NR. 3. Griekenland; bakermat van de wijnbouw Interview Quinta de Chocapalha Australië nader bekeken

Transcriptie

1 ijnkenner NR. 3 7De Jaargang najaar 2014 de Monnik wijnmagazine, exclusief voor de vakhandel Griekenland; bakermat van de wijnbouw Interview Quinta de Chocapalha Australië nader bekeken marktinformatie nieuws nieuwe producten achtergronden recepten

2 Beste wijnliefhebber, Red Tree Zinfandel De Red Tree wijnen zijn volle en fruitige wijnen waarin de specifieke kenmerken van de druivenrassen goed naar voren komen. De uitstraling is fris en erg herkenbaar voor de consument. De Red Tree wijnen krijgen regelmatig goede beoordelingen in vakbladen als Wine Spectator en Wine Enthusiast voor hun uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding. De Red Tree wijnen worden gemaakt door de Cecchetti Wine Company. De zomer is teneinde als deze Wijnkenner bij u in de bus valt. Een zomer waarin zeer veel is gebeurd en een zomer ook met fantastische temperaturen. Hopelijk is de verkoop aan rosé wijnen goed geweest en kunnen wij ons nu opmaken voor het komende najaar. Een per definitie drukke periode omdat dan de verkoop van eindejaarsgeschenken en mooie winterse wijnen gaat plaatsvinden. De Drank & Pakket Expo in Houten is altijd de opmaat voor deze drukke periode en op pagina 6 blikken wij terug op deze vakbeurs. In deze editie van De Wijnkenner uiteraard ook de vaste rubrieken, de receptenpagina, het column van Michel van Tuil en ook Sjoerd de Zwart, enthousiaste ondernemer in Heinkenszand, laat weer van zich horen op pagina 32. In deze Wijnkenner ook aandacht voor bijzondere wijnen. U leest op pagina 10 en 11 een interview met de dames van Quinta de Chocapalha, onze nieuwste aanwinst uit Portugal. de zomereditie van De Wijnkenner heeft u al kennis kunnen maken met dit mooie wijnhuis. Hans Olde Monnikhof We wensen u veel leesplezier en uiteraard zeer goede verkopen de komende periode. Vriendelijke groeten, De Cecchetti Wine Company is nog een zeer jong bedrijf. Na meer dan 20 jaar ervaring in de wijnmarketing besloot Roy Cecchetti in 2007 te starten met de Cecchetti Wine Company. Ervaren wijnmaker Bob Broman werd aangetrokken en samen begonnen ze aan hun doel; uitstekende wijnen produceren voor een goede prijs. Dat hier vraag naar is, blijkt uit de enorme groei die het bedrijf sinds 2007 heeft doorgemaakt. 07 Zinfandel is dé druif van Californië. De Zinfandel van Red Tree heeft een neus van chocola 14 en tabak met een subtiel eikenaroma op de achtergrond. Kenmerkend voor deze Zinfandel is de jammy (overrijp fruit) smaak. Prachtige aroma s van zwarte bessen, vanille en kruiden. Inhoud 04 Artikelnummer: Colofon De Wijnkenner is een project van De Monnik Dranken/Figee Wine Import. De Wijnkenner verschijnt vier maal per jaar. Technische specificaties en omschrijvingen in deze publicatie vallen onder de verantwoordelijkheid van de respectievelijke producenten. Specificaties kunnen gewijzigd worden zonder voorafgaand bericht. Alle in deze publicatie genoemde merknamen of productnamen Hoofdredactie Mike Overvliet zijn handelsmerken of geregistreerde handels- merken van hun Redactie Patrick van Egmond en Mike Overvliet zijn in EURO. Deze prijzen laten de dealer vrij de productprijs zelf Vormgeving en druk OCC dehoog, branding your business Oplage stuks 2 - Wijnkenner respectievelijke bedrijven. Alle prijzen vermeld in deze publicatie te bepalen en zijn exclusief BTW, tenzij anders vermeld. Alle aanbiedingen opgenomen in deze catalogus zijn geldig onder voorbe- houd van beschikbaarheid en eventuele zetfouten. Afbeeldingen en specificaties zijn niet bindend en louter illustrerend. 04 Australië 10 Quinta de Chocapalha 12 Wijnland Griekenland 30 De kracht van het etiket Rubrieken Onbekend maar niet onbemind Column Michel van Tuil Recepten Column Bie de Bolle, Sjoerd de Zwart Wijnquiz Agenda Marktinformatie VS verdringt Frankrijk als grootste wijnmarkt Oogst Argentinië Oogst Australië Minder zuren in Cava Astronomische grondprijzen in de Bourgogne Oogst Chile Oogst Uruguay Oogst Nieuw-Zeeland Achtergronden Druivenvariëteiten op aanvraag... 7 Ziekten in de wijngaarden... 8 Nieuws Dranken & Pakket Expo Médoc zwaar getroffen door hagel Pro Chile wijnproeverij Dalende prijzen Bordeaux Wijnkenner - 3

3 Wijnbouw in Australië Wijnbouw in Australië leek in eerste instantie nauwelijks mogelijk. Het klimaat was erg warm, de bodem was ongeschikt en er was ook geen bruikbaar plantmateriaal voorhanden. 4 - Wijnkenner Optimale voorwaarden omvatten royale zonneschijn, een zekere mate aan vocht, minimale temperatuurschommelingen en de voor elke druif meest geschikte temperatuur. We schrijven begin 19e eeuw en de wijnbouw in Australië begint voorzichtig voet aan de grond te krijgen. Veel sceptici hebben er een hard hoofd in maar dit verandert als aangeplante druivenstokken in de tuin van de Australische gouverneur in Sydney veelbelovende resultaten geven. Emigranten vanuit Europa komen meer en meer naar Australië en nemen naast hun kennis van wijnbouw ook het nodige plantmateriaal mee. Dat komt in de eerste plaats van Frankrijk zoals bijvoorbeeld de Cabernet Sauvignon en Syrah. Maar heel snel daarna volgen ook druivenrassen uit Italië en Spanje. En dan gaat het snel. Zo snel dat al in 1850 geschreven wordt over het feit dat in de Australische kolonie rijkelijk wijn wordt gemaakt. We praten dan over 8.7 miljoen liter. De wijnen van Down Under beginnen voorzichtig aan een opmars en op de Wiener Messe van 1873 werd een Hermitage uit Victoria door een internationale jury als beste wijn in zijn categorie gekozen, waarop de Fransen demonstratief uit de jury stapten. Met name Victoria ontwikkelde zich tot veelbelovend wijndistrict en het was daarom extra pijnlijk in 1877 te moeten constateren dat veel wijngaarden waren aangetast door de druifluis. Zuid Australië bleef, net als New South Wales, verschoond van dit vraat zuchtige insect en kon Victoria daardoor van de eerste plaats stoten. Niet alleen de druifluis was verantwoordelijk voor deze ommekeer. Ook politieke beslissingen lagen hieraan ten grondslag alsmede verbeterde landbouwtechnieken en de vraag van consu menten naar zoete, gechaptaliseerde wijnen. Wijnen uit Victoria waren van oudsher wat droger. Het waren de immigranten uit Silezië die het wijnbouwgebied van Barossa Valley verder uitbreidden tot middelpunt van de Australische wijnbouw. Al omstreeks 1930 produceerde Barossa Valley al driekwart van de Australische wijn. De meeste druiven werden in de warme, geïrrigeerde Riverlands verbouwd en door Duitse families in Barossa verwerkt. Tussen 1927 en 1939 exporteerde Australië grote hoeveelheden met alcohol versterkte wijn naar Groot Brittannië maar ook versneden waar naar Frankrijk. Met de na-oorlogse immigratiestroom steeg ook de vraag naar droge tafelwijnen. Het was in deze tijd ook dat zich steeds meer grote wijnbedrijven manifesteerden. Penfolds als meest bekende bij voorbeeld. Was men in het begin zeer sceptisch over de haalbaarheid van deze grote onderneming, nu geldt Penfolds als toonaangevend en is het de grootste wijnmaker van Australië. De gevarieerde bodem in Australië verhindert een karakterisering van de regio s volgens specifieke bodemtypen. Meestal gaat het in Australië om zogenaamde duplex bodems, waarvan de meeste een roodbruine ondergrond hebben, bedekt met zandhoudend leem. Ze zijn redelijk vruchtbaar maar geven nauwelijks een eigen karakter. Er zijn echter uitzonderingen. Zo werd Coonawarra niet alleen door de kwaliteit van zijn wijnen, maar ook door zijn bruine terrarossa bodems op kalksteenondergrond de beroemdste regio. Eden Valley is een groot gebied met een duidelijk gedefinieerde bodem, die goed heeft uitgepakt voor Riesling en Shiraz. Inmiddels maakt men ook in Australië wijn die zijn kracht aan de wijngaard ontleent in plaats van wijn die zijn kracht voornamelijk in de wijnkelder ontwikkelt. Het Franse adagium terroir heeft ook in Australie vaste grond onder de voeten gekregen en factoren als plantdichtheid, geleiding van de wijnrank, loofbeheer en bevloeiing van de wijngaard zijn inmiddels key. Lang lag de gebruikelijke plantdichtheid met 1500 tot 3000 stokken per hectare onder de Europese norm van 4000 tot 8000 stokken. Steeds vaker zoekt men de balans tussen vrucht en bladwerk in de wijngaard en zeker in de koelere wijnstreken van Australië gaat men meer en meer over op een grotere plantdichtheid. In de wereld van de wijnbouw zijn klimaat en bodem de constanten die karakter, stijl en kwaliteit van de wijn bepalen. Als wijnproducent moet men deze accepteren, gaan verhuizen of van beroep veranderen. Zo zou althans het standpunt in Frankrijk luiden. Niet in Australië. Hier gaat men uit van het omgekeerde. Men stelt allereerst vast welke klassieke wijn men wenst te gaan produceren, afhankelijk van de vraag van de consument en vervolgens zoekt men daar alle benodigde ingrediënten bij. De tien grootste bedrijven produceren 80% van de Australische wijn en zo wordt de wijnbouw in hoge mate bepaald door effectiviteit. Die betreft niet alleen de optimale geleidingsmethoden en kostenbesparende mechanisering, het begint al bij de keuze van de locatie. Daarom liggen weel wijngaarden dicht bij de grote steden en nemen de grote bedrijven ook de intensieve bevloeiing op de koop toe. In Australië heeft de intense hitte de landbouw altijd al beïnvloed en dus is de betekenis van het klimaat duidelijk. Er wordt steeds meer rekening gehouden met de effecten op kwaliteit en stijl. Een essentiële rol speelt de temperatuur tijdens de groeiperiode in het rijpingsproces. Wijnkenner - 5

4 Druivenvariëteiten op aanvraag Begin 19e eeuw brachten pionerende wijnboeren Europese kwaliteitsvariëteiten naar Australië. Zij richtten zich voornamelijk op de wijnen uit de Oude Wereld. Toen smaak en vraag begonnen te veranderen, werd de aandacht in de wijnbouw verlegd van tafelwijnen naar zoetere, geconcentreerde wijnen. Hiermee richtte men zich op die druivenvariëteiten die het meest geschikt waren voor Australische Ruby en Tawny Ports. In de eerste plaats waren dat de Rhônewijnen Shiraz (Syrah), Grenache en Mourvédre (Mataro). Shiraz gold lange tijd als de Australische topper onder de blauwe druiven, voordat hij door meer trendy kwaliteitsvariëteiten zoals Cabernet Sauvignon werd verdrongen. Dranken & Pakket Expo 2014 Op zondag 7 september en maandag 8 september jongstleden vond wederom in Houten de Dranken & Pakket Expo plaats. Locatie was zoals voorgaande jaren ook weer Expo Houten gelegen aan de A27 wat de bereikbaarheid van de beurs zeer ten goede komt. De Monnik Dranken is al jaren vaste speler op deze vakbeurs en dit jaar stonden wij met een geheel nieuwe look qua stand. Mooie, warme houten kasten die een chique uitstraling teweegbracht. Geheel in lijn met een groot aantal nieuwe producten. Zo konden wij de aanwezige beursbezoekers uitvoerig kennis laten maken met bijvoorbeeld de nieuwe Bourbon Whisky Buffalo Trace, Eagle Rare en een zeer bijzondere Elderflower 6 - Wijnkenner likeur uit Ghemme, Piëmonte. Op het gebied van wijn waren het de Portugese wijnen van het slechts 45 ha grote familiebedrijf Quinta de Chocapalha die op zeer grote belangstelling mochten rekenen. Dit wijnhuis brengt een mooie serie authentieke wijnen uit de regio Lisboa op de markt en werd in de zomereditie van De Wijnkenner uitvoerig behandeld. Op pagina 13 leest u meer over dit wijnhuis in de vorm van een klein interview. Zie voor meer informatie over de Dranken & Pakket Expo ook: Shiraz versneden, maar ook in klassieke stijl met de andere Bordeaux-druiven Merlot en Cabernet Franc geassembleerd. Merlot werd dankzij zijn status als modedruif in Californië in zeer hoog tempo aangeplant tot een totaal van ha. Veel geassembleerd met Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc vinden we Merlot ook als cepage druif maar dan uitsluitend in de wat koelere gebieden zoals de wijnstreek rond Pemberton. Cabernet Franc beslaat slechts 10% van het totale teeltoppervlak, waarvan de meeste in Bordeaux cuvées wordt verwerkt. Inmiddels heeft Shiraz zijn toppositie weer kunnen heroveren en is hij met bijna ha bovendien de meest geplante premium variëteit van Australië. Eén van zijn belangrijkste voordelen is de gevoeligheid waarmee hij op zijn omgeving reageert, zodat hij ook in de beste rode wijnen uniek is. In Barossa levert hij geconcentreerde, volle, rode wijnen met veel body op, terwijl Victoria elegantere, fruitige wijnen met munt- en gemberaroma s aangenaam afgerond met pittige tonen voortbrengt. Hunter Valley concentreert zich op traditionele, lang houdbare Shiraz wijnen waar tegenover in West-Australië voorbeelden staan die qua stijl lijken op de Syrah van de noordelijke Rhône. In enkele streken van Zuid-Australië is men gewend te werken met typische bush-vorm gekweekte wijnstokken op onbevloeide wijngaarden. Een werkwijze die vraagt om geconcentreerde, karaktervolle druiven zoals Grenache en Mourvédre. De vraag naar deze vrij zware, niet zelden alcoholische wijnen, is een tijdlang tanende geweest maar er is hernieuwde belangstelling. Pinot Noir vinden we nog niet zo lang in de Australische wijngaarden en dit heeft uiteraard alles te maken met het klimaat. Vandaar ook dat wij Pinot Noir meer tegenkomen in de koelere streken als Yarra Valley en andere zuidelijke regio s van Victoria, Adelaide Hills, Tasmanië en koelere streken van West-Australië en Pemberton. Nog in de jaren 50 van de vorige eeuw was Cabernet Sauvignon in Australië een tamelijk onbekende variëteit die men eerst moet ontdekken. Deze laatrijpende druif met een dikke schil paste zich echter gemakkelijk aan de warme Australische klimaatverhoudingen aan en wist het daarom lang tot echte modedruif te schoppen. Tegenwoordig zijn bijna ha beplant met Cabernet Sauvignon, die vooral geschikt is voor de bodems van Coonawarra. Vaak wordt hij met Misschien verrassend maar Australië is eerder een land van witte- dan van rode wijn. Er was vanuit de historie altijd veel aanplant van massadruiven als Sultana, Doradillo, witte Muskadelle, Palomino. Er was nu eenmaal lange tijd vraag naar tamelijk zoete witte wijnen. De omslag kwam zo aan het eind van de twintigste eeuw toen steeds meer consumenten de overstap maakten naar meer droge wijnen. Wijnen ook met meer smaak en spanning. En hoewel men allereerst is begonnen met de niet zo heel spannende druivenrassen Chenin Blanc en Colombard vinden we nu in de Australische wijngaard de meer verfijnde druivenrassen als Chardonnay, Riesling en Sauvignon Blanc. De totaalaanplant van deze druivenrassen maakt dan wel slechts een kwart uit van het totale wijngaardareaal, hun waarde voor industrie en consument is vele malen hoger. Overigens had Chardonnay in de beginjaren van de Australische wijnbouw nogal eens de neiging om zeer snel futloos en vermoeid in het glas te zijn. Dit veranderde door moderne vinificatietechnieken zoals gebruik van RVS en koele vergisting. Naast Chardonnay is er in Australië ook de nodige aanplant van Riesling. Het waren de Silezische immigranten, destijds op de vlucht voor het naderende onheil zo vlak voor de Tweede Wereldoorlog, die deze druif op bescheiden schaal introduceerden. Met name in Zuid-Australië, in Clare Valley, Eden Valley en natuurlijk ook in Barossa Valley, geeft Riesling aromatische, citroenachtige, volle droge wijnen met karakter. Niet zelden geeft Riesling enkele van de beste zoete wijnen, afkomstig overrijpe druiven, van Australië. Sémillon is een andere variëteit die in Australië met name in Barossa Valley en delen van Margaret River. Sémillon werd vooral beroemd in Hunter Valley met zijn rijke traditie, waar hij zonder invloed van eikenhout, maar met een zekere rijpheid in de fles een onmiskenbaar aroma van geroosterd brood en geroosterde noten ontwikkelt. Vaak wordt Sémillon in Barossa Valley of in West-Australië in het vat vergist, waar hij soms met Sauvignon Blanc tot een op Bordeaux geïnspireerde Graves stijl wordt versneden. Sauvignon Blanc zelf kreeg pas erkenning nadat hij in koelere gebieden als Adelaide Hills, Frankland River en Tasmanië was aangeplant. Wijnkenner - 7

5 Ziekten in de wijngaard Een nieuwe, vaste rubriek in De Wijnkenner. Op deze plaats behandelen we bekende en minder bekende ziekten en virussen in de wijngaard die de wijnmaker het hoofd moet bieden. Met deze keer aandacht voor; Valse meeldauw Valse meeldauw komt in alle wijnbouwlanden voor en kan grote schade aanrichten. Vaak begint de aantasting al vroeg in het seizoen en kan dan diverse opeenvolgende infecties geven. De eerste valt wel mee maar opvolgende infecties kunnen in een rap tempo de hele wijngaard aantasten. Zijn de trossen eenmaal geïnfecteerd, dan is de opbrengst voor dat jaar verloren. De Schimmel Plasopara viticola, ook wel Peronospera genoemd, overwintert in afgevallen bald en trossen. Ook in nog hangende steeltjes aan de druivenplant kunnen de schimmels overwinteren. Het is dus belangrijk om zoveel mogelijk aangetaste bladeren en trossen op te ruimen. Dit verkleint de kans op nieuwe infecties in het voorjaar. De sporen kunnen overigens jaren in de grond aanwezig blijven en tot tien jaar later nog voor een nieuwe besmetting zorgen. Een milde, natte winter zorgt ervoor dat de schimmelsporen goed rijpen en in april tot ontkieming komen. De voorwaarden waarbij de schimmelsporen het beste gedijen moeten wel ideaal zijn. Zo is een temperatuur van minimaal 10 C nodig om goed tot ontwikkeling te komen. De schimmelsporen vormen op de grond uitsteeksels waarop de nieuwe verse sporen ontstaan. Omdat de schimmel alleen op druiven kan leven, moeten de sporen daarop terecht zien te komen en wel op natte bladeren om zich te verplaatsen. Dit gebeurt door regenval in combinatie met wind. Door de regenspetters worden de sporen in de lucht gebracht en de wind zorgt voor verder transport. Eenmaal op een druivenblad aangekomen, gaan de sporen letterlijk aan de wandel om de huidmondjes te vinden. Dit zijn de enige plekken waar ze gemakkelijk het blad kunnen binnendringen. De sporen groeien in het blad verder uit en dit wordt na verloop van tijd aan de bovenkant van het blad zichtbaar door de zogenaamde olievlekken. Deze olievlekken zijn alleen zichtbaar bij jonge bladeren omdat de schimmel in het blad de nerven nog kan overgroeien. Later in het seizoen wanneer de bladeren verder ontwikkeld zijn en de nerven stevigheid hebben, lukt dit niet meer. Het schimmelweefsel wordt dan door de nerven scherp begrensd en we krijgen een mozaïkpatroon te zien. De tijd tussen het binnendringen van de schimmel in de huidmondjes, de besmetting, en het zichtbaar worden van de olievlekken, de uiterlijke kenmerken, wordt de incubatietijd genoemd. Nadat de schimmels in het blad zijn uitgegroeid, vormt zich na een aantal dagen een witte schimmel aan de onderzijde van het blad; de schimmel komt weer door de huidmondjes naar buiten en heeft zich sterk vermeerderd. Ook dit gebeurt onder bepaalde omstandigheden. Allereerst moeten de olievlekken helemaal tot ontwikkeling gekomen zijn. Wordt de ontwikkeling van de olievlekken in een vroeg stadium door bestrijdingsmiddelen geremd, dan stopt de vermeerdering. De temperatuur moet minstens 12.5 C zijn, de relatieve vochtigheid 95% of hoger en er moet voor minstens vier uur geen licht aanwezig zijn. Het witte schimmelpluis komt dus s nachts naar buiten. In de zomer betekent dit tussen 10 uur s avonds en 4 uur s morgens. Al deze voorwaarden werken evenredig door op de sporenvorming; hoe hoger de temperatuur en vochtigheid, des te meer nieuwe schimmelsporen ontstaan. Nu zijn er zeer veel nieuwe sporen beschikbaar die bovendien al in de loofwand zitten en gemakkelijk omringende bladeren kunnen besmetten. Een tweede besmeting is het gevolg die vele malen sterker is dan de primaire infectie. Voorwaarde is dat er vloeibaar water aanwezig is, dit kan in de vorm van regen maar ook als dauw in de ochtend bijvoorbeeld. Door veelvuldig nieuwe infecties kan de hele oogst worden aangetast. Naast jonge bladeren worden scheuten, bloesem, bessen en trossen aangetast. Omdat de schimmel door de huidmondjes naar binnen gaat, moeten deze wel aanwezig zijn. Dit betekent dat de bladeren groter dan ca 2 cm. moeten zijn, wil de schimmel naar binnen dringen. Bij het uitlopen van de ogen is er nog geen gevaar. Ook voor de druiven geldt iets dergelijks. Een vroegtijdige besmetting bij een jonge vrucht zorgt ervoor dat de schimmel wel naar binnen kan, maar niet meer naar buiten. Dit veroorzaakt het bekende blauwkleuren en verschrompelen. Vanaf het moment dat de rijping begint en de druiven gaan verkleuren en zachter worden, gaan de huidmondjes verkurken waardoor de schimmel niet meer de vrucht kan binnendringen. Het ergste gevaar voor de trossen is dan geweken. Wel kunnen nog steeds bladeren worden aangetast die afsterven en afvallen. Dit heeft natuurlijk een negatieve invloed op de rijping vanwege een verminderde fotosynthese. Er moeten immers voldoende gezonde bladeren overblijven. De aantasting op bloemen, vruchten en scheuten is te herkennen aan witte schimmel die duidelijk het karakter van omhoog staande sporen heeft. Bij sommige schimmeltolerante druivenrassen zien we aan het eind van het seizoen pas een aantasting valse meeldauw. Jonge bladeren en ook wel oudere bladeren krijgen de karakteristieke verschijnselen; de trossen zijn bijna rijp en lopen geen gevaar meer. Na de oogst kan men de aangetaste bladeren verwijderen om te voorkomen dat de sporen kunnen overwinteren op de bodem. Als spuitmiddel voor valse meeldauw werd van oudsher een kopersulfaatoplossing gebruikt. Koper is echter een zwaar metaal en hoopt zich op in de bodem. Vandaar dat regeringen in de wijnbouwlanden dit aan banden hebben gelegd. Koper is in Nederland niet meer toegestaan. Een chemisch middel is Eupareeb dat alleen nog met een spuitlicentie verkrijgbaar is. Als preventief middel is kaliumfosfiet goed te gebruiken. 8 - Wijnkenner Wijnkenner - 9

6 Quinta de Chocapalha Alice U kocht het estate, samen met uw man Paulo, in het begin van de jaren 80. Was het altijd uw droom samen eigenaar te worden van een wijnbedrijf? Voordat we Chocapalha in handen kregen, zijn we met een ander project begonnen, in Alentejo. Dit landgoed was eigendom van de grootouders van Paulo. Hier produceerden we wijnen, maar ook olijfolie, granen en melk. We hadden de droom dit estate ooit over te nemen, maar helaas was dit niet mogelijk en zijn we op zoek gegaan naar iets anders. Dat werd uiteindelijk Quinta de Chocapalha. Was het belangrijk voor u dat jullie dochters Andrea en Sandra interesse hadden om ook in het bedrijf te gaan werken? Natuurlijk! We zijn erg blij en trots dat onze dochters met ons willen samenwerken en volledig geloven in dit project. We hebben ze nooit gepusht, maar ik kan me nog goed herinneren dat Paulo en ik er ooit over gesproken hebben, hoe mooi we het zouden vinden als ze net zo in Quinta de Chocapalha zouden geloven als wij. Sandra was de eerste die zich bij ons voegde. Nadat ze haar studie aan de Agrarische Universiteit van Lissabon had afgerond, ging ze in de Douro vallei werken voor Vale Dona Maria, eigendom van Christiano van Zeller, om kennis en praktijkervaring op te doen. In 2000 is ze begonnen met het maken van de wijnen van Quinta de Chocapalha. In 2011 besloot ook Andrea in het bedrijf te stappen, wat voor ons als ouders echt geweldig was. Paulo en Sandra houden zich bezig met de productie en Andrea en ik richten zich volledig op sales en marketing Sandra Sinds 1999 werk je met Christiano van Zeller bij Vale Dona Marie. Wat heb je van hem geleerd? Het belangrijkste wat ik van hem geleerd heb is het respecteren en de potentie zien van de oude stokken die in de Douro vallei te vinden zijn. Andrea Wat zijn jullie belangrijkste exportmarkten? Ongeveer 75% van onze totale productie wordt geëxporteerd, voornamelijk binnen Europa. Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Zweden, Denemarken, Polen en nu ook Nederland zijn onze belangrijkste markten. Maar landen als Ierland, Noorwegen en Oostenrijk groeien snel. Buiten Europa exporteren we naar Brazilië, Verenigde Staten, Angola en China. Hoe proberen jullie je op de Portugese markt te onderscheiden van de vele andere producenten? Wij zijn een klein familiebedrijf en proberen elegante wijnen te maken met een heel eigen karakter, die het terroir van Chocapalha weergeven. Wij maakten onze eerste wijnen als eigenaar van Quinta de Chocapalha in het jaar 2000, en sindsdien wordt de kwaliteit en consistentie van onze wijnen door zowel consumenten als de wijnpers gewaardeerd. Zowel in Portugal als international. De hele familie is betrokken bij dit project, van productie tot verkoop. Ook dit onderscheid ons van vele andere producenten. De familie Tavares vertelt De Portugese wijnen van Quinta de Chocapalha zijn een hele mooie toevoeging aan het assortiment van de Monnik Dranken. Dat blijkt wel uit de uitstekende reacties op de wijnen tijdens de overzichtsproeverij in mei. Wij spraken de drie vrouwen van de familie over het bedrijf en de wijnen. Moeder Alice Tavares, dochter Sandra, wijnmaakster, en dochter Andrea, verantwoordelijk voor sales en marketing. Waarom besloten jullie dat Quinta de Chocapalha het juiste estate voor jullie was? Hier waren meerdere redenen voor. In eerste instantie waren we er gewoon volledig verliefd op geworden. Het was echt liefde op het eerste gezicht. Het prachtige landschap, de oude bomen, het oude huis, de geschiedenis. Chocapalha was echter in een hele slechte staat. De wijngaarden, het huis en de kelder moesten nodig opgeknapt worden, maar de potentie was er zeker. Een andere belangrijke reden is de ligging vlakbij Lissabon. Destijds gingen drie van onze dochters er naar school en omdat we de familie graag zo dicht mogelijk bij elkaar wilden houden was dit de perfecte oplossing. Welke wijnen drink je zelf graag, naast je eigen wijnen? Ik vind het fantastisch om andere wijnregio s en druivenrassen te leren kennen, maar als ik toch een keuze moet maken dan ben ik wel een groot liefhebber van Piëmonte en Bourgogne. Ik reis heel veel en vind het dan ook enorm interessant om ter plekke andere wijnen te proeven. In West-Europa is er een duidelijke trend frisse witte wijnen. Zou een druif als Arinto ook op deze trend kunnen meeliften? Zeker. Ik geloof heilig in de grote mogelijkheden van Arinto, als één van de trends van de toekomst, zoals bijvoorbeeld Verdejo uit Rueda nu ook al is. Arinto is een heel mooi ras om mee te werken. Mooie frisse zuren, met veel mineraliteit. Bij Chocapalha werken jullie met inheemse Portugese rassen, maar ook met diverse international rassen zoals Syrah, Cabernet Sauvignon, Sauvignon Blanc en Chardonnay. Waar werk je het liefste mee? Ik werk absoluut liever met de Portugese druiven, waarbij Arinto en Touriga Nacional wel echt mijn favorieten zijn. Maar als ik wijnen maak van internationale rassen, vind ik het wel een enorme uitdaging om te laten zien hoe de wijnen van deze druiven bij Quinta de Chocapalha een uitstekende balans en klassieke stijl meekrijgen. Wat zijn jullie doelen voor de toekomst? We hebben net een compleet nieuwe kelder gebouwd, waardoor we onze volledige productie zelf kunnen vinifiëren. Tot 2013 verkochten we meer dan de helft van onze druiven omdat we gewoon onvoldoende capaciteit hadden om er zelf wijn van te maken. Dat kan nu dus wel, waardoor we hopen te groeien in de markten waar we al actief zijn, en die de stijl van Portugese wijnen in het algemeen en onze wijnen in het bijzonder weten te waarderen Wijnkenner Wijnkenner - 11

7 Genieten van de nazomer VS verdringt Frankrijk als grootste wijnmarkt Volgens recente cijfers van de internationale wijnbouworganisatie OIV is de VS in 2013 Frankrijk voorbijgestreefd als belangrijkste wijnmarkt in de wereld. Dat komt niet omdat Amerikanen ineens zo veel meer zijn gaan drinken, maar omdat de Fransen de fles steeds vaker laten staan. In 2013 ging het om respectievelijk + 0,5 % en -7 %. De VS nam toen 29 miljoen hectoliter voor zijn rekening, Frankrijk 28 miljoen. Daarbij moet overigens wel worden aangetekend dat de Amerikaanse bevolking vijfmaal groter is dan de Franse. De wereld als geheel dronk in ,7 miljoen hectoliter, 1 % minder dan in Van dat volume werd de helft geconsumeerd in vijf landen: de VS, Frankrijk, Duitsland, Italië en China. Waarde van dit alles: 73 miljard euro. Nog steeds ging, volgens de cijfers van de OIV, van al die wijn 98 miljoen hectoliter een grens over, ruim 2 % minder dan het jaar ervoor, maar wel met 1,5 % meer aan waarde. Ging tien jaar geleden nog maar een kwart van alle in de wereld geproduceerde wijn naar het buitenland, tegenwoordig ligt dat aandeel op ongeveer een derde. De Amerikanen drinken volgens de OIV voor 80 % wijn uit eigen land, lees: uit Californië. Fransen zijn echter nog veel meer eenkennig en moeten in dit opzicht zelfs de Schenk de ingrediënten in een wijnglas met ijs, voeg 3 muntblaadjes en het sap van 2 schijfjes limoentoe. Roer het geheel en garneer met een takje munt Wijnkenner Wereldwijd bedroeg de wijnproductie in ,6 miljoen hectoliter, ruim 9 % meer dan in Gemiddeld, wel te verstaan, want in diverse Europese landen zag het beeld er iets anders uit. De productie is daarmee na jaren van afname weer terug op het niveau van Drie landen tekenden samen voor 45 % van de mondiale wijnproductie, in volgorde van belangrijkheid naar volume: Italië, Spanje en Frankrijk. Oogst Argentinië 2014 Fiorente Spritz: 25ml Fiorente 50ml Prosecco 50ml koolzuurhoudend water Ca delle Rose Prosecco DOP Spago Artikelnummer: Argentijnen nog voor zich laten gaan. De VS zijn ondanks de populariteit van hun eigen wijnen wel de grootste importmarkt in de wereld, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk. De import daalde daar in 2013 met 5 %. Een uitzondering op de stagnerende consumptie in vrijwel heel Europa vormde Duitsland. De Duitsers dronken in 2013 juist 1,5 % meer wijn dan in China behoorde dan weer bij de dalers, net als Australië. Fiorente Elderflower Liqueur 0,70 ltr. Artikelnummer: Evenals buurland Chili kende Argentinië een verre van gemakkelijk groeiseizoen. Het hele jaar door wisselden de weercondities sterk was in Mendoza het koelste sinds Het oosten en noorden van datzelfde Mendoza kregen evenals San Juan in september af te rekenen met vorstschade, waardoor de in potentie grote opbrengst door het vele beschikbare (smelt)water van sneeuw sterk gereduceerd werd. Voor sommige wijngaarden met Chardonnay was dat tot 40 %. Zones als Luján de Cuyo en Valle de Uco bleven evenmin gespaard. Ook het koele weer in februari, maart en april plus regenachtig weer tijdens de pluk, met op tal van plaatsen pourriture van de verkeerde soort als gevolg, leidde tot een verdere reductie van de opbrengst. Het koele weer heeft geresulteerd in wijnen met wat minder alcohol en meer zuren dan gewoonlijk. Voor de kwaliteit van zowel wit als rood is dat goed nieuws. Wijnkenner - 13

8 Wijnland Griekenland Het antieke Hellas als bakermat van onze westerse cultuur is ook op het gebied van de wijnbouw baanbrekend geweest. Dit blijkt uit beschrijvingen van moderne technieken in de druiventeelt en de wijnproductie. Ook nu nog streeft men er in de Griekse wijnbouwgebieden naar de grote variëteit aan druivenrassen te behouden Wijnkenner Mandelaria en Limnio, een zeer oud druivenras. Daarnaast zijn er talrijke internationale druivenrassen die in de Griekse wijnbouw van groot belang zijn. Bij de rode wijnen behoren Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc alsook Grenache en Syrah daartoe. Onder de witte wijnen is vooral Chardonnay zeer geliefd. Al deze druiven worden tot soortzuivere wijnen ontwikkeld of met inheemse druivenrassen versneden. De appelations Niettemin zijn ook hier internationale druiven rassen aanwezig die eerder de oude inheemse druiven dreigden te verdringen. Dreigden want er was een tijd dat het er inderdaad op leek dat ook Griekenland overging op massale aanplant van ook weer Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot en Syrah. En ofschoon deze druivenrassen inderdaad met succes staan aangeplant, heeft men in Griekenland de inheemse druivenrassen nu weer voldoende aandacht weten te geven. De geschiedenis van het oude Griekenland is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de wijnbouw in dit land waaraan de mensheid talrijke verworvenheden te danken heeft. Voor de Grieken was de wijn een uitvinding van de god Dionysos, aan wie ten dele orgiastische cultussen gewijd werden. Dichters, filosofen en kunstenaars zongen lofliederen op de wijn, zoals Homerus in zijn epos Ilias en Odyssee of Plato in zijn filosofische geschriften. Tijdens de heerschappij van het Osmaanse rijk kwam de Griekse wijnbouw tot stilstand. Pas vele decennia na de onafhankelijkheid Griekenland in 1830, hield men zich opnieuw met wijn als economische factoor bezig. Pas in 1937 werd het wijninstituut in Athene opgericht en nog tot aan de toetreding van het land tot de Europese Gemeenschap in 1981, bezaten de Grieken geen wettig wijnrecht. Dat bleek een groot nadeel ten opzicht van andere Europese wijnlanden als Frankrijk, Spanje, Italië en Portugal. Daar onderkende men al vroeg de noodzaak om de kwaliteit van de wijnen te waarborgen en de herkomstbenamingen te beschermen. Griekenland kende weliswaar reeds ongeveer 3500 jaar geleden verschillende methoden om de wijnstokken te snoeien en te kweken afhankelijk van druivenras en bodem, maar waar het om wijnrecht ging, moest men nog het een en ander leren. EU-verordeningen gelden automatisch en direct in de lidstaten; alleen richtlijnen uit Brussel moeten naar nationale wetgeving vertaald worden. Wijnteelt en klimaat In de beginfase van de Griekse wijnteelt bevonden de wijnbouwarealen zich vooral in de kuststreken. Vandaar uit breidden zij zich gestaag uit over de landschappen in het binnenland, die vooral in het Noorden, aan de grens met Bulgarije, in steile gebergten overgaan. Ten dele is wijnbouw nog op hoogten van tot wel 1000 meter boven de zeespiegel aan te treffen. Ook op deze plaatsen bieden het mediterrane klimaat met hete zomers en milde winters als ook de bodems van kalksteen en vulkanisch gesteente ideale voedingsbodems en groeicondities. Er zijn echter grote klimaatverschillen tussen de verschillende delen van het land. Terwijl het in de bergen soms zo koud is dat de druiven niet tot volle rijping kunnen komen, is het in de vlakte en op de eilanden s zomers zo heet dat men heel vroeg moet beginnen met de oogst. Een groot deel van de wijnbouwgebieden ligt echter vlak bij de zee, waar de steeds voelbare aanwezige wind voor wat afkoeling zorgt. Voor grote problemen zorgt ieder jaar de lang aanhoudende droogteperiode. Het kunstmatig bewateren van de wijnstokrijen is alleen in nieuw aangeplante velden mogelijk, zodat veel wijnstokken tijdens de lente- en zomermaanden onder een extreem watertekort moeten lijden. De Romeinse dichter Vergilius schreef eens over Griekse wijnen dat het gemakkelijker zou zijn alle zandkorrels langs de zee te tellen dan alle druivenvariëteiten te benoemen. En dat geldt over het algemeen genomen tot op heden: in de wijngaarden zijn ongeveer 300 verschillende druivenrassen te vinden. Ze zijn de grote trots van de wijnboeren en zijn een symbool voor de oorspronkelijkheid van hun wijnen. Waren voorheen alleen Retsina en Muscat van het eiland Samos een begrip, tegenwoordig is er een keur aan bijzondere en zeer mooie wijnen uit Griekenland voorhanden. Tot de belangrijkste witte druivenrassen behoren Assyrtiko, Vilana, Robóla, Roditis en niet te vergeten de Muscat wijnen. Retsina, lange tijd dé wijn uit Griekenland laten we heel even buiten beschouwing omdat deze juist tegenwoordig de minste verfijning laat zien. Retsina is ook een beetje uit de mode geraakt. De belangrijkste rode druivenrassen zijn Xynomavro, Agiorgitiko, Mavrodaphne, Pas in 1971 werden in Griekenland gecontro leerde herkomstbenamingen ingevoerd en sinds het lidmaatschap in de Europese Unie is er het nu nog geldende wijnrecht, dat de Europese verordening voor de definitie van kwaliteitswijnen van bepaalde wijnbouwgebieden volgt. Tot deze categorie behoren 22 kwaliteitswijnen en 13 kwaliteitslikeurwijnen waaronder alle Muscat wijnen zoals Muscat van Samos, Muscat van Patras, Muscat van Rhodos, Muscat van Lemnos en Muscat van Kefalonia. Naast deze zeer aromatische wijnen zijn vooral de in Macedonië en Thracië geproduceerde appellationwijnen bekend zoals de wijnen van Naoussa en de wijnen van de Côtes de Meliton. Maar ook de wijnen van de Peloponnesos, van het eiland Kreta en die van Cycladen gooien in menig proeverij hoge ogen. De fleswijnen worden van een genummerd etiket voorzien, dat de herkomst ervan aanduidt. Enkele Griekse kwaliteitswijnen dragen de benamingen Réserve en Grande Réserve. Deze aanduidingen gelden wanneer de wijnen gedurende een bepaalde periode in houten vaten zijn gerijpt. De Reserve moet minstens twee maanden rijpen daar waar het gaat om witte wijnen. Rode wijn met de aanduiding Réserve gaat niet eerder over op fles dan na drie jaar fustrijping. Grande Réserve heeft uiteraard een langere fustrijping ondergaan, namelijk drie jaar voor witte wijnen en vier jaar voor rode wijnen. Naast de benaming kwaliteitswijn werden de twee categorieën landwijn, topikos oinos en tafelwijn, epitrapezeos oinos, ingevoerd. De benaming cava is toegestaan voor gerijpte tafelwijnen. Deze benaming heeft uiteraard niets te maken met mousserende wijn. Cava moet minstens twee jaar in de kelder van de producent gerijpt zijn daar waar het gaat om witte wijn en drie jaar in het geval van een rode wijn. Onder vin de pays worden net als in Frankrijk wijnen met gedefinieerde herkomst en beperkte opbrengst verstaan. Lees meer over de Griekse wijnstreken op pag. 18 Wijnkenner - 15

9 Peloponnesos Het kanaal van Korinthe scheidt het eiland van de peplos van het Griekse vasteland. De Peloponnesos bezit van oudsher grote wijngaarden, waarop zowel druiven voor de wijnbereiding als druiven voor het maken van rozijnen geoogst worden. Bodem en klimaat van het eiland ten westen van Athene zijn zeer gevarieerd. Het laagland ligt op het niveau van de zeespiegel en strekt zich uit tot aan de hoge gebergten in het binnenland. In het westen komt veel neerslag voor, terwijl het oosten het grootste deel van het jaar gekenmerkt wordt door droogte. De grote wijngaarden van deze streek, met uitzondering van Nemea en Mantinia, liggen langs de kust aan de Golf van Korinthe en langs de Ionische Zee op hoogten tot wel 450 meter boven de zeespiegel. De jonge wijn Nemea met de naam bloed van Heracles wordt gemaakt van de druivenvariëteit Agiorgitiko die hier op een hoogte van 250 tot 800 meter boven zeeniveau prima gedijt. De wijnen hebben een zeer intense kleur en kunnen goed worden bewaard. De druivenvariëteit Moschofilero wordt voor de witte Mantiniawijnen gebruikt en groeit in het bergachtige landschap tot op 650 meter hoogte. De bekende Mavrodaphne uit Patras, een wijn met veel restsuiker en dus zoet, is een krachtige en olieachtige wijn met toegevoegd alcohol. Uit dezelfde teeltgebieden in de buurt van Patra stamt de witte Muscat, eveneens een wijn met een hoog restsuikergehalte die het bijzondere aroma van deze druif volledig tot zijn recht laat komen. In de omgeving van de stad wordt van de oude en ooit wijdverbreide druivenvariëteit Roditis een droge en zeer lichte witte wijn geproduceerd. Roditis is een gemakkelijke druif die graag door de boeren wordt aangeplant. De lichtrode schil maakt de druif ook geschikt om er rosé van te maken. Over het algemeen levert Roditis boerse kwaliteiten maar bepaalde producenten zijn er in geslaagd om mooie resultaten te bereiken. Kreta Waarschijnlijk is de wijnbouw van het Middellandse Zeegebied begonnen op het eiland Kreta. Vijf maanden houdt de drukkende zomerhitte aan op het eiland dat een bijzonderheid heeft: op de Kretenzische wijngaarden staan geen wijnstokken met Amerikaanse onderstammen. Net als Chili en Cyprus bleef ook Kreta verschoond van de druifluis zodat het niet noodzakelijk was druiven op druifluisresistente onderstammen te enten. Als appellations moeten hier Sitia, een krachtige rode wijn van het druivenras Liatiko, die tot op 600 meter goed gedijt, en Dafnes genoemd worden. Bij de laatste gaat het om een likeurwijn die ook porties van de druivenvariëteit Liatiko bevat. Hij vertelt tegelijk het verhaal van de legendarische en mytische Malvasia, de nectar van de goden, die ooit in grote kuipen in het paleis van Minos geproduceerd werd. De appellations Archanes en Peze betreffen versneden wijnen die worden gemaakt van Kotsifali en Mandelaria. Het oude Kretenzische druivenras Vilana wordt in Peza ook gebruikt voor de productie van witte wijnen. Midden-Griekenland en Euboia Attica, Boeotië en het eiland Euboia in de Egeïsche Zee vormen vanwege de enige druivenvariëteit Savatianó een samenhangend wijnbouwgebied. Bovendien leveren de streken verse most aan hotels en restaurants in Athene. In de streek zijn bovendien lichte witte, rode en roséwijnen te vinden. Macedonië en Thracië De rode wijnen van beide streken staan sinds lange tijd bekend om hun kwaliteit. Zij brengen twee belangrijke appellations voort namelijk Nemea en Côtes de Meliton. Het klimaat in dit deel van Griekenland, we hebben het hier over het noordelijk deel, is wezenlijk anders dan in de rest van Griekenland. De inwerking van de zon op de op het zuiden liggende hellingen zorgt voor een uitstekende rijping van hét druivenras voor de productie van rode wijnen, namelijk de Xynómavro. De wijngaarden van Naoussa op een hoogte van ongeveer 350 meter boven de zeespiegel bieden een goed voorbeeld van het potentieel aan kwaliteit dat in deze beroemde blauwe druif schuilt. In jonge jaren laat de wijn een doordringende kleur zien en na enkele jaren liggen in de fles verkrijgt hij een expressief bouquet met kruidige, aromatische accenten waarbij de tannines niet al te opdringerig zijn. Samen met de Negoska is de Xynómavro ook in de twee meest noordelijke appellations van het land, Goumenissa en Amyndeo, te vinden. Beide rode wijnen hebben niet de volheid van de Naoussa wijnen. Op Sithonia, het middelste van de drie schiereilanden van de Chalkidike worden in de wijngaarden van de Côtes de Meliton de druivenrassen Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc als AOC geteelt. Daarnaast is hier ook de Limnio druif te vinden. De witte druiven variëteit Athiri, Assyrtiko en Rhoditis leveren hier lichte, frisse wijnen op. Epirus De wijngaarden van Metsovo in het noordwesten van Griekenland vlak bij de Albanese grens liggen in een bergstreek met zeer koude winters en zijn dan ook vaak maandenlang met sneeuw bedekt. Na de druifluisplaag werden de hellingen opnieuw beplant met Cabernet Sauvignon waaruit zeer krachtige wijnen ontstaan. In dezelfde streek produceert men uit de alleen hier voorkomende soort Debina, een lichte en droge witte wijn die parelt en een mild zoete smaak heeft. De Ionische eilanden Toeristen kennen de eilanden ten westen van Griekenland maar al te goed, vooral Corfu. Het milde klimaat is uitermate geschikt voor de druiventeelt, te meer omdat er voldoende neerslag valt. De traditionele appellation van de eilanden draagt de naam Verdea en is een witte wijn waarvan de smaak aan Rancio doet denken. Op het grootste eiland Kefalonia is de lichte witte wijn van de beroemde druif Robola van belang, die op het droge en bergachtige terrein zeer goed gedijt. De druivenrassen Mavrodaphne en Muscat leveren hier ook likeurwijnen en wijnen met een hoog restsuikergehalte. Rond Lefkáda op Lefkas groeien op terrassen tot op 800 meter hoogte Vertzami-druiven, waarvan een karakteristieke rode wijn met de bijnaam Santa Mavra, gezonde rode, gemaakt wordt. Thessalië In Thessalië worden grote hoeveelheden tafeldruiven verbouwd. Zoals in veel streken van Griekenland zijn ook hier echter onbekende en unieke druivenrassen te vinden, waarvan de wijnen in de streek zeer gewaardeerd worden. Bijvoorbeeld de Noir de Messenikola en de witte Batiki-druif. Langs de door toeristen drukbezochte kust van de Centraal Griekse streek wordt van de druivenvariëteiten Savatianó en Roditis de Nea Anchalios geproduceerd en ook een aantal goede droge witte wijnen, die men het beste jong drinkt. Op de uitlopers van de Olympos bevinden zich in een opmerkelijk landschap de wijngaarden van Rapsani. Eilanden in het oosten van de Egeïsche Zee Samos, Limnos, Lesbos en Chios zijn even bekend als legendarisch. Samos heeft één van de meest gerenommeerde wijnstreken van Griekenland. Uit het 2300 ha grote wijnbouwgebied komt één van de beste Muscatwijnen ter wereld. De wijngaarden lopen van de vlakten omhoog tot op zo n 300 meter hoogte en brengen druiven met zeer verschillende graden rijpheid voort. De appellation Muscat van Samos mag alleen maar gemaakt worden van Muscat Blanc a Petit Grains, die 98% van het wijnbouwareaal bestrijkt. De wijngaarden zijn vaak terrasvormig en de wijnstokken meestal in rijen van twee aangelegd. Het vulkaaneiland Limnos is duidelijk minder bergachtig dan Samos. Volgens de legende woonde Hefaistos hier, de god van het vuur en de smeden die bij de Romeinen Vulcanus heette. De ook op het Griekse vasteland wijdverbreide druivenvariëteit Limnio werd al door Aristoteles genoemd en levert een aangename rode wijn op. Net als op Samos wordt ook op Limnos een uitstekende Muscat gemaakt, maar dan van de Muscat of Alexandria, die als droge variant of als likeur aangeboden wordt. Cycladen Op de eilanden Paros en Santorini dwingt de dikwijls sterke wind de wijnboeren ertoe de wijnstokken laag te houden. Op Santorini vormt de wijnstok een soort korf, een even originele als unieke manier om de druiven te beschermen tegen hevige winden. De bodem van dit woeste vulkaaneiland bestaat uit leisteen en kalksteen. De wijngaarden trotseren de brandende zon doordat ze het vocht van de nacht opslaan. In het voor het eiland kenmerkende microklimaat kunnen uitstekende witte wijnen van de Assyrtikodruif tot rijping worden gebracht. De ooit sterk alcoholische witte wijn uit Santorini, die tegenwoordig vrijwel uitsluitend op moderne wijze gerijpt wordt, heeft een uitgebalanceerde verhouding van fruit, alcohol en zuurgraad. Ook een strowijn met de naam Liastos wordt er geproduceerd. Op Paros maakt men van het druivenras Mandelaria een mistella van met alcohol versterkte druivenmassa. Dodekanesos Op Rodos, in het uiterste zuidwesten van de eilandengroep Dodekanesos is men de oude wijnbouwtraditie trouw gebleven. Het eiland heeft twee verschillende landschapsvormen; de ene bestaat voornamelijk uit zandgronden, heeft nauwelijks heuvels en is blootgesteld aan de hete winden uit Noord-Afrika; de andere bevindt zich op hoogten tot ruim 1200 meter boven de zeespiegel en herbergt witte druivenrassen als Athiri en blauwe druivenrassen als Amorgiano, zoals de Mandelaria hier genoemd wordt. De appellation Rhodos heeft betrekking op deze druivenrassen en dit wijnbouwgebied. De witte wijnen zijn doorgaans fris en droog, de rode wijnen zijn milddroog en soepel. Ook de zoete Muscat van Rhodos wordt hier geproduceerd Wijnkenner Wijnkenner - 17

10 Oogst Australië 2014 In tal van Australische wijngebieden is de oogst 2014 nogal klein uitgevallen. Dit geldt voor zowel South Australia en Victoria waar het leeuwendeel van de productie vandaan komt, als voor het verre Western Australia. De reden voor die beperkte opbrengst hiervoor is een weerpatroon met te veel wind, regen en late vorst in het voorjaar. Daar staat dan een goede rijping tegenover dankzij koel maar zonnig weer. South Australia (Clare Valley, Barossa Valley, McLaren Vale, Eden Valley, Limestone Coast) kende een sterk wisselend groeiseizoen. Een seizoen van extremen met in het voorjaar late vorst en ongewone harde wind tijdens de bloei die de vruchtzetting bemoeilijkte en bladeren deed wegwaaien. Nachtvorst richtte nogal wat schade aan in Barossa en McLaren Vale. Gevolg van dit alles: 30 tot 40 % minder opbrengst dan normaal. De zomer was droog en heet, met zelfs naar Australische normen extreem hoge temperaturen. De pluk begon al eind januari voor wit en begin februari voor rood. Medio februari werd de pluk onderbroken door korte maar overvloedige regenval. Gedurende de rest van de oogst bleef het koel en droog. Hierdoor kon de rijping gelijkmatig verlopen bij relatief bescheiden suikerwaarden en was er geen druk van eventuele ziektes. De kwaliteit lijkt heel goed, met prima zuren in de witte en karakteristieke aromaprofielen voor de rode. Western Australia (Margaret River, Pemberton, Great Southern) kende een moeilijk begin en een goed einde van het groeiseizoen in de gebieden bij Perth. Margaret River had problemen met veel regen in het voorjaar en ook op ongewenste momenten daarna. De bloei en vruchtzetting werden er negatief door beïnvloed, met bij Chardonnay en Shiraz verliezen tot 70 %, terwijl de vochtige bodem wel extra ziektedruk veroorzaakte. Daarom ook hier een vrij kleine opbrengst. In Great Southern speelden deze problemen niet; daar lag de opbrengst juist wat hoger. Gunstig was dan weer dat de zomer hier droog was en niet zo warm als in het zuiden en ook dat de condities in de weken van de oogst ronduit perfect waren. Warme dagen afgewisseld met koele nachten maakten een optimale rijping mogelijk. Een happy end derhalve met zeer goede, uitgebalanceerde wijnen die over aromatische intensiteit en goede zuren beschikken. Tot de winnaars behoren ondermeer Cabernet en Shiraz. Victoria (Yarra Valley, Mornington Peninsula, Geelong, Heathcote, Grampians, Strathbogie Ranges) had net als South Australia een grillig groeiseizoen. Ook hier werd de bloei ernstig gehinderd, vooral die van Chardonnay en Pinot Noir, met opbrengstverliezen tot wel 50%. Dat gebeurde niet door wind, maar door lage temperaturen en regen. In de Yarra Valley had men bovendien last van meeldauw. De hete zomer deed de stokken in Victoria geen kwaad. De pluk begon begin februari en eindigde met een periode van koel weer in maart. Hierdoor zijn laat rijpende rassen als Shiraz en Cabernet sterk aromatisch uitgevallen, terwijl ook Chardonnay en Pinot Noir tot de winnaars behoren. Aan concentratie ontbreekt het die laatste twee niet dankzij het kleine volume Wijnkenner Wijnkenner - 19

11 Onbekend maar niet onbemind.. Deze rubriek brengt onbekende druivenrassen voor het voetlicht. Unieke druivenrassen die in de vergetelheid dreigen te geraken. Minder zuren in Cava Assyrtiko Binnen de cava-industrie bestaan serieuze plannen om de eisen voor de minimumzuurgraad van de druiven aan te passen. Concreet betekent dit een verlaging van 5,5 naar 5 gram per liter. De maatregel wordt ingegeven door problemen met te rijpe druiven, die deels worden toegeschreven aan veranderende klimatologische omstandigheden. De zomers zouden te warm geworden zijn, waardoor druiven te veel alcohol en te weinig wijnsteenzuur ontwikkelen. Regelmatig wordt daarom door producenten wijnsteenzuur toegevoegd aan de basiswijnen voor cava. De verwijzing naar (te) warme zomers lijkt niet uit de lucht gegrepen. In juli 2013 bedroeg de gemiddelde temperatuur in heel Spanje 25 graden Celsius, 1,6 graden boven het gemiddelde van de periode De Assyrtiko is één van Griekenlands inheemse druivenrassen die wij buiten Griekenland niet tegenkomen. De oorsprong van deze witte druif moeten wij zoeken op het eiland Santorini. Nog altijd bestaat de druivenaanplant op Santorini voor meer dan de helft uit Assyrtiko. De druif geeft met name op de vulkanische bodem van Santorini zeer fraaie resultaten. Zij ontwikkelt hier een geheel eigen karakter en de smaak is strak droog, met tonen van citrus, limoen en een verkwikkende, frisse toets. Zeer aangenaam tijdens de niet zelden zeer warme zomers op het eiland. Ofschoon de Assyrtiko in al haar vezels op en top Grieks is, heeft recent DNA onderzoek feilloos uitgewezen dat het een kruising betreft tussen twee andere Griekse variëteiten, namelijk de Gaidouria en de Platani. De oorsprong van deze twee soorten ligt dan weer op Thera, een Grieks eiland in de Egeïsche Zee, behorende bij de eilandengroep Cycladen. Buiten Santorini vinden wij Assyrtiko op meer plaatsen in Griekenland aangeplant. Maar daar geeft Assyrtiko doorgaans rondere en fruitiger wijnen. Wijnen die de aangename minerale toets vaak moeten missen. De druif is goed in staat om haar zuurgraad te behouden en dat is één van de redenen waarom de Griekse wijnboeren graag Assyrtiko gebruiken en aanplanten. In heel Griekenland nu reeds 2100 ha waar met name in het noordelijk deel van Griekenland en het schiereiland Chalcidice zeer mooie resultaten worden geboekt. Assyrtiko is zeer productief en een sterke groeier, die teruggesnoeid moet worden om er voor te zorgen dat het vocht niet in de grote takken blijft zitten, maar daar waar het wel gewenst wordt, namelijk in de druif zelf. Assyrtiko is resistent tegen echte meeldauw en valse meeldauw en de druif kan ook goed tegen de droogte. Niet onbelangrijk gezien het klimaat in Griekenland. Assyrtiko heeft een tamelijk harde schors en daarom kan deze druif ook goed tegen de harde wind die vaak op de eilanden waait. De trossen zijn compact met grote druiven die een grote hoeveelheid wijnsteenzuur vasthouden. Assyrtiko kent een zeer late bloei en ook een late oogst. Wanneer de Assyrtiko druif modern gevinifiëerd wordt, behoudt de wijn voldoende zuren en is dan ook zeer aromatisch. De aroma s van de Assyrtiko kun je als citroen en limoen beschrijven. De meeste Assyrtiko is bedoeld om jong te drinken en worden niet op hout gelagerd. Er is echter ook een houtgerijpte Assyrtiko en deze behoud haar zuren in de loop van de jaren. We vinden Assyrtiko ook in blends met Aidani- and Athiridruiven. In dat geval worden er, al sinds de Byzantijnse tijd, zoete wijnen van gemaakt. Als zoete wijn komen impressies van dadels en gedroogde vijgen in de geur naar boven. De laatste jaren wordt de druif steeds populairder en het wijnbouwareaal groeit nog steeds Astronomische grondprijzen in de Bourgogne Wijngaardgrond in de Bourgogne wordt almaar duurder, vooral wanneer het om grands crus gaat. In 2013 steeg de gemiddelde prijs per hectare in de Côte d Or tot , 5 % meer dan in Dat gemiddelde is samengesteld uit prijzen die variëren van slechts voor een hectare simpele AC Bourgogne (+ 6%) tot 4 miljoen voor een grand cru (+ 5%). Ter vergelijking: een hectare in Pauillac doet gemiddeld 2 miljoen. In een enkel uitzonderlijk geval kan de prijs voor zo n hectare grand cru in de Bourgogne echter wel oplopen tot een duizelingwekkende 9,5 miljoen! De cijfers zijn afkomstig van SAFER, een Franse instelling die zich bezighoudt met grondtransacties in de landbouw. Aangezien in Frankrijk successierechten gebaseerd zijn op de waarde van de grond, maken familiale bedrijven in de Bourgogne zich niet zonder reden zorgen over deze ontwikkelingen. Alleen kapitaalkrachtige groepen zouden zich op den duur nog eersteklas wijngaarden kunnen permitteren. Denk aan de aankoop van Domaine en Clos des Lambays eerder dit jaar door het concern LVMH. Nog een paar cijfers. Een hectare premier cru voor rood in de Côte d Or kostte in (+ 5%), een hectare premier cru voor wit 1,27 miljoen (+4%). Een opvallende stijging deed zich voor in Chablis, waar de prijs voor een hectare premier cru met 22% omhoog schoot tot Prijzen die ooit een keer terugverdiend zullen moeten worden Wijnkenner Wijnkenner - 21

12 Oogst Chili 14 Zware nachtvorst van ongekende omvang in het voorjaar is verantwoordelijk voor een van de kleinste Chileense oogsten in jaren. Het zwaarst getroffen waren de knoppen van Chardonnay en Sauvignon bij de witte rassen en Pinot Noir en Merlot bij de blauwe. Met name in gebieden als Casablanca, Leyda en Bío-Bío waren de gevolgen dramatisch. Gebieden meer landinwaarts kwamen er minder dramatisch van af, maar niettemin. Al met al liggen bij de meeste rassen de opbrengsten 20 tot 50 % onder het normale niveau. Toch was het niet louter kommer en kwel, want het vervolg van het seizoen was gedroomd qua meteorologische omstandigheden. Het ideale warme en droge weer tijdens voorjaar en zomer in combinatie met terughoudende irrigatie tijdens de zomermaanden gaven geen enkele kans aan ziekten, waardoor 2014 een heel schoon jaar was. Het kleine volume ging daardoor gepaard met een voortreffelijke kwaliteit over de hele breedte. De wijnen van druiven als Cabernet, Carmenère en ook Carignan hebben veel concentratie en smaak. Het onvermijdelijke gevolg van de zo kleine oogst laat zich raden: de prijzen voor bulkwijnen zijn spectaculair gestegen Médoc zwaar getroffen door hagel Châteaux in het noorden van de Médoc hebben een zware klap moeten incasseren. In de nacht van de eerste op de tweede Pinksterdag zijn hun wijngaarden geteisterd door een vernietigende hagelbui. In een kwartier tijd verloren tal van bedrijven in de zone tussen Lesparre en Saint-Yzansde-Médoc een groot deel van hun oogst In totaal heeft hectare wijngaard schade opgelopen. Slecht nieuws na het problematische 2013 met zijn coulure en extreem klein uitgevallen oogst. Behalve in de twee genoemde gemeentes hebben ook wijngaarden in Prignac, Ordonnac, Saint-Germain d Esteuil, Civrac, Couquèques, Saint-Christoly en Blaignan zware schade opgelopen. Aan de andere kant van de Gironde was het hevig raak in de Charente, het cognacgebied. Daar is naar schatting 10 % van de totale aanplant in meerdere of mindere mate getroffen en zijn bepaalde gevallen percelen volledig verwoest. Ook in rest van Frankrijk heeft noodweer op 8 en 9 juni voor grote problemen in de agrarische sector gezorgd. Oogst Uruguay 2014 Uruguay heeft het net als andere, zij het veel grotere, wijnlanden in ZuidAmerika lastig gehad met zijn oogst Ook hier vroor het in oktober gemeen en regende het in januari te veel voor het mooi. In plaats van de aanvankelijk voorspelde ton druiven kon er zodoende maar ton worden binnengehaald, goed voor een kleine hectoliter wijn. Zeker in vergelijking met het superjaar 2012, toen ton geoogst werd, is dat aan de magere kant Wijnkenner

13 Puglia Puglia is samen met Veneto en Emilia-Romagna één van de grootste wijnproductiegebieden van Italië. Puglia vormt de hak van Italië en grenst aan de Adriatische Zee. Er was een tijd dat de wijnen uit dit deel van Italië nauwelijks bekend waren. Het was het productiegebied van liters massawijn, bulkwijnen ook die tegen de laagste prijzen werden verhandeld en niet zelden werden versneden met andere wijnen. De kentering kwam aan het eind van de jaren negentig van de vorige eeuw. Een aantal producenten sloeg de handen ineen en kwam met wijnen op de markt die zich onderscheiden door kracht en intensiteit in smaak. Dankzij de gunstige ligging, de kwaliteit van de bodem en het heuvelachtige paesaggio, landschap, kunnen er in de regio Puglia goede kwaliteitswijnen worden gemaakt. Het gebied kent maar liefst 25 DOC-zones en 6 IGT s, dat nog steeds slechts 4% van het totale wijnaanbod omvat, en ruim hectare aan wijngaarden. De streek is wereldwijd bekend vanwege haar goede wijnen zoals de Negroamaro, Primitivo en Salice Salento. een droge, volle en zachte smaak. Deze rode wijn is in de afgelopen jaren enorm populair geworden in zowel Italië als in het buitenland. Door zijn gusto, of te wel zijn smaak, is de wijn perfect te combineren met (rood) vlees en pastagerechten. Naast de rode wijn is er ook een heerlijke, frisse en fruitige rosé te koop, de Salice Salentino Rosato. Bekijken we Puglia wat nauwkeuriger dan steekt één specifiek deel van Puglia duidelijk boven de rest uit; het is de streek Salento. Salento ligt in het zuiden van de streek en vormt als het ware een schiereiland. De streek wordt gevormd door de gehele provincie Lecce en delen van de provincies Tarente en Brindisi. Tot de Salento behoort ook de Kaap van Otranto, het meest oostelijke puntje van Italië. Een groot deel van de inwoners van de streek streeft naar een onafhankelijke regio Salento, naar afscheiding van de regio Apulië. In het hart van de Salento liggen zo n negen dorpen waar nog Grieks gesproken wordt. De twee grootste plaatsen zijn Martano en Calimera. Onder de Leverano DOC vallen zowel witte wijnen, gemaakt van druiven Malvasia bianca en Bombino Bianco, als een aantal rode roséwijnen van de druiven Negroamaro, Malvasia nera, Sangiovese Montepulciano. Vooral de droge witte wijnen passen uitstekend visgerechten. Door de toenemende vragen vanuit het buitenland naar wijnen van één bepaald druivenras, is er een herwaardering ontstaan voor de inheemse druivensoorten uit Puglia. De meest gebruikte druivensoort is de Primitivo, ook wel de voorvader van de Californische Zinfandel genoemd. De rode wijnen van deze druif zijn vol en droog van smaak. De bekendste wijnen van de Primitivo worden gemaakt onder de DOC Primitivo di Manduria. Deze wijn komt uit de provincie Taranto en is vol en fluweelachtig van smaakt. Hierdoor past de wijn goed bij pastagerechten en Italiaanse kaas. In de regio Puglia bestaan overigens meerdere kwaliteits wijnen met een DOC-status. Een bekende DOC afkomstig uit de provincie Bari is de Locorotondo. Deze wijn wordt vervaardigd in een karakteristiek gebied van Puglia dat bekend staat om de zogenaamde trulli, witte kegelvormige huisjes. Uitsluitend witte wijnen van de Verdeca en Bianco d Alessano druif krijgen de status van deze DOC. De wijnen zijn zacht en droog van smaak met een lichtgele colore, kleur, en groene reflecties. de en en bij In het noorden van Puglia worden over het algemeen rode wijnen gemaakt van de druivensoorten Bombino nero en Uva di Troia, eventueel aangevuld met Sangiovese, Aglianico en Montepulciano druiven. De bekendste DOC van deze streek is de Castel del Monte. Hieronder vallen de rode wijnen van de Aglianico en Uva di Trioa druif, waar tevens frisse en fruitige rosé s van worden gemaakt. ProChile wijnproeverij Chili is s werelds 4e grootste wijnexporteur van gebottelde wijn, na Spanje, Italië en Frankrijk. In 2013 heeft Chili liter gebottelde wijn naar Nederland geëxporteerd met een waarde van ,873, een daling in volume van 3,22% ten opzichte van 2012 en een groei in waarde van 0,91% wat de toename van de afzet van Chileense wijnen in de hogere prijsklassen op de Nederlandse markt weergeeft. Absolute smaakmaker in Puglia is de Negroamaro. Maar ook de Malvasia Nera geeft mooie wijnen. Beide druivenrassen mogen gebruikt worden voor de Salice Salentino. Een rode wijn met DOC status en met De Eight Sense is ook 100% Negroamaro en heeft een diep robijnrode kleur met paarse tinten. De wijn heeft een intens en geparfumeerd boeket met een rijke diversiteit aan rijp fruit. De Eight Sense is plezierig, harmonieus en fluweelzacht van smaak. Een goede combinatie met gamba s van de grill, pizza s en oudere kazen. Ook bij meer stevigere maaltijden, zoals vlees, wild, gegrilde vis komt de Eight Sense goed tot zijn recht Wijnkenner Artikelnummer: Op maandag 8 september organiseerde ProChile, het Export Promotie Bureau van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van Chili, de jaarlijkse wijnproeverij van Chileense wijnen. Deze wijnproeverij werd bewust gehouden tijdens de Drank & Pakket Expo opdat zoveel mogelijk geïnteresseerden deze wijnproeverij konden bezoeken. Op de proeftafel stonden de series Queulat en Grey met niet in de laatste plaats de icon wine Pangea Syrah. Een krachtige volle wijn. Puurheid en elegantie van het Chileense fruit! De wijnproeverij was een mooie gelegenheid om de puurheid en de finesses van de wijnen van Viña Ventisquero goed onder de aandacht te brengen. Tijdens de wijnproeverij waren er meer dan honderd wijnen te proeven van in totaal meer dan vijftien producenten. Deze producenten waren afkomstig uit de verschillende wijnregio s van Chili. In combinatie met de wijnproeverij werd er door ProChile ook een masterclass over biologische wijnen waaronder de Ventisquero Grey GCM en de nieuwste innovaties in de Chileense wijnbouw gegeven. Gastspreker was Alvaro Arriagada van Wines of Chile en Noelia Orts, wijnmaakster bij Emiliana. Het wijnhuis Viña Ventisquero werd op de wijn proeverij vertegenwoordigd door Mark Drendel. Wijnkenner - 25

14 Michel van Tuil Duitse (wijn)humor!! Afgelopen voorjaar hebben we met onze proefclub een uitstapje gemaakt naar de Duitse wijngebieden Mosel en Rheingau. Inclusief aanhang werden we `s morgens om elf uur verwacht bij het wijnhuis Deinhard in Koblenz. Na een bezichtiging van de schitterende gewelfde kelders met een leerzame uitleg over het ontstaan van het bedrijf en de toekomstfilosofie, werd ons een proeverij aangeboden. Doordat het programma wat was uitgelopen werd het proeven in een moordend tempo afgeraffeld. De keldermeester vertelde iets over de wijn en een jongedame stond achter een kamerscherm de flessen te openen, om daarna na zijn roepen Fraülein, nächste Wein bitte! de proefglazen te vullen. In nog geen half uur tijd testten twaalf wijnen onze smaakpapillen, variërend van mousserende wijnen, droge riesling, pinot blanc, rosé, Beerenauslese en Eiswein. Hierna werd er snel afscheid genomen en stonden we buiten verbaasd elkaar aan te kijken om daarna in een lachen uit te barsten onder het roepen van Fraülein, nächste Wein bitte! Na een korte rit genoten van een heerlijke lunch tussen de wijnranken. Er stonden `s middags nog twee proeverijen gepland in de Rheingau. Om te beginnen bij Schloss Vollrads. Na een hartelijke ontvangst kregen we een met humor gebrachte rondleiding met onder andere een kelder met oude wijnen uit de 19de en 20ste eeuw van uitsluitend riesling druiven. Hierna een proeverij van rieslings van droog naar edelzoet, met als absolute hoogtepunt een Eiswein uit Na een hartelijk afscheid zijn we richting Schloss Johannisberg gereden. Ook hier werden we allervriendelijkst ontvangen en kregen we uitleg over het ontstaan van dit gerenommeerde Schloss met ook een bezoek aan de wijngaarden en de kelders. Daaropvolgend een indrukwekkende proeverij van rieslings met begeleidende hapjes, en dat alles met een glimlach en leuke wijnanekdotes gebracht. Tegen een uur of zes ingecheckt in ons hotel in Assmannshausen. `s Avonds genoten van een heerlijk diner met fraaie rieslings en spätburgunders. Terug in het Hotel hebben we in de tuin op het terras nog wat gedronken. We werden door de bediening gemaand zachtjes te praten, daar anders de andere gasten last van ons zouden hebben. Het grappige was dat er om de zeven à acht minuten een goederentrein op nog geen twintig meter passeerde, waarbij alles begon te trillen met daarbij een hels kabaal. Een mooi staaltje Duitse humor vonden wij. Na een welverdiende nachtrust en een stevig ontbijt zijn we op ons gemak terug gereden naar huis. Een wijnreis om nooit te vergeten, met topwijnen en veel gezelligheid. Met vriendelijke wijngroet Michel van Tuil Deze wijnen van Baron Philippe de Rothschild verdienen het om in een mooie geschenkdoos te worden weggegeven als cadeau aan familie, vrienden of een goede relatie. Rood boven 15,- Tweede plaats: Ventisquero Grey Glacier Single Block GCM 2012 Importeur: De Monnik Dranken Opvallende geschenkverpakkingen voor de Mouton Cadet wijnen van Baron Philippe de Rothschild Bij De Monnik Dranken zijn diverse soorten en maten verkrijgbaar: B.P.de ROTHSCHILD wijnkist 4, MOUTON CADET geschenkcilinder rood 1, MOUTON CADET giftbox voor 2 fl. rood 1, MOUTON CADET giftbox voor 2 fl. wit 1, MOUTON CADET giftbox voor 3 fl. rood 1,50 Zolang de voorraad strekt Wijnkenner Wijnkenner - 27

15 Recepten Traditionele hachee met gebakken appeltjes Hoofdgerecht voor 4 personen. Vrij makkelijk, Langer dan 60 minuten Ingrediënten 500 g runderlappen, in blokjes gesneden (hacheevlees) 3 uien, in ringen gesneden 1 eetlepel bloem 1 klont margarine 1 dl kalfsjus water scheut azijn kruidnagels laurierblaadje 4 appels, in plakjes, gebakken in margarine Bereiding Fruit kort de ui en bak de blokjes hacheevlees stevig aan in de margarine tot ze goudbruin zijn. Bestrooi ze met bloem en blus ze af met de kalfsjus, azijn en water. Voeg het laurierblaadje en de kruidnagels toe. Gaar het geheel goed door, gedurende ongeveer twee uur. Serveer de hachee met aardappelpuree en de gebakken appeltjes. lap van ongeveer 3 mm dik. Bestrijk de randen met eidooier. Haal de ossenhaas uit de plasticfolie en verpak hem in het bladerdeeg. snijd eventueel overtollig bladerdeeg weg en bestrijk het pakketje met eidooier. Leg het geheel met de naad naar beneden in een ondiepe, ingevette ovenschaal en bak in 30 minuten goudbruin. Wijnsuggestie: Eight Sense, Negroamaro Salento Artikelnummer: Taartje van varkensrollade, zuurkool en appelstroopsaus Voorgerecht (Zomer) voor 4 personen. Makkelijk, minuten Ingrediënten 400 g varkensrollade 50 g boter 2 uien, grof gesneden 100 g winterpeen in plakken 2 teentjes knoflook, gepeld en gehalveerd 2 kruidnagels 2 blaadjes laurier 2 takjes tijm Bereiding 28 - Wijnkenner Hoofdgerecht voor 4 personen. Vrij moeilijk, minuten Ingrediënten 200 g Ardenner ham 5 plakjes bladerdeeg, uitgerold tot een lap van cm doorsnee Broodkruim van 1 snee brood 25 g roomboter 1 sjalotje, gesnipperd 1 teentje knoflook, fijn gesneden 300 g witlof, twee keer gehalveerd 150 ml room 3 eieren 100 g geraspte Gruyere Bereiding 1. Verwarm de oven voor op 200 graden. Vet een springvorm van 18 cm doorsnee in en bekleed die met het uitgerolde bladerdeeg. 2. Bestrooi de bodem met het broodkruim. 3. Verwarm de boter in een koekenpan en fruit hierin de knoflook en het sjalotje glazig. Voeg de witlof toe en bak deze vijf minuten mee. daarna af laten koelen. Wijnsuggestie: 4. Meng de room met de eieren en de kaas. Klop dit goed door. Andeluna, Altitud Chardonnay Op smaak brengen met zout en peper. Artikelnummer: Leg de witlof met het sjalotje en de knoflook in de vorm met om elke kwart stronk witlof een opgerolde plak Ardennerham en schenk het roommengsel eroverheen. 6. Plaats de vorm vervolgens minuten in de oven totdat een goudbruin korstje is ontstaan. Klapstuk met aardappelmousseline, specerijen peertjes en in spek verpakte spruitjes Hoofdgerecht voor 4 personen. Vrij moeilijk, Langer dan 60 minuten 250 ml kippenbouillon 4 eetlepels appelstroop 500 g zuurkool 30 g roomboter 1 appel ( Jonagold), in plakjes gesneden 1 glas witte wijn 400 g aardappelpuree Garneerring, ter grootte van rollade 1. Kruid de varkensrollade met peper en zout en laat deze rondom dichtschroeien in een pan met hete boter. Verwarm onder tussen de oven voor op 160 graden. 2. Voeg de ui, peen, knoflook, kruidnagel, laurier en takjes tijm toe en bak deze even mee met de rollade. 3. Blus af met de bouillon en doe het geheel in een ovenschaal. Laat de rollade ongeveer Wijnsuggestie: minuten in de oven garen tot een kerntemperatuur van 58 graden. Draai het vlees af en toe Woelfelin, Pinot Gris om en bedruip het met de jus. Alsace A.C. 4. Stoof ondertussen de zuurkool geduren de 15 minuten in de roomboter, samen met de Artikelnummer: appelplakjes en een glas witte wijn. 5. Haal de rollade uit de oven, dek af met aluminiumfolie en laat rusten. 6. Verwarm de braadjus, samen met de groenten, op het vuur en voeg de appel stroop toe. Zeef de saus en laat even in koken. 7. Snijd de rollade in plakken. Leg een garneerring, die ongeveer de doorsnede heeft van de rollade, op het bord. Begin met een laagje puree, 2 plakjes rollade, de uitgelekte zuurkool en weer een laagje puree. Herhaal dit op alle vier de borden. Garneer met de saus van appelstroop. De recepten zijn beschikbaar gesteld door de Keurslager. Meer recepten vindt u op: Quiche van wit lof met Ardenner ham en Gruyere Ingrediënten 500 g klapstuk doorregen met vet 1 ui, in ringen gesneden 1 fles rode wijn 2 teentjes knoflook 3 takjes tijm 200 g spruitjes 200 g gerookt spek, gesneden Voor de aardappelmousseline met zaanse mosterd 1 kg gaar gekookte aardappelen 1/2 dl room 100 g roomboter 1 eetlepel Zaanse mosterd Voor de peertjes 2 Conference peertjes, geschild en in partjes Halve citroen 1 laurierblad Scheutje witte wijn 1 pijpkaneel 200 g suiker 3 kruidnagels Bereiding 1. Kook de stoofpeertjes met alle ingrediënten in ongeveer 1 uurtje gaar op een laag vuur. Wijnsuggestie: 2. Bak de klapstuk, uien en knoflook aan in een flinke klont margarine en blus af met de rode wijn. Croix de Vignes, Gaar de klapstuk in 3,5 4 uur op een laag vuur of in de oven op 130 graden met het deksel op de pan. Ventoux AOP 3. Maak de spruitjes schoon en blancheer ze in ruim water. Rol ze in de plakjes spek en doe ze Artikelnummer: in een pannetje met een klontje boter. Zet ze warm weg. 4. Pureer de gekookte aardappelen en meng deze met de opgekookte room en boter, voeg mosterd toe en breng op smaak met peper en zout. 5. Serveer de klapstuk met de mousseline, spruitjes en de peertjes. De recepten zijn beschikbaar gesteld door de Keurslager. Meer recepten vindt u op: Wijnkenner - 29

16 De kracht van het etiket door Raymond van Oudshoorn Château Pétrus, Château Margaux, Château l Evangile, Pommard, Clos de Vougeot, Vega Sicilia, Sassicaja. Zomaar enkele namen van wijnen die welbeschouwd geen etiket nodig zouden hebben voor verkoop. Een eenvoudig handgeschreven post-it memo zou al volstaan. Voor een wijnkenner spreekt het etiket boekdelen. Het geeft de nodige informatie van producent, regio en jaartal waarop de keuze van aankoop gebaseerd wordt. Ik werd pas met mijn neus op de feiten gedrukt toen ik een restpartij Spaanse wijnen op de kop had getikt. Ik kwam tot de ontdekking dat de consument met heel andere ogen naar een etiket kijkt. Destijds was ik nog werkzaam voor Mitra en laten proeven in de winkel was niet ter sprake. Een geweldig mooie Crianza met 6 maanden hout en 18 maanden flesrijping. Vol, vlezig en warm, een echte spreekwoordelijke speld in de hooiberg die ik kon verkopen voor 3,99 en toch nog een ruime marge overhouden. Al snel raakte ik de tel kwijt hoe vaak ik te horen kreeg: Ik vind het etiket niet mooi. Het etiket is niet drinkbaar, maar heeft wel degelijk een doorslaggevende betekenis bij aankoop. Die partij wijn was simpelweg onverkoopbaar. Pas na (illegaal) de wijn te hebben laten proeven was die hele partij zo weg. Als zelfstandig ondernemer heb ik inmiddels een aardige naam opgebouwd bij mijn clientèle en komen ze met complete lijsten van gerechten waar ik de wijn bij uit moet zoeken. Wijn-spijs combinaties zijn altijd al mijn hobby geweest en met 26 jaar ervaring kom ik nauwelijks meer voor verrassingen te staan. Toch blijf je cliënten houden die graag zelf op zoek gaan naar die ene lekkere fles wijn en daar ik geen slechte wijnen verkoop kunnen ze rustig hun gang gaan. Toch bleef het mij biologeren wat men doet besluiten een fles wijn te kopen. Maar liefst 12 vrije middagen heb ik research gedaan. Bij diverse supermarktketens in verschillende plaatsen ben ik, na afspraak, een middagje bij het wijnschap gaan zitten met blocnote en pen. Opvallend genoeg, net als bij mij in de winkel overigens, is dat 90% van de wijnaankopen geschied door vrouwen. En indien men niet genoeg verstand heeft van wijn is het kennelijk geheel afhankelijk van de kunstsmaak van de vrouw, want een etiket is immers niets meer dan een klein schilderijtje die de fles versiert, waar men mee thuis komt. Ik had een vragenlijst samengesteld die de lading moest dekken, maar ik heb antwoorden gekregen van bijzonder lachwekkend tot momenten dat ik huilend onder mijn tafeltje wilde gaan zitten, maar dit terzijde. 17% koopt stellig altijd dezelfde wijn. Op mijn opmerking dat ze toch ook niet elke dag spruitjes eten werd veelvuldig geantwoord dat ze deze wijn kennen en al die andere niet. Ik zou een slechte ondernemer geweest zijn als ik deze kopers niet getracht had mijn kant op te slepen met als argument dat ze bij ons de wijnen kunnen proeven. 8% heeft wel enige kijk op wijn en gaan dan ook serieus te werk voor het schap. En dan. gaat 75% van deze vrouwen simpelweg af op het plaatje waarbij prijs pas op de tweede plaats komt. Veruit de meeste van deze vrouwen verkiezen een modern etiket met veel schreeuwende kleuren, met als argument dat wanneer het plaatje leuk is, de wijn ook wel goed moet zijn. Echter als de prijs mede een rol gaat spelen kiest men voor een gat waar al vele flessen weg zijn, want dat moet goed zijn omdat er al meer flessen van verkocht zijn. Mijn argument dat als iemand anders dat lekker vindt nog niet wil zeggen dat zij dat ook vindt deed niet ter zake. Daarnaast is er ook een selecte groep die afgaan op expertise van derden. De proefnotities van onze wijnnotabelen schijnen dus toch nog ergens goed voor te zijn. Zelf ben ik niet gecharmeerd van proefnotities, want ze kunnen onmogelijk langs mijn verhemelte proeven. Daarbij; Stop een wijnschrijver wat geld in zijn mond en hij schrijft een lyrisch en poëtisch verhaal over de wijn zodat je bijna bij het lezen al gaat zitten kwijlen. Ik heb dan ook een absolute hekel aan meneer Parker met zijn gewauwel en zijn gewraakte puntensysteem. Een wijn die hij 96 punten gaf zou bij mij de 46 punten nog niet halen. Hiermee wil ik dus zeggen dat het puur van je eigen beleving uit moet gaan. En dat proeven een momentopname is laat ik in dit stukje maar even terzijde. Een etiket is ook een gewraakt middel voor de psyche en kan vooroordelen met zich mee brengen. Zo heb ik eens een Masterclass van Frank Smulders bij mogen wonen waar op de proeftafel een fles Château Pétrus verscheen met aan zijn (edele) zijde een fles Vin de Pays d Oc Merlot. Opvallend was dat men de Pétrus de hemel in prees en de Vin de Pays natuurlijk afkraakte. Het feit wilde dat meneer Smulders de flessen had overgeschonken, dus de Vin de Pays bevatte de Pétrus en vice versa. Puur door het tonen van het etiket kreeg men dus ineens een heel andere smaakperceptie. Laat ik voorop stellen dat er tegenwoordig (met uitzondering uiteraard) geen slechte wijnen meer worden gemaakt, maar ik ben tot de conclusie gekomen dat je de meest verschrikkelijke uilenpis kunt bottelen en wanneer je daar een frivool met kleurtjes bedekt etiketje op plakt verkoop bijna garandeert. Let wel dat ik hier over supermarktsegment spreek en niet over slijters en of wijnspeciaalzaken. Echter aangezien de grootste stroom wijn via supermarktkanalen wordt verspreid heb ik deze research dan ook in de supermarkt gedaan Wijnkenner

17 Wijnquiz In elke uitgave van de Wijnkenner wordt uw kennis op het gebied van wijn op de proef gesteld. Doe mee en maak kans op leuke wijn prijzen. 1. Meteen maar een moeilijke vraag; welke wijngaard bevindt zich bovenaan de Cortonheuvel en grenst dus direct aan het Bois de Corton? A. Les Fichots B. Les Talmettes C. Les Lanquettes 5. De Montagne de Reims herbergt naast een aantal grand cru wijngaarden ook een aantal premier cru wijngaarden. Welke van onderstaande wijngaarden is een premier cru? A. Bouzy B. Cernay-Lés-Reims C. Chamery 2. Welk dorp ligt direct ten noorden van Aloxe-Corton? A. Savigny-Lés-Beaune B. Chorey-Lés-Beaune C. Ladoix-Serrigny 6. Welke grand cru wijngaard in Chablis heeft de grootste oppervlakte? A. Vaudésir B. Bougros C. Les Clos Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen In welk departement bevindt zich de wijngemeente Vouvray? A. Indre-et-Cher B. Indre-et-Loire C. Loir-et-Cher 7. Verdicchio di Metalica vinden wij in de Italiaanse streek: A. De Marken B. Molise C. Apulië Helaas kunnen we dat niet zeggen van onze grote `vriend` Wiebers. We zijn ondertussen al in de 9de maand van het jaar aanbeland en ondanks dat er al meerdere malen, door verschillende bronnen, cijfers en rapportages zijn verstrekt blijft dhr. Wiebers bij zijn standpunt: `Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën stelde echter dat de maatregel wel degelijk meer geld oplevert en dat de problemen in de grensstreek ook te maken hebben met bevolkingskrimp 1. Al eerder schreef ik over zijn houding naar en gegoochel met cijfers. Eerder gaf hij aan dat volgens hem de cijfers aangaven dat er meer geld binnenkwam, maar ondertussen weten we al uit meerdere bronnen o.a. de slijtersunie 2, CBs en de Bovag dat hij op zijn minst deed alsof zijn neus bloedde. Nu gaat hij echter een stap verder. Waar hij medio maart nog zei dat de cijfers van de eerste periode gunstig genoeg waren om het beleid niet te hoeven aanpassen of terug te draaien, is er nu andere informatie bekend. Er zijn wederom door diverse partijen dossiers aangeboden die laten zien dat de rooskleurige cijfers (misschien een kleine hint: zou dat het iets te maken zou kunnen hebben met de inkopen van o.a. slijters eind december 2013 die in 2014 worden afgerekend? ) die hij presenteerde over de eerste drie maanden van het jaar gelogen of in ieder geval grof gemis interpreteert zijn. Ik ben blij dat er in ieder geval nog partijen bezig zijn met de strijd, in de hoop dat dhr. Wiebers eindelijk de juiste stap gaat nemen. Helaas is het voor collega slijters, pomphouders en caféhouders in sommige gevallen te laat. Omdat Wiebers het niet ziet of niet wilt zien, is het voor hun te laat. Dit is niet alleen diep triest, maar ook nog een brevet van onvermorgen voor hem. Hij heeft niet alleen niet van zijn eigen eerder gemaakte fout(en) geleerd, maar ook niet van die van zijn voorganger. Jammer dat hij geen eigen zaak heeft, wellicht dat hij dan zou realiseren hoe belangrijk het is om je fouten in te zien, er van te leren en ze te gebruiken om je koers te veranderen. Zou het kunnen zijn dat hij zo n laconieke houding heeft omdat het hem niet in zijn portemonnee raakt? Geef het gewoon toe dhr. Wiebers, je hebt fouten gemaakt! Analiseer alle data die je aangereikt hebt gekregen, pak de stukken van medio 2003 erbij en verleg je koers. Laat zien dat je een leider bent en geen volger. Tijd voor een kleine road trip naar Houten, wat de Drank en Pakket expo mogen we niet missen natuurlijk! 4. Vouvray staat bekend om de aanplant van: A. Chenin Blanc B. Auxerrois C. Cot Stuur uw oplossing voor 30 november 2014 naar: mike.overvliet@monnik-dranken.nl met duidelijke vermelding van naam, klantnummer en telefoonnummer. Winnaars krijgen automatisch bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Onder de goede inzenders verloten wij een exemplaar van de Grote wijn encyclopedie van Christian Callec De antwoorden van de prijsvraag in de afgelopen zomereditie: a, b, b, a, c, a, b, c, a, c. 8. Welk Spaans wijngebied kreeg als eerste in 1991 de benoeming tot Denominacion de origen Calificada, kortweg DOCa? A. Priorato B. Rioja C. Ribeiro del Duero 9. Rondom Priorato ligt een ander wijngebied dat luistert naar de naam: A. Tarragona B. Terra Alta C. Montsant 10. Welk van onderstaand druivenras uit Portugal is wit? A. Encruzado B. Alfrocheiro C. Aragonez Slijterij Bie de Bolle Dorpsstraat BB Heinkenszand biedebolle@zeelandnet.nl Sjoerd de Zwart 1 Bron: Nu.nl kabinet-handhaaft-accijnsverhoging-diesel.html 2 Bron: slijtersunie overheid-verslikt-zich-in-accijnsberekening/ 32 - Wijnkenner Wijnkenner - 33

18 Dalende prijzen voor Bordeaux Bordeaux heeft voor het derde opeenvolgende jaar te maken met dalende prijzen, een trend die inzette nadat in 2011 een recordhoogte was bereikt dankzij de alom bejubelde oogstjaren als 2009 en Wijnen die toen overigens nog niet in gebottelde vorm op de markt waren. Sindsdien zijn de prijzen voor de topwijnen de selecte groep van slechts enkele tientallen châteaux die publicitair de meeste aandacht trekt gemiddeld met 40 procent gezakt, ook die van vermeend grote jaren. Aldus de bevindingen van het Londense Liv-ex, een belangrijk internationaal platform voor de handel in Bordeauxwijnen. Liv-ex signaleert ook een apathische reactie van de markt op de voorverkoop van Slechts voor een handjevol wijnen zou er enige serieuze vraag geweest zijn. Een oplevende belangstelling is er wel voor wijnen uit 2011 die nu gebotteld en wel op de markt zijn. Ze zijn de goedkoopste van de recente jaren en hebben de zegen van Robert Parker gekregen. Agenda 13 oktober 2014 Proeverij wijnen uit Portugal Den Haag, Residentie van Z.E. de Ambassadeur van Portugal Info: Portugese handelsafdeling, 20 oktober 2014 Proeverij Friulano & Friends Sofitel Legend The Grand Info: Melman Communications, en 27 oktober 2014: Perswijn Najaars Proeverij Meer informatie: 20 januari 2015 France Vins 2015 Oogst Nieuw-Zeeland 2014 Als er op het eind geen regen was gevallen, zou Nieuw-Zeeland een grandioze oogst hebben gehad. Nu net niet. Toch is 2014 weer een heel goed jaar, althans voor diegenen die op tijd konden plukken. Sleutelwoord: beheersing van de rendementen. Want 2014 was op zijn zachtst gezegd uitbundig. Met een opbrengst van tot druiven leverde het 29 % meer op dan Gelet op de sterke internationale vraag komt dat goed uit. Plaats: Hotel Casa 400 te Amsterdam Info: Sopexa, , North Island (Gisborne, Hawke s Bay, Martinborough) Promising grapes: Syrah, Pinot Noir, Chardonnay, Sauvignon Blanc. Het grootste deel van het seizoen waren de omstandigheden gunstig. Zo gunstig dat al vroeg geplukt kon worden, d.w.z. vanaf 1 maart. Dit was ideaal voor telers van vroeg rijpende rassen. Wie het van later of echt laat rijpende rassen als Cabernet of riesling moest hebben, trof het minder. Begin april bracht aanhoudende regen die de rijping zo goed als blokkeerden. Plukken voor de regen bleek daarom van cruciaal belang. Werkelijk problematisch was de situatie voor rassen als Cabernet en riesling die niet aan volledige rijping toe kwamen en daarom vaak ongeplukt aan de stok moesten blijven hangen. Goedmakers zijn het ruime volume en de goede kwaliteit wanneer er op tijd geplukt kon worden. Syrah, Chardonnay en Pinot Noir deden het heel goed. South Island (Marlborough, Canterbury/Waipara, Central Otago, Nelson) Een zacht voorjaar en een dito zomer resulteerden in het vroeg uitbotten van de stokken, een probleemloze bloei en een in potentie groot oogstvolume. Beheersing van het rendement door vroegtijdig een groene pluk door te voeren was van essentieel belang om een goede kwaliteit van het fruit te waarborgen. Wie te veel, en daarmee nog niet rijp fruit had hangen op het moment dat het tijdens de pluk zwaar begon te regenen, moest daar uiteindelijk duur voor betalen. Dankzij het goede weer begon die pluk overigens al vroeg, op 25 februari. Dat bleek achteraf een gelukkige omstandigheid, want in de tweede week van april begon het te regenen, en dat zou tien dagen lang duren. Wie er op tijd bij was, kon dik tevreden zijn met druiven als Sauvignon, Chardonnay en Pinot Noir Wijnkenner

19 Imported and distributed in Holland by De Monnik Dranken / Oldenzaal Holland.