Het Nieuwe denken van de brandweer. Ook úw nieuwe denken?

Transcriptie

1 Naar een brandveiliger samenleving.. Met minder brand, minder slachtoffers én minder schade Het Nieuwe denken van de brandweer. Ook úw nieuwe denken? Ricardo Weewer, Strategisch Centrum NVBR René Hagen, Lector Brandpreventie NIFV Actualiteitenmiddag Security Management 1 december 2010

2 Programma Korte intro: Brandweer over Morgen Nieuwe doctrine Brandveiligheid Visie Brandveiligheid en Actieprogramma Mythes en Tegeltjeswijsheden

3 Doorgaan of springen? Ontwikkeling Trends snel veranderende bouwmethoden en -materialen risico s, complexiteit en eisen nemen toe grotere regeldruk en toenemende verwachtingen technologie ontwikkelt snel kennis over brandveiligheid neemt toe Fire Safety Engineering Nieuw bedrijfsmodel BESTAAND BEDRIJFSMODEL Regels als middel / effectgericht Overheid bepaalt Gebruiker onderhandelt Nadruk op repressie Knelpunten steeds ingewikkelder gelijkwaardigheden steeds moeilijker uitvoerbaar steeds duurder GERINGE OUTCOME Bron: van Someren, Strategische Innovationen, 2008 Gabler Verlag, Verbeteren stapeling van regels en bouwkundige maatregelen steeds duurder toenemende toezicht- en handhavingsdruk investeren in veiligheid repressie tijd 3

4 Naar Ontwikkeling Eerste stap: Perspectief 2015 maatschappelijk rendement nieuwe doctrine brandveiligheid Nieuwe trends en ontwikkelingen Continuïteitsconcept Stip op de horizon Bestaand bedrijfsmodel Knelpunten Verbeteren Bron: van Someren, Strategische Innovationen, Gabler Verlag, tijd 4

5 Brandveiligheid (veiligheidskundige benadering) Verkleinen KANS Beperken EFFECT Veel veranderd laatste decennia: VOORKOMEN Wat weten we inmiddels? BEPERKEN EN BESTRIJDEN proactie preventie repressie nazorg Proactie vanaf 1990 geringe outcome: Aantal branden en slachtoffers bedrijf gelijk Schade gestegen Nieuwe bouwwijzen en materialen Veel brandscheidingen ondeugdelijk NIFV (fatale woningbranden 2008 Risico en 2009) UK statistisch onderzoek beheersing Experimenten met meubilair Woningsprinkler haalbaar en betaalbaar Lessons Learned (o.a. De Punt) brandweer Repressie

6 Nieuwe doctrine Brandveiligheid Verkleinen KANS Beperken EFFECT VOORKOMEN BEPERKEN EN BESTRIJDEN RISICOBENADERING (kansreductie) proactie preventie preventie repressie nazorg Bestuur Burger/ bedrijven brandweer Proactie Brandveilig Leven = Brandveiligheidsbewustzijn Eigen verantwoordelijkheid Brandveilig Wonen Zelfredzaamheid + Brandveilige consumentenproducten Brandveilig Ondernemen Woningsprinklers Risico Risicobeheersing beheersing Nieuwe repressie Brand- Onderzoek en evaluatie

7 Een nieuwe visie op brandveiligheid

8 N.a.v. de Schipholbrand heeft de overheid een (nieuwe) visie op brandveiligheid beschreven. De oude visie, die was gebaseerd op (meer) regels en (strengere) handhaving is verlaten.

9 Relatie tussen Actieprogramma Brandveiligheid en Visie op brandveiligheid Visie op brandveiligheid Verhogen bewustzijn brandveiligheid Waarborgen voldoende kennis en vaardigheden brandveiligheid Borging van brandveiligheidsdenken en handelen

10 De hoofdonderwerpen van de visie op brandveiligheid

11 Eigen verantwoordelijkheid Verwoord in de visie: De verantwoordelijkheid voor brandpreventie is een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij burgers en bedrijven primair verantwoordelijk zijn en waar de overheid de kaders bepaalt, waar mogelijk ondersteunt en toeziet op de naleving Gebouwbeheerders zijn verantwoordelijk voor gebouw en organisatie, niet de overheid Waar nodig zal de regelgeving worden aangepast om wettelijke verantwoordelijkheden voor gemeenten en brandweer helder te hebben

12 Eigen verantwoordelijkheid Eigen verantwoordelijkheid is niet het probleem over de schutting gooien. De overheid gaat zich richten op voorlichting naar drie doelgroepen Burgers bewust maken van en ondersteunen bij eigen verantwoordelijkheid in de woonomgeving Verantwoordelijken in zorginstellingen, scholen (w.o. kinderopvang) en celgebouwen bewust maken van het brandveiligheidsbeleid voor hun inrichtingen en van hun taken en verantwoordelijkheden die daaruit voortvloeien Eigenaren van bedrijven bewust maken van de doelstellingen van brandveiligheidsbeleid en dat schadebeperking hun eigen verantwoordelijkheid is De brandweer zal vanuit haar deskundigheid een bijdrage moeten leveren aan deze voorlichting Heldere voorschriften, hulpmiddelen en waar nodig handhaven Niet de verantwoordelijkheid overnemen!

13 Uitwerkingen van eigen verantwoordelijkheid Zelfredzaamheid Veiligheidsbewustzijn Veilig leven (community fire safety) Afschalen verplichte doormelding Opleiden en ondersteunen van Fire Safety Engineers

14 Doelgroepenbenadering Verwoord in de visie: De verantwoordelijkheid van de overheid is primair gericht op de kwetsbaren (basisscholen (w.o. kinderopvang), cellengebouwen en gezondheidszorggebouwen) Bij bovenstaande groepen zullen eisen en handhaving strikter zijn en zullen eigenaren en beheerders nadrukkelijker op hun verantwoordelijkheden worden aangesproken Woningeigenaren zullen worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid De overheid richt zich primair op het voorkomen van slachtoffers in de zorg, het onderwijs en bij cellen, alsmede op vitale sectoren om maatschappelijke ontwrichting te voorkomen

15 Doelgroepenbenadering Basisgedachte doelgroepenbenadering De overheid wordt met name aangesproken op situaties waarbij kwetsbaren (minder zelfredzamen) betrokken zijn of daar waar de meeste slachtoffers vallen Doelgroepenbenadering bij kwetsbaren Kwetsbaren zijn groepen mensen die zelf geen invloed hebben op risico s, risico s niet of onvoldoende kunnen inschatten, of onvoldoende handelingsperspectief hebben Doelgroepenbenadering bij woningen Statistisch gezien vallen hier de meeste doden en gewonden en dat voorkomen is de primaire taak van de overheid aangaande brandveiligheid

16 Aandachtspunten doelgroepenbenadering Een doelgroepenbenadering is geen risicobenadering maar een maatschappelijke verantwoordelijkheid Er is bij de kwetsbaren (dan ook) geen relatie tussen doelgroepen en slachtofferbeeld Bij de woningen is juist wel sprake van een relatie tussen doelgroep en slachtofferbeeld

17 Risicobenadering Verwoord in de visie: Er wordt onderzocht hoe de huidige regelgeving kan worden aangepast op een risicobenadering. Uitgangspunt daarbij is de sturingsdriehoek brandpreventie (piramidemodel) van het lectoraat Brandpreventie Het huidige stelsel van wet- en regelgeving beschrijft minimale voorschriften met betrekking tot bouwen, gebruiken en organisatie. Aan dit uitgangspunt mag niet worden getornd De aanpak van brandveiligheid is gericht op het voorkomen van slachtoffers bij gekende risico s

18 Risicobenadering Risicobenadering in beleid Risicobenadering in regelgeving Risicobenadering in projecten Risicobenadering op basis van statistiek Risicobenadering op basis van brandonderzoeksgegevens Risicobenadering op basis van een risicomodel Risicobenadering op basis van kans/effect model

19 Risico s in de huidige regelgeving Risico = kans x effect Bij de huidige bouwregelgeving gaat men niet uit van de kans, alleen van het effect Door het onderscheid in eisen voor nieuwbouw, bestaande bouw en tijdelijke bouw wordt ook het effect in vergelijkbare situaties verschillend gewogen

20 Verschil tussen effectbenadering en risicobenadering Effect (impact) Risicolijn Regels Disproportionele regels Effectlijn Gebrek aan regels Geen regels Risico Waarschijnlijkheid (kans)

21 Risicobenadering in toekomstige regelgeving Afwijking (FSE) Standaardafwijking (vastgestelde gelijkwaardigheden) Standaard (regelgeving) ervaring

22 Doelkwantificering Verwoord in de visie: Er wordt een evaluatiemethode ontwikkeld om inzicht te krijgen in de oorzaken en gevolgen van brand Er worden doelstellingen geformuleerd met betrekking tot de gevolgen van brandveiligheid (doelkwantificering) Risico s dienen geaccepteerd te worden en er dient nuchter mee omgegaan te worden

23 Introductie doelkwantificering in visie lectoraat We moeten in Nederland een vastgesteld niveau van brandveiligheid beschikbaar hebben, dat bestuurlijk is vastgelegd. Deze doelkwantificering moet richtinggevend zijn voor de ontwikkeling van wet- en regelgeving, actieprogramma s, visies enzovoorts.

24 Doelkwantificering voorzichtig overgenomen in Visie op Brandveiligheid Met betrouwbare onderzoeksresultaten en statistiek wordt het mogelijk om beleidsdoelstellingen op het gebied van brandveiligheid te stellen in termen van doelkwantificering. Nader onderzoek moet uitwijzen of en zo ja op welke wijze doelkwantificering een rol moet krijgen in het brandveiligheidbeleid van de overheid.

25 Doelkwantificering Doelkwantificering in brandveiligheidsdoelen in Nederland Woongebouwen in 1988 en 2009 Celgebouwen in 2006 Doelkwantificering op andere plaatsen

26 Mythes Brand overkomt mij niet toch?

27

28

29

30 Mythes Brand overkomt mij niet Elke dag: 40 gebouwbranden 7 grote branden 1 brand met schade > euro Ca 1 miljard schade per jaar (45% industrie)

31 Mythes En mijn gebouw heeft een stempel van de brandweer.. Dus is het brandveilig. Toch?

32 Mythes Branden blijven binnen de Compartimentsgrenzen. Helaas: 50% is ondeugdelijk uitgevoerd Tijdens de bouw: paar gaatjes geboord Tijdens gebruik aanpassingen gemaakt

33

34

35

36 Dat gelooft u niet? Een paar voorbeeldjes uit de dagelijkse practijk van de brandweerinspecteur:

37 Wat klopt er niet?

38 Brandscheiding 60 Minuten..

39 Dagelijkse praktijk

40

41

42 Haast?

43 Oh, ja en dan nog dit. 50% is ondeugdelijk uitgevoerd De helft daarvan betreft brandwerende deuren En over de rest kunnen wij ons Slechts verwonderen

44 Gekker moet het toch niet worden?

45 Nog even over de nooduitgangen.. Maar die kennen we natuuurlijk al

46 En de trappenhuizen.. Die zijn bij u Toch ook brand- en rookvrij?

47 En daar zijn ze dan: de zelfsluitende deuren

48 Mythes En als de brandweer het niet Blust dekt de verzekering De schade toch? Minimaal 60% van de bedrijven gaat binnen 2 jaar na de brand failliet Heeft u ook van die mooie dure apparatuur met lange levertijd in uw bedrijf? Hoe lang zijn uw klanten bereid te wachten tot uw nieuwe gebouw er staat?

49 Tegeltjeswijsheden * Rode auto s voorkomen geen branden, ontdekken geen branden en melden geen branden! * Wat u aan de voorkant nalaat, Kan de brandweer aan de achterkant NIET goedmaken!

50 Dank u voor de aandacht