Dag 1 Puntje, komma, streepje Af!

Transcriptie

1 Dag 1 Puntje, komma, streepje Af! 1 VOORBEREIDING > Denk na over de groepsverdeling (groepjes van 3 à 4 leerlingen). Zet taalgevoelige en minder taalgevoelige leerlingen samen in een groep zodat ze elkaar kunnen ondersteunen. > Noteer (enkel wanneer je niet kunt projecteren) de woorden en zinnen van bronnenblad 1 vooraf op het bord. > Voorzie (enkel wanneer je niet kunt projecteren) bronnenblad 1 op leerlingenaantal. > Voorzie kladpapier of laat de leerlingen in een kladschrift werken. 2 LESGANG Betekenisvolle tekens ontdekken Projecteer bronnenblad 1 of noteer op het bord: 11je op 1 b1. n8 Dat is me er 1tje! Er was 1s 1 5er vol 1tjes. Met volle kr8 vooruit. Laat de zinnen ontcijferen en bespreek de betekenis van elke zin. Schrijf de ontcijfering telkens onder de zin. 11je = elfje op 1 b1. = op één been. n8 = nacht Dat is me er 1tje! = Dat is me er eentje! Er was 1s 1 5er vol 1tjes. = Er was eens een vijver vol eendjes. Met volle kr8 vooruit. = Met volle kracht vooruit. Bespreek de poëzie van die schrijfwijze: > Wat vind jij het mooist/leukst? Een gewone zin of een zin met een cijfer erin? Waarom? > Waarom zou een dichter cijfers in zinnen gebruiken? Gedichten vol letters en leestekens bespreken We ontdekken gedichten in allerlei vormen. We onderzoeken waarom de dichter ze op die manier geschreven heeft. Projecteer de gedichten van bronnenblad 2. Kun je niet projecteren? Bezorg de leerlingen dan bronnenblad 2 als kopieerblad. didactische suggesties dag 1 1

2 Bespreek elk gedicht: 1 Ted van Lieshout Laat de leerlingen vrij interpreteren en stimuleer hen om creatief te interpreteren. > Wat bedoelt de dichter volgens jou met al die stipjes? regendruppels die tikken op de ruit / dat je daar zelf iets mag invullen / dat je heel lang niets zegt omdat je luistert naar de regen / > Stel dat de dichter graag wil dat je op die stipjes iets invult, wat zou jij daar dan schrijven? > Denk het middelste stuk van het gedicht (de punten) eens weg. Vind je het gedicht nu mooier of net niet? Waarom (niet)? Bespreek de zin Het zijn punten achter de zinnen van het weer. De dichter vergelijkt het regenweer met een tekst vol punten. > Welke letters of tekens passen volgens jou bij een zonnige zomerdag? > En bij sneeuw? > Welke zou jij bij een stevig onweer zetten? > En bij dichte mist? Je kunt de leerlingen per twee of per drie op een toetsenbord laten kijken naar de leestekens. Ze kunnen dan in onderling overleg een teken kiezen. 2 Ik ben mooi weer. Ik heb het 37 graden. Ik nog wel meer. 41 graden had ik het een keer. Ted van Lieshout > Hoe warm hoort je lichaam te zijn als je kerngezond bent? ongeveer 37 graden > Wat is er aan de hand als die temperatuur hoger wordt (zoals bv. de 41 graden uit het gedicht)? koorts / erg ziek / gevaarlijk > Waarom staat een deel van het gedicht recht en het ander deel schuin gedrukt? twee verschillende mensen (kinderen) praten > De kinderen zeggen eigenlijk hoe warm het lichaam is. Ze laten daarmee zien of ze gezond zijn of net ziek. Maar toch zegt de dichter niet: Ik was vandaag 37 graden warm. of Ik had een keer 41 graden koorts. Hij vergelijkt dit met iets anders. Waarmee? met mooi weer / hoe hoger de koorts, hoe warmer het weer > Het gedicht gaat dus eigenlijk over iets ergs: ziek zijn. Toch klinkt het gedicht niet zo. Omdat de dichter ziek zijn vergelijkt met mooi weer, klinkt het net heel vrolijk. Draag het gedicht eens voor met een vrolijke stem. Laat door enkele leerlingen proberen. 2 didactische suggesties dag 1

3 3 Eentje Je bent me er eentje, zei ik, eentje uit de duizend. En dat eentje werd even later een tweetje, een tweetje met een eendje in het bad Geert De Kockere Projecteer het gedicht in woorden (bronnenblad 3). Laat het voorlezen. Laat de leerlingen per twee werken. Geef hen het bronnenblad als kopieerblad en laat hen de cijfers die ze zien aanduiden. Ze vervangen de aanduidingen door cijfers. Schrijf het gedicht opnieuw op het bord maar vervang overal waar het kan de letters door een cijfer. Laat de leerlingen je daarbij helpen. 1tje Je bent me er 1tje, zei ik, 1tje uit de En dat 1tje werd even later 1 2tje, een 2tje met een 1tje in het bad Bespreek: > Welke vorm vind je de mooiste, die met de cijfers of die met de letters? Waarom? > Waarover gaat het gedicht volgens jou? Wat wil de dichter je vertellen? Een cijfergedicht schrijven Zet de leerlingen in groepen van 3 à 4. Schrijf de drie stappen op het bord en bespreek ze. Stap 1: Woorden verzamelen Laat de leerlingen in deze fase binnen hun groep zo veel mogelijk woorden verzinnen die je met een teken of een cijfer kunt schrijven. Laat werken op kladpapier. Stap 2: Cijferzinnen/een cijfergedicht schrijven Wanneer ze voldoende woorden en ideeën hebben verzameld, proberen ze zinnen of een kort gedicht daarmee te maken, uiteraard ook eerst in het klad. Creatieve groepen kun je stimuleren om ook leestekens te gebruiken. bv. mijn potlood heeft een. bv. een zebra heeft 7 /en enzovoort Stap 3: De zinnen/het gedicht lay-outen Als dat gelukt is, schrijven ze de zinnen/het gedicht in het net waarbij ze de cijfers laten opvallen door die groot en in kleur weer te geven. Dat doen ze op tekenpapier. didactische suggesties dag 1 3

4 Werktijd Treed tijdens de werktijd als coach op: beloon, daag uit. Lees tussendoor mooie resultaten van groepen voor. Ondersteun door de cijfers van één tot elf met letters op het bord te schrijven. Ondersteun groepen die moeilijk woorden vinden. De cijfers een, acht, elf geven gemakkelijker kansen om woorden mee te vinden. 1hoorn = eenhoorn st1 = steen w1 = ween n1 = neen g1 = geen n8 = nacht j8 = jacht z11 = zelf h11t = helft Op het proces en het product reflecteren Laat enkele leerlingen hun zinnen/gedicht(en) voordragen. Bespreek: > Welke woorden vind je knap gevonden? > Wat vond je moeilijk? Wat was gemakkelijk? > Wat vind je van het resultaat? > Wat zou je volgende keer anders doen? Maak een poëziewand (of poëzieboom, -draad, -blok, -doos ) waar de dichters hun werk kunnen tentoonstellen. 4 didactische suggesties dag 1

5 3 VOORBEELD VAN EEN CREATIE VAN LEERLINGEN het 11je w1t een beetje ze is bang in de n8 ze kruipt onder haar z8 dekentje uit (Alexis, Georges en Marie 2de leerjaar) didactische suggesties dag 1 5

6 BRONNENBLAD 1 11je Op 1 b1. n8 Dat is me er 1tje! Er was 1s 1 5er vol 1tjes. Met volle kr8 vooruit. 6 didactische suggesties dag 1

7 Naam: Datum: Nr. BRONNENBLAD 2 Ted van Lieshout Uit: Hou van mij ISBN Ik ben mooi weer. Ik heb het 37 graden. Ik nog wel meer. 41 graden had ik het een keer. Ted van Lieshout Uit: Hou van mij ISBN Eentje Je bent me er eentje, zei ik, eentje uit de duizend. En dat eentje werd even later een tweetje, een tweetje met een eendje in het bad Geert De Kockere Uit: We liefden nog lang en gelukkig ISBN didactische suggesties dag 1 7

8 Naam: Datum: Nr. BRONNENBLAD 3 Eentje Je bent me er eentje, zei ik, eentje uit de duizend. En dat eentje werd even later een tweetje, een tweetje met een eendje in het bad 8 didactische suggesties dag 1