Elke regio zijn eigen valley? Hoe bouw je een innovatie-ecosysteem? De kiemt case.

Transcriptie

1 Elke regio zijn eigen valley? Hoe bouw je een innovatie-ecosysteem? De kiemt case. Sebastiaan Berendse InnovatieMotor & international liaison 24 November 2015 KIVI Jaarcongres - Valleys of the Future

2 Oost Nederland in perspectief Sterk in cleantech & biobased > personen in green tech > studenten Ca. 3 mld BBP in greentech >1500 bedrijven; wereld spelers, veel startups (73% innovatief & 75% exporting, 130x >100fte) 3 universiteiten, 7 HBO s, 9 ROCs (RadboudU, UTwente, Wageningen UR) Nauwe samenwerking Entrepreneurs Onderzoek & Onderwijs instellingen (lokale) Overheden Track record van 10 jaar in valorisatie & innovatie versnelling

3 Ecosysteem bouwen: knippen, plakken, klaar? Ecosystemen kopiëren: risico op cargo cult!

4 Maar wat ís dan een (regionaal) ecosysteem voor innovatie? Welke rol speelt technologie daarin? Hoe bouw je een "valley" op?

5 Ecosysteem draait om meer dan technologie alleen 1 Bedrijfsvoering: alles bedrijfskundig; business plan, HRM, IPR, etc. dat bijdraagt aan professionele organisatie. + Faciliteiten: locatie, (strategische) partnerschappen en fysieke randvoorwaarden. 1 Bron: Grip op innovatie ecosystemen, KplusV 2015 Technological Development De andere bouwstenen voor succes in Business Development Innovator: iemand die zich verantwoordelijk voelt voor het idee & de voortgang ervan. Financiering: het benodigde geld voor de technologische en commerciële ontwikkeling van het idee.

6 Hoe kom je naar de markt? Sit & Heat Jan Terlouw prijs winnaar 2011 Netwerk -> partners voor tech & productie Pre-seed financiering, informal investors, internationale groeifunding Team verbreding, talent ontsluiting (HBO), training i.s.m. KIC InnoEnergy Hyet Solar Private investeerder gevonden i.s.m. gemeente Begeleiding launching customership provincie Verankering in regio voor opschaling Sparring voor publieke investering Pilot-project management in pré-commerciële fase

7 De inventie en de 4 succesfactoren veranderen elke fase moet zijn ingevuld voordat de volgende start. de kennisinstellingen starter groeier gevestigd technologische ontwikkeling business ontwikkeling *TRL = Technology Readiness Level Ontwikkeld door KplusV

8 chemische industrie cleantech Innovatie Ecosysteem? Het héle spel in fase & factor. Maar elke sector heeft zijn eigen kenmerken! intern extern

9 Opbouwen van een ecosystem? In stappen kiemt case. PPM Oost IIG / EF? Incubator? Nee, netwerk! InnovatieMotor Pre seed EMT Radar Supported Matches Incubator Greenhouse & Pakhuis Pilot projecten E-transitie DGA & team training? tijd BIC-ON Bedrijfsnetwerk als basis op marktvraag (door)ontwikkeld 9

10 Bouw uw ecosysteem (uit): bezint eer ge begint! Huidige situatie? Thema e/o regio? Witte vlek? Markt = meester Bedrijven aan zet Content = KING! Stel één bouwsteen centraal: gedeelde interesse en taal, meer vooruitgang geboekt en relevantie. Tucht van de markt = Resultaatgedreven! Drijvende kracht = private vraag naar 'need-to-have' in plaats van 'nice-to-have'. Bouw actielijn Kies strategie Evalueer & pas aan Huidige situatie? Nieuwe vraag? Thema óf regio = duurzaam! Voldoende scope 'vraag en aanbod' blijvend verbinden. Doorstroom maakt duurzaam!

11 Huidig GreenTech ecosysteem Oost NL innovatieproces (fase) bouw - steen zaai kiem start ontwikkel groei consolidatie tech.inventie innovator business dev. faciliteiten conceptueel idee het bierviltje scientist TOP regeling Twente imperfectie markt/technologie universiteit proof-of-concept trl: 2-3 HAN SEECE onderzoeker Universitaire labs WUR, UT,RU, HAN biocenter Valorisatie programma s haalbaarheidsstudie markt/ technologie TKI bedrijf kennisinstelling prototype trl: 4-5 ondernemende onderzoeker Loketten Overijssel BIC-ON marktverkenning en verdienmodel Greenhouse Mercator Plus Ultra WUR Biofacilities 0-serie trl: 6-7 kiemt events KICs onderzoekende ondernemer Innovatie Motor product trl: 8-9 ondernemer product portfolio manager markttesten marktdoorbraak marktaandeel P.Eiwit O. i.o. incubator accelerator pilot plant plant AlgaeParc IPKW InnoFase financiering TOP regeling Twente wetenschapsfinanciering Valorisatie programma s Gld V! & Startlife pre-seed funds Vouchers seed funds KICs PPM Oost GvI first round RegioTwent e fonds second/third round PPM Oost IIG+IFO share swap

12 10 jaar triple helix organisatie kiemt SECTORPROFIEL GELDERLAND 1400 actieve bedrijven werknemers 2,2 miljard toegevoegde waarde 73% innovatief 76% internationaal actief 33% vooraanstaande R&D studenten EMT PROGRAMMARESULTATEN 230 participanten/deelnemers 175 nieuwe bedrijven 2000 nieuwe arbeidsplaatsen 1000 kennismatches 3 mln. seedcapital 40 mln. investeringskapitaal 60 innovatie/energievouchers miljoenen projectsubsidies 100 internationaliseringen 3 incubators 5 gespecialiseerde bedrijventerreinen arbeidsmarktbehoefte onderzoek 100 actieve scouts 10 innovatielabs samenwerking NRW en Overijssel Biobased Economy en Cleantech speerpunten Ferme bijdrage aan energietransitie 100 events, waaronder GreenTech Week en Jan Terlouw Prijs

13 Wat is dan de rol van technologie & ingenieurs?

14 kiemt Positie in de technologie fasering Science & Technology push market demand high risk wild ideas spin - in via partners new companies fuzzy front end precompetitive ppp new processes and products ppp pilot & demo facilities new monitoring methods unbound failure is an option fundamental NWO cs early spin out new approaches DISCOVER DEVELOP DEMO DEPLOY Thx to TKI BBE/ Prof. Luuk vd Wielen Delft UT

15 Solar park Eerbeek - pilot project - fuzzy front end New business + energietransitie + hoog risico fase Hyet Solar

16 Maar waar past dat? Pilot project/launching customer * technologische ontwikkeling? business ontwikkeling *TRL = Technology Readiness Level

17 Van idee naar product in een innovatie ecosysteem Randvoorwaarden beïnvloeden de prestatie van de gehele regio/sector Overheid = kernspeler regionale innovatie capaciteit OECD (1999) bewerkt door KplusV (2015) PRESTATIE VAN DE REGIO groei, werkgelegenheid, concurrentievermogen

18 Waar staat uw ecoysteem over 5 jaar?

19

20 Technologiemapping: Thema s en kiemt participanten Waterschappen Biobased Economy Bio elektriciteit Biogas / groengas Ingrepro Hoogwaardige biobrandstoffen: Pyrolyse olie Opwaardering reststromen Cascadering van biomassa ROVA Aquatische biomassa SITA KIWA Twence Duurzame warmte Topell Cirmac Norske Skog Wageningen Arnhem Duurzame mobiliteit/schone aandrijftechnologie Waterstof / brandstofcel Elektrisch rijden / batterijen Hygear Dyadic Teijin AkzoNobel E-traction Overijssel Twente Procede BTG-BTL Topsector agro/food, chemie & water ISPT BE Basic Energy Valley Smart grids Decentrale energie opwekking & opslag Verbindende schakel voor elektriciteit en gas Slimme apparaten Slimme energie Exendis TenneT HyEt Nedstack BEON Van Gansewinkel HoST Kennispark Twente SETS Nijmegen Zon energie Solar Total Volgende generatie TSC hoogrendement GiraSolar Hybride oplossen NUON Helianthos KEMA Alliander Gebouwde omgeving Remeha Geïntegreerde duurzame energie opwekking IF Technology Nefit Pioneering Enexis Apeldoorn Deventer Tempress Ubbink Topsector high-tech materials Engineering Arcadis Royal Haskoning Oranjewoud MottMcDonald Grontmij Witteveen+Bos Van Beek ingenieurs MWH DGMR Tauw TNO DHV Valstar Simonis

21 Elro dakduurzaamheid Duurzame daken Bredenoord Esaver

22 Solesta BV Solesta Silverline Zonneboiler Silent motor company, ZEREX

23 IPKW Stichting Greenhouse DecoRad Systems Decorad Floormate

24 Wissels Techniek Multitooltrack Reewoud Energietechniek Chargepoint Power

25 Cases of innovations supported biobased Osomo Smalls scale Bio-LNG IPSS & WUR Sugar crystallization in residues Waste2Chemical -> Chaincraft CTST liquid-liquid seperator RhineTech Grass liquid/fibre seperator

26 / berendse@greentechalliances.nl /

27 Publieke financiers kiemt Hoofd participanten kiemt

28 Participanten kiemt