Onderwijsonderzoek: Vlaamse beleidsontwikkelingen voor de toekomst. Dirk Van Damme Kabinetschef onderwijs

Transcriptie

1 Onderwijsonderzoek: Vlaamse beleidsontwikkelingen voor de toekomst Dirk Van Damme Kabinetschef onderwijs

2 Aanzetten tot debat VIWTA-onderzoek over onderwijsonderzoek in Vlaanderen VLOR-advies OESO en Europese Commissie Andere landen, bv. Nederland Nog geen systematische evaluatie van Vlaams instrumentarium zoals OBPWO

3 Ontwikkelingen Geleidelijke verwetenschappelijking van onderwijsbeleid en -praktijk Meer systematische data-verzameling en kennismanagement door Vlaamse overheid en stakeholders Impact van internationale onderzoeken, zoals IEA, IALS, PISA, EAG, enz. Belangrijke beleidsprojecten die sturing via indicatoren inhouden: nieuwe financiering HO, financiering leerplicht

4 Ontwikkelingen Duidelijke ontwikkeling naar evidence-based onderwijsbeleid en praktijk Ook bij argumentatie in debat en onderhandelingen Toenemende behoefte aan wetenschappelijk geproduceerde data en kennis Toenemende behoefte aan gericht kennismanagement bij overheid en instellingen Eigenaardig dat instellingen die professioneel met kennis bezig zijn, hun eigen functioneren nog steeds niet voldoende wetenschappelijk bekijken

5 Probleemstellingen Kloof tussen onderwijsonderzoek en -praktijk Onvoldoende betrokkenheid praktijkactoren bij themazetting en uitvoering onderzoek Object maar geen actor in onderwijsonderzoek Afwezigheid van praktijkgericht onderzoek Gebrekkige informatiedoorstroming Beslissingen onderwijspraktijk en -beleid nog te weinig genomen op basis van onderzoek Beslissingen liggen vaak al vast / overheid kan niet wachten op tijdslijnen die onderzoek nodig heeft Gebrek aan systematisch evaluatieonderzoek

6 Randvoorwaarden Alles wat onderzoek noemt, moet aan strenge methodologische eisen beantwoorden Niet alle praktijkonderzoek is ook wetenschappelijk Veel evaluatieonderzoek voldoet niet aan strenge methodologische voorwaarden Kennisontwikkeling in onderwijs is meer dan alleen onderzoek Dataverzamelingen Gesitueerde praktijkkennis en professionele expertise ( mode 2 ; reflexive practitioner ) What works -kennisverwerving, good practices,

7 Randvoorwaarden Maar alle kennis moet wel aan bepaalde kwaliteitsstandaarden beantwoorden Rationale argumentatie Empirische onderbouwing (kwantitatief of kwalitatief) Rigueur en diepgang

8 Kenniscontinuüm Brede visie op onderwijsonderzoek: Verschillende vormen van kennis zijn nodig Graad van wetenschappelijkheid kan variëren Veralgemeenbaarheid kan variëren Kennisactoren Van leraren zelf tot universiteit Creëren, toepassen en mediëren van kennis

9 Kenniscreatie Fundamenteel onderzoek Onderwijskunde als multi/inter/transdisciplinaire wetenschap Hoge veralgemeenbaarheid Aan universitaire onderzoeksgroepen FWO, BOF, enz.

10 Kenniscreatie Beleidsgericht wetenschappelijk onderzoek Vraagstelling vanuit beleidsactoren, beleidsrelevantie Minder hoge veralgemeenbaarheid Wetenschappelijke methode OBPWO, steunpunten

11 Kenniscreatie Design-based of ontwikkelingsgerichte kenniscreatie Beperkte wetenschappelijkheid Hoge praktijkrelevantie OBPWO (beperkt), PWO, steunpunten, departementen lerarenopleiding, onderzoeksbureaus, lokale actoren

12 Kenniscreatie Dataverzameling Geen volledige onderzoekscyclus, maar wel nood aan hogere benutting data Vaak in internationale context Strenge wetenschappelijke criteria bij verzameling, verwerking en interpretatie data Universitaire onderzoeksgroepen, steunpunten, overheid zelf

13 Kenniscreatie Specifieke casus: vakdidactiek Beetje verwaarloosd domein geworden, ook marginaal t.o.v. inhoudelijke disciplines zelf Nochtans zeer belangrijke body of knowledge Nood aan gericht wetenschappelijk vakdidactisch onderzoek

14 Kennistoepassing Doorstroming kennis is belangrijke uitdaging Professionalisering leraren als reflexive practitioners Rol begeleidingsdiensten in actieve verwerking en toepassing kennis Actieve en gemotiveerde participatie van leraren en instellingen aan onderzoek

15 Kennismediatie Nog meer aandacht nodig voor vertaling, disseminatie, wetenschapspopularisering Meer toegankelijke databanken (ADIOV?) Nood aan goede reviews van literatuur, toegankelijk voor praktijkmensen

16 Uitdagingen Wetenschappelijke vorming van onderwijskundigen (doctoraten!) Aandacht voor opleiding onderzoekers en onderzoeksloopbanen Nascholing leraren in onderwijsonderzoek en kenniscontinuüm