Omzetsnelheid en omzetduur Het beheren van de voorraad doe je op basis van kengetallen. Kengetallen helpen je te bepalen of je voorraad optimaal is.

Transcriptie

1 .2 Voorraad, omzetsnelheid en omzetduur De technische voorraad is het aantal stuks product dat je op een bepaald moment in je winkel en magazijn hebt liggen. De economische voorraad houdt ook rekening met de producten die je wel al hebt ingekocht, maar die je nog niet hebt ontvangen (de voorinkopen) en de producten die je wel al hebt verkocht, maar die nog niet door de klant zijn opgehaald (de voorverkopen). In een formule ziet dat er zo uit: Technische voorraad Voorinkopen + Voorverkopen Economische voorraad Rekenvoorbeeld De technische voorraad van een webwinkel is 2.00 stuks. De winkel heeft nog 200 stuks besteld die nog niet zijn geleverd. Ook zijn al 40 stuks verkocht, maar nog niet verzonden naar de klanten. Hoe groot is de economisch voorraad? Technische voorraad 2.00 stuks Voorinkopen 200 stuks + Voorverkopen 40 stuks Economische voorraad 2.20 stuks Omzetsnelheid en omzetduur Het beheren van de voorraad doe je op basis van kengetallen. Kengetallen helpen je te bepalen of je voorraad optimaal is. De twee belangrijkste kengetallen van de voorraad zijn: XX Omzetsnelheid XX Omzetduur 129

2 XX Omzetsnelheid De omzetsnelheid is het aantal keer dat de gemiddelde voorraad in een jaar wordt verkocht. Je kunt de omzetsnelheid berekenen per artikel, maar in de praktijk komt de berekening vaak voor per artikelgroep of van al je verschillende soorten artikelen samen. Als je omzetsnelheid laag is, dan betekent dit dat te veel of verkeerde artikelen in voorraad zijn. Hoe hoger de omzetsnelheid, hoe groter de verkoop. Je verkoopt je artikelen dan namelijk snel en je voorraad wordt dus snel omgezet in geld. Bij een hoge omzetsnelheid zul je vaak moeten bestellen. Het kan dan voordelig zijn om grote hoeveelheden in één keer te bestellen, zodat je minder bestelkosten hoeft te betalen. De grootte van het kengetal op zichzelf zegt nog niet zoveel, je zult dit moeten vergelijken met bijvoorbeeld andere gelijksoortige winkels om te weten of het hoog of laag is. Je berekent de omzetsnelheid van de voorraad met de formule: Omzetsnelheid = inkoopwaarde van de omzet gemiddelde voorraad Rekenvoorbeeld Een retailer heeft een inkoopwaarde van de omzet van De gemiddelde voorraad bedraagt Hoe groot is de omzetsnelheid? Omzetsnelheid = inkoopwaarde van de omzet gemiddelde voorraad De omzetsnelheid is: = 1,8 In dit voorbeeld zijn de inkoopwaarde van de omzet en de gemiddelde voorraad gegeven, om te kunnen laten zien hoe je de berekening van de omzetsnelheid maakt. In de praktijk moet je deze twee getallen echter eerst zelf berekenen. 130

3 Inkoopwaarde van de omzet berekenen De inkoopwaarde van de omzet is het bedrag dat je hebt betaald voor de artikelen die je in een bepaalde periode hebt verkocht. Je berekent de inkoopwaarde van de omzet op deze manier: Waarde van de beginvoorraad Waarde van de inkopen + Totaal beschikbare voorraad Waarde van de eindvoorraad Inkoopwaarde van de omzet Rekenvoorbeeld Een retailer heeft op 1 januari een voorraad ter waarde van Op 31 december heeft de voorraad een waarde van Gedurende het jaar is voor ingekocht. Wat is de inkoopwaarde van de omzet? Waarde van de beginvoorraad Waarde van de inkopen Totaal beschikbare voorraad Waarde van de eindvoorraad Inkoopwaarde van de omzet Gemiddelde voorraad berekenen Om de omzetsnelheid te kunnen berekenen moet je ook weten wat de gemiddelde voorraad is. Deze bereken je als volgt: Gemiddelde voorraad = waarde beginvoorraad + waarde eindvoorraad 2 De beginvoorraad is de werkelijke (technische) voorraad die je aan het begin van een periode hebt (hier reken je in waarde van de voorraad, maar je kunt ook met aantallen rekenen). De eindvoorraad is de werkelijke voorraad die je hebt aan het eind van een periode. 131

4 Rekenvoorbeeld Een retailer heeft op 1 januari een voorraad ter waarde van Op 31 december is de waarde van de voorraad Wat is de gemiddelde voorraad? Gemiddelde voorraad = waarde beginvoorraad + waarde eindvoorraad 2 De gemiddelde voorraad = ( ) 2 = 3.00! Bij het berekenen van de gemiddelde voorraad ga je standaard uit van voorraad tegen de inkoopwaarde. Slechts bij hoge uitzondering wordt er gewerkt met waarde van de voorraad in omzetcijfers. Als daarmee gewerkt wordt dan zal het er altijd bij staan. Staat er niets, dan kun je ervan uitgaan dat het om de gemiddelde voorraad tegen inkoopwaarde gaat. Heb je de gegevens van diverse meetmomenten beschikbaar, bijvoorbeeld maandelijks, gebruik deze dan in je berekening. Het gemiddelde wordt dan nauwkeuriger. De formule wordt in dat geval wel iets anders, namelijk: Gemiddelde voorraad = ½ waarde beginvoorraad + waarde tussenvoorraden + ½ waarde eindvoorraad aantal meetpunten 1 Rekenvoorbeeld De voorraad van de retailer uit het vorige voorbeeld was halverwege het jaar stuks. Je berekent de gemiddelde voorraad dan zo: Gemiddelde voorraad = ½ waarde beginvoorraad + waarde tussenvoorraden + ½ waarde eindvoorraad aantal meetpunten 1 De gemiddelde voorraad = (1/ / ) (3 1) = ( ) 2 = =

5 XX Omzetduur Het tweede kengetal voor de voorraad is de omzetduur. De omzetduur is de tijd die nodig is om de gemiddelde voorraad eenmalig om te zetten in geld. De omzetduur geeft aanvullende gegevens bij de omzetsnelheid. De omzetsnelheid laat zien hoeveel keer je gemiddelde voorraad in een jaar wordt verkocht. De omzetduur geeft vervolgens aan hoeveel tijd dan nodig is om de gemiddelde voorraad eenmaal te verkopen. Je berekent de omzetduur van de voorraad met deze formule: Omzetduur in dagen = gemiddelde voorraad 360 inkoopwaarde van de omzet Rekenvoorbeeld Een retailer heeft een gemiddelde voorraad met een waarde van De inkoopwaarde van de omzet bedraagt Binnen hoeveel dagen verkoopt hij de gemiddelde voorraad? Omzetduur in dagen = gemiddelde voorraad 360 inkoopwaarde van de omzet De omzetduur in dagen = = 64,8 = 6 dagen 133

6 Van omzetsnelheid naar omzetduur Als je de omzetsnelheid weet, dan kun je eenvoudig de omzetduur berekenen: Omzetduur in dagen = 360 omzetsnelheid Rekenvoorbeeld Net als in het voorbeeld hiervoor heeft een retailer een gemiddelde voorraad van De inkoopwaarde van de omzet bedraagt Omzetsnelheid = inkoopwaarde van de omzet gemiddelde voorraad De omzetsnelheid = =,6 Omzetduur in dagen = 360 omzetsnelheid De omzetduur in dagen = 360,6 = 64,8 = 6 dagen Servicegraad Om te meten in welke mate je kunt voldoen aan de vraag naar een product bereken je de servicegraad. De servicegraad druk je uit in een percentage. Hoe hoger dit percentage, hoe meer klanten op het gewenste moment het product kunnen kopen. Servicegraad = aantal aanwezige artikelen per artikelgroep normaal voorraad artikelen per artikelgroep x 100% Of je de servicegraad hoog genoeg vindt, hangt af van welke norm je hanteert voor de servicegraad. Sommige winkeliers streven naar een zo hoog mogelijke servicegraad. Anderen zullen met een lage graad genoegen nemen wanneer dit hen veel voorraadkosten bespaart. 134

7 Rekenvoorbeeld De artikelgroep mondverzorging kent 80 verschillende soorten producten. Vlak voordat de nieuwe voorraad wordt geleverd, blijkt dat van 12 van deze producten geen voorraad aanwezig is. Hoe hoog is de servicegraad op dit moment? Servicegraad = aantal aanwezige artikelen per artikelgroep normaal voorraad artikelen per artikelgroep x 100% De servicegraad = (80 12) % = 8% Basisrekenopgaven 1 De technische voorraad van een retailer bestaat uit 700 stuks. De retailer heeft nog 200 stuks ingekocht, maar nog niet ontvangen. Ook heeft de retailer al 300 stuks verkocht, maar deze zijn nog niet naar de klanten opgestuurd. Hoe groot is de economische voorraad? 2 De technische voorraad van een retailer bestaat uit stuks. De retailer heeft nog 34 stuks ingekocht, maar nog niet ontvangen. Ook heeft de retailer al 187 stuks verkocht, maar deze zijn nog niet naar de klanten opgestuurd. Hoe groot is de economische voorraad? 13

8 3 De economische voorraad van een retailer bestaat uit 890 stuks. De retailer heeft nog 240 stuks ingekocht, maar nog niet ontvangen. Ook heeft de retailer al 90 stuks verkocht, maar nog niet naar de klant opgestuurd. Hoe groot is de technische voorraad? 4 De economische voorraad van een retailer bestaat uit 4.60 stuks. De retailer heeft nog 41 stuks ingekocht, maar nog niet ontvangen. Ook heeft de retailer al 188 stuks verkocht, maar nog niet naar de klant opgestuurd. Hoe groot is de technische voorraad? Een retailer heeft een inkoopwaarde van de omzet van De gemiddelde voorraad bedraagt Wat is de omzetsnelheid? 6 Een retailer heeft op 1 januari een voorraad ter waarde van Op 31 december heeft de voorraad een waarde van Gedurende het jaar is voor ingekocht. Wat is de inkoopwaarde van de omzet? 136

9 7 Een retailer heeft een consumentenomzet van Alle verkochte artikelen vallen onder het hoge btw-tarief. De gerealiseerde brutowinst bedraagt 61% van de omzet. Wat is de inkoopwaarde van de omzet? 8 Een retailer heeft op 1 januari een voorraad ter waarde van Op 31 december is de waarde van de voorraad Wat is de gemiddelde voorraad? 9 Een retailer heeft een inkoopwaarde van de omzet van De gemiddelde voorraad bedraagt Hoe groot is de omzetsnelheid? Rond de uitkomst af op twee decimalen. 10 Een retailer heeft een gemiddelde voorraad met een waarde van De inkoopwaarde van de omzet bedraagt Wat is de omzetduur in dagen? 11 Een retailer heeft een consumentenomzet van Alle verkochte artikelen vallen onder het hoge btw-tarief. De gerealiseerde brutowinst bedraagt 6% van de omzet. De gemiddelde voorraad bedraagt a Wat is de inkoopwaarde van de omzet? 137

10 b Hoe groot is de omzetsnelheid? Rond de uitkomst af op twee decimalen. c Wat is de omzetduur in dagen? 12 Een retailer heeft een eindvoorraad met een waarde van De beginvoorraad had een waarde van Gedurende het jaar is voor ingekocht. De gemiddelde voorraad bedraagt a Wat is de inkoopwaarde van de omzet? b Hoe groot is de omzetsnelheid? Rond de uitkomst af op twee decimalen. c Hoe lang is de omzetduur in dagen? 138

11 13 Een retailer heeft een consumentenomzet van Alle verkochte artikelen vallen onder het hoge btw-tarief. De gerealiseerde brutowinst bedraagt 76% van de omzet. In de tabel staat de voorraad per kwartaal. Kwartaal Voorraad a Bereken de gemiddelde voorraad. b Wat is de inkoopwaarde van de omzet? c Hoe groot is de omzetsnelheid? Rond de uitkomst af op twee decimalen. d Wat is de omzetduur in dagen? 139

12 14 De artikelgroep schoonmaakproducten kent 32 verschillende soorten producten. Vlak voordat de nieuwe voorraad wordt geleverd, blijkt dat van drie van deze producten geen voorraad is. Hoe hoog is de servicegraad op dit moment? Rond de uitkomst af op twee decimalen. 1 De artikelgroep bad en douche kent 4 verschillende soorten producten. Vlak voordat de nieuwe voorraad wordt geleverd, blijkt dat van 7 van deze producten geen voorraad is. Hoe hoog is de servicegraad op dit moment? Rond de uitkomst af op twee decimalen. Contextrijke rekenopgaven Stanley is eigenaar van een speelgoedwinkel. Vandaag werkt hij zijn voorraadadministratie bij. Hij wil weten hoe groot zijn voorraden op dit moment zijn, hoe snel zijn voorraden worden verkocht en hoe hoog de servicegraad van verschillende productgroepen is. 16 Stanley heeft op dit moment 30 kleurboeken in het magazijn liggen. Hij heeft al een bestelling van 20 kleurboeken gedaan om deze voorraad aan te vullen. Deze bestelling wordt overmorgen geleverd. Ook zijn al zes kleurboeken door klanten via de webshop besteld. De speelgoedwinkel bezorgt deze bestellingen morgen bij de klanten. a Hoe groot is de technische voorraad op dit moment? 140

13 b Hoe groot is de economische voorraad op dit moment? 17 De afgelopen jaren zijn jojo s een ware rage geweest op het gebied van speelgoed. Stanley wil weten wat het afgelopen jaar de omzetsnelheid was van de voorraad jojo s. De waarde van de voorraad op 1 januari was 30. Op 1 april was deze 370, op 1 juni 20 en op 1 september 230. Op 31 december was de waarde van de voorraad 220. Tijdens het jaar is voor 800 aan jojo s ingekocht. Hoe hoog was de omzetsnelheid van de jojo s in het afgelopen jaar? 18a Wat betekent de waarde van de omzetsnelheid die je hebt berekend bij opgave 17? b Wat heeft Stanley eraan om dit kengetal te berekenen? 19 Stanley wil ook graag weten wat het afgelopen jaar de omzetduur was van de voorraad jojo s uit opgave 17. a Bereken de omzetduur van de jojo s in het afgelopen jaar. b Wat betekent de omzetduur die je hebt berekend? 141

14 c Vind je dit een goede omzetduur voor jojo s? Motiveer je antwoord. d Wat kan hier aan de hand zijn? 20 Stanley verkoopt ook kleurboeken voor volwassen. De inkoopprijs van een kleurboek is 10,1. Hij heeft het afgelopen jaar onderstaande aantallen in voorraad gehad. Maand Aantal a Bereken de gemiddelde voorraad op twee decimalen nauwkeurig. b De beginvoorraad op 1 januari is 2 boeken. De eindvoorraad op 31 december is 16 boeken. Er is voor 6.323,4 ingekocht. Bereken de inkoopwaarde van de omzet. c Hoe groot is de omzetsnelheid? Rond af op twee decimalen. d Hoe lang is de omzetduur in dagen? 142

15 21 Tot slot wil Stanley weten hoe hoog de servicegraad is van de artikelgroepen computerspellen, poppen en auto s. Stanley hanteert voor de servicegraad van alle artikelgroepen een norm van minimaal 80%. In de tabel staat aangegeven uit hoeveel soorten artikelen de artikelgroepen bestaan en hoeveel van deze artikelsoorten momenteel op voorraad zijn. Artikelgroep Aantal soorten op voorraad Normale voorraad Computerspellen Poppen Auto s a Bereken de servicegraad voor de verschillende productgroepen. Rond af op twee decimalen. b Kan Stanley tevreden zijn met de berekende servicegraden bij opdracht a? Leg je antwoord uit. 143