KLINISCH REDENEREN VOOR VERPLEEGKUNDIGEN
|
|
- Sylvia Brander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Jaarboek voor de Intensievezorgenverpleegkundige 2013 KLINISCH REDENEREN VOOR VERPLEEGKUNDIGEN N. Van Regenmortel, ZNA Campus Stuivenberg, Antwerpen Inleiding Het verpleegkundig werk op een eenheid voor Intensieve Zorgen is uitdagend, maar complex. Veel meer dan op een basisafdeling worden goed ontwikkelde klinische zintuigen en aangepaste reflexen van het verpleegkundig team verwacht. Tenslotte zijn zij het die veruit de meeste tijd in nabijheid van de patiënt doorbrengen en dus dikwijls een belangrijke verandering in de algemene toestand als eerste opmerken. Klinisch inzicht wordt op kritische diensten frequent aangevuld met hoogtechnologische hulpmiddelen voor het bewaken van de vitale parameters. Deze technologie, of het nu gaat om hemodynamische monitoring, ventilatoire bewaking of biochemische analyses, levert een enorme hoeveelheid aan informatie die een geoefend oog vereist voor het maken van de juiste synthese. Meer nog, zonder de juiste klinische blik zijn deze gegevens waardeloos. In dit hoofdstuk worden enkele veel voorkomende en relevante situaties bij de patiënt op een intensievezorgenafdeling bediscussieerd en een aantal valkuilen ontmaskerd. Het correct inschatten van de vullingsstatus Een inschatting maken van de vullingsstatus is een van de meest voorkomende overwegingen die op een afdeling met kritische patiënten dient te worden genomen. Heeft de patiënt behoefte aan de toediening van een infuusvloeistof? Of is er net sprake van overvulling? In het verleden werd meestal enkel gepoogd een inschatting te maken van de zgn. voorbelasting of preload door het bepalen van de centraal veneuze druk (CVD). Deze druk kan klinisch worden benaderd door het bekijken van de vena jugularis externa die zich in de hals bovenop de sternocleidomastoïdeusspier bevindt. Door eindexpiratoir bij een patiënt in halfzittende houding te meten hoeveel centimeter het bloed boven de hoek van Louis (de hoek tussen manubrium en corpus sterni) uittorent en er vijf centimeter bij te tellen (de afstand die het rechter atrium zich onder de hoek van Louis bevindt), kan immers een benadering gemaakt worden van de CVD (Figuur 1). Een CVD lager dan de normale 8 à 12 cm H2O was dikwijls de trigger voor het bijvullen van de patiënt, waar een hoger dan normale CVD aanzette tot ontwateren. Net als deze enge visie is het (onoordeelkundig) gebruik van de CVD in onbruik geraakt. Er zijn immers heel wat veronderstellingen gemaakt bij het gelijkstellen van de CVD aan de preload, die zeker niet altijd correct zijn.
2 Figuur 1: Benadering CVD Een blik op de druk-volume curve leert ons in principe welke druk een bepaald volume zal genereren (Figuur 2). Zo zal een ondervulde patiënt inderdaad een lage CVD hebben en een overvulde patiënt een hoge. Als de compliance, zeg maar de rekbaarheid, van het hart echter vermindert, verschuift de druk-volumecurve naar links, waardoor voor eenzelfde volume een veel hogere druk gegenereerd wordt. Voorbeelden van dergelijke stijve harten zijn bij linkerventrikelhypertrofie, na een myocardinfarct of onder hoge dosis catecholamines. Een CVD van 18 mmhg bij een patiënt met extreme linkerventrikelhypertrofie, bv. na aortaklepchirurgie, zegt dus amper iets over zijn vullingsstatus, gewoonweg door een aberrante plaats van de druk-volumecurve. Omgekeerd zal een slap hart, met hoge compliantie, zoals gezien bij manifest hartfalen, gedilateerde cardiomyopathie en onder behandeling met nipride, zijn druk-volumecurve naar rechts zien verschuiven. Deze patiënten kan men vullen zonder dat de CVD manifest zal stijgen, maar waardoor toch longoedeem kan optreden. Figuur 2: Druk-volume curve
3 Een tweede valkuil ligt in het feit dat een verhoogde druk in de thorax of rond het hart de CVD zal verhogen zonder dat dit zijn oorzaak vindt in de vullingsstatus. Voorbeelden zijn de aanwezigheid van een bepaalde positieve eind-expiratoire druk (PEEP), een verhoogde intra-abdominale druk (IAP) of de aanwezigheid van een spanningspneumothorax of pericardvocht. Er bestaan een aantal manieren om het effect van deze intrathoracale drukverhoging op de CVD (of op de wiggedruk of wedge in geval van Swan-Ganz katheterisatie) in te schatten. Zo kan de ware CVD in aanwezigheid van verhoogde IAP benaderd worden door de helft van de IAP van de CVD af te trekken. In geval van PEEP ligt dit moeilijker. Immers, een stijve long, zoals we die zien bij ARDS en longfibrose zal veel minder PEEP doorgeven aan de CVD, terwijl de long met emfyseem dit net wel zal doen. De transmurale CVD kan men berekenen door rekening te houden met de zgn. index van transmissie. Door het verschil tussen de hoogste en de laagste CVD-waarde op de CVD-curve (inspiratie vs. expiratie) te delen door het verschil tussen plateaudruk (in geval van volumegecontroleerde ventilatie) en PEEP, krijgt men een percentage dat, vermenigvuldigd met de ingestelde PEEP, de hoeveelheid PEEP geeft die werd overgedragen op de CVD. De transmurale CVD is zo gelijk aan de gemeten CVD minus de index van transmissie vermenigvuldigd met de ingestelde PEEP. Eenzelfde berekening kan worden gedaan met de wiggedruk. Een voorbeeld: een patiënt aan de ventilator heeft een eindexpiratoire CVD van 18 mmhg onder een PEEP van 12 cm H2O (=9 mmhg). De eindinspiratoire CVD, af te lezen op de CVD-curve, bedraagt 24 mmhg. Op de ventilator vinden we een Pplat van 29 cm H2O (=21 mmhg). We delen het verschil tussen eindinspiratoire en -expiratoire CVD (24-18 = 6 mmhg) door het verschil tussen plateaudruk en PEEP (21-9 = 12 mmhg). De index van transmissie bedraagt aldus 6/12 of 50%. We dienen dus de helft van de PEEP, of 4,5 mmhg af te trekken van de gemeten CVD om de transmurale CVD te vinden. In dit voorbeeld bedraagt deze dus 18 4,5 = 13,5 mmhg. Een laatste probleem dat we ondervinden bij het correct interpreteren van de vullingsstatus betreft het concept fluid responsiveness, een nogal moeilijk in een Nederlandstalige term te vatten begrip. Het vullen van een patiënt heeft geen enkel nut als er geen verbetering van de cardiac output of een stijging van de bloeddruk aan vasthangt. Hiervoor kijken we naar de zgn. Frank-Starlingcurve (Figuur 3). Deze laat duidelijk zien dat, in geval van lage preload, vulling zal leiden tot een verhoging van het slagvolume, doch in geval van een hogere preload zal het slagvolume weinig of niets verbeteren en vulling enkel het risico op longoedeem verhogen. Verschillende studies konden reeds aantonen dat de CVD (zelfs al veronderstellen we dat deze een juiste inschatting kan maken van de preload) zeer slecht gecorreleerd is met fluid responsiveness. De reden hiervoor is dat bij een afwijkende systolische functie de Frank-Starlingcurve een ander verloop kent (Figuur 4). Zelfs al beschikken we over een CVD-waarde die de preload zo goed mogelijk benadert, dan nog zegt deze waarde niet of de patiënt baat zal hebben bij vulling. Een indruk van fluid responsiveness kan in de klinische praktijk worden vastgesteld door te kijken naar de arteriële drukcurve onder de vorm van een geaccentueerde pulsus paradoxus, de zogenaamde dansende arteriële curve. Wanneer de ademhalingsgebonden bloeddrukschommelingen duidelijk zichtbaar zijn op de arteriële curve, kan dit wijzen op vullingsnood. Denk eraan dat ook een aantal specifieke problemen, zoals tamponnade, dit beeld kunnen geven.
4 Om fluid responsiveness preciezer te kunnen evalueren, bestaan er dynamische testen, zoals de Trendelenburgtest of de passive leg raising test, waarbij het opheffen van beide benen een fluid challenge met het in de benen gepoolde bloed oplevert. Een stijging van de cardiac output (CO) met (arbitrair) 15% wijst erop dat de patiënt baat zal hebben bij vulling en zich dus op het stijgende deel van de Frank-Starling bevindt. Ook hemodynamische monitoring geeft informatie over fluid responsiveness onder de vorm van de parameters Stroke Volume Variation (SVV) en Pulse Pressure Variation (PPV). Figuur 3: Frank-Starlingcurve Figuur 4: Frank-Starlingcurve bij afwijkende systolische functie Bij het inschatten van de vullingsstatus dient dus voor elke patiënt een individuele afweging te worden gemaakt. Zeker nu het niet geïndiceerd toedienen van infuusvloeistoffen volgens de laatste wetenschappelijke inzichten hoe langer hoe meer uit den boze blijkt en te liberale vochtstrategieën afgestraft worden met verhoogde morbiditeit én mortaliteit bij de patiënt, is het ontmaskeren van de patiënt die écht vulling nodig heeft belangrijker dan ooit.
5 Het vroegtijdig herkennen van de patiënt in shock Shock is een erg frequente reden voor opname op Intensieve Zorgen. Het centrale concept in het begrijpen van shock is het transport van zuurstof in het lichaam. In normale omstandigheden wordt veel meer zuurstof aan de weefsels aangeboden dan er verbruikt wordt. Er is dus een grote zuurstofreserve. Shock treedt op wanneer er een onevenwicht ontstaat waarbij het zuurstofaanbod kleiner wordt dan het zuurstofverbruik met een ontoereikende weefseloxygenatie en eindorgaanhypoperfusie tot gevolg. In tegenstelling tot wat soms wordt aangenomen, is shock niet steevast gerelateerd aan een lage bloeddruk! Klinische indicatoren van shock zijn dus tekenen van eindorgaanfalen en compensatoire maatregelen zoals tachypnoe. Een van de eerste symptomen is een veranderd bewustzijn, in het bijzonder bij de oudere patiënt. Een bewustzijnsverandering kan zich zowel hypoactief (sufheid, lethargie, ) als hyperactief (delirium, ) manifesteren. Een mentale verandering dient steeds aanleiding te geven tot op zijn minst een klinische evaluatie naar de aanwezigheid van shock en mag nooit zonder klinisch nazicht behandeld worden met bijvoorbeeld sedativa of neuroleptica. Een ander teken van hypoperfusie is livedo reticularis of de gemarbreerde huid. Omdat het lichaam verkiest kostbare zuurstof te sturen naar de meer vitale organen zal het overgaan tot een vasoconstrictie van de huid, die zich aldus in een honinggraatpatroon kan aftekenen. De patiënt voelt dan klam-zweterig aan. Oligurie wijst op hypoperfusie van de nier. Het is belangrijk dat oligurie dus kan wijzen op acute nierinsufficiëntie bij shock (dikwijls septisch) en dus niet steevast moet doen denken aan ondervulling. Klassiek worden de oorzaken van shock ingedeeld in de hypovolemische shock (ondervulling, uitdroging, bloeding, ), distributieve shock (voornamelijk septische, zeldzamer anafylactische of spinale), cardiogene shock (na hartinfarct, ritmestoornissen, kleppathologie, ) en obstructieve shock (longembolen, tamponnade, pericardvocht, spanningspneumothorax, ). Het klinisch verloop dat uiteindelijk evolueert naar het hoger beschreven eindorgaanfalen verschilt naargelang de oorzaak. Uiteraard is het van belang te weten dat vele patiënten een mengvorm vertonen (bijvoorbeeld de bejaarde diabetespatiënte met urosepsis die door enkele dagen onvoldoende te drinken uitdroogt en hierop cardiale ischemie ontwikkelt), en dat de aanpak van een gevorderd shock-syndroom voor een groot deel dezelfde handeling vereist. Het is echter van belang om bij elke patiënt in of evoluerend naar shock de klinische profielen van elkaar te onderscheiden om nodeloos tijdverlies bij diagnostische onderzoeken alsook zinloze therapieën te vermijden. Een logische en klinische werkwijze bij het stellen van de oorzakelijke diagnose van shock is weergegeven in Figuur 5. Aangezien zuurstofaanvoer (DO2) voor het grootste deel afhangt van cardiac output, beginnen we meestal hier met de klinische evaluatie. Tekenen van een verhoogde cardiac output zijn warme extremiteiten, snelle capillaire refill, goed voelbare, krachtige pulsaties ( homo pulsans, de pulserende mens) en een brede polsdruk, meestal door een verlaagde diastole druk. Aangezien bloeddruk de resultante is van cardiale output en systeemvasculaire weerstand, kan verondersteld worden dat bij de hypotensieve patiënt met tekenen van een hoge cardiale output, de bloeddruk te wijten is aan verminderde systeemvasculaire weerstand en dus aan een distributief probleem, zoals een septische (of warme ) shock. Als sepsis als oorzaak wordt vermoed, moet worden gezocht naar tekenen passend bij het Systemic Inflammatory Response Syndrome (SIRS) (koorts of hypothermie, laboratoriumonderzoeken, ) en naar een infectiefocus (volledige inspectie van de patiënt, culturen, beeldvormingsonderzoeken,...).
6 Andere oorzaken van hoge output hypotensie zijn leverfalen, pancreatitis, anafylaxis, hyperthyroïdie en de aanwezigheid van arterioveneuze shunts. Denk eraan dat een hoge cardiac output shock in vele gevallen in haar gevorderde stadia ook evolueert naar lage cardiac output shock. Klinische evidentie voor een verlaagde cardiac output vinden we in koude, klamme extremiteiten met een vertraagde capillaire refill (normaal <2s) en een nauwe polsdruk (het verschil tussen de systole en diastole druk). Zo de klinische tekenen wijzen op een verlaagde cardiac output (een koude shock) dient verder te worden gedifferentieerd tussen de andere types van shock: (1) een hypovolemische oorzaak zal worden gekenmerkt door een klinisch verhaal passend bij bloeding of ander volumeverlies (braken, diarree, zweten, onvoldoende vochtinname, polyurie, ). De jugularispuls (klinisch equivalent van de CVD-meting via centrale katheter) is bij deze patiënten dikwijls gedaald of niet meer zichtbaar. Onderzoek van de huidturgor (neem een huidplooi tussen duim en wijsvinger, laat haar los en kijk hoe vlot de huid terug verstrijkt) en de slijmvliezen is van belang. Ter compensatie zullen deze patiënten dikwijls (tenzij concomitante therapie met bv. bètablokkers) tachycard zijn. Het totaalbeeld is er dus een van koude shock met een ondervuld hart; (2) een cardiogene oorzaak zal een beeld geven van een koude shock met een overvuld hart: toegenomen jugularisdruk, galopritme met derde en vierde harttoon, crepitaties over beide longvelden bij auscultatie of bibasale demping in geval van pleuravocht. Dikwijls verraadt de aanwezigheid van perifeer pitting oedeem een langer bestaande situatie. Een relevant klinisch verhaal (cardiale belasting, cardiovasculaire risicofactoren in de voorgeschiedenis, angina pectoris, ) verhoogt natuurlijk de verdenking. Een RX-foto van de thorax zal in dit geval nuttig blijken in de zoektocht naar tekenen van longoedeem (Kerley-B lijntjes, congestieve hili en bilaterale infiltraten) en/of cardiomegalie. Ook een dringend ECG is van groot belang;
7 (3) de obstructieve shock is een beetje een buitenbeentje en in elk geval veel zeldzamer dan de vorige types. Het typisch patroon is er een van lage cardiale output shock met een hoge jugularisdruk. Ook hier is een relevant klinisch verhaal van belang: een tamponnade na steekwonde in de borst of cardiochirurgie, een longembool bij langdurig geïmmobiliseerden, mensen met kanker of verhoogde stolbaarheid, een uitgesproken pericarduitstorting bij bv. oncologische patiënten, een spanningspneu na trauma of centrale katheterplaatsing, Als er reeds een arteriële lijn ter plaatse is, valt soms pulsus paradoxus op, waarbij er een toename van het fysiologisch verschil is tussen de lagere bloeddruk bij inademen en de wat hogere bij uitademen (bij spontaan ademende patiënt). Dit teken kan echter ook voorkomen bij de ondervulde patiënt. Referenties en aanbevolen literatuur Kress JP. Shock in Critical Care Board Review Course Syllabus. 2004; ISBN X Bates B. Bates' Guide to Physical Examination and History Taking. Lippincott Williams & Wilkins ISBN Marik PE & Cavallazzi R. Does the central venous pressure predict fluid responsiveness? An updated metaanalysis and a plea for some common sense. Crit Care Med 2013; 41(7): Monnet X & Teboul JL. Volume responsiveness. Curr Opin Crit Care 2007; 13(5): Marik PE, Monnet X & Teboul JL. Hemodynamic parameters to guide fluid therapy. Ann Intensive Care. 2011; 21;1(1):1. Afbeeldingen bij de vragen van de onlinebijscholingstest Afbeelding 1: vraag 3 Afbeelding 2: vraag 4
PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN M A X I M T I M M E R S
PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE M A X I M T I M M E R S D R. B A S K U I J P E R S VOCHTRESPONSIVITEIT? Statisch Dynamisch CVD, PAOP,
Nadere informatieWaar staat de afkorting PiCCO voor?
Waar staat de afkorting PiCCO voor? Pulse Contour Cardiac Output..en de i..die is verzonnen Hemodynamische monitoring d.m.v. PiCCO is a) Invasief b) Minimaal invasief c) Niet invasief Antwoord: B CVL PULSIOCATH
Nadere informatie13-05-11. De hemodynamisch instabiele pa2ent. Inhoud. Basale hemodynamische monitoring. monitoring en therapie
De hemodynamisch instabiele pa2ent monitoring en therapie NIVAZ 2011 Joris Lemson anesthesioloog en (kinder) intensivist Intensive Care UMC St Radboud Inhoud Fysiologie Hemodynamische monitoring Interpreta2e
Nadere informatieMAAR OOK ABCDE ELDERS
VANDAAG CIRCULATIE SHOCK Stukje herhaling ABCDE Shock Bewaking hemodynamiek Jan Hoefnagel IC-verpleegkundige Canisius Wilhelmina Ziekenhuis 1 Monique Bonn (IC-verpleegkundige UMCN) Jeroen Verwiel (Intensivist
Nadere informatieAfkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed.
Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed. CABG: PAC: PiCCO: Preload: Afterload: Systole: Diastole: CO: CVD: PAOP: GEDV: ITBV: EVLW: Coronary Artery
Nadere informatieHemodynamische op/malisa/e op de IC. Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam
Hemodynamische op/malisa/e op de IC Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam Circulatoir falen Definitie SHOCK! Levensbedreigende toestand waarin te weinig bloed met zuurstof naar de organen
Nadere informatiePraktisch gebruik van PiCCO: PPV/SVV, EVLW, PLR, preload responsiveness, Walter Verbrugghe Critical Care Department Antwerp University Hospital
Praktisch gebruik van PiCCO: PPV/SVV, EVLW, PLR, preload responsiveness, Walter Verbrugghe Critical Care Department Antwerp University Hospital Overzicht Rationale voor hemodynamische monitoring Welke
Nadere informatieNederlandse samenvatting voor niet-ingewijden
C h a p t e r Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden Chapter Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed. CABG: Coronary Artery Bypass Graft gebruik
Nadere informatieKorte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015. Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart. 12/3/14 pag.
Korte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015 Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart 12/3/14 pag. 2 Inhoudstafel Casus Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Acuut
Nadere informatiePiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist
PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Oxygen delivery Global oxygenation ScvO 2 Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation
Nadere informatiePiCCO: hoe en wat? Hemodynamische monitoring op INZO 1 Waarover gaat deze voordracht Wat? - de technologie en bij uitbreiding Vergelijkbare technologiën Verdere evoluties in niet-invasieve monitoring Hoe?
Nadere informatieCentrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie)
1 2 3 Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie) 4 B: Knijpen, perifeer koud, cyanose, perifere circulatie Bewaakt: centraal,
Nadere informatieOorzaken shock. Hypovolemie Compressie van hart en vaten (tamponade) Cardiogene shock (hartfalen) Sepsis Neurogeen (verlies autonome bezenuwing)
Oorzaken shock Hypovolemie Compressie van hart en vaten (tamponade) Cardiogene shock (hartfalen) Sepsis Neurogeen (verlies autonome bezenuwing) Diagnose Klinische omstandigheden Klinisch onderzoek Hemodynamisch
Nadere informatieDe behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010
De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt Loes Klieverik WES 11-03-2010 Wat is oud?? Definitie Hartfalen Tekortschieten van de pompwerking van het hart en veranderingen in de neurohumorale activatie
Nadere informatiePiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist
PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Global oxygenation Oxygen delivery Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation
Nadere informatieVariatie aan parametrie Meer zicht op vulling! Elise Boiten Circulation Practitioner i.o. Albert Schweitzer ziekenhuis 19 December 2014
Variatie aan parametrie Meer zicht op vulling! Elise Boiten Circulation Practitioner i.o. Albert Schweitzer ziekenhuis 19 December 2014 Inhoud Albert Schweitzer ziekenhuis Onderzoek Conclusies en aanbevelingen
Nadere informatieVan sepsis tot orgaanfalen
Van sepsis tot orgaanfalen Hoe een infectie uit de hand kan lopen in neutropene patiënten 21 januari 2015 J.C. Regelink, internist hematoloog 4 th Nursing Symposoim Inhoud Historie Begrippen Sepis en orgaanfalen
Nadere informatieSnel handelen bij sepsis
Snel handelen bij sepsis Februari 2014 PRESENTATIE GEMAAKT DOOR ROB ZEEGERS Doel van deze presentatie Wat is SIRS? Wat is Sepsis? Inzicht diagnostisch onderzoek Waarom snel handelen? Waarom deze klinische
Nadere informatiePiCCO. Verschillende manieren om vloeistoftherapie te sturen. Linda van der Voort Circulation Practitioner
PiCCO Verschillende manieren om vloeistoftherapie te sturen Linda van der Voort Circulation Practitioner Nieuwerkerk aan den IJssel, Woensdag 18 Oktober 2018 Inhoud Introductie Aanleiding Onderzoek resultaten
Nadere informatieTachycardie bij sepsis
Tachycardie bij sepsis Een geblokte strategie? J.G. van der Hoeven Normaal Vroege fase EF SV, HF Hart Perifere circulatie Septische shock Vasodilatatie Permeabiliteit Resolutie fase EF SV Volume Late fase
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Samenvatting In dit proefschrift getiteld Relatieve bijnierschorsinsufficiëntie in ernstig zieke patiënten De rol van de ACTH-test hebben wij het concept relatieve bijnierschorsinsufficiëntie
Nadere informatieWanneer is een circulatie slecht?
Wanneer is een circulatie slecht? Prof. Dr. J.G. van der Hoeven Afdeling Intensive Care UMC St Radboud Venticare 2010 1 Analyse Inotropicum Vaatverwijder Combinatie Geen actie Nee Is er een probleem met
Nadere informatieSepsis. Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige
Sepsis Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige Inhoud Inleiding Sepsis Behandeling sepsis Hemodynamiek bij sepsis Onderzoek Resultaten
Nadere informatieZuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters
Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters Shock is een circulatoir falen dat leidt tot hypoxie op weefselniveau. Dit is een algemene definitie die van toepassing is op elke vorm van shock, ongeacht
Nadere informatieAnatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk
Anatomie / fysiologie Circulatie Bloeddruk 1 Stellingen n.a.v. vorig college Het ventrikelseptum van het hart is dikker dan het atriumseptum van het hart. Een hart dat over de top van de Frank Starling-curve
Nadere informatiePresentatie Casus 1b. Victoria Janes & Yvonne Poel
Presentatie Casus 1b Victoria Janes & Yvonne Poel Casusbeschrijving Vrouw: 55 jaar wordt door de ambulance naar de SEH gebracht, waar u als arts-assistent assistent werkzaam bent. Dezelfde ochtend heeft
Nadere informatieVragen en Antwoorden PiCCO Workshop Q & A
Vragen en Antwoorden PiCCO Workshop Q & A 1. Waar staat de afkorting PiCCO voor? Pulse Contour Cardiac Output De i is verzonnen... 2. Bij PiCCO wordt er gebruik gemaakt van welke principes? a. Intermitterende
Nadere informatieThink sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT
Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT Wat is - volgens u - sepsis? Wat is volgens u sepsis? Mijn definitie... Een septische patiënt
Nadere informatieGolden Hours. Regionaal IC symposium Jolanda Zandee IC verpleegkundige Circulation Practitioner Ikazia Ziekenhuis Rotterdam 6-11-2010 1
Golden Hours Regionaal IC symposium Jolanda Zandee IC verpleegkundige Circulation Practitioner Ikazia Ziekenhuis Rotterdam 6-11-2010 1 Intensive Care Ikazia Ziekenhuis 10 bedden 7 beademingen 2 non-invasief
Nadere informatieHoogteziekte. PHC cursus 1-6 april 2018 Stichting Kilimanjaro Paramaribo, Suriname
Hoogteziekte PHC cursus 1-6 april 2018 Stichting Kilimanjaro Paramaribo, Suriname Hoe hoog is hoog? High altitude : 1500-3000m Very high altitude : 3000-5000m Extreme altitude : above 5000m Death zone
Nadere informatieChronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen?
Chronisch Hartfalen Wat is chronisch hartfalen? Omschrijving Hartfalen Hartfalen is een aandoening van het hart waarbij het hart niet meer in staat is om voldoende bloed uit te pompen en rond te pompen.
Nadere informatieCentraal veneuze druk is niet belangrijk
Mythe Centraal veneuze druk is niet belangrijk J.G. van der Hoeven Argumenten CVD zegt niets over de vullingstatus CVD voorspelt niet of een patiënt op vulling reageert Fysiologie HMV Preload Uiteindelijke
Nadere informatieRichtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen. Medische protocollencommissie Intensive Care
Titel Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen Datum vaststelling: 02-2013 Datum revisie: 02-2015 Verantwoording: Bron document: Medische protocollencommissie Intensive
Nadere informatieTo raise or not to raise Passive Leg Raising in de prakijk. De kliniek is zo gek nog niet.
To raise or not to raise Passive Leg Raising in de prakijk. De kliniek is zo gek nog niet. Lieke Hendrikx Circulation Practitioner i.o Amphia ziekenhuis Breda 15 oktober 2014 To raise or not to raise To
Nadere informatieVoorspellen van fluid responsiveness; a challenge?
Bron: Echo ED: Diagnostic Medical Sonography Education Voorspellen van fluid responsiveness; a challenge? Caroline Kleiberg IC-verpleegkundige, Circulation Practitioner i.o. 30-1-2019 Een nieuwe parameter
Nadere informatieOorzaken van sepsis Klachten bij sepsis Septische shock
Sepsis Sepsis Sepsis is een ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie. Die verloopt zo ernstig dat weefsels beschadigd raken en orgaanfuncties uitvallen. Sepsis wordt ook wel bloedvergiftiging
Nadere informatieGeen druppel teveel door monitoring van het extravasculair long water index (ELWI)
Geen druppel teveel door monitoring van het extravasculair long water index (ELWI) Iris de Jonge, Intensive Care verpleegkundige/circulation Practitioner in opleiding Veerle van Dam, internist-intensivist
Nadere informatieDe respiratoire diametervariatie van de Vena Cava Inferior als voorspeller van fluid responsiveness
De respiratoire diametervariatie van de Vena Cava Inferior als voorspeller van fluid responsiveness Caroline Kleiberg, IC verpleegkundige, Circulation Practitioner in opleiding Medisch begeleider: Drs.
Nadere informatieRe-expansie oedeem MDO Linsie Stuart
Re-expansie oedeem MDO 11-02-2019 Linsie Stuart Pleuravocht Normaal 0,3 ml/kg aanwezig in pleuraholte Balans van microvasculaire filtratie (productie) en pleuravocht klaring (lymfatische drainage pariëtale
Nadere informatieGEVORDERDE EERSTE HULP. Shock, Anafylaxie en de EpiPen. Pim de Ruijter. vrijdag 18 oktober 13
GEVORDERDE EERSTE HULP Shock, Anafylaxie en de EpiPen Pim de Ruijter Inhoud Kort over shock Wat is allergie precies? Allergische reactie Inhoud Anafylaxie en anafylactische shock Gebruik van de EpiPen
Nadere informatieZuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com
Zuurbase evenwicht 1 Zuren 2 Base 3 4 5 6 7 oxygenatie / ventilatie 8 9 Arteriële bloedgaswaarden Oxygenatie PaO2: 80-100mmH2O SaO2: 95-100% Ventilatie: PaCO2: 35-45mmHg Zuur-base status ph: 7.35-7.45
Nadere informatieARTERIELE HYPERTENSIE
ARTERIELE HYPERTENSIE Wat u moet weten - Patiëntinformatie - Hypertensie is de medische term voor hoge bloeddruk. Dat is de druk waaraan de arteriële bloedvaten of slagaders in het lichaam blootgesteld
Nadere informatieInhoud. Verpleegkunde Cardiologie. Symptomen. Diagnose. Verpleegkunde Cardiologie 1. Indeling New York Heart Association (NYHA)
Inhoud Verpleegkunde Cardiologie Han van der Borgh Verpleegkundige aspecten bij: Angina Pectoris Acuut coronair syndroom Prinz Metal Decompensatie cordis Cardiogene shock P.C.I./STENT/ spoed CABG in perifeer
Nadere informatieHartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018
Hartfalen in een notendop Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen definitie en classificatie Hartfalen is een klinisch syndroom gekarakteriseerd door symptomen en/of tekenen van congestie objectieve vaststelling
Nadere informatieArteriële bloeddruk meting. J.G. van der Hoeven
Arteriële bloeddruk meting J.G. van der Hoeven Voordelen zijn duidelijk Nauwkeurig Onmiddellijke vaststelling van bloeddrukveranderingen Bloedafname Wat gaan we bespreken Algemene fysiologische principes
Nadere informatieSymptomen bij hartfalen 24 november M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist
Symptomen bij hartfalen 24 november 2017 M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Hartfalen Hartfalen is een complex van klachten en verschijnselen bij een structurele
Nadere informatieBloedvergiftiging. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Bloedvergiftiging Informatie voor patiënten F0907-1225 juni 2010 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44
Nadere informatiePICCO Enkele casussen. Dr. Wesley Vidts Anesthesist-Intensivist OLV van Lourdesziekenhuis Waregem
PICCO Enkele casussen Dr. Wesley Vidts Anesthesist-Intensivist OLV van Lourdesziekenhuis Waregem Doel monitoring = bekomen van een goede weefseloxygenatie DO2 versus VO2 Determinanten oxygen delivery:
Nadere informatieDe kwantitatieve meeting is bv. bij de Corpuls 3 of de Corpuls 08/16 in de hoofdstroom en bij de Lifepak 12 in de sidestream.
4.6. CO 2 en capnografie: Het afblazen van CO 2 is naast de oxygenatie de tweede component van de ventilatie en kan op verschillende manieren gemeten worden. Alleen kwalitatief bijvoorbeeld via de Easycap
Nadere informatieBloedgassen. Homeostase. Ronald Broek
Bloedgassen Homeostase Ronald Broek Verstoring Homeostase Ziekte/Trauma/vergiftiging. Geeft zuur-base en bloedgasstoornissen. Oorzaken zuur-base verschuiving Longemfyseem. Nierinsufficientie Grote chirurgische
Nadere informatieVita K Meter Voor de meting van
Vita K Meter Voor de meting van Cardiovasculaire Risicofactoren Assoc. Prof. Dr. Cees Vermeer Inhoudsopgave Vita K Meter Hart- en vaatziekten Risicofactoren Vitamine K in relatie tot de microcirculatie
Nadere informatieDiabe&sche ketoacidose. Diana Jansen, ANIOS IC 6 maart 2015
Diabe&sche ketoacidose Diana Jansen, ANIOS IC 6 maart 2015 Casus 38- jarige man VG: blanco Buiten bewustzijn aangetroffen, onduidelijk of hij voordien klachten had Bij verdenking hypoglycemie in ambulance
Nadere informatieWanneer faalt het hart? Wanneer faalt het hart? . een rondje langs de toehoorders. Hartfalen in de Middeleeuwen. Hartfalen in de loop der eeuwen
Wanneer faalt het hart? 14 april 2011 Aggie H.M.M. Balk, cardioloog Thoraxcentrum,, Erasmus MC Wanneer faalt het hart?. een rondje langs de toehoorders Hartfalen in de loop der eeuwen Hartfalen in de Middeleeuwen
Nadere informatieDeze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het
1 Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het hart mee. De relatie tussen de eindsystolische punten
Nadere informatieErnstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven
Ernstige pneumococcen pneumonie MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Case record Man, 69 Blanco voorgeschiedenis Griepachtige symptomen gedurende 8-10 D Opgenomen EH ziekenhuis elders - ernstige pneumococcen
Nadere informatieBloeddrukregeling: hoger? lager?
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Bloeddrukregeling: hoger? lager? Dr. L. Nestor Geriater www.hhzhlier.be 2 To fall or not to fall HYPERTENSIE BIJ BEJAARDEN: How to treat? That s the question! Bloeddrukregeling
Nadere informatieCardiologie. Inleiding. Peter Soethoudt Spoedgevallen Middelheim Verpleegkundige
Cardiologie Inleiding Peter Soethoudt Spoedgevallen Middelheim Verpleegkundige Het hart Een holle spier, die door geregeld samen te trekken, bloed door het lichaam pompt (6 L / minuut) Het hart Is asymetrisch
Nadere informatieFeline infectieuze peritonitis (FIP), Besmettelijke buikvliesontsteking bij katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Feline infectieuze peritonitis (FIP) is een virale ziekte die schade toebrengt aan verschillende lichaamsweefsels. Twee vormen
Nadere informatieMijn patiënt heeft THORACALE PIJN. Dr. Tom Mulleners SZF Heusden-Zolder
Mijn patiënt heeft THORACALE PIJN Dr. Tom Mulleners SZF Heusden-Zolder Epidemiologie 1/20 patiënten op de spoedgevallen klaagt van thoracale pijn Tot 20% van de MUG oproepen 3% tot 5% van de infarcten
Nadere informatieDoel. Toepassingsgebied. Definities. Aard van de handeling. Benodigd materiaal. Meting cardiac output. Injectaatvolume en -temperatuur
Doel Het verkrijgen van cardiale en pulmonale informatie. Het meten van de cardiac output en cardiac index. Het nauwkeurig kunnen vervolgen van de ingestelde therapie. Toepassingsgebied Intensive Care
Nadere informatieThoraxfoto versus extra vasculair longwater index (ELWI) Valérie van der Mee Circulation Practitioner Topics- 8 december 2016
Thoraxfoto versus extra vasculair longwater index (ELWI) Valérie van der Mee Circulation Practitioner Topics- 8 december 2016 Inhoud Aanleiding Onderzoek Resultaten Literatuur Valérie van der Mee - Circulation
Nadere informatieSome like it cold Koelen na CPR op IZ
Koelen na CPR op IZ Kosten-batenanalyse en verpleegkundige aandachtspunten op IZ Jo Vandenbossche MICU 12K12iB NVKVV - congres 28 maart 2011 Koelen na CPR op IZlen na CPR op IZ Inleiding Aandachtspunten
Nadere informatieAlvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde
00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier
Nadere informatieDe passive leg raising test
De passive leg raising test Dennis Claes en Katrien Claes Introductie Op kritieke diensten presenteren zich frequent patiënten met acuut circulair falen. Er wordt in vele gevallen gekozen om aan vochtsubstitutie
Nadere informatieCasus 5. Kavita Ramdien, Rob Vermond, Jurre Stens
Casus 5 Kavita Ramdien, Rob Vermond, Jurre Stens Inleiding casus 5 U gaat als co-assistent mee met de ambulance die gewaarschuwd is door de buren (die een sleutel hebben) van een 70-jarige man, die zij
Nadere informatieSAMENVATTING. 140 Samenvatting
Samenvatting 140 Samenvatting SAMENVATTING Diabetes mellitus, ofwel suikerziekte, is een veelvoorkomende stofwisselingsziekte die gekenmerkt wordt door hyperglykemie (verhoogde bloedsuikerspiegels) als
Nadere informatieBehandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC
Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire
Nadere informatieKlinisch redeneren in acute situaties. Ijbelien Jungen
Klinisch redeneren in acute situaties Ijbelien Jungen Alarm criteria Acute verandering in: Fysiologie Airway -bedreigde luchtwegen (b.v. Bij stridor, zwelling van de hals, sputumretentie) Breathing - (verandering
Nadere informatieYour snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017
Your snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017 Casus: Reanimatie na sneeuwscheppen Patient, 1950 Buiten sneeuwscheppen, onwelwording
Nadere informatieDe effectiviteit en toepasbaarheid van non-invasieve hemodynamische monitoring bij de IC-patiënt
De effectiviteit en toepasbaarheid van non-invasieve hemodynamische monitoring bij de IC-patiënt Joke Dieperink van der Goot IC- verpleegkundige & Circulation practitioner i.o. Medisch begeleider dr. R.S.
Nadere informatieMorbide obesitas. BMI= body mass index kg / m 2 Normaal te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas
Morbide obesitas BMI= body mass index kg / m 2 Normaal 18-25 25-30 te zwaar > 30 obesitas > 40 morbide obesitas Relatief risico voor overlijden als functie van BMI=body mass index Eigen schuld? Schuld?
Nadere informatieDYNAMISCHE VULLINGSPARAMETERS TIJDENS VKF
Academiejaar: 2015-2016 DYNAMISCHE VULLINGSPARAMETERS TIJDENS VKF een semi-automatisch dataprotocol ter bepaling van de optimale registratieperiode Peter VERWILST Promotor: Prof. dr. P. Wouters Co-promotor:
Nadere informatieHemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011. J.G. van der Hoeven
Hemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011 J.G. van der Hoeven Veneuze terugstroom Reserve volume om hart gevuld te houden Zorgen voor lage RA druk Constante perfusie van de long Veneus systeem Rechter atrium
Nadere informatieBE HOT: COOL DOWN. Gerjon Loop Special Care midden Limburg 25 januari 2007
BE HOT: COOL DOWN Gerjon Loop Special Care midden Limburg 25 januari 2007 Koelen na reanimatie Bij comateuze patiënten na cardiac arrest Doel van de presentatie Deskundigheidsbevordering Achtergrondinformatie
Nadere informatieDe effecten van fluid responsiveness bepalen bij patiënten met ernstige sepsis. Yvanca van Welt IC verpleegkundige Circulation Practitioner i.o.
De effecten van fluid responsiveness bepalen bij patiënten met ernstige sepsis Yvanca van Welt IC verpleegkundige Circulation Practitioner i.o. 1 Inhoud Inleiding Aanleiding Probleem, doel en vraagstelling
Nadere informatieAangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium
Aangeboren hartafwijkingen Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium 29.03.2018 Aangeboren hartafwijkingen 0.6-0.8% aller pasgeborenen kinderen
Nadere informatiePatiënteninformatie. Sepsis. Sepsis
Patiënteninformatie Sepsis Sepsis 1171994 Sepsis.indd 1 1 29-05-18 10:35 Sepsis De meeste infecties in het lichaam worden door het afweersysteem bestreden. Bij zieke mensen gebeurt dit meestal in combinatie
Nadere informatiePulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven
Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Functie van de rechter ventrikel Constante perfusie van de long Er voor zorgen dat de RA druk laag blijft RV Verandering in P ra en P
Nadere informatieBijlage III. Wijzigingen in de relevante rubrieken van de Samenvatting van de Productkenmerken en de Bijsluiter
Bijlage III Wijzigingen in de relevante rubrieken van de Samenvatting van de Productkenmerken en de Bijsluiter Opmerking: De relevante rubrieken van de Samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter
Nadere informatieRespiratie NExCOB scholing december 2015 Ton Haans Verpleegkundig specialist
Respiratie NExCOB scholing 15 16 december 2015 Ton Haans Verpleegkundig specialist Ton.Haans@radboudumc.nl Inhoud Bouw en functie van de longen; Diffusie Ventilatie Perfusie Doderuimte ventilatie en shunting
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Bloedvergiftiging. of sepsis
PATIËNTEN INFORMATIE Bloedvergiftiging of sepsis 2 PATIËNTENINFORMATIE Inleiding De arts heeft u verteld dat u of uw naaste een bloedvergiftiging heeft, ook wel sepsis genoemd. Een sepsis is een complexe
Nadere informatieThorax trauma. Casus GM. Demeyer I. OLV Ziekenhuis Aalst. 8 dec 2012 Met eigen middelen naar spoedgevallen > uren: stamp van paard op de borst
1 Thorax trauma Demeyer I. OLV Ziekenhuis Aalst Casus GM 8 dec 2012 Met eigen middelen naar spoedgevallen > uren: stamp van paard op de borst Blanco voorgeschiedenis 1 GM, man, 3/5/1951 Observatie: Zweet
Nadere informatieWaar zorg Bewaakt. Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. sietske Eerens CP i.o. PiCCO uw maatje? Medisch Centrum Haaglanden 1
Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. 1 PiCCO Uw Maatje?? Ter afronding van de training Circulation Practitioner. i.s.m. Dr. P. Dennesen Inleiding Uitgangspunt. Doelstelling. Probleemstelling.
Nadere informatieChapter 9. Nederlandse samenvatting: De microvasculaire endotheelcel in shock
Nederlandse samenvatting: De microvasculaire endotheelcel in shock Nederlandse samenvatting Op intensive care s worden patiënten behandeld die zonder inzet van intensieve zorg door verpleegkundigen en
Nadere informatieEen eenduidig beleid voor vloeistoftherapie op de intensive care van het Groene Hart Ziekenhuis bij sepsis
Een eenduidig beleid voor vloeistoftherapie op de intensive care van het Groene Hart Ziekenhuis bij sepsis Jeroen Boom Circulation Practitioner i.o. Februari 2013 1 2 3 Inhoud Inleiding Aanleiding Probleem-,
Nadere informatieVooraanmelding. Toediening tranexaminezuur bij verbloeding Kirsten Balvers, Arts-onderzoeker Trauma-unit/ Intensive Care.
Toediening tranexaminezuur bij verbloeding 17-09-2014 Kirsten Balvers, Arts-onderzoeker Trauma-unit/ Intensive Care Vooraanmelding Schietincident, 34 jaar Scoop & run 1 Traumakamer, 34 jaar A: Vrij, aanspreekbaar
Nadere informatieAls het mis gaat. Stoornissen bewustzijn. Frans Rutten Anesthesioloog/spoedarts
Als het mis gaat. Stoornissen bewustzijn Frans Rutten Anesthesioloog/spoedarts Casus 1 Vrouw, 74 jaar diep bewusteloos gevonden in de tuin Bekend met diabetes type II Langzame snurkende ademhaling Langzame
Nadere informatiePT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD
PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD Pt krijgt donker gekleurde vingers maar is ook gestart met norepinefrine 10 mg/50 ml st 8 inmiddels. Wat doe je? De curve op de monitor is Figuur 1. De
Nadere informatieIntroductie PICCO. Marco Knook Cardioloog-intensivist
Introductie PICCO Marco Knook Cardioloog-intensivist Agenda 1 2 3 4 Basale Hemodynamiek Monitoring PiCCO techniek Indicaties, contra-indicaties en complicaties Basale Hemodynamiek Bloeddruk = SVR x C.O.
Nadere informatieCasus 14 : Quinckslag. Casus bibliotheek
Je bent als huisarts voor een geplande visite in een zorginstelling aanwezig. Plotseling word je door een verpleegkundige naar een andere patiënt geroepen die acuut onwel is geworden. Het betreft een 40-jarige,
Nadere informatieObesitas op de recovery
Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie
Nadere informatieIntroductie PiCCO. Marco Knook Intensivist-cardioloog
Introductie PiCCO Marco Knook Intensivist-cardioloog Agenda 1 2 3 4 Basale Hemodynamiek Monitoring PiCCO techniek Indicaties, contra-indicaties en complicaties Het Hydraulische systeem Het Hydraulische
Nadere informatieInspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige
Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Overzicht Casussen inspanningsgerelateerde hypertensie Achtergrond Hoe en
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
VAARDIGHEIDSTRAINING: CENTRAAL-VENEUZE DRUK EN DERDE HARTTOON 1. Toelichting op het onderwijsmateriaal 1 Dit onderwijsmateriaal is gebaseerd op de NHG-Standaard M51 van juli 2010. Het meten van de centraal
Nadere informatieWaar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015
Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015 Stad Amsterdam Van Miami naar Monaco April 2015 Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet
Nadere informatieSEPSIS 3.0. Σήψις: the process by which flesh rots, swamps generate foul airs, and wounds fester (Hippocrates 700 bce)
SEPSIS 3.0 Σήψις: the process by which flesh rots, swamps generate foul airs, and wounds fester (Hippocrates 700 bce) Mariëlle Van der Steen, Martini Ziekenhuis Groningen Prof. P. Pickkers, Radboud Universiteit
Nadere informatieBack to basics. Recruteren. 10 februari Lann Jacobs 1
Back to basics Recruteren 10 februari 20117 Lann Jacobs 1 Recruteren?? Werven, halen, aantrekken In dienst roepen 10 februari 2017 Lann Jacobs 2 Alveoli Geschat aantal op 300-500 miljoen Geschat oppervlakte
Nadere informatieHistorie van de PiCCO-Technologie
Historie van de PiCCO-Technologie Intelligent hemodynamische monitoring Samenvoeging en combinatie van diverse technieken in hemodynamische monitoring Partner product Meest gebruikte minder invasieve methode
Nadere informatieIntroductie PiCCO. Marco Knook Intensivist-cardioloog
Introductie PiCCO Marco Knook Intensivist-cardioloog Agenda 1 2 3 4 Basale Hemodynamiek Monitoring PiCCO techniek Indicaties, contra-indicaties en complicaties Het Hydraulische systeem Het Hydraulische
Nadere informatie