Bijeenkomst Doorstroom ISK-MBO

Transcriptie

1 2017 Bijeenkomst Doorstroom ISK-MBO OPENING Hein van Asseldonk, vice-voorzitter van de VO-raad, opende de bijeenkomst en sprak zijn waardering uit voor de inzet die er de afgelopen jaren is gepleegd om de grote instroom aan nieuwkomers goed onderwijs te verzorgen. Er werd een vergelijking gemaakt met de achterwand van de congreszaal: het was een avontuurlijke boswandeling, waarbij allerlei hindernissen en obstakels zijn overwonnen. Tegelijkertijd zijn er nog hindernissen in het goed vormgeven van onderwijs aan nieuwkomers. De doorstroom naar het regulier onderwijs in het algemeen en het MBO in het bijzonder is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Door mensen uit beide sectoren (VO en MBO) bij elkaar te brengen ontstaan er mooie praktijken waardoor talentontwikkeling plaats kan vinden. Deze voorbeelden zijn het delen waard. Daar zijn we vorig jaar mee gestart en willen we op verzoek van jullie dit jaar doorzetten. Tegelijkertijd is er een rol weggelegd voor de VO-raad en de MBO raad om knelpunten die in de regio niet kunnen worden opgelost op landelijk niveau aan te kaarten. Het inspireren enerzijds en het ophalen van knelpunten anderzijds zijn dan ook de twee doelstellingen van de dag. Paul Oomens nam daarna het stokje over van Hein en ging concreet in op de oplossingen die er nodig zijn om nieuwkomers zich optimaal te laten ontwikkelen in het Nederlandse onderwijsstelsel. Hij benoemde drie zaken die wij willen aankaarten bij de nieuwe ministers en vroeg de aanwezigen om ons te laten weten of we hiermee de juiste zaken adresseren. Ten eerste ging Paul in op de hobbel van het taalexamen Nederlands aan het eind van elke MBO-opleiding. Deze taalexamens zijn gebaseerd op de referentieniveaus Nederlands. Deze referentieniveaus gaan uit van een doorlopende taalleerlijn van primair onderwijs via voortgezet onderwijs naar het MBO. Nieuwkomers hebben deze taalleerlijn niet doorlopen; zij leren Nederlands als tweede taal. Paul gaf aan dat MBO s nieuwkomers graag de kans wil bieden om een staatsexamen NT2 af te leggen aan het eind van de MBO-opleiding in plaats van een centraal examen Nederlands. De haalbaarheid van een MBO-opleiding op niveau 2, 3 of 4 wordt hiermee groter. Daarnaast gaf Paul aan dat nieuwkomers na een ISK traject nog niet klaar zijn met hun taalontwikkeling. Ook tijdens het MBO is tijd en extra begeleiding nodig om de Nederlandse taalvaardigheid te vergroten. Het MBO heeft ruimte nodig om, waar nodig, langere opleidingstrajecten aan te bieden aan deze jongeren zodat ze meer tijd hebben om hun algemene en beroepsgerichte taalvaardigheid te vergroten. Ook zijn er middelen nodig om extra taalondersteuning te geven. MBO raad, VO-raad en LOWAN zullen de uitkomsten van deze dag meenemen!

2 PRESENTATIES PLENAIR Tijdens het plenaire ochtendgedeelte vonden er presentaties plaats, deze zijn in een aparte bijlage opgenomen. Plenair vanuit organisatie: Samen kom je verder Hariëtte Boerboom, LOWAN-vo Een doorgaande (taal-)leerlijn is essentieel. Doorstroom van ISK naar MBO gebaseerd op 3 pijlers: Voorbereiden op doorstroom doe je samen (in ISK-periode) Organiseer een warme overdracht Ontwikkel een contextrijke (taal)leeromgeving in het MBO LOWAN werkt met medewerking van het ITTA, Universiteit van Amsterdam, beide sectorraden en een aantal ISK s en MBO s aan een brochure met daarin handvatten voor ISK en MBO. De input uit deze dag wordt meegenomen. Praktijkvoorbeelden verbetering doorstroom MBO 1. Samenwerkingsafspraken ISK s en MBO regio Rijnland Charlotte Berghuijs en Marielle van Driel, ISK Leiden 2. Schakeltraject MBO niveau 2 Mirjam Stommen, ROC Mondriaan Den Haag 3. Schakel MBO Marinka Pet, ROC Midden-Nederland en Douwe Brouwer, ISK Ithaka Utrecht REGIOTAFELS In 6 regio s spraken ISK s en MBO s met elkaar aan de hand van de 3 pijlers. Wat zijn goede ideeën en welke vragen leven er? Hierna volgt het verslag van deze regiotafels.

3 Pijler 1: Laat ISK en MBO in de ISK-periode al samenwerken in de voorbereiding op de doorstroom. Goede ideeën Docenten: - Minimaal 3x per jaar overleg tussen ISK en MBO - NT2 expertise op het MBO - Uitwisseling/ stage docenten ISK en MBO Voorlichting: - Voorlichting van het ROC op de ISK of bij het ROC - Beroepenvoorlichting door ISK-docenten - Goed beeld van beroepen geven - Open dagen op maat; bijv. met ambassadeurs uit ISK-doelgroep - Voorlichting door oud ISK leerlingen - Beroepsfilmpjes Stage: - Proef studeren - Meeloopdagen, zie stageboekje Utrecht - Stage, niet een enkele dag meelopen, maar structureel - ½ jaar 3 dagen onderwijs en stage binnen MBO/entree ( in ISK-tijd) - Duaal, 2 dagen ROC en 3 dagen ISK ( uitbesteding) - Extra jaar entree, 1 ½ - 2 jaar, valkuil studiefinanciering - Splitsing gewoon entree en entree NT2-2 weken snuffelstage in bedrijfsleven (gemotiveerde lln.) - LOB methodes naast elkaar leggen / afstemmen - LOB spreekuur Doorstroomdossier: - Eenduidig landelijk ISK-MBO doorstroomdossier - Doorstroomdossier / LOB portfolio, harde eisen vs. individuele benadering o Loopbaanontwikkeling o Taalontwikkeling o Leerbaarheid o MCT multiculturele capaciteiten test o NOA

4 Vragen/knelpunten/opmerkingen - Wat zijn regionale en landelijke kaders voor de doorstroom richting het MBO? - En wat zijnde specifieke criteria ( competenties) per beroepsrichting? - ROC formuleer toelatingsbeleid voor anderstaligen - Regionale doorlopende leerlijn ISK MBO - Extra investering - Recht op extra Nederlands garanderen, maar hoe bekostiging anderstaligen in MBO? - Hoe bekostig je vervoer bij regionale samenwerking? - Hoe zet je leerling centraal vs. wet / regel / financiering ( kwaliteitskaart en dreigende VSO) - Keur B1 examen goed i.p.v. 2F en keur B2 examen goed i.p.v. 3F - Meer aandacht voor beroepsvaardigheden, stagerijp maken en stage ondersteuning - Eenduidige overdracht ISK - MBO (regionaal??) - Vaste afspraken om als ISK en MBO bij elkaar te komen - Expertise MBO-docent m.b.t. de doelgroep - Meer NT2 expertise bij MBO-docent (onkunde) NT2 bij MBO aangeboden is dubbelop - Info over inburgering - Inburgering terug naar ROC, gedeelde verantwoording - Leerling moet weten dat de weg niet altijd recht is - Elk MBO heeft eigen werkwijze, bijv. vormgeving entree - De verandering van de privacywetgeving, welke gevolgen heeft dit m.n. voor de overdracht? - Waarom zijn er instaptoetsen op het MBO en wordt niet uitgegaan van de ISK-expertise over de leerling?

5 Pijler 2: Organiseer een warme overdracht tussen ISK en MBO. Goede ideeën - Landelijk kader vanuit expertise veld ( ISK en MBO) - Landelijke instroomeisen vastleggen ( naar voorbeeldroutes ITTA/LOWAN) op taal, competenties, beroepsbeeld, etc. en een gezamenlijke lobby naar besturen van ROC s ( vanuit de MBO raad) - Goed uitstroom- / doorstroomdossier en een persoonlijk gesprek, waarin genoeg vertrouwen wordt uitgesproken om tot een intake te komen. - Zorg voor doorlopende loopbaantrajecten ( gezamenlijk) - Uitstroomeisen vastleggen in criteria ( via OCW), alle ROC s gelijk! o TOA toetsen o Capaciteitentest o OPP, leerhouding en leercapaciteit o Diploma/certificaat waardering o Basiseisen voor elk niveau daarnaast opleidingsafhankelijke eisen o Goede motivatie o Goed beroepsbeeld o Portfolio - Geen hertoetsing - Advies geven aan MBO waar er hiaten zijn - Vast contactpersoon voor door- en instroom - Lang van te voren aangeven wie er gaan komen/ proeflessen - Beroepsbeeld verhelderen door op tijd leerlingen mee te laten lopen op MBO - ½ dag per week meelopen op het MBO - Eerder naar MBO met ISK gelden, bijv. pré entree - Constructies ontwikkelen/ toepassen die gezamenlijke verantwoordelijkheid bevorderen. Bijv. 2 dagen ISK en 3 dagen ROC, ISK-docent naar het ROC - Intake MBO op de ISK of bewust niet? - Terugkoppeling van intake gesprek naar de ISK, niet alleen naar de leerling - MBO schakeltraject met ISK-gelden voor ouderen onder VAVO - Nazorg rapportageformulier / advies aan docent MBO, ambulante begeleider bezoekt de leerlingen in het MBO ( 3x per jaar) - Terugkoppeling vanuit MBO naar ISK - Maatje projecten met MBO-studenten, voor studiepunten - ISK deelnemers die hoger dan niveau 1 instromen ook inburgeringsgelden - Ook voor schakelprogramma s een aanbod à la ISK, vb Finland, 1 jaar extra financiering en geïntegreerde trajecten - Maak een apart onderwijsdossier voor jarigen op MBO o Financieel o Inhoud etc.

6 Docenten: - Uitwisseling docenten - Bekendheid met NT2 ( studievaardigheden en persoonskenmerken) - Meeloopdagen / stages voor docenten om elkaars onderwijs te leren kennen - Expertise uitwisseling, intercollegiaal lesbezoek - Meer kennis en inzicht over en weer o Inhoudelijk, bijv. vaktaal o Werkwijze, bijv. presentaties o Eisen o Vaardigheden o MBO vaardigheden o Gezamenlijke LOB trajecten Vragen/knelpunten/opmerkingen - Graag zo spoedig mogelijk landelijke heldere en transparante instroomeisen, wellicht per opleiding verschillend. - Instapeisen zijn nu per ROC verschillend, graag oplossen - Hoe stel je veilig dat een deelnemer die geen MBO2 haalt, toch aan de inburgeringseis voldoet? - Financiering tussen ISK en MBO bij onvoldoende taalniveau voor MBO - Informatiepunt bij ROC - ReISKosten - Inkomensval na uitkering--- stufi - MBO2 onmogelijk voor route 1 leerlingen/langzaam lerenden met laag taalniveau

7 Pijler 3: Ontwikkel een contextrijke taalleeromgeving in het MBO. Goede ideeën Docent: - Iedere docent een taaldocent - Iedere taaldocent een NT2 docent, in ieder geval binnen ieder team - Docenten NT2 vaardiger - Koppeling vak- en taaldocent - NT2 scholing voor alle betrokken docenten voor toepassen taal in de beroepslessen - NT2 docenten in MBO 2,3 en 4 - Scholing voor docenten MBO 2,3 en 4 - Cultuurverschillen benoemen - Vakoverstijgend lesgeven - Mentortijd - Uitwisseling methodes en woordenlijsten - Onderwijsassistent geeft taalondersteuning - Inzet stagiairs en vrijwilligers Taalleeromgeving: - Zie de school als leefomgeving - Leren in de praktijk - Schakeltrajecten - Aanpassen lesmateriaal - Interne stage vo of MBO - Taalstage in de maatschappij - Leervaardigheden 21 ste eeuw skills - E-learning - Woordenschat visueel - Maatwerk Begeleiding: - Erkenning voor passend onderwijs - Peer to peer, MBO-student met ISK-leerling - MBO-studenten verdienen projectpunten door anderstaligen te begeleiden op de stage - Taalmaatje, Facebook Humanitas match, New Dutch Connextions - Mentorprogramma - Mix taalgroep en reguliere groep

8 - Leeromgeving met reguliere leerlingen - Extra vaktaallessen - Beroepsbeeld en beroepskeuze verhelderen o LOB in ISK, Qompas@LOB o Meelopen bij praktijklessen MBO o Vaktaal o Taal loze beroepentest, divi-bit@studiekeus - Leerlingen plaatsen in kansrijke afdelingen met kans op werk - Pas voor nieuwkomers minder dan 6 jaar in Nederland, met daarop extra tijd, gebruik hulpmiddelen, etc. Taal aanbieden via - Buddy - Pre-teaching - Rt - Hulpmiddelen - Taalgericht vakonderwijs - Herhaling - Inzet youtube voor docent en student - 1 op 1 begeleiding vakdocent - Aanvullende NT2-uren ( bekostiging) - Vak- en taalstage - Zomerschool - 2 avonden per week extra taalondersteuning - Buitenschoolse activiteiten - Tv / liedjes - Informeel leren benutten Vragen/knelpunten/opmerkingen - Geld - Welke potten geld zijn beschikbaar voor 18- en voor 18+? - Hoe kan men extra benodigde NT2 middelen en passend onderwijs bekostigen? - 3 de jaar bekostiging ISK evt. voor 1 ste jaar MBO - Is 2 jaar ISK voor langzame leerlingen voldoende? - Passender testen - Wie is de bewaker van het MBO traject van de ISK deelnemer? - Wie is de schakel? - MBO in praktijk delen / certificaat, minder taal en rekenen - Aandacht en zorg voor route 1 leerlingen en inburgering

9 Pijleroverstijgend Vragen - Kan er binnen de kwalificatiedossiers van het MBO ruimte worden geboden door het ministerie om voor de ISK- en andere anderstalige studenten af te mogen wijken van de duur, programma inhoud en rendementseisen? Want deze deelnemers hebben extra tijd, extra taalaandacht en extra andere vaardigheden nodig dan we nu kunnen bieden. - Zorg dat inburgering voor deze groep breder kan worden aangeboden: voltijdsprogramma. - Rare kronkel in de inburgering is dat ISK deelnemers die bij entree instromen wel een DUO lening kunnen aanvragen, maar dit geldt niet voor ISK deelnemers die instromen bij 2,3 en 4, geen extra DUO lening