KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING VOORTRAJECT DIDACTIEK BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDIËREND LEREN STUDIEGIDS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING VOORTRAJECT DIDACTIEK BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDIËREND LEREN STUDIEGIDS"

Transcriptie

1 KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING VOORTRAJECT DIDACTIEK BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDIËREND LEREN STUDIEGIDS ACADEMIEJAAR Campus Markgrave Van Schoonbekestraat Antwerpen

2 DEEL 1 1. Inleiding 2. Onze krachtlijnen 3. De competenties als uitgangspunt 4. Opleidingsonderdelen 5. Werkervaring /stage tijdens de opleiding 6. Aanwezigheden 7. Evaluatie 8. KdG-mail, blackboard, roosters en e-studentservice 9. Coördinatie, ondersteuners en begeleiders van de opleiding 10. Toelichting bij de opbouw van de studiegids Bijlage 1: Competentiematrix Zorgverbreding en remediërend leren DEEL 2 Eigenlijke studiegids

3 1. INLEIDING Welkom in de opleiding Bachelor Zorgverbreding en remediërend leren aan KdG-Hogeschool. BaZo staat voor Bachelor na Zorgverbreding en remediërend leren, een opleiding van zestig studiepunten. Deze opleiding kan je voltijds (BaZo) of deeltijds (BaZo 1, BaZo 2) volgen dan wel spreiden over maximaal vijf jaar. We vormen mensen opdat ze kinderen of jongeren met specifieke noden en mogelijkheden zouden (leren) liefhebben. Dit (leren) liefhebben vormt immers de fun of het fun -dament van onze opleiding. Samen met een adviserende stuurgroep, de lesgevers, de scholen en de studenten proberen we die opdracht vorm én inhoud te geven in een buitengewoon en zorgverbredend opleidingsprogramma. De professionele ontwikkeling van de leerkracht en de ontwikkeling van het team en de school tot een boeiend leer en leefklimaat staan daarbij centraal. De uitwerking ervan vind je verder in deze studiegids. Onze visie mikt tijdens het hele traject op de persoonlijke ontwikkeling van elke mens. Zo spreken we niet langer over kinderen en jongeren met een handicap, maar hebben we het over kinderen en jongeren met specifieke noden én mogelijkheden. Als gewone medemensen dragen ook zij betekenisvol aan onze samenleving bij. Wij vinden dan ook dat deze kinderen en jongeren, waar ze zich nu ook bevinden, in het gewoon of in het buitengewoon onderwijs, kwaliteitsvolle aandacht en vorming verdienen. Dat maakt onze opleiding in de ware zin van het woord inclusief. Om dit mogelijk te maken, willen wij alle leerkrachten uitnodigen, vormen en stimuleren opdat ze de groei in henzelf ook bij hun leerlingen zouden helpen realiseren. Binnen de opleidingsonderdelen professioneel ontwikkelingsplan en communicatie wordt daar zelfs expliciet aandacht aan besteed. Wij hopen uiteindelijk dat leerkrachten, maar ook alle onderwijsmedewerkers, door diepgaande én geduldige processen van onderwijzen en opvoeden, hun vele talenten mogen helpen zichtbaar maken. Het studiecontract van de hogeschool bestaat uit 2 elementen die online ter beschikking zijn : - het Hogeschool Onderwijs en Examenreglement (HOE), met departementale aanvullingen - de Studiegids per opleiding In deze studiegids proberen we je wegwijs te maken doorheen de opleiding. Hierin vind je informatie over je opleidingsprogramma en toelichting bij de verschillende evaluatievormen. We wensen je heel veel succes! Het BaBO/ZO-team

4 2. ONZE KRACHTLIJNEN Met onze opleidingen willen wij: - een gespecialiseerde opleiding bieden aan volwassenen - die bijdragen tot een deskundige en toekomstgerichte pedagogisch didactische vorming en begeleiding - van kinderen/jongeren met specifieke noden en mogelijkheden in het buitengewoon en gewoon onderwijs - en dit in samenwerking met alle betrokken partijen. Een gespecialiseerde opleiding aan volwassenen Het leerproces van deze opleiding is vrij specifiek. Het gaat om een opleiding voor mensen die reeds een professionele bachelor of een academische master op zak hebben, en/of instappen met een brede beroepservaring. Daarom is de opleiding gebaseerd op de principes van de volwassenvorming. Wij wensen leerkrachten op te leiden tot personen die zelfstandig problemen kunnen oplossen in hun praktijk/werksituatie. Een leerproces kan immers niet anders zijn dan een constructieve ontmoeting tussen theorie en praktijk, met wederzijds respect en waardering. Wij verwachten de bereidheid om praktische ervaringen en problemen uit de praktijk/werksituatie in te brengen en uit te wisselen, om van elkaar te leren. Volwassenen leren op een eigen specifieke wijze. Wij willen met onze opleiding tegemoet te komen aan deze verwachtingen van onze leraar/studenten. De opleidingsdoelstellingen kaderen dan ook in een onderwijsvisie aangepast aan de lerende volwassene: 1. Begeleidingsmodel 2. Duale visie op leren: theorie en praktijk staan in een voortdurende wisselwerking 3. Delen van expertise: dit verwijst zowel naar het netwerk van lesgevers (specialisten en ervaringsdeskundigen) als naar de verplichte aanwezigheid van de studenten in de lessen 4. Zelfstandigheid en zelfsturing: dit geldt zowel voor de samenstelling van het keuzetraject, de keuze in het werkplekleren als voor de verwerking van bepaalde opleidingsonderdelen. Deskundige en toekomstgerichte pedagogische didactische vorming en begeleiding De bedoeling van de opleiding is dat de student in de praktijk kinderen/jongeren met specifieke noden en mogelijkheden pedagogische en didactische ondersteuning kan bieden. De specialisten die deze kennis en vaardigheden bezitten, zijn enerzijds de praktijkmensen die dagelijks met deze kinderen/jongeren werken en anderzijds experten die zeer betrokken zijn op de praktijk vanuit hun specifieke deskundigheid, al dan niet in een schoolcontext. Zo maakt de student kennis met de knowhow die in het werkveld ontwikkeld is en willen we een samenwerking bevorderen tussen alle actoren die bij het onderwijsgebeuren betrokken zijn. Uitwisselingen met het buitenland maken het mogelijk dat docenten én studenten hun visie en hun praktijk kunnen toetsen aan internationale ontwikkelingen. Kinderen/jongeren met specifieke noden en mogelijkheden in het gewoon of buitengewoon onderwijs Kinderen/jongeren met specifieke noden en mogelijkheden worden in Vlaanderen in het gewoon of in het buitengewoon onderwijs begeleid. Wij streven ernaar de opleiding vanuit het kind of jongere te bekijken, waar of in welke onderwijscontext hij zich ook bevindt. De leraar buitengewoon onderwijs, de klasleraar, de GONbegeleider, de zorgcoördinator, de interne zorgbegeleider, werken in hoofdzaak met dezelfde problematiek. Daarom vinden we het noodzakelijk dat leraren vanuit verschillende achtergronden met elkaar ervaringen uitwisselen en zo een eigen visie uitbouwen. Deze visie moet zowel uitgaan van de behoeften als van de begaafdheden van het kind en de jongere. Op die manier wensen wij bij te dragen aan de uitbouw van meer inclusief onderwijs. In samenwerking met de betrokken partijen Omwille van de maatschappelijke evolutie in de school- en onderwijscultuur, waar dialoog en overleg meer en meer centraal komen te staan, en omwille van de toenemende (wetenschappelijke) kennis, zijn communicatie en samenwerking essentiële voorwaarden voor de optimale ondersteuning van kinderen en jongeren.

5 3. DE COMPETENTIES ALS UITGANGSPUNT De te verwerven competenties voor deze opleiding bestaan uit 5 functionele gehelen: De afgestudeerde student is in staat om: 1. planmatig te handelen ten aanzien van specifieke onderwijsbehoeften op individueel, groeps- en schoolniveau, in duurzame interactie met alle betrokkenen, en daarbij zorgvragen te formuleren en permanent bij te stellen met nadruk op observatie, assessment en handelingsgerichte diagnostiek; 2. positief en deskundig om te gaan met elke vorm van diversiteit door het onderwijsaanbod, de leerlijnen en de inhouden uit de diverse leerdomeinen functioneel af te stemmen op de specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingen; 3. vanuit een gedeelde zorg constructief en emancipatorisch samen te werken met de leerlingen, de ouders / gezinnen en met alle betrokkenen in het team/de omgeving van de leerling met specifieke onderwijsbehoeften; 4. het proces van handelingsplanning te implementeren door collegiale consultatie, coaching van collega s, beleidsondersteuning en coördinatie op schoolniveau. 5. gestructureerd te leren uit eigen en andermans ervaringen via het cyclisch proces en het eigen handelen dynamisch en creatief bij te sturen. In de bijlage vind je een competentiematrix waarin deze 5 functionele gehelen worden vertaald en geconcretiseerd. Om het diploma van Bachelor Zorgverbreding en Remediërend leren te verwerven, moet elke student de eindcompetenties op integratieniveau behalen. Het voortraject didactiek is verplicht te volgen door studenten die, voorafgaand aan deze bachelor, geen professionele bachelor lerarenopleiding volgden of geen andere specifieke lerarenopleiding. De student moet zich hiervoor in zijn eerste opleidingsjaar inschrijven en het moet afgerond zijn vooraleer de student credits kan verwerven voor de opleidingsonderdelen van de Bachelor Buitengewoon Onderwijs of Bachelor Zorgverbreding en Remediërend leren. We werken aan de basiscompetenties didactiek waardoor de student de startcompetenties verwerft die noodzakelijk zijn voor de specifieke (ortho)didactische competenties op integratie- en evt. expertniveau van de opleiding. (cfr. compentiematrix in bijlage) 4. OPLEIDINGSONDERDELEN Er zijn 2 soorten opleidingsonderdelen: een enkelvoudig opleidingsonderdeel (eolod) een samengesteld opleidingsonderdeel (solod), bestaande uit deelopleidingsonderdelen (dolod) waaraan aparte studiepunten toegekend worden. Het opleidingsonderdeel didactiek is een enkelvoudig opleidingsonderdeel. De student respecteert de volgtijdelijkheid van opleidingsonderdelen, zoals beschreven in de studiegids. In uitzonderlijke gevallen kan hiervan afgeweken worden na overleg met de opleidingscoördinator.

6 5. WERKERVARING / STAGE TIJDENS DE OPLEIDING De student die Zorgverbreding en Remediërend leren volgt, doet praktijkervaring op in het onderwijs en dit in de vorm van officieel werk of stage.. De student voltijdse opleiding die werkervaring opdoet in de vorm van stage, doet 4 dagdelen per week stage. Voor deze stage zijn er 2 periodes werkervaring voorzien: - 1 oktober 2012 tot en met 21 december januari 2013 tot en met 31 mei 2013 De student mag tijdens zijn voltijdse opleiding ook officieel werken. Dit kan echter maximaal halftijds en op lesvrije dagdelen ; de lessen moeten immers gevolgd kunnen worden Indien de student meer dan halftijds werkt schakelt hij automatisch over naar de deeltijdse opleiding. De student deeltijdse opleiding die niet officieel werkt in onderwijscontext loopt stage in onderwijscontext. Hij doet 2 dagdelen per week stage en dat op twee verschillende plaatsen in de opeenvolgende opleidingsjaren van de opleiding. Deze stages starten de eerste week van oktober en lopen tot de laatste week van mei. De student doet werkervaring op in een school voor gewoon lager of secundair onderwijs en als het kan in een school waar expliciet voor inclusief onderwijs gekozen is vanuit het pedagogisch project. Hij werkt dan in die school met kinderen met specifieke noden en mogelijkheden. Indien de student officieel werkt geeft hij ten laatste 1 oktober 2012 hiervan een attest aan de opleidingsondersteuner Voor verdere informatie in verband met de werkervaring verwijzen we naar het Vademecum werkervaring 6. AANWEZIGHEDEN Voor het verwerven van de theoretische inzichten en praktische vaardigheden is de regelmatige aanwezigheid van de student in de lessen vereist. De opleiding wil ook zoveel mogelijk praktisch zijn, wat impliceert dat de student aan de gevarieerde activiteiten, dikwijls in groepsverband (discussie, voorbereiding, opdrachten, ) deelneemt. Om dit alles vlot en zinvol te kunnen organiseren, is het noodzakelijk dat de student regelmatig aanwezig is in de lessen. Aanwezigheid in de lessen is dan ook een voorwaarde om te kunnen slagen voor een opleidingsonderdeel. Indien je niet aanwezig kan zijn op een geplande cursus dien je zo snel mogelijk het onthaal (Denise Hulsmans) te verwittigen en breng je een gewettigd attest binnen. Indien de cursus op verplaatsing wordt georganiseerd, dien je ook de school/organisatie te verwittigen van je afwezigheid. Bij langdurige afwezigheid (langer dan 3 weken) neemt de student contact op met de ombuds om afspraken te maken met betrekking tot (aanpassing van) het studieprogramma.

7 7. EVALUATIE Een statuut van examenstudent is niet mogelijk in deze opleiding. De evaluatie van het opleidingsonderdelen gebeurt aan de hand van opdrachten. Deze staan omschreven in de Evaluatiewijzer. De student is verantwoordelijk voor het indienen van zijn schriftelijke opdrachten. De verantwoordelijke van het opleidingsonderdeel/de onderwijsactiviteit geeft hieromtrent sluitende instructies. We verwachten dat taken tijdig worden ingediend. Bij het niet afgeven van de taak op de indiendatum, krijgt de student een nul. Bij overmacht richt de student zich tot de ombuds die, in overleg met de lector, een alternatieve indiendatum kan bepalen. Als een opdracht op zich een deelopleidingsonderdeel van een samengesteld opleidingsonderdeel vormt, wordt deze geïnterpreteerd als een examen en wordt de regelgeving van het examen toegepast. De student moet zich voor dit opleidingsonderdeel in zijn eerste opleidingsjaar inschrijven en het moet afgerond zijn vooraleer de student credits kan verwerven voor de opleidingsonderdelen van de Bachelor Zorgverbreding en Remediërend leren. De stage is niet herhaalbaar binnen hetzelfde academiejaar. 8. KDG-MAIL, BLACKBOARD, ROOSTERS en E-STUDENTSERVICE Het is verplicht om regelmatig je KdG-mail en blackboard te raadplegen. Op blackboard (voor nieuwe studenten vanaf 8/8/2012) wordt via de mededelingen belangrijke informatie weergegeven zoals wijzigingen, annulatie (door ziekte lesgever bv), data voor afspraken, Op blackboard vind je ook de evaluatiewijzer, informatie omtrent internationaliseringen en het Hoe. Het is ook langs deze weg dat lesgevers hun cursussen, interessante achtergrondinformatie, of een voorbereidingstaak opgeven. Het is dus een belangrijk communicatie-instrument dat je tijdens lesweken regelmatig moet raadplegen. Je lessenrooster kan je raadplegen via in de loop van de eerste week van september. Op kan je terecht voor je persoonlijke gegevens, je inschrijvingsprogramma, - attesten, en later ook voorlopige punten en definitief rapport. Je vindt hier ook onder mijn actueel studiecontract de grensdatum van elk opleidingsonderdeel. Dit is de datum waarop je ten laatste kan uitschrijven voor dat opleidingsonderdeel.

8 9.COORDINATIE, ONDERSTEUNERS EN BEGLEIDERS VAN DE OPLEIDING Het team De inhoudelijke planning en organisatie van het vormingspakket wordt opgemaakt door het team. De studenten kunnen bij hen steeds terecht met suggesties en /of vragen in verband met de opleiding. Leen Stoffels opleidingscoördinator Griet Van Balen Heidi Lagast verantwoordelijke internationalisering stagecoördinatie studieloopbaancoördinator ombuds Opleidingsondersteuners Griet Van Dun 03/ Tamara Deroover 03/ Onhaalmedewerker Denise Hulsmans 03/ Mentorschap In de school waar je werkervaring doet, is een mentor aanwezig voor aanvangsbegeleiding. Hij is de persoon waarbij je steeds terecht kan met taak- of persoonsgerichte vragen. Deze mentor is niet noodzakelijk de klasleerkracht bij wie je stage loopt. Leertrajectbegeleider Tijdens je opleiding krijg je een leertrajectbegeleider toegewezen. Hij is de persoon die je begeleidt tijdens je leerproces. Hij geeft de POP-sessies en en evalueert je portfolio. Je kan bij je leertrajectbegeleider ook altijd terecht met vragen, suggesties en/of problemen.

9 10.TOELICHTING BIJ DE OPBOUW VAN DE STUDIEGIDS In deze studiegids vind je al de nodige informatie over de opleidingsonderdelen. Per opleidingsonderdeel vind je: - of het een enkelvoudig of samengesteld onderdeel is - het aantal studiepunten (SP) dat het opleidingsonderdeel telt. 1 SP (studiepunt) staat voor 25 uur studielast. De studielast is het aantal uren dat je in normale omstandigheden in de loop van het academiejaar moet werken om voor dat opleidingsonderdeel te kunnen slagen. Het gaat daarbij niet alleen om de contacturen, maar ook om je stage-uren, de uren die je thuis werkt voor je opleiding, de tijd nodig voor taken, groepswerk, - de wegingscoëfficiënt die aangeeft voor welk aandeel het opleidingsonderdeel in rekening wordt gebracht - in welke periode het opleidingsonderdeel loopt Verder wordt voor elk opleidingsonderdeel aangegeven : - de begin- of toelatingsvoorwaarde - wat de doelstellingen zijn - de inhoud - hoe en wanneer geëvalueerd wordt, ook voor de tweede zitperiode - de studiematerialen - de (kern)competenties die je via dit opleidingsonderdeel kan verwerven. De omschrijving van de competenties waarnaar wordt verwezen, vind je in bijlage. Deze zijn de rode draad van de opleiding.

10 BIJLAGE 1: Competentiematrix zorg/ico 1.Planmatig begeleider van leerlingen met specifieke onderwijsnoden Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau 1.1. Een positieve grondhouding bezitten met betrekking tot de mogelijkheden en toekomstkansen van de leerlingen Op zoek gaan naar kennis en advies omtrent de ontwikkelingsmogelijkheden van kwetsbare leerlingen Geloof tonen in ontwikkelingskansen van iedere leerling Het recht op communicatie en sociaal contact erkennen als fundamentele behoefte en als voorwaarde tot leren Verdedigen van het recht op persoonlijke ontwikkeling en de ontplooiingskansen van ieder kind Actief op zoek gaan naar ontwikkelingskansen via observatie, interactie en via gebruik van beschikbare hulpmiddelen Getuigen van een doordacht en volgehouden engagement t.a.v. elke leerling in alle omstandigheden Zich actief inzetten tegen elke vorm van achterstelling van elke leerling 1.2. Gegevens verzamelen, selecteren en ethisch correct hanteren als basis voor een goede beeldvorming van de leerling en herkenning van zijn noden Signalen zien van problemen bij leerlingen Herkennen van signalen van leer-, gedrags- of ontwikkelingsproblemen bij de leerling Beluisteren van het beeld dat CLB, collega s en ouders geven van een leerling met speciale noden Bevragen van collega s omtrent diagnostische gegevens, schoolloopbaan en andere relevante informatie betreffende de leerlingen Zich bewust zijn van de vereiste om deontologisch om te gaan met gegevens van leerlingen In alle omstandigheden deontologisch correct omgaan met de gegevens van individuele leerlingen en hun omgeving Benoemen van signalen van leer-, gedrags- of ontwikkelingskansen en - problemen bij de leerling. Leerlingen kritisch en gedetailleerd observeren over een langere periode Herkennen en benoemen van kansen en problemen in de brede context. Actief op zoek gaan naar informatie om zich een totaalbeeld te kunnen vormen van een leerling met een specifieke ondersteuningsvraag. Kennis bezitten van handelingsgerichte diagnostiek, diagnostische instrumenten en hun toepassingen. Gebruik maken van diagnostische gegevens, observaties en informatie uit de brede context (schoolloopbaan, gezin, ruime omgeving). Gebruik maken van kennis van specifieke ondersteuningsvragen en maatschappelijke achterstellingmechanismen als duiding en als De observaties correct interpreteren vanuit meerdere referentiekaders in overleg met het team Een uitgebreider en geïntegreerde beeldvorming van de leerling weergeven op basis van observaties in de dagelijkse schoolcontext en nieuwe informatie uit de omgeving

11 achtergrondinformatie. Selecteren van de meest relevante gegevens als basis voor een voorlopige beeldvorming van de leerling. Rapporteren van relevante gegevens die kunnen bijdragen in de beeldvorming. In overleg hypothesen kunnen formuleren omtrent de oorzaken en de aard van grote leer-, gedrags- of ontwikkelingsverschillen bij individuele leerlingen, rekening houdend met alle beschikbare gegevens. De ondersteuningsvraag steeds verder verfijnen, rekening houdend met het kind in zijn context, incl. beperkende en beschermende factoren. De verschillende mogelijke ondersteuningsvragen afleiden en beoordelen vanuit verschillende referentiekaders Ondersteuningsvragen kunnen afleiden uit de beeldvorming Individuele doelen formuleren en gebruiken als basis voor de planning, uitvoering en opvolging van de begeleiding en het onderwijs van de leerling met speciale noden Bereid zijn doelen aan te passen aan de individuele noden van leerlingen De nood erkennen aan systematische begeleiding van individuele leerlingen Op zoek gaan naar voorschriften en tips omtrent de aanpak van leerlingen met speciale noden In overleg en op basis van een ondersteuningsvraag relevante doelen selecteren, uit ondermeer de eindtermen en de ontwikkelingsdoelen, rekening houdend met een breed toekomstperspectief van de leerling en met de gegeven context Op basis van de verschillende mogelijke ondersteuningsvragen en vanuit de verschillende referentiekaders relevante doelen selecteren uit ondermeer de eindtermen en de ontwikkelingsdoelen rekening houdend met een breed toekomstperspectief van de leerling en met de gegeven context. Bereid zijn tot intensieve en individueel aangepaste evaluatie van leerlingen In overleg prioritaire doelen koppelen aan de ondersteuningsvraag, op individueel niveau, gelinkt aan de doelen op groepsniveau Vanuit de geselecteerde doelen prioritaire doelen koppelen aan de ondersteuningsvraag, op schoolniveau

12 Steeds creatief op zoek gaan naar nieuwe stappen in de ontwikkeling die de toekomstkansen zinvol verruimen Het ondersteuningsplan dynamisch en creatief bijsturen 1.4. Coördineren van het planmatig handelen ten aanzien van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Zich verantwoordelijk voelen voor een systematische opvolging van leerlingen met speciale noden De betrokken partijen aanspreken en uitnodigen voor overleg De verschillende fasen uit het proces van handelingsplanning kennen en hanteren met een voortdurende bijsturing en verfijning van elk van de stappen (beeldvorming, prioritaire doelen bepalen, strategie bepalen, uitvoering en evaluatie). Heldere en inzichtelijke afspraken maken met meerdere partijen die betrokken zijn bij de opvolging van de leerling Op klassenraden en bij informeel overleg een correcte en gepaste formulering weergeven van de specifieke onderwijsnoden, de mogelijkheden en beperkingen van de leerlingen en de afspraken rond de aanpak en de opvolging hiervan Erop toezien dat de zorgafspraken die rond een leerling gemaakt werden in het team worden nageleefd binnen een redelijke termijn Met het oog op een lange termijn planning de verschillende fasen in de handelingsplanning evalueren en bijsturen De functie van voorzitter opnemen in een vergadering of overleg. De voorbereiding van een leerlingbespreking op zich nemen Het planmatig werken verantwoorden in een dossier, dat de beeldvorming, de doelen, de aanpak en de opvolging weergeeft Toezien op de coherentie en continuïteit van de handelingsplanning. Het verslag van een leerlingbespreking schrijven Vet = verdiept bij realisatie LZK Cursief = verplaatst van kolom bij realisatie LZK

13 2.Vertaler van het onderwijsaanbod, de leerlijnen en inhouden uit diverse leerdomeinen, rekening houdend met de specifieke onderwijsnoden van de leerlingen Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau 2.1. Waarderen van de diversiteit in de klasgroep, als uitdaging voor het zoeken naar aanpassingen en als meerwaarde voor het leerproces van iedere leerling Iedere individuele leerling in de groep erkennen en betrekken bij de activiteiten Op zoek gaan naar het kind achter het label Een leerbevorderende, responsieve onderwijs- en begeleidingsstijl hanteren t.a.v. individuele leerlingen Spontaan in interactie gaan met alle leerlingen, hoe verschillend zij ook zijn De groepsdynamiek gebruiken en versterken als leerbevorderende factor voor alle leerlingen Model staan voor onderwijs- en begeleidingsstijlen, die de diversiteit van leerlingen benutten, bv co-teaching. Het recht erkennen op individualisering van de aanpak bij leer-, gedrags- en ontwikkelingsverschillen in de klasgroep Coöperatief leren gevarieerd en doelgericht inzetten als middel tot interactie en samenwerking 2.2. Diversiteit breed observeren en in kaart brengen 2.3. Differentiëren van het aanbod en de aanpak, op basis van de leer-, gedrag- en ontwikkelingsverschil len in de groep Kennis hebben van volgsystemen. Objectief observeren in verschillende situaties en op verschillende ontwikkelingsdomeinen. Herkennen van grote verschillen tussen kinderen Zich bewust zijn van de nood aan aanpassingen bij grote verschillen tussen leerlingen Lezen van de ondersteuningsvragen als indicaties voor aanpassingen van het klasaanbod Differentiatiemaatregele n tav de individuele leerlingen hanteren. Analyseren van objectief verzamelde gegevens in verschillende situaties en op verschillende ontwikkelingsdomeinen. Hanteren van observatiemethoden in schoolcontext Lezen van de ondersteuningsvragen als indicaties voor aanpassingen van het klasaanbod Een brede waaier aan differentiatievaardighede n hanteren en gevarieerd inzetten Soepel omgaan met differentiatiemaatregele n (incl. pre-teaching, tutoring...) Differentiëren in instructie en verwerking in functie van de noden van de leerlingen Moeilijk gedrag van een groep begrijpen in een gegeven context De eigen begeleidingsstijl aanpassen aan grote verschillen in gedrag Anticiperen op wijzingen in diversiteit van schoolpubliek In functie van leer-, gedrag- en ontwikkelingsverschillen een schoolvisie uitbouwen en bijsturen Het ontwerpen van Het belang kennen van communicatie en De communicatiemogelijkhe De communicatiemogelijkhe

14 Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau een krachtige leeromgeving om de taalvaardigheid, communicatie- en interactiemogelijkhed en van de leerling te bevorderen interactie voor de sociale en cognitieve ontwikkeling Geen pestgedrag tolereren in de klas- of schoolgroep den van de leerlingen kennen Werk maken van verbondenheid in de klas Waarderen van spontane interacties en open communicatie tussen leerlingen Actief op zoek gaan naar aangepaste communicatiemiddelen en ondersteuning voor leerlingen met communicatieve beperkingen Het eigen aandeel erkennen in het ontwikkelen van de communicatievaardighei d van de leerlingen den van de leerlingen uitbreiden via een doelgerichte en consequente aanpak Bevragen van de ouders en ondersteuners naar verbetering van de communicatiemogelijkhe den Actief gevarieerde sociale contacten en interacties tussen de leerlingen en met bredere netwerken bevorderen Specifieke communicatiemiddelen kennen Gebruik maken van een interactiestijl en beschikbare middelen die de communicatie en taalvaardigheid bevorderen van leerlingen met beperkingen op vlak van communicatie en / of taalvaardigheid 2.5. Een deskundige en evenwichtige afstemming bieden van het onderwijsaanbod incl. de leerlijnen - op de specifieke onderwijsnoden van de leerlingen, rekening houdend met een breed toekomstperspectief, maatschappelijke participatie en alle leerdomeinen Bereid zijn het tempo, het aanbod en de instructie aan te passen aan de individuele verwerkingsmogelijkhed en van de leerling met speciale noden Verkennen en toetsen van kleine aanpassingen van het programma aan de noden van de leerling Zich bewust zijn van de nood aan afstemming van een geïndividualiseerd aanbod op het groepsprogramma, met het oog op aansluiting bij de klasgroep De verschillende niveaus van planmatig handelen benoemen en gebruiken (groepsniveau) Vanuit de verschillende ondersteuningsvragen doelen selecteren voor het groepswerkplan Aanbieden van leerinhouden die recht doen aan diversiteit in de maatschappij Op zoek gaan naar authentieke en realistische leercontexten, zoals de brede school De verschillende niveaus van planmatig handelen benoemen en gebruiken op schoolniveau. Vanuit de verschillende ondersteuningsvragen doelen selecteren voor het schoolwerkplan De beschikbare leerlijnen kritisch benaderen, aanvullen en wijzigen op schoolniveau Het eigen didactisch handelen ten aanzien van de individuele leerling en de groep creatief en dynamisch bijsturen Individualiseren en aanpassen van het onderwijsaanbod, rekening houdend met het kind in zijn context Leerlijnen aanpassen voor de individuele afstemming van het Blijvende op zoek gaan naar maximale participatiekansen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, in de huidige context en in de toekomst

15 Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau onderwijsaanbod Het geïndividualiseerd aanbod weer afstemmen op de groepsaanpak met het oog op maximale participatie Leeftijdsadequaat handelen ten aanzien van leerlingen met specifieke onderwijsnoden

16 3. Partner van ouders, leerlingen en een ruim team van betrokkenen uit de omgeving van de leerling met specifieke onderwijsnoden, vanuit een maatschappelijke verbondenheid Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau 3.1. In de samenwerking model staan voor een realistische en emancipatorische begeleiding Opkomen voor kwetsbare leerlingen Bevragen van collega s naar procedures voor samenwerking Herkennen van problematische opvoedingssituaties Openstaan voor vragen en bekommernissen van alle partijen rond leerlingen met specifieke onderwijsnoden Een brede kijk hebben op factoren die tot problematische opvoedingssituaties kunnen leiden Op de hoogte zijn van de maatschappelijke structuren van achterstelling Dromen en toekomstplannen beluisteren die ouders voor hun kinderen koesteren Erkennen en waarderen van het geloof dat ouders tonen in de mogelijkheden van hun kind Een positieve kijk hebben op de eigen inbreng van ouders en leerlingen In het schoolteam opkomen voor de mening van de ouders en de leerling De kansen om ouders en leerlingen weerbaar te maken tegen achterstelling, zien en benutten. Informatie kennen en ter beschikking stellen omtrent schooleigen procedures, netwerken en andere vormen van ondersteuning Actief op zoek gaan naar alle partijen die een rol kunnen spelen in de begeleiding op langere termijn 3.2 Planmatig werken aan ouderbetrokkenheid en ouder-participatie (In)formele contacten met alle ouders kunnen aangaan. Moeilijk bereikbare ouders betrekken bij de klaswerking Toegankelijk maken van mondelinge en schriftelijke informatie voor alle ouders. Diversiteit van de ouders benutten Schoolvisie uitbouwen mbt ouderparticipatie en ouderbetrokkenheid Uitwisselen van ervaringen onder ouders (opvoedingsondersteuning) 3.3 Planmatig samenwerken aan een duurzame interactie met de buurt en de schoolomgeving. Bewust zijn van de risicoen beschermende factoren van de betrokken partijen. Doelgericht informele en formele contacten onderhouden met de betrokken partijen Schoolvisie uitbouwen op het planmatig en duurzaam samenwerken met de buurt en de schoolomgeving. De principes van open communicatie kennen Communicatievaardigheden bezitten die een constructieve samenwerking ondersteunen Op betrokken en actieve wijze de leerling, de ouders en het team bevragen met betrekking tot een wenselijke en mogelijke aanpak Met de betrokken partijen een voortdurende dialoog

17 Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau aangaan rond de handelingsplanning en de dagelijkse begeleiding van de leerlingen De principes van open communicatie toepassen bij de meeste oudercontacten en contacten met andere partijen 3.4 Constructief samenwerken met het hulpverleningsnetwerk (welzijn, gezondheid..) Zich informeren over betekenisvolle relaties voor de leerling Bereid zijn tot langdurige samenwerking Zich informeren over de rol van paramedici, vakcollega s, ondersteuners en andere professionelen in de begeleiding van leerlingen met speciale noden Oog hebben voor de aanvaardings- en verwerkingsprocessen bij leerlingen, ouders en familie Initiatief nemen in de samenwerking met ouders van leerlingen met speciale noden Een netwerk van betrokken partijen opzoeken, uitnodigen of samenstellen, rekening houdend met betekenisvolle relaties voor de leerling In oudercontacten de behoeften van ouders en omgeving achterhalen en integreren in de aanpak De inbreng van de teamleden (paramedici, vakcollega s, ondersteuners en anderen) beluisteren en integreren in de afspraken en aanpak Erkennen van ieders rol en bijdrage in het team Het gelijkgericht denken in een groep die handelt vanuit verschillende referentiekaders bevorderen Actief streven naar een transdisciplinaire aanpak in de samenwerking Ondersteuning bieden aan leerlingen, ouders en familie in hun aanvaarding- en verwerkingsproces. Een gesprek en een groep leiden bij overleg (klassenraden, multidisciplinair overleg, informele contacten)

18 4. Coach van collega s en coördinator van beleidsondersteunende maatregelen bij de implementatie van het planmatig handelen op klas- en schoolniveau Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau 4.1. Ruime coachingvaardighede n ontwikkelen en collegiale ondersteuning bieden De expertise van anderen (h)erkennen Draaischijf zijn in de uitwisseling van expertise tussen collega s. Informatieve vragen stellen over de onderwijspraktijk en ervaringen van anderen Kennis hebben van meerdere referentiekaders rond coaching Met collega s in team werken aan schoolklimaat waarin verdraagzaamheid, communicatie, conflicthantering, openheid en respect tav diversiteit belangrijke waarden zijn. Delen van ervaringen uit de eigen onderwijspraktijk De onderwijspraktijk observeren in meerdere scholen Aansluiten bij de opvattingen, ervaringen, kennis en vaardigheden van de betrokken scholen, leerkrachten en andere partijen Zicht hebben op de krachten en weerstanden bij veranderingsprocessen in een schoolteam Bewust en kritisch kijken naar het eigen referentiekader omtrent coaching Gepast inspelen op krachten en weerstanden bij veranderingsprocesse n in meerdere schoolteams Stimuleren van reflectieve vaardigheden bij collega s Beleidsondersteuning bieden met betrekking tot onderwijsvernieuwing, projecten en schoolvisie Een ondersteunende rol opnemen in schoolprojecten die onderwijsvernieuwin g en visieontwikkeling nastreven Bestaan en belang van een schoolcultuur onderkennen Een constructieve bijdrage leveren in het (her)formuleren van schoolvisie en onderwijsvernieuwingsprojecte n Deelnemen aan werkgroepen die de visie van de school bevragen en bijsturen De kenmerken duiden van een eigen schoolcultuur Initiatieven nemen in het vormgeven van aangepaste leerlijnen in het team Initiatieven nemen in onderwijsvernieuwingsprojecte n op school ten aanzien van leerzorg Een constructieve bijdrage leveren in het vormgeven van schooleigen leerlijnen Uitbouwen en coördineren van werkgroepen Een nascholingsplan vanuit de noden van het schoolteam uitstippelen In het team een wezenlijke bijdrage leveren tot het tot standkomen, bijsturen en actualiseren van het schoolwerkplan

19 5. Zichzelf sturende en geëngageerde persoon die voortdurend leert uit eigen en andermans ervaringen en uit meerdere bronnen. Kerncompetenties Startniveau Integratieniveau Expertniveau 5.1 Bereid zijn zich voortdurend te informeren en bij te scholen( mbt zorgbreed werken op leerling-, klas- en schoolniveau). Zich aangesproken en betrokken voelen wanneer informatie over zorgbreed werken op leerling-, klas- of schoolniveau in de actualiteit is. Actief op zoek gaan naar actuele informatie over zorgbreed werken op leerling-, klas- of schoolniveau via literatuur en bijscholing. Zich actief inzetten om de kennis over zorgbreed werken op leerling-, klasof schoolniveau te verspreiden door deelname aan werkgroepen e.d. 5.2 Bevragen, overleggen en voortdurend bijsturen van het eigen handelen. De noodzaak erkennen van open communicatie rond het eigen handelen als middel tot leren in de praktijk Zich bewust zijn van zijn handelingsverlegenheid t.a.v. specifieke zorgnoden op leerling-, klas- en schoolniveau. Geloven in het eigen aandeel in de ontwikkeling van het zorgbrede werk op leerling-, klas- en schoolniveau. Vanuit introspectie over eigen biografie, referentiekader en normen zich inleven en respect tonen voor anderen. Voortdurend bevragen van het eigen handelen t.a.v. alle leerlingen via mentoring en intervisie. Het eigen aandeel zien in het tot stand komen van moeilijk of positief gedrag van de leerlingen. Open staan voor en aanvaarden van collegiale ondersteuning. Bewust en kritisch kijken naar de eigen begeleidingsstijl. Het eigen handelen bijsturen vanuit een reflectie over het eigen aandeel in het gedrag van leerlingen en teamgenoten. De eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid t.a.v. specifieke zorgnoden op leerling-, klas- en schoolniveau zien. Handelen in voortdurend overleg, open voor tips en kritische bemerkingen van andere partijen. De expertise van anderen integreren in het eigen functioneren. Handelen vanuit een maatschappijgericht verantwoordelijkheidsgevoel t.a.v. specifieke zorgnoden op leerling-, klas- en schoolniveau.

20 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Studiegids Academiejaar Studiegebied Opleiding Traject Onderwijs Voorbereidingsprogramma ZO VB-ZO 1 (Voltijds modeltraject) Soort opleiding Diplomatitel Toelatingsvoorwaarden Studieomvang Onderwijstaal Begindatum Einddatum Vakantie Aansluit- en vervolgopleidingen Voorbereidingsprogramma Geen 5 studiepunten (ECTS) Nederlands Kerstvakantie van tot Paasvakantie van tot Zomervakantie van tot Pagina 1 van 10 - versie:

21 Karel de Grote-Hogeschool Opleidingsprofiel Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Pagina 2 van 10 - versie:

22 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Eindcompetenties Zie competentiematrix in bijlage. Pagina 3 van 10 - versie:

23 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Modeltrajecten Modeltraject VB-ZO - deeltraject VB-ZO 1 Pagina 4 van 10 - versie:

24 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Opleidingsprogramma VB-ZO 1 (Voltijds modeltraject) studiepunten tijdsorganisatie DLO/12-13/VB-ZO/DIDBASIS Didactiek - basisonderwijs 5 Periode DLO/12-13/VB-ZO/DIDSO Didactiek - secundair onderwijs 5 Periode Pagina 5 van 10 - versie:

25 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Studiegebied Opleiding Onderwijs Voorbereidingsprogramma ZO Voorbereidingsprogramma Tijdsorganisatie: Periode Docent(en): Vinck Wendy Studiepunten: 5 Wegingsfactor: 5 Quotering: Op 20 (tot op een geheel getal) Delibereerbaar Studiebelasting: 125u Contacturen per jaar: 30u Soort opleidingsonderdeel: enkelvoudig opleidingsonderdeel Trajectschijf: 1 Soort contract: DIP, CRD, EXD, EXC Onderwijstaal: Nederlands Opleidingsonderdeel DLO/12-13/VB-ZO/DIDBASIS - Didactiek - basisonderwijs Toelatingsvoorwaarden (volgtijdelijkheid) De student is verbonden aan het onderwijs door werk of stage en werkt er met kinderen met specifieke noden en mogelijkheden. De student heeft geen pedagogisch didactisch bekwaamheidsbewijs. Studievoortgang Geen specifieke studievoortgangsmaatregel. Leerinhoud Doelgroep: Basisonderwijs en BuSO OV1/2/3 Tijdens deze sessies wordt ingegaan op de verschillende componenten van het didactisch proces. Daarnaast wordt ingezoemd op basisdidactiek van rekenen en taal en dit op verschillende niveaus (GO, BuBoa, Buso) Volgende thema s komen aan bod ; 1. Doelen 2. Opbouw van een lesactiviteit 3. Klasklimaat klasmanagement 4. Sticordi-maatregelen, organisatievormen, observatie en evaluatie 5. Basisdidactiek rekenen 6. Basisdidactiek taal 7. Projectwerking, thematisch werken 8. Socio-emotionele ontwikkeling Doelstellingen De student - begrijpt het nut en de nood van ontwikkelingsdoelen, leerplandoelen en eindtermen - interpreteert, selecteert en formuleert soorten doelen binnen concrete klassituaties. - verkent aspecten van een goed opgebouwde activiteit - voelt via ervaringsgerichte activiteiten de verschillende kenmerken van een les aan, en kan deze binnen andere contexten benoemen - heeft inzicht in de wezenlijke componenten van een handleiding, een activiteit - analyseert lesvoorbereidingen kritisch - bepaalt en begrijpt factoren die een klasklimaat - (h)erkent en integreert de vijf rollen van de leraar: gastheer, presentator, didacticus, pedagoog, afsluiter, (coach) - optimaliseert de effectiviteit van een leerinhoud door gepaste werkvormen/organisatievorm te kiezen. - verkent didactische strategieën die effect hebben op leerprestaties - bepaalt een didactische aanpak waardoor kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes gerealiseerd worden. - benoemt zorgverbredende maatregelen juist vanuit de verschillende sticordi-maatregelen (stimuleren, compenseren, remediëren, dispenseren). - bespreekt de functie van heterogene/homogene klasgroepen - bekijkt differentiëren ruim - bekijkt evalueren in een breder kader van procesgericht werken. - past kenmerken van evalueren toe in concrete klassituaties. - evalueert kwaliteitsvol onderwijzen op leerkrachtniveau, taakkenmerken, leerlingniveau. - ziet het uiteindelijke doel in van wiskunde-onderwijs. - benoemt en bepaalt de verschillende deeldomeinen van het leerdomein rekenen - ontdekt de belangrijkste didactische principes van rekenen via interactieve rekenopdrachten. - bekijkt rekenmateriaal m.b.t. de leerdomeinen, didactische principes en accenten en in functie van deze kaders de sterktes en zwaktes bepalen. - ziet wat het uiteindelijke doel, de intentie is van taal-onderwijs. - kan taal integreren als een communicatief gebeuren. - benoemt en bepaalt de verschillende deeldomeinen van het leerdomein taal - ervaart de verschillende verwerkingsniveaus en aspecten van taal. - verwerft inzicht bij de kerngedachten van taalvaardigheid in het buitengewoon onderwijs en de zorg - bepaalt vanuit kaders de sterktes en zwaktes van taalmateriaal m.b.t. de leerdomeinen, verwerkingsniveaus en aspecten. - ziet het uiteindelijke doel in van wereldoriëntatie/algemene sociale vorming - benoemt en bepaalt de verschillende deeldomeinen van het leerdomein wereldoriëntatie/algemene sociale vorming - ziet de verschillen tussen een projectwerking en thematisch werken in, somt deze op en zet ze bewust in - geeft invulling aan een project vanuit verschillende leerdomeinen. - is in staat taakgerichte activiteiten kiezen bij een project/thema. - ziet het uiteindelijke doel in van het leerdomein socio-emotionele ontwikkeling - benoemt en bepaalt de verschillende deeldomeinen van het leerdomein socio-emotionele ontwikkeling - beleeft een aantal mogelijkheden om te ontdekken hoe inzichten, vaardigheden en attitudes tot ontplooiing kunnen komen binnen het leerdomein socio-emotionele ontwikkeling Werkvormen Werkvorm Spreiding Startmoment(en) Contacturen (30u) 3 periodes periode 1 Zelfstudie (95u) 3 periodes periode 1 Pagina 6 van 10 - versie:

26 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Evaluatie Ex. kans Moment Vorm Gewicht Herhaal baar? 1 van september tot en met juni 2 augustusseptember Studiematerialen (onder voorbehoud) Toelichting opdracht 100% Ja Schriftelijke opdracht opdracht 100% NVT Schriftelijke opdracht Voorwaarde om te slagen is dat de student deelnam aan de lessen Eerste zittijd Dit opleidingsonderdeel wordt geëvalueerd door middel van een schriftelijke opdracht. Voor de verwachtingen en criteria hieromtrent verwijzen we naar de evaluatiewijzer; "Schriftelijke opdrachten". Tweede zittijd Schriftelijke opdracht opgegeven door de lesgever. Medium Studiemateriaal Auteur Uitgever ISBN Cursus Digitale leeromgeving Te verwerven competenties (zie lijst met competenties vooraan) Kerncompetenties: 1, 2 BNB Syllabus: wordt tijdens de lessen zelf gegeven BNB Evaluatiewijzer Pagina 7 van 10 - versie:

27 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Studiegebied Opleiding Onderwijs Voorbereidingsprogramma ZO Voorbereidingsprogramma Tijdsorganisatie: Periode Docent(en): Vinck Wendy Studiepunten: 5 Wegingsfactor: 5 Quotering: Op 20 (tot op een geheel getal) Delibereerbaar Studiebelasting: 125u Contacturen per jaar: 30u Soort opleidingsonderdeel: enkelvoudig opleidingsonderdeel Trajectschijf: 1 Soort contract: DIP, CRD, EXD, EXC Onderwijstaal: Nederlands Opleidingsonderdeel DLO/12-13/VB-ZO/DIDSO - Didactiek - secundair onderwijs Toelatingsvoorwaarden (volgtijdelijkheid) De student is verbonden aan het onderwijs door werk of stage en werkt er met kinderen met specifieke noden en mogelijkheden. De student heeft geen pedagogisch didactisch bekwaamheidsbewijs. Studievoortgang Geen specifieke studievoortgangsmaatregel. Leerinhoud Doelgroep: gewoon Secundair onderwijs en BuSO OV4 Tijdens deze sessies wordt ingegaan op de verschillende componenten van het didactisch proces. Daarnaast wordt ingezoemd op basisdidactiek van rekenen en taal en dit op verschillende niveaus (GO, BuBoa, Buso) Volgende thema s komen aan bod ; 1. Doelen 2. Opbouw van een lesactiviteit 3. Klasklimaat klasmanagement 4. Sticordi-maatregelen, organisatievormen, observatie en evaluatie Sessie 5 t.e.m.8 Hoe kunnen we leerlingen helpen met diverse leerproblemen? We gaan vooral leerstijlgericht en talentgericht aan de slag. Daarbij leren we de cruciale leercompetenties herkennen en remediëren. We bekijken welke recente theorieën over leren dit proces kunnen ondersteunen. Daarnaast plaatsen we Leren Leren in een breder kader. We vertrekken van de VOET (vakoverschrijdende eindtermen) en nemen de stap naar het ontwikkelen van leerlijnen. Hoe kan een school Leren Leren integreren en organiseren? Welke taken kunnen studiebegeleiders, GON- en GOK-begeleiders hierin opnemen? Aan de hand van praktijkvoorbeelden reiken we mogelijke oplossingen aan. 9. Groepswerk: herhaling, evaluatie, reflectie Doelstellingen De student - begrijpt het nut en de nood van ontwikkelingsdoelen, leerplandoelen en eindtermen - interpreteert, selecteert en formuleert soorten doelen binnen concrete klassituaties. - verkent aspecten van een goed opgebouwde activiteit - voelt via ervaringsgerichte activiteiten de verschillende kenmerken van een les aan, en kan deze binnen andere contexten benoemen - heeft inzicht in de wezenlijke componenten van een handleiding, een activiteit - analyseert lesvoorbereidingen kritisch - bepaalt en begrijpt factoren die een klasklimaat - (h)erkent en integreert de vijf rollen van de leraar: gastheer, presentator, didacticus, pedagoog, afsluiter, (coach) - optimaliseert de effectiviteit van een leerinhoud door gepaste werkvormen/organisatievorm te kiezen. - verkent didactische strategieën die effect hebben op leerprestaties - bepaalt een didactische aanpak waardoor kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes gerealiseerd worden. - benoemt zorgverbredende maatregelen juist vanuit de verschillende sticordi-maatregelen (stimuleren, compenseren, remediëren, dispenseren). - bespreekt de functie van heterogene/homogene klasgroepen - bekijkt differentiëren ruim - bekijkt evalueren in een breder kader van procesgericht werken. - past kenmerken van evalueren toe in concrete klassituaties. - evalueert kwaliteitsvol onderwijzen op leerkrachtniveau, taakkenmerken, leerlingniveau. - herkent de eigen leerstijl en erkent de impact ervan op de doceerstijl; - verwerft inzicht in de cruciale leercompetenties en de daarmee verbonden remediëringsstrategieën; - beseft dat begrip van de werking van het puberbrein essentieel is om jongeren bij te staan in hun leerproces; - heeft inzicht in talentgericht onderwijs; - is zich bewust van de kracht van motiverende werkvormen; - kan leerproblemen herkennen en benoemen en er een aangepaste coaching aan verbinden; - erkent het belang van de VOET en het ontwikkelen van leerlijnen; - is zich bewust van de waaier van leeractiviteiten die Leren Leren op een secundaire school omvat; - heeft inzicht in de integratie en organisatie van Leren Leren binnen een secundaire school; - verkent de mogelijke taken van studiebegeleiders, GON- en GOK-begeleiders binnen het kader van Leerzorg ; - kan de link leggen tussen de schoolidentiteit en de geboden leerzorg Werkvormen Werkvorm Spreiding Startmoment(en) Contacturen (30u) 3 periodes periode 1 Zelfstudie (95u) 3 periodes periode 1 Pagina 8 van 10 - versie:

28 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Evaluatie Ex. kans Moment Vorm Gewicht Herhaal baar? 1 van september tot en met juni 2 augustusseptember Studiematerialen (onder voorbehoud) Toelichting opdracht 100% Ja Schriftelijke opdracht opdracht 100% NVT Schriftelijke opdracht Voorwaarde om te slagen is dat de student deelnam aan de lessen Eerste zittijd Dit opleidingsonderdeel wordt geëvalueerd door middel van een schriftelijke opdracht. Voor de verwachtingen en criteria hieromtrent verwijzen we naar de evaluatiewijzer; "Schriftelijke opdrachten". Tweede zittijd Schriftelijke opdracht opgegeven door de lesgever. Medium Studiemateriaal Auteur Uitgever ISBN Cursus Digitale leeromgeving Te verwerven competenties (zie lijst met competenties vooraan) Kerncompetenties: 1, 2, 4.2 BNB Syllabus: wordt tijdens de lessen zelf gegeven BNB Evaluatiewijzer Pagina 9 van 10 - versie:

29 Karel de Grote-Hogeschool Katholieke hogeschool Antwerpen vzw Globaal overzicht studiematerialen (herhaling) Medium Digitale leeromge ving Studiemateriaal en auteur BNB Evaluatiewijzer Uitgever en ISBN Code opl.onderdeel DLO/12-13/VB-ZO/DIDBASIS DLO/12-13/VB-ZO/DIDSO Cursus BNB Syllabus: wordt tijdens de lessen zelf gegeven DLO/12-13/VB-ZO/DIDBASIS DLO/12-13/VB-ZO/DIDSO Pagina 10 van 10 - versie:

STUDIEGIDSS. Campus Markgrave. 2018 Antwerpen

STUDIEGIDSS. Campus Markgrave. 2018 Antwerpen KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING VOORTRAJECT DIDACTIEK BACHELOR BUITENGEWOON ONDERWIJS STUDIEGIDSS ACADEMIEJAAR 2011-2012 Campus Markgrave Van Schoonbekestraat 143 2018 Antwerpen

Nadere informatie

Instroombeleid banaba s lerarenopleiding. BNB zorgverbreding & remediërend leren BNB buitengewoon onderwijs

Instroombeleid banaba s lerarenopleiding. BNB zorgverbreding & remediërend leren BNB buitengewoon onderwijs Instroombeleid banaba s lerarenopleiding BNB zorgverbreding & remediërend leren BNB buitengewoon onderwijs Projectgroep Aanleiding Voortgezette opleiding banaba Toelatingsvoorwaarden zijn veranderd: Instroom

Nadere informatie

banaba-opleidingen BuO en Zorg, postgraduaat ICO

banaba-opleidingen BuO en Zorg, postgraduaat ICO Competentiematrices banaba-opleidingen BuO en Zorg, postgraduaat ICO Project uit de 1 ste ronde (2007-2008) : Afstemming van de banabaopleidingen op de implementattie van het leerzorgkader Inhoudstafel

Nadere informatie

Bijlage 1/5 Competentiematrix

Bijlage 1/5 Competentiematrix Bijlage 1/5 Competentiematrix 2016-17 COMPETENTIEMATRIX _ VERKORT 1. Planmatig begeleider van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 1.1. Een positieve grondhouding bezitten met betrekking tot de

Nadere informatie

KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL STUDIEGEBIED ONDERWIJS BACHELOR BUITENGEWOON ONDERWIJS. Deeltijdse opleiding Tweede jaar STUDIEGIDS ACADEMIEJAAR 2013-2014

KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL STUDIEGEBIED ONDERWIJS BACHELOR BUITENGEWOON ONDERWIJS. Deeltijdse opleiding Tweede jaar STUDIEGIDS ACADEMIEJAAR 2013-2014 KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL STUDIEGEBIED ONDERWIJS BACHELOR BUITENGEWOON ONDERWIJS Deeltijdse opleiding Tweede jaar STUDIEGIDS ACADEMIEJAAR 2013-2014 Campus Markgrave Van Schoonbekestraat 143 2018 Antwerpen

Nadere informatie

KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL STUDIEGEBIED ONDERWIJS BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDIËREND LEREN. Voltijdse opleiding STUDIEGIDS ACADEMIEJAAR 2013-2014

KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL STUDIEGEBIED ONDERWIJS BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDIËREND LEREN. Voltijdse opleiding STUDIEGIDS ACADEMIEJAAR 2013-2014 KAREL DE GROTE-HOGESCHOOL STUDIEGEBIED ONDERWIJS BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDIËREND LEREN Voltijdse opleiding STUDIEGIDS ACADEMIEJAAR 2013-2014 Campus Markgrave Van Schoonbekestraat 143 2018 Antwerpen

Nadere informatie

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,

Nadere informatie

zorgvisie Heilige familie Lagere school

zorgvisie Heilige familie Lagere school zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in

Nadere informatie

G.V.Basisschool Hamont-Lo

G.V.Basisschool Hamont-Lo G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het

Nadere informatie

De specifieke lerarenopleiding

De specifieke lerarenopleiding geëngageerd onderzoekend communicatief talent ontwikkelend vakdeskundig leerling gericht samenwerkend De specifieke lerarenopleiding dynamisch leergierig master Jij bent... inspirerend creatief toekomstgericht

Nadere informatie

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4 ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester

Nadere informatie

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4 ALGEMENE INFORMATIE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester

Nadere informatie

Competentiematrix. Bachelor na bachelor. Buitengewoon onderwijs

Competentiematrix. Bachelor na bachelor. Buitengewoon onderwijs Competentiematrix Bachelor na bachelor Buitengewoon onderwijs Academiejaar 2013-2014 1 Competentiematrix van de bachelor-na-bachelor-opleidingen onderwijs: buitengewoon onderwijs (BaBO) en zorgverbreding

Nadere informatie

bachelor-na-bachelor buitengewoon onderwijs campus Tielt

bachelor-na-bachelor buitengewoon onderwijs campus Tielt bachelor-na-bachelor buitengewoon onderwijs campus Tielt VAN HARTE WELKOM IN ONZE OPLEIDING! Je hebt interesse in kinderen met een beperking of een specifieke onderwijsbehoefte. Je wil hun ontwikkeling

Nadere informatie

bachelor-na-bachelor buitengewoon onderwijs campus Kortrijk

bachelor-na-bachelor buitengewoon onderwijs campus Kortrijk bachelor-na-bachelor buitengewoon onderwijs campus Kortrijk VAN HARTE WELKOM IN ONZE OPLEIDING! Je hebt interesse in kinderen met een beperking of specifieke onderwijsbehoeften. Je wil hun ontwikkeling

Nadere informatie

ECTS- FICHE. L.Fret, H. Hicketick, S. Van Schoubroeck

ECTS- FICHE. L.Fret, H. Hicketick, S. Van Schoubroeck Specifieke lerarenopleiding ECTS- FICHE ECTS-Fiche Communicatievaardigheid Code: COMM Cluster: 1 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 lestijden Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Gids voor de praktijkschool (GPS) schoolversie Bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs Bachelor in het onderwijs: zorgverbreding en

Gids voor de praktijkschool (GPS) schoolversie Bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs Bachelor in het onderwijs: zorgverbreding en Gids voor de praktijkschool (GPS) schoolversie Bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs Bachelor in het onderwijs: zorgverbreding en remediërend leren avondtraject 1. Welk doel heeft deze gids?

Nadere informatie

GEBOEID DOOR ZORG? Departement Lerarenopleiding Campus Hemelrijk Hemelrijk 25, 3500 Hasselt T. 011 30 04 94 F. 011 30 04 99 www.khlim.

GEBOEID DOOR ZORG? Departement Lerarenopleiding Campus Hemelrijk Hemelrijk 25, 3500 Hasselt T. 011 30 04 94 F. 011 30 04 99 www.khlim. Departement Lerarenopleiding Campus Hemelrijk Hemelrijk 25, 3500 Hasselt T. 011 30 04 94 F. 011 30 04 99 www.khlim.be GEBOEID DOOR ZORG? BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDIEREND LEREN (BAZO) 2 jaar deeltijds

Nadere informatie

BACHELOR NA BACHELOR IN HET ONDERWIJS BRUGGE

BACHELOR NA BACHELOR IN HET ONDERWIJS BRUGGE BACHELOR NA BACHELOR IN HET ONDERWIJS BUITENGEWOON onderwijs BRUGGE profiel De BanaBa Buitengewoon onderwijs is er voor iedereen die graag in het buitengewoon onderwijs zou willen werken, reeds werkt,

Nadere informatie

BaCHeLor Na BaCHeLor in HeT onderwijs BUiTeNgeWooN onderwijs

BaCHeLor Na BaCHeLor in HeT onderwijs BUiTeNgeWooN onderwijs BaCHeLor Na BaCHeLor in HeT onderwijs BUiTeNgeWooN onderwijs brugge 2014-2015 profiel Wie mag de banaba buitengewoon onderwijs) volgen? 1. Iedereen met een bachelor kleuteronderwijs, lager of secundair

Nadere informatie

De cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen.

De cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen. Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel: COMMUNICATIEVAARDIGHEID Code: 10368 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 uur Deliberatie: mogelijk

Nadere informatie

THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN *

THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN * THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN * 1. De motivatie voor ontwikkeling en leren bij de leerlingen verhogen. 2. De ontwikkeling en /of leerwinst bij elke leerling verhogen.

Nadere informatie

Academiejaar 2013/2014. navorming. Mentor Klinisch Onderwijs. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2013/2014. navorming. Mentor Klinisch Onderwijs. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2013/2014 navorming Mentor Klinisch Onderwijs Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Navorming Mentor Klinisch Onderwijs Deze opleiding is een samenwerking van het departement Gezondheid en

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: 10377 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs 1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een

Nadere informatie

Mentorenvorming D1. Sessie 2. Elisa Vandenbussche

Mentorenvorming D1. Sessie 2. Elisa Vandenbussche Mentorenvorming D1 Sessie 2 Elisa Vandenbussche Inhoud 1. Inhoudelijke informatie over de opleidingsonderdelen 2. Coach bij de praktijkopdrachten en beoordelingstaken 3. Competenties student en mentor

Nadere informatie

elk kind een plaats... 1

elk kind een plaats... 1 Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie

Nadere informatie

Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.

Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven. Procedure en criteria voor het beoordelen van studenten in de beroepspraktijk Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.

Nadere informatie

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 MODULE Didactische competentie oefenlessen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 Aantal

Nadere informatie

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)

ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3) ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 3 (jaar 3) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed

Nadere informatie

De competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn:

De competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn: Specifieke lerarenopleiding C ECTS-fiche opleidingsonderdeel vakdidactische oefeningen 2 Code: 10375 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6

Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: niet

Nadere informatie

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het secundair onderwijs Diversiteit

Nadere informatie

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Ronde van Vlaanderen 2008. Omgaan met Diversiteit

Ronde van Vlaanderen 2008. Omgaan met Diversiteit Ronde van Vlaanderen 2008 Omgaan met Diversiteit Omgaan met diversiteit Diversiteitstest Referentiekader: omgaan met diversiteit Screeningsinstrument Doe de diversiteitstest! Vul de test individueel in.

Nadere informatie

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 MODULE Didactische competentie oefenlessen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Functiebeschrijving mentor

Functiebeschrijving mentor Functiebeschrijving mentor Algemeen kader: Krachtlijnen van het opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs ( OKB) Werken aan een schooleigen christelijke identiteit Werken aan een degelijk onderwijsinhoudelijk

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van School met de Bijbel Mijn Oogappel te MARKE

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van School met de Bijbel Mijn Oogappel te MARKE Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

ECTS- FICHE. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:

ECTS- FICHE. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken: Specifieke lerarenopleiding ECTS- FICHE ECTS-Fiche opleidingsonderdeel Onderwijspsychologie Code: 10372 Academiejaar: 2015 2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 150 à 180 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Een kleurrijke spiegel van de diversiteit op school

Een kleurrijke spiegel van de diversiteit op school projectgroep 1 NOvELLe: netwerk voor ontwikkeling van expertise voor de Limburgse lerarenopleidingen - Een kleurrijke spiegel van de diversiteit op school Gegevens respondent Codenaam: Postcode: Onderwijs:

Nadere informatie

Betreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs. Beste mentor

Betreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs. Beste mentor Groep lerarenopleiding - Kleuter- en lager onderwijs Campus Oude Luikerbaan, Oude Luikerbaan 79, 3500 Hasselt - T 011 18 05 00 Betreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs Het is eind mei. Het

Nadere informatie

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk oriëntatie

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk oriëntatie ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Specifieke lerarenopleiding Module Praktijk oriëntatie Code E1 Lestijden 40 Studiepunten 3 Ingeschatte totale 50 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot NEEN

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Specifieke lerarenopleiding Maatschappelijk en beroepsgericht handelen in de onderwijspraktijk

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Specifieke lerarenopleiding Maatschappelijk en beroepsgericht handelen in de onderwijspraktijk ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Specifieke

Nadere informatie

Info praktijk 2 BaLO Academiejaar

Info praktijk 2 BaLO Academiejaar 1. INHOUD EN ORGANISATIE PRAKTIJK 2 BaLO De student loopt gedurende het hele jaar stage in eenzelfde school. In samenspraak met de stageschool kiest hij twee graden (per semester een andere graad) waarin

Nadere informatie

1. Functionele gehelen

1. Functionele gehelen AR-WG BASISCOMP-DOC-1718-004 Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald door twee factoren. Enerzijds zijn er tien functionele

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel VAKDIDACTISCHE STAGE Code: 10379 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 9 Studietijd: 225 à 270 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Doorstroming en oriëntering

Doorstroming en oriëntering Doorstroming en oriëntering Wat? De school wil aan alle leerlingen de kans bieden op een succesvolle loopbaan. Succesvol zijn in het onderwijs betekent dat de leerling, bij voorkeur op de leeftijd van

Nadere informatie

1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld.

1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld. Zorgbeleid 1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld. Iedereen is uniek en mag een eigen aanpak vereisen voor de verschillende ontwikkelingsdomeinen. Met ons zorgbeleid pogen we om elk kind datgene te geven

Nadere informatie

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken

Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken Bedoeling Een hulpmiddel aanbieden om via handelingsplanning ontwikkelingsgericht te werken. Uitbouwen van een werkbaar, gebruiksvriendelijk

Nadere informatie

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken

Nadere informatie

MICROTEACHING: een kort lesfragment door een student gegeven aan medestudenten.

MICROTEACHING: een kort lesfragment door een student gegeven aan medestudenten. Inhouden en doelen van de opdrachten in de praktijkcomponent van de SLO en de GLO van BEO MICROTEACHING: een kort lesfragment door een student gegeven aan medestudenten. de student geeft 10 à 20 minuten

Nadere informatie

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013 Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale

Nadere informatie

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 MODULE Klasmanagement (KLM) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 Aantal studiepunten 3

Nadere informatie

De verhouding tussen de basiscompetenties, de Dublindescriptoren en de domeinspecifieke leerresultaten

De verhouding tussen de basiscompetenties, de Dublindescriptoren en de domeinspecifieke leerresultaten Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald op basis van de volgende twee factoren: - tien functionele gehelen - een set van attitudes

Nadere informatie

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE BEOORDELINGSCRITERIA VOOR STAGE 2 (WIE DOET WAT? WELKE CRITERIA? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL 1: WIE DOET WAT? ROL VAN DE STUDENT: WETEN,

Nadere informatie

Onderwijs en Maatschappij (OMA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X

Onderwijs en Maatschappij (OMA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X MODULE Onderwijs en Maatschappij (OMA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X Aantal studiepunten

Nadere informatie

Klaar voor redelijke aanpassingen

Klaar voor redelijke aanpassingen Klaar voor redelijke aanpassingen Stad Antwerpen, inspiratiedag Exclusief Inclusief 17 maart 2015 Marijke Wilssens docent en onderzoeker Arteveldehogeschool Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon

Nadere informatie

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck Didactische werkvormen in het hoger onderwijs Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck HoGent, een mix van werkvormen Uitgangspunten: Elk talent telt>>maatwerk gezien diversiteit in instroom Vraag

Nadere informatie

Wij gaan met plezier naar school.

Wij gaan met plezier naar school. www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen

Nadere informatie

Visie op het basisaanbod

Visie op het basisaanbod 1. Doel van de tekst Het M decreet voorziet het type basisaanbod voor leerlingen die, al dan niet tijdelijk, kampen met moeilijkheden die het leren hinderen. De wetgeving geeft geen invulling aan de organisatie

Nadere informatie

Overzicht van de trajecten

Overzicht van de trajecten Pedagogische Begeleiding Regio Antwerpen Noorderlaan 108 2030 Antwerpen 03 543 97 05 www.dsko.be www.katholiekonderwijs.vlaanderen Trajecten pedagogische begeleiding BaO en BuBaO 2018-2019 Voor het schooljaar

Nadere informatie

Uitdagingen voor de professionalisering en de loopbaan van leerkrachten. Geert Devos.

Uitdagingen voor de professionalisering en de loopbaan van leerkrachten. Geert Devos. Uitdagingen voor de en de loopbaan van Geert Devos www.steunpuntssl.be Systeem van Effectieve Effectieve Focus op lespraktijk en leren van leerlingen Actief leren Observatie expert leraren met feedback

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom. De cursist moet de volgende opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen:

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom. De cursist moet de volgende opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen: Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel PHIOLIO 1 en 2 Code: 10366-10367 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 24 Studietijd: 600 à 720 u Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Buitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten

Buitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende

Nadere informatie

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS

Nadere informatie

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 MODULE Klasmanagement (KLM) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 Aantal studiepunten 3

Nadere informatie

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS

Nadere informatie

Heikamperweg AZ Asten-Heusden

Heikamperweg AZ Asten-Heusden Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht

Nadere informatie

infobrochure methodeonderwijs De Lotus

infobrochure methodeonderwijs De Lotus infobrochure methodeonderwijs De Lotus Mosselerlaan 62 3600 GENK 089 35 16 21 directie.middenschool@gocampusgenk.be Inhoudsopgave Inleiding Zelfgestuurd leren Kernteam Kringgesprek Coöperatieve werkvormen

Nadere informatie

ECTS- FICHE. centrum CVO Horito Campus Blairon. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:

ECTS- FICHE. centrum CVO Horito Campus Blairon. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken: HBO 5 orthopedagogie ECTS- FICHE ECTS-Fiche Observeren en rapporteren Code: 11515 Cluster: Academiejaar: 2016 2017 Studietijd: 40 lestijden Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling: Mogelijk Onderwijstaal: Nederlands

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR HET AMBT VAN LERAAR

FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR HET AMBT VAN LERAAR 1 FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR HET AMBT VAN LERAAR Naam personeelslid: School en instellingsnummer: Scholengemeenschap: Schoolbestuur: Eerste evaluator: Tweede evaluator: Functiebeschrijvingen, functioneringsgesprekken

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2012-2013 Inhoud Doel van de opleiding Situering van de opleiding Onderwijsvormen Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

Mentorenvorming 2 BaKO 22 oktober 2018

Mentorenvorming 2 BaKO 22 oktober 2018 Mentorenvorming 2 BaKO 22 oktober 2018 Bouwstenen praktijk Verkenningsdagen: (bijna) wekelijks, meestal donderdagen experimenteren, uitproberen, observeren, participeren, verantwoorden, Actieve stage:

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059)

VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059) VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059) 1 IN WELKE MATE ONTWIKKELT DE SCHOOL HAAR EIGEN KWALITEIT? K1. Visie De school weet wat ze met haar onderwijs wil bereiken

Nadere informatie

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE Onderwijs zoals we dat vroeger kenden, bestaat al lang niet meer. Niet dat er toen slecht onderwijs was, maar de huidige maatschappij vraagt meer van de leerlingen

Nadere informatie

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk

Nadere informatie

ECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen

ECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 60 Studiepunten 4 Ingeschatte totale 100 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

WERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR Geachte stagementor, vakmentor(en)

WERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR Geachte stagementor, vakmentor(en) WERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR 2018-2019 Geachte stagementor, vakmentor(en) Het traject werkplekleren bestaat uit een differentiatiestage (3 weken in semester 1 05/11/2018 t.e.m. 23/11/2018)

Nadere informatie

ECTS- FICHE. Via secretariaat en/of website. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:

ECTS- FICHE. Via secretariaat en/of website. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken: HBO5 Orthopedagogie ECTS- FICHE ECTS-Fiche Visies op Begeleiden Code: Visies op begeleiden Academiejaar: 2015-2016 Studietijd: 60 lestijden Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: mogelijk Onderwijstaal: Nederlands

Nadere informatie

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs!

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! OF DECREET Typologie: vroeger nu Type voor kinderen Type voor kinderen 1 met een licht mentale beperking 2 met een matig of ernstig mentale beperking 3 met ernstige

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

Leren met ambitie. jong en oud, hand in hand. een thuis vanuit. redelijkheid/rationaliteit, hartelijkheid/emotionaliteit, geloof/zingeving

Leren met ambitie. jong en oud, hand in hand. een thuis vanuit. redelijkheid/rationaliteit, hartelijkheid/emotionaliteit, geloof/zingeving . Missie Leren met ambitie jong en oud, hand in hand een thuis vanuit redelijkheid/rationaliteit, hartelijkheid/emotionaliteit, geloof/zingeving de toekomst tegemoet. 2. Visie 2. Ons opvoedingsproject

Nadere informatie

Van barrière naar redelijke aanpassing

Van barrière naar redelijke aanpassing Van naar redelijke aanpassing Inspiratiedag Vrijdag 25 november 2016 Jan Coppieters Pedagogisch begeleider binnen het project competentieontwikkeling 1. Je weet wat redelijke aanpassingen zijn 2. Je kan

Nadere informatie

Prodiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie

Prodiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie Prodiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie Het Project 2 Prodia doelstellingen Ontwikkeling van diagnostische protocollen - meer gestandaardiseerd en gelijklopend - wetenschappelijk onderbouwd

Nadere informatie

GROEIDOSSIER Praktijk SOV

GROEIDOSSIER Praktijk SOV GROEIDOSSIER Praktijk SOV 2017 2018 Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg 9 B-9000 Gent Tel.: 09 234 82 70 Fax: 09 234 80 01 www.arteveldehogeschool.be/oso/stage

Nadere informatie

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Zorgvuldig communiceren: het belang van een samenwerkingsmodel Dr. Inge Van Trimpont

Zorgvuldig communiceren: het belang van een samenwerkingsmodel Dr. Inge Van Trimpont Workshop Zorgvuldig communiceren: het belang van een samenwerkingsmodel Dr. Inge Van Trimpont Samenwerkingsmodel Schoolteam GON begeleider leerkracht KCA in de klas medeleerlingen Schoolbeleids - team

Nadere informatie

ECTS- FICHE. Via secretariaat en/of website. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:

ECTS- FICHE. Via secretariaat en/of website. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken: HBO5 Orthopedagogie ECTS- FICHE ECTS-Fiche Doelgroepen B Code: Doelgroepen B Academiejaar: 2015-2016 Studietijd: 40 lestijden Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: mogelijk Onderwijstaal: Nederlands Lector(en):

Nadere informatie

2.1. Gegevens m.b.t. de situering van onze onderwijsinstelling Gegevens met betrekking tot lokale situatie

2.1. Gegevens m.b.t. de situering van onze onderwijsinstelling Gegevens met betrekking tot lokale situatie 1 PEDAGOGISCH PROJECT 1. Algemeen 2. Elementen van ons pedagogisch project 2.1. Gegevens m.b.t. de situering van onze onderwijsinstelling 2.1.1. Profilering van de school als onderwijsinstelling behorend

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Module Didactische competentie stage 3

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Module Didactische competentie stage 3 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische competentie stage 3 Code E6 DCS3 Lestijden 40 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

SPECIFIEKE INFO PRAKTIJK 1 BaLO

SPECIFIEKE INFO PRAKTIJK 1 BaLO SPECIFIEKE INFO PRAKTIJK 1 BaLO 1. ORGANISATIE VAN DE PRAKTIJK De student loopt gedurende het hele jaar stage in eenzelfde school. De school wordt toegewezen door de opleiding. In semester 1 zijn er 5

Nadere informatie

Leraar en verantwoordelijkheden (LEV) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X

Leraar en verantwoordelijkheden (LEV) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X MODULE Leraar en verantwoordelijkheden (LEV) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X Aantal

Nadere informatie

VISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon.

VISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. OPVOEDEN en LEREN is gebaseerd op een draagvlak van STEUNEN, STUREN EN STIMULEREN: Om binnen de grenzen

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Rijselstraat 5 8200 Brugge T 050 38 12 77 F 050 38 11 71 www.howest.be Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2013-2014 Inhoud Doel

Nadere informatie