INHOUD. De context waarbinnen we werken: De gezamenlijke opdracht: De beschreven doelen en betrokkenen: De werkgroepen...

Transcriptie

1 Projectplan Excellentie programma basisonderwijs INHOUD De context waarbinnen we werken:... 2 De gezamenlijke opdracht:... 3 De beschreven doelen en betrokkenen:... 4 De werkgroepen... 6 Het activiteitenplan... 7 Deelnemende partners: Schoolbestuur Samen tussen Amstel en IJ met als vertegenwoordigende scholen: OBS Aldoende, OBS Laterna Magica, OBS De Pinksterbloem, OBS 5 e Montessori, OBS Steigereiland, OBS 8 ste Montessori. Cosmicus Montessori Lyceum Amsterdam Expertise-centrum Wetenschap en Techniek Hogeschool van Amsterdam-PABO Datum:

2 Projectplan Excellentie programma basisonderwijs: Deelnemende partners: Schoolbestuur Samen tussen Amstel en IJ met als vertegenwoordigende scholen OBS Aldoende, OBS Laterna Magica, OBS De Pinksterbloem, OBS 5 e Montessori, OBS Steigereiland, OBS 8 ste Montessori. Cosmicus Montessori Lyceum Amsterdam Expertise-centrum Wetenschap en Techniek Hogeschool van Amsterdam-PABO DE CONTEXT WAARBINNEN WE WERKEN: Binnen de kwaliteitsagenda Primair Onderwijs richten scholen, de PO Raad en OCW zich op de verbetering van de kwaliteit van het basisonderwijs. In dat kader wordt o.a. geïnvesteerd in de verbetering van reken- en taalonderwijs, er wordt gewerkt aan vaste referentieniveaus en een hogere kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie. Het stimuleren van excellentie hoort hier ook bij. Zoals beschreven in de Kamerbrief over excellentie in het basisonderwijs gaat het bij excellentie om feitelijke topprestaties, die door talentvolle, (niet alleen (hoog)begaafde) kinderen kunnen worden bereikt. Het gaat erom talentvolle kinderen zo uit te dagen dat het leerpotentieel maximaal wordt benut. Het is de bedoeling dat: basisscholen beter in beeld krijgen welke leerlingen op school het talent hebben om uitzonderlijke cognitieve prestaties te leveren; basisscholen het onderpresteren tegengaan bij taal en rekenen en andere vakken met bijzondere aandacht bij de (hoog)begaafde leerlingen; basisscholen waar nodig in samenwerking met andere scholen in de directe omgeving of bijvoorbeeld scholen voor voortgezet onderwijs of universiteiten een rijke leeromgeving creëren voor leerlingen en (hoog)begaafden in het bijzonder; basisscholen meehelpen met het bevorderen van een cultuur waarin excellente prestaties gewaardeerd worden. Hierbij staat het innovatieve karakter van projecten nadrukkelijk centraal. Het is de bedoeling dat projecten die subsidie ontvangen, praktijkkennis ontwikkelen over onderwijs aan toptalenten en het stimuleren van excellentie, die ze breder verspreiden onder andere scholen én die ze beschikbaar stellen aan de PO Raad en de Stichting Leerplan Ontwikkeling, die de landelijke verspreiding van best practices zullen coördineren. Het lerende vermogen van het programma als geheel is een cruciaal aspect bij de besluitvorming over subsidieverstrekking. Scholen geven zelf vorm aan excellentie. Zij stellen zelf vast welke leerlingen het potentieel hebben om tot cognitieve topprestaties te komen Uiterlijk drie maanden na afloop van het project, per 31 augustus 2012, dient een verslag van de activiteiten en resultaten van het project door CFI te zijn ontvangen. Het verslag bevat een vergelijking tussen de nagestreefde en gerealiseerde doelstellingen en een toelichting op de verschillen. In de context van bovenstaande is er subsidie toegekend aan onze aanvraag. Het gaat om een totaal bedrag van ,26 dat in drie jaarlijkse termijnen wordt uitbetaald in de maanden augustus 2009, augustus 2010 en augustus

3 Het oordeel van de adviescommissie was zeer goed op de criteria: Haalbaarheid, efficiëntie en duurzaamheid/integraliteit/innovatie en overdraagbaarheid. Het oordeel was voldoende op de criteria: Robuustheid en Prestatie en verantwoording. Als specifiek aandachtspunt is geformuleerd dat de inhoud van de W&T-activiteiten vanaf de start van het project concreter gemaakt wordt. Ons project wordt gemonitord door een samenwerkingsverband van de SLO (informatiepunt hoogbegaafdheid), het Projectbureau Kwaliteit van de PO-Raad en Edventure (vereniging van onderwijs advies bureaus). Extra expertise kan ingehuurd worden via de SLO of Edventure. De doelstellingen, de begroting en het activiteitenplan zoals beschreven in de aanvraag zijn richtinggevend voor de uitwerking van dit projectplan. DE GEZAMENLIJKE OPDRACHT: Op 26 augustus 2009 zijn we gezamenlijk het traject gestart met de volgende gemeenschappelijke doelstelling: Het ontwikkelen van een vitale ruimte in de scholen waarbinnen leerlingen samen hun (ongekende) cognitieve talenten kunnen ontwikkelen en laten excelleren. In de bijeenkomst zijn de volgende afspraken gemaakt: 1) We hebben een organische projectstructuur, doelen en verantwoording van resultaten koppelen we aan uitvoerenden en zetten we concreet weg in de tijd. In de inhoudelijke uitvoering mogen mooie verrassingen ontstaan. 2) De stuurgroep komt maximaal 3 keer per jaar bijeen om het project te monitoren en inspirerend te beïnvloeden. Het echte werk wordt gedaan in de verschillende deelwerkgroepen waarin regelmatig contact en goede samenwerking vanzelfsprekend is. 3) Wij kunnen tevreden terug kijken als het ons lukt: a) Vroegtijdig talenten bij kinderen te ontdekken (te herkennen en te erkennen) b) Kinderen uit te dagen in structureel werkende W&T labs (vitale ruimten) c) Kinderen zich eigenaar te laten voelen van die labs en andere kinderen daarin te inspireren d) Het schoolplezier van kinderen te verhogen (binnen en buiten de school) e) Op inhoud in de doorgaande leerlijn W&T een verbinding te hebben gelegd tussen de W&T labs het PO en het VO f) In doorstroom van leerlingen een stimulerende verbinding te hebben gelegd tussen het PO en het VO g) De kennis die we opdoen in dit traject overdraagbaar te maken en inspirerend kunnen laten zijn voor collega s en studenten in de opleiding. In het vervolg van dit projectplan wordt duidelijk hoe het activiteitenplan gekoppeld aan de beoogde doelstelling beschreven bij de aanvraag nu uitgevoerd gaat worden. 3

4 DE BESCHREVEN DOELEN EN BETROKKENEN: In de aanvraag zijn de volgende doelen beschreven: Schoolniveau: Vroegsignalering van cognitief talent is onderdeel van het leerlingvolgsysteem; Er is een verdiepend en verbredend aanbod van leerstof op gebied van W&T voor de midden- en bovenbouw, zowel binnen de reguliere lestijd als daarbuiten in de vorm van laboratoria ; Externe experts en koppels Pabo en Bèta studenten begeleiden de leerlingen in het laboratorium Per deelnemende school neemt tenminste 5 tot 15% van de leerlingen deel, waaronder in ieder geval de leerlingen met een hoge logische mathematische intelligentie (Te identificeren middels hoge a-score of signaleringsinstrument); Er is publiceerbare kennis over hoe getalenteerde kinderen te begeleiden in het verwerven van competenties op het gebied van W&T en LOOL; W&T is opgenomen in het curriculum van de basisschool; Deelname aan een laboratorium leidt niet tot een uitzonderingspositie voor de leerlingen; De school kan zich met recht profileren als een school met specifieke aandacht voor talentontwikkeling op gebied van W&T; De samenwerking in lesstofontwikkeling en onderzoekend leren en de doorgaande leerlijn hierin met het VO (Cosmicus Montessori Lyceum) is gerealiseerd. Leerling-niveau: Uit tevredenheidonderzoek vanaf groep 6 blijkt dat 90% van de kinderen met plezier naar school gaat en de schoolomgeving als uitdagend op leergebied ervaart; De cognitieve competenties op gebied van W&T zijn toegenomen; Kinderen zijn in staat vanuit onderzoeksvragen hun eigen leren vorm te geven; Cognitieve prestaties van kinderen met een leerling-gewicht wordt vergroot, met name binnen deze groep verwachten we cognitieve onderpresteerders; Leerlingen uit groep 8 nemen deel aan de groep 8 plus klas op het Cosmicus Montessori Lyceum. (Meer) leerlingen van de deelnemende scholen kiezen bewust voor bètastromen in het VO. Op ouderniveau: Er is op de deelnemende scholen een begeleidingsstructuur ontwikkeld, ouders worden betrokken bij de ontwikkelingsvoorsprong van hun kind; Externe experts (waaronder ouders op basis van vrijwilligheid) zijn betrokken bij het ontwikkelen van het programma (ontwikkelen van taken) en participeren bij de begeleiding van de kinderen in de laboratoria ; Uit tevredenheidonderzoek bij ouders blijkt dat 90% van de ouders de leeromgeving voor hun kinderen als passend en uitdagend ervaren. Leerkracht/ studentniveau: De leerkrachten zijn in staat kinderen met specifieke cognitieve talenten als onderdeel van het normale schoolprogramma te enthousiasmeren voor en te begeleiden bij het ontwikkelen van verdiepende competenties op gebied van W&T; Leerkrachten van deelnemende scholen zijn geschoold in onderzoekend en ontwerpend leren; De leerkrachten/studenten zijn in staat het excellentieprogramma uit te voeren binnen het curriculum. 4

5 Bovenschoolsniveau: Ervaringskennis is ontwikkeld is t.a.v.: (alle bovenstaande doelstellingen) o Implementatie W&T; o Inpassen excelleren programma is de diverse onderwijsconcepten (Montessori, Dalton, Natuurlijk Leren) o Inzetten externen bij de begeleiding van leerlingen o Onderzoekend en ontwerpend leren o Samenwerken met VO De uitvoering vindt plaats door de volgende betrokken personen: projectmanager Talentcoördinatoren W&T W&T opleider/coördinator Schoolleiding Leerkrachten Externen (vrijwilligers/ouders) Onderzoek/ontwikkelaar Instituutsopleider Wetenschap en techniek Duo stage koppels Pabo en Beta student Bestuur STAIJ Basisscholen/ Cosmicus Montessori Lyceum Bestuur STAIJ Basisscholen Basisscholen Amstelinstituut (UvA) HvA HvA /UvA In de beschrijving van doelen, activiteiten en betrokkenen herkennen we verschillende perspectieven: Het perspectief van personeelsontwikkeling gericht op verbetering van de vakkennis van aankomend en zittend personeel: scholing en ontwikkeling van studenten en leerkrachten die actief deelnemer zijn in het project. Het perspectief van schoolontwikkeling gericht op innovatie van het curriculum: ont-dekken en vastleggen van talent/hoogbegaafdheid, vroegsignalering van talent, hoe dat te meten en te registreren en op basis daarvan in samenspraak met ouders rijke vervolgactiviteiten vaststellen. Borging van W&T activiteiten in het schoolcurriculum ontwerpen en inrichten van de leeromgeving: een doorgaande leerlijn of leerlijnen op het gebied van W&T/onderzoekend leren van PO naar VO, het inrichten van een rijke W&T leeromgeving, het implementeren van activiteiten en werkwijzen Het perspectief van kennisontwikkeling; gericht op overdraagbare producten Onderzoeken en verbeteren van de effectiviteit van de activiteiten en werkwijzen en de handelingsbekwaamheid van leerkrachten in W&T laboratoria wordt onderzocht met als doel aanbevelingen ter verbetering te doen. Excellentie W&T wordt ingepast in verschillende onderwijsconcepten (Montessori, Dalton, natuurlijk leren) 5

6 DE WERKGROEPEN Binnen deze perspectieven zijn 4 werkgroepen georganiseerd die zich verantwoordelijk maken voor de uitvoering van de activiteiten en daaraan gekoppeld de verantwoording op de te behalen doelen. De W&T talentencoördinatoren geleid door instituutsopleider René Onclin: Richting ontwerpen en inrichten van de leeromgeving. Een doorgaande leerlijn of leerlijnen op het gebied van W&T/onderzoekend leren van PO naar VO, het inrichten van een rijke W&T leeromgeving, het implementeren van activiteiten en werkwijzen in verschillende schoolconcepten. Directies: Richting: implementatie in het schoolcurriculum Vroegsignalering van talent, hoe dat te meten en te registreren en op basis daarvan in samenspraak met ouders rijke vervolgactiviteiten vaststellen. Borging van W&T activiteiten in het schoolcurriculum Opleidingsteam: Instituutsopleider W&T en opleider in school W&T in samenspraak met het expertisecentrum: richting: scholing van studenten en leerkrachten die actief deelnemer zijn in het project. Begeleiding en scholing van leerkrachten en de inzet van duo stages en studenten binnen de opleidingsschool. Onderzoeksteam: Expertisecentrum W&T richting: onderzoek koppelen aan de uitgevoerde activiteiten Onderzoeken en verbeteren van de effectiviteit van de activiteiten en werkwijzen en de handelingsbekwaamheid van leerkrachten in W&T laboratoria wordt onderzocht met als doel aanbevelingen ter verbetering te doen. De overlegstructuur: Werkgroep Aantal bijeenkomsten per Trekker/aanstuurder jaar Stuurgroep 2 Projectcoördinator Willem Plomp W&T coördinatoren 6 gezamenlijke bijeenkomsten Instituutsopleider René Onclin/Willem Plomp op stroomlijnen totaal. Directies 2 gezamenlijke bijeenkomsten Projectcoördinator Willem Plomp Opleidingsteam 6 (geborgd in de normale samenwerking) Instituutsopleider René Onclin Onderzoeksteam 6 (geborgd in de normale samenwerking) Lector W&T Ed van de Berg Zowel Projectcoördinator als instituutsopleider zullen per jaar ook nog 2 individuele afspraken op de scholen maken met directie en/of W&T coördinatoren. 6

7 HET ACTIVITEITENPLAN Dit eerste activiteitenplan groepeert werkgroepen, doelstellingen en beoogde resultaten. Het dient meteen als format waarin de verschillende werkgroepen aangeven wanneer en hoe zij de beoogde resultaten tussen zichtbaar maken. W&T coördinatoren Personeelsontwikkeling Deelname kennisconferenties Onderzoeken welke aanvullende expertise nodig is en daar gebruik van maken Enthousiasmeren van collega s en W&T expertise delen Schoolontwikkeling Ontwikkelen en beschrijven van een doorgaande leerlijn onderzoekend en ontwerpend leren (po-vo) Kennisontwikkeling Beoogd resultaat Kennisverhoging van de W&T coördinatoren op het gebied van talentontwikkeling en (hoog) begaafdheid Kennisverhoging van de W&T coördinatoren 1100 goed besteed Collega s in de school kennen het excellentie project en leren mee Kinderen zijn in staat vanuit onderzoeksvragen hun eigen leren vorm te geven Criteria, hoe en wanneer 3 x per jaar een afvaardiging waardoor kennis wordt gedeeld Goed kiezen op aanvullende expertise, deelname workshop/cursus Zie schoolspecifieke invulling Ontwikkelen en beschrijven van doorgaande leerlijnen binnen W&T activiteiten (po-vo) Kinderen worden opnieuw uitgedaagd om verdiepend aan de slag te gaan 7

8 Beschrijven van activiteiten en werkwijzen W&T (povo) Inrichten van W&T labs als rijke leeromgeving Beschrijven en delen van de ontwikkelactiviteiten Kinderen worden eigenaar van de W&T laboratoria Kinderen nemen onder en buiten schooltijd in goed ingerichte labs deel aan W&T activiteiten; specifieke aandacht voor het 8+ project CML Collega s en studenten kunnen leren van de in gang gezette ontwikkeling Zie schoolspecifieke invulling Zie schoolspecifieke invulling Workshops op de studiedag STAIJ in 2011 Workshops op kennisconferenties SLO Workshops in het opleidingslokaal aan studenten 8

9 Directies Personeelsontwikkeling Stimuleren scholing leerkrachten Schoolontwikkeling Ontwikkelen van een begeleidingsstructuur in samenspraak met de ouders Leerlijnen en activiteiten W&T zijn geborgd in het curriculum van de school afgestemd op het eigen schoolconcept Kennisontwikkeling Beoogd resultaat Leerkrachten op deelnemende scholen zijn geschoold in W&T Manier van signaleren is inzichtelijk, criteria op basis waarvan talent wordt uitgedaagd zijn helder, de wijze waarop kinderen inzichtelijk maken hoe zij geleerd hebben is duidelijk, de manier waarop ouders betrokken zijn bij het stimuleren van excellentie is gedefinieerd In het schoolplan is beschreven hoe binnen de school excellente kinderen uitgedaagd worden eigenaar te worden van hun eigen leren in een rijke W&T leeromgeving. Leerkrachten zijn toegerust dit goed te begeleiden. Criteria, hoe en wanneer 9

10 Monitoren van tevredenheid onder kinderen en ouders Beschrijven en delen van de ontwikkelactiviteiten Vanaf groep 6 gaat 90% van de kinderen met plezier naar school Ouders zijn tevreden over hoe hun kind wordt uitgedaagd zijn talent te ontwikkelen Collega s en studenten kunnen leren van de in gang gezette ontwikkeling Workshops op de studiedag STAIJ in 2011 Workshops op kennisconferenties SLO Workshops in het opleidingslokaal aan studenten Invullen van de webbased vragenlijsten tbv monitoring project Schoolspecifieke rapportage, kennisdelen onder de scholen Aan de start en het einde van elk jaar een ingevulde vragenlijst 10

11 Opleidingsteam Personeelsontwikkeling Geven en ontwikkelen van scholing op het gebied van onderzoekend en ontwerpend leren binnen W&T Duo stages koppelen aan de deelnemende scholen Schoolontwikkeling Duo stages koppelen aan de deelnemende scholen Kennisontwikkeling Beschrijven en delen van de ontwikkelactiviteiten Beoogd resultaat Leerkrachten van deelnemende scholen zijn goed toegerust het didactisch concept in een W&T leeromgeving uit te voeren Pabo studenten en WO studenten leren en ontwikkelen binnen dit project in het didactisch concept binnen een W&T leeromgeving Collega s en studenten kunnen leren van de in gang gezette ontwikkeling Criteria, hoe en wanneer Workshops op de studiedag STAIJ in 2011 Workshops op kennisconferenties SLO Workshops in het opleidingslokaal aan studenten 11

12 Onderzoeksteam Personeelsontwikkeling Schoolontwikkeling Kennisontwikkeling Onderzoek naar het functioneren van W&T laboratoria in samenhang met excellente leerlingen gekoppeld aan sense activiteiten Beschrijven en delen van de onderzoeksactiviteiten Beoogd resultaat Effectiviteit van het functioneren wordt op deelgebieden in kaart gebracht. Opbrengst van het onderzoek wordt ingezet ter verbetering in overdraagbare vorm Criteria, hoe en wanneer In de eerstvolgende gezamenlijke bijeenkomst per werkgroep wordt het projectplan aangevuld op de door de werkgroep te behalen resultaten. 12