Ketenzorg Arnhem. Incontinentie: Mictie en Defecatie

Transcriptie

1

2 Incontinentie: Mictie en Defecatie

3 Normale Mictie en Defecatie 2 tot 6 keer per dag ml per dag Circadiaan: dag > nacht

4 Fysiologie

5 Functie lagere urinewegen op oudere leeftijd Contractiekracht blaas daalt Maximale urethradruk daalt Aandranggevoel verandert Nachtelijke urineproductie stijgt

6 Definitie en prevalentie urine-incontinentie 2x per maand ongeacht hoeveelheid Sociaal, Hygiënisch en Somatisch probleem Zelfstandig wonende ouderen: 15-30% Vrouw : man = 3:1 en Stress : Urge Co-morbiditeit en beperkingen functioneren Onder-rapportage diagnostiek en -behandeling

7 Indeling Frequent voorkomende vormen Urge incontinentie Stress incontinentie Gemengde incontinentie Overige vormen Overloop incontinentie Continue incontinentie: na fistel vorming Functionele incontinentie

8 Urge incontinentie Ongecontroleerde activiteit m. detrusor (Voorafgaande) mictiedrang Enkele sec na abdominale druk Omvangrijk urine verlies Frequente mictie, nycturie

9 Stress incontinentie Deficiënt afsluitingsmechanisme Direct bij abdominale druk Beperkt urine verlies

10 Overloop incontinentie Afvloedbelemmering Atone blaas Continu, kleine hoeveelheden Persen

11 Functionele incontinentie Mobiliteitsstoornis Cognitieve stoornis Delier

12 Urine-incontinentie: diagnostiek Anamnese Lichamelijk onderzoek Mictiedagboek Aanvullend onderzoek Urine en lab. Echo-blaas Urodynamisch onderzoek/cystoscopie DIAPPERS

13 D elier I nfectie A trofie vagina P sychiatrie P harmacie E xcessieve productie R estrictie Mobiliteit Urine-incontinentie: diagnostiek S tool-impaction = obstipatie

14 Urineincontinentie bij kwetsbare ouderen Anamnese & Diagnostiek Urine-incontinentie: diagnostiek Wanneer Bij opname Bij ontstaan UI Bij verergering UI Verenso Praktijkkaart Altijd doen: Zo nodig Bij aanvraag incontinentie materiaal Gerichte Anamnese Mictie-dagboek Beïnvloedende factoren Ernst en impact Urine onderzoek Urinekweek Residu-bepaling Lichamelijke & cognitieve beperkingen Omgeving Aandoeningen Medicatie

15 Klasse Invloed van Medicatie op Mictie Potentieel effect Sedativa / Hypnotica Alcohol Urge- & functionele incontinentie (sedatie, delier, mobiliteit-afname Polyurie, toename mictiefrequentie, urge, sedatie, delier, mobiliteit-afname Anticholinergica Urineretentie, overloop- & functionele incontinentie, (cognitieve beperking) Antipsychotica Antidepressiva (TCA) SSRI s Antiparkinsonmedicatie Narcotische analgetica Alfablokkers Alfa-adrenerge agonisten Urge, stress & functionele incontinentie (sedatie en afname mobiliteit) Urineretentie, overloop- & functionele incontinentie (sedatie) Urine retentie en overloopincontinentie Urine retentie en overloop- en urge-incontinentie Urine retentie en overloopincontinentie impactie, sedatie, delier Stress incontinentie Urine retentie en overloopincontinentie Calciumblokkers Lisdiuretica NSAID s Ace-remmers Opiaten Urine retentie en overloopincontinentie Polyurie, toename mictiefrequentie, nycturie, urge-incontinentie Nachtelijke diurese tgv vochtretentie Stress-incontinentie (hoesten) Urine retentie en overloopincontinentie

16 Invloed comorbiditeit op Mictie Comorbiditeit Potentiele Gevolgen Behandelimplicatie Diabetes Mellitus Polyurie en Neuropathie Goede regulatie Reuma Verminderde Mobiliteit Optimaliseren Pijnstilling COPD, astma Verminderde Mobiliteit, Hoesten Goed instellen Hartfalen Verhoogde urineproductie, Verminderde Mobiliteit Goed instellen, restrictie Na en vocht, benen hoog, diuretica s ochtends OSAS Stijging nachtelijke urineproductie (ANP) CPAP, afvallen Obstipatie Urine- en fecale incontinentie Voeding aanpassing, laxeermiddelen Beroerte Parkinson Urge-incontinentie, retentie, verminderde mobiliteit Urge- en fecale incontinentie, verminderde mobiliteit Als niet verdwijnt tijdens revalidatie dan evaluatie, hulp bij toiletgang Optimaal beheersen ziekte (mobiliteit) Dementie Urge-incontinentie, beperkte cognitie Hulp bij toiletgang (prompted voiding) Depressie Verminderde mobiliteit Optimaal beheersen depressie Delier Verwardheid Oorzakelijk en medicamenteuze therapie Fractuur Beperkte mobiliteit Behandeling fractuur

17 Therapie Behandel onderliggende aandoening Algemene leefadviezen Specifieke leefadviezen/ training Medicamenteus

18 Symptomatologie Urineweginfecties bij ouderen droge slijmvliezen kortere plasbuis verminderde weerstand hygiëne verminderd ziekten

19 Urineweginfecties leef adviezen hygiëne adviezen onderliggende oorzaak? retentie uitsluiten urinekweek

20 Urineretentie Definitie Symptomen Oorzaken Gevolgen Behandeling

21 Therapie Behandel onderliggende aandoening Algemene leefadviezen Specifieke leefadviezen/ training Medicamenteus

22 Fecale Incontinentie Definitie & Prevalentie Symptomen Oorzaken Gevolgen Behandeling

23 Take home message Hoge prevalentie continentie en retentie problemen Veel schaamte en onder behandeling Veel interactie met medicatie Geriatrisch syndroom Therapie zinvol

24 VRAGEN??

25 Doelen Individueel Zorgplan Proactieve samenhangende zorg Leidraad voor zorgproces Wensen en doelen oudere Zelfregie en autonomie Prioritering en urgentie

26 Toewerken naar het Individueel Zorgplan Probleemoriëntatie (SFMPC) Probleem-/risico-prioritering Hoofddoel Nevendoelen Actietoewijzing Evaluatie Hernieuwde actie

27 Het SFMPC-model Somatisch Functioneel Maatschappelijk Psychisch Communicatief

28 Aandachtsgebied S = Somatisch Kan plas niet ophouden Moeite met ontlasting Pijn Te veel medicijnen Duizelig Slecht slapen Moe

29 Aandachtsgebied F = Functioneel Knopen gaan zo lastig Kan tablet niet breken Kan de deur bijna niet meer uit Bang om te vallen

30 Aandachtsgebied M = Maatschappelijk Ik ben bang in mijn huis Mijn vrouw doet al zoveel voor mij Alle leeftijdsgenoten gaan dood Alles wordt voor mij besloten

31 Aandachtsgebied P = Psychisch Ik heb geen toekomst meer Iedereen wil oud worden, maar oud zijn. Het is erwtensoep in mijn hoofd

32 Aandachtsgebied C = Communicatie Geluidsinstallatie doet het weer niet Ik zie alleen maar de omtrek Ik kan niet overweg met al die nieuwerwetse apparaten

33 Aan de slag!

34 Aan de slag! Aandachtsgebieden Problemen Urgentie Somatisch Somatisch Functioneel Functioneel Maatschappelijk Maatschappelijk Psychisch Psychisch Communicatief Communicatief

35 Aan de slag! Zorgbehandelplan: Hoofddoel: herstel / funktiebehoud / acceptatie achteruitgang Casemanager: Zorgcoördinator Probleem Doel Actie Huisartsenzorg (wat, wie) Actie ketenpartners (wat, wie) Evaluatiedatum

36 Casus Heer F. Geb , mijnwerker Medicatie 1989 COPD gold 3-4 Hydrochloorthiazide 12,5 mg 1d1t 1993 Myocardinfarct Irbesartan 150 mg 1d1t 2001 Parox. Atriumfibrilleren Metoprolol 50 1d1t 2004 Angina Pectoris Acenocoumarol vlgs TD Aanvullende Gegevens: egfr 56 Ldl 2,7 RR 135/72 Nitrospray: zn, vlgs voorschrift Tiotropium 1d1 inhalatie Simvastatine 40 mg Durogesic pleister 12 ug L 168 cm G 64 kilo 36

37 Aan de slag! Probleemlijst Heer F Aandachtsgebieden Problemen Urgentie Somatisch Somatisch Somatisch Functioneel COPD, O2, continu dyspnoisch + AP in aanvallen + Delier met hallucinaties bij lage dosis durogesic ++ Te moe om te wassen/ aan te kleden, wil dit max 3x/ wk mbv thuiszorg ++ Functioneel Maatschappelijk Liefdevolle relatie, vrouw accepteert ernst gezondheidssituatie man moeilijk ++ Maatschappelijk Psychisch Wil niet met vrouw bespreken dat het einde nadert ++ Psychisch Communicatief Communicatief

38 Aan de slag! Zorgbehandelplan van de heer F 91 jaar Hoofddoel: Thuis blijven zonder teveel klachten en zonder paniek bij echtgenote Casemanager: Thuiszorg.. Zorgcoördinator: huisarts. Probleem Doel Actie huisartsenzorg (wat, wie) Actie ketenpartners (wat, wie) Evaluatiedatum Willen weinig hulp accepteren Passende hulp Overleg thuiszorg (organisatie vanuit ziekenhuis geregeld, die ik niet ken, die uit besteedt) HA 1 dec 2017 Echtgenote onderkent ernst situatie niet Geen paniek als verslechtering Gesprek ha met echtpaar, eventueel met vrouw alleen op praktijk? HA 1 dec 2017 Bellen hap bij acute problemen> die belt 112 Alleen insturen naar ziekenhuis als zinvol is, niet omdat er paniek is Overdracht hap: instructie met spoed visite te doen zn en niet meteen ambu bellen HA 1 feb 2018 Medicatie wijzigt na opname Veilige medicatie inname Baxter aanpassen zsm na thuiskomst, nieuwe med kritisch bekijken door ha bij thuiskomst, overleg ziekenhuis zn HA 1 feb 2018

39 Casus Mevr B.B. Geb , huisvrouw Medicatie 1954 postnatale depressie Fosamax 70 1w verblijf rusthuis Calci Chew 500/ slaapprobleem Paracetamol 500 3d2t 1994 polyartrose, bdz THP Temazepam 20mg 1d1t VN 1999 osteoporose 2005 maculadegeneratie Aanvullende Gegevens: 2017 depressie egfr bekkenfractuur RR 122/68 L 165 cm G 54 kilo : 39

40 Aan de slag! Probleeminventarisatie van de mevrouw B.B. 94 jaar Aandachtsgebieden Problemen Urgentie Somatisch Somatisch Functioneel Functioneel Maatschappelijk Psychisch Psychisch Psychisch Communicatief Pijn bekken na recente bekkenfractuur na val ++ Slechte voedingstoestand (mager, al lange tijd) + Problemen met staan/ lopen; spierzwakte ++ Vallen + Afhankelijk van dochter, die zelf ziek is (chemoth) + Depressieve klachten na overlijden vriendin 1 jaar geleden, gebruik temazepam ++ Vermoeden persoonlijkheidsstoornis, door verleden, wisselend in wensen + Valangst? + Slecht ziend, hulpmiddelen aanwezig + Communicatief

41 Aan de slag! Zorgbehandelplan van de mevrouw: B-B. 94jaar Hoofddoel: Wens thuis blijven wonen tot aan overlijden honoreren Casemanager: buurtzorg Zorgcoördinator: huisarts Probleem Doel Actie huisartsenzorg (wat, wie) Actie ketenpartners (wat, wie) Evaluatiedatum Valgevaar bij pijn, weigering pijnstilling meer dan PCM Geen benzo s Advies geen temazepam nemen +2 wkn Ondervoeding Advies bijvoeding nemen Dietist +2wkn Spierzwakte, slechte coördinatie/ balans Advies spierversterkende OT FT +1 mnd Valangst Vragen Fysiotherapie hier op te letten/ over te spreken/ ha terug te koppelen FT +2 mnd Opname voorkomen Beleid wat te doen bij volgende val ACP gesprek met Mv en dochter +2 mnd

42 Dank voor jullie aandacht

43 Florijnweg 4 Postbus AB Velp T F E info@onzehuisartsen.nl