Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Minka Dumont Doel Workshop

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Doel Workshop"

Transcriptie

1 Rijke Lessen zetten je aan het denken Doel Workshop Het bieden van inzicht en handreikingen m.b.t.: Het zelf ontwerpen van lesmaterialen en projecten voor hoogbegaafde leerlingen Het vaardig maken van hoogbegaafde leerlingen in het stellen van hogere orde denkvragen 1

2 Inhoud van verrijkingsmateriaal Verrijkend lesmateriaal voor de cognitief talentvolle leerling moet: een beroep doen op creativiteit open opdrachten bevatten een hoog abstractieniveau hebben een hoge mate van complexiteit hebben meerwaarde bieden ten opzichte van reguliere leerstof stimuleren tot een onderzoekende houding een beroep doen op de zelfstandigheid van de leerling een reflectieve houding uitlokken een beroep doen op metacognitieve vaardigheden uitlokken tot interactie Rijke Lessen wat weten we al? Wat weet je van de Taxonomie van Bloom? (denk-paar-deel) Steek je vinger op als je op dit moment de zes denkniveaus van Bloom kunt noemen momenteel gebruik maakt van de taxonomie van Bloom in de plusklas 2

3 Vragen stellen Les Kikkers Variant 1 Wanneer kwaken kikkers? Hoe ademen kikkers? En kikkervisjes? Wat eten kikkers? Wat is koudbloedig? Waar leven kikkers? Les Kikkers Variant 2 Welke relatie zie je tussen de lichaamsbouw van de kikker en zijn manier van voortbewegen? Wat moet er aan een kikker veranderen wil het kunnen overleven in een woestijn? De kikker is een beschermde diersoort. Welke gevolgen zal het uitsterven van alle kikkers op de aarde hebben? (Wat zou er op aarde veranderen?) Ontwerp en beschrijf een kikkerparadijs, gebruik de achterkant van dit vel voor een tekening. Het antwoord is kikkervisje; verzin tenminste 5 vragen bij dit antwoord. De Taxonomie van Bloom 6. Creëren ren Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren Ontwerpen, maken, plannen, produceren, uitvinden, bouwen 5. Evalueren Motiveren of rechtvaardigen van een besluit of gebeurtenis Controleren, hypothetiseren, bekritiseren, experimenteren, beoordelen 4. Analyseren Informatie in stukken opdelen om de verbanden en relaties te onderzoeken Vergelijken, organiseren, uit elkaar halen, ondervragen, vinden 3. Toepassen Informatie in een andere context gebruiken Bewerkstelligen, uitvoeren, gebruiken, toepassen 2. Begrijpen Ideeën of concepten uitleggen Interpreteren, samenvatten, hernoemen, classificeren, uitleggen 1. Onthouden Informatie herinneren. Herkennen, beschrijven, benoemen Hogere orde denken 3

4 Lagere orde en hogere orde vragen Lagere orde vragen zijn vragen die een beroep doen op onthouden, begrijpen en (deels) toepassen Geschikt voor: Evalueren van de voorbereiding en het begrip van leerlingen Vaststellen van de sterktes en zwaktes van leerlingen Herhalen en samenvatten van gegeven informatie Lagere orde en hogere orde vragen Hogere orde vragen zijn de vragen waarbij voor het antwoord de vaardigheden voor analyseren, evalueren of creëren nodig zijn Geschikt voor: Stimuleren om verder en kritischer na te denken Stimuleren van het probleemoplossend denkvermogen Ontlokken van discussie Stimuleren om zelfstandig op zoek te gaan naar informatie 4

5 Aan de slag een compleet project in 20 minuten Belang van Evaluatie Welke criteria worden beoordeeld? Welke eisen stel je aan het eindresultaat? 5

6 Criteria & Eisen Voorbeeld: Je hebt een keukenkruk, een broodrooster, een gieter, een fluitketel en een driewieler. Verder heb je de beschikking over een goedgevulde gereedschapskist en een kast vol knutselspullen. Gebruik de bovenstaande artikelen voor je eigen, nieuwe uitvinding. Wat maak je er van? Teken een ontwerp en zet de beschrijving erbij. Criteria & Eisen Creatieve / originele uitvinding Overzichtelijke, nette ontwerptekening Duidelijke beschrijving 6

7 Blooming de plusklas Leerlingen verzinnen hun eigen hogere orde denkvragen over een zelfgekozen of door de leerkracht opgegeven onderwerp De BloomBox Bloom-Matrix Bloom-Dobbels Bloom-Draaiers Bloom-Fiches Blooming de plusklas Bloom-Matrix De basis van al het materiaal. Zesendertig vakjes met het begin van een vraag. Van links boven in de hoek tot rechts onder in de hoek lopen de vragen van lagere orde tot hogere orde Bloom-Dobbels Gebruik de twee dobbelstenen om te komen tot een begin van een vraag Bloom-Draaiers Draai de twee wijzers om te komen tot een begin van een vraag Bloom-Fiches Vele variaties mogelijk: Fiches verdelen in je team; BloomBingo; een specifieke set fiches om te focussen, bijv. op mogelijkheden, voorspellingen, een gebeurtenis, personen etc. 7

8 Blooming de plusklas BloomBingo Onderwerp: Onderwijs aan hoogbegaafden FicheWissel DubbelDobbel Slot 8

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden Peergroeponderwijs Over het opzetten van een plusklas Dé Dag 25 november 2016 Jaap Verouden jverouden@hetabc.nl Startopdracht Verzin zoveel mogelijk overeenkomsten tussen een kleerhanger en een koekoeksklok

Nadere informatie

Denken kun je Leren!

Denken kun je Leren! Denken kun je Leren! Bekijk de twee vragen hieronder. Op welke manier verschillen deze twee vragen van elkaar? (Bedenk het antwoord voor jezelf draai je naar degene waar je het dichtste bij zit bespreek

Nadere informatie

Je eigen onderwijs ontwikkelen

Je eigen onderwijs ontwikkelen Welkom bij: Je eigen onderwijs ontwikkelen Nora Steenbergen Penterman Zelf lessen ontwerpen 1 Doelgericht vaardigheden verder ontwikkelen samen met leerling leerdoelen bepalen inzicht in zichzelf sterke

Nadere informatie

Plusgroepen/ talentonderwijs op KBS De Langewieke. Nicky Wolthuis, KBS De Langewieke Dedemsvaart, 19 mei

Plusgroepen/ talentonderwijs op KBS De Langewieke. Nicky Wolthuis, KBS De Langewieke Dedemsvaart, 19 mei Plusgroepen/ talentonderwijs op KBS De Langewieke Nicky Wolthuis, KBS De Langewieke Dedemsvaart, 19 mei 2016 1 Wie ben ik en wat doe ik Sinds 2005 leerkracht op KBS De Langewieke, Dedemsvaart In 2012 gestart

Nadere informatie

Leren Denken! in de 21 ste Eeuw. Minka Dumont November 2014

Leren Denken! in de 21 ste Eeuw. Minka Dumont November 2014 Leren Denken! in de 21 ste Eeuw Minka Dumont November 2014 www.ihots.nl Praatje 20 min. Over de toekomst en 21 ste eeuwse vaardigheden Eigen inhoud kiezen 10 min. Werk in groepjes aan de opdracht die hoort

Nadere informatie

Leren Denken in de 21 ste Eeuw

Leren Denken in de 21 ste Eeuw Leren Denken in de 21 ste Eeuw Minka Dumont November 2015 www.ihots.nl Praatje 20 min. Over de toekomst en 21 ste eeuwse vaardigheden Eigen inhoud kiezen 10 min. Werk in groepjes aan de opdracht die hoort

Nadere informatie

talenten ontwikkelen. Workshop Acadin. William Meuleman Onderwijsadviseur DE Ambassadeur Acadin

talenten ontwikkelen. Workshop Acadin. William Meuleman Onderwijsadviseur DE Ambassadeur Acadin talenten ontwikkelen Workshop Acadin William Meuleman Onderwijsadviseur DE Ambassadeur Acadin 1 wat biedt deze workshop? In deze workshop: 1. Wat is Acadin (kort) 2. Impressie van de leeromgeving 3. Hoe

Nadere informatie

NU leren voor de TOEKOMST

NU leren voor de TOEKOMST Welkom Kies alstublieft de cirkel die je situatie het best omschrijft. Vervolgens het verzoek of groen/blauw en rood/geel bij elkaar plaats willen nemen. Voortgezet Onderwijs Veel ervaring (21 ste eeuwse

Nadere informatie

Verrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3. Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011

Verrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3. Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011 Verrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3 Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011 Kenmerken van een (hoog)begaafde leerling Plenaire opdracht: Wat zijn voor jou de kenmerken van een (hoog)begaafde

Nadere informatie

CBS De Holtenhoek. Plusgroep 2012-2013

CBS De Holtenhoek. Plusgroep 2012-2013 Plusgroep 2012-2013 Wanneer hoogbegaafd? CITO A of A+ scores na zes of twaalf maanden doortoetsen op Cito begrijpend lezen en rekenen De leerling voldoet aan een aantal kenmerken van hoogbegaafdheid Kenmerken

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Je eigen onderwijs ontwikkelen

Je eigen onderwijs ontwikkelen Je eigen onderwijs ontwikkelen Allen van harte welkom! Nora Steenbergen-Penterman Onderwijskundige 20 april 2016 Opdracht 1: wat/waarvoor wil je onderwijs ontwikkelen? www.talentstimuleren.nl Het curriculaire

Nadere informatie

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek. ICT&O

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek.   ICT&O Onderwijsontwerp Onderwijsontwerp methodiek methodiek ICT&O www.saxion.nl/icto Voorwoord Ga jij een module/onderwijseenheid (her)ontwerpen? Dan komt SHUFFLE wellicht goed van pas. Deze onderwijsontwerp

Nadere informatie

Compacten en verrijken voor getalenteerde kinderen.

Compacten en verrijken voor getalenteerde kinderen. Onderwijsdag 20 maart 2012 Compacten en verrijken voor getalenteerde kinderen. Compacten en verrijken zijn begrippen die meestal gebruikt worden in de context van onderwijs voor begaafde leerlingen. Leerlingen

Nadere informatie

Taxonomie van Bloom. (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren. Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren

Taxonomie van Bloom. (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren. Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren Taxonomie van Bloom (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren Ontwerpen, maken, plannen, produceren, uitvinden, bouwen 5. Evalueren Motiveren

Nadere informatie

* Kleuters uitdagen werkt!

* Kleuters uitdagen werkt! voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs * Kleuters uitdagen werkt! Dolf Janson Kleuter is een ontwikkelingsfase Kleuter is geen leeftijdsaanduiding Wat betekent dit voor jonge kinderen met

Nadere informatie

Masterclass: Van visie op talentontwikkeling. Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012

Masterclass: Van visie op talentontwikkeling. Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012 Masterclass: Van visie op talentontwikkeling tot ingebed beleid Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012 Dabrowski: overexcitabilities productief gevoelig scherpe waarneming Dweck: FIXED vs growth mindset

Nadere informatie

ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent

ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent Vier in balans 2 ICT coördinator Beleid Organisatie Deskundigheidsbevordering Begeleiding leerkrachten Communicatie Administratie

Nadere informatie

Inspiratiesessie SLO conferentie Day a Week School. 14 november 2018

Inspiratiesessie SLO conferentie Day a Week School. 14 november 2018 Inspiratiesessie SLO conferentie Day a Week School 14 november 2018 Leerlingen van verschillende scholen 1 hele dag per week samen Eigen, vaste leerkracht en medeleerlingen Hele dag passend onderwijs Heterogene

Nadere informatie

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek. ICT&O

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek.  ICT&O Onderwijsontwerp Onderwijsontwerp methodiek methodiek ICT&O www.saxion.nl/icto Voorwoord Ga jij een module/onderwijseenheid (her)ontwerpen? Dan komt SHUFFLE wellicht goed van pas. Deze onderwijsontwerp

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

Sinemiddag Verdiepend lezem. 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen

Sinemiddag Verdiepend lezem. 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen Sinemiddag Verdiepend lezem 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Contactgegevens Bianca Lammers b.lammers@cps.nl 06 29502901 Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek

Nadere informatie

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Blooms taxonomie Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Evalueren Evalueren = de vaardigheid om de waarde van iets (literatuur, onderzoeksrapport, presentatie etc) te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011

Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011 Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011 Hoe je het onderbuikgevoel zichtbaar maakt voor leerlingen (en jezelf) Wat bedoel ik met determineren? Hoe doe je dat

Nadere informatie

Verrijkingslessen voor cognitief talent. Handreiking voor lesontwikkelaars

Verrijkingslessen voor cognitief talent. Handreiking voor lesontwikkelaars Verrijkingslessen voor cognitief talent Handreiking voor lesontwikkelaars Inleiding Deze hand-out heeft als doel een aantal richtlijnen en praktische tips te geven voor het ontwerpen van lessen voor de

Nadere informatie

Bloom. Taxonomie van. in de praktijk

Bloom. Taxonomie van. in de praktijk Bloom Taxonomie van in de praktijk De taxonomie van Bloom kan worden toegepast als praktisch hulpmiddel bij het differentiëren in denken en doen. Het helpt je om in je vraagstelling een plaats te geven

Nadere informatie

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste

Nadere informatie

Uitdagend? Voor wie? Hoe maak je een leeromgeving uitdagend voor leerlingen met zeer hoge capaciteiten?

Uitdagend? Voor wie? Hoe maak je een leeromgeving uitdagend voor leerlingen met zeer hoge capaciteiten? Uitdagend? Voor wie? Hoe maak je een leeromgeving uitdagend voor leerlingen met zeer hoge capaciteiten? Donders Ontmoet Onderwijs 2017 Dr. Lianne Hoogeveen Radboud Centrum Sociale Wetenschappen (RadboudCSW)

Nadere informatie

Techniekketen NM-Limburg Op maat naar innovatief onderwijs 2020

Techniekketen NM-Limburg Op maat naar innovatief onderwijs 2020 Techniekketen NM-Limburg Op maat naar innovatief onderwijs 2020 Waarom? Economische ontwikkelingen Roep om technisch personeel Demografisch Samenstelling (beroeps)bevolking Technische ontwikkelingen Innovaties

Nadere informatie

Werkgroep 5.2 Verrijkingsprojecten groep 3-4-5

Werkgroep 5.2 Verrijkingsprojecten groep 3-4-5 Werkgroep 5.2 Verrijkingsprojecten groep 3-4-5 Panama-conferentie Greetje van Dijk 19 januari 2017 van 16.15-17.30 uur g.vandijk@onderwijsadvies.nl Werkgroep-indeling 16.15 uur Welkom en toelichting programma

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen

Nadere informatie

Hogere Orde Denken in de klas! De BloomBox. Handleiding Leerkrachten. De materialen in de BloomBox -

Hogere Orde Denken in de klas! De BloomBox. Handleiding Leerkrachten. De materialen in de BloomBox - Hogere Orde Denken in de klas! De BloomBox Handleiding Leerkrachten De materialen in de BloomBox - Maken leerlingen vaardig in het stellen van hogere orde denkvragen Zijn speels van opzet en nodigen uit

Nadere informatie

Taxonomie van. Bloom in de praktijk van de kleuterklas

Taxonomie van. Bloom in de praktijk van de kleuterklas Taxonomie van Bloom in de praktijk van de kleuterklas De taxonomie van Bloom kan worden toegepast als praktisch hulpmiddel bij de ontwikkeling van lesmateriaal en activiteiten. Het model gaat ervan uit

Nadere informatie

KLEUTERS MET EEN ONTWIKKELINGSVOORSPRONG

KLEUTERS MET EEN ONTWIKKELINGSVOORSPRONG KLEUTERS MET EEN ONTWIKKELINGSVOORSPRONG JESSICA MULDER - Opzet workshop - Inventarisatie vragen en behoeften - De zes profielen van het hoogbegaafde kind -In kaart brengen van een HB leerling a.d.h.v.

Nadere informatie

Parallellezing 36 Doelgericht verrijken kerndoelen, methodedoelen,verrijkingsdoelen

Parallellezing 36 Doelgericht verrijken kerndoelen, methodedoelen,verrijkingsdoelen Parallellezing 36 Doelgericht verrijken kerndoelen, methodedoelen,verrijkingsdoelen Panamaconferentie 16-17 jan 2014 Greetje van Dijk g.vandijk@onderwijsadvies.nl Doelgericht verrijken Om welke leerlingen

Nadere informatie

XL-rekenspellen voor jonge slimme kinderen

XL-rekenspellen voor jonge slimme kinderen XL-rekenspellen voor jonge slimme kinderen SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Panamaconferentie 2014 Anneke Noteboom (SLO) Programma Welkom, doel, programma en wensen Wat zijn rekenspellen?

Nadere informatie

DEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht

DEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente

Nadere informatie

Toetstermen en taxonomiecodes

Toetstermen en taxonomiecodes Toetstermen en taxonomiecodes Door middel van toetstermen is vastgelegd wat deelnemers moeten kennen en kunnen. Een toetsterm is bepalend voor de inhoud van de opleiding en de toetsing. Dit betekent dat

Nadere informatie

Goed leraarschap voor (hoog)begaafde leerlingen

Goed leraarschap voor (hoog)begaafde leerlingen Goed leraarschap voor (hoog)begaafde leerlingen VAN MOETIVATIE NAAR MOTIVATIE Presentatie voor stg BOOM, 17-11- 2016 Ton van Houtert t.houtert@fontys.nl Aanleiding Kamerbrief staatssecretaris Dekker 10

Nadere informatie

Het jonge kind uitgedaagd!

Het jonge kind uitgedaagd! Esther de Boer en Marijke Bertu, 29 november 2012 Het jonge kind uitgedaagd! Programma 1. Welkom 2. Wat is een ontwikkelingsvoorsprong? 3. Wat daagt het jonge kind uit? 4. Wat is er aan materiaal? 5. Waarmee

Nadere informatie

Profielproduct-2- -Verantwoording-!

Profielproduct-2- -Verantwoording-! 1 Profielproduct-2- -Verantwoording- Naamauteurs) F.J.Kuiper Vakgebied Aardrijkskunde Onderwerp HetzichtbaarmakenvanhethogereordedenkenindevwoC bovenbouwbijhetvakaardrijkskunde. Opleiding InterfacultaireLerarenopleidingen,UniversiteitvanAmsterdam

Nadere informatie

(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus

(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus (Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus Linschoten juli 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Visie... 3 Doelgroep... 3 Signaleren... 4 Onderpresteerders... 4 Onderwijsbehoeften... 4 Begeleiding...

Nadere informatie

2. Definitie. Inhoud. 1. Visie op het kind 2. Definitie 3. Doelgroep 4. Selectie&voortgang 5. Verantwoordelijkheid&communicatie

2. Definitie. Inhoud. 1. Visie op het kind 2. Definitie 3. Doelgroep 4. Selectie&voortgang 5. Verantwoordelijkheid&communicatie Beleidsprotocol Plusklas Dit protocol beschrijft kort en bondig onze visie op hoogbegaafdheid, de mogelijkheden die wij kunnen bieden aan de doelgroep en de vertaling naar de dagelijkse praktijk in school.

Nadere informatie

Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1

Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in deze les op een speelse en kritische manier een verdieping leggen in de begrippen kilogram en gram aangezien de meeste leerlingen

Nadere informatie

Conferentie

Conferentie ECNO 16 november 2017 Karin van de Mortel Begrijpend lezen: toepassen! WWW.CPS.NL Contactgegevens Karin van de Mortel k.vandemortel@cps.nl 06 290 446 14 Wat komt aan de orde? Begrijpend lezen: denken over

Nadere informatie

Gerreke Gierveld - Berbel Vervat

Gerreke Gierveld - Berbel Vervat Gerreke Gierveld - Berbel Vervat Doelen Je weet waarom het stellen vragen zo belangrijk is. Welke vragen zijn dan de juiste op welke moment? Daardoor stimuleren jullie een betrokken, ondernemende en nieuwsgierige

Nadere informatie

Taal)en)uitdagend)zaakvakonderwijs(

Taal)en)uitdagend)zaakvakonderwijs( Taal)en)uitdagend)zaakvakonderwijs The%most%exci-ng%phrase%to%hear%in%science,%the%one%that%heralds%the%most% discoveries,%is%not%"eureka!"%i%found%it!)%%but%...'that's%funny... %% IsaacAsimov Frank)van)Herwaarden)

Nadere informatie

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie 25 mei Versnellen & Verrijken Yvonne Janssen Doelen workshop Bewustwording van complexiteit

Nadere informatie

Begrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL

Begrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Begrijpend luisteren Annemarieke Kool CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Strategieën en voorbeelden 4. Differentiëren mbv taxonomie 5. Oefening

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke

Nadere informatie

Doel. Spel. www.ihots.nl. Duur: - Groep - Individueel. Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief.

Doel. Spel. www.ihots.nl. Duur: - Groep - Individueel. Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief. www.ihots.nl Doel Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief Spel Alle spellen Gebruik deze spiekbrief telkens wanneer je een spel start in de ihots app. Laat je inspireren door de

Nadere informatie

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële

Nadere informatie

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills http://www.21stcenturyskills.nl

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills http://www.21stcenturyskills.nl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills http://www.21stcenturyskills.nl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Film over de kennissamenleving

Nadere informatie

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in groepjes aan de slag om uit te rekenen hoeveel een schoolreisje kost. Ze gebruiken hierbij een computer om prijzen op te kunnen zoeken

Nadere informatie

Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4

Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4 Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4 Sine Limite 30 maart 2016 WWW.CPS.NL Sonja Sinkeldam 06 10936030 s.sinkeldam@cps.nl Wat komt aan de orde? Bewustwording Achtergrondkennis & terugblik Begrijpend luisteren/lezen

Nadere informatie

CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen

CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen Programma Wat is creativiteit? Creatieve mensen en hun kenmerken Het creatief proces Hoe herken je creativiteit bij kinderen?

Nadere informatie

Pittige Plus Torens. Hoog IQ wat nu? De Pittige Plus Torens Uitdagende en creatieve verrijking voor meer- en hoogbegaafde leerlingen.

Pittige Plus Torens. Hoog IQ wat nu? De Pittige Plus Torens Uitdagende en creatieve verrijking voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. Pittige Plus Torens Hoog IQ wat nu? De Pittige Plus Torens Uitdagende en creatieve verrijking voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. Voor de slimste 10-15 % va Meer- en hoogbegaafden Iedere school heeft

Nadere informatie

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 11: Mijn vrije tijd besteden c: Kiezen van een vrijetijdsbesteding Thema 1 Introles De leerling benoemt clubs, verenigingen

Nadere informatie

Plusklas Informatieavond

Plusklas Informatieavond Plusklas Informatieavond Dinsdag 9 oktober 2018 Welkom Programma o Welkom Even voorstellen Hand-out v.d. presentatie op de site o Over Hoogbegaafdheid Passend Onderwijs voor Hoogbegaafden? Presteren naar

Nadere informatie

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee. Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?

Nadere informatie

Creativiteit, kun je dat afdwingen?

Creativiteit, kun je dat afdwingen? Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan

Nadere informatie

Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1

Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1 Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1 In de eerste les gaan de leerlingen de school opmeten om gegevens te verzamelen voor het maken van een plattegrond. In de tweede les gaan de leerlingen de plattegrond

Nadere informatie

Krachtige leeromgevingen. Groepssessie 1: Curriculum Versie groep 1

Krachtige leeromgevingen. Groepssessie 1: Curriculum Versie groep 1 Krachtige leeromgevingen Groepssessie 1: Curriculum Versie groep 1 Planning groepssessies 1. Curriculum (vandaag) 2. Toetsen en evalueren (donderdag 30/10) Groepssessie 1 1. Curriculum op macroniveau 2.

Nadere informatie

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!!

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Welkom ONDERZOEKEND excelleren Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Wat gaan we vandaag doen? Introductie onderzoekend leren + excellentie Nieuwe aanpak:

Nadere informatie

Lesopzet docent- en zelffeedback gericht op verder leren door het schrijven van een beschouwende tekst 'Digitaal lesmateriaal'

Lesopzet docent- en zelffeedback gericht op verder leren door het schrijven van een beschouwende tekst 'Digitaal lesmateriaal' Lesopzet docent- en zelffeedback gericht op verder leren door het schrijven van een beschouwende tekst 'Digitaal lesmateriaal' Klas: 4 vmbo-t Leerdoelen door docent geformuleerd: Leerlingen gebruiken het

Nadere informatie

XL rekenonderwijs Fontys OSO

XL rekenonderwijs Fontys OSO Even voorstellen Stapsgewijs naar Excellent Rekenonderwijs Stefan van Zaalen en Annemieke Weterings Panama Conferentie 2014 Stefan van Zaalen: Leerkracht OBS de Baanbreker Afgestudeerd specialist hoogbegaafdheid

Nadere informatie

Beleid (hoog)begaafdheid. Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek

Beleid (hoog)begaafdheid. Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek Beleid (hoog)begaafdheid Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek Uitgangspunt missie en visie n Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken

Nadere informatie

Het creatief vermogen vergroten

Het creatief vermogen vergroten Projectmatig werken binnen wereldoriëntatie Het creatief vermogen vergroten In mijn klas zie ik leerlingen die mee willen gaan met hun tijd. Ze vinden het belangrijk om mee te denken over maatschappelijke

Nadere informatie

Werken met (hoog-) begaafde leerlingen in de klas

Werken met (hoog-) begaafde leerlingen in de klas Werken met (hoog-) begaafde leerlingen in de klas Helaas bestaan er nog steeds veel misverstanden over (hoog)begaafdheid en de onderwijsbehoeften van (hoog)begaafde leerlingen. Ieder lerend kind heeft

Nadere informatie

De Begaafden Wijzer. Opzet cursus Excellent en begaafd (in het) onderwijs :

De Begaafden Wijzer. Opzet cursus Excellent en begaafd (in het) onderwijs : www.debegaafdenwijzer.nl Marijke Schekkerman Onderwijsdeskundige hoogbegaafdheid Korte Stammerdijk 17 1382 BL Weesp 06-22842667 debegaafdenwijzer@upcmail.nl Opzet cursus Excellent en begaafd (in het) onderwijs

Nadere informatie

Day a Week School Doelstellingen

Day a Week School Doelstellingen Day a Week School Doelstellingen Oorspronkelijke versie: februari 2012, herzien in september 2019 Inleiding Day a Week School (DWS) heeft als hoofddoelstelling een zo breed mogelijke basis te leggen voor

Nadere informatie

Day a Week School Doelstellingen

Day a Week School Doelstellingen Day a Week School Doelstellingen Oorspronkelijke versie: februari 2012, herzien in 2018 Inleiding Day a Week School (DWS) heeft als hoofddoelstelling een zo breed mogelijke basis te leggen voor cognitieve

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren De sneeuwpop Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Mens en Natuur, Natuurkunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering Vakinhoud 2-3 lesuren Warmtegeleiding en -isolatie in dagelijkse

Nadere informatie

Van Doelstelling, naar leeractiviteit naar werkvorm

Van Doelstelling, naar leeractiviteit naar werkvorm wwwexpertisecentrum-kunsttheorienl Van Doelstelling, naar leeractiviteit naar werkvorm Dit collegevoorbeeld/lesvoorbeeld laat twee verschillende werkvormen zien, een werkvorm die gericht is op lagere orde

Nadere informatie

Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen

Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen De Middeleeuwen kennen verschillende stijlen en uitingsvormen van religieuze thema s Om de leerlingen hier een goed inzicht in te geven en zelf mee aan te slag

Nadere informatie

Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016

Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016 Beleid Meer - en Hoogbegaafdheid NUT Periode januari 2014 t/m januari 2016 1 vastgesteld dd. 22 april 2014 door MT De missie Op de Nutsscholen geven wij eigentijds onderwijs, passend bij wat de leerlingen

Nadere informatie

Spelend leren en ontdekken

Spelend leren en ontdekken Spelend leren en ontdekken Handboek drama voor het basisonderwijs Schema: leerlijn drama voor de leerlingen per twee leerjaren Bijlage 2 bij hoofdstuk 4 Etje Heijdanus-de Boer Anouk van Nunen Hans Boekel

Nadere informatie

Doelgericht met vaardigheden aan de slag

Doelgericht met vaardigheden aan de slag Doelgericht met vaardigheden aan de slag SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling 16 april 2015 Allen van harte welkom! Nora Steenbergen-Penterman productief Dabrowski: overexcitabilities gevoelig

Nadere informatie

VISIEWIJZER TALENTENKRACHT

VISIEWIJZER TALENTENKRACHT VISIEWIJZER TALENTENKRACHT Doel: -schoolteam krijgt door middel van discussie inzicht over zaken rond Talentenkracht (kennis vergroten, eye-openers, vragen laten ontstaan) -schoolteam ontwikkelt visie

Nadere informatie

Leren zichtbaar maken

Leren zichtbaar maken Leren zichtbaar maken Deze presentatie: De theorie: leren zichtbaar maken formatieve assessment De praktijk op Bader Primary School Hoe verder op Unit scholen? Leren zichtbaar maken met het Formatieve

Nadere informatie

Pittige Plus Torens. Hoog IQ wat nu? De Pittige Plus Torens Uitdagende en creatieve verrijking voor meer- en hoogbegaafde leerlingen.

Pittige Plus Torens. Hoog IQ wat nu? De Pittige Plus Torens Uitdagende en creatieve verrijking voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. Pittige Plus Torens Hoog IQ wat nu? De Pittige Plus Torens Uitdagende en creatieve verrijking voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. Voor de slimste 10-15 % va Meer- en hoogbegaafden Iedere school heeft

Nadere informatie

Stimulerend signaleren

Stimulerend signaleren Stimulerend Signaleren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie juni 2015 Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Desirée Houkema Stimulerend signaleren Talentontwikkeling

Nadere informatie

Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk

Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Thema-overzicht Thema-overzicht Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Kern van het thema Het thema Functies

Nadere informatie

STUDIEGIDS 2016 SPECIALISATIEMODULE OPZET VAN EEN PLUSKLAS

STUDIEGIDS 2016 SPECIALISATIEMODULE OPZET VAN EEN PLUSKLAS STUDIEGIDS 2016 SPECIALISATIEMODULE OPZET VAN EEN PLUSKLAS Leuk dat je geïnteresseerd bent in onze module Plusklas! In deze gids zetten we de details van de opleiding overzichtelijk voor je op een rijtje.

Nadere informatie

Stimulerend signaleren

Stimulerend signaleren Stimulerend signaleren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Desirée Houkema /thema/stimulerend signaleren Talenten worden zichtbaar als ze gestimuleerd worden productief Dabrowski: overexcitabilities

Nadere informatie

DE PLUSBUS. Informatiebrochure voor ouders

DE PLUSBUS. Informatiebrochure voor ouders Informatiebrochure voor ouders DE PLUSBUS In deze brochure vindt u algemene & praktische informatie over de plusklas De Plusbus. De Plusbus is onderdeel van Stichting Palludara. Inhoud Hoogbegaafd, nou

Nadere informatie

Protocol Meer - en Hoogbegaafdheid Nutsschool Hertogin Johanna-Poolster

Protocol Meer - en Hoogbegaafdheid Nutsschool Hertogin Johanna-Poolster Protocol Meer - en Hoogbegaafdheid 1 Nutsschool Hertogin Johanna-Poolster De missie van de Nutsscholen en de NHJ-Poolster Op de Nutsscholen geven wij eigentijds onderwijs, passend bij wat de leerlingen

Nadere informatie

Aan het eind van deze workshop

Aan het eind van deze workshop Creatief Denken in de Kleuterklas 2012 Minka Dumont Doelstelling Aan het eind van deze workshop weet u de regels voor het creatief denken bent u in staat activiteiten vorm te geven waarbij het creatief

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Een

Nadere informatie

Informatie Reflexis PlusKlas. De Wijzen uit het Oosten

Informatie Reflexis PlusKlas. De Wijzen uit het Oosten Informatie Reflexis PlusKlas De Wijzen uit het Oosten Passend onderwijs Maart 2010: opdracht van Reflexisbestuur: beleid maken voor passend onderwijs voor kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong Een onderwijsaanpassing

Nadere informatie

Plusklas PWA Beusichem

Plusklas PWA Beusichem Plusklas PWA Beusichem Beleidsnotitie juni 2017 1 Inhoud Inleiding 3 Aanleiding tot het vormen van een plusklas 3 Doel van de plusklas 4 Doelgroep en toelating 4 Organisatie en werkwijze plusklas 5 De

Nadere informatie

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool

Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen Het begrip Talent zegt vooral iets over de capaciteiten van een leerling. Sommige leerlingen hebben meer talent dan anderen.

Nadere informatie

Wiskundige Denkactiviteiten (WDA)

Wiskundige Denkactiviteiten (WDA) Wiskundige Denkactiviteiten (WDA) SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling 28 september 2016 Peter van Wijk Programma Voorbeelden van WDA s Wat zijn WDA s? Hoe zie je dit terug in de centrale

Nadere informatie

CONCEPT TOOL ONTWERPEN IN BEELD VOOR EIGEN GEBRUIK

CONCEPT TOOL ONTWERPEN IN BEELD VOOR EIGEN GEBRUIK 1 Leerdoelen verhelderen 1A Hoe ziet de vaardigheid eruit? Neem een vaardigheid die in komende project of les belangrijk gaat zijn. Schrijf de vaardigheid op een groot vel en verdeel de rest van het vel

Nadere informatie

Vragen stellen 3. Wat is de vraag?

Vragen stellen 3. Wat is de vraag? Vragen stellen 3 Wat is de vraag? Samenvatting 3 dimensies: breedte, lengte, hoogte Breedte: wat voor vragen kan ik hierbij stellen? Lengte: hoe kom ik verder? Hoogte: waar ben ik mee bezig? Breedte Voorwaarts

Nadere informatie