje), ver weg van het natuurlijke element, en op ca. 10 m vanaf de akkerrand in de akker (graan, bieten). Alle plekken werden drie maal bezocht. Dieren werden ter plekke op naam gebracht, of werden gevangen met netten of gefotografeerd voor latere determinatie. Bodemvallen werden gedurende twee nachten geplaatst. Gevangen dieren werden opgeprikt of bewaard in alcohol om ze later te determineren. Om het materiaal te determineren kwam de werkgroep 7 maal op bijeen (23 maart, 13 april, 7 mei, 7 juni, 8 november, 30 november en 19 de-

20 cember). In 2018 zal het overgebleven ongedetermineerde materiaal van de akkerranden, de kolken en de excursies nog worden bestudeerd. Bij de werkgroep zijn 38 belangstellenden ingeschreven, waarvan ca. 12 leden actief zijn geweest (determinaties, excursies, inventarisaties). Aart Jan Langbroek, / Het Aeilsgat of Eiltsgat bij Oudeschip. Kolk die tijdens de Kerstvloed van 1717 is ontstaan. Bijlage 4 Financieel jaarverslag en kas JAARREKENING 2017 IN UIT begroot werkelijk begroot werkelijk contributie opm afdracht ,5 opm Natuurrijk ,06 opm. activiteiten ,5 Bestuurskosten 80 93,44 uitgeverij Netto ,36 80,4 opm netto bankkosten ,48 totaal , ,38 saldo ,98 opm opm = opmerkingen en toelichting bij deze posten tijdens jaarverslag

21 KAS datum Bankrekening courant Spaarrekening normaal Spaarrekening kwartaal ,21 5,6 1242, ,19 5, ,06 Bijlage 5 Begroting Begroting 2018 in uit Contributie/afdracht opm Natuurrijk 400 opm activiteiten 125 bestuurskosten 80 uitgeverij Netto 50 bankkosten 155 totaal = 360 opm = opmerkingen en toelichting bij deze posten tijdens jaarverslag Bijlage 6 Contributie Het bestuur stelt voor de contributie voor leden met ingang van 1 januari 2019 te verhogen van 26 naar 30 euro. Voor gezinsleden blijft de contributie 12 euro. Toelichting: Verschillende kostenposten zijn nieuw (speciaal Natuurrijk, ons blad, gezamenlijk met het IVN, wat op zich al neerkomt op ca 4 euro per lid). Ook proberen wij meer activiteiten te organiseren dan afgelopen jaar. De afgelopen jaren hadden we een sluitende begroting door meeliften met activiteiten van het IVN, en in 2017 doordat een groot deel van de rekeningen van Natuurrijk pas in februari binnenkwamen- zie begroting 2018 post Natuurrijk.

22 Bijlage 7a Rooster van aftreden NB Dit voorstel is afhankelijk van het voortbestaan van onze afdeling in de huidige vorm; hierover staat een belangrijk, ander vergaderpunt geagendeerd. Intrede 1 ste verl. 2 de verl. Herkiesbaar/nietherkiesbaar Han Bouman Tebbe Krijgsheld Aart Jan Langbroek Niet herkiesbaar Annelies Bellers van Dale Statuten in 2010 vastgesteld: bestuurslid wordt gekozen voor een periode van drie jaar. Bestuurslid: Kan nog een keer, en ook nadien met 2/3 stemmen vd leden. Voorzitter: twee maal direct herkiesbaar, maar nadien ook weer met 2/3 stemmen; hij wordt door de algemene vergadering in die hoedanigheid gekozen. Bijlage 7b Samenstelling bestuur DRINGENDE OPROEP De functies van voorzitter en secretaris zijn vacant. Wij zoeken daarom enkele enthousiaste leden die deze functies, onmisbaar voor de continuïteit van onze vereniging, kunnen vervullen. Mocht u zich geroepen voelen tot een van de functies? Neem dan contact op met onze secretaris Aart Jan Langbroek: aartjan@langbroek.net of /

23 DOCENTENCURSUS Waar en wanneer De cursus wordt gegeven in het IVN Veldstudiecentrum in Orvelte, waarmee we garant staan voor een inspirerende leeromgeving (binnen en buiten). Hoofddocent is Jettie van den Houdt, die de basis voor deze cursus heeft ontwikkeld en een ervaren IVN-docent, trainer en coach is ( De lesdagen zijn op 7 april, 12 mei, 9 juni en 7 juli De kosten zijn 100,-. Aanmelden: m.stokkentreeff@ivn.nl. De termijn is al wel verlopen, maar misschien is er nog plaats, of komt er nog een nieuwe cursus. LEZING WILDE BIJEN, HUN PLANTEN EN BEHEER Lezing 10 april om uur in het Gorechthuis, Hortuslaan 1, 9751 BE Haren. Wankja Ferguson. Er zijn véél meer bijensoorten in ons land dan de honingbij, 357 soorten (Peeters et.al, De Nederlandse Bijen). Ik ben al jaren met foto s aan het monitoren wat er belangrijk is voor het overleven van die wilde bijen. Ik zie dit als onderdeel van mijn werk waarbij ik beplantingsplannen voor tuinen en openbare ruimte maak en daarbij ook moet letten op het beheer van de planten voor bepaalde diergroepen. Erg belangrijk blijkt dan de manier waarop bijensoorten van de omgeving gebruik maken. Er is een onderscheid te maken in sociale en solitaire bijensoorten, ook in de manier waarop ze nestelen. Belangrijker is echter de onderverdeling in de stuifmeelgeneralisten, ook wel polylectische- en de stuifmeelspecialisten, ook wel de oligolectische bijensoorten genoemd.

24 De manier waarop de bijensoorten gebruik maken van de planten in de vegetatie heeft consequenties voor het (maai- en snoei-) beheer van de vegetatie zowel in de openbare ruimte als in tuinen. Wil je voor de diverse bijen soorten werkelijk goed beheren is het van belang dit te onderkennen en de beheer-adviezen aan te passen aan wat de wilde bijen nodig hebben. In mijn lezing zal ik aan de hand van veel fotomateriaal inzicht proberen te geven hoe wilde bijen plantenkeuzes maken en wat dan de consequenties zijn voor de inrichting van en het uit te voeren beheer in de openbare ruimte en in tuinen. Opgave en info: of tel Pluimvoetbij. Een solitaire bij, grondnestelend met mooi wit stuifmeel van de chichorei. Foto: Wankja Ferguson