Aanboddocument Periode Versie 2015

Transcriptie

1 Aanboddocument Periode Versie 2015 Van Perspectief Zutphen Aan de Gemeente Zutphen 28 april 2015

2 Inhoudsopgave Inleiding Opdracht van de gemeente Zutphen Sociaal Werk Werkwijze Effect decentralisaties Speerpunten Doorontwikkeling Samenwerking Vrijwilligerscentrale Werkwijze Effect decentralisaties Speerpunten Doorontwikkeling Samenwerking Buurtservice Werkwijze Effect decentralisaties Speerpunten Doorontwikkeling Samenwerking Aanbod per wijk Waterkwartier Noordveen Zuidwijken Warnsveld/ Leesten Centrum/ Mars/ Hoven Inzet gemeentebreed...25 Bijlagen...28 Bijlage 1 Vierjarige cyclus...28 Bijlage 2 Cijfers

3 Inleiding Voor de periode heeft de Gemeente Zutphen een vierjarig contract afgesloten met Perspectief Zutphen. Uitgangspunt voor de afspraken binnen dit contract zijn het vraag- en aanboddocument. Deze documenten worden elk jaar opnieuw bezien en geüpdate. De input voor eventuele wijzigingen zijn veranderingen in de samenleving, wetgeving, ervaringscijfers en leermomenten uit de praktijk en veranderingen in de organisatie. De verantwoording geschied door middel van het rekenschapsdocument. In bijlage 1 staat de vierjarige beleidscyclus weergegeven. Op 18 april 2015 heeft Perspectief het definitief concept vraagdocument voor 2015 van de Gemeente Zutphen ontvangen. Naar aanleiding hiervan, en in combinatie met veranderingen in de samenleving en ervaringen uit de praktijk, is het aanboddocument aangepast. Deze combinatie van het vraag- en aanboddocument leidt tot continuering van de subsidieverlening van de Gemeente Zutphen aan Perspectief. In het vraagdocument is ook de aanvullende vraag opgenomen die aan Perspectief is gesteld voor het uitvoeren en ontwikkelen van de Toegang van het Sociaal Domein in samenspraak met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en Het Plein. Hierdoor is het geen op zichzelf staande opdracht, maar geïntegreerd in de standaard cyclus tussen Gemeente en Perspectief. Tevens is aanvullende subsidie toegezegd voor het neerzetten van de sociale wijkteams als algemene voorziening in alle wijken. Dit maakt dat er vijf sociale wijkteams worden geformeerd in 2015 in plaats van vier. De inzet en resultaten die zijn genoemd, zijn dan ook gebaseerd op de totale subsidie die Perspectief per 2015 ontvangt. In het aanboddocument is onderscheid gemaakt tussen de drie pijlers van de organisatie; Sociaal werk, Vrijwilligerscentrale en Buurtservice. Hierdoor hebben het vrijwilligerswerk en de (arbeidsmatige) dagbesteding een stevigere plek gekregen binnen het aanboddocument. Ieder onderdeel heeft zijn eigen hoofdstuk, welke uniform is opgebouwd en bestaat uit de volgende paragrafen: - Werkwijze - Effect decentralisaties - Speerpunten - Doorontwikkeling - Samenwerking Hiermee komt Perspectief tegemoet aan de vraag van de Gemeente om een jaarlijkse focus aan te brengen binnen de activiteiten. In deze hoofdstukken wordt ook de borging van kwaliteit benoemd. De activiteiten en resultaten van Perspectief zijn verwerkt in hoofdstuk 5, verdeeld over de vijf wijken en stadsbrede activiteiten. Per wijk zijn de gegevens aangescherpt met actuele statistische gegevens, de input van wijkanalyses, leefbaarheid- en veiligheidsonderzoek van de Gemeente Zutphen en ervaringscijfers van de afgelopen twee jaar. In bijlage 2 staat het overzicht van het aantal fte en de daarbij horende aantallen (zoals trajecten) voor de sociale wijkteams vermeld. 3

4 1. Opdracht van de gemeente Zutphen De Gemeente Zutphen neemt de maatschappelijke opgaven, opgesteld in het sociale beleidskader, als uitgangspunten voor haar opdracht aan Perspectief Zutphen. Deze opgaven zijn in samenspraak aangescherpt naar onderstaande maatschappelijke opgaven geldend voor Perspectief Zutphen. Hieraan ontleent Perspectief haar bestaansrecht. Maatschappelijke opgaven 1. Bevorderen van voldoende basisvoorzieningen en samenhang tussen basisvoorzieningen en organisaties in de wijk. 2. Stimuleren en ondersteunen van sociale netwerken in buurten en wijken. 3. Ondersteunen van kwetsbare mensen bij participatie en hen uit de zorg houden. 4. Versterken van mensen die armoede ervaren, hen laten meedoen en hen toekomstperspectief bieden. 5. Preventief aanpakken van eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen. 6. Bijdragen aan de ontwikkeling van jongeren van 0-23 jaar en het bevorderen van samenwerking en afstemming tussen gezin en professional en professionals onderling. In dit document wordt aangegeven op welke wijze Perspectief gaat werken aan het behalen van deze opgaven. Om helder te zijn over wat de visie van Perspectief is op deze opgaven, zijn ze hieronder geoperationaliseerd. Operationalisering maatschappelijke opgaven 1. Onderzoeken en analyseren van behoefte en noodzaak van basisvoorzieningen in relatie tot het huidige aanbod. In overleg met gemeente en andere organisaties werken aan het realiseren van een passend aanbod van basisvoorzieningen in buurt en wijk. Eenduidige werkwijze binnen de gemeente Zutphen, rekening houdend met de verschillen per wijk. Onder andere door inzet sociale wijkteams, deelname aan beroepskrachtenoverleg en aan ondersteuningsteams op scholen. 2. Hieraan wordt in ieder ondersteuningstraject gewerkt door het inzetten van de methodiek Sociale Netwerk Strategieën (SoNestra). Deze methodiek is gericht op het versterken van het netwerk en het benaderen van iedere klant als (potentiële) actieve burger (u vraagt, wij ook). 3. Het begrip kwetsbare mensen is op basis van wijkanalyses en ervaringscijfers geoperationaliseerd in het benoemen van groepen met een verhoogd risico, waaronder de mensen die armoede ervaren en 70+ ers. welke in de maatschappelijke opgaves 4 en 5 worden benoemd. Voor een aantal groepen met een verhoogd risico worden in dit document prestaties benoemd met betrekking tot het bereik per wijk. 4. Zie punt 3 5. Zie punt 3 6. Onder andere door deelname aan ondersteuningsteams op scholen, presentie op scholen, Jongeren Interventie Team en het bieden van VVE- peutergroepen en opvoedingsondersteuning. Daarvoor wordt actief deelgenomen aan het CJG. Vanuit de sociale wijkteams is structureel aandacht voor het opvoed- en opgroeiklimaat van kinderen tijdens de huisbezoeken. De jongerenstraatcoaches houden zich o.a. bezig met overlast gevende groepen in Zutphen en werken zowel overdag als s nachts. Wijkgerichte focus De vraag vanuit de Gemeente is om de werkzaamheden wijk- en buurtgericht te organiseren. Tot en met 2014 is onderscheid gemaakt tussen drie aandachtwijken (Waterkwartier, Noordveen en Zuidwijken) en één overig werkgebied. 4

5 Gezien de opdracht van het doorontwikkelen van de sociale wijkteams als algemene voorziening voor alle inwoners van de gemeente Zutphen, is het overige werkgebied opgesplitst in twee sociale wijkteams. Dit betekent een sociaal wijkteam voor zowel Warnsveld/ Leesten als voor Centrum/ Hoven/ Mars. Wel blijft het verschil qua intensiteit van de inzet van de sociale wijkteams gehandhaafd tussen aandachtwijken en overige wijken. Gekeken naar het aantal inwoners in de wijken wordt bij de aandachtwijken gestreefd naar een verhouding van 1fte op inwoners en bij de andere wijken 1 fte op inwoners. Met de uitbreiding van het aantal fte voor de sociale wijkteams zal opnieuw gekeken worden naar de verdeling binnen de teams, waarbij ook rekening gehouden wordt met de T-profielen (zie daarvoor ook paragraaf 2.1). Daarnaast heeft de ervaring in Noordveen met een klein team geleerd dat een klein team alleen mogelijk is bij een compact gebied. De wijk Centrum/ Hoven/ Mars is redelijk uitgestrekt en daar is verhoudingsgewijs een grotere bezettingsgraad nodig om het gehele gebied goed te kunnen bedienen en zichtbaar te zijn. Dit betekent dat in 2015 de sociaal werkers opnieuw verdeeld worden over de sociale wijkteams om het aantal fte en de diverse T-profielen goed te verspreiden over de vijf wijken. 2. Sociaal Werk 2.1 Werkwijze De sociale wijkteams staan klaar voor burgers die het (tijdelijk) niet redden om zonder ondersteuning hun vraagstukken op te lossen, ofwel zonder ondersteuning niet op passende wijze kunnen participeren in onze samenleving. De inzet is begrensd en gericht op het versterken van sociale netwerken. Zo nodig wordt er contact gelegd op basis van signalen van derden. Waar mogelijk worden vrijwilligers ingeschakeld en worden mensen gemotiveerd tot vrijwillige inzet. Perspectief onderscheidt de volgende ondersteuningscategorieën: Informatie en advies, tijdelijke ondersteuning, langdurige ondersteuning, sociale activering, vinger aan de pols contacten en casehouderschap bij multiproblemhuishoudens. Eigen kracht van de klant en zijn netwerk zijn het uitgangspunt. De sociale wijkteams ondersteunen de burgers actief in het mobiliseren van hun sociale netwerk, door middel van Sociale Netwerk Strategieën (SoNeStra). Eigen kracht betekent het recht zelf een plan te maken, zelf te beslissen wie daarbij uitgenodigd wordt en daarbij een beroep kunnen doen op professionele ondersteuning. Dit uitgangspunt sluit naadloos aan op het uitgangspunt, 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur. De organisatie is zich bewust van het gevaar van productboeken, protocollen en registratiesystemen die geen ruimte bieden aan de onvoorspelbaarheid van echte co-creatie en zoekt naar nieuwe methoden om rekenschap af te leggen en transparantie te bieden. Sociale wijkteams zetten in op preventie, door het hanteren van een passende vindstrategie. Gestimuleerd wordt dat burgers een beroep op Perspectief doen voordat de problematiek escaleert. Loketten en folders werken hiervoor onvoldoende. Wat wel helpt, is een bekende en deskundige professional dichtbij (vindplaatsen). Burgers durven de sociaal werker in hun wijk aan te spreken, omdat ze hem of haar vertrouwen en omdat de sociaal werker ze daadwerkelijk ondersteunt en niet alsnog onmiddellijk doorstuurt naar een ander (loket of collega). De sociaal werkers zijn dan ook breed inzetbaar met ieder hun eigen specialisme. Er wordt gewerkt met een T-profiel, waarbij de horizontale as staat voor de brede, generalistische kennis. In de verticale as van het T-profiel wordt de specialistische deskundigheid geborgd. Perspectief onderscheidt de volgende T-profielen: ouderen, armoede/schulden, LVB/autisme, psychiatrie, opvoeden & opgroeien, verslaving, informele zorg/mantelzorg en jongeren. Borgen kwaliteit Alle medewerkers zijn getraind in SoNeStra. Om de werkwijze ook in de toekomst te borgen, is in 2014 een sociaal werker opgeleid tot trainer. Deze traint nieuwe medewerkers en stagiaires en coacht 5

6 de sociale wijkteams in het integreren van de werkwijze. Leercoaches, opgeleid door de WMO werkplaats van de HAN, stimuleren het permanente leren. Alle sociaal werkers zijn lid van hun beroepsvereniging die naast tuchtrecht een verplicht puntensysteem kent. Om ingeschreven te blijven, zijn de sociaal werkers verplicht ieder jaar hun leerpunten te halen waarmee ze hun kennis aantoonbaar actueel houden. Die leerpunten worden afgestemd op de verschillende diepteprofielen. In overleg met MEE wordt gekeken of het mogelijk is om de punten voor het diepte profiel LVB/Autisme te behalen via hun expertisecentrum. In 2015 wordt ook onderzocht of het mogelijk is andere T-profielen te koppelen aan deskundigheids-programma s van bijvoorbeeld Bureau Jeugdzorg of organisaties voor verslavingszorg of psychiatrie. Om klanten optimaal te kunnen ondersteunen wordt onderscheid gemaakt in de zwaarte van de casuïstiek en deze casuïstiek wordt verdeeld onder junior, medior en senior sociaal werkers. Ieder niveau van de sociaal werkers kent zijn eigen criteria en een leerroute om door te kunnen groeien naar het volgende niveau. Casehouderschap van zeer complexe situaties is voorbehouden aan senioren. In het, in samenspraak met de sociaal werkers, ontworpen registratiesysteem (STAPP) wordt de werkwijze (SoNeStra, gebiedsgebonden werken) geborgd en transparantie en rekenschap gegarandeerd. Deze app levert in real time informatie over de werkzaamheden. Kwaliteit leveren betekent ook grenzen kennen, het op tijd bijschalen van specialistische kennis (Plus Team Jeugd, FACT-team GGNet) en in samenspraak verkennen of een verwijzing naar een maatwerkvoorziening is aangewezen. De kwaliteit van de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) wordt verstevigd doordat alle peuterleidsters verplicht zijn om de taaltoets te behalen om de VVE peutergroepen te begeleiden. 2.2 Effect decentralisaties De gemeente heeft te maken met veranderende wetgeving; de Jeugdwet, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Participatiewet. Deze veranderende wetgeving heeft niet alleen effect op de gemeente en organisaties, maar in de eerste plaats op burgers zelf. Ouderen blijven (soms noodgedwongen) langer thuis wonen. Door beddenreductie in residentiële voorzieningen wonen mensen met bijvoorbeeld psychiatrische problematiek of een verstandelijke beperking vaker zelfstandig, maar blijven ook jeugdigen met problemen langer thuis wonen. Ouders kunnen met (lichte) opvoedingsvragen niet meer terecht bij Bureau Jeugdzorg. De effecten zullen zich gefaseerd aandienen en zullen zich langzamerhand in de loop van 2015, met de instroom van nieuwe aanmeldingen van mensen die niet langer zonder meer een beroep op de maatwerkvoorzieningen kunnen doen, steeds sterker doen gelden. Ook de schrijnende economische crisis heeft zijn sporen achtergelaten. Mensen zijn werkeloos geraakt, in de schulden terecht gekomen en moeten soms dealen met grote spanningen in hun gezinssituatie. Een andere trend is dat een groeiend beroep wordt gedaan op informele netwerken. Burgers worden verondersteld eerst ondersteuning te zoeken binnen hun eigen netwerk voor zij een beroep kunnen doen op professionele ondersteuning. Het effect op sociale wijkteams is dat zij te maken krijgen met, naast een toenemende vraag, een grotere verscheidenheid aan vragen en een toename van complexe zwaardere problematiek die vragen om casehouderschap. Het is om die reden noodzakelijk om voor 2015 de samenstelling en het volume van de sociale wijkteams hierop af te stemmen. Dat doet Perspectief door de eerder genoemde T-profielen aan te laten sluiten op de ontwikkelingen en aan de hand van ervaringscijfers en statistische gegevens te bepalen in welke wijken welke T-profielen nodig zijn. 6

7 2.3 Speerpunten Jeugd In 2015 zal veel aandacht uitgaan naar jeugd. De zorg of jeugdzorg wel goed geborgd is in de nieuwe jeugdwet is groot. De veranderende rol van Bureau Jeugdzorg en de aanpassingen in de inrichting van Veilig Thuis (het voormalig Advies en Meldpunt Kindermishandeling en het Steunpunt Huiselijk Geweld) maken dat er meer beroep wordt gedaan op voorliggende voorziening als sociale wijkteams. Daarom is bij het aannemen van de nieuwe formatie, gekoppeld aan de doorontwikkeling van de sociale wijkteams, gezocht naar twee werkers met expertise op het gebied van gezinnen met (complexe) opvoedprobelmatiek. Zij kunnen snel signaleren, risico s inschatten, veiligheidsplannen maken en korte lijnen hebben met het Plus Team Jeugd. Deelname aan de ondersteuningsteams op de basisscholen, vanuit het CJG, worden in 2015 voortgezet en ook de wijkcoaches blijven zichtbaar op de basisscholen aanwezig voor vragen van ouders en leerkrachten. De jongerenstraatcoach werkt ook in 2015 als verbindingsschakel tussen zeer problematische jeugd, hun sociale netwerk en de hulpverlening. Met de aanvullende subsidie is het mogelijk om een tweede jongerenstraatcoach aan te nemen. In dit geval de persoon die in 2014 via een werkervaringsplaats via de Raad van de Kinderbescherming heeft meegewerkt, omdat dit een waardevolle aanvulling is gebleken. In afstemming met de Gemeente start de voorbereiding op de nieuwe landelijke VVE beleidsperiode, welke ingaat per 2016, en wat dit betekent voor de VVE peutergroepen. Daarnaast wordt samen met andere VVE organisaties in Zutphen onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor een gezamenlijk kindvolgsysteem, zodat de ondersteuning en doorstroom van peuters zo optimaal mogelijk verloopt. Verstandelijke beperking/autisme Sinds 2012 zijn medewerkers van MEE ingevoegd als generalisten in de sociale wijkteams, waardoor de deskundigheid op dit terrein in grote lijnen geborgd is. In het komend jaar zal extra worden ingezet op kennisoverdracht binnen de teams rondom autisme. Ouderen Steeds meer (dementerende) ouderen wonen langer thuis, waarbij isolement en alcoholgebruik onder ouderen problematische vormen aanneemt. Met Sensire en Sutfene wordt onderzocht hoe hierin samengewerkt kan worden. De verbinding sociaal werk en wijkverpleegkundige biedt hier veelbelovende perspectieven. Dit vraagt echter om een outreachende aanpak (huisbezoeken met vervolgacties) en vereist dus extra loopvermogen. Schulden De toenemende schuldenproblematiek vraagt, naast een deskundig diepteprofiel, ook nauwe samenwerking met partnerorganisaties als Het Plein en Woonbedrijf Ieder1, zie paragraaf 2.5. In 2014 leidde de enorme toename van schuldenproblematiek tot verdringing van andere, minder zichtbare, problematiek, bijvoorbeeld onder ouderen. Psychiatrie Ervaringscijfers over de afgelopen twee jaar leren dat het aantal burgers met psychiatrische problematiek in de wijk toeneemt. Extra kennis in de sociale wijkteams om optimaal te kunnen vroegsignaleren en weten wanneer specialistische zorg nodig is, is daarom van belang. Daarnaast is het belangrijk om de huidige samenwerking met GGnet en Dimence (zie ook hoofdstuk 5) voort te zetten. 2.4 Doorontwikkeling De drie toegangspoorten Een soepele samenwerking tussen de drie toegangspoorten; Het Plein, CJG en de sociale wijkteams is van het grootste belang voor het slagen van de transities. Er wordt actie ondernomen om naast samenwerking op de werkvloer ook op bestuurlijk en management niveau structurele verbindingen tot stand te brengen. 7

8 Pilots Met Zozijn en s Heerenloo wordt onderzocht op welke wijze en tot op welke hoogte ambulante ondersteuning aan de klanten van deze organisaties vanuit de sociale wijkteams kan worden geboden. Zowel in het Waterkwartier als in het Centrum wordt dit experimenteel in praktijk gebracht. In samenwerking met Het Plein is in 2014 een pilot uitgevoerd in de wijk Noordveen ter bevordering van de participatie van mensen op trede 1 en 2 van de participatieladder. De uitkomsten hiervan worden meegenomen in 2015, op basis waarvan besloten wordt of de pilot wordt voorgezet. Communicatie met en naar bewoners In de nieuwe klantregistratie wordt het toetsen van de kwaliteit van de ondersteuning een vast onderdeel van het proces. Klanten kunnen anoniem hun ervaring kenbaar maken aan Perspectief. Deze ervaringen worden gebruikt om de dienstverlening te verbeteren. Wijkanalyse In 2014 is in samenwerking met de HAN geëxperimenteerd met een nieuwe manier van het uitvoeren van een wijkanalyse. Door middel van interviews is in de Zuidwijken ingezoomd op de ervaringen van de burgers in één van de buurten van deze wijk. Dit leverde onder meer het inzicht op dat mensen zich vooral betrokken voelen bij hun directe straat/buurt en minder bij de gehele wijk. Maar deze interviews leverden minder informatie op over de problematiek die speelt in de wijk en de vele professionals die daar actief zijn dan de wijkanalyse van Noordveen in Bij een volgende wijkanalyse wordt gezocht naar een combinatie van deze twee manieren van het uitvoeren van een wijkanalyse. In 2015 wordt in verband met de veranderingen die de transities met zich meebrengen en de inzet die daarbij gevraagd wordt, geen wijkanalyse uitgevoerd Dat betekent dat de volgende wijkanalyse in 2016 zal plaatsvinden. Cultuur De drie transities, een nieuwe manier van werken en alle veranderingen die in opkomst zijn, vragen om een nieuw soort professional, met een andere houding maar ook een andere cultuur. Zowel binnen de sociale wijkteams als met de samenwerkingspartners moet worden gezocht naar een nieuwe gemeenschappelijke cultuur waarin eigen kracht gewoon wordt en vertrouwen in elkaar en elkaars organisatie uitgangspunt is. De sociale wijkteams worden niet alleen gecoacht op SoNeStra, maar ook in het vinden van een gemeenschappelijke nieuwe cultuur. 2.5 Samenwerking De sociale wijkteams werken waar nodig samen met maatwerkvoorzieningen in de zorg. Op wijkniveau vindt overleg plaats met o.a. wijkverpleegkundigen, wijkregisseurs, politie en woningbouwvereniging. Met huisartsen is het eerste contact gelegd. De samenwerking met huisartsen en praktijk ondersteuners van de huisartsen (POH) wordt verder uitgewerkt in Om de schuldenproblematiek en de veelal daarbij horende huurachterstand met soms een huisuitzetting als gevolg efficiënter te kunnen aanpakken, wordt een eerste aanzet gedaan door gezamenlijke afspraken tussen de bestuurders van Woonbedrijf ieder1, Het Plein, Perspectief en de Gemeente. In 2015 wordt door woonconsulenten en sociaal werkers nauw samengewerkt in het vroegtijdig signaleren van huurachterstanden en het uitvoeren van gezamenlijke huisbezoeken. Dit wordt mogelijk gemaakt door inzet van armoedegelden, beschikbaar gesteld door Het Plein, via Verbindkracht. Ook met maatwerkvoorzieningen wordt nauw samengewerkt. Bewoners die behandeld worden door GGnet, Dimence, Tactus of andere maatwerkvoorzieningen voor psychiatrie of verslaving wonen in 8

9 een wijk en hebben een sociale context. Samenwerken en breder kijken dan enkel de verslaving of psychiatrische beperking is nodig om deze bewoners optimaal te kunnen laten participeren in de maatschappij. Er zijn nauwe contacten tussen het sociale wijkteam en het Fact-team van GGnet en met vaste contactpersonen van Tactus en Trajectum. Om vroegtijdig opvoed- en opgroeiproblemen te signaleren zitten wijkcoaches van Perspectief, in het kader van het CJG, in de ondersteuningsteams op de basisscholen en zijn zij vaste gezichten voor de onderwijscoaches, leerkrachten, intern begeleiders en de ouders van de scholen. Één van de wijkcoaches doet mee in het scholings- en intervisie programma van het Jeugd Team Plus en er zijn nauwe samenwerkingsrelaties tussen de sociale wijkteams en het Jeugd Team Plus. De Jongerenstraatcoaches zijn onderdeel van de zorg- en veiligheidsketen voor jeugd. Zij vormen samen met de coördinator Veiligheid Jeugd en de politie een team wat de zorg heeft voor jeugd vanaf 16 jaar. Met de Bibliotheek is een samenwerking in het kader van laaggeletterdheid. Samen met de VVE peutergroepen wordt Boekenpret uitgevoerd en in het kader van de voorleesexpres gaan zowel de peutergroepen als de sociale wijkteams een rol spelen in de toeleiding. In Noordveen wordt een leesclub begeleid door vrijwilligers. De vrijwilligers worden ondersteund door een medewerker van de Bibliotheek. De Bibliotheek stelt materiaal beschikbaar. 3. Vrijwilligerscentrale 3.1 Werkwijze De Vrijwilligerscentrale Zutphen Is de spil in het web voor de informele sector, zowel voor vrijwilligerswerk als mantelzorgers, binnen de gemeente Zutphen Is professionele sparringpartner op dit gebied in de gemeente Zutphen Is zowel stedelijk als wijkgericht Is expert in matchen van vraag en aanbod Bestaat uit een mix van professionals en vrijwilligers Werkt vraaggericht/ speelt in op de veranderende markt Heeft ondersteunende diensten welke uitgevoerd worden door vrijwilligers voor de burgers in een kwetsbare situatie in de stad, als niemand anders het aanbiedt of kan aanbieden. De werkzaamheden bestaan uit diverse onderdelen die opgenomen zijn in het profiel van de Vrijwilligerscentrale, zoals hierboven is geschetst. Om dit overzichtelijk te houden, wordt de Vrijwilligerscentrale opgedeeld in de volgende drie onderdelen. Vrijwilligersbemiddeling Vrijwilligersbemiddeling is gericht op vrijwilligers. Hieronder vallen de vacaturebank en het organiseren van evenementen/activiteiten, zoals de jaarlijkse waarderingsactiviteit en de proeverij vrijwilligerswerk. Ook deskundigheidsbevordering is hier een speerpunt in de vorm van het cursusaanbod. Met het cursusaanbod wordt actief aangesloten bij de wensen van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Bij het bemiddelen van vrijwilligers ligt de focus op de talenten van de vrijwilliger en wordt daarbij een passende vacature gezocht. Mantelzorgondersteuning De mantelzorgondersteuning richt zich op de mantelzorgers in de gemeente Zutphen. Perspectief is aangesloten bij de brancheorganisatie Mezzo. De diensten vanuit de Vrijwilligerscentrale zijn aanvullend op het sociaal werk, dat directe ondersteuning biedt. Voor mantelzorgers worden 9

10 lotgenotencontacten georganiseerd, ook wordt er respijtzorg geboden door vrijwilligers. Tevens sluit de Vrijwilligerscentrale aan bij de Dag van de mantelzorg. Ondersteunende diensten De hierboven benoemde respijtzorg voor mantelzorgers wordt geboden in de vorm van de Bezoek- en OndersteuningsService (BOS), wat ook één van de ondersteunende diensten is. Deze ondersteunende diensten worden uitgevoerd door vrijwilligers voor de burgers in een kwetsbare situatie in de stad, als niemand anders het aanbiedt of kan aanbieden. Hieronder vallen onder andere Thuis Informatie Project (TIP), schuldpreventie, maaltijdservice en Mijn Woning OpMaat. 3.2 Effect decentralisaties De decentralisaties zijn zeker ook van invloed op de informele sector. De overheid zet in op meer inzet van de informele sector voordat ondersteuning gevraagd wordt aan professionals, maar ook juist als ondersteuning aan klanten naast professionals. Dit betekent dat er meer vrijwilligers nodig zijn. Daarnaast valt op dat ander type mensen vrijwilligerswerk zoeken, zoals mensen met een uitkering of mensen die lager op de participatieladder staan en meer begeleiding vragen. Dit vraagt een andere benadering tijdens de bemiddeling en ook van de begeleiding. Ook van mantelzorgers wordt meer gevraagd, omdat de verwachting is dat mensen minder lang gebruik kunnen maken van maatwerkvoorzieningen. De zorg die mantelzorgers bieden wordt langduriger en het gaat vaak om zwaardere ziektebeelden. Ofwel mantelzorgers worden extra belast. De verwachting is dat meer mantelzorgers overbelast gaan raken, doordat er minder snel professionele zorg ingeschakeld kan worden. Een andere trend is de omschakeling naar wijkgericht werken. Werkzaamheden van organisaties worden meer ingericht op basis van wijken en gebiedsgericht werken. De Vrijwilligerscentrale is van oorsprong stadsbreed georiënteerd en zal aansluiting zoeken bij het wijkgericht werken. 3.3 Speerpunten In 2015 werkt de Vrijwilligerscentrale aan zijn basiskwaliteit en positie en daarnaast wordt ingesprongen op de impact van de decentralisaties. Dit betekent dat de volgende speerpunten centraal staan. Fysieke plek vinden die aansluit bij positie De huidige plek (Bornhof 47a) ligt in het centrum van de stad, maar heeft geen zichtbare positie voor (toekomstige) vrijwilligers en mantelzorgers. In 2015 wordt gezocht naar een meer zichtbare plek. Een openbare plek, zoals de Bibliotheek, zorgt voor zichtbaarheid voor een breder publiek en dit zal de bekendheid versterken. In gesprek met Graafschap Bibliotheken en de Gemeente wordt onderzocht op welke wijze een samenwerking tussen de Bibliotheek en de Vrijwilligerscentrale tot stand kan komen omtrent een fysieke plek en elkaars diensten. Met vrijwilligers en professionals de kwaliteit verstevigen Vanaf 2015 zijn vrijwilligers het eerste aanspreekpunt voor bezoekers (fysiek en telefonisch) van de Vrijwilligerscentrale. Hierdoor ontstaat een laagdrempelige toegang en straalt de Vrijwilligerscentrale uit wat zij belangrijk vindt, namelijk het inzetten van talenten van vrijwilligers waar mogelijk. Hierdoor krijgen de professionals meer tijd om de kwaliteit van de huidige diensten verder te verstevigen. Beter aansluiten bij de vraag omtrent mantelzorgondersteuning Een stagiair doet onderzoek naar de behoeften van de mantelzorgers, bekijkt of de huidige ondersteuning past bij de vraag van de mantelzorgers en geeft advies over de gewenste ondersteuning. De input van dit onderzoek wordt in 2015 omgezet in een vernieuwd aanbod vanuit de 10

11 Vrijwilligerscentrale, in samenspraak met het sociaal werk. Het bereiken van de jonge mantelzorgers is in 2015 ook een speerpunt. Aansluiten bij wijkgericht werken Op dit moment is de Vrijwilligerscentrale voornamelijk stedelijk gericht, met uitzondering van de dienst TIP, waarbij de vrijwilligers vorig jaar aan een sociaal wijkteam gekoppeld zijn. In 2015 wordt met Schuldpreventie dezelfde koers ingezet. Op deze manier zijn er korte lijnen tussen de vrijwilligers die achter de voordeur komen en signalen opmerken en de sociaal werkers die signalen kunnen oppakken. Daarnaast wordt in 2015 onderzocht op welke wijze de vrijwilligersbemiddeling op wijkniveau zijn plek kan krijgen. Komend jaar wordt dit in het Waterkwartier en Noordveen ingezet. 3.4 Doorontwikkeling Naast de speerpunten van 2015 blijft de Vrijwilligerscentrale zich ook doorontwikkelen. Hierbij wordt ingespeeld op lokale en landelijke ontwikkelingen. Er zijn drie ontwikkelingen die in ieder geval in 2015 opgepakt gaan worden. Wehelpen.nl In samenspraak met de Gemeente wordt gekeken hoe de website wehelpen.nl past in het matchen van vraag en aanbod in de stad en hoe dit geïntegreerd kan worden in de werkzaamheden van de Vrijwilligerscentrale. Mijn Woning OpMaat De Vrijwilligerscentrale gaat vanaf 2015 het initiatief Mijn Woning OpMaat uitvoeren. Het doel van dit project is tweeledig; bewustwording creëren dat door woningaanpassingen mensen langer thuis kunnen wonen en ondersteuning bieden bij het in kaart brengen van de mogelijkheden om langer thuis te kunnen blijven wonen. Deze ondersteuning wordt geboden door vrijwilligers. De Vrijwilligerscentrale werft de vrijwilligers en zorgt voor scholing en aansturing. Dit initiatief is gezamenlijk opgezet met de Gemeente, zorgorganisaties, woningcorporaties en belangenorganisaties. Rol in participatiewet Zoals in paragraaf 3.2 benoemd is, zijn ook ander type mensen op zoek naar vrijwilligerswerk in vergelijking tot voor de decentralisaties. Er is een groeiende groep van mensen die vrijwilligerswerk zoekt die een uitkering krijgt of lager op de participatieladder staat. In 2015 onderzoekt de Vrijwilligerscentrale welke rol zij hierin kan en wil spelen en welke consequenties dat heeft voor de inrichting van de Vrijwilligerscentrale. Dit wordt besproken met o.a. Het Plein en de Gemeente. 3.5 Samenwerking Samenwerking gebeurt op vele vlakken. Naast het aanspreekpunt en de ondersteunende functie die de Vrijwilligerscentrale heeft voor vrijwilligers(organisaties), worden activiteiten opgepakt met andere organisaties, zoals initiatieven rondom digitale participatie en laaggeletterdheid. Belangrijke samenwerkingspartners, naast de Gemeente zijn o.a. het Gilde, de Zutphense Uitdaging, Graafschap Bibliotheken. Daarnaast is er afstemming met Het Plein, de Ouderenbonden, Stic hting Chronisch Zieken en Gehandicapten en Schuldhulpmaatje. 4. Buurtservice 4.1 Werkwijze Buurtservice biedt ondersteuning aan burgers in een kwetsbare situatie waarbij bevordering van maatschappelijke participatie het hoofddoel is. Buurtservice sluit aan bij het kleinschalige, wat er al 11

12 gebeurt in de buurt (de buurteconomie). Dit doet Buurtservice door het aanbieden van (arbeidsmatige) trajecten en dagbesteding aan mensen die in een uitkeringssituatie zitten of door een beperking behoefte hebben aan dagstructuur. Daarbij gaat het ook om het aanleren van (werknemers)vaardigheden. De dagelijkse begeleiding van deze medewerkers geschiedt door vrijwilligers, een meewerkend voorman en door twee coaches. Intern wordt nauw samengewerkt met het sociaal werk; de ontwikkeling van de medewerkers wordt besproken met een sociaal werker en indien nodig geeft het sociaal werk tijdelijk aanvullende ondersteuning tijdens het traject. Per medewerker worden doelen opgesteld en verwerkt in een plan van aanpak. Een traject kan maximaal 1 jaar duren waarbij er eenmaal per kwartaal een evaluatiemoment is. De doelen worden gebaseerd op de participatieladder, waarbij bij de meeste medewerkers ingezet wordt op een stijging. Maar soms is handhaving op de actuele trede het hoogst haalbare. De diensten die Buurtservice aanbiedt, zijn zowel gericht op het praktisch ondersteunen van burgers in een kwetsbare situatie als op het schoonhouden van de openbare ruimte. Er wordt gewerkt met een tariefdifferentiatie waardoor het mogelijk is om bij financieel kwetsbare burgers een laag tarief in rekening te brengen. Buurtservice kent de volgende diensten: Tuindienst/Buurtbeheer, gericht op onderhoud van tuinen en het schoonhouden van de openbare ruimte Klussendienst, gericht op het verzorgen van klussen in en om het huis Computerdienst, uitleg over de computer, kleine reparaties Boodschappendienst, boodschappen doen, maar ook licht huishoudelijk werk en samen wandelen. In totaal biedt Buurtservice een plek aan 55 mensen; 30 mensen in een uitkeringssituatie, 15 in arbeidsmatige dagbesteding en 10 vrijwilligers. De focus lag tot 2014 vooral bij medewerkers en klanten in het Waterkwartier. In 2014 is gestart met het doorontwikkelen van het Buurtservice concept naar andere wijken. In 2015 gaat Buurtservice hiermee verder, zie paragraaf 4.4 Doorontwikkeling. 4.2 Effect decentralisaties Doordat Buurtservice zowel een plek biedt aan burgers met een uitkering als aan burgers die een plek nodig hebben voor arbeidsmatige dagbesteding begeeft Buurtservice zich op het snijvlak van de Participatiewet en de WMO. Voor wat betreft de participatiewet gaat het om meedoen-, participatie- en soms werkervaringsplekken en voor wat betreft de WMO gaat het om (arbeidsmatige) dagbesteding, waarbij er sprake is van niet vrijblijvende, beperkte productie-eisen. In de praktijk blijkt dat de gehanteerde mix, met daarbij ondersteuning en begeleiding van vrijwilligers, werkend is en de kracht van het concept. Hierbij staat onderling leren centraal. In 2015 wordt samen met de Gemeente/Het Plein verder onderzocht wat de rol van Buurtservice kan zijn op het gebied van de Participatiewet en (arbeidsmatige) dagbesteding. Daarnaast is Buurtservice ook twee pilots gestart; 1 met Zozijn en 1 met Stichting Philadelphia, waarbij wordt onderzocht wat de meerwaarde is van samenwerking op het gebied van begeleiding van mensen met een lichte verstandelijke beperking. 4.3 Speerpunten Versterken verbindingen In samenwerking en afstemming met de sociale wijkteams wordt aangesloten op de wijkeconomieën, waarbij op basis van een gezamenlijke analyse gekeken wordt wat nodig en mogelijk is in de betreffende wijk. De focus, die nu voornamelijk is gericht op de wijk Waterkwartier, wordt ook gericht op de andere wijken van Zutphen. De praktische samenwerking met het sociaal werk met betrekking tot de begeleiding van deelnemers, die in 2014 gestart is in het Waterkwartier, wordt uitgebreid naar de andere wijken. 12

13 Kwaliteit en veiligheid In 2015 is extra aandacht voor het borgen van de kwaliteit van de dienstverlening van Buurtservice en voor de veiligheid van de medewerkers. Bij elke klus krijgt de medewerker vooraf een passende veiligheidsinstructie en wordt bij de begeleiding van de medewerkers, tijdens de uitvoering, ook extra gecoacht op veiligheidsaspecten. De opzet van deze nieuwe werkwijze geschiedt in samenwerking met Het Plein. Verder worden er weer trainingen aangeboden op het gebied van veilig werken, inclusief het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. De kwaliteiten van de medewerkers worden systematischer in kaart gebracht en bijgehouden waardoor er een betere match kan plaatsvinden tussen de aangevraagde klus en de uitvoerende medewerker. Daarnaast gaat Buurtservice achteraf, na uitvoering van de klus, contact opnemen met de klant om te vragen naar de ervaringen en uitvoering. Uitvoering en evaluatie pilot projecten Zoals aangegeven heeft Buurtservice twee pilotprojecten waarbij wordt samengewerkt met Zozijn en St. Philadelhia op het gebied van arbeidsmatige dagbesteding. De pilot met Zozijn richt zich op het schoonhouden van de openbare ruimte in een deel van de binnenstad waarbij vrijwilligers van Buurtservice cliënten van Zozijn (LVB) begeleiden. De uitvalsbasis voor dit team is het voormalig dienstencentrum voor ouderen in De Martinet. De pilot met St. Philadelphia is gericht op het verzorgen van een lunchcafé in wijkcentrum Waterkracht. Ook hier gaat het om begeleiding door vrijwilligers van cliënten met LVB-problematiek. De uitkomsten van de pilots komen in 2015 beschikbaar waarbij ook uitspraken kunnen worden gedaan over welke competenties nodig zijn bij vrijwilligers om deze begeleiding te kunnen bieden. Genereren werk Het genereren van voldoende zinvol werk is een continu punt van aandacht. In 2015 wordt in het Waterkwartier (op het terrein van de voormalige Oranjeschool) gestart met een Moestuin. Hier krijgen ongeveer 5 medewerkers een plek. Daarnaast kunnen er, in het verlengde van het project Vitale Sportverenigingen, plekken worden ingevuld in verband met werkzaamheden voor sportverenigingen. 4.4 Doorontwikkeling Vanaf 2015 wordt het Buurtservice-concept gefaseerd uitgebreid naar de andere wijken. Waarbij er, gelet op de huidige personele capaciteit, sprake is van kleinschaligheid. In het Waterkwartier blijft het Ketelhuis de uitvalsbasis met daarnaast de plekken voor arbeidsmatige dagbesteding in Waterkracht in samenwerking met St. Philadelphia. In het Centrum blijft de Martinet uitvalsbasis voor de arbeidsmatige dagbesteding in samenwerking met Zozijn. In Noordveen en de Hoven wordt gezocht naar een geschikte uitvalsbasis, van waaruit activiteiten zoals buurtbeheer en boodschappenservice ontplooid kunnen worden. In de Hoven wordt gekeken of deze uitvalsbasis gecombineerd kan worden met een uitvalsbasis voor het sociale wijkteam. 4.5 Samenwerking Samenwerking en afstemming vindt met name plaats in de klankbordgroep waarin zowel organisaties die te maken hebben met de participatiewet (Het Plein/Delta) als organisaties die te maken hebben met arbeidsmatige dagbesteding (Zozijn, Tactus, GG-Net) zijn betrokken. Verder zijn er ook contacten met organisaties als Dimence, Trajectum en 2Switch. Er is collegiale afstemming met het Buurt Onderhouds Bedrijf (BOB) uit Lochem. Verder wordt, zoals reeds is aangegeven, de samenwerking met de sociale wijkteams verstevigd op het gebied van begeleiding en ondersteuning van de medewerkers van Buurtservice. 13

14 5. Aanbod per wijk Ieder jaar wordt in één wijk een wijkanalyse uitgevoerd waarvan de opbrengst wordt verwerkt in het aanboddocument. In 2013 is een wijkanalyse uitgevoerd in Noordveen samen met bureau Kennis en verkenning. In 2014 is een wijkanalyse uitgevoerd in de Zuidwijken in samenwerking met de WMO werkplaats van de HAN. In 2015 wordt in verband met de veranderingen die de transities met zich meebrengen en de inzet die daarbij gevraagd wordt, geen wijkanalyse uitgevoerd. In overleg met de accounthouders wordt besloten in welke wijk in 2016 een analyse wordt uitgevoerd. In de volgende paragrafen wordt aangegeven op welke wijze Perspectief per wijk bijdraagt aan de maatschappelijke opgaven. In bijlage 2 wordt per jaar weergegeven hoeveel fte ingezet wordt en welke resultaten hier in aantallen bij horen. 5.1 Waterkwartier Uit de statistische gegevens, het leefbaarheid- en veiligheidsonderzoek van de Gemeente Zutphen en de ervaringscijfers van de sociale wijkteams komen de volgende kenmerken van de wijk Waterkwartier naar voren: Scoort laag op sociaal economische status, met name de buurten Vijver, Zeehelden, Helbergen en Staatsliedenkwartier. Van het totaal aantal WWB uitkeringen komt 40% terecht in het Waterkwartier en het grootste deel van de wijk valt in de laagste inkomensklasse tot Meer dan de helft van de klanten waar vrijwilligers van schuldpreventie zijn ingezet, wonen in deze wijk. Relatief veel allochtonen in de wijk. Bijna de helft van alle niet-westerse bewoners in Zutphen woont in het Waterkwartier. Relatief veel ingeschreven werkzoekenden (10% t.o.v. een gemiddelde van 6,4% in de Gemeente Zutphen) Relatief veel bewoners in een kwetsbare situatie en problematieken (eenzaamheid, multiprobleem situaties en huurachterstanden) Relatief weinig vrijwilligers Focus op gebied en groepen met verhoogd risico De inzet van Perspectief is gericht op de burgers in een kwetsbare situatie in de wijk. Uit de contextanalyse blijkt dat deze met name in de buurten De Vijver, Zeehelden, Helbergen en Staatsliedenkwartier wonen. Hier zal dan ook de focus liggen van het sociaal werk. Het MFC Waterkracht is gevestigd in de buurt Staatsliedenkwartier, waardoor Perspectief hier goed aanwezig is. Buurtservice heeft met het Ketelhuis ook een goede plek als uitvalsbasis in deze wijk en opereert vanuit de buurt Helbergen. De groepen met een verhoogd risico die in deze wijk naar voren komen zijn met name burgers die armoede ervaren, burgers van niet-westerse afkomst en huishoudens met meervoudige problematieken. Ervaringscijfers over 2014 geven aan dat de groep bewoners met psychiatrische problematiek steeds groter wordt in deze wijk en er zichtbaar uitspringt in de casuïstiek. Er is gekozen om afspraken te maken (zie de tabel hieronder) over het bereiken van groepen met een verhoogd risico die niet vanzelfsprekend het sociale wijkteam vinden. Om deze groepen te bereiken is het nodig dat het sociale wijkteam actief op zoek gaat. In het Waterkwartier betekent dat de focus ligt op niet-westerse burgers, mantelzorgers, ouderen en mensen met psychiatrische problematiek. Om ook in te springen op het relatief lage aantal vrijwilligers aanwezig in het Waterkwartier wordt in deze wijk gestart met één van de steunpunten voor vrijwilligersbemiddeling. Op deze wijze wordt een extra impuls gegeven aan de vrijwillige inzet in de wijk. 14

15 Inzet en resultaten Perspectief in het Waterkwartier Maatschappelijke opgave Bevorderen van voldoende basisvoorzieningen en de samenhang basisvoorzieningen en organisaties in de wijk Stimuleren en ondersteunen sociale netwerken in buurten en wijken Ondersteunen kwetsbare mensen bij participatie en uit de zorg houden, waaronder mensen met armoede en ouderen Activiteit Inzet Perspectief Resultaat Ontmoeting met beroepskrachten elke donderdagmiddag in Waterkracht Tuindienst/ buurtbeheer, klussendienst, computerdienst en boodschappendienst Ondersteuningstrajecten (waaronder ook ondersteuning van burger initiatieven) Ontmoeting en ondersteuning activiteiten in MFC Waterkracht Diensten aanbieden met een mix aan burgers vanuit de wijk Vrijwilligersbemiddeling op wijkniveau (gedurende het jaar uitrollen) Ondersteuningstrajecten, focus op groepen met verhoogd risico die sociaal wijkteam niet vanzelfsprekend tegenkomt: - Ouderen 70+ ers - Burgers van nietwesterse afkomst - Burgers met psychiatrische problematiek - Mantelzorgers Medewerker Zozijn werkt mee in sociaal wijkteam Ontmoeting en ondersteuning activiteiten in MFC Waterkracht Bevorderen maatschappelijke participatie van burgers in een kwetsbare situatie. Buurtservice Sociaal beheerder/ sociaal wijkteam Buurtservice Vrijwilligerscentrale / Zozijn Sociaal beheerder/ sociaal wijkteam Afstemming tussen sociaal wijkteam, wijkagent, woonconsulent en wijkregisseur zodat burgers optimaal ondersteund worden. Burgers in de wijk zijn praktisch ondersteund voor een betaalbare prijs. - Burgers ondersteund d.m.v. SoNeStra - Informatie en advies verstrekt - Informatie en advies verstrekt - Wijkbewoners organiseren activiteiten in Waterkracht Diensten zijn uitgevoerd door een mix van vrijwilligers, trajectmedewerkers en mensen in arbeidsmatige dagbesteding. Steunpunt in de wijk waar vrijwilligers op zoek kunnen naar vrijwilligerswerk. - Burgers ondersteund door middel van SoNeStra - Bereik groepen met een verhoogd risico is gebaseerd op afspiegeling van de aanwezigheid van deze groepen in de wijk: o 18% = Ouderen 70+ o 17% = Niet-westers o 15% = Psychiatrische problematiek o 10% = Mantelzorgers - Expertise gedeeld en benut - Grenzen verkend wat opgepakt kan worden door sociaal wijkteam en waarvoor maatwerk nodig is - Vindplaats burgers in een kwetsbare situatie voor sociaal wijkteam - Activiteiten georganiseerd door/voor groepen met verhoogd risico Buurtservice - Er is plek geboden aan 30 mensen in uitkeringssituatie en 15 in arbeidsmatige dagbesteding. - Indien nodig zijn deze medewerkers aanvullend ondersteund door een sociaal werker. 15

16 Maatschappelijke opgave Bijdragen aan ontwikkeling van 0-23 jarigen en bevorderen samenwerking/ afstemming tussen gezin-professional en professionals onderling Activiteit Inzet Perspectief Resultaat Lunchcafé in Waterkracht in samenwerking met St. Philadelphia Thuis Informatie Project (TIP) VVE-Peutergroep Vlinderboom VVE- Peutergroep Duimelot/ Montessori Buurtservice/ St. Philadelphia Coördinatie door sociaal wijkteam, uitvoering door vrijwilligers Peuterwerk en sociaal wijkteam Peuterwerk/ Dikkertje Dap/ sociaal wijkteam. - Lunchcafé is verzorgd door cliënten van St. Philadelphia, welke begeleid zijn door vrijwilligers. - Onderzocht is welke competenties vrijwilligers hierbij nodig hebben. - Alle ouderen van 70+ zijn in drie jaar een keer benaderd voor een huisbezoek - Ouderen die bezoek wensten, zijn bezocht door een vrijwilliger en zijn geïnformeerd over mogelijkheden en voorzieningen voor ouderen. - Plaats geboden aan 27 peuters met een VVE indicatie - Er is 1 crisisplaats die sociaal werkers kunnen gebruikenindien dit nodig is in ondersteuningstraject aan gezin - Afstemming tussen peuterleidsters en sociaal wijkteam - Plaats geboden aan 30 peuters met een VVE indicatie i.s.m. Dikkertje Dap - Afstemming tussen peuterleidsters en sociaal wijkteam VVE-thuis VVE- consulent - Ouders van peuters met een VVE indicatie hebben handvatten/opdrachten gekregen om thuis de ontwikkeling van hun kind te stimuleren. Vanuit CJG deelname ondersteuningsteam op alle 4 de basisscholen, 6x per jaar per school Vanuit CJG zichtbaar aanwezig op basisscholen - Preventief/vroegtijdig herkennen en signaleren van kinderen in een kwetsbare situatie - Kinderen/gezinnen ondersteund zodat kwetsbare situatie verminderd is - Afstemming gezin en professionals en tussen professionals onderling - Ouders en leerkrachten ondersteund die opvoedingsvragen hebben 16

17 5.2 Noordveen In 2013 is een wijkanalyse uitgevoerd in samenwerking met het bureau Kennis en Verkenning van de Gemeente Zutphen. Hierin zijn gegevens opgenomen die al bekend waren in statistische databases en gegevens van diverse organisaties werkzaam in de wijk. Uit deze analyse en in combinatie met een conferentie, waar 40 verschillende professionals aanwezig waren, is naar voren gekomen dat: De buurt Voorsteralleekwartier zo divers is dat deze opgedeeld wordt in Noord en Zuid De buurten Voorsteralleekwartier en Hellenraetplein laag scoren op sociaal economische status (SES) In de buurten Voorsteralleekwartier Zuid en Schimmelpennincklaan e.o. relatief veel huurachterstanden voor komen In de buurten Voorsteralleekwartier Zuid, Hellenraetplein e.o. en Schimmelpennincklaan e.o. veel langdurig werklozen wonen Relatief veel mensen te maken hebben met psychische problemen (30%) Focus op gebied en groepen met een verhoogd risico De inzet van Perspectief is gericht op de burgers in een kwetsbare situatie in de wijk. Uit de wijkanalyse blijkt dat deze met name in de buurten Voorsteralleekwartier Zuid, Hellenraetplein e.o. en Schimmelpennincklaan e.o. wonen. Hier zal dan ook de focus liggen van het sociaal werk. In de buurt Voorsteralleekwartier Noord wonen relatief veel ouderen en in de buurt Weg naar Laren e.o. is een groei te zien van ouderen tussen de 65 en 75 jaar. Preventie zal hier gericht zijn op eenzaamheid en sociaal isolement. In de buurten Hellenraetplein e.o. en Schimmelpennincklaan e.o. wonen relatief veel gezinnen met kinderen, dit in combinatie met relatief veel langdurig werklozen, huurachterstanden (en meldingen van huiselijk geweld). Reden om in deze buurten extra te focussen op opvoed- en opgroeisituaties van kinderen. Er is gekozen om afspraken te maken (zie de tabel hieronder) over het bereiken van groepen met een verhoogd risico, die niet vanzelfsprekend het sociale wijkteam vinden. Om deze groepen te bereiken is het nodig dat het sociale wijkteam actief op zoek gaat. In Noordveen betekent dit dat de focus ligt op ouderen, mantelzorgers en mensen met psychiatrische problematiek. Extra aandacht is ook voor de bewoners van Voorsterallee Zuid. In deze zeer kwetsbare wijk is de regeling op woning toewijzing in 2014 afgelopen, waardoor het risico ontstaat dat de wijk wederom veel bewoners aantrekt die extra kwetsbaar zijn. Buurtservice gaat in tweede helft van 2015 op zoek naar een uitvalsbasis in deze wijk. Er lopen al gesprekken met het woningbedrijf over potentiële klussen. In het tweede kwartaal van 2016 wordt het AZC in deze wijk geopend. Het AZC zal ruimte gaan bieden aan maximaal 855 vluchtelingen. In 2015 wordt gekeken wat dit betekent voor de inzet van het sociale wijkteam. Het AZC is ook één van de redenen om in deze wijk te starten met het opzetten van een steunpunt voor vrijwilligersbemiddeling. Hiermee sorteert de Vrijwilligerscentrale voor op de vele vrijwilligersinitiatieven die voor asielzoekers worden opgestart en de mogelijkheid voor asielzoekers om vrijwilligerswerk te gaan doen in Zutphen. Inzet en resultaten Perspectief in Noordveen Maatschappelijke Activiteit Inzet Perspectief Resultaat opgaven Bevorderen van voldoende basisvoorzieningen en de samenhang basisvoorzieningen en organisaties in de wijk Deelname aan beroepskrachten overleg (BKO), 3x per jaar Diensten voor de wijk vanuit een te vinden uitvalsbasis Buurtservice Afstemming tussen sociaal wijkteam, wijkagent, woonconsulent en wijkregisseur zodat burgers optimaal ondersteund worden. - Vanuit nieuwe uitvalsbasis worden diensten aangeboden (gedurende het jaar uitrollen) voor de wijk. Deelname aan actieteams Door samenwerking van 17

18 Maatschappelijke opgaven Stimuleren en ondersteunen sociale netwerken in buurten en wijken Ondersteunen kwetsbare mensen bij participatie en uit de zorg houden, waaronder mensen met armoede en ouderen Bijdragen aan ontwikkeling van 0-23 jarigen en bevorderen samenwerking/ afstemming tussen gezin-professional en professionals onderling Activiteit Inzet Perspectief Resultaat voortgekomen uit de wijkanalyse van 2013 Ondersteuningstrajecten (waaronder ondersteuning van burgerinitiatieven) Ontmoeting en ondersteuning activiteiten in pand Noordveen (o.a. een leesclub in kader van laaggeletterdheid) Vrijwilligersbemiddeling op wijkniveau (gedurende het jaar uitrollen) Ondersteuningstrajecten, focus op groepen met verhoogd risico die sociaal wijkteam niet vanzelfsprekend tegenkomt: - Ouderen 70+ ers - Burgers met psychiatrische problematiek - Mantelzorgers Onderzoeken samenwerking met Het Plein Bevorderen maatschappelijke participatie van burgers in een kwetsbare situatie in de wijk Thuis Informatie Project (TIP) Vanuit CJG deelname ondersteuningsteam op alle 3 de basisscholen, 6x per jaar per school Vanuit CJG zichtbaar aanwezig op basisscholen i.s.m. diverse partnerorganisaties uit de wijk bewoners en partnerorganisaties in deze wijk zijn burgers optimaal ondersteund. - Burgers ondersteund d.m.v. SoNeStra - Informatie en advies verstrekt - Informatie en advies verstrekt - Wijkbewoners organiseren activiteiten in het pand - Vindplaats voor sociaal wijkteam van burgers in een kwetsbare situatie Vrijwilligerscentrale Steunpunt in de wijk waar vrijwilligers op zoek kunnen naar vrijwilligerswerk. i.s.m. Het Plein Buurtservice Coördinatie door sociaal werk, uitvoering door vrijwilligers - Burgers ondersteund door middel van SoNeStra - Bereik groepen met een verhoogd risico is gebaseerd op afspiegeling van de aanwezigheid van deze groepen in de wijk: o 20% = Ouderen 70+ o 15% = Psychiatrische problematiek o 10% = Mantelzorgers - Bewoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt zijn samen bezocht en zo mogelijk ondersteund in het weer meedoen in de maatschappij De diensten van Buurtservice in deze wijk worden uitgevoerd door een mix van vrijwilligers, trajectmedewerkers en mensen in arbeidsmatige dagbesteding - Alle ouderen van 70+ zijn in drie jaar een keer benaderd voor een huisbezoek - Ouderen die bezoek wensten, zijn bezocht door een vrijwilliger en zijn geïnformeerd over mogelijkheden en voorzieningen voor ouderen. - Preventief/ vroegtijdig herkennen en signaleren van kinderen in een kwetsbare situatie - Kinderen/ gezinnen ondersteund zodat kwetsbare situatie verminderd is - Afstemming gezin en professionals en tussen professionals onderling - Ouders en leerkrachten ondersteund die opvoedingsvragen hebben 18

19 5.3 Zuidwijken Uit de statistische gegevens, leefbaarheid- en veiligheidsonderzoek van de Gemeente Zutphen, ervaringscijfers van de sociale wijkteams en de buurtanalyse van 2014 komen de volgende kenmerken van de wijk Zuidwijken naar voren: De buurten Moesmate, Tichelkuilen en Stokebrand scoren laag op sociaal economische status Relatief veel ouderen wonen op het Zwanevlot en de Brink Relatief veel eenoudergezinnen en lage sociale cohesie in de buurten Stokebrand en Bagijneland Relatief weinig huurwoningen in de buurten Braamkamp en Waarden en Weerdslag Bewoners hebben vooral binding met hun eigen straat/ buurt en niet met de gehele wijk Focus op gebied en groepen met een verhoogd risico De inzet van Perspectief is gericht op de burgers in een kwetsbare situatie in de wijk. Uit de contextanalyse blijkt dat deze met name in de buurten Moesmate, Zwanevlot, Tichelkuilen en Stokebrand wonen. Hier ligt de focus van het sociale wijkteam. In 2014 is een start gemaakt met een tijdelijk extra steunpunt in de buurt Stokebrand, samen met de Gemeente, Woonbedrijf Ieder1 en de politie. Met als doel laagdrempelig en dichtbij te zijn voor de burgers in deze buurt. In 2015 wordt dit voortgezet door het tijdelijk steunpunt te verplaatsen naar de Moesmate. In de buurt De Brink wonen relatief veel ouderen. In deze buurt is de locatie De Uitwijk gevestigd. Hierdoor is er een voorziening in de buurt voor ouderen en dit draagt bij aan de maatschappelijke opgave om eenzaamheid en sociaal isolement van ouderen preventief aan te pakken. Leefbaarheid en sociale cohesie krijgen in deze wijk extra aandacht van het sociale wijkteam. Ouderen zijn dan ook één van de groepen met een verhoogd risico in de wijk. Daarnaast geeft de lage sociaal economische status in deze buurten een verhoogde kans op armoede. Ervaringscijfers over 2013 en 2014 geven aan dat de groep bewoners met psychiatrische problematiek is gegroeid van 14% in 2013 naar 21% in Er is gekozen om afspraken te maken (zie de tabel hieronder) over het bereiken van groepen met een verhoogd risico die niet vanzelfsprekend het sociale wijkteam vinden. Om deze groepen te bereiken is het nodig dat het sociale wijkteam actief op zoek gaat. In de Zuidwijken betekent dit dat de focus ligt op ouderen, mantelzorgers en mensen met een psychiatrische problematiek. Inzet en resultaten Perspectief in de Zuidwijken Maatschappelijke Activiteit Inzet Perspectief Resultaat opgaven Bevorderen van voldoende basisvoorzieningen en de samenhang basisvoorzieningen en organisatie in de wijk Deelname aan beroepskrachten overleg (BKO), 3 x per jaar Stimuleren en ondersteunen sociale netwerken in buurten en wijken Ondersteunen kwetsbare mensen bij participatie en uit de zorg houden waaronder mensen met armoede en Ondersteuningstrajecten (waaronder ondersteuning van burgerinitiatieven) Ontmoeting en ondersteuning activiteiten in buurtcentrum De Uitwijk Ondersteuningstrajecten, focus op groepen met verhoogd risico die sociaal wijkteam niet vanzelfsprekend tegenkomt: Sociaal beheerder/ sociaal wijkteam Afstemming tussen sociaal wijkteam, wijkagent, woonconsulent en wijkregisseur zodat burgers optimaal ondersteund worden. - Burgers ondersteund d.m.v. SoNeStra - Informatie en advies verstrekt - Informatie en advies verstrekt - Wijkbewoners organiseren activiteiten in de Uitwijk - Vindplaats voor sociaal wijkteam van burgers in een kwetsbare situatie - Burgers ondersteund door middel van SoNeStra - Bereik groepen met een verhoogd risico is gebaseerd op afspiegeling van de aanwezigheid van deze 19

20 Maatschappelijke opgaven ouderen Bijdragen aan ontwikkeling van 0-23 jarigen en bevorderen samenwerking/ afstemming tussen gezin-professional en professionals onderling Activiteit Inzet Perspectief Resultaat - Ouderen 70+ ers - Burgers met psychiatrische problematiek - Mantelzorgers Ontmoeting en ondersteuning activiteiten in buurtcentrum De Uitwijk Tijdelijk steunpunt Moesmate Thuis Informatie Project (TIP) VVE-Peutergroep De Uitwijk Sociaal beheerder/ sociaal wijkteam Coördinatie door sociaal werk, uitvoering door vrijwilligers Peuterwerk en sociaal wijkteam groepen in de wijk: o 20% = Ouderen 70+ o 20% = Psychiatrische problematiek o 10% = Mantelzorgers - Vindplaats burgers in een kwetsbare situatie voor sociaal wijkteam - Activiteiten georganiseerd door/voor groepen met verhoogd risico - Vindbaarheid van het sociaal wijkteam en van burgers in een kwetsbare positie vergroot - Verbindingen gelegd tussen burgers in de buurt - Alle ouderen van 70+ zijn in drie jaar een keer benaderd voor een huisbezoek - Ouderen die bezoek wensten zijn bezocht door een vrijwilliger en zijn geïnformeerd over mogelijkheden en voorzieningen voor ouderen. - Plaats geboden aan 31 peuters met een VVE indicatie - Er is 1 crisisplaats die sociaal werkers kunnen gebruiken indien dit nodig is in ondersteuningstraject aan gezin - Afstemming tussen peuterleidsters en sociaal wijkteam VVE-thuis VVE-consulent - Ouders van peuters met een VVE indicatie hebben handvatten/ opdrachten gekregen om thuis de ontwikkeling van hun kind te stimuleren. Vanuit CJG deelname ondersteuningsteam op alle 4 de basisscholen, 6x per jaar per school Vanuit CJG zichtbaar aanwezig op basisscholen - Preventief/vroegtijdig herkennen en signaleren van kinderen in een kwetsbare situatie - Kinderen/gezinnen ondersteund zodat kwetsbare situatie verminderd is - Afstemming gezin en professionals en tussen professionals onderling - Ouders en leerkrachten ondersteund die opvoedingsvragen hebben 20