Weet wat je eet. Werkblad beschrijving interventie voor Goed beschreven. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad

Transcriptie

1 Weet wat je eet Werkblad beschrijving interventie voor Goed beschreven Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad erkenningscommissie, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie: Voedingscentrum Postadres: Bezuidenhoutseweg 105, 2594 AC Den Haag professionals@voedingscentrum.nl Telefoon: Website (van de interventie): Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in. Naam : Telefoon : Referentie in verband met publicatie Naam auteur interventiebeschrijving: Titel interventie: Databank(en): Plaats, instituut: Datum: Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies. De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie. Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort. Titel interventie * 2

3 Inhoud Colofon... 2 Inhoud... 3 Samenvatting... 4 Korte samenvatting van de interventie... 4 Doelgroep... 4 Doel... 4 Aanpak... 4 Materiaal... 4 Onderbouwing... 4 Onderzoek Uitgebreide beschrijving... 6 Beschrijving interventie Doelgroep Doel Aanpak Uitvoering Onderbouwing Onderzoek Onderzoek naar de uitvoering Onderzoek naar de behaalde effecten Samenvatting Werkzame elementen Aangehaalde literatuur Praktijkvoorbeeld Titel interventie * 3

4 Samenvatting Eén A-4tje, max 600 woorden Korte samenvatting van de interventie max 150 woorden Weet wat je eet is een digitaal lespakket voor leerlingen van 12 tot 15 jaar op het vmbo, havo, vwo, mbo 1 en mbo 2 waarin zij kennis opdoen over gezond, veilig en bewust eten. De energiebalans, kennis over gezonde voeding en de Schijf van Vijf staan centraal. Daarnaast krijgen leerlingen inzicht in het eigen voedingsgedrag en voedingsstoffenbalans en kunnen ze aangeven in hoeverre dat veilig en gezond is. Ook komen specifieke gezondheidsaspecten van voeding aan de orde. Leerlingen leren kritisch te spelen met de wisselwerking van meer eten, minder eten en genoeg bewegen. Doelgroep max 50 woorden Weet wat je eet is bestemd voor leerlingen van 12 tot en met 15 jaar op het vmbo, havo, vwo en mb0 1 en 2. Doel max 50 woorden Verbetering van de kennis van leerlingen van 12 tot 15 jaar met betrekking tot gezond, veilig en bewust eten. Daarnaast krijgen leerlingen inzicht in het eigen voedingsgedrag en kunnen ze aangeven in hoeverre dat veilig en gezond is. Aanpak max 50 woorden Weet wat je eet is een digitaal lespakket bestaande uit negen online lessen en een ervaringsles. De methode sluit voor het Voortgezet Onderwijs aan bij de twee leergebieden Mens en Natuur, en Mens en Maatschappij. De leerlingen werken zelfstandig met behulp van het computerprogramma en ondersteuning door de leerkracht. Materiaal max 50 woorden De online lessen richten zich op: 1. Invullen van eetdagboek en feedback. 2. Basiskennis gezond eten. 3. Goed gewicht behouden of krijgen. 4. Belang groente en fruit. 5. Bouw- en brandstoffen: koolhydraten, eiwitten en vetten. 6. Letten op toegevoegd suiker, zout en verzadigd vet. 7. Voedselinfecties. 8. Invloed van eten op natuur, klimaat, dieren en mensen en duurzame keuzes. 9. Lezen van etiketten. Extra: Ervaringsles praktijkles over voedselverleidingen. Onderbouwing max 150 woorden Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. N.v.t. Titel interventie * 4

5 Onderzoek max 100 woorden In 2015 zijn zowel een proces- als een effectevaluatie uitgevoerd. Uit de procesevaluatie kwamen suggesties ter verbetering van de waardering van het programma door leerlingen en het verbeteren van de begrijpelijkheid voor vmbo-leerlingen. In de effectevaluatie werd een toename in kennis gevonden bij klassen met het lagere niveau (vmbo en vmbo-havo). Titel interventie * 5

6 1. Uitgebreide beschrijving Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding. 1.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? Weet wat je eet is bestemd voor leerlingen van 12 tot en met 15 jaar op het vmbo, havo, vwo (onderbouw) en mb0 1 en 2. Intermediaire doelgroep max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? Intermediaire doelgroep bij het lesprogramma zijn docenten (o.a. biologie/verzorging) op het voortgezet onderwijs. Het lesprogramma Weet wat je eet bevat een speciale site voor docenten, waarop zij informatie kunnen vinden met betrekking tot het gebruik van het programma. Docenten kunnen op deze site de vorderingen van leerlingen bijhouden en ook de cijfers van de proefwerken worden hier geregistreerd. Selectie van doelgroepen max 250 woorden Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? N.v.t. Betrokkenheid doelgroep max 150 woorden Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Sinds de meest recente beoordeling is het programma WWJE na evaluatie met gebruikers (zowel docenten als leerlingen) en op advies van een onderwijskundige aangepast. De doorlopende leerlijn is de basis voor de leerdoelen van onderstaande onderwerpen/lessen. Titel interventie * 6

7 1.2 Doel Hoofddoel max 100 woorden Wat is het hoofddoel van de interventie? Interventiedoelstelling algemeen: Leerlingen van vmbo/havo/vwo (onderbouw) en mbo 1 en 2 die hebben deelgenomen aan het lesprogramma Weet wat je eet hebben een hoger kennisniveau over wat gezond, veilig en bewust eten inhoud dan leerlingen die het lesprogramma niet hebben gevolgd. Tevens hebben leerlingen die het lesprogramma hebben gevolgd een hogere zelfinschatting ten aanzien van gezond veilig en bewust eten. Weet wat je eet is een basismodule voeding. Het Voedingscentrum adviseert altijd deze module te combineren met aanvullende interventies op voedingsgebied zodat een brede interventiemix ontstaat. Het lesprogramma sluit daarom goed aan bij het programma De Gezonde Schoolkantine van het Voedingscentrum. Tevens werkt het Voedingscentrum volgens de Gezonde School aanpak waarbij educatie één van de pijlers is. Subdoelen max 350 woorden Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)? Per les zijn er specifieke doelstellingen geformuleerd volgens het SMART-principe. Deze zijn te vinden op de docentensite Les 1: Eet jij gezond? Leerlingen zijn zich bewust van het eigen voedingsgedrag en kunnen beoordelen in hoeverre ze zelf gezond eten. Les 2: Zo eet je gezond Leerlingen weten welke voedingsstoffen er zijn en hoe ze gezond kunnen eten met de Schijf van Vijf. Ze beheersen de basiskennis die nodig is om de resultaten van de Eetmeter te kunnen beoordelen. Les 3: Houd je energie in balans. Leerlingen weten hoe ze een goed gewicht behouden of krijgen. Met een goed gewicht zijn ze fitter, kunnen ze gemakkelijker bewegen en is de kans om ziekten als hart- en vaatziekten en diabetes type 2 kleiner. Les 4: Leef je uit met groente en fruit Leerlingen kennen het belang van groente en fruit; het binnenkrijgen van onmisbare voedingsstoffen, zoals vitamine C, foliumzuur, kalium en vezels. 5. Zorg voor genoeg bouw- en brandstoffen Leerlingen weten alles over koolhydraten, eiwitten en vetten. 6. Eet niks te veel Leerlingen weten hoe ze moeten letten op toegevoegd suiker, zout en vet in basisvoedingsmiddelen én extra s. Ze weten dat basisvoedingsmiddelen in de Schijf van Vijf staan, zoals groente, fruit, brood, halvarine, melk, vlees en water en dat extra s niet in de Schijf van Vijf staan, zoals snoep chips, frisdranken en ijs. 7. Voorkom voedselinfecties Na deze les weten de leerlingen van alles over ziekteverwekkende micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels en gisten). Ze weten hoe ze voorkomen dat ziekteverwekkende micro-organismen ze ziek maken. Titel interventie * 7

8 8. Kies duurzaam Leerlingen weten wat duurzame keuzes zijn. Door een voedselafdruk-test in te vullen komen ze erachter hoeveel aardbollen er nodig zijn als iedereen nét zo zou eten als zij. Ze weten hoe ze zelf duurzame keuzes kunnen maken. 9. Koop en kook Op voedingsmiddelen is heel wat informatie te vinden, zoals ingrediënten, voedingswaarden, de houdbaarheidsdatum en keurmerken. Leerlingen weten hoe ze een etiket goed lezen. Met die kennis kunnen ze boodschappen gaan doen en zelf koken. 1.3 Aanpak Opzet van de interventie max 200 woorden Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten indien van toepassing)? Voeg eventueel een schema toe als bijlage. Methodiek: Weet wat je eet omvat een digitale leeromgeving bestaande uit een negen lessen en een ervaringsles. De methode sluit voor het Voortgezet Onderwijs aan bij de twee leergebieden Mens en Natuur en Mens en Maatschappij. In dit lesprogramma werken de leerlingen zelfstandig met behulp van het computerprogramma en ondersteuning door de leerkracht. Lessen: De negen online-lessen worden afgerond door het maken van een proefwerk in de laatste les. In de lessen staat het vertrouwd maken van de leerlingen met de energiebalans, gezonde voeding en de Schijf van Vijf centraal. Ook specifieke gezondheidsaspecten van voeding komen aan de orde. De leerlingen krijgen inzicht in de voedingsstoffenbalans en de energiebalans van het eigen lichaam door de dag heen. Ze leren kritisch te spelen met de wisselwerking van meer eten, minder eten en genoeg bewegen. Tijdens de eerste les vullen de leerlingen een voedingsdagboek in. Naar aanleiding van de resultaten van de eerste les leren leerlingen in de tweede les hoe ze gezond kunnen eten. Docenten kunnen er voor kiezen om alle lessen aan te bieden of alleen een aantal. In de ervaringsles leren leerlingen over de verleidelijke voedselomgeving en hoe hiermee om te gaan. De gemiddelde duur van één les is 40 minuten. Inhoud van de interventie max 1200 woorden Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt. Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen. Bestellen Toegang tot het gratis lesprogramma kan verkregen worden via Hier kan men het bestelformulier invullen. Titel interventie * 8

9 Inhoud Weet wat je eet is een digitaal lespakket bestaande uit negen online lessen en een ervaringsles. Een docent maakt een eigen account aan en leerlingen kunnen vervolgens zelf inloggen en aan de slag. Leerlingen kunnen zelfstandig de lessen volgen. Na elke les zijn er voor de docent verschillende vormen mogelijk van klassikale terugkoppeling. Na een online les kan de docent daarmee klassikaal of in groepjes aan de slag gaan. Zo worden leerlingen extra geprikkeld om met het onderwerp voeding bezig te zijn. Er zijn steeds 3 vragen die de docent kan behandelen in de les én opdrachten in de vorm van onder andere spellen, discussievragen en opdrachten. Nadat leerlingen een les gemaakt hebben, kunnen ze de stukken lesstof nalezen. Testen en toetsen Aan het eind van elke les hoort een testje van 5 vragen. Leerlingen kunnen daarmee controleren of ze de stof begrepen hebben. Daarnaast kan de docent per klas kiezen of leerlingen ook een eindtoets moeten maken, en zo ja op welk niveau (vmbo/mbo of havo/vwo). Er kan alleen een eindtoets gemaakt worden als leerlingen minimaal 5 van de 9 lessen volgen. Titel interventie * 9

10 2. Uitvoering Materialen max 200 woorden Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Weet wat je eet is een online lesprogramma van het Voedingscentrum over bewust, gezond en veilig eten. Het lesprogramma dient digitaal (gratis) besteld te worden via de website van Weet wat je eet : Protocol/handleiding Het lesprogramma Weet wat je eet bevat een speciale site voor docenten, waarop docenten informatie kunnen vinden met betrekking tot het gebruik van het programma. Docenten kunnen op deze site de vorderingen van leerlingen bijhouden en ook de cijfers van de proefwerken worden hier geregistreerd. Daarnaast zijn er klassikale lessen beschikbaar ter verbreding van het aanbod. Ten slotte zijn de lesdoelen van de basislessen en de keuzelessen te vinden op deze site. Computers Voor het uitvoeren van de interventie is het gebruik van computers noodzakelijk. De docent kan de lessen het beste geven in een computerruimte, waar iedere leerling de beschikking heeft over een computer. Locatie en type organisatie max 200 woorden Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren? Het lesprogramma is beschikbaar voor alle voortgezet onderwijs scholen in Nederland en wordt uitgevoerd door docenten in klassikaal verband. Uitvoerende organisaties zijn scholen in het Voortgezet Onderwijs (vmbo, havo, vwo) en Middelbaar Beroepsonderwijs (jaar 1 en 2). Opleiding en competenties van de uitvoerders max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig? Het is niet noodzakelijk dat docenten beschikken over expliciete kennis van voeding. Kwaliteitsbewaking max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? Eens per vijf jaar wordt de gehele methode inhoudelijk bekeken. In 2014 is de inhoud van het lesprogramma geüpdate. De eerstvolgende keer dat dit gebeurt zal naar verwachting in 2019 zijn. Randvoorwaarden max 200 woorden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Tijd De hoeveelheid tijd die nodig is voor het uitvoeren van een les is gemiddeld een lesuur van 40 minuten. Voorbereidingstijd is nihil doordat de programmaonderdelen de leerling steeds verder doorverwijst naar het volgende onderdeel, registratie gebeurt automatisch dus ook de registratietijd is verwaarloosbaar. Indien er Titel interventie * 10

11 gekozen wordt voor de toepassing van Weet wat je eet als huiswerk, is de minimale hoeveelheid tijd die men vrij moet maken 0 lesuren. De leerlingen voeren dan thuis de lessen zelfstandig uit. De maximale hoeveelheid tijd die men vrij moet maken is 9 lesuren om alle lessen te doen en 11 lesuren wanneer naast alle lessen ook de ervaringsles uitgevoerd wordt. Vereisten computer Er dienen voldoende computers beschikbaar gesteld te worden voor leerlingen. Daarnaast is er internetverbinding nodig. Implementatie max 200 woorden Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. N.v.t. Kosten max 200 woorden Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten. De lesmethode is gratis. Verdere kosten hebben betrekking op het gebruik van computers en internet. Titel interventie * 11

12 3. Onderbouwing Probleem max 400 woorden Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen. Nog steeds hebben veel Nederlandse jongeren een ongezond voedingspatroon. De recente cijfers laten zien dat jongens in de leeftijd van 9-18 jaar 90g groente en 94g fruit (incl. noten, zaden en olijven) per dag eten. Meisjes van deze leeftijd eten per dag gemiddeld 84g groente en 115g fruit (incl. noten, zaden en olijven) (Van Rossum 2016) (rapport van de eerste 2 jaar van de VCP van ). Dit is veel minder dan de norm van g groente en 200g fruit per dag (Richtlijnen Schijf van Vijf). Ook gezien de sterke invloed van leeftijdsgenoten op eetgedrag is het nog steeds zeer relevant dat jongeren gezonder gaan eten (Gaspar 2016). Aanvullend op bovenstaande feiten is de prevalentie van overgewicht onder jongeren ook een reden om de kennis met betrekking tot gezond, veilig en bewust eten te waarborgen. In 2016 had 11,1% van de kinderen tussen overgewicht en 3,0% obesitas. Dit is een kleine toename in overgewicht ten opzichte van 2014, waarin 8,3% van de jarigen overgewicht had (Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981, CBS, gewijzigd 12 juni 2017). Interveniëren bij jongeren is van groot belang omdat eetgewoontes aangeleerd worden in de kindertijd en vervolgens geconsolideerd worden in de adolescentie (Rappaport & Seidman, 2000). Voeding vraagt om die reden doorlopend om aandacht, waarbij nadrukkelijk meer aandacht gewenst is in de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs en in de onderbouw van het voortgezet onderwijs, de leeftijd waarop kinderen grotere invloed krijgen op hun voedingsgedrag en de intellectuele rijpheid hebben om te denken over abstracties zoals voedingsstoffen. De lessenserie Weet wat je eet bouwt om die reden voort op het lesprogramma Smaaklessen voor op de basisschool. Oorzaken max 400 woorden Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico? N.v.t. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Aan te pakken factoren max 200 woorden Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij? N.v.t. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Verantwoording max 1000 woorden Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden. N.v.t. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Titel interventie * 12

13 4. Onderzoek 4.1 Onderzoek naar de uitvoering max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de uitvoering van de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van ieder genoemd onderzoek mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave (indien gepubliceerd) b) Het type onderzoek, de onderzoeksmethode en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot inzicht in de mate waarin activiteiten zijn uitgevoerd volgens plan, het bereik van de interventie, de waardering en ervaring van de uitvoerders en doelgroep, succes- en faalfactoren, en -indien beschikbaar- de uitvoerbaarheid, de randvoorwaarden en de omgevingsvariabelen. In opdracht van het Voedingscentrum is door Basemans (2002, quasi-experimenteel design) de effectiviteit van het online lesprogramma Weet wat je eet geëvalueerd op verschillende determinanten van gezonder eten bij jongeren in de basisvorming. De invloed van het programma op diverse gedragsdeterminanten van gezonde voeding bij jongeren is deels effectief gebleken. De studie rapporteert positieve effecten ten aanzien van het vergroten van kennis en bewustwording, en geen effecten bij aangeleerde vaardigheden. Er kon geconcludeerd worden dat jongeren door het gebruik van het programma Weet wat je eet een hoger kennisniveau hadden met betrekking tot gezonde voeding, na de onderzoeksperiode, waardoor er sprake was van een bijstelling van de eigen inschatting van het eetgedrag. Dit laatste duidde op meer bewustzijn. In 2008 is een evaluatie van de gebruikerskwaliteit van Weet wat je eet gehouden (Robbe, 2008). In dit onderzoek onder 63 docenten uit het voortgezet onderwijs werd de gebruikerskwaliteit gewaardeerd met een 7,5. De implementatie waardering krijgt hierbij gemiddeld een 7. De effectiviteitpotentie van het lesprogramma reikt volgens dit onderzoek tot kennisverhoging en bewustwording. Uit dit onderzoek zijn verschillenden verbeterpunten naar voren gekomen o.a. het updaten van het materiaal en het eenvoudiger maken van de inhoud. Op basis hiervan is het programma destijds gedeeltelijk bijgesteld. In 2015 zijn zowel een proces- als een effectevaluatie uitgevoerd. Uit de procesevaluatie kwamen suggesties ter verbetering van de waardering van het programma door leerlingen en het verbeteren van de begrijpelijkheid voor vmbo-leerlingen (Monhemius, 2015). In de effectevaluatie werd een toename in kennis gevonden bij klassen met het lagere niveau (vmbo en vmbo-havo) (Rooimans, 2015). 4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave Titel interventie * 13

14 b) Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus Goed beschreven en Goed onderbouwd. Titel interventie * 14

15 5. Samenvatting Werkzame elementen Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen. Max 250 woorden Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Titel interventie * 15

16 6. Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APAnormen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding). Basemans, S. (2002).Evaluatieonderzoek naar de effectiviteit van het computerprogramma Weet wat je eet voor Windows. CBS. Lengte en gewicht van personen, ondergewicht en overgewicht; vanaf 1981, CBS, gewijzigd 12 juni Gaspar, T. d. M. M., Luszczynska A, De Wit J (2016). Eating Behavior in Children and Adolescents from Four European Countries: Socio-economic Self-regulatory and Peer Group Influences. North American Journal of Psychology 18(1): Monhemius, F. (2015) Procesevaluatie Weet wat je eet. Rappaport, J. & Seidman, E. (Eds.). (2000). Handbook of Community Psychology. New York, Kluwer Academic / Plenum Publishers. Robbe, R.V.C. (2008) Gebruiker evaluatie naar het lesprogramma Weet Wat Je Eet. Voedingscentrum. Rooimans, S. (2015) Weet wat je eet Nutrition education program for year olds: effectiveness and recommendations. Van Rossum, C. (2016). The diet of the Dutch Results of the first two years of the Dutch National Food Consumption Survey , National Institute of Public Health and the Environment. Voedingscentrum. Factsheet Invloed van fysieke omgeving op eetgedrag. Voedingscentrum rs/factsheets/factsheet%20invloed%20van%20de%20omgeving%20op%20fysieke%20eetgedrag.p df Voedingscentrum. Quickscan Voedselvaardigheid Persmappen/Quickscan%20Voedselvaardigheid/Quickscan%20Voedselvaardigheid%20- %20publicatiedatum%2015%20januari% pdf Voedingscentrum. Richtlijnen Schijf van Vijf ijf%20van%20vijf%202016/vc_richtlijnen_schijf_van_vijf_2016.pdf Voedingscentrum Snel, J. Voorstel voor doorlopende leerlijn Hanteren van een gezond en duurzaam voedingspatroon voor 4 tot 18-jaringen in primair, voortgezet en onderbouw middelbaar beroepsonderwijs. %20Onderwijs/Onderwijs/Leerlijn-onderwijs-voedingscentrum-november-2012.pdf Titel interventie * 16

17 7. Praktijkvoorbeeld Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Titel interventie * 17