Evaluatie van het Smaaklessen groentemenu onderzoek. 12 maart 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Evaluatie van het Smaaklessen groentemenu onderzoek. 12 maart 2015"

Transcriptie

1 Evaluatie van het Smaaklessen groentemenu onderzoek 12 maart 2015

2 Opbouw presentatie Waarom onderzoek Voorgaand onderzoek naar Smaaklessen Resultaten van het Smaaklessen groentemenu onderzoek

3 Waarom effectonderzoek? Inzicht in opbrengsten van Smaaklessen (arrangementen) Kennis, bewustwording, vaardigheden Gedrag Inzicht in manier van implementatie Gegeven lessen, waardering Vorm van aanbieden Inzicht in werkzame onderdelen Meest leerzame lessen/activiteiten

4 Wat kan je met effectonderzoek? Wetenschap: Inzicht in concept en mechanisme Interventie aanbieder: Verbeteren van het lesmateriaal Praktijk: Kwaliteit check

5 Effectonderzoek Smaaklessen Sinds september 2010 wordt effectonderzoek naar Smaaklessen uitgevoerd In schooljaar 2011/2012 is een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van Smaaklessen In schooljaar 2013/2014 is een onderzoek uitgevoerd naar de meerwaarde van een Smaaklessen arrangement boven het lesmateriaal van Smaaklessen

6 Uitkomsten Smaaklessenonderzoek 2012 Smaaklessen heeft effect op: Kennis over smaakontwikkeling en gezond eetgedrag Bewustwording, ervaren druk en plannen om onbekende producten te proeven en gezond/gevarieerd te eten Effect op kennis beklijft op langere termijn Hoe meer, hoe sterker... Marieke CE Battjes-Fries, Annemien Haveman-Nies, Reint-Jan Renes, Hante J Meester and Pieter van t Veer (2014). Effect of the Dutch school-based education programme Taste Lessons on behavioural determinants of taste acceptance and healthy eating: a quasi-experimental study. Public Health Nutrition

7 Aanleiding voor nieuw onderzoek Smaaklessen arrangementen: Meerwaarde aanvullende activiteiten bovenop Smaaklessen? Vanuit vorig onderzoek: Smaaklessen ook in staat gedrag te beïnvloeden? Hoe speelt invloed van leerkrachten een rol? Hoe kunnen ouders meer worden betrokken? Ervaringsgericht leren de succesfactor?

8 Het Smaaklessen groentemenu

9 Doel van het nieuwe onderzoek Is het Smaaklessen groentemenu effectiever dan Smaaklessen in het verhogen van (voorspellers van) groenteconsumptie van kinderen? Lessen Smaak Voedsel productie Consumenten vaardigheden Gezond eten Koken Aanvullende activiteiten Boerderij Supermarkt Groente Slotbijeenkomst excursie spel quiz met diëtist en ouders Doelen Onbekende groentes proeven Letten op herkomst, productie en bewerking van groente Dagelijks genoeg groente eten

10 Onderzoeksopzet Drie groepen: Geen voedingseducatie (controle groep) Smaaklessen (5 lessen) Groentemenu (5 lessen en activiteiten) Bij alle scholen een voor- en nameting uitgevoerd

11 Studiepopulatie Deelnemers: 34 scholen 49 klassen groepen leerlingen - 10 jaar oud Geen grote verschillen in kenmerken tussen de onderzoeksgroepen

12 Metingen Determinanten van de doelgedragingen Vragenlijst Kennis, bewustzijn, eigen-effectiviteit, attitude, subjectieve norm, intentie Gedrag: proeven van onbekende groentes Smaaktesten Geproefd ja/nee + keuze bekend/onbekend Gedrag: groenteconsumptie Vragenlijst

13 Resultaten gedragsdeterminanten (1) Bij zowel Groentemenu als Smaaklessen stijgen de kinderen in kennis

14 Resultaten gedragsdeterminanten (2) Bij Groentemenu stijgt daarnaast ook: ES=Effect size

15 Resultaten bereidheid proeven (1) De controlegroep daalt licht in aantal geproefde groentes

16 Resultaten bereidheid proeven (2) Groentemenu stijgt meeste in groei keuze voor onbekend

17 Resultaten groenteconsumptie Kinderen eten gemiddeld 5-6 per week groente 2-3 opscheplepels per keer bij het warm eten soms groente naast het warm eten Geen veranderingen gevonden

18 Implementatie: lessen Groentemenu Smaaklessen 100% 100% 100% 100% 90% 90% 82% 100% 88% 70% Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5

19 Implementatie: aanvullende activiteiten Groentequiz: 8 van 14 klassen (57%) Supermarktspel: 12 van 14 klassen (86%) Door 77% van de ouders met hun kind uitgevoerd Boerderij excursie: alle 18 klassen (100%) Vaak hulp van ouders. Hoogst gewaardeerd Slotbijeenkomst: 16 van 18 klassen (89%) 37% van de ouders aanwezig

20 Waardering De lessen: Door zowel leerlingen als leerkrachten hoog gewaardeerd Geen verschil tussen Smaaklessen en Groentemenu Aanvullende activiteiten: Door zowel leerlingen als leerkrachten hoog gewaardeerd Boerderij excursie het hoogst, supermarktopdracht het laagst

21 Conclusie Bijna volledige inzet, hoge waardering Effectiever in het verhogen van: Kennis Ervaren druk van leerkracht Kookvaardigheden Kleine indicaties voor grotere bereidheid tot proeven groentes Geen effect op groenteconsumptie

22 Einde

Evaluatie en borging van Smaaklessen met aanvullende activiteiten. Het Smaaklessen groentemenu onderzoek. AGORA is een initiatief van:

Evaluatie en borging van Smaaklessen met aanvullende activiteiten. Het Smaaklessen groentemenu onderzoek. AGORA is een initiatief van: Evaluatie en borging van Smaaklessen met aanvullende activiteiten Het Smaaklessen groentemenu onderzoek AGORA is een initiatief van: Evaluatie en borging van Smaaklessen met aanvullende activiteiten Het

Nadere informatie

Het Voedseleducatie Platform, de meerwaarde voor u en uw organisatie

Het Voedseleducatie Platform, de meerwaarde voor u en uw organisatie Het Voedseleducatie Platform, de meerwaarde voor u en uw organisatie Hante Meester Steunpunt Smaaklessen & EU-Schoolfruit Wageningen UR Meenemen in het verhaal van voedseleducatie; Van naar Van Smaaklessen

Nadere informatie

Evaluatie van Smaaklessen. Heeft Smaaklessen effect op determinanten van gezond en bewust eetgedrag?

Evaluatie van Smaaklessen. Heeft Smaaklessen effect op determinanten van gezond en bewust eetgedrag? Evaluatie van Smaaklessen Heeft Smaaklessen effect op determinanten van gezond en bewust eetgedrag? Ir. M.C.E. Battjes-Fries, Ir. E.J.I. van Dongen en Dr.Ir. A. Haveman-Nies Evaluatie van Smaaklessen

Nadere informatie

Smaaklessen. Smaak en eten in het basisonderwijs. Hante Meester Marlies Regelink. 17 oktober 2007

Smaaklessen. Smaak en eten in het basisonderwijs. Hante Meester Marlies Regelink. 17 oktober 2007 Smaaklessen Smaak en eten in het basisonderwijs Hante Meester Marlies Regelink 17 oktober 2007 Inhoud presentatie Deel 1: Waarom Smaaklessen? Wat is Smaaklessen? Hoe werkt Smaaklessen? Wie zijn betrokken?

Nadere informatie

Alle kinderen voedselvaardig!

Alle kinderen voedselvaardig! Alle kinderen voedselvaardig! Voedseleducatie Platform Alle kinderen voedselvaardig! Alle kinderen voedselvaardig, dat is de ambitie van het Voedseleducatie Platform. Het Voedseleducatie Platform is een

Nadere informatie

Workshop Smaaklessen

Workshop Smaaklessen Workshop Smaaklessen Inhoud workshop Wat is Smaaklessen? Nieuw: Smaakmissies! Proefjescircuit Voorproefje Waarom voedseleducatie Gezond, duurzaam eten moet je net als taal en rekenen leren Weten waar je

Nadere informatie

Girls Talk+ Ontwikkeling en evaluatie van een counselingsprogramma over relaties en seksualiteit voor meisjes met een lichte verstandelijke beperking

Girls Talk+ Ontwikkeling en evaluatie van een counselingsprogramma over relaties en seksualiteit voor meisjes met een lichte verstandelijke beperking Girls Talk+ Ontwikkeling en evaluatie van een counselingsprogramma over relaties en seksualiteit voor meisjes met een lichte verstandelijke beperking Willy van Berlo 1 Wie is wie? Ontwikkelaars: Annelies

Nadere informatie

Alcohol(voorlichting): een ander verhaal!

Alcohol(voorlichting): een ander verhaal! Alcohol(voorlichting): een ander verhaal! Resultaten van het evaluatieonderzoek in 2008/2009 Achtergrond De negen gemeenten van West-Friesland, de gemeente Schagen, organisaties in de preventieve gezondheidszorg,

Nadere informatie

De oogst van 7 jaar Smaaklessen en SchoolGruiten

De oogst van 7 jaar Smaaklessen en SchoolGruiten De oogst van 7 jaar Smaaklessen en SchoolGruiten Gezond, bewust en lekker eten: leren door ervaren op de basisschool Inleiding Een droom die werkelijkheid is geworden, zo kijkt tv-kok Pierre Wind terug

Nadere informatie

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Lessen over fruit en groente: geef leerlingen iets extra s mee! Uw school doet mee met het EU-Schoolfruitprogramma. Na

Nadere informatie

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Lessen over fruit en groente: geef leerlingen iets extra s mee! Uw school doet mee met het EU-Schoolfruitprogramma. Na

Nadere informatie

JONG LEREN ETEN. Programmabureau JLE (RVO)

JONG LEREN ETEN. Programmabureau JLE (RVO) JONG LEREN ETEN voor een gezonde en duurzame generatie JONG LEREN ETEN voorbrummel, een gezonde duurzame generatie Machtelijn EllenenLeussink, Vivienne Tersteeg Programmabureau JLE (RVO) Waarom Jong Leren

Nadere informatie

Een ervaringsdeskundige voor de klas: werkt het? Mail Bas voor het rapport

Een ervaringsdeskundige voor de klas: werkt het? Mail Bas voor het rapport Een ervaringsdeskundige voor de klas: werkt het? Mail Bas voor het rapport Bas van den Putte (s.j.h.m.vandenputte@uva.nl) Tessa Rutten Anneke de Graaf Gert-Jan de Bruijn Een ervaringsdeskundige voor de

Nadere informatie

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen Natuur & Techniek Mijn lijf: Voeding en bewegen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Voeding en bewegen In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom voeding en bewegen:

Nadere informatie

Informatieboekje. GRIP- Studie GRoente Inname Peuters

Informatieboekje. GRIP- Studie GRoente Inname Peuters Informatieboekje GRIP- Studie GRoente Inname Peuters Contactgegevens Onderzoeksteam Prof. Dr. Ir. Kees de Graaf (hoofdonderzoeker Humane Voeding) Dr. Gerry Jager (Universitair Docent) Ir. Victoire de Wild

Nadere informatie

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Aan de slag met gezond en duurzaam eten in het MBO De school is dé plek om jongeren bewust te maken van gezond en duurzaam eten. Gezonde

Nadere informatie

Deel I Het startpunt van het Vital@Work onderzoek

Deel I Het startpunt van het Vital@Work onderzoek De babyboomer generatie, een langere levensverwachting en lagere geboortecijfers hebben als gevolg dat de samenleving vergrijst. Om de gevolgen van de vergrijzende samenleving, zowel vanuit bedrijfs- als

Nadere informatie

Martine van Schaik

Martine van Schaik Martine van Schaik m.vanschaik@hsmarnix.nl Leerkrachten van 9 basisscholen en drie begeleiders vanuit Marnix en Saxion Deelnemers aan het project Deelnemers scholen regio Deventer: Deventer: De kleine

Nadere informatie

Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren

Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren Sandra Boersma, Dorieke Wewerinke & Judith Wolf Gedreven door kennis, bewogen door mensen Achtergrond Laatste

Nadere informatie

25/09/2017 ZICHTBAARHEID VERHOGEN SET-UP PROJECT DOELGROEP DOELEN PRODUCT ASSORTIMENT PRODUCT ASSORTIMENT

25/09/2017 ZICHTBAARHEID VERHOGEN SET-UP PROJECT DOELGROEP DOELEN PRODUCT ASSORTIMENT PRODUCT ASSORTIMENT SET-UP PROJECT ZICHTBAARHEID VERHOGEN Een experiment Studenten project (10 bachelor studenten marketing/event management Thomas More) Timing: Planning, design & organisatie: Oktober /November 2016 Veldwerk:

Nadere informatie

Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen?

Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen? Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen? Effectiviteitsonderzoek naar lesmateriaal Wijzer in geldzaken voor groep 7 www.wijzeringeldzaken.nl Inleiding:

Nadere informatie

Bijlage WIJS (Wat Is Jouw Stijl)

Bijlage WIJS (Wat Is Jouw Stijl) Bijlage WIJS (Wat Is Jouw Stijl) Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie WIJS (Wat Is Jouw Stijl), zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie:

Nadere informatie

Rotterdam Lekker Fit! Gezinsaanpak draagt bij aan vermindering consumptie gezoete dranken door kinderen.

Rotterdam Lekker Fit! Gezinsaanpak draagt bij aan vermindering consumptie gezoete dranken door kinderen. Februari 2013 Rotterdam Lekker Fit! Gezinsaanpak draagt bij aan vermindering consumptie gezoete dranken door kinderen. In Rotterdam heeft een kwart van de basisschoolkinderen overgewicht, met alle gezondheidsrisico

Nadere informatie

Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken

Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken Werkstijlen en attitudes van verzekeringsartsen van UWV ten aanzien van de communicatie met klanten tijdens beoordelingsgesprekken Drs. Jolanda van Rijssen 1 Dr. Ton Schellart, MBA 1 Dr. Han Anema 1 Drs.

Nadere informatie

Bijlage Lang Leve de Liefde

Bijlage Lang Leve de Liefde Bijlage Lang Leve de Liefde Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie Lang Leve de Liefde, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies

Nadere informatie

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL THAT SUGAR FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS FILM Deze lesbrief hoort bij de vertoning van That Sugar Film tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience

Nadere informatie

Levende Boerderij, Lerende Kinderen

Levende Boerderij, Lerende Kinderen Levende Boerderij, Lerende Kinderen Beschrijving en effecten van verschillende vormen van educatie op de boerderij Inleiding Boerderijeducatie is in opkomst. Het is één van de manieren om jeugd een beter

Nadere informatie

Interventie Smaaklessen

Interventie Smaaklessen Interventie Smaaklessen Erkenning Erkend door deelcommissie Jeugdgezondheidszorg, preventie en gezondheidsbevordering (voor jeugd) Datum: 30-11-2017 Oordeel: Effectief volgens eerste aanwijzingen voor

Nadere informatie

Smaaklessen kan een verdieping of een verbreding zijn op de lessen die u al geeft. Smaaklessen kan ook een bestaande les vervangen.

Smaaklessen kan een verdieping of een verbreding zijn op de lessen die u al geeft. Smaaklessen kan ook een bestaande les vervangen. www.smaaklessen.nl Welkom! sen zijn leuk en belangrijk, maar hoe past dit in het lescurriculum? Deze kreet is een veel gehoorde uitspraak van leerkrachten. De handleiding geeft u een beeld hoe u sen kunt

Nadere informatie

De Nationale. Smaaktest 2009 Docentenhandleiding. Groep 1 t/m 4. Beste leerkracht, Tot culi, tot smaak. Wat is Smaaklessen? Wat is SchoolGruiten?

De Nationale. Smaaktest 2009 Docentenhandleiding. Groep 1 t/m 4. Beste leerkracht, Tot culi, tot smaak. Wat is Smaaklessen? Wat is SchoolGruiten? De Nationale Smaaktest 2009 Beste leerkracht, Wat is Smaaklessen? Eten doen we allemaal en elke dag. Maar wat weten we eigenlijk nog over eten? Smaaklessen is het lesprogramma over eten en smaak voor groep

Nadere informatie

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Martijn Weesing, ipabo Amsterdam Erna van Hest, Vrije Universiteit Amsterdam St. Jan School, Amsterdam EWT Conferentie, NEMO, 22 mei 2013

Nadere informatie

Aanleiding CheckTeen. Zwolle gezonde stad ( ) JOGG: Jongeren op Gezond Gewicht (2010) ChecKid: kinderen basisonderwijs 2006 en 2009 (en 2012)

Aanleiding CheckTeen. Zwolle gezonde stad ( ) JOGG: Jongeren op Gezond Gewicht (2010) ChecKid: kinderen basisonderwijs 2006 en 2009 (en 2012) Aanleiding CheckTeen Zwolle gezonde stad (2010 2013) JOGG: Jongeren op Gezond Gewicht (2010) ChecKid: kinderen basisonderwijs 2006 en 2009 (en 2012) CheckTeen: kinderen voortgezet onderwijs (2010/2011)

Nadere informatie

Resultaten Brugklas. Tevredenheidonderzoek 2015-2016. Inleiding

Resultaten Brugklas. Tevredenheidonderzoek 2015-2016. Inleiding Resultaten Brugklas Tevredenheidonderzoek 2015-201 Inleiding De jaarlijkse enquête onder leerlingen brugklas is in 2015-201 weer in het najaar 2015 gehouden, de respons was 1% en de enquête is daarmee

Nadere informatie

Verdiepingsopdrachten challenge 1: Citroen versus sinaasappel

Verdiepingsopdrachten challenge 1: Citroen versus sinaasappel Verdiepingsopdrachten challenge 1: Citroen versus sinaasappel Vitamines en mineralen In groepjes en klassikaal, eventueel als huiswerkopdracht Opdracht: Onderzoeken en presenteren Duur: 45 minuten Introductie

Nadere informatie

Evaluatieonderzoek workshop Nieuws van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid

Evaluatieonderzoek workshop Nieuws van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid Evaluatieonderzoek workshop Nieuws van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid Verwachting, waardering en leerwinst van de Workshop Nieuws Laura Gil Castillo en Eva Mulder, januari 2009 Universiteit

Nadere informatie

Consument centraal bij innovaties in korte keten

Consument centraal bij innovaties in korte keten Consument centraal bij innovaties in korte keten Introductie op DONE framework - begrijpen van consument 20 november 2018, Siet Sijtsema Hungry planet - Menzel siet.sijtsema@wur.nl Onderwerpen Done framwork

Nadere informatie

Informatieboekje. GRISP- Studie GRoente Inname & Smaakontwikkeling Peuters

Informatieboekje. GRISP- Studie GRoente Inname & Smaakontwikkeling Peuters Informatieboekje GRISP- Studie GRoente Inname & Smaakontwikkeling Peuters Contactgegevens Onderzoeksteam Prof. Dr. Ir. Kees de Graaf (hoofdonderzoeker humane voeding) Dr. Gerry Jager (universitair docent)

Nadere informatie

Lesontwerp 9. Examenvoorbereiding maatschappijwetenschappen

Lesontwerp 9. Examenvoorbereiding maatschappijwetenschappen Lesontwerp 9. Examenvoorbereiding maatschappijwetenschappen Ontwikkelaar School Vak Groep Genre Gianna Troiani & Henri Boer Cartesius Lyceum, Amsterdam Maatschappijwetenschappen 5 havo/ 6 vwo argumenteren,

Nadere informatie

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL THAT SUGAR FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS FILM Deze lesbrief hoort bij de vertoning van That Sugar Film tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience

Nadere informatie

O.B.S. Het Palet Gezondheidsbeleid 2016/2017

O.B.S. Het Palet Gezondheidsbeleid 2016/2017 O.B.S. Het Palet Gezondheidsbeleid 2016/2017 1 Introductie Wij als school zien graag dat alle kinderen gezond zijn, daar proberen wij op onze manier een bijdrage aan te leveren. Dat doen we onder andere

Nadere informatie

Evaluatieverslag project Groningse gruiten

Evaluatieverslag project Groningse gruiten Evaluatieverslag project Groningse gruiten Samenvatting Evaluatieverslag project Groningse gruiten Dit is de samenvatting van het Evaluatieverslag Project Groningse Gruiten. Het volledige Evaluatieverslag

Nadere informatie

Verslag van het marktonderzoek van 01/02/2014

Verslag van het marktonderzoek van 01/02/2014 Verslag van het marktonderzoek van 01/02/2014 Op 1 februari 2014 werd er een marktonderzoek uitgevoerd in Maria Assumptalyceum in Laken. Daar werd onderzocht of de koper het verschil kan proeven tussen

Nadere informatie

Samenvatting. In hoofdstuk 1 wordt een algemene introductie gegeven over de onderwerpen die in dit proefschrift worden behandeld.

Samenvatting. In hoofdstuk 1 wordt een algemene introductie gegeven over de onderwerpen die in dit proefschrift worden behandeld. 155 Sport- en spelactiviteiten bevorderen over het algemeen de gezondheid. Deze fysieke activiteiten kunnen echter ook leiden tot blessures. Het proefschrift beschrijft de ontwikkeling en evaluatie van

Nadere informatie

Gezond en duurzaam voedsel. Een folder ter inspiratie voor mbo-docenten

Gezond en duurzaam voedsel. Een folder ter inspiratie voor mbo-docenten Gezond en duurzaam voedsel Een folder ter inspiratie voor mbo-docenten Aan de slag met gezond en duurzaam voedsel in het mbo Werken aan gezondheid op school loont. Het draagt bij aan betere schoolprestaties,

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Voeding

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Voeding Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Voeding School: Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

Bijlage Lekker Fit! Kinderdagverblijf

Bijlage Lekker Fit! Kinderdagverblijf Bijlage Lekker Fit! Kinderdagverblijf Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie Lekker Fit! Kinderdagverblijf, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie:

Nadere informatie

Interventie. SuperChefs

Interventie. SuperChefs Interventie SuperChefs Erkenning Erkend door Deelcommissie Jeugdgezondheidszorg, preventie en gezondheidsbevordering d.d 29-03-2017 Oordeel: Goed onderbouwd De referentie naar dit document is: Frederike

Nadere informatie

LOKALE FACTSHEET UTRECHT

LOKALE FACTSHEET UTRECHT LOKALE FACTSHEET UTRECHT INTRODUCTIE In deze lokale factsheet van LEFF worden de persoonlijke resultaten van Utrecht gepresenteerd. Het gaat daarbij niet om demografische gegevens, maar om wat de kinderen

Nadere informatie

JONG LEREN ETEN. Een 4 jarig programma over gezonde voeding en duurzaam voedsel. Doelgroep: 0-18 jaar

JONG LEREN ETEN. Een 4 jarig programma over gezonde voeding en duurzaam voedsel. Doelgroep: 0-18 jaar JONG LEREN ETEN Een 4 jarig programma over gezonde voeding en duurzaam voedsel Doelgroep: 0-18 jaar Wie zijn wij? Jolijn Zwart-van Kessel Bernadette Janssen Makelaar Co-makelaar 0317-489671 06-15603148

Nadere informatie

Wat werkt voor de oudere werknemers?

Wat werkt voor de oudere werknemers? Wat werkt voor de oudere werknemers? Hoe houdenwe mensenlangergezondaanhet werk Drs Wendy Koolhaas Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Disciplinegroep Gezondheidswetenschappen, Sociale Geneeskunde

Nadere informatie

Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid

Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid Onderzoek betrokkenheid ouders/opvoeders verkeersveiligheid Bijlage 3: Beschrijving totstandkoming interventies op basis van gedragsanalyse Den Haag, december 2017 Dr. Bert Pol Carolien Veldkamp MSc Joost

Nadere informatie

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning

Preventie van Alcoholgebruik. Ina Koning Van wetenschap naar praktijk: Preventie van Alcoholgebruik Ina Koning Drinkt onze jeugd? Een impressie... i.koning@uu.nl We weten dat De feiten... Vroegtijdig drinken (Verdurmen et al., 2012): 13 jaar

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ CANISIUS COLLEGE, LOCATIE DE GOFFERT

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ CANISIUS COLLEGE, LOCATIE DE GOFFERT RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ CANISIUS COLLEGE, LOCATIE DE GOFFERT Plaats: Nijmegen BRIN-nummer: 01VN-04 Onderzoeksnummer: 74761 Onderzoek uitgevoerd op: 7 december 2009 Conceptrapport verzonden

Nadere informatie

Pesten is nooit gezond en los je op in de groep. Twitter: @KivaSchool. Routeschema. Oorsprong KiVa. Waarom KiVa zo goed is. Doelstellingen van KiVa

Pesten is nooit gezond en los je op in de groep. Twitter: @KivaSchool. Routeschema. Oorsprong KiVa. Waarom KiVa zo goed is. Doelstellingen van KiVa Routeschema Pesten is nooit gezond en los je op in de groep Twitter: @KivaSchool 3. Onderdelen van KiVa 4. Pesten signaleren 1 2 KiVa?! KiVa is een programma om pesten te voorkomen en terug te dringen

Nadere informatie

Lichaamsbewustzijn bij kinderen met psychiatrische problematiek

Lichaamsbewustzijn bij kinderen met psychiatrische problematiek Lichaamsbewustzijn bij kinderen met psychiatrische problematiek Workshop GNOON n.a.v. Onderzoek Master Daphne Uphof & Maloe Hofland Introductie Maloe Hofland Kind en Jeugd ambulant Master PMT Daphne Uphof

Nadere informatie

SuperChefs. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015

SuperChefs. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015 SuperChefs Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten: Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder

Nadere informatie

Evalueren is Leren. Workshop Landelijke KKB-dag NVLF. Hanke Timmermans, senior adviseur CBO

Evalueren is Leren. Workshop Landelijke KKB-dag NVLF. Hanke Timmermans, senior adviseur CBO Evalueren is Leren Workshop Landelijke KKB-dag NVLF Hanke Timmermans, senior adviseur CBO Evalueren is Leren Programma Evalueren: waarom? Wat evalueer je? Op welk moment evalueer je? Hoe evalueer je? Wat

Nadere informatie

Preconceptiezorg voor vrouwen met lage gezondheidsvaardigheden

Preconceptiezorg voor vrouwen met lage gezondheidsvaardigheden Preconceptiezorg voor vrouwen met lage gezondheidsvaardigheden Mirjam Fransen Afdeling Sociale Geneeskunde, AMC Universiteit van Amsterdam m.p.fransen@amc.uva.nl Lage SES minder bereikt met preconceptiezorg

Nadere informatie

Bewegen en leren moet je integreren!

Bewegen en leren moet je integreren! Bewegen en leren moet je integreren! Centrum voor Bewegingswetenschappen, UMCG/Rijksuniversiteit Groningen: Marijke Mullender-Wijnsma, MSc Marck de Greeff, MSc Dr. Esther Hartman Prof. dr. Chris Visscher

Nadere informatie

Voedingscentrum voor het Basisonderwijs

Voedingscentrum voor het Basisonderwijs Voedingscentrum voor het Basisonderwijs Het Voedingscentrum: voor onderwijs over gezonde en duurzame voeding! Als docent speel je een cruciale rol bij het enthousiasmeren van leerlingen en ouders als het

Nadere informatie

SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN

SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN Inhoud presentatie Wat is Smart4U Doel van het onderzoek

Nadere informatie

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen

Nadere informatie

De scholen regelen zelf het vervoer naar de locatie.

De scholen regelen zelf het vervoer naar de locatie. l Veel kinderen eten slecht, weten niet waar hun eten vandaan komt en hebben zo verhoogde kans op Obesitas. Met dit project gaan we met de kinderen naar de plek waar het eten vandaan komt. Groenten- en

Nadere informatie

Zo doe je een onderzoek DEF Handleiding

Zo doe je een onderzoek DEF Handleiding Onderzoek Zo doe je een onderzoek DEF Handleiding Voorbereiding door de leerkracht Het doen van een onderzoek spoort kinderen aan de wereld om zich heen op een actieve manier te onderzoeken en ontdekken.

Nadere informatie

Jaarverslag AOS-PO Noord-Nederland

Jaarverslag AOS-PO Noord-Nederland Jaarverslag AOS-PO Noord-Nederland 2012-2013 1. Organisatie De AOLB is formeel toegetreden tot het samenwerkingverband. Simone Doolaard vertegenwoordigt de AOLB in de stuurgroep en in het coördinatorenoverleg.

Nadere informatie

Het belang van financiële educatie

Het belang van financiële educatie Het belang van financiële educatie Kristof De Witte Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Wikifin Chair Financial Literacy Studiedag Financiële Educatie KU Leuven 9 oktober 2017 Financiële

Nadere informatie

Succes- en faalfactoren voor de implementatie van control banding tools. project Implementatiewerkplaats Stoffenmanager

Succes- en faalfactoren voor de implementatie van control banding tools. project Implementatiewerkplaats Stoffenmanager Succes- en faalfactoren voor de implementatie van control banding tools project Implementatiewerkplaats Stoffenmanager Waarom? Ziektelast door stoffenblootstelling Waarom? Ziektelast door stoffenblootstelling

Nadere informatie

Figuur 1 Precede/Proceed Model

Figuur 1 Precede/Proceed Model Nederlandse samenvatting Benzodiazepinen zijn geneesmiddelen die vooral bij angstklachten en slaapstoornissen worden voorgeschreven. Ze vormen de op één na meest voorgeschreven middelen in Nederland. Tien

Nadere informatie

Cultuureducatie met Kwaliteit Drenthe. Resultaten na het eerste jaar

Cultuureducatie met Kwaliteit Drenthe. Resultaten na het eerste jaar Cultuureducatie met Kwaliteit Drenthe Resultaten na het eerste jaar Monitoring en evaluatie: In hoeverre zijn de doelen van CemK Drenthe behaald? Doelen: De Drentse scenario s Realiseer de doelstellingen

Nadere informatie

Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Inleidend katern Groep 7 & 8

Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Inleidend katern Groep 7 & 8 Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Inleidend katern Groep 7 & 8 Voorwoord We willen het wel van de daken schreeuwen: alles wat we weten over verantwoorde en biologische voeding.

Nadere informatie

De Nationale. Smaaktest 2009 Docentenhandleiding. Groep 5 t/m 8. Beste leerkracht, Tot culi, tot smaak. Wat is Smaaklessen? Wat is SchoolGruiten?

De Nationale. Smaaktest 2009 Docentenhandleiding. Groep 5 t/m 8. Beste leerkracht, Tot culi, tot smaak. Wat is Smaaklessen? Wat is SchoolGruiten? De Nationale Smaaktest 2009 Beste leerkracht, Wat is Smaaklessen? Eten doen we allemaal en elke dag. Maar wat weten we eigenlijk nog over eten? Smaaklessen is het lesprogramma over eten en smaak voor groep

Nadere informatie

Thema s: Nieuwsgierig naar voedsel Voedsel bereiden Buiten koken op school / kamp Voedsel verbouwen Voedsel kopen Voedsel beleid

Thema s: Nieuwsgierig naar voedsel Voedsel bereiden Buiten koken op school / kamp Voedsel verbouwen Voedsel kopen Voedsel beleid Smaakmaker voor het primair onderwijs, kinderopvang en buitenschoolse opvang in Zeeland rond gezond en duurzaam voedsel. Thema s: Nieuwsgierig naar voedsel Voedsel bereiden Buiten koken op school / kamp

Nadere informatie

Visie op taal en geïntegreerde zorg verankeren op beleidsniveau: Good practices en succesfactoren van implementatieprocessen in diverse VO-sectoren.

Visie op taal en geïntegreerde zorg verankeren op beleidsniveau: Good practices en succesfactoren van implementatieprocessen in diverse VO-sectoren. Nationale Dyslexie Conferentie 2013 Paralleltrack VO2 Visie op taal en geïntegreerde zorg verankeren op beleidsniveau: Good practices en succesfactoren van implementatieprocessen in diverse VO-sectoren.

Nadere informatie

SAMENVATTING Dijkstra, Coosje.indd :45

SAMENVATTING Dijkstra, Coosje.indd :45 SAMENVATTING Samenvatting INTRODUCTIE Grote sociaal economische gezondheidsverschillen zijn een groeiend probleem in bijna alle Westerse landen. In Nederland leven mensen met een lagere opleiding gemiddeld

Nadere informatie

Het ASE-model. Bruikbaar bij de begeleiding van coeliakie patiënten? 20 en 21 mei 2014, Irene Gosselink Wetenschapswinkel Wageningen UR

Het ASE-model. Bruikbaar bij de begeleiding van coeliakie patiënten? 20 en 21 mei 2014, Irene Gosselink Wetenschapswinkel Wageningen UR Het ASE-model Bruikbaar bij de begeleiding van coeliakie patiënten? 20 en 21 mei 2014, Irene Gosselink Wetenschapswinkel Wageningen UR Inleiding Wetenschapswinkel van Wageningen UR Het project gezonde

Nadere informatie

MijnAVL implementatie van en onderzoek naar een patiëntenportaal. Drs. W. Kuijpers Drs. L. Kooij

MijnAVL implementatie van en onderzoek naar een patiëntenportaal. Drs. W. Kuijpers Drs. L. Kooij MijnAVL implementatie van en onderzoek naar een patiëntenportaal Drs. W. Kuijpers Drs. L. Kooij EN DE ZORG? Gebruik van Internet 94 % van alle zorggebruikers maakt gebruik van internet 66% zoekt informatie

Nadere informatie

Welkom op de informatie-avond!

Welkom op de informatie-avond! Welkom op de informatie-avond! Programma: Presentatie over de uitslag van de tevredenheidsonderzoeken, de verbeterplannen en de resultaten van vorig schooljaar. Interactief met elkaar van gedachten wisselen

Nadere informatie

Enquête Natuur&Zo 2017 Rapportage voor respondenten

Enquête Natuur&Zo 2017 Rapportage voor respondenten Enquête Natuur&Zo 2017 Rapportage voor respondenten Natuur&Zo Oostkant 1 4531 HA Terneuzen 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 De respondenten... 4 Informatievoorziening... 5 Gebruik van

Nadere informatie

DE AANSCHUIFTAFEL VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN VOEDING EN BEWEGING 2009-2015

DE AANSCHUIFTAFEL VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN VOEDING EN BEWEGING 2009-2015 VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN VOEDING EN BEWEGING 2009-2015 Onderzoeksproject ontwikkeling van methodiek 2 e strategie: gezond bewegen en evenwichtiger eten in de leefomgeving van kinderen en jongeren.

Nadere informatie

Michelle Stoel Evelien Joosten-van Zwanenburg

Michelle Stoel Evelien Joosten-van Zwanenburg 0 Michelle Stoel Evelien Joosten-van Zwanenburg 26 januari 2015 Programma JOGG en Doe ff Gezond Vindplaatsen & samenwerkingspartners Doe ff Gezond in de praktijk Resultaten na 3 jaar DoeffGezond Even een

Nadere informatie

Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013

Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013 Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013 Projectgroep: Gemeente Tilburg: Mw. M. Lennarts, beleidsmedewerker, dhr. W.

Nadere informatie

Overzicht activiteiten SnoepGroente Campagne & Evaluatie Debatreeks Gezonde Voeding

Overzicht activiteiten SnoepGroente Campagne & Evaluatie Debatreeks Gezonde Voeding Overzicht activiteiten SnoepGroente Campagne & Evaluatie Debatreeks Gezonde Voeding Judith Heinrich, Onderzoeker (epidemioloog) j.heinrich@evaluatiebureau.nl Agathe de Lange, Onderzoeker (epidemioloog),

Nadere informatie

BUGS. Onderzoekend leren. Over de film DE MAKERS VAN BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO

BUGS. Onderzoekend leren. Over de film DE MAKERS VAN BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO DE MAKERS VAN BUGS Deze lesbrief hoort bij de vertoning van Bugs tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience wil via films

Nadere informatie

Onderzoeksverslag Ontwikkelen evaluatiemethode Gezond en Fris

Onderzoeksverslag Ontwikkelen evaluatiemethode Gezond en Fris 0 Onderzoeksverslag Ontwikkelen evaluatiemethode Gezond en Fris Bron: GGD IJsselland Bron: Gemeente Olst-Wijhe Bron: GGD IJsselland Leandra Schaapman GGD IJsselland Juni 0 Inleiding De methode Gezond en

Nadere informatie

De Gezonde Basisschool van de Toekomst

De Gezonde Basisschool van de Toekomst De Gezonde Basisschool van de Toekomst Nina Bartelink, PhD Candidate Patricia van Assema, Maria Jansen, Hans Savelberg, Stef Kremers Department of Health Promotion Maastricht University n.bartelink@maastrichtuniversity.nl

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK HAVO

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK HAVO RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK HAVO Plaats : Leeuwarden BRIN nummer : 20DL 06 HAVO Onderzoeksnummer : 253981 Datum onderzoek : 15 oktober 2013 Datum vaststelling : 10 december 2013 Pagina

Nadere informatie

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door:

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door: Sociale EconomIe en GEzondheidspRomotie: StEIGERs Prof. dr. Ilse De Bourdeaudhuij, Prof. dr. Benedicte Deforche, Prof. dr. Lea Maes, dr. Anne Hublet, Jasmine Mommen, Nele Huys Studiedag SWVG Integrale

Nadere informatie

model voor de school wat dóet de school? wat, waar, wanneer, hoeveel, hoe vaak? Overgewicht gerelateerd gedrag (school):

model voor de school wat dóet de school? wat, waar, wanneer, hoeveel, hoe vaak? Overgewicht gerelateerd gedrag (school): model voor de school Cognitieve mediatoren (leerkracht) Attitude: -Leerkrachten zien weinig beweging en slechte eetgewoonten als oorzaak van overgewicht bij kinderen (De Koning, 2010). -Leerkrachten denken

Nadere informatie

WE ZIJN WEER GESTART!

WE ZIJN WEER GESTART! BASISSCHOOL DE TWIJN AUGUSTUS 2018 Professor Zeemanstraat 216 4532 JM Terneuzen 0115-613041 www.de-twijn.nl twijn@ogperspecto.nl Dinsdag en donderdag zijn onze fruitdagen. Wilt u uw zoon of dochter op

Nadere informatie

Factsheet nulmeting pilot-onderzoek B-Fit bij kinderen, jongeren en volwassenen

Factsheet nulmeting pilot-onderzoek B-Fit bij kinderen, jongeren en volwassenen TNO-rapport KvL/GB 2009.111 Factsheet nulmeting pilot-onderzoek B-Fit bij kinderen, jongeren en volwassenen Preventie en Zorg Wassenaarseweg 56 Postbus 2215 2301 CE Leiden www.tno.nl T +31 71 518 18 18

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

KinderMoestuin. voor Junior Kookliefhebbers. Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes

KinderMoestuin. voor Junior Kookliefhebbers. Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes KinderMoestuin voor Junior Kookliefhebbers Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes De KinderMoestuin is eerlijk en groen geproduceerd met respect voor

Nadere informatie

Evidence-Based Gedragsverandering

Evidence-Based Gedragsverandering Doorstroming en Rijgedrag Evidence-Based Gedragsverandering Gerjo Kok Universiteit Maastricht 18-11-2014, ANWB, Den Haag 1 Planning Gedragsverandering Doel Gedragsverandering Programma De moeilijkste veranderingen

Nadere informatie

Living Lab van de energietransitie. www.tertium.nl

Living Lab van de energietransitie. www.tertium.nl Living Lab van de energietransitie www.tertium.nl 1. Gespreksleiding 2. Wetenschap & Samenleving 3. Participatie Natasja van den Berg Menno van der Veen @tertiumnl www.tertium.nl Inhoud 1. Korte inleiding

Nadere informatie

Stappenplan. 1. Wat is het draagvlak? Hoe kan je het draagvlak verbreden?

Stappenplan. 1. Wat is het draagvlak? Hoe kan je het draagvlak verbreden? op school Scenario Stappenplan Het stappenplan is een handige leidraad als je van plan bent om Donderdag Veggiedag in te voeren op school. Je moet immers bij veel dingen stilstaan en het is belangrijk

Nadere informatie

Eindrapportage Welzijn op recept Delft

Eindrapportage Welzijn op recept Delft Eindrapportage Welzijn op recept Delft Pilot in twee huisartsenpraktijken in Delft Daniëlle Vissers 16 februari 2017 Pilot: doelstellingen Inrichten van de functie van welzijnscoach De zorgverleners van

Nadere informatie

Jong en gezond? Uitdagingen voor meer gezonde voeding en beweging bij kinderen in Vlaanderen

Jong en gezond? Uitdagingen voor meer gezonde voeding en beweging bij kinderen in Vlaanderen Jong en gezond? Uitdagingen voor meer gezonde voeding en beweging bij kinderen in Vlaanderen Prof. dr. Lea Maes Prof. dr. Ilse De Bourdeaudhuij Drs. Valerie De Coen Introductie Probleemstelling: Rapport

Nadere informatie

SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen?

SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen? SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen? Heleen van der Stege, Sander Hilberink, Adriaan Visser & AnneLoes van Staa Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Zorginnovatie Bespreekbaar maken van seksualiteit

Nadere informatie

Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach

Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach ONLINE WERKEN AAN VERBETERD ZELFMANAGEMENT VOOR COPD PATIENTEN Chantal Hillebregt Onderzoeker Jan van Es Instituut 1 Toename ziektelast van COPD 3 de plaats ranglijst

Nadere informatie

Voorlichtingstraject vmbo (S63)

Voorlichtingstraject vmbo (S63) Voorlichtingstraject vmbo (S63) Eindrapportage campagne-effectonderzoek 15 mei 2018 Ten behoeve van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Voorwoord Dit is de rapportage van het campagne-effectonderzoek

Nadere informatie