Brandveilige gebouwen

Transcriptie

1 Brandveilige gebouwen Het wettelijk kader (of is gezond verstand voldoende?) Hajé van Egmond Ministerie VROM 6 oktober 2010

2 Programma Introductie wet- en regelgeving Het huidige stelsel van de bouwregelgeving Wabo en Woningwet Het Bouwbesluit Vergunningvrij bouwen De toekomst: Bouwbesluit 2011 Van regelgericht naar risicogericht Tenslotte 2

3 Vooraf Vraagstelling voor deze bijeenkomst: Wat zijn de eisen bestaande bouw Waar kan een gebouweigenaar op worden afgerekend Dus bevat deze presentatie: Een zeer strikte uitleg van de wet- en regelgeving, Die alleen bij een dispuut aan de orde zal komen, en Met een brandveiligheidniveau dat het absolute minimum is!! Ontwerp met gezond verstand 3

4 Brandveiligheid in de bouwregelgeving Uitgangspunten van de bouwregelgeving Veilige, gezonde, bruikbare, energiezuinige en duurzame gebouwen Geborgd via de vijf pijlers in het Bouwbesluit 2003 Uitgangspunten brandveiligheid Veilig vluchten Beheersing van branduitbreiding Bouwregelgeving ziet niet op (materiële) schade! Voldoen aan de bouwregelgeving om die reden vaak dus al niet voldoende voor een gebouweigenaar Verzekeraar, diverse private instrumenten, etc. 4

5 Doelstellingen van de wetgever Bouwbesluit 2003 en Gebruiksbesluit (2008) zijn het wettelijk minimum Lager dan dat niet toegestaan handhaving! Hoger wenselijk Taken wetgever (Directie Stad & Bouw; Cluster Bouwkwaliteit) Opstellen wetgeving In overleg met alle betrokken partners in de bouw Maar ook: (Doen) ontwikkelen van hulpmiddelen voor naleving Stimuleren van een hoog mogelijke kwaliteit van bouwwerken Brandveiligheid, duurzaamheid, kwaliteit, etc. 5

6 Het wettelijk kader voor een brandveilig gebouw Wabo Verbod op bouwen zonder vergunning (bouw + gebruik) Geen vergunning indien niet voldaan aan Bouwbesluit (nieuwbouw) + Gebruiksbesluit Voor uitzonderingsgevallen is geen vergunning nodig Woningwet Zorgplicht Bouwen volgens Bouwbesluit + gebruiksbesluit (tenzij vergunning) Verbod op in stand houden in strijd met Bouwbesluit (bestaande bouw) Besluit omgevingsrecht - Uitzonderingsgevallen vergunningplicht Bor Bijlage II - Wat is vergunningvrij? Ministeriele regeling omgevingsrecht - Indieningsvereisten Bouwbesluit 2003 Gebruiksbesluit BHV-AMvB 6

7 Waar moet aan worden voldaan? U dient te bouwen volgens: Het Bouwbesluit 2003, voorschriften voor nieuwbouw, tenzij een vergunning anders toestaat De praktische uitleg: U dient te bouwen volgens de verleende vergunning Is iets niet duidelijk aangegeven in de vergunning, dan gelden de nieuwbouwvoorschriften Bouwbesluit 2003 Een bouwwerk is bestaand direct na oplevering / gereedmelding / ingebruikname Dan gelden de voorschriften bestaande bouw De bouwvergunning expireert (niet meer van toepassing!) 7

8 Voorschriften bestaande bouw, nader uitgewerkt Wabo, artikel 2, eerste lid onder a: Verbod op bouwen zonder vergunning Uitzonderingen bepaald in Besluit omgevingsrecht Wabo, artikel 2, eerste lid, onder d: Verbod op gebruik zonder vergunning (brandveiligheid) Uitzonderingen bepaald in Besluit omgevingsrecht Woningwet, artikel 1a Zorgplicht, vangnetartikel gevaar voor veiligheid & gezondheid Voor gevallen die niet nader in voorschriften zijn uitgewerkt Zal niet snel grond zijn bij brandveiligheid! 8

9 Voorschriften bestaande bouw, nader uitgewerkt Woningwet, artikel 1b, eerste lid Verbod op bouwen in afwijking van nieuwbouwvoorschriften Woningwet, artikel 1b, tweede lid Verbod op instandhouden of brengen van een bouwwerk in strijd met voorschriften bestaande bouw Woningwet, artikel 7b, eerste lid Verbod op bouwen in afwijking van de bouwverordening (lees: ook Gebruiksbesluit) Woningwet, artikel 7b, tweede lid Verbod op gebruik in afwijking van de bouwverordening (lees: ook Gebruiksbesluit) 9

10 Aanvullende voorschriften Artikel 1.5, Bouwbesluit 2003: Gelijkwaardigheid Oplossing die leidt tot een zelfde mate van veiligheid, gezondheid, etc. als door de wetgever beoogd Aan te tonen door de aanvragen / gebruiker Aan te tonen ten genoegen van burgemeester en wethouders (bevoegd gezag) Baseren op: Maatwerk, risicoanalyse, berekening Gangbare oplossing, gezaghebbende uitspraak Maar: b&w moeten akkoord gaan! Niet de brandweer, die is slechts adviseur. 10

11 Waar kunt u op afgerekend worden? Voorschriften voor bestaande bouw Een bestaand bouwwerk: moet voldoen aan de gebruiksvoorschriften moet voldoen aan het Bouwbesluit 2003, bestaande bouw mag niet in strijd met de Wabo / Woningwet gebouwd zijn Veroudering / afname van kwaliteit acceptabel Een dergelijke autonome kwaliteitsvermindering is door de regelgever aanvaardbaar geacht, mits het kwaliteitsniveau van het bouwwerk het bodemniveau van de voorschriften voor bestaande bouw niet onderschrijdt. Uit: Brandveiligheid; De juridische werking van de brandveiligheidsvoorschriften ex Woningwet 11

12 En wat als ik niet voldoe? Beginselprincipe tot handhaving Bevoegd gezag heeft plicht tot handhavend optreden Alleen bij zicht is op legalisatie geen plicht tot handhaven Bij illegale bouw: alsnog vergunning aanvragen Bij overige strijdigheden: treffen van voorzieningen Uitgangspunt voor handhaving: Algemene wet bestuursrecht Last onder dwangsom: boete per dag zolang er sprake is van strijdigheid Last onder bestuursdwang: bevoegd gezag herstelt zelf en u als overtreder betaald Eventueel te zien als economisch delict: zeer hoge boetes mogelijk! Strafrecht kan van toepassing zijn (kamerverhuur Arnhem) 12

13 Waar moet een handhavingsbesluit aan voldoen? Deugdelijke motivatie Wat is de strijdigheid (artikel, wet, etc.)? Waar blijkt deze strijdigheid uit? Hoe (wanneer / door wie) is deze geconstateerd? Omschrijving van de te treffen maatregelen Duidelijkheid over wanneer wel wordt voldaan Geen oplossing eisen! Redelijke termijn waarbinnen strijdigheid weg moet zijn Iedere maatregel die de strijdigheid opheft is feitelijk voldoende De ontvanger van het handhavingsbesluit bepaalt 13

14 Aanschrijving? Tot 1 april 2007 Aanschrijving van gemeente: u bent in overtreding Pas na aanschrijving strafbaar Sinds 1 april 2007 Rechtstreekse werking van bouwvoorschriften Directe handhaving op grond van artikel 125 Gemeentewet Handhavingsbesluit directe aanzegging van maatregelen Dus als er sprake is van strijdigheid: U bent in overtreding (of u dat nu weet of niet) Bevoegd gezag kan direct optreden Wel zienswijze en overige rechtsbescherming 14

15 Aan welke niveau moet worden voldaan? Bestaande bouw, Bouwbesluit 2003 en Gebruiksbesluit Minimumniveau, alle bouwwerken en gebruiken dienen hieraan te voldoen Geen extra motivatie nodig Buckle up, it s the law Hoger niveau noodzakelijk? Artikel 13 Woningwet Maximaal niveau nieuwbouw, Bouwbesluit 2003 Specifiek te motiveren waarom in dit geval noodzakelijk! Er bestaat dus geen rechtens verkregen niveau als grond voor aanschrijving Kan slechts dienen als aanvullende motivatie 15

16 Toekomstige ontwikkelingen Verdere landelijke uniformering 6 oktober 2010

17 Bouwbesluit 2011 Voorschriften gebruik en bouw in één document Bouw Installaties Gebruik Verdere landelijke uniformering Ook voorschriften sloop en (tijdens) de bouw ook landelijk geregeld Niet meer te regelen via bouwverordening Inwerkingtreding juli 2011 (indien haalbaar) 17

18 Voorschriften brandveiligheid Visie brandveiligheid Van regelgericht naar risicogericht Risicobenadering als basis voor brandveiligheidsvoorschriften Niet voor alle bouwwerken Piramidebenadering Maatwerk voor complexe gevallen, gebaseerd op een risicobenadering Voor eenvoudige gevallen, eenvoudige voorschriften 18

19 Bouwregelgeving als middel En niet als doel! (zo moet dus niet) 6 oktober 2010

20 Veiligheidsbewustzijn is de basis voor veiligheid Uit: (Brand)veiligheid van justitiële inrichtingen De vraag is of het feit dat alle medewerkers als BHV-er zijn opgeleid ook daadwerkelijk iets op heeft geleverd met betrekking tot het brandveiligheidsbewustzijn. Zo zette een medewerker die net aangaf dat iedereen de BHV-opleiding met goed gevolg heeft afgelegd vervolgens een deur in een brandscheiding met een haak vast. 20

21 Definities gaan een eigen leven leiden.. Commentaar naar aanleiding van Schipholbrand Bouwbesluit 2003 stelt: Een rookvrije vluchtroute leidt naar een ander brandcompartiment Dus de route richting binnenplaats telt niet mee als vluchtroute. De binnenplaats is immers geen ander brandcompartiment 21

22 Voldoen aan regels of veiligheid? Brandweer adviseert kleinschalige kinderopvang (Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften) "U moet echt een brandmeldinstallatie aanleggen, dit is niet veilig of u kunt zich inschrijven als gastouder, dan is het ook goed" 22

23 Het gaat toch om brandveiligheid? Zorg of wonen en zorg? (Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften) "De middelste etage van het verzorgingshuis is door de gemeente aangewezen als gebruiksfunctie wonen" Dit moet in verband met de GBA, de bewoners krijgen anders immers geen post... 23

24 Tenslotte U krijgt vandaag veel te horen over Fire Safety Engineering Zullen we dat voortaan anders noemen? Het gaat om het ontwerpen van brandveilige gebouwen Brandveilige gebouwen ontwerpen met gezond verstand 24