Inhoudsopgave. Vooruit blijven kijken en doorzetten 3 Voorwoord door Marc Nieuwland. Textielservice Professionele dienstverlening van niveau!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. Vooruit blijven kijken en doorzetten 3 Voorwoord door Marc Nieuwland. Textielservice 2014 4 Professionele dienstverlening van niveau!"

Transcriptie

1 Jaarbericht

2 2 Jaarbericht 2014 Inhoudsopgave Vooruit blijven kijken en doorzetten 3 Voorwoord door Marc Nieuwland Textielservice Professionele dienstverlening van niveau! Marktontwikkeling 2014 en Groei door vernieuwde dienstverlening - De marktomvang - Ontwikkelingen per segment - Prognose ontwikkelingen van textielverzorgingsdiensten CERTEX: volop in beweging 10 - Europese normering - Uniek karakter Certex WASH&LOAD: High-tech + Laundry 12 INnovatieve Oplossingen in de Praktijk 14 Green Deal Textielservice Industrie 15 De route naar duurzame winst Modernisering Arbeidsvoorwaardenbeleid 17 Interviews 18 - Lef en doorzettingsvermogen nodig Mevrouw Milz, voorzitter Green Deal Board - Sector wil echt aan de slag met energie Marcel Verzandvoort, RvO FTN activiteitenplan FTN ledenlijst FTN 2014, Niets uit deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van het bestuur.

3 Jaarbericht Voorwoord door Marc Nieuwland Vooruit blijven kijken en doorzetten Vorig jaar gaf ik aan dat 2014 een lastig jaar zou worden, maar tegelijkertijd ook de hoop op het bereiken van het kantelpunt. Nu we terugkijken, kunnen we spreken van een goed jaar, maar de zorgen zijn nog niet geheel weggenomen. Het is van belang dat er doorgepakt wordt. Lastige markt Ondanks de betere vooruitblikken blijft het een bijzonder lastige markt. Dit komt door de enorme prijsdruk waar alle bedrijven mee te maken hebben. Deze neerwaartse spiraal heeft de textielservicebranche helaas ook niet weten te doorbreken. Ik wijt dit niet direct aan de economische crisis, dus hopelijk komt men op tijd tot inzicht. Dit heeft namelijk niet alleen een negatieve invloed op de branche, maar op de hele markt. Samenwerking We moeten ons onderscheiden op innovaties, kwaliteit, specifieke dienstverlening en echte toegevoegde waarde. Dat kan de branche echter niet alleen. Meer samenwerking in de branche is hiervoor het devies. Hiervoor dient FTN alles op orde te hebben en haar doelen te realiseren. Voor 2014 is dat uitstekend gelukt. Alle doelen die waren genoemd in het Activiteitenplan, zijn gerealiseerd. Daarnaast zijn de verbeterpunten van leden meegenomen en hebben deze al tot zichtbare verbeteringen geleid. Dit is een mooi voorbeeld waaruit blijkt dat samenwerking ons verder brengt. Professionalisering Ook in bestuurlijk opzicht was 2014 een prima jaar voor FTN. Zo is het bestuur uitgebreid met vier nieuwe leden: Stef de Win, Michel Heerkens, Floris van Eekert en Eduard Molkenboer. Een mooie versterking met een duidelijke taakverdeling waar we als FTN trots op kunnen zijn. Deze versterking was ook zeker van belang om FTN verder te professionaliseren en op vele fronten actief te kunnen blijven. FTN is op veel gebieden goed op de kaart gezet en wordt meer en meer als serieuze gesprekspartner gezien. Informatiestromen, zowel intern als extern, verlopen uitstekend. Ook financieel ziet het er positief uit waardoor we het jaar positief kunnen afsluiten. Tot slot is onze externe communicatie flink verbeterd door bijvoorbeeld een nieuwe website. Dit alles draagt bij aan het totaalplaatje dat we als FTN willen uitstralen. Green Deals Belangrijk is dat we niet verslappen in 2015 en de goede lijn doorzetten. De eerste stappen in de modernisering van de cao zijn gezet, net als de herstructurering van het pensioenfonds op basis van de nieuwe wetgeving. Dat is belangrijk voor een vooruitstrevend arbeidsvoorwaardenbeleid in de branche. Daarnaast is Green Deal een mooi project om de doelstellingen uit de FTN Routekaart 2030 te realiseren. In 2014 is er groen licht gekomen voor deze Green Deals en op 3 juni heeft de grote kick-off in Nieuwegein plaatsgevonden. Daarnaast is het internationale project WASH&LOAD met succes gelanceerd en zal Certex als kwaliteitssysteem altijd een speerpunt blijven. Aftreden als voorzitter In 2014 zijn dus veel stappen gemaakt en doelstellingen behaald, maar FTN heeft in 2015 genoeg speerpunten om zich verder te ontwikkelen. Kenmerkend voor deze branche is dan ook dat ze altijd in beweging is en geen stilstand kent. De afgelopen jaren heb ik hierdoor met veel plezier de functie van voorzitter vervuld, maar nu wordt het tijd om het stokje over te dragen. Ik ben het bestuur, de leden en alle andere betrokkenen zeer dankbaar voor de prettige samenwerking en wens Michel Heerkens veel succes toe in zijn rol als voorzitter! Nogmaals dank.

4 4 Jaarbericht 2014 Textielservice 2014 Professionele dienstverlening van niveau! Moderne, professionele textielservice levert een wezenlijke bijdrage aan tal van branches. De dienstverlening van de bij de Federatie Textielbeheer Nederland aangesloten bedrijven omvat onder meer onderstaande activiteiten: - Verhuur / lease van textiel en persoonsgebonden bedrijfskleding op maat, waaronder corporate imagekleding - Services plus producten naar behoefte, beschikbaar in de juiste hoeveelheden, op het juiste moment, op de juiste plaats - Compleet advies over inzet van materialen en systemen, mede gebaseerd op wet- en regelgeving - Reiniging, onderhoud en reparatie - Periodieke aanvulling en voorraadbeheersing - Verhuur / sterilisatie van kleding en afdeksystemen voor operatiekamers - Verhuur / sterilisatie van medische instrumenten - Medische sets - Milieuvriendelijke concepten - Hygiëneservice voor sanitaire ruimten - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Schoonloopmattensystemen - Distributiesystemen op maat - Management informatiesystemen - Aftersales service - Professionele decontaminatie van kleding in gecertificeerde cleanrooms.

5 Jaarbericht Marktontwikkeling 2014 en 2015 Groei door vernieuwde dienstverlening De afgelopen jaren werden gekenmerkt door enkele tekenen van herstel, maar ook door haperingen in traditioneel voor textielservice belangrijke marktsegmenten. De conjunctuur gaat in de goede richting, maar de economische groei bleef in 2013 en ook in 2014 onder de 1%. Voor 2015 wordt de economische groei op 1,25% geschat. Voortzetting van het prille herstel lijkt kwetsbaar door grote internationale politieke onzekerheid. De belangrijkste sector, de gezondheidszorg kan de krimp in handel en industrie amper goed maken. De hervorming van de zorg zal de komende jaren tot veel onzekerheid leiden. Proactieve bedrijven kunnen echter wel inspelen op de opkomst van nieuwe zorgaanbieders en type dienstverlening. Voor alle bedrijven is behoud van klanten door onberispelijke kwaliteit en naadloos aansluitende dienstverlening, een must. De horeca lijkt een lichtpuntje en ook in de komende jaren is het groeiend aantal toeristen wat naar Nederland komt een gunstig gegeven. Daarnaast wordt het verschil tussen textielservice door grootschalige bedrijven en textielverzorging vanuit retail, kleiner. De grootste groeipotentie zit immers bij ZZP ers en huishoudens. De marktomvang Gezondheidszorg, handel & industrie en horeca & recreatie zijn traditioneel de drie belangrijkste marktsegmenten voor textielservice. Voor 2013 wordt de totale marktomvang, bij volledige uitbesteding aan de textielverzorger, geschat op krap 1,2 miljard. Textielverzorgingsbedrijven realiseren ongeveer de helft van de omzet, namelijk 625 miljoen (inclusief diensten op locaties van klanten). Dit cijfer is gebaseerd op de aankoopwaarde van professioneel textiel, omgezet in verhuur/leasevolume waarbij de jaarlijkse kosten voor onderhoud, reiniging, logistiek en beheer, en aanverwante producten zijn opgeteld, evenals de interne kosten van de gebruikersorganisatie. Dit ongeacht of het beheer/reinigen, in eigen huis wordt gedaan of uitbesteed wordt. Ontwikkeling per segment Gezondheidszorg De gezondheidszorg is een brede sector met twee belangrijke pilaren, namelijk de (algemene) ziekenhuizen en de pleegzorg (verpleeghuis, verzorgingshuis, thuiszorg). De zorg is een sector waar overheidsbeleid een forse impact heeft. Kostenbeheersing is een belangrijke drijfveer in de organisatie van de zorg. Zorgkosten bedragen nu al 15% van het BNP en zullen mogelijkerwijs verder groeien door vergrijzing. De groeiende zorgvraag zal echter wel leiden tot meer verrichtingen met een groeiende behoefte aan service bij de inzet van platgoed. Ook zal het belang van een professioneel arbeidsvoorwaardenbeleid toenemen en daarmee het aantal dragers van beroepskleding. Markt Marktomvang Marktaandeel in % Gezondheidszorg 555 mln 46 % Handel en Industrie 475 mln 40 % Horeca en Recreatie 170 mln 14 % Totale marktomvang mln 100 % Tabel 1: Marktomvang en marktsegmenten Textielverzorging 2013

6 6 Jaarbericht 2014 We staan aan de vooravond van grote veranderingen in de zorgsector. In 2015 wordt de jeugdzorg naar de gemeenten gedecentraliseerd. De gemeenten zijn dan ook verantwoordelijk voor residentiële zorg, thuiszorg (AWBZ en WMO) en voor de participatie via de sociale werkvoorziening. De beperkte overgangstermijn in de drie decentralisaties zou voor grote onzekerheid kunnen leiden, die ook doorwerkt in de inkoopcontracten van zorgaanbieders. Op langere termijn zal de decentralisatie tevens kunnen leiden tot innovatie in zorgvormen waarbij mantelzorg, coöperatieve zorg en thuiszorg opkomend zijn. Kostenbeheersing in ziekenhuizen Het beleid van het rijk om de zorgkosten te beheersen lijkt vruchten af te werpen. Maar de financiële zwakke ziekenhuizen kunnen de veranderingen niet bijhouden. Sommige ziekenhuizen komen daardoor in financiëel problemen. Daarnaast worden de kwaliteitseisen opgeschroefd. De Inspectie en de Verzekeraars verlangen van ziekenhuizen dat men op een specialisme voldoende ervaring en kwaliteit levert. Voor de komende jaren wordt op grond van bovenstaande overwegingen een jaarlijkse groei verwacht van 1-2%. Ten opzichte van vier jaar geleden is het aantal algemene ziekenhuizen met zeven afgenomen naar 91, met in totaal 99 vestigingen. Door fusies zal het aantal ziekenhuizen verder afnemen naar 89 in Ten opzichte van 2009 nam het aantal buitenpoliklinieken toe van 61 naar ruim 100 in Het totaal aantal organisaties dat medisch-specialistische zorg levert, groeit omdat het aantal zelfstandige behandelcentra (ZBC) toeneemt naar meer dan 350. In totaal verlenen nu ruim 500 centra medische zorg. Dat aantal zal wel blijven groeien, omdat de ZBC doorgaans efficiënter zijn in eenvoudige operaties. Verwacht wordt dat deze trend zich ook de komende jaren verder zal doorzetten. In 2013 bedroeg de omzetgroei, net als in 2012, minder dan in voorgaande periodes. Een groeipercentage van 1,2% leidt tot 13,6 miljard omzet in De jaarlijkse structurele groei over de periode bedroeg 4,3%. In de totale kostenstructuur vormen personeelskosten het grootste aandeel. In 2012 en 2013 stegen deze kosten verder. Dat komt vooral door individualisering van de maaltijden en een kwaliteitsimpuls in de hotelfunctie. Veel ziekenhuizen concurreren met elkaar op de hotelfunctie en minder op medische kwaliteit. De komende jaren zal ook deze trend nog nadrukkelijk zichtbaar worden. Landelijk gezien neemt het aantal klinische verpleegdagen met minstens één overnachting in het ziekenhuis per hoofd van de bevolking af. Het aandeel dagbehandelingen in 2012 kwam uit op 53,3%; een percentage dat naar verwachting zal groeien tot 59% volgens bestuurders van ziekenhuizen. Ook in 2013 en 2014 lijkt de groei van dagbehandelingen en de teruggang in aantal ligdagen af te vlakken. Daarbij komt dat de gemiddelde ligduur nog steeds afneemt; in 2012 kwam dit gemiddelde voor het eerst onder 5 dagen uit, namelijk op 4,8. Naar verwachting zal dit dalen naar 4,0

7 Jaarbericht dagen in Door de verhoogde omloopsnelheid en verschoningsfrequentie binnen ziekenhuizen zal dit ook zijn invloed hebben op de textielverzorgingsindustrie. Pleegzorg In de toekomst wordt verwacht dat het aantal jaren dat ouderen intensieve zorg behoeven, zal afnemen van ruim 3 tot krap 2 jaar. Dat betekent dat steeds meer ouderen lang zelfstandig zullen (moeten) blijven wonen. Steeds meer zoeken ouderen woonplaatsen (middelgrote steden en plaatsen) met goede voorzieningen. Ook woonvormen zoals woongroepen waar thuiszorg goed georganiseerd kan worden, zijn in trek. Dat biedt ongetwijfeld kansen voor nieuwe vormen van textielservicediensten. In 2013 waren er ruim 1 miloen mensen in Nederland die gebruik maakten van langdurige pleegzorg. Dat aantal neemt jaarlijks met 3% toe. Slechts een derde van hen maakt gebruik van de combinatie wonen en zorg. Dat drukt zwaar op de budgetten voor AWBZ: er werd 19 miljard vergoed voor zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen en krap 4 miljard aan thuiszorg. Vanuit de WMO komt er nog eens 1,7 miljard bij voor thuiszorg (een verdubbeling in minder dan 10 jaar). Door de vergrijzing neemt het beroep op ouderenzorg sterk toe, ook al is een toenemend aandeel van de ouderen tot een zeer gevorderde leeftijd in goede gezondheid. De residentiële zorg wordt onder invloed van overheidsbeleid verkleind en de toegang (indien betaald met publieke middelen) wordt beperkt tot ouderen met een relatief hoog zorgzwaartepakket. Dat betekent dat verpleeghuizen nodig blijven en mogelijkerwijs in capaciteit zullen groeien ten opzichte van woon-zorgcomplexen. Daarnaast groeien andere zorgvormen zoals zorgboerderijen (vooral geestelijke gezond-heidszorg) en hospices (voor palliatieve zorg in de terminale fase). Afname werkgelegenheid gezondheidszorg Het jaar 2013 was het eerste jaar dat de werkgelegenheid in de sector welzijn en zorg afnam. In totaal daalde de werkgelegenheid met personen naar net geen 1,3 miljoen personen. De daling in FTE s was ruim De grootste daling in banen vond plaats in de kinderopvang (-16%), de welzijn gefinancierd vanuit de WMO (-5,5%) en de verpleegzorg en thuiszorg (-3,6%). Het personeel in de ziekenhuizen bleef in 2013 op een niveau van bijna arbeidsplaatsen. De totale verwachte daling van de werkgelegenheid in de pleegzorg in 2014 is ruim personen. Wel neemt het aantal ZZP ers in de thuiszorg toe. De groei van de werkgelegenheid in de ziekenhuizen zal de komende jaren verder afvlakken. Groei kan nog wel verwacht worden in de zelfstandige behandelcentra transitiejaar Het jaar 2015 wordt letterlijk een transitiejaar. De haast waarmee deze transitie wordt doorgevoerd, zal leiden tot veel onzekerheid voor de zorgsector zelf. Het is te verwachten dat de volumegroei in de zorg zal doorzetten in de komende jaren. Door de verschuiving van intramurale naar extramurale zorg wordt beoogd de kosten te beheersen en dat leidt in de zorg meteen tot druk op het arbeidsvolume. Het aantal verrichtingen zal niet afnemen, net zoals het aantal cliënten van

8 8 Jaarbericht 2014 de thuiszorg niet zal afnemen. Niet medische zorgtaken zullen overgenomen worden door een nieuw type dienstverlener. Dat betekent dat er nieuwe toetreders komen en dat er steeds meer ZZP ers, vaak in netwerken, in de zorg gaan werken. De opleiding van medewerkers in de curatieve zorg gaat omhoog. De instroom zal steeds meer op MBO 3-4 en HBO niveau plaatsvinden. De ontwikkeling van de bestedingen drukt zwaar op de economie. De bestedingen in de detailhandel namen met 4% af in Ook de verkoop van auto s daalde en de autohandel scoorde slechte cijfers. Alleen de groothandel kende met een omzetontwikkeling van -0,6% een minder ongunstige ontwikkeling. Deze verandering van het zorglandschap maakt dat de textielservicesector te maken krijgt met een veranderende vraagkant. De verschoningsfrequentie en omloopsnelheid van platgoed wijzigen. De samenstelling van textielpakketten gaan veranderen. De logistieke dienstverlening en regiefunctie zal meer uitdagingen kennen door versnippering van het zorgaanbod en de opkomst van ZZP ers. Industrie & handel Van alle sectoren in Nederland heeft de industrie het grootste aandeel in het Bruto Binnenlands Product (bijna 13%). Daarmee is het een belangrijke industrie voor de Nederlandse economie. In 2014 is de productie van de Nederlandse industrie gegroeid. In het tweede kwartaal van 2014 lag de dagproductie 2,1% hoger in vergelijking met het voorgaande jaar. De toename van de dagproductie is ook terug te zien in de omzet. In het begin van 2014 is een maandelijkse groei van de omzet te zien. In het eerste kwartaal was deze groei nog 2,7%, waar dit in het tweede kwartaal maar liefst 6,0% bedroeg. Deze omzetstijging was vooral toe te schrijven aan de transportmiddelenindustrie, machine-industrie en de raffinaderijen en chemie. Het herstel van de industriële productie zette door in 2014, zonder te leiden tot een groei in het aantal arbeidsplaatsen. Wel nam het aantal contracten via uitzendbureaus toe, doorgaans is dat een voorteken van verder herstel. De bouwsector kwam in 2013 en 2014 niet op gang. Na jaren teruggang, was er in 2013 wederom een daling van de toegevoegde waarde met 8%. De woningbouwproductie is verder gedaald, net als kantorenbouw. De utiliteitsbouw bleef stabiel, enkel de renovatie en restauratiebouw kende een lichte plus. De werkgelegenheid in de bouw nam verder af met personen. De komende periode zal deze trend (nog) niet veranderen. Ook in 2014 was er geen sprake van herstel in consumentenbestedingen. De detailhandel staat aan de vooravond van een ingrijpende sanering, niet alleen door de ontwikkeling van bestedingen maar ook door de ontwikkeling van internetverkoop. Ook de sector van financiële dienstverlening verliest zijn retail karakter. Het aantal medewerkers met baliefuncties neemt sterk af. Dat impliceert dat een verdere afname van de beroepskledingdracht in deze sectoren wordt voorzien. Voor textielservicebedrijven is vooral de ontwikkeling van de werkgelegenheid binnen industrie en bouw belangrijk in verband met de levering en het onderhoud van beschermende werkkleding. Een kentering in de economische ontwikkelingen waardoor deze sectoren weer kunnen groeien, is van groot belang voor de textieldiensten. De toegevoegde waarde die geleverd kan worden, is binnen deze sectoren het grootst. De

9 Jaarbericht sector dienstverlening is al enige tijd niet langer het alternatief voor de industrie en zal dat de komende jaren ook niet meer worden. Horeca & recreatie De Horecasector heeft een flinke klap gehad door de crisis, maar in 2013 zat er een bescheiden groei in. De omzet van de horeca groeide met 0,7% in 2013, met positieve uitschieters voor hotels (+3%) en restaurants (+2,2%). Daarbij groeit het internationaal toerisme met 4% meer hotelovernachtingen, hetgeen het dalende aantal binnenlandse overnachtingen goed maakte (-2%). bestemming. De heropening van het Rijksmuseum en de aandacht rond de kroning droegen hieraan bij. Noord-Holland is goed voor 40% van de hotelovernachtingen in Nederland. Zuid Holland volgt met 25%. De hotelcapaciteit in Amsterdam blijft groeien. De rest van Nederland moet investeren in haar toeristisch aanbod, want in de meeste provincies loopt het aanbod in hotels en restaurants achter. De werkgelegenheid in de horeca groeide in 2013 door met 1% naar ruim mensen. Voor 2014 en 2015 wordt een vergelijkbare ontwikkeling verwacht. Prognose ontwikkelingen van textielverzorgingsdiensten Daar de belangrijke segmenten (nog) geen grote groei laten zien, zal de omzetgroei van textielservicebedrijven onder druk blijven staan. Een echte opleving van de sectoren handel & industrie en horeca & recreatie kan deze druk verlichten. Indien de geschetste markttrends zich inderdaad doorzetten en de textielservicesector deze kansen met een vernieuwend dienstenaanbod weet te benutten is er voor het eerst sinds 2008 weer sprake van een reëel groeiperspectief. In het begin van 2014 werd deze groei doorgezet. In het eerste kwartaal namen de omzet en het volume nog steeds toe. Waar bij cafés het volume daalde met 0,7%, steeg het volume bij de traditionele horeca met 1,4%. Door prijsstijgingen nam de groei in omzet zelfs nog verder toe. De populariteit van Nederland als vakantiebestemming groeit en ook individuele steden doen het goed; Amsterdam blijft internationaal gezien een zeer populaire Gezondheidszorg Handel en Industrie Horeca en Recreatie Totaal Tabel 2: Omzetontwikkelingen van textielverzorgingsdiensten (in mln. ) & prognose

10 10 Jaarbericht 2014 Certificaat kwaliteitsmanagementsysteem In 2014 werd het herziende Certex kwaliteitshandboek definitief goedgekeurd door de Raad van Accreditatie. Het handboek versie 2011 is uitgeleverd en diverse bedrijven zijn inmiddels gehercertificeerd op basis van het nieuwe schema. In het nieuwe handboek zijn recente projectresultaten verwerkt die enerzijds meer duidelijkheid met zich mee brengen en anderzijds het schema op de voortgaande ontwikkeling van de techniek en praktijk laten aansluiten. De verduidelijking zit vooral in de controle-systematiek die concreter is geworden om het constante hygiëneniveau nog beter te borgen. Het schema is uitgebreid met Industrie Levensmiddelen. Naast deze interne ontwikkelingen, zullen er in het komende jaar ook veel andere ontwikkelingen zijn die hun weerslag hebben op het Certificaat kwaliteitsmanagementsysteem Certex kwaliteitsschema en het handboek. Zo is Certex Industrie in ontwikkeling en wordt het schema uitgebreid met nieuwe functionaliteiten als reflectie en antistatisch. Europese normering Binnen CEN is, op Europees niveau, de herziening van EN 14065:2002 opgepakt. Normen worden eens in de vijf jaar geactualiseerd als daartoe vanuit commissieleden binnen CEN aanleiding voor is. Er ligt een concept norm die ten opzichte van de huidige norm veelomvattender is geworden. Allerlei aspecten die binnen de huidige norm aandacht krijgen, worden uitgebreider omschreven. FTN is betrokken bij de revisie van deze norm en zal bijdragen aan een norm die vooral praktisch toepasbaar blijft én voldoende borging biedt voor een gegarandeerd hoog hygiënisch kwaliteitniveau. Kwaliteitshandboek Textielverzorging Kwaliteitshandboek Textielverzorging Daarnaast werkt de ISO-organisatie aan een nieuwe ISO 9001 standaard. De verwachting is dat de nieuwe ISO 9001: 2015 in september 2015 geïntroduceerd wordt. Certex is een schema dat op basis van ISO 9001 geaccrediteerd is en zal derhalve daarop aangepast worden. Belangrijke kenmerken van de nieuwe ISOstandaarden is de zogenaamde High Level Structure. Dit betekent dat alle ISO-normen volgens een generieke, uniforme structuur worden opgezet. Daarmee wordt het voor bedrijven makkelijker om een geïntegreerd managementsysteem te implementeren. Binnen de nieuwe norm krijgt onder andere risicomanagement veel aandacht. Dit wordt een aparte component binnen het systeem _FTN-CERTEX_PDF_VENDRIG IJSSELSTEIN BV per certex onder FTN.indd :25:15

11 Jaarbericht Het gaat hier om het nadenken over mogelijke fouten en beheersmaatregelen. Binnen veel organisaties en ook het Certex kwaliteitsmanagementsysteem wordt hieraan al aandacht besteed, bijvoorbeeld door toepassing van checklists en eindcontroles. De nieuwe norm zal in beginsel niet voor drastische wijzigingen zorgen. Op detailniveau zullen veranderingen doorgevoerd worden. een vertrouwde garantie blijft dat het textiel voldoet aan alle belangrijke eisen die er aan gesteld moeten worden! Uniek karakter Certex Wat blijft is het unieke karakter van het Certex kwaliteitsschema dat vaak aangeduid wordt als ISO 9001-plus. Onder andere omdat de Europese norm NEN-EN 14065:2003 en Textiel - Gewassen textiel - Biocontaminatie beheerssysteem een integraal en verplicht onderdeel is. ISO 9001 stelt eisen in algemene zin. Daarin gaat Certex verder door specifieke eisen en richtlijnen die de totale bedrijfsvoering omvatten te stellen, met ook grenswaarden voor belangrijke parameters en controlepunten in het proces. Bijvoorbeeld als het gaat om hygiëne waarvoor als norm is vastgesteld een totaal kiemgetal van 2 kve/ cm² en 0 kve/cm2 als het gaat om Enterobacteriaceae en Staphylococcus aureus. Uitzonderlijk is ook dat binnen Certex als eis geldt dat alle locaties geauditeerd moeten worden en dat de conformiteitsbepalende instantie, in dit geval TÜV Nederland, klantbezoeken uitvoert. Het onafhankelijke College van Deskundigen, waarin onder andere deskundigen uit de gezondheidszorg en horeca zitting hebben, ziet erop toe dat het Certex kwaliteitsschema op het gewenste hoge niveau blijft. De actuele ontwikkelingen worden vertaald naar het Certex kwaliteitsschema en handboek. Daarmee blijft het schema actueel én optimaal aansluiten op de praktijk, waardoor het voor gecertificeerde bedrijven maar vooral ook voor hun klanten, de eindgebruikers,

12 12 Jaarbericht 2014 WASH&LOAD: High-tech + Laundry Het WASH&LOAD systeem brengt een revolutionaire verandering teweeg in huidige industriële wasprocessen. Naast de gebruikelijke functies van het traditionele wassen (vlekken verwijderen en hygiëne) herstelt WASH&LOAD functies van textiel en biedt tegelijkertijd een kwaliteitscontrole. De persoonlijke bescherming middels beroepskleding krijgt een nieuwe dimensie. Wat is WASH&LOAD? Het WASH&LOAD systeem is een innovatieve en betaalbare manier om de functionaliteit van de Professionele Beschermingsmiddelen (PBM) te herstellen en door dit te valideren de functionaliteit ook te kunnen garanderen. Naast de gebruikelijke functies van wassen kan door middel van het systeem bijvoorbeeld vuilafstotende en antimicrobiële functies aan de artikelen worden gegeven. Beide kunnen tijdens iedere wascyclus opnieuw hersteld worden en zorgen voor een garantie op het gebied van veiligheid, hygiëne en bescherming van dragers en degenen met wie zij te maken hebben. Hierdoor wordt de levensduur van de PBM aanzienlijk verlengd, naar verwachting gemiddeld met zo n 20%. Refunctionaliserend systeem Het WASH&LOAD refunctionalisatie systeem kan in de toekomst mogelijk voor vele functionaliteiten worden toegepast. Thans biedt het antimicrobiële en vuilafstotende behandelingen. De antimicrobiële functionaliteit beschermt tegen kruisbesmetting en optimaliseert de hygiëne. Vuilafstotend is binnen WASH&LOAD een verzamelnaam voor waterafstotend en olie-afstotende eigenschappen. Deze functionaliteiten zijn belangrijk om representativiteit uit te blijven stralen. Bestaande testmethodes voor de antimicrobiële eigenschappen zijn tijdrovend en kostbaar. Dit systeem voorziet daarom in een effectieve kwaliteitscontrole van ieder behandeld textiel item. Het meet de aanwezigheid van functionele chemicaliën, zonder dat het kledingstuk verloren of beschadigd raakt. ICT systeem Een ander onderdeel van WASH&LOAD is het ICT systeem. Het ICT systeem bestaat uit twee onderdelen: - Life cycle management system - Service and knowledge transfer system Life cycle management system Binnen dit systeem vindt het tracking en tracing plaats en wordt alle informatie opgeslagen van ieder kledingstuk. Naast de naam van de drager en maat van het kledingstuk kan hierbij ook gedacht worden aan het aantal behandelingen, behorend bij welke batch en het batchnummer. Zo wordt dus de totale levensduur van ieder kledingstuk bijgehouden en opgeslagen. Om dit mogelijk te maken, wordt gebruik gemaakt van een RFID-chip. Service and knowledge transfer system Dit systeem is beschikbaar via het internet en maakt gebruik van een database. Hier vindt men de laatste update over welke chemicaliën beschikbaar zijn binnen het refunctionalisatie proces en op welke soorten textiel en voor welke branche het toepasbaar is. Daarnaast stelt dit systeem een e-learning tot beschikking om iedere gebruiker van het WASH&LOAD systeem te onderwijzen. Vele toepassingen Bescherming, gezondheid en veiligheid worden voor werknemers en klanten steeds belangrijkere factoren. Voor WASH&LOAD zijn technologieën en kansen binnen de markt uitgewerkt voor de Industrie (in het algemeen), Voedselindustrie, Horeca en Gezondheidszorg. Er is een breed gedocumenteerde database beschikbaar om toepassing van dit nieuwe systeem in de praktijk te ondersteunen. Op grond van diverse lopende pilots zal een verdere ontwikkeling in een vervolg project worden uitgewerkt.

13 Wash&Load_Rollup_banner_V4_FC.indd :09 Jaarbericht Algemene voordelen - Refunctionalisering; effectief herstel van textieleigenschappen - Eén systeem voor meerdere functionaliteiten - Efficiënte kwaliteitscontrole van functionaliteiten - Verlengen levensduur PBM (milieuvriendelijker & kostenverlagend) - Toepasbaar voor alle bedrijven in de branche - Voor extra duurzaamheid Markt specifieke voordelen - Veiligheid garantie persoonlijke bescherming - Hygiëne Voldoet aan de eisen om de gezondheid te garanderen - Voldoet aan bestaande certificerings- en kwaliteitseisen - Representativiteit - Verlaagt waskosten / verlengt levensduur van textiel regulier wassen WASH&LOAD Vlekken verwijderen x x Hygiëne x x Antimicrobieel x Vuilafstotend x Verlenging levensduur x Voldoen aan certificatie- en x kwaliteitseisen Validatie en kwaliteitscontrole van de functionaliteiten x High-tech + Laundry 100% personal protection Industriële reinigingsprocessen WASH&LOAD biedt een nieuwe en verbeterde dienstverlening voor tal van markten waar persoonlijke bescherming, duurzaamheid en veiligheid aan belang winnen en leidt tot nieuwe standaarden en normen. Zo n 14 partners uit vier verschillende Europese landen hebben aan dit project meegewerkt. De Europese Commissie heeft dit project mogelijke gemaakt voor een verdere professionalisatie van dienstverlening vanwege de hoge mate van innovatie, verbeterde persoonlijke veiligheid & bescherming, alsmede duurzaamheid. 1 Refunctionalisation Personal Protective Equipment The new revolution! Het internationale WASH&LOAD project is in oktober 2011 gestart en tijdens de internationale EXPOdetergo show te Milaan, in oktober 2014, afgerond. Het systeem is klaar voor toepassing in industriële wasprocessen. The research leading to these results has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme managed by REA- Research Executive Agency (FP7/ ) under grant agreement n

14 14 Jaarbericht 2014 INnovatieve Oplossingen in de Praktijk De wereld om ons heen verandert. Nieuwe technologieën worden ontwikkeld en vinden hun toepassing in de maatschappij. De bevolking verandert, vergrijzing en de diversifiëring van de samenleving zetten verder door. In de voorgaande artikelen van dit jaarbericht zijn de belangrijkste marktontwikkelingen geschetst. Het door RVO gesteunde project INnovatieve Oplossingen in de Praktijk (INOP) beoogt relevante innovaties in beeld te brengen en te demonstreren die de textielservice branche de komende jaren ondersteunt om aan een veranderende marktvraag te kunnen voldoen. In de FTN Routekaart 2030 wordt een toekomstbeeld geschetst van de textielservice branche over 15 jaar. Dit geeft een beeld van materiaalontwikkelingen, nieuwe dienstverleningsconcepten en behandelmethodes die in de toekomst nodig zijn om klantenwensen te kunnen realiseren. Macro-economische ontwikkelingen hebben grote invloed op de textielservice industrie. Textielgebruik neemt de laatste decennia enorm toe en overstijgt de bevolkingsgroei ruimschoots. Traditionele materialen als katoen en wol worden hierdoor schaarser en prijzen zullen sterker fluctueren. Het gebruik van synthetische materialen is sinds 1980 enorm toegenomen. Daarnaast worden supervezels en functionele materialen steeds meer toegepast, ook in consumentenkleding. Dit heeft invloed op de textielservice industrie. Behandelmethodes moeten worden aangepast en de gebruiks- en levenscycli van textiel veranderen. Nieuwe concepten De opkomst van ICT, automatisering en monitoringsystemen maken nieuwe concepten voor procesbesturing, kwaliteitscontrole en operationeel management mogelijk. Daarnaast bieden deze systemen mogelijkheden voor nieuwe dienstverleningsconcepten die worden afgestemd op de wensen van klanten en met name op individuele eindgebruikers. Nieuwe logistieke concepten waarbij textiel op stuks niveau kan worden gevolgd en de meest optimale vormen van distributie gekozen kan worden. Deze ontwikkelingen leiden tot een hoge toegevoegde waarde en verlaging van de kostprijs. Daarnaast leveren deze ontwikkelingen een grote bijdrage aan de doelstelling van 80% energie besparing, zoals gedefinieerd in de FTN Routekaart Stimuleren van innovatie Om deze doelstelling te bereiken, is het van belang om innovatie en nieuwe ontwikkelingen in de textielservice keten te blijven ondersteunen. Veel van de innovaties die van belang kunnen zijn voor de branche worden ontwikkeld buiten de branche. Demonstraties van ontwikkelingen en mogelijke toepassingen van innovaties samen met de keten is van belang voor snelle introductie en verdere ontwikkeling om zo de efficiency van de keten te vergroten. Het verbeteren van ketenefficiëntie door gebruik van nieuwe materialen, productie methodieken en/of service oplossingen zullen tot belangrijke kwaliteitsverbeteringen leiden met belangrijke efficiëntie voordelen. Kort, middellange en lange termijn In de uitvoering van dit project worden de (toekomstige) marktontwikkelingen als uitgangspunt genomen. Van hieruit worden voorbeelden van bijpassende innovaties geselecteerd die kunnen helpen om in te spelen op de veranderende vraag. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen innovaties die op de korte, middellange en lange termijn toegepast kunnen worden. Binnen deze termijnen worden voorbeelden van innovaties gegeven voor de verschillende marktsegmenten op het gebied van materiaal, behandelmethode en dienstverlening. Tijdens het Nationaal Symposium Textielbeheer (NST) 2014 Een kijk in de glazen bol, is een selectie van voorbeelden van innovaties gedemonstreerd. Als vervolg hierop zullen pilot projecten opgezet worden om de effectiviteit in de praktijk te toetsen.

15 Jaarbericht Green Deal Textielservice Industrie De route naar duurzame winst Er is dit jaar volop gewerkt aan de uitvoering van de Green Deal Textielservice industrie. De Kick-off conferentie; De route naar duurzame winst heeft een gedegen basis gelegd voor de uitvoering van de diverse opgezette projecten. Op basis van de eerste verkennende onderzoeken is besloten om de onderwerpen Elektrische distributie, Innovatieve monitoring en Zonne-energie verder uit te werken. Kick-off: De route naar duurzame winst De Green Deal Kick-off heeft een schat aan visies en informatie opgeleverd op de diverse relevante werkterreinen, vastgelegd in de FTN brochure: Green Deal Textielverzorging; De route naar duurzame winst. Nu is de tijd aangebroken om de theorie om te zetten naar de praktijk. Hoe kunnen de energiebesparende methoden ingezet worden? Wat is technisch en economisch haalbaar, welke aanpassingen zullen er concreet gedaan moeten worden en wat gaat dat opleveren? Innovatieve commercieel beschikbare technieken Bij de projecten gaat het in het merendeel om het toepassen van innovatieve op de markt beschikbare technieken binnen specifieke bedrijfsprocessen. Gebaseerd op de economische en technische haalbaarheid is besloten om de focus te leggen op de projecten: Elektrische distributie, Innovatieve (energie) monitoring en Zonne-energie. Deze drie Green Deal projecten worden momenteel uitgewerkt in samenwerking met de gebruiksgroepen en diverse individuele bedrijven in pilot demo projecten. Zonnecollectoren in de textielservice industrie Toepassing van zonnecollectoren leidt tot een verduurzaming van 15 procent van het energiegebruik hetgeen op een totaalverbruik van 2 petjoule (PJ) per jaar fors is. Doelstelling is dat binnen drie jaar zo n 15 textielservicebedrijven deze techniek gebruiken. Momenteel wordt de beschikbare technologie voor zonne-energie, zowel fotovoltaïsch als thermisch, onderzocht. Na het vastleggen van de huidige state of the art wordt de economische haalbaarheid vastgesteld en eventuele belemmeringen vanuit overheidswege in kaart gebracht om tot toepassingen in de praktijk te komen. 35 procent energie efficiënter De Green Deal is gericht op het realiseren van projecten gedefinieerd door de FTN leden. Deze projecten maken onderdeel uit van de FTN Routekaart Textielservice De Green Deal stelt zich tot doel om de sector 35 procent energie efficiënter te maken. Tevens leidt het realiseren van deze projecten tot een bredere uitrol van technieken binnen de sector. Dit draagt wezenlijk bij aan de uiteindelijke doelstelling van 80% efficiencyverbetering zoals die in de Routekaart is vastgelegd!

16 16 Jaarbericht 2014 Distributie met elektrische bedrijfswagens Binnen Nederland distributieland kent de distributie in de textielservicesector veelal vaste dagelijkse routes die geschikt zijn om via elektrisch vervoer te laten plaatsvinden, zeker in het geval van binnenstedelijke fijnmazige distributie. Er is een uitgebreide analyse voorzien van de relevante (technologische) vernieuwing binnen de logistiek om distributie voor de diverse dienstverleningsvormen binnen de textielservice te optimaliseren. De bedoeling is om binnen drie jaar een aantal concrete toepassingen te demonstreren die gebruik maken van elektrische bedrijfswagens. Verwacht wordt een energie-efficiency verbetering van 5%. Momenteel lopen op individuele basis vier projecten die de aantrekkelijkheid van elektrische distributie bij verschillende logistieke vormen onderzoeken. Innovatieve energie-monitoring Goede monitoring en bewaking van processen in een onderneming leveren een belangrijke bijdrage aan energiebesparing en efficiëntie verbetering. Hiervoor zijn innovatieve meetinstrumenten, bijbehorende software en data uitwisseling tussen verschillende systemen nodig. De technische mogelijkheden van diverse commercieel beschikbare systemen worden in kaart gebracht. De diverse technische mogelijkheden vragen om een duidelijke doelstelling en aanpak vanuit de wasserijbedrijven. Hierop inspelend, zal een handboek monitoring worden opgesteld. Een aantal bedrijven zullen pilots uitvoeren met een te verwachten resultaat van 1% kostenbesparing per bedrijf en 5% energiebesparing per bedrijf.

17 Jaarbericht Modernisering Arbeidsvoorwaardenbeleid Als je cao-specialisten vraagt naar hun mening over veel huidige cao s, dan luidt het oordeel al snel dat de meeste documenten inmiddels een behoorlijke spruitjeslucht hebben gekregen. De tijden zijn nu eenmaal veranderd. Dat geldt ook voor de verhoudingen tussen werkgevers en werknemers. Veel cao s voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd, ze zijn te traditioneel van aard. Bovendien zijn cao s over het algemeen (te) uitgebreid. Ook zijn initiële afspraken in de loop van de tijd steeds meer uitgebreid en door juridisch taalgebruik niet voor iedereen direct duidelijk leesbaar. Een modernisering van de cao is dus van tijd tot tijd nodig en logisch. In de praktijk komt daarbij evenwel het nodige kijken. Ook voor de textielverzorgingsbranche geldt dat modernisering, lees flexibilisering, van arbeidsvoorwaarden een belangrijk thema is. De FTN gaat daar in de komende periode voortvarend mee aan de slag. Maar wat kenmerkt een moderne cao? Een cao bepaalt vooral het speelveld en niet meer het spel zelf. Binnen de ondernemingen komt het erop neer dat de cao s kaders vastleggen en minder dichtgetimmerd zouden kunnen worden. Hierdoor komt er meer ruimte voor maatwerk. Binnen dat veld krijgen werkgevers en werknemers flexibiliteit om nadere afspraken te maken. De OR of PVT zou daarmee een belangrijkere rol krijgen. Flexibiliteit De ingevoerde cao Textielverzorging biedt op zich al een zeker flexibiliteit om aan marktvragen en klantwensen te kunnen voldoen. Echter, maatschappelijke veranderingen gaan enorm snel. De vraag naar meer efficiënte dienstverlening in de gezondheidszorg, maar ook in andere marktsegmenten is groot. Ook noodzakelijke automatisering stelt ingrijpende eisen aan processen en logistieke beperkingen van klanten, maar tevens werkgevers en de toegankelijkheid van onder andere binnensteden leiden tot problemen. Hierdoor zal de huidige cao steeds meer knelpunten gaan opleveren. Dit jaar werd een paritaire studie van Basis & Beleid afgerond, die duidelijk markeerde dat zowel werknemers als werkgevers directe wensen hebben op dit terrein. Dat is begrijpelijk. Woon-, werk- en leefomstandigheden veranderen en leiden tot andere werk- en leefpatronen. Flexibilisering om op andere tijden, en ook op zaterdagen, te kunnen werken, bieden betere mogelijkheden om aan de wensen te kunnen voldoen en moeten textielservice bedrijven in staat stellen om beter en efficiënter aan de marktvraag te kunnen voldoen. Pensioen Textielverzorging Niet alleen flexibilisering is een actueel thema in modern arbeidsvoorwaardenbeleid. De leeftijdsverwachting blijft toenemen en pensioenvoorzieningen staan onder druk. Een verschuiving van de ingangsdatum van pensioen van 65 jaar naar 67 jaar is maatschappelijk onvermijdbaar. Ook voor de textielverzorgingsbranche zal dit het geval zijn. Mensen gaan langer werken en de opbouw aan pensioen wordt aan fiscale banden gelegd. Het Bedrijfspensioenfonds Textielverzorging zoekt derhalve naar mogelijkheden om de inhoud van de regeling te optimaliseren en daarbij ook aan alle wettelijke voorwaarden als ook eisen van de Nederlandsche Bank te kunnen blijven voldoen. Duurzame Inzetbaarheid Mensen worden dus veronderstelt in beginsel langer te werken. Een ware uitdaging in een branche waar fysiek, relatief zwaar en ongeschoold werk al veel extra begeleiding vraagt. De opgave is mensen meer duurzaam inzetbaar te houden en te kijken naar werk dat zij kunnen blijven verrichten. Aandacht voor goede arbeidsomstandigheden en verruiming van opleidingsmogelijkheden zullen hierdoor verder aan belang winnen. Perspectief Modernisering van de cao is dus een must voor de komende periode. De komende periode zal veel overleg binnen de branche met sociale partners zijn om de noodzakelijke veranderingen ook daadwerkelijk (gefaseerd) door te voeren.

18 18 Jaarbericht 2014 Mevrouw Milz, voorzitter Green Deal Board Lef en doorzettingsvermogen nodig monitoring en het gebruik van zonne-energie moeten grenzen verlegd worden om de doelstellingen haalbaar te maken. Om de doelstellingen van de Routekaart 2030 te kunnen bereiken, is met het Ministerie van Economische Zaken een Green Deal project opgezet. Voorzitter van de Green Deal Board, mevrouw Milz, gaat nader in op de betekenis van dit vooruitstrevende instrument en met name de relevantie van het FTN-project dat bestaat uit elektrische distributie, innovatieve monitoring en de toepassing van zonne-energie in textielservice bedrijven. Lange termijn visie Mevrouw Milz is duidelijk in de functie van Green Deal. Met de FTN Routekaart 2030 tonen de pleitbezorgers moed om een doel na te jagen dat alleen op lange termijn haalbaar is. Voor de start van deze lange reis is de Green Deal aanpak gekozen. Een verbetering van duurzaamheid begint met mensen en een gezamenlijke visie om een onhaalbaar geachte doelstelling toch haalbaar te maken. De doelstelling is namelijk om in 2030 tot 80% minder energie nodig te hebben in de textielservice industrie ten opzicht van het heden. Een ware uitdaging. Zo stelt zij tijdens de Kick-off conferentie van de FTN Green Deal in juli Olympische sport Mevrouw Milz maakt graag de vergelijking met olympische sporten. De olympische sporten zijn een mooie metafoor. Wie tijdens de Olympiade van 2028 wil winnen, moet vandaag kijken naar aanstormend talent, naar randvoorwaarden voor de sport, naar alle kleine en grote aspecten die het mogelijk maken de grenzen weer te verleggen. Dit geldt ook voor het Green Deal project. Door middel van elektrische distributie, innovatieve Het geheim Om nogmaals de sportwereld als metafoor aan te dienen, kampioen word je niet zomaar! Mevrouw Milz is zich er terdege van bewust dat dit van betrokkenen veel vraagt. Dit is ook bekend bij de pleitbezorgers van FTN en alle betrokkenen bij het Green Deal project. Het vereist lef en doorzettingsvermogen om deze scherpe doelstellingen na te streven. Naast lef en doorzettingsvermogen vereist het uiteraard nog meer. Het geheim om van dit project een succes te maken is een mix van: - Ambitie - Zelf de regie houden - De beste know how naar je toe halen - Concurrenten tot medestrijders maken - Concrete doelen benoemen - Blijven meten - Op zoek gaan naar hele nieuwe wegen. Creatieve geesten Kortom, de uitdaging is groot om dit in de praktijk ook daadwerkelijk te laten slagen. Mevrouw Milz: Het is onvoorstelbaar wat voor creatieve kracht er vrij kan komen als mensen uitgedaagd worden. Daarom is het belangrijk dat de betrokkenen over bovenstaande kenmerken beschikken. Green Deal is namelijk geen compromis, maar een creatief proces. Ondernemers, duurzaamheidsexperts en rijksambtenaren werken samen om talent te bundelen, randvoorwaarden te scheppen en doorbraken te realiseren. Via deze aanpak levert Green Deal een nieuw perspectief: het samengaan van een duurzame en goed renderende, ondernemende wereld. De beloning is groot als projecten op deze wijze structureel aan het economisch herstel in Nederland kunnen bijdragen. Zoals gezegd, de uitdaging voor FTN waar het innovatie in textielservice betreft is enorm, maar de eerste concrete resultaten geven veel vertrouwen in de toekomst.

19 Jaarbericht Marcel Verzandvoort RvO Sector wil echt aan de slag met energie van het energieconvenant. In die rol tekende Verzandvoort namens de RvO een aantal maanden geleden een samenwerkingsovereenkomst met de FTN. Bedoeling van die overeenkomst: samen aan de slag met energiebesparing. Verzandvoort is lovend over de ambities van de sector. Te hoog? Nee, ik zie juist een hele leuke, innovatieve sector die echt werk wil maken van energie-efficiency. We sluiten niet met alle brancheverenigingen een samenwerkingsovereenkomst, wel met de FTN. Dat zegt wat. Marcel Verzandvoort van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland tekende onlangs een samenwerkingsovereenkomst met de FTN. Doel: beter en duurzamer omgaan met energie. De principes uit de Routekaart zijn daarin meegenomen. Textielservicebedrijven hebben al grote stappen gemaakt. Verzandvoort is blij met de innovatieve kracht van de sector. Na de feestelijke ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst deze zomer, mag hij nu ook de Energieprijs 2014 uitreiken. Op moment van schrijven heeft Verzandvoort van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO) nog geen idee wie de prijs gaat krijgen. Het enthousiasme is er niet minder om. Ik vind het een prachtig instrument. Bedrijven zijn echt trots als ze de prijs krijgen en terecht. Het is een mooie prijs, maar belangrijker: het is een stimulans voor bedrijven om bewust met energie bezig te zijn. Ik vind dat meer sectoren zo n prijs zouden moeten hebben. Innovatief Verzandvoort is een half jaar in functie als verantwoordelijk manager voor onder meer het brancheteam dat zich bezighoudt met de textielservicebedrijven. De RvO ondersteunt en faciliteert duurzaam en innovatief ondernemen en faciliteert en toetst de voortgang Proactief De RvO ondersteunt met kennis, netwerken en geld, maar het is aan de sector zelf om met ideeën te komen voor projecten en onderzoeken. Bij de textielservicebedrijven zie ik de goede dingen gebeuren. Ze zijn erg proactief. Branches die echt willen, zijn van groot belang. De convenanten liggen onder vuur in de Tweede Kamer. Wij moeten echt laten zien hoe succesvol we zijn en dat geldt ook voor de sectoren zelf. Laat zien hoe goed je bent. Ik ben een paar weken geleden op bezoek geweest bij een textielservicebedrijf en ik was onder de indruk. Ze kijken naar hun doelgroep en komen met duurzame oplossingen. Ze kijken daarbij ook verder dan hun eigen processen. Niet alleen de reiniging, maar ook naar manieren om kleine gebreken te herstellen in textiel. Dan ben je duurzaam bezig. Keten Verzandvoort hamert daarbij wel op kennisuitwisseling: dat is de gemeenschappelijke succesfactor. Wij willen die kennisuitwisseling stimuleren, tussen bedrijven onderling maar ook en zeker in de hele keten. Als je als sector vooruit wil, dan moet je samenwerken. Je moet samen innoveren met collega-bedrijven en leveranciers. Daar zit een spanningsveld: je wilt als bedrijf een bepaalde kennisvoorsprong houden. Wat ons betreft sluit dat samenwerking niet uit. Innovaties moeten bij alle bedrijven terechtkomen, zeker als het gaat om duurzame technologieën. Natuurlijk moet er een voordeel zijn voor het bedrijf dat aan de wieg staat, maar het gaat om de hele sector. Dat doen de textielbeheerders goed.

20 20 Jaarbericht 2014 FTN activiteitenplan Het Activiteitenplan vindt zijn oorsprong in de strategische beleidskeuzes verwoord in het FTN Strategisch Beleidsplan Het FTN bestuur heeft er daarbij voor gekozen een aantal speerpunten te benoemen die zichtbaar en herkenbaar voor de leden meerwaarde opleveren. Voor het komend jaar betreft dat onder meer een extra inspanning op het terrein van externe communicatie naar voor de branche belangrijke doelgroepen. Textiel service heeft een groeiende toegevoegde waarde voor tal van maatschappelijke sectoren en dat zal via traditionele en digitale media meer actief en geprofileerd worden gecommuniceerd. Voorts staan een aantal meer branche gerichte projecten en activiteiten op het programma. Er wordt in samenwerking met sociale partners gewerkt aan modernisering van de huidige CAO Textielverzorging en een herstructurering van de pensioenregeling zoals die momenteel binnen het Bedrijfstak Pensioenfonds Textielverzorging wordt besproken. Met het Ministerie van Economische Zaken werden afspraken gemaakt voor een Green Deal, met RVO werd een samenwerkingsovereenkomst gesloten en onlangs is het project Energie Prestatie Keuring vastgelegd. Het kwaliteitsschema CERTEX is inmiddels ook in marktsectoren buiten de gezondheidszorg in gebruik en wordt steeds breder toegepast. Onderstaand treft U een overzicht van de activiteiten en projecten die voor de komende periode op het programma staan Algemeen Belangenbehartiging en samenwerking: het maatschappelijke en economische belang van textielservice profileren, communiceren en behartigen. Samenwerking, zowel op nationaal als internationaal niveau om kennis uit te kunnen wisselen en, waar nuttig, tevens om gezamenlijke projecten te kunnen uitvoeren. In 2015 zal op nationaal niveau de focus meer liggen op de totale keten en met organisaties en eindgebruikers binnen de sectoren horeca, gezondheidszorg en industrie. Voorts zullen meer contacten worden gelegd met aangrenzende marktsectoren als bijvoorbeeld de schoonmaakbranche, facility management, veiligheidsdeskundigen etc. Op internationaal niveau zullen, ook via onder andere TKT, CINET, EFSM en TNO, de samenwerkingen en netwerken worden uitgebreid en verdiept. Interne communicatie De platformstructuur stimuleert deelname en betrokkenheid van leden bij alle activiteiten van FTN. Leden zijn bij alle bijeenkomsten welkom. De vernieuwde website maakt de informatievoorziening richting leden duidelijker. De site wordt dagelijks geactualiseerd met nieuwsitems. Alle vergaderstukken zijn beschikbaar evenals rapporten en presentaties. De website is ook uitleesbaar via een ipad en iphone. De FTN e-newsservice attendeert leden op de nieuwsberichten die op de site geplaatst zijn. Naast deze nieuwsbrief ontvangen leden wekelijk de nieuwsbrief van het vakblad Textielbeheer dat leden inmiddels ook in veelal digitale vorm ontvangen. Via het nieuwe webportal zijn alle sites beschikbaar en is informatie toegankelijker. Externe communicatie Het positieve imago van de branche wordt buiten de sector nog onvoldoende herkend en gewaardeerd. Daarom wordt in 2015 meer nadruk op externe communicatie gelegd. FTN zal actief deelnemen aan relevante evenementen. In al deze activiteiten zullen duurzaamheid, innovatie, kwaliteit én de toegevoegde waarde van de sector centraal staan. Voor die externe communicatie worden zowel de FTN-website als social media meer actief ingezet om de profilering van de sector te ondersteunen. Een uitgebreid uitgewerkt communicatieplan geeft richting aan doelstellingen, doelgroepen, communicatieconcepten en planning.

Federatie Textielbeheer Nederland

Federatie Textielbeheer Nederland Federatie Textielbeheer Nederland Inzet elektrische voertuigen bij dagelijkse ondersteuningstaken in ouderenzorg Leon Wennekes MSc. Project manager Onderwerpen FTN, wie zijn wij Duurzaamheid in de logistiek

Nadere informatie

Een uitdagende arbeidsmarkt. Erik Oosterveld 24 juni 2014

Een uitdagende arbeidsmarkt. Erik Oosterveld 24 juni 2014 Een uitdagende arbeidsmarkt Erik Oosterveld 24 juni 2014 Wat waren de gevolgen van de recessie? Hoeveel banen zijn er verloren gegaan? In welke sectoren heeft de recessie het hardst toegeslagen? Werkgelegenheid

Nadere informatie

Evaluatie bedrijfsbezoeken vakgroep Dak- en Gevelbegroeners

Evaluatie bedrijfsbezoeken vakgroep Dak- en Gevelbegroeners Evaluatie bedrijfsbezoeken vakgroep Dak- en Gevelbegroeners Begin 2014 zijn de vakgroepleden Dak- en Gevelbegroeners door het bestuur bezocht. De inhoud van deze ledenbezoeken is als volgt samen te vatten:

Nadere informatie

intelligent software for monitoring centres

intelligent software for monitoring centres intelligent software for monitoring centres Waarom UMO? Binnen Europa en daarbuiten hebben landen te maken met de vergrijzing. Daardoor stijgt de zorgvraag in het komende decennium sterk. Hoe wordt die

Nadere informatie

VPT in de Wijk. Succesvolle WMO Businesscase voor de toekomst. Steven Schoorl. 13 juni :30-14:30. ZBz Partners Wij maken zorg gezond!

VPT in de Wijk. Succesvolle WMO Businesscase voor de toekomst. Steven Schoorl. 13 juni :30-14:30. ZBz Partners Wij maken zorg gezond! VPT in de Wijk Succesvolle WMO Businesscase voor de toekomst 13 juni 2013 13:30-14:30 Steven Schoorl Extramuraliseren 2 Maatregelen om de kosten voor ouderenzorg te beheersen Regelgeving wordt gebruikt

Nadere informatie

Tweede kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland

Tweede kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland Tweede kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland

Nadere informatie

Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018

Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Een belangrijke taak van UWV is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op

Nadere informatie

Sectorprognoses 2015 en MKB- Visie zonder grenzen

Sectorprognoses 2015 en MKB- Visie zonder grenzen Sectorprognoses 2015 en MKB- Visie zonder grenzen Bijeenkomst Rabobank Noord- en Oost- Achterhoek Monique van Plateringen & Annemarie Kuijer 9 februari 2015 Introductie Sprekers Annemarie Kuijer, sectormanager

Nadere informatie

Flitsende en bruisende dienstverlening

Flitsende en bruisende dienstverlening Beleidsprogramma A+O fondsen Flitsende en bruisende dienstverlening Door: Rieke Veurink/ Fotografie: Shutterstock / Kees Winkelman Niet meer alleen het oude faciliteren, maar op weg gaan naar iets nieuws.

Nadere informatie

De arbeidsmarkt klimt uit het dal

De arbeidsmarkt klimt uit het dal Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog

Nadere informatie

De alles-in-1 Zorgapp

De alles-in-1 Zorgapp De alles-in-1 Zorgapp Tevreden cliënten en medewerkers Impact van zorgapps op de zorgverlening Meerwaarde van zorgapps in het zorgproces De rol van de zorgverlener verandert in rap tempo door nieuwe technologie

Nadere informatie

Strategische zelfanalyse

Strategische zelfanalyse Strategische zelfanalyse Vol vertrouwen de WMO tegemoet Wat betekent de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning voor uw organisatie? Hoe houdt u goed rekening met de modernisering van de AWBZ?

Nadere informatie

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Amersfoort

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Amersfoort Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Amersfoort Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Amersfoort groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en

Nadere informatie

stad cijfers Inleiding Kerncijfers Werkgelegenheid Toename aantal banen Tabel 1: Banen en vestigingen

stad cijfers Inleiding Kerncijfers Werkgelegenheid Toename aantal banen Tabel 1: Banen en vestigingen stad cijfers Inleiding Deze aflevering van Stadcijfers presenteert de nieuwste informatie over de ontwikkeling van het aantal banen en het aantal vestigingen in de gemeente Groningen. Deze belangrijke

Nadere informatie

Minder starters in 2016

Minder starters in 2016 Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.

Nadere informatie

CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN

CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN Klanten verwachten tegenwoordig een grotere leverbetrouwbaarheid, tegen lagere kosten, met betere kwaliteit en dat allemaal tegelijk. Diegenen

Nadere informatie

Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland

Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland september 13 Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. (Albert Einstein, 1879-1955) M e r k c o a

Nadere informatie

we zijn in beeld VPTZ-ZU/ Hospice Nieuwegein

we zijn in beeld VPTZ-ZU/ Hospice Nieuwegein we zijn in beeld VPTZ-ZU/ Hospice Nieuwegein Beleid 2012-2013 Inleiding Dit beleidsstuk is geschreven om in beeld te brengen wat onze organisatie doet, waar we voor staan en waar we goed in zijn, hoe we

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2

Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2 Hans Langenberg In het tweede kwartaal van 2005 vond voor het eerst in twee jaar geen verdere daling plaats van het aantal banen. Ook is de werkloosheid gestabiliseerd. Wel was er een stagnatie in de toename

Nadere informatie

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Gorinchem

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Gorinchem Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Gorinchem Samenvatting Aantal banen neemt in beperkte mate toe, echter niet in collectieve sector In de krimpregio Gorinchem neemt het aantal banen van

Nadere informatie

Voorwoord. Editie 1 maart, 2016

Voorwoord. Editie 1 maart, 2016 Editie 1 maart, 2016 Voorwoord Met genoegen bied ik u hierbij de eerste CleanLease nieuwsbrief aan. Wij zullen u voortaan elke maand informeren over ontwikkelingen en trends in onze sector en natuurlijk

Nadere informatie

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014 Eerste kwartaal 214 Herstel in de industrie zet door Samenvatting Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

De volgende stap naar certificering!

De volgende stap naar certificering! ISO 9001 CERTIFICERING De volgende stap naar certificering! 2 - Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Inleiding Fijn dat u geïnteresseerd bent in ISO 9001 certificering. Naast het voldoen aan de eisen

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken

Ministerie van Economische Zaken DOORBRAAKPROJECT ICT EN ENERGIE Routekaart doorbraakproject ICT en Energie Ministerie van Economische Zaken Rapport nr.: 14-2884 Datum: 2014-10-15 SAMENVATTING ROADMAP Het kabinet wil dat de uitstoot van

Nadere informatie

TRENDANALYSE EN METHODEVERANTWOORDING

TRENDANALYSE EN METHODEVERANTWOORDING TRENDANALYSE EN METHODEVERANTWOORDING Hotelgasten en overnachtingen Het aantal hotelovernachtingen blijft toenemen in Amsterdam: in de eerste tien maanden van is % meer overnachtingen geregistreerd dan

Nadere informatie

Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e

Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Twente is een innovatieve regio die nationaal en internationaal sterk in opkomst is. Daarom is op initiatief van de provincie Overijssel

Nadere informatie

Zzp er: werknemer nieuwe stijl

Zzp er: werknemer nieuwe stijl Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters

Nadere informatie

Job Muller, directeur CleanLease

Job Muller, directeur CleanLease CleanLease laat u als gewaardeerde relatie graag zien dat wij in onze grootheid vooral ook klein en nabij blijven. Feit is dat CleanLease een groot bedrijf is. Uiteraard zijn we onze klanten dankbaar dat

Nadere informatie

De arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant. UWV Gerald Ahn 9 september 2014

De arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant. UWV Gerald Ahn 9 september 2014 De arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant UWV Gerald Ahn 9 september 2014 Recente persberichten (CBS) Wisselende berichten over de markt Werkloosheid in juli verder gedaald Stijging WW-uitkeringen Consumptie

Nadere informatie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal

Nadere informatie

3) Verslag van de vergadering van 29 september 2014, zie bijlage 1 (16:05 uur)

3) Verslag van de vergadering van 29 september 2014, zie bijlage 1 (16:05 uur) Agenda voor de vergadering van het Platform Zelfredzaam Datum: Locatie: 12 januari 2015 van 16:00 uur tot uiterlijk 19:00 uur (voor een eenvoudige maaltijd wordt gezorgd) Kulturhus Lienden Koningin Beatrixplein

Nadere informatie

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren

Nadere informatie

HECTAS Uw partner in facilitaire diensten. Betrouwbare service

HECTAS Uw partner in facilitaire diensten. Betrouwbare service HECTAS Uw partner in facilitaire diensten Betrouwbare service Altijd binnen bereik Soms ligt iets dat goed is heel dichtbij. Neem nou HECTAS. Onze decentrale, klantgerichte organisatie heeft diverse vestigingen

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

Meerjarenplan O&O-fonds GGZ

Meerjarenplan O&O-fonds GGZ Meerjarenplan O&O-fonds GGZ 2016-2018 Versie 5: 24 mei 2016_definitief Pagina 1 van 8 Inhoud 1. Inleiding... 3 a. Personeel... 3 b. Bestuurlijke en arbeidsmarktontwikkelingen... 4 c. Uitdagingen... 4 d.

Nadere informatie

Resultaten update economische transformatiemonitor Goeree-Overflakkee

Resultaten update economische transformatiemonitor Goeree-Overflakkee Resultaten update economische transformatiemonitor Goeree-Overflakkee 4 april 2019 Kees Stob 2017 Public Result Pagina 1. Scenario s Bruto Regionaal Product (ETM15) Visserij Toerisme Agrifood M.n. akkerbouw

Nadere informatie

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering Samenvatting rapportage Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid Contractcatering In samenwerking met: Rijnland Advies 1 Inleiding Even terugkijken.. De komende jaren verandert de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Blijven wij van zorg verzekerd

Blijven wij van zorg verzekerd Blijven wij van zorg verzekerd Ledenvergadering ABVAKABO FNV Ogterop 27 april 2009 Henk Elzing Blijven wij van zorg verzekerd Zijn we nu van zorg verzekerd Willen we van zorg verzekerd blijven Moeten we

Nadere informatie

Whitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl

Whitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6 Inhoud Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 3 Relatie tussen ICT en 3 Outsourcen ICT: Wat? 3 Cloud Services 3 Service Level Agreement 3 Software

Nadere informatie

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 3 Samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

Quickscan arbeidsmarkt Langdurige zorg

Quickscan arbeidsmarkt Langdurige zorg Quickscan arbeidsmarkt Langdurige zorg Achtergrond In de langdurige zorg zijn de afgelopen jaren grote veranderingen doorgevoerd. Als gevolg van een groeiende zorgvraag nam de werkgelegenheid in de sector

Nadere informatie

FTN. 621302005 HERZIENING inclusief aanbevelingen 08052014. Certex Industrie Food

FTN. 621302005 HERZIENING inclusief aanbevelingen 08052014. Certex Industrie Food Certex Industrie Food Uitgangspunt Dit document is een aanvulling/supplement van/op het Certex Kwaliteitshandboek versie 2013. De eisen en richtlijnen die in dit document beschreven worden, gelden als

Nadere informatie

SRA-Automotivescan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015

SRA-Automotivescan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Automotivescan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Automotivescan De Automotivescan 2014 is 464 x ingevuld: 4 van de respondenten heeft een merk-garagebedrijf en 5 is universeel. 71% heeft een

Nadere informatie

Kerngegevens Arbeidsmarktagenda oktober 2017 MEEST GESTELDE VRAGEN. Aan het werk. voor ouderen!

Kerngegevens Arbeidsmarktagenda oktober 2017 MEEST GESTELDE VRAGEN. Aan het werk. voor ouderen! Kerngegevens Arbeidsmarktagenda 2023 oktober 2017 MEEST GESTELDE VRAGEN Aan het werk voor ouderen! KERNGEGEVENS ARBEIDSMARKTAGENDA 2023 AAN HET WERK VOOR OUDEREN! Interessant voor bestuur beleid uitvoering

Nadere informatie

In welke landen liggen kansen?

In welke landen liggen kansen? 2 Heb je een sterk onderscheidend product? Bijv: Enige in de wereld Unieke eigenschappen geschiedenis, geografie, sociale betekenis Functioneel/performance Ambachtelijke kwaliteit Beschikbaarheid / prijs

Nadere informatie

Meer kansen, meer banen. SW-bedrijven als banenmakelaar

Meer kansen, meer banen. SW-bedrijven als banenmakelaar Meer kansen, meer banen Inleiding Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben terecht de volle aandacht van de politiek. Vrijwel alle verkiezingsprogramma s besteden er aandacht aan. Het gaat

Nadere informatie

De motor van de lerende organisatie

De motor van de lerende organisatie De motor van de lerende organisatie Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn

Nadere informatie

Huidig economisch klimaat

Huidig economisch klimaat Huidig economisch klimaat 1.1 Beschrijving respondenten Er hebben 956 ondernemers meegedaan aan het onderzoek, een respons van 38. De helft van de respondenten is zzp er (465 ondernemers, 49). Het aandeel

Nadere informatie

Project Malberg, locatie de Mins. Vivre

Project Malberg, locatie de Mins. Vivre Project Malberg, locatie de Mins Vivre Introductie Vivre 1750 bewoners Verzorgingshuizen (10 locaties) Verpleeghuizen (5 locaties) Thuiszorg Omzet 100 miljoen 2000 medewerkers Werkgebied = Maastricht en

Nadere informatie

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION STORAGE AUTOMATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE EEN EFFECTIEVE EN KOSTENEFFICIËNTE OPLOSSING VOOR DATAGROEI De druk op systeembeheerders

Nadere informatie

HALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête voorjaar 2015

HALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête voorjaar 2015 HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête voorjaar 2015 Samenvatting Uit de FME Conjunctuurenquête voorjaar 2015 wordt duidelijk dat veel bedrijven een gezonde uitgangspositie hebben om de uitdagingen

Nadere informatie

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Ieder jaar maakt FCB de zogenoemde factsheets. Deze bestaat uit cijfers over de branche in een bepaald jaar. De cijfers over 2010 worden met de ontwikkelingen ook in

Nadere informatie

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R

KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R KRACHTEN BUNDELING SMART MOBILITY O K TO B E R 2 0 1 8 Wij Rijk, provincies, G5, metropoolen vervoerregio s kiezen ervoor om onze krachten te bundelen om met Smart Mobility maximale impact te hebben. Om

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische

Nadere informatie

De volgende stap naar certificering!

De volgende stap naar certificering! ISO 14001 CERTIFICERING De volgende stap naar certificering! Laat u ondersteunen en vergroot het draagvlak binnen uw organisatie. Draag zorg voor een continue verbetering van processen, producten en diensten.

Nadere informatie

De kracht van een goede opdracht

De kracht van een goede opdracht PREVIEW De kracht van een goede opdracht Het moment is nu Als er íets zeker is, dan is het wel dat dit een bijzonder interessante tijd is om bij een woningcorporatie te werken. Naast de sociale opgave

Nadere informatie

1. De detailhandel in Nederland

1. De detailhandel in Nederland 1 2 1. De detailhandel in Nederland De detailhandel is een belangrijke economische sector die wordt gekenmerkt door een zeer arbeidsintensief karakter. Er werken ongeveer 750.000 mensen. Het belang voor

Nadere informatie

TECSYS SMS - Supply Management System

TECSYS SMS - Supply Management System TECSYS SMS - Supply Management System Innovatie op de werkplek Curomed BV info@curomed.nl www.curomed.nl Uitdagingen in zorglogistiek op de werkplek Moderne ziekenhuizen hebben dagelijks te maken met verschillende

Nadere informatie

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zeeland

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zeeland Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Zeeland Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Zeeland groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd)

Nadere informatie

Inhoud Tien jaar Economische Barometer Breda Kenniseconomie Visie 2011 Rabobank Stand van zaken Breda Breda & West-Brabant

Inhoud Tien jaar Economische Barometer Breda Kenniseconomie Visie 2011 Rabobank Stand van zaken Breda Breda & West-Brabant Van harte welkom! Programma 19:00 Ontvangst 19:30 Opening door Paul Rüpp 19:35 Presentatie resultaten Willem-Peter Kriek 20:00 Uit de praktijk: Bart van Nuland, Lansto BV 20:15 Uit de praktijk: Jeroen

Nadere informatie

Visiedocument: Hostmanship en de Code Verantwoordelijk Marktgedrag

Visiedocument: Hostmanship en de Code Verantwoordelijk Marktgedrag Visiedocument: Hostmanship en de Code DANKZIJ HOSTMAN SHIP IS HET DUS MOGELIJK EEN BELANGRIJKE MEERWAARDE BIEDEN ÉN EEN GOEDE INVULLING GEVEN AAN DE CODE Hostmanship kan de meerwaarde bieden die opdrachtgevers

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012 Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012 Steller : W. van den Hatert Telefoonnummer: 0343-565817 E-mailadres : willem.van.den.hatert@heuvelrug.nl Onderwerp : Beleidsvoorbereiding decentralisatie

Nadere informatie

Functieprofiel: Directeur Service Eenheid Functiecode: 0206

Functieprofiel: Directeur Service Eenheid Functiecode: 0206 Functieprofiel: Directeur Service Eenheid Functiecode: 0206 Doel Voorbereiden en uitvoeren van het beleid van in het algemeen en van de eigen service in het bijzonder, alsmede het leidinggeven aan de werkzaamheden

Nadere informatie

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond

Highlights Regio in Beeld 2015. Arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In Zuid-Kennemerland en IJmond groeit het aantal

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

Zorginnovatie bij CZ

Zorginnovatie bij CZ Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog

Nadere informatie

Zou het niet iedeaal zijn

Zou het niet iedeaal zijn Zou het niet iedeaal zijn ...als op de eerste werkdag van een nieuwe medewerker alles klaarstaat?! Er zal geen discussie over bestaan. Het zou ideaal zijn wanneer alle voorzieningen op de eerste werkdag

Nadere informatie

Rabobank vertrouwt op HeadFirst voor tijdelijke professionals

Rabobank vertrouwt op HeadFirst voor tijdelijke professionals Klantcase Rabobank vertrouwt op HeadFirst voor tijdelijke professionals HeadFirst heeft al sinds 2004 een inkooprelatie met de Rabobank voor de inhuur van tijdelijke capaciteit. Frank de Ruiter, sinds

Nadere informatie

Conjunctuurenquête voorjaar 2013

Conjunctuurenquête voorjaar 2013 Conjunctuurenquête voorjaar 2013 Vereniging FME-CWM, Zoetermeer, februari 2013 Kasper Buiting, beleidsadviseur Onderzoek en Economie www.fme.nl Vereniging FME-CWM, Zoetermeer, februari 2013 Alle rechten

Nadere informatie

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Dames en heren, Degenen, die hier te lande na 1820 verbetering van

Nadere informatie

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 In 2015 heeft het Regionaal Bureau voor Toerisme Rivierenland, in opdracht van Regio Rivierenland, de Monitor Vrijetijdseconomie over 2014 laten

Nadere informatie

Leiderschap in Turbulente Tijden

Leiderschap in Turbulente Tijden De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap

Nadere informatie

meegaan met de tijd is met zorg digitaliseren digitaliseren is met zorg leasen

meegaan met de tijd is met zorg digitaliseren digitaliseren is met zorg leasen meegaan met de tijd is met zorg digitaliseren digitaliseren is met zorg leasen lnhoud 1 INTRODUCTIE econocom groep; een grote speler voor financiële & digitale services +40 jaar ervaring 19 landen +9.000

Nadere informatie

UIT de arbeidsmarkt

UIT de arbeidsmarkt Verandering van de werkloosheid. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn onderhevig aan continue veranderingen. Als gevolg daarvan verandert de omvang van de werkloosheid in een land ook continue. Werkloosheid

Nadere informatie

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt platform woningcorporaties noord-holland noord Voorwoord Op 15 december 2011 is door ruim 20 corporaties uit de subregio s Noordkop, West-Friesland,

Nadere informatie

Notitie Aan. Doel en opzet. Totaalbeeld. Jan Kees Boon. Sectorcommissie Boomkwekerijproducten. Agendapunt 10, vergadering d.d.

Notitie Aan. Doel en opzet. Totaalbeeld. Jan Kees Boon. Sectorcommissie Boomkwekerijproducten. Agendapunt 10, vergadering d.d. Notitie Aan Sectorcommissie Boomkwekerijproducten Van Jan Kees Boon Kenmerk Behoort bij Agendapunt 10, vergadering d.d. 9-5-2007 Totaal aantal pagina s 7 27 april 2007 SAMENVATTING ARBEIDSMARKTMONITOR

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare

Nadere informatie

RECREATIE EN TOERISME. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud

RECREATIE EN TOERISME. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud 4 e editie RECREATIE EN TOERISME 2018 Voorne PutteN Opzet en inhoud Recreatie en toerisme is voor Voorne- Putten een belangrijke bedrijfstak. De sector levert niet alleen een bijdrage aan de regionale

Nadere informatie

Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij. Hartelijk welkom

Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij. Hartelijk welkom Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij Hartelijk welkom Even voorstellen Rabobank Breda Samen sterker Duurzaam nieuw hoofdkantoor Rabobank Breda 1509142 Duurzaam nieuw hoofdkantoor: film MKB-visie Alexander

Nadere informatie

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Faillissementen per branche 23 Opheffingen per branche 24 Netto-groei per branche 25 Overzicht

Nadere informatie

Highlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek

Highlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Gooi en Vechtstreek Samenvatting Aantal banen neemt weer toe, echter niet in collectieve sector In de Gooi en Vechtstreek groeit het aantal banen van werknemers

Nadere informatie

Application Services. Alles onder één dak: functioneel applicatiebeheer, applicatieontwikkeling en testdiensten

Application Services. Alles onder één dak: functioneel applicatiebeheer, applicatieontwikkeling en testdiensten Application Services Alles onder één dak: functioneel applicatiebeheer, applicatieontwikkeling en testdiensten Application Services van KPN Afdelingen smelten samen, markten verschuiven, klanten willen

Nadere informatie

Inzicht - Footprint. Jaaroverzicht 2018

Inzicht - Footprint. Jaaroverzicht 2018 Inzicht - Footprint Jaaroverzicht 2018 Inhoudsopgave Inzicht - Footprint... 1 1. Inleiding... 3 2. Afbakening... 4 2.1 Uitbreiding organisatie... 4 3. Directe en indirecte emissies (scope 1 en 2)... 4

Nadere informatie

Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy

Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy Sociale media hebben in onze samenleving een belangrijke rol verworven. Het gebruik van sociale media is groot en dynamisch. Voor de vierde

Nadere informatie

TSN THUISZORG DOEN WAAR WE GOED IN ZIJN. EN DAT ZO GOED MOGELIJK.

TSN THUISZORG DOEN WAAR WE GOED IN ZIJN. EN DAT ZO GOED MOGELIJK. TSN THUISZORG DOEN WAAR WE GOED IN ZIJN. EN DAT ZO GOED MOGELIJK. OVER TSN THUISZORG Bij TSN Thuiszorg hebben ze meer dan helder waar de focus ligt. Op de kerntaken: verzorging, verpleging en ondersteuning.

Nadere informatie

Rapport sluiting verzorgingshuizen

Rapport sluiting verzorgingshuizen Rapport sluiting verzorgingshuizen ActiZ is een ondernemende branchevereniging die haar leden faciliteert om een gezonde onderneming te kunnen exploiteren die hoogwaardige zorg en ondersteuning biedt.

Nadere informatie

1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering?

1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering? 1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering? 2. Waarom zijn standaard basisprocessen Meerdere redenen, de belangrijkste: - Juist door digitalisering

Nadere informatie

Hoe krijgen innovaties een kans?...

Hoe krijgen innovaties een kans?... Hoe krijgen innovaties een kans?... Inkoop Innovatie Urgent Meer doen met minder geld. De prestatiedruk van de Nederlandse overheid is groot en de verwachtingen zijn hoog. Het kabinet spant zich in om

Nadere informatie

Nameting Scan Mijn Bedrijf 2.0 2011-2012

Nameting Scan Mijn Bedrijf 2.0 2011-2012 Sociale innovatie De volgende vragen gaan over sociale innovatie en innovatief ondernemingsbeleid. Sociale Innovatie is een vernieuwing of een verbetering in de arbeidsorganisatie en in de arbeidsrelaties

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 11 oktober 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 11 oktober 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6%

2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6% Inleiding Hieronder zult u een opsomming zien van trends in de Nederlandse hotel markt. Ook geeft het een beknopt verslag van de verschillende ontwikkelingen in deze markt. Ook de regio waar het hotel

Nadere informatie

MKB ICT-onderzoek 2009

MKB ICT-onderzoek 2009 ICT: noodzakelijk kwaad of concurrentievoordeel? Voor 32% van het MKB vormt ICT een bijrol binnen de business, terwijl voor het overig deel ICT een sleutelfunctie heeft binnen de bedrijfsvoering: als de

Nadere informatie

wonen met zorg vanuit een nieuw perspectief

wonen met zorg vanuit een nieuw perspectief wonen met zorg vanuit een nieuw perspectief scheiden van Verblijf van wonen naar Wonen en zorg & van verblijf naar wonen door extramuralisering en scheiden wonen/zorg Programma Doel van vandaag Meer grip

Nadere informatie

Perspekt jaarplan 2014

Perspekt jaarplan 2014 Perspekt jaarplan 2014 Externe versie Inleiding Perspekt is een algemeen erkend en gerespecteerd kwaliteitsinstituut voor het terrein zorg in relatie tot wonen en welzijn. Perspekt wil toonaangevend zijn

Nadere informatie

Dienstensector houdt vertrouwen

Dienstensector houdt vertrouwen Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren

Nadere informatie

NVTG bijeenkomst 17 september 2015. Uitbesteden van (technische) diensten bij Carinova. ing G.T. Ligtenberg RVGM Regisseur Vastgoed & Huisvesting

NVTG bijeenkomst 17 september 2015. Uitbesteden van (technische) diensten bij Carinova. ing G.T. Ligtenberg RVGM Regisseur Vastgoed & Huisvesting NVTG bijeenkomst 17 september 2015 Uitbesteden van (technische) diensten bij Carinova ing G.T. Ligtenberg RVGM Regisseur Vastgoed & Huisvesting Carinova zorgvisie De Context Politieke ontwikkeling en zorg

Nadere informatie

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking

Nadere informatie