Nascholing voor docenten Nederlands in het buitenland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nascholing voor docenten Nederlands in het buitenland"

Transcriptie

1 Nascholing voor docenten Nederlands in het buitenland ALLES OVER HET VAK NEDERLANDS: VAN DIDACTIEK TOT TOETSING Leuven, 21 augustus - 27 augustus 2011

2 Inhoudsopgave 1. ORGANISATIE, INHOUD EN DOELGROEP 3 2. PRAKTISCHE INFORMATIE 3 3. OVERZICHT PROGRAMMA 6 4. GEDETAILLEERD PROGRAMMA 7 5. SPREKERS ORGANISATIE 19 2

3 1. Organisatie, inhoud en doelgroep In opdracht van de Nederlandse Taalunie organiseert het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) van de Katholieke Universiteit Leuven de cursus Alles over het vak Nederlands: van didactiek tot toetsing. Katholieke Universiteit Leuven Centrum voor Taal en Onderwijs Blijde-Inkomststraat 7 bus 3319 B-3000 Leuven België tel: + 32 (0) / + 32 (0) fax: + 32 (0) contactpersonen: Rudy Michels & Lucia Luyten rudy.michiels@arts.kuleuven.be / lucia.luyten@arts.kuleuven.be website: De cursus is bedoeld voor docenten die Nederlands geven aan universiteiten, hogescholen, talencentra en middelbare scholen buiten Nederland en Vlaanderen en die zich willen nascholen op het vlak van didactiek en toetsing van taalvaardigheid. De moedertaal speelt geen rol bij de selectie van de deelnemers. De cursus heeft tot doel om ervaringen en deskundigheid op het vlak van didactiek en toetsing uit te wisselen en te bediscussiëren. Nieuwe evoluties op dit terrein worden in de cursus verwerkt. Tijdens discussies en workshops wordt voor al deze punten meteen de link gelegd met de praktijk van de deelnemers. 2. Praktische informatie Leuven bereiken met het vliegtuig Bij aankomst op de luchthaven van Zaventem (Brussels Airport) hebt u elk uur om.39 een rechtstreekse trein naar Leuven (duur 14 minuten, prijs 5,40). Let op: neem niet de trein naar "Louvain-la-Neuve". Deze trein rijdt namelijk niet naar Leuven, maar naar de Université Catholique de Louvain in Ottignies. Meer informatie over de treinen: Parkeren in Leuven Wij raden aan om met het openbaar vervoer te komen. Parkinggelden worden immers niet terugbetaald! In het centrum van Leuven is het moeilijk om parkeerplaats te vinden langs de openbare weg. Deelnemers kunnen parkeren hun wagen parkeren in een van de betalende parkings in de stad of van het hotel. Een andere mogelijkheid is om de wagen te parkeren buiten de ring rond Leuven en de bus te nemen tot het centrum. Logies U logeert in het Hotel Ibis Leuven Centrum. Eenpersoonskamers met ontbijt van zondag 21 augustus tot en met zaterdag 27 augustus (6 nachten). Hotel Ibis Leuven Centrum Brusselsestraat Leuven 3

4 België tel. +32 (0) fax +32 (0) website: Hotel Ibis is gelegen in het centrum van Leuven op 20 minuten stappen van het station en op 2 km van de E40 en de A2 autosnelweg. Van het station kunt u een bus nemen (busstation perrons 2 en 4) richting centrum/brusselsestraat (prijs 2). Het hotel ligt eveneens op wandelafstand van de cursuslocatie. Cursuslocatie De cursus Alles over het vak Nederlands: ' wordt gehouden in de gebouwen van de Katholieke Universiteit Leuven. Op de eerste dag van de cursus (maandag 22 augustus) wordt u om 8u30 door de organisatoren opgewacht aan het onthaal van hotel Ibis en begeleid naar het lokaal van de cursus. Het gedetailleerde programma van de nascholingsweek, dat u hierbij vindt, zal eveneens in gedrukte vorm voor u klaar liggen bij aankomst in het hotel. Maaltijden s Middags wordt er tijdens de cursusdagen een broodjeslunch voorzien in het universiteitsrestaurant Alma I en s avonds kunt u in dit restaurant terecht voor een complete maaltijd. Zowel voor lunch als voor avondeten worden maaltijdbonnen uitgedeeld. Alma 1 Tiensestraat Leuven Website: Het universiteitsrestaurant ligt vlak bij de cursuslocatie. Overzichtsplan Voor een gedetailleerd stadsplan kunt u terecht op de website van de stad Leuven: 4

5 5

6 3. Overzicht programma voormiddag namiddag avond Dramatische werkvormen maandag Spreekvaardigheid bevorderen en beoordelen: vanzelfsprekend? Stadswandeling in Leuven met gids Kris Van den Branden Peter Schoenaerts Herman Gysen dinsdag Het Europees Referentiekader en de evaluatie van spreekvaardigheid Evie Tops & Laurence Mettewie Best practice: Het Freiburg- Amsterdam-model (FAM). Wat is de meerwaarde van tandemleren in een blended-learning-leeromgeving voor de productieve taalverwerving? Annelies de Jonghe vrije avond woensdag Wat doen frases voor spreekvaardigheid? June Eyckmans donderdag Aan de slag: een geïntegreerde en functionele (toets)taak ontwikkelen Petra Poelmans Introductie tot toetsontwikkeling Bart Deygers Interactief met spreekvaardigheid Helga Van Loo & Annemie Decavele Filmavond vrije avond vrijdag CNaVTexaminatorentraining Sien Joos Van Nederlands gesproken Lijn Schutte Afsluitend diner 6

7 4. Gedetailleerd programma DAG 1 MAANDAG 22 AUGUSTUS uur Verwelkoming en opening cursus Marc le Clercq, NTU Koen Van Gorp, CTO & CNaVT 9.30 uur Spreekvaardigheid bevorderen en beoordelen: vanzelfsprekend? Kris Van Den Branden, CTO/K.U.Leuven uur Koffie In deze workshop zullen de deelnemers aan de hand van concrete voorbeelden ontdekken hoe ze de spreekvaardigheid van hun cursisten kunnen bevorderen. Daarbij zal aandacht gaan naar verschillende aspecten van spreekonderwijs: wat zijn de kenmerken van rijke spreektaken? Hoe speel je als docent in op de taaluitingen van de cursisten? Welke werkvormen bestaan er om interactie tussen cursisten te stimuleren? Hoe omgaan met foutencorrecties? Vanuit de gegeven voorbeelden zullen de deelnemers ook nadenken over het breed evalueren van spreekvaardigheid: niet alleen aan de hand van toetsen, maar ook aan de hand van de observatie van cursisten terwijl ze spreektaken uitvoeren uur Spreekvaardigheid bevorderen en beoordelen: vanzelfsprekend? (vervolg tot uur) uur Lunch in Alma I uur Dramatische werkvormen Peter Schoenaerts, Taaluniecentrum Brussel 15 uur Koffie Sinds 2001 maakt Peter Schoenaerts met theatergroep Fast Forward toneelstukken voor anderstaligen die Nederlands leren. Ze spelen vooral in België, maar traden ook al op in Nederland, Indonesië, New York, Londen, Polen en Frankrijk. In deze workshop komen enkele taal- en toneelspelletjes aan bod die elke enthousiaste taaldocent zelf kan doen in de klas. Deze fantasievolle en creatieve activiteiten bevorderen de groepssfeer, zijn handig om woordenschat te herhalen of om beter te leren communiceren en zorgen bovenal voor plezier in de klas. We staan even stil bij de educatieve waarde en de 'regels' van een goed spel, en er worden uiteraard verschillende spelletjes gespeeld. Ook het lezen en dramatiseren van poëzie krijgt aandacht. Aan de hand van een rollenspel en scènes uit het toneelstuk 'Romeo en Julia' oefenen we o.a. op uitspraak en intonatie uur Dramatische werkvormen (vervolg tot uur) Eten in Alma 1 (open van uur tot uur) uur wandeling in Leuven met gids (vertrek aan IBIS-hotel) 7

8 DAG 2 DINSDAG 23 AUGUSTUS uur Het Europees Referentiekader en de evaluatie van spreekvaardigheid. Evie Tops, Université Libre de Bruxelles & Laurence Mettewie, Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix De bedoeling van de workshop is na te gaan of en op welke manieren het Europees Referentiekader (ERK) nuttig kan zijn voor de onderwijspraktijk van de deelnemers, en dan met name voor het evalueren van de spreekvaardigheid van hun studenten. De workshop vertrekt vanuit de praktijkervaring van de deelnemers en brengt de evaluatie-instrumenten in kaart die de docenten nu reeds gebruiken. Vervolgens wordt er een kort overzicht gegeven van het ERK en wordt er samen nagegaan welke schalen relevant kunnen zijn voor de evaluatiepraktijk van de deelnemers. De hele workshop is opgevat als een zeer praktische "hands-on" oefening en de verschillende aspecten worden behandeld en getoetst aan de hand van concrete voorbeelden van reële spreekvaardigheidsprestaties door NVT-leerders uur Koffie uur Het Europees Referentiekader en de evaluatie van spreekvaardigheid. (vervolg tot 12 uur) 12 uur Lunch in Alma I 13 uur Best practice: Het Freiburg-Amsterdam-model (FAM). Wat is de meerwaarde van tandemleren in een blended-learning-leeromgeving voor de productieve taalverwerving? Annelies de Jonghe, CBE Albert-Ludwigs-Universiteit, Freiburg Annelies de Jonghe zal vanuit haar praktijkervaring als NVT-docent in het buitenland het FAM-model toelichten en daarbij informatie verstrekken over recente inzichten m.b.t. blended-learning en autonoom leren. FAM is gebaseerd op de basisinzichten van de sociaal-constructivistische leertheorie waarin leren als een actief, autonoom en collaboratief (sociaal) leerproces wordt opgevat. FAM is een competentiegerichte cursus en biedt de studenten een gevarieerde leeromgeving met zoveel mogelijk authentieke taalsituaties aan waarin ze hun productieve taalvaardigheid kunnen verbeteren. Aandachtspunten in deze interactieve werksessie zijn o.a.: de rol van de docent en de student in een competentiegerichte taalcursus, de ontwikkeling van een didactisch scenario met inzet van ICT en de evaluatie van het leerrendement. Bovendien loopt de gezamenlijke reflectie over de bruikbaarheid van het model voor de eigen onderwijssetting als een rode draad doorheen de werksessie uur Koffie 8

9 14.45 uur Best practice: Het Freiburg-Amsterdam-model (FAM). Wat is de meerwaarde van tandemleren in een blended-learning-leeromgeving voor de productieve taalverwerving? (vervolg tot 16 uur) Eten in Alma 1 (open van uur tot uur) Vrije avond 9

10 DAG 3 WOENSDAG 24 AUGUSTUS uur Wat doen frases voor spreekvaardigheid? June Eyckmans, Erasmushogeschool Brussel en Vrije Universiteit Brussel In deze workshop wordt eerst een breed kader geschetst betreffende de meest recente inzichten in het onderzoek naar vreemdetaalverwerving. Hierbij zal vooral worden ingegaan op de Four Strands -aanpak van Paul Nation (2007) en het belang van meaning-focused output en fluency development voor de ontwikkeling van spreekvaardigheid in de vreemde taal. Met het oog op een correcte taalproductie zal het corrigeren van fouten in de mondelinge productie ook worden behandeld. Daarna zal aan de hand van een aantal activiteiten worden geïllustreerd op welke manieren de NT2 docent de mondelinge spreekvaardigheid van de cursisten kan verbeteren. Er zal o.a. aandacht worden besteed aan het uitbouwen van een repertoire aan courante semi-vaste uitdrukkingen, wat belangrijk is voor het tot stand komen van een vlotte taalproductie. Grote proporties van spontaan gesproken taal bestaan immers uit frequente frases die gebruiksklaar in het geheugen liggen en niet dienen te worden gegenereerd aan de hand van grammaticakennis. Tot slot zullen een aantal toetsformaten worden besproken die toelaten deze fraseologische kennis in kaart te brengen uur Koffie uur Wat doen frases voor spreekvaardigheid? (vervolg tot 12 uur) 12 uur Lunch in Alma I 13 uur Introductie tot toetsontwikkeling Bart Deygers, CNaVT/NTU en CTO/K.U.Leuven Tijdens deze workshop behandelen we het ontwikkelingsproces van toetsen en bekijken we de eigenschappen van diverse toetsmethodes. Daarnaast kijken we kritisch naar niveaubepaling van taalvaardigheid en bespreken we verschillende manieren van toetsbeoordeling uur Koffie uur Introductie tot toetsontwikkeling (vervolg tot 16 uur) Eten in Alma 1 (open van uur tot uur) 10

11 20.00 uur Filmavond We openen de avond met de kortfilm Suiker van de Nederlandse regisseur Jeroen Annokkée (1973), waarin een erotisch geladen ontmoeting tussen twee buren noodlottig afloopt. Kort en krachtig brengt Jeroen Annokkée ons een meesterlijke komedie. Een klein verhaal volgestouwd met leuke details. ( min. Hoofdfilm is de film Adem, het speelfilmdebuut van de Vlaamse regisseur Hans Van Nuffel (1981). De broers Tom en Lucas lijden aan dezelfde genetische ziekte die hun longen langzaam sloopt. Tom worstelt met zijn korte levensverwachting en hangt rond bij een bende tuig uit zijn buurt. In het ziekenhuis ontmoet hij Xavier, een kerel die lijdt aan dezelfde ziekte als hij maar die zich gedraagt als een rasatleet. Zijn levenslust straalt af op Tom. Xavier is een onverbeterlijke optimist, zelfs wanneer zijn lief Anneleen hem laat zitten. Tom valt op zijn beurt voor de eigenzinnige Eline die al maanden in een quarantainekamer zit. Ze kunnen elkaar niet aanraken maar toch beginnen ze een romance. Gevoelig, doorleefd en aangrijpend. Echte cinema. (Patrick Duynslaegher in Focus Knack) Could there be more magic from Flanders this year (Bill Brownstein in The Gazette ) min. Adem won de hoofdprijs op het Wereldfilmfestival van Montréal. 11

12 DAG 4 DONDERDAG 25 AUGUSTUS uur Aan de slag: een geïntegreerde en functionele (toets)taak ontwikkelen P. Poelmans, CNaVT/NTU en Fontys Hogescholen, Tilburg Het ontwikkelen van geïntegreerde toetsen en taken: hoe doe je dat? Het werken met taaltaken en geïntegreerde toetsen wordt steeds meer de standaard. Het werken aan en met functionele taken vraagt vaak een ommezwaai van docenten. Toetsen meten niet langer of de grammatica-regels goed toegepast kunnen worden maar of een student op een bepaald niveau kan functioneren in een taal. Het ontwikkelen van toetsen en taken die op de nieuwe leest geschoeid zijn is niet altijd even makkelijk. Tijdens de workshop wordt er, in groepjes, gewerkt aan functionele (toets)taken. We doorlopen daarbij diverse stappen die gaan van het bepalen van het profiel van de student en de taalvaardigheidseisen die horen bij een bepaald niveau tot het ontwikkelen van een beoordelingsmodel. Deelnemers worden uitdrukkelijk uitgenodigd om eigen materiaal (toetsen, taken, methodes, ) mee te nemen. Het eigen materiaal kan als startpunt dienen voor de te ontwikkelen taken uur Koffie uur Aan de slag: een geïntegreerde en functionele (toets)taak ontwikkelen (vervolg tot 12 uur) 12 uur Lunch in Alma I 13 uur Interactief met spreekvaardigheid Annemie Decavele & Helga Van Loo, ILT/K.U.Leuven In deze praktische workshop verkennen we een aantal mogelijkheden om interactief aan de slag te gaan met spreekvaardigheid in de klas, zowel op het niveau van beginnende studenten als op een meer gevorderd niveau. Daarvoor spreken we zo veel mogelijk verschillende bronnen aan zoals filmpjes, liedjes, tekstmateriaal en poëzie en testen we samen de werkvormen uit. Na elke oefening is er ruimte voor reflectie en uitwisseling zodat het materiaal onmiddellijk inzetbaar is in de klaspraktijk van elke docent uur Koffie uur Interactief met spreekvaardigheid (vervolg tot 16 uur) Eten in Alma 1 (open van uur tot uur) Vrije avond 12

13 DAG 5 VRIJDAG 26 AUGUSTUS uur CNaVT-examinatorentraining Sien Joos, CNaVT/NTU en K.U.Leuven Tijdens deze sessie bereiden we u voor op de afname van CNaVT-examens in al haar facetten. Van de visie van het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal en de consequenties voor de examentaken tot het ondersteuningsaanbod en de eigenlijke afname van de examens. We pakken het concreet en praktisch aan en staan vooral stil bij de afname van mondelinge taken. We vertrekken van reële examengesprekken en bespreken do s en don ts. Daarbij is er ruimte voor uw eigen ervaringen met mondelinge examens, maar de workshop is ook geschikt voor docenten die geen CNaVT-examens afnemen. Zij kunnen de kennis en vaardigheden gebruiken wanneer ze hun eigen NVT-examens afnemen. Wie aan deze workshop deelneemt, krijgt toegang tot het gebruikte materiaal en beschikt over handvaten om collega s of assistenten in te lichten over de afnameprocedures van het CNaVT. De deelnemers ontvangen een deelnamecertificaat uur Koffie uur CNaVT-examinatorentraining (vervolg tot 12 uur) 12 uur Lunch in Alma I 13 uur Van Nederlands gesproken Lijn Schutte, Fontys Leraren Opleidingen Een workshop uitspraak en spreekvaardigheid in het Nederlands Een verstaanbare en prettige uitspraak is van groot belang voor een goede mondelinge taalvaardigheid. Uitspraak hoeft niet accentloos te zijn, als het accent maar niet de aandacht van het gesprokene afleidt. Ook een praktische woordenschat en gelegenheid om zinnen te papegaaien, geven een goede basis voor de onafhankelijkheid en vloeiendheid die een vaardige spreker kenmerken. Docenten vragen zich dikwijls af hoe ze hun leerlingen effectief kunnen helpen om hun uitspraak en spreekvaardigheid te verbeteren. Met de in deze workshop aangereikte handvatten hoeft dat niet zo moeilijk te zijn. U krijgt theoretische achtergrondinformatie over de verschillende aspecten van de Nederlandse uitspraak en praktische toepassingen om daar effectief aan te werken in een groep. Voorts richten we ons op de condities van een goed oefenklimaat voor spreekvaardigheid en we maken kennis met werkwijzen om spreekvaardigheid binnen en buiten de les te ontwikkelen. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van diverse hulpmiddelen, waaronder Uitspraaktrainer in de les (C. van Veen e.a., Boom, Amsterdam 2009), Uitspraaktrainer Nederlands (Ines Blomme e.a., Alta Uitgeverij, Leuven 2011) Taalriedels (J. Deen, C. van Veen, Wolters-Noordhoff 1994) en van radionieuwsberichten en liedjes uur Koffie 13

14 14.45 uur Van Nederlands gesproken (vervolg tot 16u00) uur Evaluatie en nabespreking cursus uur Gezamenlijk diner in restaurant Mykene Uitreiking certificaten door Maya Rispens (NTU) Restaurant Mykene Muntstraat 44 - Leuven Wegbeschrijving (550m, ong. 7 min wandelen) Volg de Brusselsestraat richting Grote Markt en Stadhuis. Sla voor het stadhuis rechtsaf in de Naamsestraat. De eerste straat links is de Muntstraat. U vindt het restaurant bijna op het einde van de straat rechts. DAG 6 ZATERDAG 27 AUGUSTUS 2011 Vrije dag 14

15 5. Sprekers (in alfabetische volgorde) Annemie Decavele Annemie Decavele studeerde Germaanse talen aan de K.U.Leuven en volgde een bijkomende opleiding NT2-didactiek aan de Universiteit Antwerpen. Ze behaalde ook het diploma Sociale en Culturele Antropologie en legt zich toe op de interculturele component binnen het taalverwervingsproces. Annemie ging actief theater maken voor anderstaligen bij theatergroep Fast Forward. In 2005 richtte ze vzw Klapsalon op, waarmee ze anderstaligen in contact brengt met Nederlandstalige poëzie en muzikaal theater. Ze werkte ook mee aan het boekje Als ik jou. Poëzie voor wie Nederlands leert. Via De Scholingswinkel verzorgt Annemie ook bijscholingen en workshops in binnen- en buitenland. Momenteel is ze docente NT2 aan het Instituut voor Levende Talen van de K.U.Leuven. Annelies de Jonghe Annelies de Jonghe doceert Nederlands en Duits in het hoger onderwijs en het volwassenenonderwijs. Momenteel werkt ze aan de Albert-Ludwigs-Universität Freiburg in Duitsland, aan de Universiteit van Amsterdam en voor het Goethe-Institut in Bangkok. Haar specialismen in de vreemdetalendidactiek zijn blended-learning en nascholingsprogramma s over de didactiek in het algemeen en cultuurkunde. Ze is auteur bij de uitgeverij Langenscheidt in München. Bart Deygers Bart Deygers is al geruime tijd actief in NT2-onderwijs en in ontwikkeling van en onderzoek naar taaltoetsen. Hij werkt momenteel bij het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal waar hij onder andere het PPT-examen ontwikkelt, mee instaat voor de statistische analyses en onderzoek voert naar een nieuw beoordelingsmodel. Daarnaast is hij medeverantwoordelijk voor het taalbeleid van de Universiteit Gent. 15

16 Alles over het vak Nederlands: Leuven, augustus 2011 June Eyckmans June Eyckmans was jarenlang docent NT2 aan de Université Libre de Bruxelles en doceert momenteel Engels, Nederlands en Algemene Vakken aan het departement Toegepaste Taalkunde van de Erasmushogeschool Brussel. Sinds oktober 2006 is ze ook docent Vreemdetaalverwerving en -evaluatie aan de Vrije Universiteit Brussel. Ze publiceert in nationale en internationale tijdschriften over taal- en vertaalevaluatie, en vreemdetaalverwerving. Ze is referee voor Language Learning, International Journal of Applied Linguistics, Language Learning Journal en Toegepaste Taalwetenschap in Artikelen. Als coördinator van CEFLA (Centre for Foreign Language Acquisition) van het departement Toegepaste Taalkunde beheert ze verschillende onderzoeksprojecten en plant ze activiteiten en publicaties. Herman Gysen (gids) Sedert 40 jaar is de verklaarde liefde van Herman Gysen aan de stad Leuven erg groot. Als lid van diverse, plaatselijke historische kringen wist hij deze liefde om te zetten in een gedegen wetenschappelijke kennis. Binnen deze kennis neemt de groei van het stadsweefsel een belangrijke plaats in. Sien Joos Sien Joos studeerde Germaanse Taal- en Letterkunde (Nederlands-Duits) aan de Katholieke Universiteit Leuven. Ze werkt als wetenschappelijk medewerker aan het Centrum voor Taal en Onderwijs aan de K.U.Leuven, waar ze meewerkt aan het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). 16

17 Laurence Mettewie Laurence Mettewie doceert Nederlandse taal en taalkunde aan de universiteit van Namur in Franstalig België. Vanwege haar NvTonderwijservaring is ze lid van de Resonansgroep van het CNavt en heeft meermaals deelgenomen aan de evaluatie van de testen. Haar onderzoek draait voornamelijk rond de maatschappelijke aspecten van tweede- of vreemdetaalverwerving in België (taalattitudes en motivatie van taalleerders, vreemde talen in Brusselse bedrijven, taalverwerving in taalcontactsituaties, meertalig onderwijs). Petra Poelmans Petra Poelmans werkt als lerarenopleider bij de vakgroep Nederlands bij Fontys Hogeschool Tilburg. Daarnaast werkt ze als wetenschappelijk medewerker aan het Certificaat Nederlands als Tweede Taal. Tijdens en na haar promotieproject heeft Petra zich o.a. gespecialiseerd in taaltoetsing T2-verwerving. Peter Schoenaerts Peter Schoenaerts studeerde Taal- en Letterkunde (Nederlands en Engels) aan de K.U.Leuven, en volgde een drama-opleiding aan de American Academy of Dramatic Arts in New York. Hij gaf jarenlang les aan het Instituut voor Levende Talen in Leuven en werkte mee aan verscheidene Nederlandse taalmethodes en publicaties (o.a. Vanzelfsprekend, Niet Vanzelfsprekend, Go Dutch!, Thematische Woordenschat voor Anderstaligen, Het Grote Puzzel- en Doeboek voor Anderstaligen, Als ik jou: poëzie voor anderstaligen). Van 2005 tot en met 2008 was Peter lesgever aan een van de grootste buitenlandse Nederlandse Taal- en Cultuurscholen: 't Klokhuis (in New Jersey en New York). Hij was ook verscheidene keren gastdocent aan het Erasmus Taalcentrum en de Universitas Indonesia in Jakarta. Momenteel is Peter niet alleen werkzaam als acteur (o.a. bij theatergroep Fast Forward), hij ondersteunt ook wereldwijd de studie van het Nederlands als medewerker van het Taaluniecentrum NVT in Brussel. 17

18 Lijn Schutte Lijn Schutte (1967) deed na haar studie Portugese taal en Letterkunde een postdoc docent Nederlands als tweede taal bij de VU Amsterdam. Zij was betrokken bij de ontwikkeling van oefenmateriaal en geluidbestanden van Uitspraaktrainer in de les en Uitspraaktrainer online (Boom, 2009). Tegenwoordig is zij verbonden aan de Taalwerkplaats van Fontys Leraren Opleidingen in Tilburg (FLOT), waar zij aankomend leraren met uitspraakproblemen en problemen met spreken diagnostisch onderzoekt en remediërend begeleidt. Evie Tops Evie Tops studeerde Germaanse Talen aan de Université de Liège en behaalde haar doctoraat aan de Vrije Universiteit Brussel. Haar onderzoek ging over de sociofonetische, sociolinguïstische en geolinguïstische aspecten van de /r/ in Vlaanderen. Sinds 2005 doceert ze Nederlands aan de Université Libre de Bruxelles. Haar recente academische activiteiten spitsen zich vnl. toe op allerlei aspecten van het NVT-onderwijs. Van 2006 tot 2010 was zij bovendien deeltijds projectleider bij het Taaluniecentrum NVT, waar ze zich o.m.. bezighield met projecten rond NVT. Kris Van den Branden Kris Van den Branden is professor Linguïstiek aan de faculteit Letteren van de Katholieke Universiteit Leuven. Hij is eveneens directeur van het Centrum voor Taal en Onderwijs aan dezelfde universiteit. Dit centrum ondersteunt, in opdracht van tal van overheden, het taalvaardigheidsonderwijs Nederlands in Vlaanderen via een combinatie van wetenschappelijk onderzoek, materiaalontwikkeling en vorming aan onderwijsverstrekkers en begeleiders. Het onderzoeksdomein van Kris Van den Branden heeft te maken met interactie in tweedetaalverwerving, de implementatie van taakgericht taalvaardigheidsonderwijs, de verspreiding van onderwijsvernieuwing en de rol van de leraar in taalonderwijs. Hij heeft tal van artikels en boeken op zijn naam staan en is cohoofdredacteur van het tijdschrift ITL (International Journal of Applied Linguistics). Hij is tevens een van de redacteuren, samen met Martin Bygate en John Norris, van een serie rond taakgericht taalvaardigheidsonderwijs die gepubliceerd wordt bij John Benjamins. 18

19 Alles over het vak Nederlands: Leuven, augustus 2011 Helga Van Loo Helga Van Loo studeerde Germaanse talen aan de K.U.Leuven en volgde daarna een bijkomende opleiding NT2-didactiek aan de Universiteit Antwerpen. Ze werkt als docente NT2 aan het Instituut voor Levende Talen van de K.U.Leuven. Buiten de klas kreeg ze de kans om nieuw NT2- en NVT-lesmateriaal te ontwikkelen (o.a. Vanzelfsprekend, Niet Vanzelfsprekend, Thematische Woordenschat voor Anderstaligen, Het Grote Puzzel- en Doeboek voor Anderstaligen, Als ik jou). Helga schreef ook Anders nog iets?, een oefenboek bij liedjes die muzikant Janjaap de Vries speciaal voor NT2- en NVT-leerders maakte. Het recentste boek waar Helga aan meewerkte is Nederlands voor Anderstaligen: van theorie naar praktijk, een docentenboek bij basiscursussen. Helga verzorgt ook bijscholingen en workshops in binnen- en buitenland via De Scholingswinkel. 6. Organisatie (in alfabetische volgorde) Sien Joos Sien Joos studeerde Germaanse Taal- en Letterkunde (Nederlands-Duits) aan de Katholieke Universiteit Leuven. Ze werkt als wetenschappelijk medewerker aan het Centrum voor Taal en Onderwijs aan de K.U.Leuven, waar ze meewerkt aan het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). Lucia Luyten Lucia Luyten studeerde Germaanse Taal- en Letterkunde (Nederlands - Algemene Taalkunde) aan de Katholieke Universiteit Brussel en de Universiteit Antwerpen. Ze volgde daarna een bijkomende opleiding Computerlinguïstiek aan de Universiteit Antwerpen. Van 1984 tot 2002 werkte ze als docent aan de Erasmushogeschool Brussel, departement Toegepaste Taalkunde, waar zo onder andere Nederlands als Vreemde Taal doceerde aan uitwisselingsstudenten. Nu werkt ze als wetenschappelijk medewerker aan het Centrum voor Taal en Onderwijs aan de K.U.Leuven, waar ze meewerkt aan het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). Daarnaast werkt ze mee aan diverse projecten, met name projecten voor het volwassenenonderwijs en over toetsing. 19

20 Rudy Michiels Rudy Michiels studeerde Secretariaat Moderne Talen en belandde bij de consumentenorganisatie Test Aankoop/Test Achats waar hij als administratief medewerker van de klantendienst en de marketingafdeling aan de slag ging. Sinds september 2008 werkt hij als administratief medewerker bij het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). Koen Van Gorp Koen Van Gorp coördineert het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). Daarnaast is hij coördinator basisonderwijs en secundair onderwijs op het Centrum voor Taal en Onderwijs (K.U.Leuven). Hij promoveerde in april 2010 op een onderzoek naar kennisconstructie en schooltaalverwerving aan het einde van het basisonderwijs. Hij is geïnteresseerd in tweedetaalverwerving en taakgericht taalonderwijs. 20

PROGRAMMA CURSUS Aan het werk! Cultuur en literatuur in het taalonderwijs 2012

PROGRAMMA CURSUS Aan het werk! Cultuur en literatuur in het taalonderwijs 2012 PROGRAMMA CURSUS Aan het werk! Cultuur en literatuur in het taalonderwijs 2012 ORGANISATIE Op verzoek van de Nederlandse Taalunie organiseert DE SCHOLINGSWINKEL van 19 tot 25 augustus 2012 een cursus voor

Nadere informatie

Over het vak Nederlands: van didactiek tot toetsing

Over het vak Nederlands: van didactiek tot toetsing Over het vak Nederlands: van didactiek tot toetsing Nascholing voor docenten Nederlands in het buitenland Leuven, 25-31 augustus 2013 Over het vak Nederlands 2 Programmaboekje 2013 In opdracht van de Nederlandse

Nadere informatie

Uitnodiging Studiedag VHS-Docenten Nederlands

Uitnodiging Studiedag VHS-Docenten Nederlands Uitnodiging Studiedag VHS-Docenten Nederlands 21 februari 2015, Beste docenten, De Taalunie in Den Haag, het Consulaat-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in Düsseldorf en de Algemene Afvaardiging

Nadere informatie

Over het vak Nederlands: van didactiek tot toetsing

Over het vak Nederlands: van didactiek tot toetsing Over het vak Nederlands: van didactiek tot toetsing Nascholing voor docenten Nederlands in het buitenland Leuven, 24-30 augustus 2014 In opdracht van de Nederlandse Taalunie en het Taaluniecentrum Nederlands

Nadere informatie

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK Patrick studeert aan de universiteit. Hij zoekt een rustige plaats om te studeren. Hij wil in de bibliotheek gaan studeren. In de bibliotheek kan je ook de computers. Hij weet niet wanneer de bibliotheek

Nadere informatie

LEER BIJ DE ALLIANCE FRANS. La Haye. September -> December 2018

LEER BIJ DE ALLIANCE FRANS. La Haye. September -> December 2018 September -> December 2018 FRANS LEER BIJ DE ALLIANCE La Haye About us Salut ALLIANCE FRANÇAISE DEN HAAG De Alliance Française Den Haag is een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk gericht op taal

Nadere informatie

TOETSTIP 2 MAART 2006 TIP 2: HOE NEEM JE MONDELINGE INTERACTIETAKEN OP EEN BETROUWBARE MANIER AF?

TOETSTIP 2 MAART 2006 TIP 2: HOE NEEM JE MONDELINGE INTERACTIETAKEN OP EEN BETROUWBARE MANIER AF? TOETSTIP 2 MAART 2006 Bepaling wat en waarom je wilt meten Toetsopzet Materiaal Betrouwbaarheid Beoordeling Interpretatie resultaten TIP 2: HOE NEEM JE MONDELINGE INTERACTIETAKEN OP EEN BETROUWBARE MANIER

Nadere informatie

Leer bij de Alliance. frans. La Haye. September -> December 2017

Leer bij de Alliance. frans. La Haye. September -> December 2017 September -> December 2017 frans Leer bij de Alliance La Haye Over ons E-learning CURSUS MET CERTIFICAAT De Alliance Française Den Haag De Alliance Française Den Haag is een onafhankelijke stichting zonder

Nadere informatie

AABOD VORMING

AABOD VORMING NIEUWE SESSIES muzische vorming frans zorg ict AABOD VORMING 2009-2010 NIEUW AANBOD BASISSCHOOL!! CREATIEVE MUZISCHE VORMING!!! WIJ SPREKEN FRANS!!!! WERKEN MET FRANSE VERTELBOEKEN!! CREATIVITEIT IN FORMEEL!

Nadere informatie

Ronde 3. Nvt Nt2: één pot nat? 1. Inleiding. 2. Context

Ronde 3. Nvt Nt2: één pot nat? 1. Inleiding. 2. Context . Nederlands als tweede taal Ronde 3 Hellmuth Van Berlo Taaluniecentrum NVT, Brussel Contact: hvanberlo@taaluniecentrum-nvt.org Nvt Nt2: één pot nat? 1. Inleiding Is de hele discussie over de vermeende

Nadere informatie

*een inventarisatie van publicaties over empirisch onderzoek naar het volwassenenonderwijs

*een inventarisatie van publicaties over empirisch onderzoek naar het volwassenenonderwijs Het taalonderwijs Nederlands onderzocht Een inventarisatie van onderzoek naar NT2 onderwijs in de volwasseneneducatie in Nederland en Vlaanderen 1 Kader en inhoud van de opdracht De Nederlandse Taalunie

Nadere informatie

ENGELS. Zijn er nog vragen?

ENGELS. Zijn er nog vragen? ENGELS Zijn er nog vragen? Als begeleider talen krijgen we dagelijks vragen en bedenkingen rond leerplannen, ondersteunende documenten, extra informatie over het vak, evaluatie, didactiek, zorg en taalpedagogiek.

Nadere informatie

TIP 3 BEOORDEEL ZO OBJECTIEF EN CONSEQUENT MOGELIJK

TIP 3 BEOORDEEL ZO OBJECTIEF EN CONSEQUENT MOGELIJK TIP 3 BEOORDEEL ZO OBJECTIEF EN CONSEQUENT MOGELIJK WAT VOORAF GING? TIP 1 Bepaal wat u wilt weten/meten: in welke situaties heeft uw student Nederlands nodig (nu of eventueel in de toekomst)? TIP 2 Bedenk

Nadere informatie

Master in de meertalige communicatie

Master in de meertalige communicatie BRUSSEL t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als

Nadere informatie

OPLEIDING DOCENT NT2

OPLEIDING DOCENT NT2 OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE VU-NT2 PROFESSIONAL CURSUSJAAR 2016/2017 De opleiding Docent NT2 in de volwasseneneducatie is een gezamenlijke opleiding van de Vrije Universiteit Amsterdam

Nadere informatie

TIP 2 BEDENK EEN FUNCTIONELE TOETSTAAK OP BASIS VAN EEN CONCRETE SITUATIE

TIP 2 BEDENK EEN FUNCTIONELE TOETSTAAK OP BASIS VAN EEN CONCRETE SITUATIE TIP 2 BEDENK EEN FUNCTIONELE TOETSTAAK OP BASIS VAN EEN CONCRETE SITUATIE Bij het ontwikkelen van toetsen is het belangrijk om na te gaan welke de behoeftes van uw studenten zijn: in welke situaties willen

Nadere informatie

Op de website van je school vind je alle informatie over lokaalwijzigingen, inhaallessen, afwezige docenten en studie-uitstappen.

Op de website van je school vind je alle informatie over lokaalwijzigingen, inhaallessen, afwezige docenten en studie-uitstappen. AD VALVAS Op de website van je school vind je alle informatie over lokaalwijzigingen, inhaallessen, afwezige docenten en studie-uitstappen. Je kan er zelf ook een mail naar je docent sturen om te zeggen

Nadere informatie

VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN ERKEND TRAJECT NAAR WERK DOOR VDAB. boekhouden en informatica WWW.VOORBEREIDINGSJAAR.

VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN ERKEND TRAJECT NAAR WERK DOOR VDAB. boekhouden en informatica WWW.VOORBEREIDINGSJAAR. ERKEND TRAJECT NAAR WERK DOOR VDAB VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN boekhouden en informatica IN ÉÉN SCHOOLJAAR KLAAR OM TE STUDEREN IN HET NEDERLANDS WWW.VOORBEREIDINGSJAAR.BE Ik

Nadere informatie

Januari -> Maart 2019 FRANS LEER BIJ DE ALLIANCE. La Haye

Januari -> Maart 2019 FRANS LEER BIJ DE ALLIANCE. La Haye Januari -> Maart 2019 FRANS LEER BIJ DE ALLIANCE La Haye About us Salut ALLIANCE FRANÇAISE DEN HAAG De Alliance Française Den Haag is een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk gericht op taal en

Nadere informatie

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren BRUSSEL t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Voor kinderen tot 6 jaar

Voor kinderen tot 6 jaar Voor kinderen tot 6 jaar Prentenboek: Keteltje - Prinses met Praatjes Auteurs: Jeska Verstegen Uitgeverij: Uitgeverij Leopold Leeftijd: 2-6 jaar Aantal pagina's: 96, geïllustreerd Prijs: 12.50 ISBN10:

Nadere informatie

MODULE Evidence Based Midwifery

MODULE Evidence Based Midwifery VZW Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen vzw MODULE Evidence Based Midwifery Van Schoonbekestraat 143 Sint-Jacobsmarkt 84 2018 Antwerpen 2000 Antwerpen Programma Overzicht Dag 1: maandag 8 november 2010

Nadere informatie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie Herhalingsoefeningen Thema 3 Familie en relaties 1 Woorden Familie Lees de zinnen over de familie van Simon en Els. Schrijf de volgende namen in de stamboom: Hans, Helena, Hester, Joke, Mark, Michiel,

Nadere informatie

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 5 kernteams 1. Evalueren van leerlingen 2.Vakgroepwerking 3. Actief leren 5. Taalbeleid en GOK Kernteams 4. Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL

Nadere informatie

TRAINING PROGRAMMA VOOR HET LEREN OMGAAN MET HET WORKIT MATERIAAL VOOR (VRIJWILLIGE) DOCENTEN

TRAINING PROGRAMMA VOOR HET LEREN OMGAAN MET HET WORKIT MATERIAAL VOOR (VRIJWILLIGE) DOCENTEN TRAINING PROGRAMMA VOOR HET LEREN OMGAAN MET HET WORKIT MATERIAAL VOOR (VRIJWILLIGE) DOCENTEN INTRODUCTIE Het project WorKit ontwikkelt de Job Language Kit - een hulpmiddel met educatief en informatief

Nadere informatie

Feedback. Soorten feedback Evaluatieve feedback: Goed gewerkt. Descriptieve feedback: Goed gewerkt. Je hebt alle belangrijke elementen opgenomen.

Feedback. Soorten feedback Evaluatieve feedback: Goed gewerkt. Descriptieve feedback: Goed gewerkt. Je hebt alle belangrijke elementen opgenomen. Feedback Wat is feedback? Feedback gaat over het terugkoppelen van informatie. Nicolien van Hamel 1 legt het kort en bondig uit: Feedback betekent letterlijk: terugkoppeling. Bij feedback hoor je van de

Nadere informatie

Een intensief taalbad!

Een intensief taalbad! 2011 Sedert 1963 organiseren wij kwalitatief hoogstaande taalcursussen (Nederlands - Engels - Frans) voor jongeren tussen 12 en 18 jaar. Cijfers bewijzen ons succes: Een intensief taalbad! Onze cursussen

Nadere informatie

TAALCURSUSSEN & EXAMENS

TAALCURSUSSEN & EXAMENS TAALCURSUSSEN & EXAMENS FEBURARI JULI 2015 Goethe Institut Brüssel Sprache. Kultur. Deutschland. DUITS LEREN in 92 landen aan 13 instituten in Duitsland of op afstand. www.goethe.de/deutschkurse Goethe

Nadere informatie

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 -

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 - www.linguapolis.be nederlands@linguapolis.be tel.: +32 3 265 48 03 NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 5 - TAALBAD 90 uur 1 maand voltijds Inschrijven kan via www.linguapolis.be. 1.

Nadere informatie

cosmolingua Taaltrainingen Nederlands Individueel Groepen op maat Open trainingen Taalbad

cosmolingua Taaltrainingen Nederlands Individueel Groepen op maat Open trainingen Taalbad cosmolingua Taaltrainingen Nederlands Individueel Groepen op maat Open trainingen Taalbad 2014 1 Inhoudsopgave Inhoud Pagina Inleiding 3 Trainingsaanbod 4 Trainingsmethode... 5 Tarieven en voorwaarden

Nadere informatie

EEN INTENSIEF TAALBAD!

EEN INTENSIEF TAALBAD! NL 2015 Sedert 1963 organiseren wij kwalitatief hoogstaande taalcursussen (Nederlands - Engels) voor jongeren tussen 12 en 18 jaar. Cijfers bewijzen ons succes: EEN INTENSIEF TAALBAD! Onze cursussen getuigen

Nadere informatie

De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling!

De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling! De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling! Vandaag: Eerste kennismaking met DISK 1 augustus: Aan de slag met DISK! OPBOUW PRESENTATIE Deel

Nadere informatie

Leer bij de Alliance. frans. La Haye. Januari -> Maart 2018

Leer bij de Alliance. frans. La Haye. Januari -> Maart 2018 Januari -> Maart 2018 frans Leer bij de Alliance La Haye Over ons E-learning CURSUS MET CERTIFICAAT WERK AAN UW SPREEKVAARDIGHEID Ontdek onze nieuwe online cursus met certificaat, beschikbaar vanaf januari

Nadere informatie

brugge.be OVERAL TAAL Overal Taal tentoonstelling en activiteiten 18 februari - 17 maart 2015 Hoofdbibliotheek Biekorf - Kuipersstraat Brugge

brugge.be OVERAL TAAL Overal Taal tentoonstelling en activiteiten 18 februari - 17 maart 2015 Hoofdbibliotheek Biekorf - Kuipersstraat Brugge brugge.be OVERAL TAAL Overal Taal tentoonstelling en activiteiten 18 februari - 17 maart 2015 Hoofdbibliotheek Biekorf - Kuipersstraat 3-8000 Brugge OVERAL TAAL Brugge is een diverse stad. Dit hoor je

Nadere informatie

ACE-GROEP T TALEN07/08

ACE-GROEP T TALEN07/08 ACE-GROE T TALEN07/08 ANTICIATIVE CONTINUING EDUCATION taalcursussen WWW.GROET.BE ACE Groep t. spreek snel een taal! ACE-Groep T organiseert taalcursussen waarin mondelinge communicatie centraal staat.

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding economie

Specifieke lerarenopleiding economie Specifieke lerarenopleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject

Nadere informatie

Overzicht curriculum VU

Overzicht curriculum VU Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat

Nadere informatie

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING INHOUD Voor wie? Waar staan wij voor? Opleidingsstructuur en diploma Inhoud van de modules Studiepunten Studieduur en modeltraject Flexibiliteit Waar en wanneer

Nadere informatie

OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE CURSUSJAAR 2017/2018

OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE CURSUSJAAR 2017/2018 OPLEIDING DOCENT NT2 IN DE VOLWASSENENEDUCATIE CURSUSJAAR 2017/2018 De opleiding Docent NT2 in de volwasseneneducatie is een gezamenlijke opleiding van de Vrije Universiteit Amsterdam en Hogeschool Windesheim

Nadere informatie

Accelerative Integrated methodiek een doe -methode van elkaar leren

Accelerative Integrated methodiek een doe -methode van elkaar leren AIM staat voor Accelerative Integrated Method. Deze methodiek is in de jaren negentig in Canada ontwikkeld door Wendy Maxwell als antwoord op de neerwaartse spiraal waarin het onderwijs in de Franse taal

Nadere informatie

Nascholingstraject Europa Programma Module 1: februari 2015 Module 2: april 2015

Nascholingstraject Europa Programma Module 1: februari 2015 Module 2: april 2015 Nascholingstraject Europa Programma Module 1: 16-17 februari 2015 Module 2: 13-14 april 2015 Ryckevelde vzw Beweging voor Europees burgerschap T 050 35 27 20 info@ryckevelde.be www.ryckevelde.be Dit programma

Nadere informatie

VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN. Erkend traject naar werk door VDAB. Boekhouden of informatica SCHOOLJAAR 2014-2015

VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN. Erkend traject naar werk door VDAB. Boekhouden of informatica SCHOOLJAAR 2014-2015 Erkend traject naar werk door VDAB VOORBEREIDINGSJAAR HOGER ONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGEN Boekhouden of informatica SCHOOLJAAR 2014-2015 In één schooljaar klaar om te studeren in het Nederlands WWW.VOORBEREIDINGSJAAR.BE

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl

Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl De leerlingen in route 3 uitstroomprofiel vmbo k/gl/t worden voorbereid op instroom in de onderbouw van het vmbo (kader, gemengde

Nadere informatie

Voorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord

Voorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord Voorwoord Schrijven op B2 is een takenboek dat hulp biedt bij de training in het schrijven van korte en langere teksten in het Nederlands, die geschreven moeten worden op het Staatsexamen NT2 II. Schrijven

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Moderne Talen (3de graad ASO) Leerlingprofiel Wat krijg je als je in Frankrijk un pistolet vraagt? Wist je dat het Franse woord mannequin van het Nederlandse manneken

Nadere informatie

(registeropleiding Post-HBO)

(registeropleiding Post-HBO) De coördinator Taal Kenniscentrum de Kempel Deurneseweg 11 5709 AH Helmond 0492-514400 Helga van de Ven h.ven@kempel.nl De coördinator Taal Kenniscenter de Kempel 2016 (registeropleiding Post-HBO) 1 De

Nadere informatie

DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN. Intensieve training

DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN. Intensieve training DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN Intensieve training De la Salle Centrum, Brussel-Dilbeek, 6-8 mei 2016 Waarom een training in vragen stellen? In het gesprek met een cliënt, collega, student of patiënt

Nadere informatie

Taal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven

Taal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Taal in de blender Succesrecepten Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Digitale (onderwijs)revolutie (?) In welke mate kunnen online taken het taalleerproces van anderstalige werknemers versterken? Welke functionele,

Nadere informatie

vrijstellingen journalistiek 2014/2015

vrijstellingen journalistiek 2014/2015 vrijstellingen journalistiek De onderstaande tabel is een weergave van de vrijstellingen toegekend door de Toelatingscommissie voorbije academiejaren, in de opleiding JOURNALISTIEK. Studenten kregen enkel

Nadere informatie

werkbladen, telefoons en opnametoestel

werkbladen, telefoons en opnametoestel DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf

Nadere informatie

CLIL Toolkit voor het basisonderwijs

CLIL Toolkit voor het basisonderwijs CLIL Toolkit voor het basisonderwijs Auteurs: Alessandra Corda, Eke Krijnen, Wibo van der Es Redactie: Jan Willem Chevalking, Tine Stegenga 2012 Expertisecentrum mvt, Leiden Een digitale versie van deze

Nadere informatie

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer

Nadere informatie

bijvoorbeeld: Exemplarische opleidingsdidactiek voor taalonderwijs

bijvoorbeeld: Exemplarische opleidingsdidactiek voor taalonderwijs . Lerarenopleiding Basisonderwijs Jo Van den Hauwe (a) & Bart van der Leeuw (b) (a) ELANT (b) SLO Contact: jo.vandenhauwe@scarlet.be b.vanderleeuw@slo.nl Ronde bijvoorbeeld: Exemplarische opleidingsdidactiek

Nadere informatie

Master in het vertalen

Master in het vertalen BRUSSEL t Master in het vertalen Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Seminarium Nederlands als vreemde taal

Seminarium Nederlands als vreemde taal Seminarium Nederlands als vreemde taal didactiek, taal en cultuur 28 augustus - 10 september 2011 Cursusleider: Locaties: Annelies de Jonghe Hotel Casa 400 Eerste Ringdijkstraat 4 1097 BC Amsterdam, Nederland

Nadere informatie

Efficiënt presenteren Nederlands Vlot presenteren Frans Vlot presenteren Engels

Efficiënt presenteren Nederlands Vlot presenteren Frans Vlot presenteren Engels Efficiënt presenteren Nederlands Vlot presenteren Frans Vlot presenteren Engels Een voordracht geven, een toespraak houden voor collega s, een kritisch publiek overtuigen of een lezing verzorgen voor vakgenoten,

Nadere informatie

Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen

Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden Inzichten in taalverwervingsprocessen Wie zijn we? Multidisciplinair expertisecentrum rond taal, onderwijs en samenleving (verbonden aan de faculteit

Nadere informatie

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO Taalblokken Engels Brochure MBO Verleg je grenzen! Met de gedegen examentrainingen weten mijn studenten exact wat ze kunnen verwachten op het COE. En ik ook! Bibliotheek Nieuwe digitale leeromgeving Starten

Nadere informatie

Hoe kan je breed en permanent evalueren?

Hoe kan je breed en permanent evalueren? Ronde 2 Martien Berben & Marleen Colpin Centrum voor Taal en Onderwijs - K.U.Leuven Contact: Martien.berben@arts.kuleuven.be Marleen.colpin@arts.kuleuven.be Hoe kan je breed en permanent evalueren? De

Nadere informatie

De voorbeeldige opleider. Exemplarisch werken als opleidingsdidactiek

De voorbeeldige opleider. Exemplarisch werken als opleidingsdidactiek Nederlandse Taalunie Van Beek, W. & M. Verhallen (2004). Taal een zaak van alle vakken. Bussum: Coutinho. Van der Nulft, D. & M. Verhallen (2002). Met woorden in de weer. Bussum: Coutinho Verhallen, M.

Nadere informatie

Doet het ertoe? Joanne van Emmerik Cinop 6 TEKST EN UITLEG: schrijven en lezen in de klas Marian Goossens Ann Hellemans

Doet het ertoe? Joanne van Emmerik Cinop 6 TEKST EN UITLEG: schrijven en lezen in de klas Marian Goossens Ann Hellemans Demonstraties en lezingen Zaterdag 5 juni Blok 5 Bibliotheek Grote Lezing 11.20-12.05 Donkzaal commerciële demonstratie 11.20-12.05 Tiendenzaal lezing 11.20-12.05 Donkzaal demonstratie 12.10-12.55 Tiendenzaal

Nadere informatie

V O O R B E R E I D I N G

V O O R B E R E I D I N G L E T L A N D R E I S E R A S M U S + N A I S P R O J E C T New Angels on Inclusion for all Students 22 APRIL t.e.m. 29 APRIL 2017 ZEKER NIET VERGETEN!!!! V O O R B E R E I D I N G Je Belgische identiteitskaart

Nadere informatie

Het taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen

Het taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen . Taalbeleid hoger onderwijs Ronde 8 Sibo Kanobana Universiteit Gent Contact: sibo.kanobana@ugent.be Het taalbeleid aan de Universiteit Gent 2009-2011: resultaten en bevindingen 1. Inleiding In deze bijdrage

Nadere informatie

STUDIEGIDS 2016 SPECIALISATIEMODULE OPZET VAN EEN PLUSKLAS

STUDIEGIDS 2016 SPECIALISATIEMODULE OPZET VAN EEN PLUSKLAS STUDIEGIDS 2016 SPECIALISATIEMODULE OPZET VAN EEN PLUSKLAS Leuk dat je geïnteresseerd bent in onze module Plusklas! In deze gids zetten we de details van de opleiding overzichtelijk voor je op een rijtje.

Nadere informatie

Het klikt?! Krachtige technologische interventies voor in de NT2-les. Mariet Schiepers en Annelies Houen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven

Het klikt?! Krachtige technologische interventies voor in de NT2-les. Mariet Schiepers en Annelies Houen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven Het klikt?! Krachtige technologische interventies voor in de NT2-les Mariet Schiepers en Annelies Houen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven NedBox.be: oefen je Nederlands online Online taalcoaching

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL LERAAR BASISEDUCATIE

FUNCTIEPROFIEL LERAAR BASISEDUCATIE FUNCTIEPROFIEL LERAAR BASISEDUCATIE Federatie Centra voor Basiseducatie vzw Overlegt Werkt Samen Geeft les Leert Permanent Met ondersteuning van PraxisNetwerk 1 Inhoudsopgave 1 Functieprofiel 3 2 De leraar

Nadere informatie

3. De CNaVT-profielen

3. De CNaVT-profielen 3. De CNaVT-profielen 3.1. Welke profielen zijn er? In een eerste fase werd bij studenten Nederlands als Vreemde Taal en hun docenten via een schriftelijke vragenlijst gepeild naar de behoeften en motieven

Nadere informatie

Masterclass IT Savvy. Impact van trends

Masterclass IT Savvy. Impact van trends Masterclass IT Savvy Impact van trends Regelmatig komen onderzoeksbureaus zoals Gartner en McKinsey met rapporten waarin nieuwe trends worden aangekondigd. Belangrijke vraag, en niet eenvoudig te beantwoorden,

Nadere informatie

Actie-onderzoek. KU Leuven - SLO Gezondheidswetenschappen Reflectie- en onderzoeksvaardigheden

Actie-onderzoek. KU Leuven - SLO Gezondheidswetenschappen Reflectie- en onderzoeksvaardigheden Actie-onderzoek KU Leuven - SLO Gezondheidswetenschappen Reflectie- en onderzoeksvaardigheden Leerkracht als onderzoeker Functioneel geheel 5 De leerkracht kan 5.3.1 de klaspraktijk vanuit reflectie op

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) TAALTRAININGEN VOOR STUDENTEN FGw 2012-2013

Faculteit der Geesteswetenschappen Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) TAALTRAININGEN VOOR STUDENTEN FGw 2012-2013 Faculteit der Geesteswetenschappen Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) TAALTRAININGEN VOOR STUDENTEN FGw 2012-2013 Taaltrainingen voor studenten FGw Het Instituut voor Nederlands

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Workshops voor Scholengemeenschappen. PE-DIC-idee PE-DIC-initiatief PE-DIC-in orde!

Workshops voor Scholengemeenschappen. PE-DIC-idee PE-DIC-initiatief PE-DIC-in orde! Ines Vandoorne (Beeldopvoeding) - Bernadette De Geest (Muzikale Opvoeding) Kathleen Pisman (Dramatisch Spel - Bewegingsexpressie) - Liliane Steppe (Muzisch taalgebruik) Muzo - Workshops voor scholengemeenschappen

Nadere informatie

Aanvraagdossier master en master-na-master opleidingen

Aanvraagdossier master en master-na-master opleidingen Master en master-na-master opleidingen Lees eerst zorgvuldig onderstaande informatie: Alle aanvragen worden behandeld door de Dienst Inschrijvingen. Dit neemt ongeveer twee maanden in beslag. We vragen

Nadere informatie

Opleiding Filosofisch gespreksleider voor kinderen en jongeren

Opleiding Filosofisch gespreksleider voor kinderen en jongeren Opleiding Filosofisch gespreksleider voor kinderen en jongeren Begeleiding Kristof Van Rossem Antwerpen, woensdag donderdag vrijdag 11-13 april 2018 + vrijdag 18 mei 2018, 9u-16u Waarom deze opleiding?

Nadere informatie

Programma NT2 leerkracht

Programma NT2 leerkracht Programma NT2 leerkracht Post-hbo NT2 opleiding Hogeschool Rotterdam HOGESCHOOL ROTTERDAM March 17, 2017 Opgesteld door: Rossum, C.H. van Lobker, H.M. Programma Blok 1 Wk Tijd Opdracht / werkvorm Beg.

Nadere informatie

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen Zin in goed onderwijs Frans! Talige grondhouding Mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid Frans Mia Vanden Waeyenbergh Pedagogisch begeleider Frans, CLIL en coördinatie MVT 1. Visie op goed taalonderwijs

Nadere informatie

Master in de meertalige communicatie

Master in de meertalige communicatie BRUSSEL t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Campus Brussel Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa. Met meer dan 250 masteropleidingen aan

Nadere informatie

Spreekvaardigheidstraining met behulp van Automatische Spraak-Herkenning (ASH)

Spreekvaardigheidstraining met behulp van Automatische Spraak-Herkenning (ASH) Spreekvaardigheidstraining met behulp van Automatische Spraak-Herkenning (ASH) Helmer Strik Afdeling Taalwetenschap Centre for Language and Speech Technology (CLST) Radboud Universiteit Nijmegen Overview

Nadere informatie

Deze cursus wordt uitgegeven door. Copyright. Centrum voor Afstandsonderwijs. Mechelsesteenweg 102. 2018 Antwerpen

Deze cursus wordt uitgegeven door. Copyright. Centrum voor Afstandsonderwijs. Mechelsesteenweg 102. 2018 Antwerpen MAROKKAANS ARABISCH Deze cursus wordt uitgegeven door Centrum voor Afstandsonderwijs Mechelsesteenweg 102 2018 Antwerpen Copyright CVA, Mechelsesteenweg 102, 2018 Antwerpen Alle rechten voorbehouden. Niets

Nadere informatie

ANTWERPEN t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

ANTWERPEN t. Master in het tolken. Faculteit Letteren ANTWERPEN t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Nieuwsbegrip Masterclasses Verbeter het begrijpend leesonderwijs op uw school

Nieuwsbegrip Masterclasses Verbeter het begrijpend leesonderwijs op uw school Nieuwsbegrip Masterclasses Verbeter het begrijpend leesonderwijs op uw school Wat is nu eigenlijk goed begrijpend leesonderwijs? Hoe ga ik om met verschillende leesniveaus? En hoe model ik begrijpend lezen

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk

Nieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen

Nadere informatie

zaterdag 14 maart 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Psychologie Pedagogische wetenschappen Master in de educatieve studies

zaterdag 14 maart 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Psychologie Pedagogische wetenschappen Master in de educatieve studies zaterdag 14 maart 2015 Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Psychologie Pedagogische wetenschappen Master in de educatieve studies Informatie voor alle opleidingen Zaterdag 14 maart 2015

Nadere informatie

Vroeg vreemd (buur)taalonderwijs

Vroeg vreemd (buur)taalonderwijs Vroeg vreemd (buur)taalonderwijs in het basisonderwijs met ELENA Ellen Rusman & Stefaan Ternier Welten instituut, Open Universiteit 7 november 2014 Evoluon, Eindhoven http://www.elena learning.eu/ Programma

Nadere informatie

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM!

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! De andere route naar het hbo! WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! Binnenkort ga jij naar het voortgezet onderwijs. Een grote stap! Kun je goed leren, maar ben je ook praktisch ingesteld? Dan past het Groene Lyceum

Nadere informatie

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden

Nadere informatie

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014 @ KureghemNet is een project van MAKS vzw Computerles Programmaboekje sep dec 2014 2 Iedereen mee met de PC Heb je nog nooit een computer gebruikt en wil je de basis leren? Zoek je werk of wil je beter

Nadere informatie

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek BRUSSEL t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook

Nadere informatie

TAALCURSUSSEN (& EXAMENS) SEPTEMBER DECEMBER 2017

TAALCURSUSSEN (& EXAMENS) SEPTEMBER DECEMBER 2017 NL TAALCURSUSSEN (& EXAMENS) SEPTEMBER DECEMBER 2017 Goethe-Institut Brüssel Sprache. Kultur. Deutschland. GOETHE-INSTITUT BRÜSSEL DUITS LEREN in 92 landen aan 13 instituten in Duitsland of op afstand

Nadere informatie

SAMENSPRAAK 2012. Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak

SAMENSPRAAK 2012. Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak Integrale Jeugdhulp Regio Vlaams-Brabant en Brussel SAMENSPRAAK Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak -Herhaling startdagen 2011 op algemene vraag van de voorzieningen-

Nadere informatie

Voor de dienst onderwijs van de gevangenis zijn wij op zoek naar een administratief medewerker.

Voor de dienst onderwijs van de gevangenis zijn wij op zoek naar een administratief medewerker. Het Consortium volwassenenonderwijs Antwerpen is een samenwerking tussen alle centra voor volwassenenonderwijs en basiseducatie in de regio Antwerpen. Het consortium werd opgericht in september 2007, overeenkomstig

Nadere informatie

De stap naar het secundair onderwijs komt dichtbij. In de lagere school ben je bij de oudsten, je weet hoe alles daar draait. Volgend schooljaar ben

De stap naar het secundair onderwijs komt dichtbij. In de lagere school ben je bij de oudsten, je weet hoe alles daar draait. Volgend schooljaar ben De stap naar het secundair onderwijs komt dichtbij. In de lagere school ben je bij de oudsten, je weet hoe alles daar draait. Volgend schooljaar ben je weer de jongste. Je moet alles nog ontdekken. Dat

Nadere informatie

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 -

NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 - www.linguapolis.be nederlands@linguapolis.be tel.: +32 3 265 48 03 NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN - S E P T E M B E R 2 0 1 6 - TAALBAD 90 uur 1 maand voltijds Stadscampus ma, di, wo, do en vr: 9-12.30

Nadere informatie

u i t n o d i g i n g www.fietsersbond.be/ontmoetingsdag2010

u i t n o d i g i n g www.fietsersbond.be/ontmoetingsdag2010 uitnodiging www.fietsersbond.be/ontmoetingsdag2010 v a n h a r t e w e l k o m! De Fietsersbond nodigt alle leden op 9 oktober uit in het Geuzenhuis in Gent, voor een dag boordevol boeiende informatie

Nadere informatie

GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD)

GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD) N e d e r l a n d s I n s t i t u u t A t h e n e Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών Netherlands Institute at Athens NIA INTERUNIVERSITAIRE CURSUS GRIEKSE EPIGRAFIE OP LOCATIE (MA/PhD) Nederlands Instituut in

Nadere informatie

Flitsbijeenkomst Steunpunt Taal en Rekenen (10 februari 2012) Handreiking Referentiekader mvt. Van Raamwerk tot Handreiking

Flitsbijeenkomst Steunpunt Taal en Rekenen (10 februari 2012) Handreiking Referentiekader mvt. Van Raamwerk tot Handreiking Flitsbijeenkomst Steunpunt Taal en Rekenen (10 februari 2012) Handreiking Referentiekader mvt Van Raamwerk tot Handreiking Hoe zat het ook alweer? Nieuwe Kwalificatieprofielen voor het mbo in 2004 Mét

Nadere informatie

6. VOOR, TIJDENS EN NA EEN EXAMEN

6. VOOR, TIJDENS EN NA EEN EXAMEN 6. VOOR, TIJDENS EN NA EEN EXAMEN 6.1. Hoe kunnen kandidaten zich voorbereiden op een examen? Keuze van een bepaald profiel Om het examen te kiezen waarop kandidaten zich willen voorbereiden, kunnen zij

Nadere informatie