van het regeerakkoord van 2012 Op Zak PsC

Transcriptie

1 Aangepast aan de maatregelen van het regeerakkoord van 2012 ElektricienS Op Zak PsC

2 Inhoudsopgave Voorwoord Inkomen Loonvoorwaarden Koopkracht Ecocheques Minimum- en effectieve lonen Premies Ploegen- en nachtpremie Eindejaarspremie Algemeen regime RSZ-code onderneming Regime FEE/RTD RSZ-code onderneming Syndicale premie Premie voor ongezond en gevaarlijk werk Vervoerskosten Woon-werkverkeer Mobiliteit Kosten en vergoedingen voor verplaatsingen vanaf de plaats van tewerkstelling Gereedschapskoffer Arbeidsvoorwaarden Opzegtermijnen Carenzdag Werkloosheid Volledige werkloosheid Tijdelijke werkloosheid Ziekte & arbeidsongeval Gewaarborgd loon Ziekenfonds Voorwaarden Controle Aanvullend pensioen Precaire contracten Arbeidstijd Wekelijkse arbeidsduur Flexibiliteit Betaling of recuperatie van overuren Glijdende werkweek Vakantie- en feestdagen Jaarlijkse vakantie Jeugdvakantie Seniorvakantie Feestdagen Klein verlet Loopbaanverlof Onderbreking van de loopbaan Tijdskrediet en loopbaanvermindering Algemene regeling = tijdskrediet zonder motief Tijdskrediet met motief Landingsbanen Themaverlof Moederschaps- en vaderschapsverlof Moederschapsverlof Moederschapsrust Profylactisch verlof Borstvoedingspauzes Vaderschapsverlof Brugpensioen (nieuwe benaming: werkloosheid met bedrijfstoeslag) Brugpensioenen vanaf 1 januari 2012 tot en met 31 december Brugpensioenen vanaf 1 januari 2015 tot Vorming & opleiding Vormingskrediet en bedrijfsopleidingsplannen Recht op opleiding Risicogroepen Ervaringsbewijs Betaald educatief verlof Fonds voor Bestaanszekerheid Sociaal overleg Syndicale delegatie Werkzekerheid A. Vervoerskosten B. Minimumlonen C. Overzichtstabel van de anciënniteitstoeslagen op 1 januari 2012 voor 38-urenweek Adressen

3 Door en Door Rood Na meer dan 500 dagen stilstaan, meer dan 500 dagen zonder maatregelen om onze begroting rond te krijgen en om onze pensioenen en onze sociale zekerheid te vrijwaren, kwam er een regering die zo snel mogelijk orde op zaken wou stellen. En zoals we hadden kunnen vrezen, kregen de werknemers in eerste instantie de rekening gepresenteerd. Wij hebben de crisis niet veroorzaakt (niet de financieel-economische, noch de politieke), maar wij zijn wel de dupe zal een bewogen sociaal jaar blijven. Zover is nu al zeker. Omdat de crisis zal doorwoekeren en omdat we nu niet weten waarmee we nog allemaal zullen geconfronteerd worden is ook een belangrijk vakbondsjaar. Want het is het jaar van de sociale verkiezingen. In de bedrijven en sectoren heeft ABVV- Metaal consequent gehandeld en gestreden. We hebben ons er niet zomaar bij neergelegd als een multinational koelbloedig de deuren wilde sluiten, zoals GM met Opel Antwerpen. We hebben eerst en vooral en tot de laatste dag alle mogelijke middelen aangewend om onze bedrijven open te houden. We waren ook de eersten die, bij het begin van de crisis, aandrongen op meer investeringen in onze industrie. We wisten en weten namelijk dat industrie en welvaart onlosmakelijk samenhangen. We hebben het interprofessioneel akkoord verworpen, omdat onze arbeiders geen loon naar werken kregen en vooral omdat de discriminatie van de arbeiders opnieuw in stand werd gehouden. In honderden bedrijven hebben onze afgevaardigden dezelfde consequente houding aan de dag gelegd wordt dan ook binnen de vakbondsgelederen het jaar van de waarheid. Een jaar waarin het weer tijd wordt om te bepalen waar het allemaal op staat. De Op Zak die je nu in je handen hebt, geeft je een zo volledig mogelijk en toch begrijpelijk overzicht van de regelingen die gelden in jouw sector en van de belangrijkste elementen uit de nieuwe CAO et het nieuwe regeerakkoord. Samen staan we sterk. Wij zijn de stem van de arbeiders en de werknemers en ook in 2012 zullen we die luid en duidelijk laten weerklinken. In 2012 is het tijd om DOOR EN DOOR ROOD te zijn. Herwig Jorissen Voorzitter 4 5

4 1. Inkomen 1.1 Loonvoorwaarden De bestaande indexregeling blijft van toepassing. De lonen worden jaarlijks aangepast op 1 januari. Zo worden de effectieve en de minimumlonen op 1 januari 2011 en op 1 januari 2012 aangepast aan de gezondheidsindex. De indexaanpassing op 1 januari 2012 bedroeg 3.18 % Koopkracht Ecocheques De ecocheque is in het leven geroepen door het IPA als alternatieve koopkrachtverhoging. Deze regeling geldt nog steeds, tenzij er wordt geopteerd voor een alternatieve besteding. De ecocheque is bestemd voor de aankoop van ecologische producten en diensten. Het betaalmiddel is vrij van belastingen en sociale bijdragen en blijft tot 2 jaar na de uitreiking geldig. De waarde van 1 ecocheque mag niet meer dan 10 euro bedragen. Alle voltijdse arbeiders van de sector elektriciens ontvangen 250 euro aan ecocheques per jaar. Deze 250 euro wordt jaarlijks toegekend op 15 november. De referteperiode, met name de periode waarin je hebt gewerkt of die is gelijkgesteld, valt bijgevolg tussen 1 oktober van het voorgaande jaar en 30 september van het huidige jaar. Aan deeltijdse arbeiders worden ecocheques toegekend naargelang hun tewerkstellingsbreuk (4/5, ½,...). Ook in- en uittreders ontvangen hun ecocheques pro rata. Voor 2011 geldt er een overgangsregeling. Hier loopt de referteperiode van 1 januari 2011 tot en met 30 september Het bedrag van de ecocheque is dan gelijk aan de berekening van de waarde over de referteperiode, vermenigvuldigd met 9/12. Dit bedrag aan ecocheques is betaalbaar op 15 november Ondernemingen die in 2011 met betrekking tot deze referteperiode al een gedeelte of het geheel van de 250 euro betaald hebben, hoeven vanzelfsprekend enkel het eventuele saldo te betalen op 15 november Welke dagen zijn gelijkgesteld? Alle dagen van tijdelijke werkloosheid Alle dagen die worden gedekt door een gewaarborgd loon De dagen van afwezigheid door ziekte of (arbeids-) ongeval voor hoogstens 30 dagen bovenop de dagen gedekt door het gewaarborgd maandloon De dagen van moederschaps- en vaderschapsverlof De waarde van de ecocheques kan ook op een andere manier besteed worden. De voorwaarde is wel dat er hierover een ondernemingsakkoord is vóór 31 december 2011 voor de ecocheques die uitbetaalbaar zijn in Voor de uitbetaling van de ecocheques op 15 november 2011 kan een alternatieve besteding enkel in de bedrijven die al een afwijkende regeling hadden afgesproken via bedrijfsakkoord voor 2009 en/of

5 1.2 Minimum- en effectieve lonen De sectorale minimumlonen alsook de effectieve lonen worden jaarlijks aangepast op 1 januari. Bovendien werden alle lonen op 1 januari 2012 verhoogd met 0,3 % (eerst 0,3 % verhoging, daarna indexering van 3,18 % toepassen). Wat de loonsverhoging op de effectieve lonen betreft, konden ondernemingen hieraan een alternatieve invulling geven, op voorwaarde dat er een ondernemingsakkoord werd gesloten voor 31 december De tabel met de bedragen van de minimumuurlonen, volgens onderstaande categorieën, en na de loonsverhoging en indexering van 1 januari 2012 vind je achteraan terug als bijlage. Arbeiders die aan het minimumloon betaald worden, krijgen per jaar van anciënniteit dat ze binnen dezelfde kwalificatie en in dezelfde onderneming werken, een anciënniteitstoeslag toegekend. Een overzichtstabel met deze anciënniteitstoeslagen is ter beschikking bij je ABVV-Metaal-afgevaardigde of op een van onze ABVV-Metaal-kantoren. Achteraan deze Op Zak vind je alvast de tabel voor de 38-urenweek. Sinds 1 juli 2009 is de leeftijdsdiscriminatie voor jongeren jonger dan 18 jaar afgeschaft. Tegelijkertijd werd op 1 juli 2009 een specifieke regeling voor jobstudenten ingevoerd. Zo krijgt de jobstudent 80 % van het uurloon dat gepaard gaat met de loonschaal voor de beroepscategorie van de arbeider met een gelijkaardige functie als die van de jobstudent. 1.3 Premies Ploegen- en nachtpremie Het basisloon van arbeiders die werken in ploegendienst (vroege en late shift) wordt met 10 % verhoogd. We spreken van ploegenarbeid, als de ploegen elkaar zonder onderbreking opvolgen of als ploegen elkaar niet opvolgen, maar gedurende niet langer dan de helft van de normale dagtaak samenwerken. Het basisloon voor arbeiders die nachtarbeid (tussen 20 en 6 uur) verrichten, wordt verhoogd met 20 % Eindejaarspremie Algemeen regime RSZ-code onderneming 067 De eindejaarspremie wordt betaald via het Fonds en bedraagt 8,33 % van het brutoloon over de hele referteperiode, die loopt van 1 juli van het voorgaand jaar tot 30 juni van het huidig jaar. Voorwaarde is dat je binnen de referteperiode minstens 65 werkdagen (of gelijkgestelde dagen) kan voorleggen in één of meerdere ondernemingen uit de sector (voor deeltijdse arbeiders: 30 dagen). Voor de berekening van de eindejaarspremie worden diverse schorsingsperiodes gelijkgesteld, maar tot hoogstens 1/3 van het aantal gepresteerde dagen tijdens de referteperiode. Bij ontslag wegens zwaarwichtige redenen, verlies je het recht op een eindejaarspremie. 8 9

6 Wie op brugpensioen of pensioen gaat, ontvangt een volledige premie. De rechthebbenden van een overleden arbeider, hebben recht op een basiseindejaarspremie van euro. De eindejaarspremie wordt pro rata berekend op basis van de referteperiode bij vrijwillig vertrek, bij ontslag tijdens de referteperiode (met uitzondering zwaarwichtige reden), bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst in gemeenschappelijk overleg, in geval van contract(en) van bepaalde duur met een totale duurtijd van minstens 3 maanden en bij de beëindiging van het contract wegens redenen van overmacht. Arbeiders die tijdens de referteperiode minder dan 1 jaar dienst hebben, maar weliswaar 65 werkdagen of gelijkgestelde dagen in het personeelsregister van de onderneming zijn ingeschreven, hebben ook recht op een pro-ratadeel van de eindejaarspremie. De eindejaarspremie wordt uitbetaald voor 31 december volgend op het einde van de referteperiode Regime FEE/RTD RSZ-code onderneming 467 De eindejaarspremie wordt betaald via de werkgever en bedraagt 8,33 % van het brutoloon over de referteperiode (van 1 december van het voorgaande jaar tot 30 november van het huidige jaar). Diverse schorsingsperiodes worden gelijkgesteld, maar met een maximum van 150 dagen per jaar en mits minstens 6 maanden van arbeidsprestaties tijdens het refertejaar: ziekte, arbeidsongeval, bevallingsrust, vaderschaps- en adoptieverlof, tijdelijke werkloosheid, militaire dienst en palliatief verlof. Per dag van afwezigheid die niet kan worden verantwoord kan het bedrag van de eindejaarspremie worden verminderd met 2,48 euro (tot maximum 24,79 euro). De rechthebbenden van een overleden arbeider alsook de (brug) gepensioneerden hebben recht op een volledige eindejaarspremie. Voor de bruggepensioneerden geldt hiertoe wel een anciënniteitsvoorwaarde van 5 jaar in de onderneming. Arbeiders die de onderneming verlaten of die ontslagen worden wegens dringende redenen, verliezen het recht op de eindejaarspremie. De eindejaarspremie wordt pro rata berekend op basis van de referteperiode bij ontslag tijdens de referteperiode (met uitzondering van zwaarwichtige reden), bij contract(en) van bepaalde duur van samen minstens 3 maanden en bij de beëindiging van het contract wegens redenen van overmacht. Bij de beëindiging van het contract wegens redenen van overmacht, wordt een prorataberekening op het betreffende jaar toegepast. De eindejaarspremie wordt uitbetaald rond 15 december van het beschouwde jaar Syndicale premie De syndicale premie bedraagt (voor actieven) 110 euro

7 1.3.4 Premie voor ongezond en gevaarlijk werk Op sectorniveau bestaat er een minimumregeling inzake premies voor ongezond en gevaarlijk werk. Het basisloon van arbeiders die werkzaamheden van uitzonderlijke aard uitoefenen die een gevaar opleveren dat al dan niet eigen is aan het beroep, wordt verhoogd met minstens 15 %. Dezelfde premie geldt voor arbeiders die regelmatig werkzaamheden uitvoeren op een hoogte boven een stabiel niveau of op een onstabiel niveau. 1.4 Vervoerskosten Woon-werkverkeer Sinds 1975 moet de werkgever (een deel van) de kosten van het woon-werkverkeer terugbetalen. De tegemoetkoming (vanaf de eerste kilometer) is afhankelijk van het gebruikte vervoermiddel. Als je je verplaatst van je woonplaats naar de vestiging van de onderneming, de aanwervingsplaats of de ophaalplaats, dan heb je recht op een tussenkomst van de werkgever in de vervoerskosten. Er wordt een onderscheid gemaakt in tussenkomst naargelang het gebruikte vervoermiddel. De onderstaande regeling voor het woon-werkverkeer is ook van toepassing op leerlingen in een systeem van alternerend leren en voor arbeiders die zich verplaatsen om een competentietest voor een ervaringsbewijs af te leggen (maximaal 1 dag per kalenderjaar). Als jij gebruik maakt van het openbaar of gecombineerd openbaar vervoer, dan krijg je een tussenkomst van de werkgever aan 80 % van de totale kost van het vervoerbewijs. Aan de werkgevers wordt bovendien aanbevolen om gebruik te maken van het derdebetalerssysteem dat zowel NMBS als De Lijn aanbieden aan ondernemingen. Verplaats je je echter naar het werk met het eigen vervoer of te voet, dan heb je recht op de werkgeversbijdrage in het maandabonnement of weekabonnement. In de tabel achteraan worden deze tussenkomsten weergegeven voor 1 februari Deze vergoeding op basis van de werkgeversbijdrage in het maand- of weekabonnement moet steeds in haar geheel worden betaald en bovendien voor alle dagen van de week of maand, afhankelijk van het soort abonnement dat de werkgever als basis gebruikt. Een omrekening van de werkgeversbijdrage naar een dagbedrag is niet toegestaan. Bovendien worden deze bedragen jaarlijks op 1 februari geïndexeerd overeenkomstig de jaarlijkse indexering van de treintarieven van de NMBS. Voor de arbeiders die met de fiets naar het werk gaan, wordt de vergoeding op basis van de tabel achteraan beschouwd als fietsvergoeding. Specifieke bepalingen: Ook leerlingen in een systeem van alternerend leren die zich van hun woonplaats naar de vestiging van de onderneming, de aanwervingsplaats of de ophaalplaats begeven, hebben recht op een terugbetaling van de vervoerskosten door de werkgever. De terugbetaling gebeurt dan ook volgens dezelfde spelregels als voor de arbeiders die werkzaam zijn in de sector. Arbeiders die zich verplaatsen om een competentietest voor een ervaringsbewijs af te leggen, hebben ook recht op een terugbeta

8 ling van de vervoerskosten door de werkgever. De terugbetaling gebeurt dan ook volgens dezelfde regels als voor het gewone woon-werkverkeer Mobiliteit Daarnaast is er ook een regeling voor arbeiders die zich van hun woonplaats, de vestiging van de onderneming of de ophaalplaats naar een werf begeven die niet de aanwervingsplaats is en voor de verplaatsingen vanaf de werkplaats. Deze regeling wordt de mobiliteitsvergoeding genoemd. Afhankelijk van het gebruikte vervoermiddel, heb je recht op een tussenkomst per kilometer. Onderstaande bedragen zijn van toepassing sinds 1 februari 2012: verplaatsingen met openbaar vervoer: werkgeverstegemoetkoming gelijk aan de volledige kost van het gebruikte openbaar vervoer (type 1); met persoonlijk vervoermiddel: 0,2508 euro per afgelegde kilometer (type 2); met voertuig van de werkgever: 0,1086 euro per afgelegde kilometer (type 3). Als je met een bedrijfsvoertuig minstens 1 medepassagier vervoert, dan word je als chauffeur aanzien en ontvang je hiervoor een vergoeding van 0,1223 euro per afgelegde kilometer. Vóór 1 januari 2012 moest je minstens 3 medepassagiers hebben vervoerd. De bedragen van type 2 en type 3, alsook de chauffeursvergoeding worden jaarlijks geïndexeerd (op basis van de sociale in- dex). Toch is het bedrag voor verplaatsingen met het vervoermiddel van de werkgever (type 3) alsook de chauffeursvergoeding begrensd tot het maximale RSZ-vrijgestelde bedrag. Als je verschillende vervoermiddelen combineert, dan heb je voor elk deel van de afgelegde weg recht op de hiermee overeenstemmende werkgeverstegemoetkoming (voor zover de totale afstand meer dan 5 km bedraagt) kosten en vergoedingen voor verplaatsingen vanaf de plaats van tewerkstelling Arbeiders die zich van de plaats van tewerkstelling naar een andere plaats van tewerkstelling begeven (tussen werven bijvoorbeeld), ontvangen van de werkgever de integrale verplaatsingskosten. Deze verplaatsingskosten worden berekend volgens het officieel tarief van het normaal gebruikt vervoer (zie boven 1.4.1). De verplaatsingstijd moet bovendien worden beschouwd als gepresteerde uren en ook zo betaald worden (zelfs bij een verplaatsing met het voertuig van de werkgever). Als de werkgever je naar een werf stuurt, dan moet hij behoorlijk kost en inwoning voorzien voor zover deze verplaatsing zorgt voor een dagelijkse afwezigheid van meer dan 12 uur van je woonplaats. 1.5 Gereedschapskoffer De werkgever moet het nodige gereedschap ter beschikking te stellen van elke arbeider

9 Op zak Loonsverhoging van 0,3 % en daarna indexering van 3,18 % op 1 januari 2012 Ecocheques: 1 jaarlijkse betaling op 15 november met overgangsregeling voor 2011 Ecochèques: vaderschapsverlof nu ook gelijkgesteld Mobiliteit: versoepeling van de definitie chauffeur en jaarlijkse indexering van de chauffeursvergoeding 2. Arbeidsvoorwaarden 2.1 Opzegtermijnen De kloof tussen de opzegtermijnen van de arbeiders en de bedienden blijft diep. Het is dan ook precies om die reden dat ABVV-Metaal het ontwerp van Interprofessioneel Akkoord verworpen heeft. Er werd te weinig gedaan om eindelijk komaf te maken met deze schandelijke discriminatie. Hieronder vind je de tabellen met de opzegtermijnen met name het algemeen regime en de verkorte opzegtermijnen bij brugpensioen, geldig tot eind Algemeen regime Werkgever Arbeider 5 jaar anciënniteit 5 weken 2 weken 5-10 jaar 6 weken 2 weken jaar 8 weken 3 weken jaar 12 weken 4 weken jaar 16 weken 5 weken + 25 jaar 17 weken 6 weken Bij brugpensioen Werkgever - 20 jaar anciënniteit 28 dagen + 20 jaar anciënniteit 56 dagen Niettemin werd in het nationaal akkoord afgesproken dat de opzegtermijnen voor arbeiders die reeds in de sector werkzaam zijn, op hetzelfde niveau gebracht worden als voor de nieuwe arbeiders. Dit gebeurt op het moment dat het nieuwe Koninklijk Besluit hieromtrent vanuit de sector van kracht wordt. Het verschil in het statuut van de arbeiders dat door de wetgever gecreëerd werd naar aanleiding van het IPA, wordt op die manier tenietgedaan. De nieuwe opzegtermijnen vanaf die datum worden dan: Algemeen regime Werkgever Arbeider 5 jaar anciënniteit 40 dagen 14 dagen 5-10 jaar 48 dagen 14 dagen jaar 64 dagen 21 dagen jaar 97 dagen 21 dagen + 20 jaar 129 dagen 28 dagen Bij brugpensioen Werkgever - 20 jaar anciënniteit 28 dagen + 20 jaar anciënniteit 56 dagen 2.2 Carenzdag De carenzdag is een van de meest opvallende vormen van discriminatie tussen arbeiders en bedienden. Arbeiders worden niet 16 17

10 betaald door de werkgever of de mutualiteit voor de eerste of tweede dag van afwezigheid wegens ziekte, als hun arbeidsongeschiktheid minder dan 14 dagen duurt. De carenzdag is destijds ingevoerd om korte afwezigheden te ontmoedigen. De wetgever gaat ervan uit dat arbeiders nog altijd meer van het systeem proberen te profiteren. In deze sector is de werkgever verplicht zowel de eerste als de tweede (sinds 1 januari 2012) carenzdag van het kalenderjaar te betalen, ongeacht de duur van de ziekte. 2.3 Werkloosheid Volledige werkloosheid Wie zonder werk valt, kan een werkloosheidsuitkering aanvragen. De werkloosheidsdienst van het ABVV gaat na of je recht hebt op een werkloosheidsvergoeding en overhandigt je een controlekaart. Binnen de 8 kalenderdagen na de uitkeringsaanvraag te hebben ingediend, moet je je inschrijven als werkzoekende bij de dienst voor arbeidsbemiddeling van je regio (VDAB voor Vlaanderen, Actiris voor Brussel en FOREM voor Wallonië). Onder bepaalde voorwaarden heb je ook recht op een aanvullende vergoeding van het Fonds voor Bestaanszekerheid (zie punt 7) Tijdelijke werkloosheid Ben je gedeeltelijk werkloos (economisch, technisch of door weersomstandigheden), richt je dan ook tot de werkloosheidsdienst van het ABVV. Binnen je bedrijf biedt de syndicale delegatie je de nodige ondersteuning. Sinds 1 april 2011 wordt een verhoogde bedrijfsvoorheffing van 18,75 % ingehouden op de uitkeringen tijdelijke werkloosheid. Het Fonds voor Bestaanszekerheid voorziet een aanvullende vergoeding bij tijdelijke of volledige werkloosheid. De voorwaarden en bedragen vind je terug in de tabel van het hoofdstuk Fonds voor Bestaanszekerheid (zie punt 7). Binnen de sector geldt een afwijking op de algemene regeling economische werkloosheid. Bij een gebrek aan werk dat door economische factoren wordt veroorzaakt, mag de arbeidsovereenkomst voor arbeiders volledig worden geschorst voor hoogstens 8 weken. Deze afwijking geldt voor de hele duur van het akkoord Ziekte & arbeidsongeval Gewaarborgd loon Na een maand dienst heb je als arbeider recht op gewaarborgd loon. Je normale loon wordt uitbetaald bij een ziekte die minder dan 14 dagen duurt (volgens het medisch attest). Als een ziekte langer duurt dan 14 dagen, ontvang je je normale loon gedurende 4 weken. Daarvan komt een deel van je werkgever en wordt een ander deel bijgepast door het ziekenfonds. Wat vraag je aan je behandelende dokter? Medisch attest Op dit geneeskundig getuigschrift moet vermeld staan: - de arbeidsongeschiktheid - de waarschijnlijke duur van de arbeidsongeschiktheid - of je al dan niet je woning mag verlaten met het oog op de controle Bezorg dit attest binnen de 2 werkdagen aan je werkgever

11 Getuigschrift voor arbeidsongeschiktheid Dit getuigschrift laat je invullen door je behandelende arts om de tegemoetkoming van het ziekenfonds te kunnen ontvangen. Het formulier is verkrijgbaar bij je ziekenfonds. OPGELET! Zonder getuigschrift of attest heb je geen recht op ziekte-uitkeringen, wanneer je langer dan 2 weken ziek bent Ziekenfonds Na een maand van ziekte betaalt het ziekenfonds je een ziekteuitkering die overeenkomt met 60 % van je (geplafonneerd) loon. Op de ziekte-uitkering is geen bedrijfsvoorheffing verschuldigd. Ze wordt wel belast zoals loon, maar er is een belastingvermindering voorzien Voorwaarden Om recht te hebben op een ziekte-uitkering van je ziekenfonds, moet je aan enkele voorwaarden voldoen. Je bent sinds 6 maanden (wachttijd) ingeschreven bij een ziekenfonds en hebt in die periode minstens 120 dagen gewerkt. Als dat nodig blijkt, kan de wachttijd voor deeltijdse arbeiders verlengd worden tot hoogstens 18 maanden. In dat geval moet je voor die verlengde periode de 120 gepresteerde dagen aantonen. Je beschikt over een medisch attest (zie 2.4.1). Je hebt de verklaring van arbeidsongeschiktheid ingediend (zie 2.4.1). Het inlichtingenblad dat je van je ziekenfonds ontvangt, heb je zorgvuldig ingevuld. Een gedeelte is bestemd voor de werkgever Controle Als je afwezig bent wegens ziekte, kunnen de werkgever en/of het ziekenfonds je laten controleren door een controlearts. Je bent verplicht om deze controle te ondergaan, op voorwaarde dat ze wordt uitgevoerd door een erkend arts. Mag je volgens het medisch attest je woning niet verlaten, dan wordt van je verwacht dat je de controlearts bij je thuis ontvangt. Als de arts voor een gesloten deur staat, wordt ervan uitgegaan dat je de controle onmogelijk hebt gemaakt. Vermeldt het medisch attest dat je je woning wel mag verlaten, dan kan je verplicht worden om je aan te melden in de praktijk van de controlearts. Je verplaatsingskosten worden vergoed door je werkgever, als je gebruik maakt van het openbaar vervoer of in uitzonderlijke gevallen van een privévervoermiddel. Ook de kosten voor het medisch onderzoek zijn altijd ten laste van de werkgever. Als de controlearts je arbeidsgeschikt verklaart en je het werk niet hervat, kan je je recht op gewaarborgd loon verliezen. Dat kan vanaf de datum van de eerste uitnodiging voor een afspraak in de dokterspraktijk of van het eerste huisbezoek van de controlearts. De periode van arbeidsongeschiktheid waarover geen geschil bestaat, valt hierbuiten. Als je het niet eens bent met de bevindingen van de controlearts, dan moet je dit laten noteren in het schriftelijke verslag. Het is ook mogelijk dat de attesten van je huisarts en de controlearts tegenstrijdig zijn

12 In dit geval is het mogelijk om binnen de 2 werkdagen nadat je het verslag van de controlearts hebt ontvangen, een scheidsrechterlijke procedure op te starten. Neem daartoe ook onmiddellijk contact op met je afgevaardigde of secretaris. Het Fonds voor Bestaanszekerheid van de sector voorziet ook in geval van ziekte een aanvullende vergoeding. De voorwaarden en bedragen vind je terug in de tabel in punt Aanvullend pensioen Arbeiders in de sector van de elektriciens (PsC ) hebben recht op een aanvullend sectoraal pensioen (tweede pijler) naast het wettelijk pensioen (eerste pijler). Hiertoe is het Sectoraal Pensioenfonds voor de elektriciens opgericht. Dit fonds ontvangt via de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid de bijdragen die je werkgever voor je stort. Vrijwillige stortingen van de werkgever of een persoonlijke bijdrage zijn (nog) niet toegelaten. In ieder geval worden de werkgeversbijdragen berekend als een percentage van je brutoloon. In 2011 was dit 1,46 % en sinds 1 januari 2012 is dit percentage verhoogd tot 1,7 %. Alleen wie in totaal minstens 12 maand heeft gewerkt in de sector, heeft recht op een aanvullend pensioen. De gewerkte periode mag onderbroken zijn en verdeeld over meerdere werkgevers evenwel binnen de sector. Ook de aard (voltijds deeltijds bepaalde of onbepaalde duur) van je arbeidscontract speelt hierin geen rol. Periodes van uitzendwerk worden niet meegeteld als gewerkte periode. Je bent dan immers in dienst bij een uitzendkantoor en niet bij een bedrijf van de sector. Ter compensatie wordt het loon van de uitzendkracht verhoogd met een gelijkwaardige pensioenpremie. Hoe wordt het aanvullend pensioen gevormd? De som van de werkgeversbijdragen die voor jou tijdens je loopbaan werden gestort; Het voor jou opgespaard bedrag wordt bovendien verhoogd met een minimumrendement dat momenteel 3,25 % bedraagt. Je kan je aanvullend pensioen opvragen als kapitaal of als rente (op voorwaarde dat deze rente minstens 500 euro per jaar bedraagt) vanaf de eerste dag van de maand die volgt op: de maand waarin je met wettelijk pensioen (65 jaar) gaat. de maand waarin je vertrekt met vervroegd pensioen (tussen 60 en 65 jaar). de maand waarin je brugpensioen ingaat op voorwaarde dat je al 60 jaar bent. Als je de sector verlaat voor een bedrijf in een andere sector, dan krijg je de keuze over wat er moet gebeuren met het voor jou opgespaard bedrag. In ieder geval kan je het bedrag niet opvragen tenzij je natuurlijk aan de bovenstaande voorwaarden voldoet. Wat kan wel? Je kan het bedrag laten staan in het Sectoraal Pensioenfonds tot het moment dat je met pensioen gaat, het bedrag wordt dan verhoogd met het minimumrendement (3,25 %). Je kan het bedrag laten overbrengen naar het pensioenstelsel van je sector of dat van je nieuwe werkgever. Je kan het bedrag laten overbrengen naar een andere instelling die aanvullende pensioenen beheert. Je wordt over deze mogelijkheden schriftelijk verwittigd. Laat je bij de keuze in ieder geval adviseren door je afgevaardigde of secretaris

13 2.6 Precaire contracten In onze sector werken heel wat arbeiders met precaire contracten. Dat zijn tijdelijke contracten, uitzendcontracten en contracten voor een bepaald werk die je als werknemer geen werkzekerheid bieden. Werk je met een dergelijk contract, dan neem je bij een omzetting naar een contract van onbepaalde duur de volledige anciënniteit over die je hebt opgebouwd in de onderneming. Bij de omzetting hoef je geen proefperiode meer af te leggen. Deze regeling geldt sinds 1 juli Nieuw sinds 1 oktober 2011 is dat ondernemingen binnen de sector enkel een beroep kunnen doen op dagcontracten in de eerste en laatste kalenderweek van de opdracht. Bovendien krijg je als arbeider met een van deze niet-vaste contracten dezelfde rechten op vlak van opleiding en outplacementbegeleiding als je collega s met een vaste arbeidsovereenkomst, op voorwaarde dat je minstens 1 jaar aaneensluitend in dienst bent bij dezelfde werkgever. Op zak Gelijkschakeling opzegtermijnen tussen oude en nieuwe arbeiders op 1 januari 2012 Verhoging van de bijdrage voor het sectoraal pensioenfonds op 1 januari 2012 tot 1,7 % Dagcontracten enkel mogelijk in de eerste en de laatste week van de opdracht 3. Arbeidstijd 3.1 Wekelijkse arbeidsduur De gemiddelde wekelijkse arbeidsduur bedraagt 38 uren per week. Dat komt neer op 1756 uren per arbeider, rekening houdende met de feestdagen en de jaarlijkse vakantie. 3.2 Flexibiliteit Betaling of recuperatie van overuren Als arbeider heb je de keuze om je eerste 65 overuren van het kalenderjaar te recupereren of uitbetaald te krijgen. Dat is wettelijk vastgelegd in het kader van een buitengewone vermeerdering van het werk. Het is bovendien ook mogelijk om (binnen het wettelijk kader) de 2e schijf van 65 overuren (van 66 tot 130 overuren) in te voeren in bedrijven met een syndicale delegatie. Voorwaarde is wel dat er een ondernemingsovereenkomst wordt afgesloten over de verstrekking van informatie op semestriële basis aan de vakbondsafvaardiging. Dit akkoord betreft het totale aantal gepresteerde overuren (uitbetaalde en gerecupereerde overuren) en het gebruik van tijdelijke contracten (uitzendcontracten, contracten van bepaalde duur en onderaanneming). Bovendien moet in deze overeenkomst worden opgenomen op welke manier jaarlijks overleg zal worden gepleegd over de eventuele omzetting van structurele overuren en tijdelijke contracten in contracten van onbepaalde duur. We herinneren eraan dat er enkel overuren mogen gepresteerd worden na de goedkeuring van de vakbondsafvaardiging. Dat is bepaald door de Arbeidswet

14 3.2.2 Glijdende werkweek Ondernemingen kunnen een glijdende werkweek instellen, op voorwaarde dat zij op jaarbasis de conventionele gemiddelde wekelijkse arbeidsduur respecteren (zie hoofdstuk arbeidsduur). Het aantal uren dat hierbij gepresteerd mag worden boven of beneden het normaal dagrooster, zoals voorzien in het arbeidsreglement, bedraagt maximaal 2 per dag. Daarbij mag het maximum aantal te presteren uren nooit meer bedragen dan 9 uur per dag. Bovendien mogen er hoogstens 5 uur per week gepresteerd worden boven of beneden de conventionele gemiddelde wekelijkse arbeidsduur. Dit regime kan leiden tot een urenkrediet van maximaal 45 uren per kalenderjaar (waarvoor dus geen overurentoeslag moet betaald worden). Elk uur dat deze 45 uren overschrijdt, moet vergoed worden met de overurentoeslag. Het urenkrediet van 45 uren én de eventuele overschrijding ervan moeten binnen het jaar (en uiterlijk voor 31 maart van het volgende kalenderjaar) worden gecompenseerd (in halve of volledige dagen). 3.3 Vakantie- en feestdagen Jaarlijkse vakantie Elke werknemer heeft jaarlijks recht op betaalde vakantiedagen. Daarvoor moet je arbeid verricht hebben die is aangegeven bij de Rijksdienst Sociale Zekerheid in het kalenderjaar dat voorafgaat aan het jaar van de vakantie. Het aantal betaalde verlofdagen hangt af van het aantal effectief gewerkte en gelijkgestelde dagen. In de onderstaande tabel kan je aflezen met hoeveel vrije dagen dat overeenstemt. Totaal aantal gewerkte en gelijkgestelde dagen Aantal vakantiedagen in vijfdagenweek en + 20 Welke dagen worden gelijkgesteld? Ongeval of ziekte, arbeidsongeval of beroepsziekte Moederschapsrust Vaderschapsverlof 26 27

15 Dagen waarop je burgerlijke plichten moet verrichten, zoals zetelen in een jury Uitoefening van een openbaar mandaat Uitvoering van opdrachten in een paritair comité of in andere sociale organen (arbeidsrechtbanken, commissies voor advies,...) Uitvoering van opdrachten als lid van de syndicale afvaardiging, een gewestelijk of nationaal vakbondscomité of een nationaal vakbondscongres Stages of studiedagen in het kader van sociale promotie Stages of studiedagen die zijn ingericht door de representatieve vakbonden Lock-out, werkonderbreking of staking in de onderneming met akkoord van een vakbond Werkloosheid als gevolg van een staking (als het beheerscomité van de RVA de hoedanigheid van werkloze heeft toegekend) Werkloosheid om economische redenen Educatief verlof Jeugdvakantie Ook als jongere heb je recht op vakantie, maar bij onvoldoende gepresteerde of gelijkgestelde dagen kan je een bijkomende jeugdvakantie opnemen. Daarvoor moet je je studie beëindigd hebben in het jaar dat voorafgaat aan het jaar van de vakantie (vakantiedienstjaar). Toch is deze jeugdvakantie gebonden aan een enkele voorwaarden: Op 31 december van het vakantiedienstjaar (het vakantiedienstjaar is het kalenderjaar dat voorafgaat aan het kalenderjaar waarin de jongere vakantie neemt) ben je nog geen 25 jaar. Tijdens het vakantiedienstjaar heb je je studie, leertijd of opleiding beëindigd en heb je ten minste 1 maand gewerkt als gewone loontrekkende (niet als jobstudent). Op het ogenblik dat je de jeugdvakantie opneemt, ben je verbonden door een arbeidsovereenkomst in de privésector. Voor je jeugdvakantiedagen kan opnemen, moeten eerst de gewone betaalde vakantiedagen uitgeput zijn. Voor de dagen jeugdvakantie ontvang je een uitkering. Die uitkering komt van de werkloosheidsverzekering, maar ook het Fonds voor Bestaanszekerheid voorziet een aanvullende vergoeding. De voorwaarden en bedragen vind je terug in de tabel van het hoofdstuk Fonds voor Bestaanszekerheid (punt 7) Seniorvakantie Ben je vijftigplusser en denk je recht te hebben op seniorvakantie? Om te kunnen genieten van deze regeling, dien je aan de volgende voorwaarden te voldoen: Je bent minstens 50 jaar op 31 december van het vakantiedienstjaar. Je hebt recht op minder dan 4 weken van betaalde vakantie in het vakantiejaar als gevolg van een periode van volledige werkloosheid of van invaliditeit in de loop van het vakantiedienstjaar. Is het verminderd aantal verlofdagen te wijten aan andere onderbrekingen, zoals tijdelijke werkloosheid, onbetaald verlof of loopbaanonderbreking, dan is deze regeling niet van toepassing. Je gewone betaalde vakantiedagen zijn al volledig uitgeput, hetzij tijdens een periode van tewerkstelling als loontrekkende, hetzij tijdens een periode van vergoede volledige werkloosheid

16 Voor de dagen seniorvakantie ontvang je een uitkering. Die uitkering komt van de werkloosheidsverzekering, maar ook het Fonds voor Bestaanszekerheid voorziet een aanvullende vergoeding. De voorwaarden en bedragen vind je terug in de tabel van het hoofdstuk Fonds voor Bestaanszekerheid (punt 7) Feestdagen De wet legt jaarlijks 10 feestdagen vast waarop niet gewerkt wordt: Nieuwjaar (1 januari) Paasmaandag Feest van de Arbeid (1 mei) Hemelvaartsdag Pinkstermaandag Nationale feestdag (21 juli) Maria-Hemelvaart Allerheiligen Wapenstilstand (11 november) Kerstmis Valt een feestdag samen met een zondag of een dag waarop gewoonlijk niet wordt gewerkt? Dan wordt die dag vervangen door een dag waarop er gewoonlijk wel wordt gewerkt. De vervangingsdag wordt gekozen door het bevoegde paritair comité, de ondernemingsraad, de syndicale delegatie of in overleg tussen werkgever en werknemer. Als de vervangingsdag niet via deze weg wordt vastgelegd, dan valt hij op de eerste gewone werkdag die volgt op de feestdag. De werkgever is verplicht de werknemers op de hoogte te brengen van de vervangingsdagen vóór 15 december van elk jaar. Daartoe wordt een gedagtekend en ondertekend bericht uitgehangen. Werk je toch op een feestdag, dan moet je je inhaalrust nemen binnen de 6 weken na de feestdag. Wie meer dan 4 uur heeft gepresteerd op een feestdag, krijgt een volledige dag van inhaalrust. Voor prestaties van minder dan 4 uur heb je recht op minstens een halve dag inhaalrust voor of na 13 uur. Bovendien mag er op die dag niet langer dan 5 uur gewerkt worden. 3.4 Klein verlet In de volgende situaties heb je recht op dagen van klein verlet of kort verzuim: H u w e l i j k - Eigen huwelijk Je krijgt 3 dagen vrijaf, zelf te kiezen. - Samenlevingsovereenkomst Je krijgt 3 dagen vrijaf, zelf te kiezen, bij de ondertekening en het officieel neerleggen van een samenlevingscontract. - Huwelijk van je vader, moeder, grootvader, grootmoeder, schoonvader, schoonmoeder, stiefvader of stiefmoeder, eigen kind, regelmatig door jezelf opgevoed kind, kleinkind, broer, zus, schoonbroer of schoonzus, van een regelmatig door jezelf opgevoed kind, het kind van je echtgeno(o)t(e) of van een ander familielid dat woont onder hetzelfde dak als jij Je hebt recht op 1 vrije dag (de dag van het huwelijk)

17 Geboorte van je eigen kind (wettig of erkend) Je mag 10 dagen vrijaf kiezen binnen de 4 maanden die volgen op de bevalling. Tijdens de 3 eerste vrije dagen behoud je je normale loon, maar voor de volgende 7 dagen krijg je een uitkering van het ziekenfonds. Adoptie Wanneer er een kind in het gezin wordt onthaald in het kader van een adoptie, mag je 10 dagen vrijaf kiezen. Je moet deze dagen wel opnemen binnen de 30 dagen die volgen op de inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister van de gemeente waar je woont. Tijdens de eerste 3 dagen vrijaf behoud je je normale loon, maar voor de volgende 7 dagen krijg je een uitkering van het ziekenfonds. Overlijden - Overlijden van je echtgeno(o)t(e), je ouders (vader, moeder, schoonvader, schoonmoeder, stiefvader, stiefmoeder), je kind of het kind van je echtgeno(o)t(e) Je hebt recht op 5 vrije dagen, te kiezen vanaf de dag van het overlijden tot en met de dag na de begrafenis. - Overlijden van familieleden die bij je inwonen (broer, zus, schoonbroer of -zus, schoonzoon of -dochter, (achter)kleinkind, (over)grootvader of moeder of diezelfde familieleden van echtgeno(o)t(e) Je hebt recht op 2 vrije dagen, te kiezen vanaf de dag van het overlijden tot en met de dag na de begrafenis. - Overlijden van familieleden die niet bij je inwonen (broer, zus, schoonbroer of -zus, schoonzoon of -dochter, (achter) kleinkind, (over)grootvader of moeder of diezelfde familieleden van echtgeno(o)t(e) Je hebt recht op 1 vrije dag, namelijk de dag van de begrafenis. - Overlijden van eender welke bloedverwant die onder hetzelfde dak woont Je hebt recht op 1 vrije dag, namelijk de dag van de begrafenis. - Overlijden van een voogd(es) van de minderjarige arbeider, of van een minderjarig kind waarvoor je als voogd(es) optreedt Je hebt recht op 1 vrije dag, namelijk de dag van de begrafenis. Allerlei - Een wettig, gewettigd, aangenomen, natuurlijk erkend of regelmatig door jou opgevoed kind neemt deel aan het feest der vrijzinnige jeugd of aan het vormsel Je krijgt 1 vrije dag, zelf te kiezen. - Je neemt deel aan een officieel bijeengeroepen familieraad Je krijgt de nodige tijd en hoogstens 1 dag vrijaf. - Je zetelt in een jury, bent opgeroepen als getuige voor een rechtbank, bent opgeroepen door de arbeidsrechtbank, oefent het ambt van bijzitter uit in een hoofdstembureau bij verkiezingen voor de gemeente- of provincieraad of voor de parlementen (deelstaten, federaal, Europees) Je krijgt de nodige tijd en hoogstens 5 dagen vrijaf. 3.5 Loopbaanverlof Sinds 1 januari 2012 heeft elke arbeider, van zodra hij de leeftijd van 58 jaar bereikt, recht op 1 dag extra verlof. Op zak Invoering van het loopbaanverlof Kort verzuim ook bij ondertekening samenlevingscontract 32 33

18 Aangepast aan de maatregelen van het regeerakkoord van 2012 Investeren in de industrie = Investeren in welvaart 4. onderbreking van de loopbaan 4.1 tijdskrediet en loopbaanvermindering [Situatie op 14 februari 2012] algemene regeling = tijdskrediet zonder motief Duur van het recht op onderbrekingsuitkeringen in het kader van het tijdskrediet zonder motief Toegang tot tijdskrediet en recht op uitkeringen Uitbreidingsmogelijkheid Pensioenrechten ofwel 12 maanden volledige onderbreking ofwel 24 maanden halftijdse vermindering ofwel 60 maanden 1/5-vermindering of een combinatie van deze stelsels tot een voltijds equivalent van 12 maanden (bijvoorbeeld 12 maanden halftijds en daarna 30 maanden 1/5) 5 jaar beroepsloopbaan 2 jaar anciënniteit (in de onderneming) Sectoraal uitbreiden is niet meer mogelijk. Berekening op basis van het vroegere voltijdse loon geldt nog voor maximaal 1 kalenderjaar (voor zowel voltijdse als halftijdse vermindering) of 5 jaar voor 1/5-vermindering 34 35

19 Aangepast aan de maatregelen van het regeerakkoord van 2012 Investeren in de industrie = Investeren in welvaart tijdskrediet met motief Er bestaan 2 afzonderlijke motieven die gelden voor dit tijdskrediet. Enerzijds is er het motief zorg en opleiding en anderzijds het motief ziek kind. Beide motieven worden verder gedefinieerd en schematisch voorgesteld in onderstaande tabellen. Let wel: het tijdskrediet met motief komt er alleen in de veronderstelling dat er hierover een sectorale CAO wordt gesloten. Motief zorg en opleiding Duur van het recht op onderbrekingsuitkeringen in het kader van het tijdskrediet met motief Toegang tot tijdskrediet en recht op uitkeringen Pensioenrechten Zorg dragen voor je kind tot 8 jaar Palliatieve zorgen toedienen Een zwaar ziek gezins- of familielid bijstaan of verzorgen Een opleiding volgen Bijkomend recht van in totaal 36 maanden (dus bovenop 12 maanden proportioneel tijdskrediet zonder motief) Als je echter al tijdskrediet met motief ziek kind nam, wordt dit in mindering gebracht van deze 36 maanden (met uitzondering van de eerste 12 maanden, die geneutraliseerd worden). Voorbeeld: Je nam gedurende 12 maanden 1/5-tijdskrediet om voor je zwaar ziek kind te zorgen. Daarnaast zal je dan nog 36 maanden tijdskrediet met uitkeringen kunnen opnemen om een opleiding te volgen. Er is geen proportionele berekening bij een deeltijdse formule. Dat wilt zeggen: je hebt recht op 36 maanden, of je nu kiest voor een volledige onderbreking, een halftijdse of een 1/5-vermindering. Geen voorwaarde beroepsloopbaan 2 jaar anciënniteit (in de onderneming) Pensioenrechten blijven volledig behouden. Motief ziek kind Duur van het recht op onderbrekingsuitkeringen in het kader van het tijdskrediet met motief Toegang tot tijdskrediet en recht op uitkeringen Pensioenrechten Zorg dragen voor je gehandicapt kind tot 21 jaar Een zwaar ziek kind bijstaan of verzorgen (je eigen kind of een kind dat deel uitmaakt van het gezin) Bijkomend recht van in totaal 48 maanden (dus bovenop 12 maanden proportioneel tijdskrediet zonder motief) Als je echter al tijdskrediet met motief zorg en opleiding nam, wordt dit in mindering gebracht van deze 48 maanden. Voorbeeld: Je nam al 30 maanden tijdskrediet voor een opleiding, dus heb je nog recht op 18 maanden om je zwaar ziek kind te verzorgen. Er is geen proportionele berekening bij een deeltijdse formule. Dat wilt zeggen: je hebt recht op 48 maanden, of je nu kiest voor een volledige onderbreking, een halftijdse of een 1/5-vermindering. Geen voorwaarde beroepsloopbaan 2 jaar anciënniteit (in de onderneming) Volledig behoud pensioenrechten 36 37

20 Aangepast aan de maatregelen van het regeerakkoord van 2012 Investeren in de industrie = Investeren in welvaart Landingsbanen De regeling voor oudere werknemers die hun arbeidsprestaties stilaan willen verminderen, wordt strenger. Hieronder vind je de nieuwe regelgeving. Duur van het recht op onderbrekingsuitkeringen in het kader van eindeloopbaan Minstens voor 6 maanden Tot aan de pensioengerechtigde leeftijd of de leeftijd van werkloosheid met bedrijfstoeslag (dat is het vroegere brugpensioen) Toegang tot tijdskrediet en recht op uitkeringen Principe: halftijdse of 1/5-vermindering - vanaf 55 jaar - mits een loopbaan van 25 jaar Uitzondering 1: recht op halftijdse of 1/5-vermindering - vanaf 50 jaar - mits een loopbaan van 25 jaar - voor zware beroepen 1 die staan op de lijst knelpuntberoepen Uitzondering 2: recht op 1/5-vermindering - vanaf 50 jaar - voor zware beroepen 2 - OF voor werknemers met een loopbaan van 28 voltijdse jaren Uitzondering 3 recht op halftijdse en 1/5-vermindering - vanaf 50 jaar - onderneming in moeilijkheden of herstructurering Voor 60 jaar: pensioenopbouw berekend op basis van het minimumrecht Vanaf 60 jaar: pensioenopbouw 12 maanden equivalent volledige gelijkstelling en het resterend gedeelte wordt berekend op basis van het minimumrecht Volledige gelijkstelling voor de pensioenopbouw (1) Dezelfde definitie als brugpensioen zwaar beroep: wisselende ploegen en onderbroken diensten (5 of 7 jaar in de 10 of 15 voorafgaande jaren). (2) Idem 38 39

21 Aangepast aan de maatregelen van het regeerakkoord van 2012 Investeren in de industrie = Investeren in welvaart Het recht op alle soorten tijdskrediet die worden besproken in 4.1.1, en 4.1.3, is beperkt tot 5 % van het personeelsbestand van de onderneming, plus 1 persoon die op tijdskrediet kan per schijf van plussers in het bedrijf. Alle 55-plussers in bedrijven met meer dan 10 werknemers hebben bovendien recht op 4/5-tijdskrediet. De 55-plussers met 4/5-tijdskrediet worden niet meer meegeteld om de drempel te bepalen van het aantal werknemers dat tegelijk tijdskrediet mag opnemen. Zo komen plaatsen vrij in de groep van arbeiders (5 %) die tegelijk recht hebben op tijdskrediet. 4.2 Themaverlof Naast het recht op tijdskrediet en loopbaanvermindering heeft elke arbeider recht op 3 soorten themaverloven in de vorm van ouderschapsverlof, verlof voor de verzorging van zwaar zieke familieleden en verlof voor palliatieve zorg. Je kan elk van deze soorten themaverloven opnemen zonder je recht op tijdskrediet te beïnvloeden. Vormen Sociale rechten - Voltijds 3 maand per kind - Halftijds 6 maand per kind - 1/5 gedurende 15 maanden - Voltijds hoogstens 12 (*) maanden - Halftijds of 1/5 hoogstens 24 maanden Voltijds of proportioneel hoogstens 2 maanden De pensioen, ziekte- of werkloosheidvergoeding worden berekend op basis van het voltijds loon. (*) Dit kan uitgebreid worden naar maximaal 24 maanden als alleenstaande en als er medische bijstand vereist is voor een kind van hoogstens 16 jaar. 4.3 Moederschaps- en vaderschapsverlof Moederschapsverlof Moederschapsrust De moederschapsrust duurt 15 weken die worden opgesplitst in 2 periodes: Recht Ouderschapsverlof - Voor elke ouder - Kind jonger dan 12 jaar zowel bij geboorte als adoptie Verzorging zwaar ziek familielid - Elke werknemer op voorwaarde attest behandelend arts; - Voor 1 zieke kunnen meerdere werknemers hun recht opnemen Palliatieve zorg Elke werknemer op voorwaarde van een attest van de behandelend arts waaruit blijkt dat iemand terminaal is Prenatale of voorbevallingsrust: 6 weken Van de prenatale rust moet minstens één week worden opgenomen voor de vermoedelijke bevallingsdatum. De overige 5 weken mag je omzetten in postnatale rust. Let wel: dat geldt niet voor alle dagen prenatale rust. Onder meer werken stempeldagen en wettelijke vakantiedagen zijn wel overdraagbaar. Ziektedagen kan je in principe niet overdragen. Postnatale of nabevallingsrust: 9 weken De postnatale rust gaat in principe in vanaf de bevallingsdatum en telt 9 weken. Bevalt de werkneemster op een dag waarop ze het werk al heeft aangevat, dan begint de postnatale rust 40 41

22 Aangepast aan de maatregelen van het regeerakkoord van 2012 Investeren in de industrie = Investeren in welvaart te lopen vanaf de dag na de bevalling. De postnatale rust kan worden verlengd met het overdraagbare gedeelte van de prenatale rust. Als de werkneemster de arbeidsonderbreking na de 9 e week met minstens 2 weken kan verlengen, dan kunnen de 2 laatste weken van de postnatale rustperiode op haar vraag worden omgezet in verlofdagen van postnatale rust. Deze verlofdagen moet ze opnemen binnen de 8 weken te rekenen vanaf het einde van de periode van postnatale rust Profylactisch verlof Een werkneemster kan profylactisch verlof opnemen, als zij borstvoeding geeft of als zij tijdens of na haar zwangerschap omwille van het risico voor haar gezondheidstoestand niet meer mag werken of althans niet op de post waar ze normaal tewerkgesteld wordt. Als zij bijgevolg tijdelijk een andere job uitoefent, dan moet de werkgever het loon voor dat werk uitbetalen. Is er een loonverschil, dan wordt het loon voor de tijdelijke job bijgepast door een vergoeding. Als werkneemster heb je het recht om je arbeidsovereenkomst te schorsen om je kind met moedermelk te voeden en/of melk af te kolven tot 9 maanden na de geboorte. De duur van de pauzes hangt af van de effectieve arbeidsduur: een pauze van een halfuur voor een prestatie van 4 uur of meer per dag; 2 pauzes van elk een halfuur die ze in 1 of 2 keer kan opnemen gedurende de dag voor een dagprestatie van minstens 7,5 uur. Het aantal pauzes dat je neemt, is onbeperkt. Voor die uren of halfuren borstvoedingspauze krijg je een vergoeding van 82 % van het brutoloon dat verschuldigd zou zijn geweest voor de pauzes. Deze vergoeding valt ten laste van het ziekenfonds Vaderschapsverlof Bij de geboorte van een kind waarvan je vaderschap vaststaat, kan je 10 dagen vaderschapsverlof opnemen. Deze dagen moet je opnemen binnen de 4 maanden vanaf de dag van de bevalling. De 3 eerste dagen zijn ten laste van de werkgever, de 7 overige dagen worden vergoed door het ziekenfonds. Bij een schorsing van de arbeidsovereenkomst wegens profylactisch verlof, heeft zij geen recht op loon. Zij ontvangt dan een vergoeding van 90 % van haar begrensd brutoloon. Beide vergoedingen zijn ten laste van het ziekenfonds Borstvoedingspauzes Elke arbeidster heeft recht op borstvoedingspauzes (NAR-CAO nr. 80)