Uitkomsten pilot Duurzame ontwikkeling in opleidingen van het hoger onderwijs
|
|
- Martha Lenaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Uitkomsten pilot Duurzame ontwikkeling in opleidingen van het hoger onderwijs Symposium Groene ICT en duurzaam hoger onderwijs PLAN AISHE DO november 010 De Rode Hoed, Amsterdam CHECK Roos Wemmenhove DHO
2 Stichting DHO gelooft dat hoger onderwijsinstellingen een cruciale rol hebben in kennisinnovatie. Immers, de huidige studenten zijn de toekomstige beleidsmakers, technici, managers, ICT-ers, politici streeft ernaar dat: 'Iedere student het hoger onderwijs verlaat met leidersschapskwaliteiten voor duurzame ontwikkeling.
3 DHO doet dit door: Ondersteunende diensten: AISHE audits Keurmerk Duurzaam Hoger Onderwijs Change-agent trainingen Advies op maat Workshops Organisatie themadagen Netwerk: Projecten rond specifieke themagebieden: o.a dit pilotprogramma & afsluitend symposium duurzaam inkopen in hoger onderwijs, CradleCradle, leerlijn water''
4 Pilot: 6 opleidingen doorgelicht mbv AISHE AISHE = Auditing Instrument for Sustainability in Higher Education inzicht in hoeverre duurzame ontwikkeling binnen de opleiding is ingebed + ambitieniveau AISHE = zelfassessment- en auditinstrument
5 AISHE Gebaseerd op EFQM (European Foundation for Quality Management) en INK (Instituut Nederlandse Kwaliteit) kwaliteitsinstrumenten ontwikkeld voor opleidingen van hogescholen en universiteiten herkend door de NVAO als betrouwbaar en valide instrument voor het behalen van de Bijzonder Kwaliteitskenmerk Duurzame Ontwikkeling
6 AISHE Kan ingezet worden als zelfassessment instrument waarmee opleiding op procesmatige manier: Stand van zaken inbedding duurzame ontwikkeling bepaalt Eigen ambities in relatie tot duurzame ontwikkeling bepaalt Kan ingezet worden als kwaliteitsinstrument waarmee een opleiding het Keurmerk Duurzaam Hoger Onderwijs en zelfs een Bijzonder Kwaliteitskenmerk Duurzame Ontwikkeling erkend door de NVAO, kan behalen.
7 AISHE Gaat uit van een breed integratief concept van duurzame ontwikkeling Niet alleen milieu/energie maar People Planet (Profit) Prosperity Hier en elders: (lokaal-regionaal-mondiaal) Nu en later (tijdsdimensie)
8 People Planet Sustainable Viable (haalbaar) Prosperity
9
10 6 opleidingen HAN logistiek en economie Haagse Hogeschool - Climate & environment Marnix Academie Lerarenopleiding Hogeschool Rotterdam Industrieel product ontwerpen Hogeschool Leiden - Commerciële economie Radboud Universiteit Nijmegen - Biowetenschappen nog geen ICT opleidingen geaudit
11 6 opleidingen van de 6 opleidingen hebben een 0-meting uitgevoerd: waar staat de opleiding in relatie tot duurzame ontwikkeling? Welke ambities heeft de opleiding, hoe kunnen die ambities gerealiseerd worden? 4 van de 6 opleidingen hebben een - sterrenkeurmerk in aanvraag
12 ICT opleidingen Nog geen ICT opleidingen geaudit dmv AISHE Wel: 14 oktober bijeenkomst over duurzame ontwikkeling in het ICT onderwijs Personen vanuit 10 opleidingen aangemeld, 6 aanwezig: VU, Universiteit Leiden, Hogeschool van Amsterdam, Stenden, Haagse Hogeschool, Hogeschool Utrecht, Fontys hogescholen (aangemeld), HAN (aangemeld), Open Universiteit (aangemeld), Hogeschool Zuyd (aangemeld)
13 ICT opleidingen Conclusie: inbedding van duurzame ontwikkeling in ICT opleidingen nog beginnend Koplopers lijken: Master Computer Science VU Master IT Governance: OU/Fontys Interesse en ambitie is er zeker Uitkomsten vervolg 14 okt tijdens workshop in de middag op dit symposium Aanbod op korte termijn nog ICT opleidingen auditen dmv AISHE
14 PLAN DO CHECK Visie 1 1. Beleid Communicatie Interne milieuzorg.1 Netwerk. Expert-groep 1 AISHE.3 Ontwikkelingsplan personeel.4 Onderzoek, externe dienstverlening Profiel van de afgestudeerde 1 3. Onderwijsmethodologie 3.3 Rol van de docent Toetsing Curriculum 1 4. Geïntegreerde probleemaanpak Stages, afstuderen 4.4 Specialisme 5.1 Waardering door medewerkers 5. Waardering door studenten 5.3 Waardering door werkveld 5.4 Waardering door maatschappij Keurmerk * 1
15 Meting via 5 fasenmodel Activiteitengeorienteerd: losse delen Procesgeorienteerd: commitment van management, project Systeemgeorienteerd: ingebed in systeem, evaluaties worden gebruikt voor verbetering Ketengeorienteerd: relatie met toeleverend onderwijs en arbeidsmarkt Maatschappijgeorienteerd: relatie met samenleving
16 Algemene uitkomsten - Alle opleidingen: -sterrenkeurmerk behaald/in aanvraag óf ambitie dat te halen - Hoge ambities van opleidingen die sterenkeurmerk (in aanvraag) hebben: 3 (3x) of 4 (1x) - Meting = niet representatief voor gemiddelde opleidingen in NL want organisatie AISHE audit vergt commitment - Wél: wat betekent -sterrenkeurmerk voor anderen, o.a. ICT opleidingen
17 Visie, beleid & communicatie (plan) * -sterren Keurmerk: fase procesgeorienteerd: de opleiding heeft een visie op duurzame ontwikkeling: wat betekent duurzame ontwikkeling voor ons als opleiding? Hoe verhouden we ons daartoe? Dit is vastgelegd, en er is een beleidsplan op geformuleerd. Ook wordt er intern en extern regelmatig over duurzame ontwikkeling gecommuniceerd. er zijn faciliteiten om dit beleid uit te voeren
18 Visie, beleid & communicatie (plan) Ambities zijn over het algemeen hoog. Met name communicatie: alle opleidingen willen naar fase 3, één opleiding naar fase 4, één zelfs 5: fase 3: het management kent standpunten rond duurzaamheid van staff en studenten en gebruikt deze standpunten om communicatie vorm te geven, dit gebeurt regelmatig op verschillende niveaus Fase 4: betrekken toeleverend onderwijs en arbeidsmarkt; transdisciplinair - fase 5: samenleving actief betrokken & toonaangevende publicaties
19 Duurzame bedrijfsvoering (plan) Alle opleidingen hebben of willen naar minimaal -sterrenkeurmerk: fase procesgeorienteerd: duurzame bedrijfsvoering maakt deel uit van beleid van de opleiding: is op de hoogte van het instellingsbeleid, heeft haar eigen rol daarin bepaald en daar waar mogelijk maatregelen genomen. bepaalde aspecten (bijv energie, inkoop, afval) worden redelijk tot goed beheerst Studenten worden op enigerlei wijze betrokken
20 Duurzame bedrijfsvoering (plan) Ambitie meestal fase 3 (systeemgeorienteerd): een functionerend milieuzorgsysteem jaarlijks milieujaarverslag duurzame bedrijfsvoering wordt bewust in het onderwijs gebruikt (oefening, casusmateriaal, etc) Fase 4 (ambitie van opleidingen): eisen aan toeleveranciers gecertificeerd milieuzorgsysteem actieve rol van studenten in verbetering
21 Expertise: netwerk & expertgroep (plan) Vrijwel alle opleidingen hebben fase minimaal gehaald, dat is meer dan nodig voor -sterren: de opleiding zorgt dat expertise op gebied van duurzame ontwikkeling die voortvloeit uit externe contacten ten goede komt aan het onderwijs de opleiding faciliteert expertise opbouw en ook uitwisseling tussen staff op gebied van duurzame ontwikkeling en zorgt dat deze mensen bij onderwijsontwikkeling worden betrokken. ambitienieveau is 3 of 4!
22 Expertise: ontwikkelingsplan personeel (plan) Vereist (en door meerderheid behaald) voor sterren: fase : er is een ontwikkelingsplan van het personeel mbt duurzaamheid, en er zijn faciliteiten. Hoge ambities: Meeste opleidingen hebben fase 4 kennisbehoefte in relatie tot duurzame ontwikkeling is in kaart gebracht, op basis daarvan wordt aanstellings, ontslag- en bijscholingsbeleid gemaakt voor de lange termijn
23 Profiel van de afgestudeerde, Toetsing (do) vereist: (systeemgeorienteerd): duurzame ontwikkeling wordt expliciet in het profiel genoemd, bij de vaststelling daarvan is het personeel actief betrokken. Naar oordeel van de opleiding omvat het profiel een redelijk compleet beeld van kennis en vaardigheden mbt duurzame ontwikkeling, en alle relevante aspecten van duurzame ontwikkeling worden getoetst. - Alleen opleidingen die sterren (in aanvraag) hebben voldoen hieraan, de anderen niet. Wel hebben de anderen dus die ambitie.
24 Profiel van de afgestudeerde (do) Opleidingen met sterren in aanvraag: - hebben fase, 1 fase 3 en 1 fase 4, dus overstijgt de eisen niet enorm fase 3 = afgestudeerden betrokken, multidisciplinair, evaluaties en bijstellingen - Fase 4 = werkveld actief betrokken (ook bij toetsing), brede interdisciplinaire zin Ambities zijn voorzichtig, in lijn met gewenste keurmerkniveau
25 Rol van de docent (do) - Vereist voor sterren is fase 1: een aantal docenten benadrukt bij de studenten door de onderwijsinhoud en door hun houding en gedrag het belang van een duurzame attitude - Alle opleidingen hebben dat behaald. - Groot verschil in ambitie tussen de opleidingen: 1 of, of juist naar 5.
26 Onderwijsinhoud (do) - Vereist voor sterren is fase : - Basiskennis van DO heeft vast plek in curriculum; hierop wordt voortgebouwd in rest van curriculum in logische relatie met het opleidingsprofiel - Alle opleidingen zitten in fase 1 of, met één uitzondering (fase 4). Net als bij profiel en toetsing: niet extreem hoog. - Ambitie is ook hier reëel, in lijn met gewenste keurmerkniveau
27 Stages, afstuderen (do) - Vereist voor sterren is fase : - in praktijkopdrachten wordt, waar mogelijk, aandacht besteed aan duurzaamheidsaspecten en alle studenten zijn ervan op de hoogte dat dit van hen verwacht wordt - Alle opleidingen die een sterren keurmerk (in aanvraag) hebben zitten in fase 3 en op één na willen alle opleidingen tenminste in fase 3 komen: DO is hoofdaspect in minimaal één grote praktijkopdracht.
28 Resultaatmeting (check) - Vereist voor sterren is fase 1: - Er zijn gegevens aanwezig over de waardering die het personeel, de studenten, het werkveld heeft mbt duurzame ontwikkeling in de opleiding - Gegevens over hoe de maatschappij dit waardeert zijn nog niet vereist voor - sterrenkeurmerk, wel bij 3 sterren. - De opleidingen die nog geen sterrenkeurmerk in aanvraag hebben beschikken niet over zulke gegevens. Van de overigen zit de meerderheid in fase 1.
29 Resultaatmeting (check) - De ambitie is voor vrijwel alle opleidingen fase 3: gedocumenteerde, geanalyseerde trendgegevens verzamelen over de waardering die het personeel, de studenten en het werkveld heeft mbt duurzame ontwikkeling in de opleiding, deze gegevens vergelijken met de doelen en gebruiken bij beleidsbepaling. Fase slaat men liever over. - De ambities mbt gegevens over hoe de maatschappij duurzame ontwikkeling binnen de opleiding waardeert zijn sterk wisselend.
30 Conclusies: - Het begint met visie, beleid en communicatie. Met name op gebied van communicatie zijn ambities hoog. Aan duurzame bedrijfsvoering wordt wisselende waarde gehecht. - Expertise: op gebied van expertise zijn ambities ook hoog. - netwerk en kennisuitwisseling onder staff zijn al in verder stadium dan vereist voor sterren. Is dit een motor voor audit/verdere inbedding? - Er wordt veel verwacht van ontwikkelingsplan personeel mbt DO. Personeel wordt gezien als de motor?
31 Conclusies: - Stand van zaken en ambitieniveau bij onderwijsdoelen en inhoud wijkt niet erg af van vereisten voor,3 4 sterrenkeurmerk: realisme - Check: meting is nieuw voor opleidingen die een 0-meting uitvoeren. - Opleidingen die al ambities hadden willen metingen direct op systeemniveau aanpakken en procesniveau overslaan.
32 Meer informatie
Duurzaamheidsaudits in het hoger onderwijs
Duurzaamheidsaudits in het hoger onderwijs - Do's en dont's op basis van het AISHE-instrument Kim Ceulemans 1 Wim Lambrechts 1 Annemie Vervrangen 2 Interactieve sessie Markt Duurzame Ontwikkeling in Hoger
Nadere informatieHogescholen en universiteiten : sterren in duurzaam hoger onderwijs! Meetinstrument duurzame ontwikkeling in hoger onderwijs.
Hogescholen en universiteiten : sterren in duurzaam hoger onderwijs! Meetinstrument duurzame ontwikkeling in hoger onderwijs. Interactieve sessie markt duurzame ontwikkeling in het hoger onderwijs 7 november
Nadere informatieOpleidingen Duurzaam Vernieuwen
Opleidingen Duurzaam Vernieuwen Inhoud Avans & Context Programma Avans Duurzaam Instrumenten AISHE Curriculum scan VESTIA+D Contact. Avans & Context Avans Hogeschool 29.000 studenten 2.500 medewerkers
Nadere informatieHet Groene Kompas. voor duurzame ontwikkeling in het MBO. 1 organisatie. 2 deskundigheid. 3 onderwijs. 4 waardering. 1.3 duurzame bedrijfsvoering
Het Groene Kompas voor duurzame ontwikkeling in het MBO 1 organisatie 1.1 visie 1.2 beleid 1.3 duurzame bedrijfsvoering 1.4 communicatie 2 deskundigheid 2.1 netwerk 2.2 expert-groep 2.3 personeel 2.4 rol
Nadere informatieKwaliteit van toetsing onder de loep. De Toetsing Getoetst Tamara van Schilt-Mol
Kwaliteit van toetsing onder de loep De Toetsing Getoetst Tamara van Schilt-Mol Praktijkvragen Wat betekent toetskwaliteit? Hoe weten we of we toetskwaliteit leveren? Wie heeft welke rol in de kwaliteitsborging?
Nadere informatieAVANS DUURZAAM 2030 STAPPENPLAN VERVOLG AVANS DUURZAAM DOE MEE, DENK MEE.
AVANS DUURZAAM 2030 AVANS DUURZAAM 2030 In mei 2016 was Avans de eerste hogeschool in Nederland die voor alle voltijdopleidingen minimaal 2 AISHE-sterren behaalde. AISHE staat voor Auditing Instrument
Nadere informatieOnderwijs voor Duurzame Ontwikkeling. Niko Roorda
Onderwijs voor Duurzame Ontwikkeling Niko Roorda B B Interdisciplinaire samenwerking m.b.t. DO Disciplinaire specialisatie m.b.t. DO Introductie DO Organisatievisie omtrent onderwijs en DO Boom- model:
Nadere informatieMASTERCLASS FINANCIEEL MANAGEMENT & BEDRIJFSVOERING IN DE PUBLIEKE SECTOR
PROFESSIONAL LEARNING & DEVELOPMENT EXECUTIVE EDUCATION MASTERCLASS FINANCIEEL MANAGEMENT & BEDRIJFSVOERING IN DE PUBLIEKE SECTOR MASTERCLASS FINANCIEEL MANAGEMENT & BEDRIJFSVOERING IN DE PUBLIEKE SECTOR
Nadere informatieHet Groene Kompas. voor duurzame ontwikkeling in het MBO. gebruikershandleiding. 1 organisatie. 2 deskundigheid. 3 onderwijs.
Het Groene Kompas voor duurzame ontwikkeling in het MBO gebruikershandleiding 1 organisatie 1.1 visie 1.2 beleid 1.3 duurzame bedrijfsvoering 1.4 communicatie 2 deskundigheid 2.1 netwerk 2.2 expert-groep
Nadere informatieAISHE AUDITING INSTRUMENT FOR SUSTAINABILITY IN HIGHER EDUCATION
AISHE AUDITING INSTRUMENT FOR SUSTAINABILITY IN HIGHER EDUCATION Stichting Duurzaam Hoger Onderwijs herziene druk, januari 2010 Colofon Uitgave Stichting Duurzaam Hoger Onderwijs (DHO)in opdracht van de
Nadere informatieLevenlang leren in Nederland met een portfolio: het wiel is al uitgevonden
Levenlang leren in Nederland met een portfolio: het wiel is al uitgevonden Marij Veugelers 2 november 2007 communitymanager SURF NL Portfolio Wat hebben we in de zaal Wie heeft er al een eigen portfolio?
Nadere informatieBijzonder kenmerk Duurzaam hoger onderwijs
Bijzonder kenmerk Duurzaam hoger onderwijs September 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Naamswijziging 3 3 Bijzonder kenmerk volgt reguliere procedure 3 4 Relatie met keurmerk Duurzaam Hoger Onderwijs: AISHE
Nadere informatieSymposium Platform Leren van Toetsen. 1 juni 2018
Symposium Platform Leren van Toetsen 1 juni 2018 Keynote 1 Liesbeth Baartman, Hogeschool Utrecht Dominique Sluijsmans, Zuyd Hogeschool Jan de Geus, NHL Stenden Programmatisch toetsen bij het afstuderen
Nadere informatieAISHE AUDITING INSTRUMENT FOR SUSTAINABILITY IN HIGHER EDUCATION
AISHE AUDITING INSTRUMENT FOR SUSTAINABILITY IN HIGHER EDUCATION Hobéon Versie 1.2, januari 2012 2 AISHE - Auditing Instrument for Sustainability in Higher Education Colofon Achtergrond AISHE1.0 is in
Nadere informatieKwaliteit v/d betrokkenheid v/h beroepenveld. 31-01-2013 Rik Burger
Kwaliteit v/d betrokkenheid v/h beroepenveld 31-01-2013 Rik Burger Rik Burger Accountmanager CE:SMM e. f.burger@hr.nl @kirco99 Kwaliteit van de betrokkenheid van het beroepenveld Betrokkenheid van het
Nadere informatieMJA-Sectorrapport 2013 Hoger beroepsonderwijs
MJA-Sectorrapport 2013 Hoger beroepsonderwijs Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Hoger beroepsonderwijs Datum: 26-6-2014 Status: Definitief Kenmerk: 1235678/U&W/WJW/MS/157002 Locatie: Utrecht Contactpersoon:
Nadere informatieTeamscan op accreditatiewaardigheid
Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat
Nadere informatieBEOORDELINGSKADER duurzame ontwikkeling in opleidingen. AISHE 2012 Versie 2
BEOORDELINGSKADER in opleidingen AISHE 2012 Versie 2 Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl Auditing Instrument for Sustainabilty in Higher
Nadere informatieBEOORDELINGSKADER Duurzame ontwikkeling in het middelbaar beroepsonderwijs
BEOORDELINGSKADER Duurzame in het middelbaar beroepsonderwijs Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl Beoordelingskader Duurzame In het middelbaar
Nadere informatieCooperation between Departments of Computer Science and Information technology in the Netherlands, Ethiopia and Ghana
Cooperation between Departments of Computer Science and Information technology in the Netherlands, Ethiopia and Ghana Kees Smit, Centre for International Cooperation, VU Aemro Bizuneh Bahir Dar University
Nadere informatieBeoordelingskader Bijzonder (Kwaliteits)Kenmerk Ondernemen
Beoordelingskader Bijzonder (Kwaliteits)Kenmerk Ondernemen september 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordeling van het bijzonder kenmerk ondernemen 5 3 Beoordeling standaarden 10 pagina 2 1 Inleiding Vanuit
Nadere informatieKwaliteitszorg met behulp van het INK-model.
Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven
Nadere informatieOntwerpgericht onderzoek Brahim Boukhari
Ontwerpgericht onderzoek Brahim Boukhari 1 Inhoud Context Doel Centrale vraag Methodologie Theoretisch model Resultaten Prototypefase Conclusie Vragen Brainstormsessie 2 Context Nieuw curriculum sinds
Nadere informatieFeiten en cijfers. HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2011
Feiten en cijfers HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2011 2 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Afgestudeerden
Nadere informatieDe begeleidings- en beoordelingstrajecten zijn schriftelijk vastgelegd en te raadplegen door anderen. ILS en Radboud Docenten Academie.
Rapportageformat Instrument Keurmerk HAN ILS en samenwerkingsscholen Versie VO, oktober 2014 Standaard 1. De samenwerkingsschool in relatie tot de kwaliteit van de leerwerkomgeving van de lerende Deze
Nadere informatieFeiten en cijfers. HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juni 2014
Feiten en cijfers HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2014 Honderden Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden
Nadere informatieKennismiddag 22 juni 2017
Kennismiddag 22 juni 2017 Programma Champs on Stage LOB en belang van stages Het orientatieproces Het stageproces Champs on Stage Ambitie Brug slaan tussen onderwijs en bedrijfsleven om schooluitval en
Nadere informatieFeiten en cijfers. HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2012
Feiten en cijfers HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2012 Feiten en cijfers 2 HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Ondanks de
Nadere informatieIn dialoog naar een kwaliteitscultuur in het hbo
Trefwoorden Kwaliteitscultuur Hoger onderwijs Fontys Hogescholen Ontwikkelingsgerichte dialoog Verbeteren Auteur Martin de Wolf In dialoog naar een kwaliteitscultuur in het hbo In het hoger onderwijs is
Nadere informatieKWALITEITSONDERZOEK MBO. Zorgcampus Rotterdam BV
KWALITEITSONDERZOEK MBO Zorgcampus Rotterdam BV Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 30NZ Onderzoeksnummer : 294248 Datum onderzoek : 19 oktober 2017 Datum vaststelling : 14 december 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding...
Nadere informatieWat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?
Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 1-11-2013 1 7 Facts & figures.
Nadere informatiecéáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013
céáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013 céáíéå=éå=åáàñéêë 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden
Nadere informatieBesluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA
,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA datum 31 mei 2018 onderwerp Besluit
Nadere informatieEindrapport Rijksuniversiteit Groningen
Eindrapport Rijksuniversiteit Groningen ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek
Nadere informatieCertificering pabo-studenten voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs Door: Bestuur OGO-Academie september 2014
Certificering pabo-studenten voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs Door: Bestuur OGO-Academie september 2014 Inleiding De certificering wordt door de OGO-Academie uitgevoerd. De pabo s zijn verantwoordelijk
Nadere informatieBIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG
BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in
Nadere informatieRoeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties
Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Ir. Saskia Kreutzer Drs. Jannemieke Geessink Arnhem Business School NUFFIC Workshop Best Practises Roeien met de riemen die je hebt
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieBeoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen
Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen 22 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordeling van het bijzonder kenmerk ondernemen 5 2.1 Uitgangspunten voor de beoordeling van het bijzonder
Nadere informatieMeerjaren-Beleidsplan 2014
Meerjaren-Beleidsplan 2014 ALV, 2 oktober 2012 Inleiding Ambities IPMA Nederland voor 2014: IPMA Nederland is hét center of expertise voor projectmanagement in Nederland Doel van IPMA-NL: Verbeteren Projectmngt
Nadere informatieSamenwerking met buitenlandse universiteiten
Samenwerking met buitenlandse universiteiten INSPIRATIE- EN KENNISDAG PLANT & FOOD, 25 november 2014 Rik Eweg Lector Duurzame Agribusiness in Metropolitane Gebieden Opzet workshop 1. Ervaringen binnen
Nadere informatieStuderen in Nederland
Studeren in Nederland Annekee de Jager Kaj Temme Nederlandse Ambassade Brussel Leuven, 27 oktober 2015 Inhoud 1. Nederland 2. Waarom studeren in Nederland? 3. Onderwijs in Nederland 4. Nederlandse studentensteden
Nadere informatieEindrapport Hogeschool van Amsterdam
Eindrapport Hogeschool van Amsterdam ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 3
Nadere informatieLoopbaan na Leiden Profiel van een Leids academicus
Loopbaan na Leiden Profiel van een Leids academicus Even voorstellen Drs. Loes Nordlohne Loopbaanadviseur Studenten Loopbaan Service Geesteswetenschappen De WO-Monitor - Landelijk onderzoek onder alle
Nadere informatieHOG DOCENTENDAG 1 NOVEMBER 2016
HOG DOCENTENDAG 1 NOVEMBER 2016 Hogeschool van Arnhem en Nijmegen in Arnhem Locatie: Auditorium van de HAN in Arnhem Op 1 november organiseert de HOG Bouw en Ruimte haar jaarlijkse Docentendag. Dit jaar
Nadere informatiePEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014
PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical
Nadere informatieCommunicatieplan Newae B.V.
Communicatieplan Newae B.V. CO2 prestatieladder Pagina 1 van 10 Inhoudsopgave 1. Introductie... 3 2. Communicatiedoelstelling... 4 2.1. Doelstelling interne doelgroep... 4 2.2. Doelstelling externe doelgroep...
Nadere informatieFeiten en cijfers. HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. April 2015
Feiten en cijfers HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo April 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden
Nadere informatiePublic Administration Arbeidsmarkt
Public Administration Maar liefst 33 masters staan voor je klaar als je je bachelor politicologie, bestuurskunde of internationale betrekkingen hebt gehaald. Maak daar maar eens een keuze uit. Ga je voor
Nadere informatieEnquêteresultaten QSK & studiekeuzetevredenheid
Enquêteresultaten QSK & studiekeuzetevredenheid www.qompas.nl Januari 2015 Enquêteresultaten QSK & studiekeuzetevredenheid 1 Oordeel studenten/scholieren over Qompas en tevredenheid met betrekking tot
Nadere informatieKwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017
Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017 Situering van de Kwaliteitscode Afstemming op Europese referentiekaders De regie-pilots De uitgebreide instellingsreview In de periode 2015-2017 krijgen de universiteiten
Nadere informatieEindrapport Erasmus Universiteit Rotterdam
Eindrapport Erasmus Universiteit Rotterdam VRAAG MAXIMALE BEOORDELING TOELICHTING SCORE ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek
Nadere informatieEindrapport Stimulering beveiliging
indi-2009-12-024 Eindrapport Stimulering beveiliging Project : SURFworks Projectjaar : 2009 Projectmanager : Maurice van den Akker Auteur(s) : Maurice van den Akker Opleverdatum : december 2009 Versie
Nadere informatieBeoordelingskader duurzame ontwikkeling in het hoger onderwijs AISHE 2016
Beoordelingskader duurzame ontwikkeling in het hoger onderwijs AISHE 2016 Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl Beoordelingskader duurzame
Nadere informatieWelkom! De Toetsing Getoetst. 26 maart 2015. Tamara van Schilt-Mol Lectoraat Toetsen en Beoordelen HAN
Welkom! De Toetsing Getoetst 26 maart 2015 Tamara van Schilt-Mol Lectoraat Toetsen en Beoordelen HAN Fedor de Beer & Martijn Peters Kenniscentrum Kwaliteit van Leren HAN Dominique Sluijsmans Lectoraat
Nadere informatieDe Omslag in het ICT Onderwijs: Duurzaamheid voor Systeembeheerders. Ervaringen met een Pilot
De Omslag in het ICT Onderwijs: Duurzaamheid voor Systeembeheerders Ervaringen met een Pilot 1 Even voorstellen Henk Plessius Hogeschool Utrecht o Onderzoeker o Docent o Projectleider Aandachtsgebieden:
Nadere informatieKEURMERK DUURZAAM HOGER ONDERWIJS
AISHE Beoordelingsrapport KEURMERK DUURZAAM HOGER ONDERWIJS hbo-bacheloropleiding en Ad-programma Leisure Management Stenden Hogeschool Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66
Nadere informatieDigitale hulpmiddelen bij het toetsen en beoordelen in de universitaire lerarenopleiding
Digitale hulpmiddelen bij het toetsen en beoordelen in de universitaire lerarenopleiding Vragenlijst voor docenten/opleiders Intro Doel van deze vragenlijst is informatie te verzamelen over het gebruik
Nadere informatieDuurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar
Duurzaam Inkopen in onderwijs Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen, inleiding Duurzaam inkopen in onderwijs Spelers in het veld en hun rol Suggesties voor aanpak Informatiebronnen
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Inkopen
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan september 2017 Actieplan gemeente Alkmaar 1 Inleiding De overheid koopt per jaar voor ongeveer 73,3 miljard euro in en heeft daarmee een belangrijke invloed
Nadere informatieBSc Tourism. De volgende presentatie start hier om 9:30 uur
BSc Tourism De volgende presentatie start hier om 9:30 uur waarom? academische studie van toerisme Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Nederland 35 miljard bestedingen 3% Bruto
Nadere informatieCentrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult
Fontys Hogescholen Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken DEEL 1 Context beschrijving DEEL 2 Redeneerketen op basis van het algemene onderzoeksmodel DEEL 3 Operationali
Nadere informatieWelkom! Beoordelen in het hoger onderwijs is en blijft mensenwerk Over analyseren, ontwerpen en structurele verandering.
22 maart 2016 Welkom! Beoordelen in het hoger onderwijs is en blijft mensenwerk Over analyseren, ontwerpen en structurele verandering Workshop voor congres Toetsen & Examineren in het hoger onderwijs Dominique
Nadere informatieProcurement is an attitude! Ambities Nevi CPD 2015 t/m 2017
Procurement is an attitude! Ambities Nevi CPD 2015 t/m 2017 Versie: 1.0 Datum: 10 februari 2015 Status: door CPD - bestuur vastgesteld Gebruikte informatie: Resultaat enquête onder leden d.d. 3 juni 2014
Nadere informatieInformatica. Ontwikkelgesprek. Bert Dekker, 12 april Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6
Informatica Ontwikkelgesprek Bert Dekker, 12 april 2018 Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Agenda en aanwezigen... 3 Ontwikkelgesprek... 3 Inleidend... 3 Personeel...
Nadere informatiePLAN MENS EN TECHNIEK
PLAN 2017-2025 MENS EN TECHNIEK Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Ambities Mens en Techniek binnen Roadmap HNTO 2025... 4 3. Planning Mens en Techniek 2018... 6 BIJLAGE 1: MINOREN MENS & TECHNIEK... 8
Nadere informatieAantal ingeschreven studenten per universiteit naar onderwijstaal, studiejaar
Aantal per universiteit naar onderwijstaal, studiejaar 2015-2016 Bron: VSNU 1. Per instelling bachelor, studiejaar 2015-2016 +ENG Erasmus Universiteit Rotterdam 27,27% 3658 54,55% 7184 18,18% 3184 14026
Nadere informatieFormat samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf
Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het
Nadere informatieFactsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden
HBO-Monitor 2018 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2016-2017 centraal. Eind 2018,
Nadere informatieBetter thinking Better learning Better knowledge. For IT education
Better thinking Better learning Better knowledge For IT education In het Nederlandse onderwijs is men bezorgd over het kennisniveau van studenten. Met de komst van competentiegericht onderwijs verwacht
Nadere informatieMEERJARENBELEIDSPLAN 2013-2016
MEERJARENBELEIDSPLAN 2013-2016 Verenigd bekwaam Vereniging van Ziekenhuisinstrumentatietechnici Beleidsplan VZI versie 1.0 1 Inhoudsopgave Voorwoord pagina 3 Inleiding pagina 4 Analyse pagina 4 Strategie
Nadere informatieDe Staat en het Kwaliteitsmodel voor Overheidsorganisaties Jan Kerkhof en Helga Witjes Gemeente Nunspeet Bestuursacademie Nederland d 30 november
De Staat en het Kwaliteitsmodel voor Overheidsorganisaties Jan Kerkhof en Helga Witjes Gemeente Nunspeet Bestuursacademie Nederland d 30 november 2006 1 Programma Workshop Inventariseren van vragen Toelichting
Nadere informatieWat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?
Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 24-10-2013 1 7 Inleiding. Eind
Nadere informatieBeschrijving. Uitwerking Avans-Standaarden. Van standaarden naar indicaties. College van Bestuur. opdrachtgever. Programma Kwaliteit in Beweging
Uitwerking Avans-Standaarden Van standaarden naar indicaties Beschrijving opdrachtgever opdrachtnemer College van Bestuur Programma Kwaliteit in Beweging auteur documenttype beleidscyclus thema (sub-thema)
Nadere informatieSustainaBul 2016 #3 Universiteit Utrecht
SustainaBul 2016 #3 Universiteit Utrecht Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor
Nadere informatieHet Groene Kompas. voor duurzame ontwikkeling in het MBO. Ervaringen met het Groene Kompas op Nordwin College en Wellantcollege.
Het Groene Kompas voor duurzame ontwikkeling in het MBO 1 organisatie 1.1 visie 1.2 beleid 1.3 duurzame bedrijfsvoering 1.4 communicatie 2 deskundigheid 2.1 netwerk 2.2 expert-groep 2.3 personeel 2.4 rol
Nadere informatieBEOORDELINGSKADER EN -PROCEDURE VOOR DE CERTIFICERING VAN BEDRIJFSOPLEIDINGEN TOURMANAGER
BEOORDELINGSKADER EN -PROCEDURE VOOR DE CERTIFICERING VAN BEDRIJFSOPLEIDINGEN TOURMANAGER 1. INLEIDING Het certificeringsonderzoek voor de aanbieders van opleidingen voor tourmanager heeft de vorm van
Nadere informatieBeschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE)
SAXION Beschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE) Klik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende onderdeel
Nadere informatieONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014
ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 Invulinstructie: Dit formulier is bedoeld voor onderzoeksopdrachten die in een periode van gemiddeld 4 maanden (kunnen) worden uitgevoerd. Voor kortere klussen komt
Nadere informatieWorkshop Cross the Line
Workshop Cross the Line Het belang van Cross Over werken Muis Schreuder Programma Korte uitleg over doel van de workshop Korte kennismaking Innovatie in de groene sector Cross Over werken en het belang
Nadere informatieEindrapport Universiteit Utrecht
Eindrapport Universiteit Utrecht VRAAG MAXIMALE BEOORDELING TOELICHTING SCORE ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 5 Uitstekend,
Nadere informatieStartbijeenkomst Special Interest Group (SIG) Groene ICT. 4 februari 2011 Gerard van Westrienen, SURFfoundation Platform ICT & Bedrijfsvoering
Startbijeenkomst Special Interest Group (SIG) Groene ICT 4 februari 2011 Gerard van Westrienen, SURFfoundation Platform ICT & Bedrijfsvoering Agenda 10.00 10.05 Welkom 10.05 10.20 Ontwikkelingen Groene
Nadere informatieFactsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden
HBO-Monitor 2017 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2015-2016 centraal. Eind 2017,
Nadere informatieVWO (R.K. Lyceum St. Dominicus College, Nijmegen, diploma behaald)
CURRICULUM VITAE IRIS VAN DE KAMP PERSONALIA Naam Roepnaam Adres I.N. van de Kamp Iris Trompstraat 14 7311 HV Apeldoorn Telefoon Email Geb. datum 06 47214907 info@irisvandekamp.nl 28111971 OPLEIDINGEN
Nadere informatieHGZO 2011. HGZO 2011 'de studentarena' Verloskunde Academie Rotterdam
HGZO 2011 Verloskunde Academie Rotterdam HBO opleiding Starten 60 studenten per jaar vierjarige opleiding, 50% stage Vanaf 2009-2010: competentiegericht onderwijs ZO congres 2011 de StudentArena Voor 2009-2010
Nadere informatieStrategische onderwijsdoelstellingen: realisaties
Strategische onderwijsdoelstellingen: realisaties 1.1 De opleidingen hebben een uitgeschreven en gedragen onderwijsvisie. 1.2 De opleidingen beschikken over een dynamisch competentieprofiel dat o.a. aan
Nadere informatie12 augustus 2011 Aan : Van : Afdeling/functie : VTO, opleider Betreft. : OMA scholing leerlingen en stagiaires. Management samenvatting
12 augustus 2011 Aan : Van : Afdeling/functie : VTO, opleider Betreft : OMA scholing leerlingen en stagiaires Management samenvatting Binnen Mondriaan is het de afspraak dat alle medewerkers in de directe
Nadere informatieWas, is of komt er aandacht voor
Was, is of komt er aandacht voor SoftwareKwaliteit in het onderwijs? Voorjaarsevenement TestNet 2012 Leo van der Aalst Lector Software Quality and Testing at Fontys University of Applied Sciences Locaties
Nadere informatieVOORBEREIDING OP HET HOGER ONDERWIJS
VOORBEREIDING OP HET HOGER ONDERWIJS WELKE MOGELIJKHEDEN HEB IK? 10-9-2015 COLLEGE DEN HULSTER 2 WELKE MOGELIJKHEDEN 1 HBO (73%) MBO (5%) VWO (5%) VAVO (10%) JE KEUZE UITSTELLEN (5%) EEN BAAN ZOEKEN (2%)
Nadere informatieFeiten en cijfers. HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. november 2009
Feiten en cijfers HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo november 2009 1 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Inleiding
Nadere informatieSIG Groene ICT & Duurzaamheid jaarverslag 2013 / jaarplan 2014
SIG Groene ICT & Duurzaamheid jaarverslag 2013 / jaarplan 2014 Inleiding Hieronder treft u het jaarverslag 2013 en het jaarplan 2014 van de Special Interest Group Groene ICT & Duurzaamheid aan. Het jaarverslag
Nadere informatie... where sustainability evolves! i.s.m TRAINING DUURZAAM ONDERNEMEN
... where sustainability evolves! i.s.m TRAINING DUURZAAM ONDERNEMEN DUURZAAM ONDERNEMEN IS DE TOEKOMST WILCO DE RUITER, TARKETT 2. TARKETT Tarkett heeft een leidende positie op het gebied van milieuvriendelijke
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool
nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december
Nadere informatieUitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30
Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober 2018 13:00-17:30 Beste genodigde, Een urgenter vraagstuk dan de toekomst van onze planeet is er niet. Daarom is er ook geen urgentere
Nadere informatieEindrapport Universiteit van Amsterdam
Eindrapport Universiteit van Amsterdam ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5
Nadere informatiePROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool
PROFIEL Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool 1. De organisatie Dit profiel wordt gebruikt om potentiële kandidaten in het kort te informeren over de functie Adviseur Onderwijs, HAS Hogeschool en haar context.
Nadere informatieMJA-Sectorrapport 2012 Hoger beroepsonderwijs
MJA-Sectorrapport 2012 Hoger beroepsonderwijs Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Hoger beroepsonderwijs Datum: 14 mei 2013 Status: Eindversie Kenmerk: 1235678/223/BHW/AB/157002 Contactpersoon: Boudewijn
Nadere informatieIntegraal Hoger Onderwijs. Haal het beste uit jezelf en anderen!
Integraal Hoger Onderwijs Haal het beste uit jezelf en anderen! Wat is integraal onderwijs? We willen inspirerend onderwijs geven waarin je leert het beste uit jezelf en anderen te halen en een positieve
Nadere informatieMBO Rijnland. ESL Taalreizen taalreizen naar het buitenland vmbo/havo/vwo B55
Programma van 13 november 2018 Onderwijsinstelling Studierichting vooropleiding ronde 1 ronde 2 ronde 3 DAPA Artiesten VMBO B08 Assisterende in de Gezondheidszorg (Apothekersassistente, Doktersassistente,
Nadere informatie