NOTULEN van de openbare vergadering van de raad der gemeente Waalwijk, gehouden op 13 juni 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NOTULEN van de openbare vergadering van de raad der gemeente Waalwijk, gehouden op 13 juni 2013"

Transcriptie

1 NOTULEN van de openbare vergadering van de raad der gemeente Waalwijk, gehouden op 13 juni 2013 Voorzitter: Griffier: Plv. griffier: Aanwezig zijn de leden: Afwezig zijn de leden: de heer A.M.P. Kleijngeld, burgemeester de heer G.H. Kocken mevrouw J.W.M. Louer de heer J.M. van Baardwijk mevrouw W.M. Bourguignon-Slis de heer J.F. Broeders de heer S. Broekmans de heer F. den Braven mevrouw C. de Bruijn de heer G.A. Damen de heer J.G. van Dinther de heer A.A. van Hamond de heer L. van Helden de heer L.P. den Hollander de heer A.J.G. Hooijmaijers mevrouw E.Y. IJpelaar-Alias de heer C.M.A. Kuijten de heer W.C.P.B. Lodenstijn mevrouw H. Marasabessy de heer M.P. Meijer de heer P.W.E. Monsieurs mevrouw R. Odabasi-Seker mevrouw C.C.J. Ruygt-Gerritsen de heer C.J.G.H. van der Sloot de heer M.G.H. Smits de heer R.A.A. Tiemstra de heer J.M.M. van Tuyl de heer W. van Veelen de heer J.M.J. Waarts de heer J.A.J. van Well mevrouw A. Çölkusu de heer F.P.M. Simon Tevens aanwezig: Notulen: de heer R. Bakker, wethouder de heer M. van Dongen, wethouder de heer J. van Groos, wethouder de heer J.H.H. Heuverling, wethouder mevrouw I.C. Wendt-Kok, Notuleerservice Nederland

2 0. Opening 0.1 Opening op de gebruikelijke wijze De vergadering wordt geopend om uur. De voorzitter: Laten wij ons vanuit onze eigen visie of geloofsovertuiging bij het begin van deze raadsvergadering bezinnen op onze gemeenschappelijke opdracht en gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om deze gemeente te besturen. 0.2 Mededelingen De voorzitter: Welkom aan u allen. De presentielijst is getekend. Ik heb afmeldingen ontvangen van mevrouw Çölkusu en de heer Simon. In geval van hoofdelijke stemming zal nr. 12, de heer Kuiten als eerste zijn stem uitbrengen. Ik wil stilstaan bij het plotselinge overlijden van de oud-voorzitter van de Rekenkamercommissie, de heer Van t Hof. De heer Van t Hof heeft aan de wieg gestaan van het rekenkamerwerk voor de raad. Aanvankelijk was hij lid, maar later voorzitter. Op 1 juni 2013 zou zijn benoemingstermijn afgelopen zijn. Op 26 mei jongstleden is hij overleden na een kortstondig ziekbed. Ik denk dat zowel de raad als het college met respect en waardering terugkijkt op zijn betrokkenheid en zijn inzet voor het Waalwijkse rekenkamerwerk. Ik vind het gepast om aan een ieder een moment van stilte te vragen. Wilt u even gaan staan? [stilte] 0.3 Vaststellen agenda Aan de gewijzigde agenda is agendapunt 1.5, vaststellen bestemmingsplan en globaal exploitatieplan Driessen, toegevoegd. De voorzitter: De PvdA-fractie heeft een agendawijziging voorgesteld. Agendapunt 2.5 wordt een B-stuk. Van de SGP-fractie heb ik het verzoek gekregen om voor agendapunt 1.3 in eerste termijn een spreektijd van 10 minuten te hanteren. Zijn er nog andere opof aanmerkingen over de agenda? Mevrouw Odabasi: Wij willen van agendapunt CR1 een B-stuk maken. De heer Broeders: Het bedrijventerrein was voor ons een A-stuk, maar ik zag dat de notitie als B-stuk is geagendeerd. Voor ons blijft het een A-stuk. De heer Van Dinther: Agendapunt CR1 staat als B-stuk geagendeerd, maar mag van ons een A-stuk worden. De agenda wordt met deze wijzigingen vastgesteld. 0.4 Vragenronde op grond van artikel 14 van het reglement van orde Niemand heeft zich aangemeld voor de vragenronde. Notulen raadsvergadering 13 juni

3 1. Debatgedeelte Raadsvoorstellen bespreekstukken (B-stukken): De voorzitter: 1.1 (CF1) Financiële verslaglegging 2012 (CF3) Nota Grondexploitatie 2013 De voorzitter: Het is uur. We lijken heel ruim in de tijd te zitten, maar uiteindelijk is het maar anderhalf uur voor uur. De agenda is vol en het aantal bespreekpunten is groot. Enige discipline is daarom gewenst om het uiteindelijke resultaat te bereiken. Voor allen is het eerste agendapunt een bespreekpunt. Ik geef het woord aan de fractie van Lokaal Belang. Eerste termijn De heer Van Hamond: Voorzitter. Allereerst is het al jaren de gewoonte om een compliment namens Lokaal Belang te geven aan allen die een steentje hebben bijgedragen aan de jaarrekening. Het geheel is duidelijk, goed leesbaar en overzichtelijk gepresenteerd. Een pluim voor de directie, de verantwoordelijke wethouders en alle ambtenaren die een aandeel geleverd hebben. Een jaarrekening is een verantwoording waarin de vraag wordt beantwoord of de financiele stromen van de gemeente getrouw en rechtmatig zijn verlopen. Hebben we gedaan wat we gezamenlijk hebben afgesproken? Zijn we binnen het budget gebleven en wat is het uiteindelijke resultaat? Dat laatste lijkt is het belangrijkste. Daar worden we immers op afgerekend. Het rapport met bevindingen van Deloitte en de bijbehorende accountantsverklaring spreken over een juiste verantwoording, geconstateerd bij de controles over het boekjaar Tijdens de commissiebehandeling zijn door diverse partijen nog algemene en technische vragen gesteld. Hierop kwamen duidelijke antwoorden. Ook zijn er nog schriftelijke vragen beantwoord. Er zijn weinig of geen onduidelijkheden overgebleven. Zoals andere jaren zijn er ook zaken die gedeeltelijk of helemaal niet zijn uitgevoerd. Deze heeft het college vakkundig toegelicht. Tegenvallers zitten ook dit jaar voornamelijk in de openeindregelingen. Ondanks de jaarlijkse aanpassingen in de begroting blijven deze onvoorspelbaar. De maatschappelijke ontwikkelingen, vergrijzing en de huidige economische crisis zijn hieraan debet. Met betrekking tot de bezuinigingen liggen we goed op koers. We zijn niet tegen goede voorzieningen, maar we zijn voorstander van maatwerk voor hen die het echt nodig hebben. We houden ons hart vast voor de komende jaren: er zal nog heel wat op ons af komen. Lokaal Belang maakt zich vooral zorgen over de grondexploitatie. Hoe lang houden we dit nog vol? Er worden steeds maar rente en beheerskosten bijgeschreven, terwijl de verkoop van woningen nagenoeg stil ligt. Wat in het bijzonder opvalt, is de waardering van het complex Landgoed Driessen. Dit is door de economische situatie zeer onzeker geworden. Lokaal Belang heeft al eerder bepleit om ook bij woningbouw de mogelijkheid van erfpacht toe te staan. Wij zien met voldoening dat het college onze suggestie heeft overgenomen, maar we zijn nog niet tevreden. We zijn niet tevreden, omdat het gebruik van deze mogelijkheid in onze ogen passief wordt weergegeven. Wij zien graag dat de mogelijkheid nadrukkelijk en actief onder de aandacht wordt gebracht, niet alleen door bijvoorbeeld een advertentie of een folder, maar ook bij diverse bouw- en projectontwikke- Notulen raadsvergadering 13 juni

4 laars, woningcorporaties, makelaars en architecten. Misschien kan deze mogelijkheid een zetje geven om bouwplannen te realiseren. Baat het niet, dan schaadt het niet. We zouden graag van de wethouder een toezegging hebben dat de mogelijkheid van bouwen met erfpacht actief en gericht onder de aandacht wordt gebracht. Volgens Lokaal Belang zijn wij niet de enigen in Nederland die proberen om het bouwen aantrekkelijker te maken. Er zijn meer mogelijkheden om gebruik te maken van erfpachtregelingen, vooral voor starters en eerder genoemde partijen. Voor starters is er gelukkig nog steeds de startersregeling. We vragen daar maximale aandacht voor. Er ligt hier namelijk ook een verantwoordelijkheid voor de gemeentelijke overheid. Graag hoor ik hierop een reactie. Ik zal straks een amendement over dit onderwerp indienen. Nu we in de periode zijn gekomen dat we gezamenlijk de komende bezuinigingen moeten doorvoeren, is het nodig om nog kritischer het proces te volgen en te controleren. Het tijdig rapporteren van eventuele overschrijdingen dient ongevraagd te gebeuren. De ruimte in de begroting is de komende jaren nihil, waardoor het onmogelijk is om nieuwe tegenvallers op te vangen. Op incidentele meevallers hoeven we ook niet meer te rekenen. Met enige trots wordt er geroepen dat we euro over hebben op het boekjaar Als we echter de incidentele meevallers ervan aftrekken, blijft er weinig over. Het coalitieprogramma is voor de komende jaren een duidelijke leidraad voor Lokaal Belang. Tevens hopen wij dat bestaande projecten worden afgewerkt indien er financiële ruimte is. Namens Lokaal Belang wil ik zeggen dat er veel zaken zijn gerealiseerd in 2012 waar de inwoners van de gemeente Waalwijk trots op kunnen zijn. Nogmaals: een compliment is hier op zijn plaats. Hopelijk worden die zaken die in 2012 zijn achtergebleven, in 2013 alsnog gerealiseerd. Dat is in het belang van alle inwoners. Wij gaan akkoord met het vaststellen van de jaarrekening. Ik dien het amendement in namens de fracties van Lokaal Belang, CDA en D66. Amendement Onderwerp: Nota Grondexploitatie 2013 De raad van de gemeente Waalwijk in vergadering bijeen d.d. 13 juni 2013 Ondergetekende(n) stelt/stellen het volgende amendement voor: Overwegende dat: - uit de Nota Grondexploitatie 2013 blijkt dat vanwege de economische crisis al enkele jaren de realisering van woningbouwprojecten stagneert en dat naar verwachting deze situatie zich op korte termijn niet zal herstellen; - de reserves van het grondbedrijf de afgelopen jaren onder meer uit de opbrengsten van Haven VII op peil worden gehouden; - structurele maatregelen noodzakelijk zijn om te voorkomen dat de positie van het grondbedrijf verslechtert; - vooral starters op de woningmarkt door de verschillende overheidsmaatregelen en de economische crisis moeilijk in aanmerking komen voor de financiering voor de aankoop van een woning; - als gevolg hiervan de werkgelegenheid in de bouw en hieraan gerelateerde sectoren fors is teruggelopen met alle sociale en maatschappelijke gevolgen van dien; - het college ter uitvoering van de door de raad vastgestelde motie op op basis van een tweetal themabijeenkomsten en een rapport over het inzetten van het instrument erfpacht, de raad voorstelt niet zelf grond in erfpacht uit te geven en de markt de markt te laten en de gemeente alleen een voorlichtende rol te laten vervullen; Notulen raadsvergadering 13 juni

5 - het college aangeeft de mogelijkheid open te houden, indien voorlichting niet het gewenste effect heeft, alsnog het instrument van gemeentelijke erfpacht toe te passen; - onomstotelijk vaststaat dat erfpacht een positieve bijdrage levert aan het op gang brengen van de woningbouwproductie en het toegankelijk maken van het eigen woningbezit voor een grote groep starters op de woningmarkt; - dit ook door Bouwend Nederland als zodanig wordt bevestigd; - recentelijk uit het door de raad ingestelde onderzoek naar de risico s van erfpacht door Deloitte is vastgesteld, dat er nauwelijks sprake is van onaanvaardbare risico s; - in deze economische tijden juist de overheid niet een afwachtende en vrijblijvende houding moet aannemen, maar samen met marktpartijen een actieve rol dient te vervullen om een aantal stilliggende bouwprojecten in Waalwijk vlot te trekken en nieuwe ontwikkelingen op te starten; Besluit: 1. in afwijking van hetgeen in de Nota Grondexploitatie 2013 wordt voorgesteld het instrument erfpacht actief in te zetten op door de gemeente uit te geven gronden aan particulieren, corporaties, projectontwikkelaars en bedrijven; 2. om de Nota Grondexploitatie dienovereenkomstig aan te passen. De voorzitter: Het amendement is ondertekend door de fracties van Lokaal Belang, D66 en CDA. De heer Kuijten: Voorzitter. De jaarrekening 2012 ligt voor ons. Het is het laatste, allesomvattende verantwoordingsdocument van dit college aan deze raad. Een college waarvan de VVD deel heeft uitgemaakt en nog uitmaakt. Over het jaarverslag van het nu lopende jaar zal de nieuwe raad zich volgend jaar rond deze tijd buigen. De accountant heeft een goedkeurende verklaring gegeven voor Deze verklaring houdt in dat de jaarrekening 2012 een getrouw beeld vertoont. De jaarrekening met de onderliggende stukken en de Nota Grondexploitatie zijn uitvoerig besproken in de commissie Financiën en de Auditcommissie. We hebben de nodige vragen gesteld die naar tevredenheid zijn beantwoord. De vragen van alle fracties bij elkaar en de antwoorden daarop geven een verhelderend beeld van de zaken achter de cijfers. Deze wijze van behandeling van het jaarverslag hebben wij als positief ervaren. Qua proces mag de gemeente van de VVD op de ingeslagen weg voortgaan. Wij willen nog een korte bijdrage in hoofdlijnen leveren. De jaarrekening 2012 laat nu al zien dat de bestuursperiode die bijna achter ons ligt, succesvol is geweest. Kijken we terug, dan kunnen we ons goed herinneren dat de financiële omstandigheden bij de start van dit college, buitengewoon beroerd waren. Forse taakstellende ombuigingen waren noodzakelijk en aan impopulaire maatregelen was niet te ontkomen. Dit resulteerde onder andere in het verlagen van de subsidies en een forse vermindering van de personele lasten. De eigen organisatie is bij de bezuinigingen niet gespaard gebleven. De cijfers in de jaarrekening laten zien dat het college ferme beslissingen heeft genomen en in financiële zin degelijke voorstellen aan de raad heeft voorgelegd. In de raadsinformatiebrief wordt nog eens aangegeven dat de taakstelling tot het opleggen van bezuinigingen op gesubsidieerde instellingen met 10% ofwel het bedrag van euro per 2014 wordt gerealiseerd. Dit alles is nodig om de gemeentefinanciën weer op orde te krijgen. De huidige cijfers en financiële uitkomsten geven aan dat de maatregelen niet voor niets zijn geweest. De gemeente staat er financieel goed voor. Ik noem daarvoor enkele gegevens. De jaarrekening 2012 sluit met een winst van bijna 4 miljoen euro. De reservepositie is met bijna 8,5 miljoen toegenomen. De reserve grondexploitaties is aangevuld tot het gewenste niveau van 5 miljoen. De risico s die samenhangen met de economische en financiële crisis zijn afgedekt. Meerdere grondexploi- Notulen raadsvergadering 13 juni

6 taties zijn qua prijs en planning aangepast aan de huidige marktomstandigheden. Financiële impulsen voor de N261 en de GOL liggen op de plank. Bedragen liggen gereed om de leefbaarheid van de kernen te optimaliseren. De resultaten zijn bereikt zonder dat de burgers extra zwaar zijn getroffen door belastingverhogingen. Integendeel: de lokale lastendruk laat in deze bestuursperiode een verantwoorde lichte stijging zien en vertoont een stabiel beeld. Ook de publieke opinie wordt gevoed met de goede financiële resultaten. Slaan we de kranten van de afgelopen weken er op na, dan lezen we in chocoladeletters Waalwijk sluit 2012 af met fraaie winst, Parkmanagement in de plus en Haven 7 blijft kaskraker. En als dat nog niet voldoende was, kopte Het Brabants Dagblad van 25 mei jongstleden Waalwijk kan geld laten rollen. Ik vind dat kranten bijna altijd de waarheid melden, en dat zij de lezers wel eens een duwtje in de rug kunnen geven. In dit geval zou ik voor wat betreft de gemeentefinanciën, toch een pas op de plaats willen maken. De VVDfractie dringt er bij het college met klem op aan om prudent en behoedzaam met de middelen te blijven omgaan. Er ligt nu een stevig financieel fundament om de ingeslagen weg mee te blijven volgen. Dat is meer dan noodzakelijk, want de komende jaren komen er nieuwe ontwikkelingen op de gemeente af die de gemeentelijke financiën opnieuw onder grote druk zullen zetten. De aangekondigde extra bezuinigingen van het kabinet gaan ook de gemeente opnieuw raken. De uitkomsten en gevolgen van de transities van de jeugdzorg en de participatiewet zijn weliswaar nog ongewis, maar één ding staat vast: we moeten meer gaan doen met minder geld. Het wordt minder zeker en zeker minder. Daar kom ik in het debat over de kadernota inhoudelijk op terug. Ik heb een aantal opmerkingen over de grondexploitaties. De ernstige stagnatie van de grondverkopen voor de woningbouw houdt aan. Dat baart ons allen zorgen. Gemeenten zijn op zoek naar mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan een oplossing hiervoor. Noodmaatregelen zoals het verkleinen van bouwpercelen en een verlaging van de grondprijzen, worden om ons heen en ook door Waalwijk terecht genomen. Voorbeelden zijn het bestemmingsplan De Waesgeerd en het plan De Rugt in Waspik. Hoewel het grootste deel van de kosten voor de woningen bestaat uit bouwkosten en voor een kleiner deel uit grondkosten, geloven wij toch in een positief effect op de woningmarkt bij verlaging van de grondprijzen. Voor de VVD mag het college dan ook verder gaan met het verlagen van de grondprijzen. Wij hebben er overigens vertrouwen in dat het college de ontwikkelingen in de woonbehoefte en de prijzen van woningen in de eigen gemeente op de voet volgt en dat het daarin meebeweegt zodat we ons niet uit de markt prijzen. In de Nota Grondexploitatie meldt het college dat het niet voornemens is om zelfstandig grond in erfpacht uit te geven, maar de markt de markt te laten. Met andere woorden: college, u voelt er eigenlijk niets voor. De VVD-fractie sluit zich bij uw ingenomen standpunt ten aanzien van erfpacht gaarne aan. Wij willen er nog eens op wijzen dat bij het college in dit kader nog een opdracht tot aanpassing van de erfpactvoorwaarden ligt. Wij verzoeken u om diverse redenen om daarmee haast te maken. In het geheel van de grondexploitaties heeft de VVD de meeste zorgen over de exploitatie van Landgoed Driessen. De Nota Grondexploitatie is ten aanzien van dit plan nog positief gestemd. De looptijd is opgetrokken tot Wij vragen ons evenwel af of moet worden doorgegaan met het bijschrijven van rente op dit plan. Het verlies op het plan wordt nu al becijferd op bijna 2 miljoen euro in Wij hebben er kennis van genomen dat op dit bedrag een voorziening is getroffen. Tot 2012 wordt nog bijna 7 miljoen euro aan rente op de boekwaarde van Landgoed Driessen bijgeschreven. Men kan overwegen om deze rente geheel of gedeeltelijk als verliespost te accepteren, waardoor de grondprijs omlaag kan worden bijgesteld. Als dekking hiervoor zouden extra ombuigingsmaatregelen genomen moeten worden. Als we Notulen raadsvergadering 13 juni

7 dat niet doen, blijft de financiële uitkomst ongewis in een dalende markt. Op de extra ombuigingsmaatregelen komen wij overigens in het debat over de kadernota terug. De VVD-fractie gaat akkoord met de jaarrekening 2012 en stemt in met de bestemming van het voordelig saldo van bijna 4 miljoen euro voor het aangegeven deel naar de Algemene Reserve, en Reserve Majeure Projecten. De VVD gaat akkoord met de Nota Grondexploitatie 2013 met de uitwerking zoals in het voorstel is aangegeven. Ik ben genoodzaakt om enige opmerkingen te maken over het amendement over erfpacht dat is ingediend door Lokaal Belang en D66 en ondersteund door de CDA-fractie. Wij waren hier niet op voorbereid, maar vanmiddag bereikte ons via het raadsinformatiesysteem het amendement om het gebruik van erfpachtconstructies bij woningbouw mogelijk te maken, met het doel om de woningmarkt in beweging te krijgen. Ik val maar meteen met de deur in huis: de VVD-fractie vindt dit geen goed instrument. In het hele land heeft de erfpachtconstructie voor woningbouw voor veel commotie gezorgd bij zowel bewoners als bouwers. Onlangs heeft erfpacht in Amsterdam nog voor veel ellende gezorgd. De Rekenkamer heeft in Amsterdam een vernietigend oordeel gegeven over de erfpacht in die stad. Financiers en banken zijn zeer terughoudend bij het verstrekken van hypotheken voor woningen met een erfpachtconstructie. Wij geloven er niets van dat deze constructie bijdraagt aan het vlottrekken van de woningmarkt. In de praktijk blijkt dat de verkoop van bestaande woningen met een erfpachtconstructie in de gemeenten waar de regeling wordt toegepast, veel minder geliefd is dan een woning op grond in eigendom. In Rotterdam en Den Haag is onlangs een einde gemaakt aan erfpacht voor de volkshuisvesting. De constructie werkte niet en ondervond veel weerstand. De gemeente moet ook geen administratieve rompslomp op zich nemen die haar per constructie nog vele jaren blijft achtervolgen. De gemeente krijgt te maken met invorderingsproblemen en juridische processen. De kosten daarvan moeten door de erfpachter worden opgebracht. Erfpacht lijkt op korte termijn sympathiek, maar op de lange termijn is de bewoner veel duurder uit. Bij erfpachtconstructies zijn de rekenmethodes. De voorzitter: Wilt u proberen om tot een afronding te komen? De heer Kuijten: Ja, maar ik werd uitgedaagd door dit belangrijke fenomeen. De voorzitter: Dat is fantastisch, maar ook bij uitdagende uitspraken hanteren we een spreektijd van vijf minuten. De heer Kuijten: Ik vind dat er argumenten op tafel moeten komen waarom de VVDfractie erfpacht geen goed instrument vindt. Ik ben er snel mee klaar. De voorzitter: Prima, dat was het doel van mijn opmerking. De heer Kuijten: Bij erfpachtconstructies zijn alle rekenmethodes dubieus. Ze brengen veel negatieve discussies met zich mee. De meeste bepalingen kunnen eenzijdig door de gemeente worden gewijzigd. In de praktijk blijkt dat canons na verloop van tijd vrijwel altijd eenzijdig met tientallen procenten worden verhoogd. De huiseigenaren worden veelal als melkkoe gezien. Tot slot moet de gemeente de administratieve rompslomp die gepaard gaat met erfpacht, niet op haar nek halen. Erfpacht is een gedrocht dat je niet moet willen. De VVD-fractie is tegen. De heer Van Hamond: Het is uw goed recht om tegen te zijn, maar ik begrijp niet dat u alleen negativiteit uit, terwijl er ook positieve gevallen zijn. Ten tweede begrijp ik niet dat u zegt dat u bij de kaderstelling zal terugkomen met ombuigingen; u noemde zelfs al een bedrag van 7 miljoen euro. Dat betekent dus gewoon dat de burgers gaan betalen. Gaat u ze dat straks netjes vertellen? Notulen raadsvergadering 13 juni

8 De heer Kuijten: U zegt dat de VVD-fractie met betrekking tot erfpacht alleen maar negatieve ervaringen in het land heeft kunnen ontdekken. U haalt het hele ombuigingstraject erbij waar wij wellicht bij de kaders voor op terugkomen. Dat heeft echter niets te maken met het probleem waar we nu mee zitten inzake de erfpacht. Het zijn twee gescheiden trajecten. De VVD-fractie wil eerlijk zijn over de ombuigingen naar burgers en kiezers toe. De heer Van der Sloot: Voorzitter, geacht college, leden van de raad en overige toehoorders. Met waardering heeft de fractie van het CDA de jaarrekening en het jaarverslag 2012 in ontvangst genomen en bestudeerd. Onze fractie is zeer positief over de wijze waarop de rekening en het verslag zijn opgesteld. Het verslag is goed leesbaar en bevat een prima toelichting. Net als de jaarrekening biedt de Nota Grondexploitatie een erg verzorgde indruk. Ook over de prestatie is onze fractie zeer te spreken. Complimenten aan de ambtelijke organisatie. Dit jaar heeft de gemeente wederom een goedkeurende verklaring voor financiële rechtmatigheid ontvangen. De baten en lasten en de balansmutaties zijn dus rechtmatig tot stand gekomen. Het zegt veel over het op orde zijn van de huishouding. Het is jammer dat de vele en intensieve onderhandelingen die het college in 2012 heeft gevoerd over onder andere Leerpunt Waalwijk en het Raadhuisplein Sprang-Capelle, dankzij de recessie niet tot resultaten hebben geleid. Voor de grondexploitatie wil onze fractie wijzen op het feit dat het toch mogelijk is gebleken om, ondanks de economische malaise waarin we ons bevinden, uit het complex Haven 7 voor 7,3 miljoen euro winst te nemen: een bedrag dat hoofdzakelijk ten goede komt aan de N261. Opgeteld bij 2011 betekent het een winstneming van 13,2 miljoen euro. Dat is een prima resultaat, maar hoe zeker mogen wij zijn dat de geprognotiseerde winst daadwerkelijk wordt behaald? Overigens zijn wij blij dat het college is overgegaan tot het verlagen van de grondprijzen zoals vorig jaar door de CDA-fractie is voorgesteld. Wij hebben ook kunnen vaststellen dat de jaarrekening een positief resultaat laat zien van afgerond 4 miljoen euro. De ene helft van het bedrag wordt volgens het voorstel toegevoegd aan de Algemene Reserve, de andere helft belandt via de Reserve Majeure Projecten uiteindelijk in het nieuwe Mobiliteitsfonds. Wij zijn blij met dit fonds, omdat het ons kan helpen om een van onze speerpunten Veilig op de fiets naar werk en school te realiseren. Als wij deze informatie naast de meerjarenbegroting leggen, zien wij dat we in de jaren afstevenen op stevige begrotingstekorten. Wij vinden het een goede zaak om ervoor te zorgen dat de Algemene Reserves goed worden gevuld. Monetair gezien bevinden wij ons nog steeds in zwaar weer. De stormschade mag dan op financieel gebied voor Waalwijk meevallen, maar geldt dat ook voor de uitvoeringen? Omdat ik niet twee jaar op rij op mijn vingers wens te worden getikt omdat ik een voorschot neem op mijn algemene beschouwingen, wil ik het voor dit moment hierbij laten. Mevrouw IJpelaar: Voorzitter. Ik sta vandaag op de plaats van mijn fractievoorzitter. De fractie van de Partij van de Arbeid wil de portefeuillehouder en de ambtenaren complimenten maken met de voorliggende financiële verslaglegging Via het overleg in de Auditcommissie met de accountant en in de commissiebehandeling heeft de raad geen onrechtmatigheden geconstateerd. Op alle schriftelijke en mondelinge vragen is geantwoord vanuit de instelling dat het college verantwoording aflegt en hier zo open mogelijk in wil zijn. Uiteindelijk hebben de incidentele baten de jaarrekening een mooi positief resultaat opgeleverd. Dit betekent niet dat de fractie achter alle beslissingen staat. Daar gaat het vanavond echter niet om. Vanavond gaat het om het huishoudboekje van de gemeente Waalwijk en om de vraag of alles op correcte en rechtmatige wijze in de boe- Notulen raadsvergadering 13 juni

9 ken is verwerkt. De fractie van de Partij van de Arbeid is van mening dat het huishoudboekje klopt. Vanavond spreken wij als raad en geven wij als raad onze goedkeuring aan de financiële verslaglegging Gezien het bovenstaande geeft de PvdA-fractie haar goedkeuring aan de financiële verslaglegging 2012 en wil zij nogmaals haar waardering uitspreken richting de portefeuillehouder en zijn medewerkers. De heer Den Braven: Geachte collega s van de raad, leden van het college en verdere aanwezigen. Net als vorig jaar geven wij een korte bijdrage, waarmee we het risico voor lief nemen dat wethouder Groos het een gemiste kans vindt. Het is een duidelijk financieel verslag. Het verslag laat duidelijk zien waar we erin geslaagd zijn om correct met de kosten om te gaan en het verslag is duidelijk in het feit dat we voor de vierde achtereenvolgende maal erin geslaagd zijn om het boekjaar met een batig saldo af te sluiten. Je zou bijna zeggen: als iets vier jaar achter elkaar lukt, hoeven we het niet meer incidenteel te noemen, maar toch. Het is een prestatie van formaat, zeker als je bedenkt dat we bijna deze hele raadsperiode zijn bezig geweest met het vermijden van allerlei doemscenario s. Het zou mooi zijn als de hoogte van het positieve resultaat dit jaar een voorteken zou zijn van naderend herstel. Helaas is niets minder waar. Met name daarom zijn we niet echt blij met de voorgestelde manier van verwerking van het batig saldo. Voor een groot gedeelte kunnen we ons vinden in de voorstellen, echter met de storting van euro - geld dat is uitgespaard op de Wmo - willen wij anders omgaan. We weten allemaal wat er op ons afkomt. De doemscenario s waarover ik zojuist sprak, waren uiteindelijk niet meer dan dat en zijn gelukkig niet volledig uitgekomen. Goed omgaan met de gemeentefinanciën heeft ervoor gezorgd dat we redelijk ongeschonden uit de strijd zijn gekomen. Ook al waren wij het niet altijd eens met de gekozen oplossingen, wij spreken wel onze waardering ervoor uit. In de periode die voor ons ligt, gaat het een en ander veranderen, wat grote consequenties heeft voor alle Nederlandse gemeenten. De transities in de zorg zullen ons en onze burgers behoorlijk pijn gaan doen. Met dat gegeven in het achterhoofd, en de wetenschap dat ook de Wmo in de toekomst meer van ons zal vragen, lijkt het ons goed om het geld dat is bespaard op de Wmo, te blijven bestemmen voor de Wmo. Het is geen nieuwe gedachte, volgens mij hebben we het hierover al vaker in de raad gehad. Op basis van deze gedachte zullen we een amendement steunen dat vanavond wordt ingediend. Met het amendement over de erfpacht hebben wij geen problemen. We wachten af wat de wethouder hierover te melden heeft. De heer Broeders: Voorzitter, leden van de raad, geacht college en overige belangstellenden. De behandeling van de verslaglegging is in de regel een formele afsluiting van een beleidscyclus. Onze huisaccountant heeft wederom een goedkeurende verklaring afgegeven voor de jaarrekening. Ik wil namens de fractie van Werknemersbelang het college en het ambtelijk apparaat hiermee complimenteren. De jaarrekening sluit met een positief resultaat van 4 miljoen euro. Hierbij geeft u gelijk aan dat de bedragen door structurele meevallers tot stand zijn gekomen. Er mogen naar de toekomst geen verwachtingen worden gewekt, en we weten dat we de komende jaren voor forse financiële inspanningen komen te staan. Naar aanleiding van de accountantsverklaring van de jaarrekening 2011 heeft het college bij de behandeling op 31 mei 2012 toegezegd dat alle complexen van de grondexploitatie zouden worden doorgelicht en waar nodig worden bijgesteld. Ook dit jaar wordt ons in de nota van verantwoording op de accountantsverklaring van het boekjaar 2012 een aantal beleidsvoornemens toegezegd over de doorlichting en eventuele bijstelling van de grondexploitatie. Onze fractie betreurt het dat het college de toezegging aan de accountant de afgelopen jaren niet is Notulen raadsvergadering 13 juni

10 nagekomen. Anders had u het amendement van onze fractie over de zes locaties in Waspik zeer zeker overgenomen. Ik kom er later op terug. Werknemersbelang vraagt zich nog steeds af hoe realistisch onze grondexploitatie is. Hoe moeten we dat zien in relatie tot de huidige woonvisie en de projectontwikkelaars die op verschillende locaties in onze gemeenten met projecten bezig zijn? Op 15 november 2012 heeft onze fractie een amendement ingediend tijdens de behandeling van de kredietaanvraag voor de bouw van de brandweergarage. In dit amendement vroegen wij aan de raad om de zes locaties in tijden van economische crisis tegen het licht te houden. Zoals gebruikelijk kreeg onze fractie hiervoor geen steun en bent u de eerder gedane toezegging niet nagekomen, wat onze belastingbetaler op termijn erg duur zal komen te staan. Deze investering in Waspik heb ik nog aan niemand kunnen uitleggen. Op pagina 49 van de Nota Grondexploitatie bij complex 85 staat over de zes locaties in Waspik dat Stichting Jade, waar Slagenland en Casade deel van uitmaken, het onverantwoord (vindt) om onrendabel te investeren in nieuwbouw van het woonwagencentrum op het spooremplacement. Geheel naar wens van de omwonenden die nu geen enkel bezwaar meer hebben tegen de locatie, wil mijn fractie de kaders aangeven voor het woonwagencentrum. Daarmee anticiperen wij op de raadsvergadering van september 2013 waarin u met een voorstel zult komen. Geheel in de geest van de economische recessie zal ik namens mijn fractie een amendement indienen. Tot slot is mijn fractie bijzonder gelukkig met de metamorfose van het Dorpsplein, Kerkstraat en de Raadhuisstraat in Waspik. En niet te vergeten is de Waspikse haven eindelijk gereed gekomen. Zoals wethouder Van Dongen bij de eerstesteenlegging van de Riethorst in zijn toespraak opmerkte, is Waspik bijna af als het verzorgingscentrum is gerealiseerd. Ik deel zijn opmerking met de aantekening dat het hoge voorzieningenniveau dat deze kern heeft, in de toekomst betaalbaar moet blijven voor onze gemeente. Daar kom ik over enkele weken bij de kaderstelling op terug. Er is een groot aantal schriftelijke vragen naar tevredenheid beantwoord. Ik zal er niet verder op ingaan. Amendement Onderwerp: Nota Grondexploitatie 2013 De raad van de gemeente Waalwijk in vergadering bijeen d.d. 13 juni 2013 Ondergetekende(n) stelt/stellen het volgende amendement voor: Overwegende dat: - in de Nota Grondexploitatie bij Niet in exploitatie genomen gronden bij woonwagencentrum Waspik (complex 85) is aangegeven dat Stichting Jade het onverantwoord/onrendabel vindt te investeren in de nieuwbouw van een woonwagencentrum in Waspik op het spooremplacement; - Stichting Jade heeft voorgesteld om de beoogde verplaatsing niet door te laten gaan en te kiezen voor renovatie en uitbreiding van het huidige woonwagencentrum; - uitbreiding van de huidige locatie in relatie tot de omgeving niet gewenst is en bovendien ook niet direct noodzakelijk; - deze locatie op termijn moet worden afgebouwd; Besluit: Het dictum van het besluit onder het derde gedachtestreepje - overzicht van Niet in exploitatie genomen gronden en de daartoe aangegeven ontwikkeltermijnen als volgt gewijzigd vast te stellen: Woonwagencentrum Waspik (complex 85) Notulen raadsvergadering 13 juni

11 1. Ermee in te stemmen dat het woonwagencentrum definitief niet wordt verplaatst naar het spoorwegemplacement; 2. Het huidige woonwagencentrum op termijn af te bouwen en af te zien van uitbreiding van de huidige locatie. De voorzitter: Het amendement is ondertekend door de fractie van Werknemersbelang. De heer Den Hollander: Voorzitter. Hora est voor de complimenten. Wij sluiten ons erbij aan. De laatste jaarrekening van het college, zoals de heer Kuijten terecht aangaf, ziet er goed uit. Daar zijn we blij mee, met dank aan alle samenstellers. Het klinkt heel batig. Over de jaarrekening kunnen we dan ook kort zijn. Ten eerste omdat de jaarrekening er niet slecht uit ziet. Ondanks magere tijden lijkt het erop dat we goed gepantserd zijn. Ten tweede omdat het een vorm van terugkijken betreft, die ons niet veel verder meer brengt. We kunnen beter vooruitkijken. Ik dank het college voor het beantwoorden van de vragen. Dit is naar tevredenheid gebeurd. We hebben nog één punt. We zijn blij met de toezegging dat er dit jaar duidelijk rekenschap zal worden gegeven aan de versterking van de rol van de gemeenteraad in de bovenlokale samenwerking, de gemeenschappelijke regeling Regio Hart van Brabant. We zien graag tegemoet op welke wijze het college deze rol van de raad ingevuld ziet. We nemen aan dat daarover een debat wordt gevoerd alvorens zaken worden vastgesteld. Het is eigenlijk een vorm van kaderstelling. Voor het overige vraagt deze tijd vooral om vooruit te kijken. Dat is ook een vorm van kaders stellen. In die zin hebben we over de Nota Grondexploitatie, gezien het feit dat het gecombineerde behandeling betreft, drie opmerkingen. Ook die oogt gezond, en met een weer op peil gebrachte reserve en mooi genomen winst verdient dat louter hulde. Wellicht aan ons allemaal, maar in ieder geval aan de afdeling van de heren Van Groos en Van Dongen. Samen met Lokaal Belang hebben wij al maanden geleden gewezen op erfpacht voor particulieren. Het is een goede mogelijkheid om de financiële lasten van particuliere woningbouw iets te verzachten en de instap gemakkelijker te maken. Het idee is om erfpacht aan te bieden om de totale bouwkosten in eerste instantie te drukken. Het is heel simpel. Op het moment dat de erfpacht afgelost kan worden, moet de eigenaar in kwestie de mogelijkheid worden geboden om af te lossen. De gemeente hoeft er wat ons betreft geen geld aan te verdienen. Ze hoeft de erfpacht slechts te faciliteren. Mocht men de erfpacht willen handhaven, dan kan dat. Als men de erfpacht wil meeverkopen aan een volgende eigenaar, moet dat ook kunnen. Het zou een soepele mogelijkheid tot aflossing moeten opleveren en de erfpachtafkoopmogelijkheid moet kunnen worden doorverkocht. Als we op deze manier met ons actieve grondbeleid ook maar één klant zouden helpen, is dat al winst. Zouden het er tien, twintig of honderd worden, is dat veel winst aan bouwactiviteiten en grondexploitatie: leven in de bouwerij zogezegd. Waarom zou je het dan laten bij een flard zoals het college nu voorstelt? Vandaar dat wij met Lokaal Belang een amendement hebben ingediend. Verder heeft wethouder Van Dongen ons in de aanloop naar deze vergadering toegezegd een aantal onbenutte hectaren compensatiegrond te verkopen. Het gaat om agrarische grond die in reserve is genomen. Dat gaat terug op een motie van het CDA die in mei 2012 is aangenomen. Om hoeveel hectaren gaat het, waar is de grond gelegen en aan wie verkoopt de gemeente de grond? Welke keuze maakt het college daarbij? We stelden de vraag al eerder en we zouden graag spoedig inzicht hebben. Het kan voor de boerenstand nog veelbetekenend zijn. Een motie hieromtrent is vorig jaar door de raad aangenomen, maar aan actie heeft het tot nu toe ontbroken. Wij nemen aan dat het college alsnog actie gaat ondernemen. Ten slotte stelden we eerder een open vraag over de Nota Grondexploitatie. Is het zinnig om grond die is ingeboekt als bouwgrond, af te waarderen? Het gaat om gronden waar Notulen raadsvergadering 13 juni

12 de komende jaren zeker niet gebouwd zal worden. De meningen binnen en buiten Waalwijk zijn nogal verdeeld over deze suggestie. Wij vroegen de VNG om haar mening en dat leidde niet tot een duidelijk standpunt, maar wel tot een aantal overwegingen. Het is de vraag in hoeverre die op ons van toepassing zijn. We vroegen ook boekhoudkundigen erover. We gaan graag het gesprek nog aan over deze vraag. Te veel nog onbekende factoren bepalen het beeld, maar desondanks kunnen we hier binnenkort op terugkomen. We zullen het hopelijk snel doen, bijvoorbeeld bij de kaderstelling of de begroting. Er waren twee amendementen, een van de SGP over de Wmo en een van Werknemersbelang over het woonwagencentrum in Waspik. Een Wmo-reserve lijkt ons geen overbodige luxe in deze magere tijden. Het is een sympathiek voornemen dat we graag steunen. De motie van Werknemersbelang, vooruitlopend op een in september voorliggend besluit over het woonwagencentrum, waarbij de oordelen van Jade en de beide betrokken corporaties duidelijk zijn, lijkt ons overbodig. Het is niet het soort muziek waarop we vooruit hoeven te lopen. De heer Van Helden: Voorzitter, leden van de raad, college en verdere aanwezigen. We hebben het jaarverslag 2012 en de Nota Grondexploitatie met belangstelling gelezen en bestudeerd. Het is een goed leesbaar en overzichtelijk geheel. Mijn complimenten voor de opstellers en uitvoerders. Het geeft een goed gevoel dat we nog steeds zwarte cijfers schrijven, als we de incidentele meevallers even buiten beschouwing laten. Bovendien bevat het verslag een positief oordeel van de accountant. Het is een goed initiatief dat in overleg met de accountant de niet in productiegenomen gronden per project zijn beoordeeld en waar nodig financieel opnieuw zijn gewaardeerd. Het is goed om te constateren dat we als gemeente geen afwaardering moeten doorvoeren die de financiële huishouding geheel op slot zou zetten. Omdat er geen rente meer berekend en bijgeschreven mag worden, is het goed dat er kritisch gekeken wordt of het wel echt nodig is om de grond in bezit te houden. We hebben begrepen dat dat het voornemen is. Graag horen wij het van het college als er meer over bekend is. Helaas is niet alles positief. We zitten nog steeds in een financieel moeilijke tijd. Nog steeds is er geen omkeer in de neergaande economische spiraal. Bedrijven wankelen of vallen om. Veel arbeidsplaatsen staan op de tocht. Laten we er daarom ervoor zorgen dat het ondernemingsklimaat optimaal is en dat we als gemeente openstaan voor nieuwe initiatieven en behoud van werkgelegenheid. De gemeente heeft grote bouwprojecten onder handen. Er worden miljoenen euro s geïnvesteerd in scholen. Daar ligt het niet aan. Helaas kunnen de leerlingen straks niet meer trots vertellen dat hun vader of hun oma aan de bouw heeft meegewerkt, doordat de schoolprojecten niet meer door Waalwijkse handen worden uitgevoerd. Wij vragen hiervoor aandacht. Laat het een speerpunt zijn om werk binnen de gemeentegrenzen te behouden. In de afgelopen jaren zijn er regelmatig discussies geweest over de communicatie en de houding van ons ambtelijk apparaat. Werken vanuit de houding ja, mits is de opdracht vanuit de coalitieafspraken. Meedenken en op bezoek gaan bij mensen, met initiatieven komen of problemen aanpakken, geeft een goed gevoel en begrip voor situaties die al dan niet kunnen worden aangepakt. De gemeente heeft euro extra uitgegeven om achterstallige en problematische zaken van de Woz op te lossen. Dat is veel geld, maar wij hebben het er voor over als er daadwerkelijk zaken worden opgelost. Wij horen graag van de portefeuillehouder hoe de stand van zaken is. Kan hij ons vertellen of voor het belastingjaar 2013 beduidend minder bezwaren zijn binnenkomen? Bij dit agendapunt staat ook de jaarrekening van het parkmanagement. We hebben er kennis van genomen en het ziet er goed uit. De verslaglegging is netjes en goed weerge- Notulen raadsvergadering 13 juni

13 geven. Zoals alle jaarrekeningen is ze wel zeer gecomprimeerd, wat leidt tot vragen. Wij zouden het op prijs stellen als de accountant een mondelinge toelichting geeft op de jaarrekening, waarna ook vragen gesteld kunnen worden. Ook stellen wij het op prijs als wij in gesprek komen met de externe commissaris van het parkmanagement. Dat lijkt een ambitieuze Waalwijkse onderneming te zijn. Het lijkt mij leerzaam om met deze man van gedachten te wisselen over zijn rol als commissaris van een bv die eigendom is van de gemeente Waalwijk. Gezien het feit dat in de toekomst mogelijk wordt gekozen voor een pps-constructie, kan deze discussie goede informatie geven over de ontwikkelingen in die richting. Graag horen wij van het college of het dit kan en wil organiseren. Alles overziend constateren wij dat het beleid, zoals dat eerder was vastgesteld, door het college is uitgevoerd. Ook blijkt dat er dingen verkeerd gaan. In zo n geval is het college bereid om zaken anders aan te pakken. Wij danken het college en de ambtelijke medewerkers hiervoor. De heer Tiemstra: Voorzitter, geacht college, collega raadsleden en overige aanwezigen. Met waardering heeft de SGP-fractie kennis genomen van de verslaglegging 2012 met de bijbehorende productrekening. Het was een heel werk om al dat geld uit te geven, hiervoor de juiste keuzes te maken, en dit vervolgens in een helder verslag aan ons voor te leggen. Onze complimenten voor het vele werk dat is gedaan. We kijken terug op het bewogen jaar Dank voor alle inspanningen en de presentatie van alles wat is gedaan. De heer Kuijten heeft de loftrompet aan de mond gezet en deze luid en lang laten klinken. Ik zou het willen samenvatten: een compliment aan de wethouder van Financien, de heer Van Groos. Wij bieden vanavond weerstand aan de neiging om alle politieke punten uit de verslaglegging naar voren te halen. In onze vragen over de jaarstukken, maar ook in die van anderen, heeft het college al een beetje kunnen proeven welke onderwerpen bij de kaderstelling aan de orde zullen komen. Die is over veertien dagen, dus niet vanavond. Het jaar 2012 is afgesloten met een positief resultaat van euro. Natuurlijk zijn de meeste voordelen incidenteel. Natuurlijk mogen wij ons niet rijk rekenen en moeten we in de toekomst voorzichtig zijn, mede gelet op de uitkomsten van de recente Meicirculaire. Voor alles is een verklaring, maar toch ligt het resultaat er wel. Het college stelt voor om het resultaat te bestemmen door 50% toe te voegen aan de Algemene Reserve en 50% aan de Reserve Majeure Projecten. Op zich is dat een begrijpelijke keuze, gelet op wat ons in de toekomst te wachten staat. Er is voldoende aandacht voor grote projecten. We noemen de ontwikkelingen in de verschillende centra, het GOL, de aanpak van de haven in welke vorm dan ook, en het GVVP: allemaal zaken die er absoluut toe doen. Ons inziens is er echter meer. Er staat een forse overheveling van taken vanuit het rijk naar de lokale overheden op de rol, met name op de terreinen van zorg, jeugd en arbeidsmarkt. Het is niet zo dat gemeenten daarmee slechts uitvoeringsloketten van rijksbeleid worden. Het gaat om decentralisatie, waarbij gemeenten beleid moeten maken en gemeenteraden erop moeten toezien dat er goede keuzes worden gemaakt. Gemeenteraden, dat zijn wij. Woorden van deze strekking over de keuzes heeft minister Plasterk uitgesproken tijdens het VNG-congres van vorige week. Waalwijk heeft ambities. Opvallend is dat deze vooral op fysiek terrein liggen. Voor de zwakkeren in de samenleving lijkt minder aandacht te zijn. Bezuinigingen dreigen, terwijl het aantal ouderen toeneemt. Mensen worden opgeroepen om uit te gaan van eigen kracht, terwijl deze er niet altijd is. Ook de beschikbaarheid van een eigen netwerk is niet altijd een vanzelfsprekendheid. De jaarrekening laat zien dat het positieve resultaat deels wordt veroorzaakt door minder uit te geven voor de post huishoudelijke verzorging en gehandicaptenzorg. In totaal gaat het om een bedrag van euro. Het jaar 2012 ligt achter ons. In hoeverre deze Notulen raadsvergadering 13 juni

14 besparing, ofwel het niet volledig aanwenden van het geraamde bedrag, het gevolg is van strakke bezuinigingen kunnen wij op dit moment niet overzien. Wij roepen het college op om niet door te slaan in het bezuinigingsstreven en te zorgen dat de zorg op de plek terecht komt, waar hij nodig is. Niet meer, maar ook niet minder. Tenslotte gaat er nog heel wat veranderen in de zorg, wat tot de meeste mensen pas langzaam lijkt door te dringen. Laat Waalwijk niet enkel een gemeente zijn die bouwt en ontwikkelt, maar ook een gemeente die zorgt voor haar inwoners. We komen vervolgens bij de vraag of we de besparing van de post Wmo in de Algemene Reserve moeten laten vloeien, waarna dit geld in feite voor elke denkbare invulling gebruikt kan worden. Wij menen van niet. Gelet op de decentralisatiemaatregelen vanuit Den Haag en de maatschappelijke ontwikkelingen die op ons afkomen, is het zeer gepast om de gerealiseerde besparing te oormerken voor de Wmo en deze te storten in een Reserve Wmo. Om deze wens te ondersteunen, dienen wij een amendement in, medeondersteund door de fracties van GroenLinksaf en D66, met het verzoek om deze bij de beraadslaging van dit agendapunt te betrekken. Amendement Onderwerp: Verslaglegging 2012 gemeente Waalwijk De raad van de gemeente Waalwijk in vergadering bijeen d.d. 13 juni 2013 Ondergetekende(n) stelt/stellen het volgende amendement voor: Constaterende dat: - Het jaar 2012 is afgesloten met een positief resultaat van ,-; - Dit positief resultaat o.a. wordt veroorzaakt door minder uitgaven aan de Wmo voor huishoudelijke zorg en gehandicaptenzorg voor een bedrag van ,-; - Het college voorstelt 50% van het positief resultaat toe te voegen aan de AR (en hiervan ,- beschikbaar te stellen voor de vorming van de RUD en ,- te storten in een reserve besteding milieusubsidies) en 50% aan de Reserve Majeure projecten. Overwegende dat: - De gemeente aan de vooravond staat van overheveling van rijkstaken in het sociale domein (decentralisatie); - Deze overheveling gepaard gaat met een forse bezuinigingsopdracht, waarvan nu al vast staat dat de budgetten niet toereikend zijn; - Vanwege de toenemende vergrijzing het aantal mensen dat een beroep doet op de Wmo de komende jaren alleen maar zal toenemen; - Het grootste deel van het positief resultaat over 2012 bestemd wordt aan uitgaven/reserves voor de fysieke omgeving; - Bestemming van een deel van het positief resultaat voor de vorming van een reserve Wmo onvermijdelijk is. Besluit: Punt 2 van het dictum van het besluit als volgt te wijzigen: 2. Vanuit het resultaat ad een bedrag van toe te voegen aan de Algemene Reserve, van daaruit: ,- te storten in een reserve Wmo; beschikbaar te stellen voor transitiekosten 2013 i.v.m. de vorming van Regionale Omgevingsdiensten; te storten in een reserve besteding milieusubsidies en daartoe de 10e wijziging van de begroting 2013 vast te stellen. Notulen raadsvergadering 13 juni

15 De voorzitter: Het amendement is ondertekend door de fracties van SGP, GroenLinksaf en D66. Beantwoording door college Wethouder Van Groos: Voorzitter. Even zag het ernaar uit dat ik wel heel kort van stof zou kunnen zijn en u alleen hoefde te bedanken voor de complimenten. Dat doe ik sowieso. Dank voor alle goede woorden. Ik breng ze graag over op de mensen die zo hard aan de jaarrekening en het jaarverslag hebben gewerkt. Toch zijn er nog wat meer opmerkingen te maken en er zijn diverse vragen gesteld. De heer van Hamond gebruikte het woord trots toen hij verwees naar het resultaat van 4 miljoen euro. Ik zou het woord trots niet willen gebruiken, ofschoon het altijd prettig is om met een positief resultaat af te sluiten. Waalwijk heeft dat vier jaar op rij gedaan. We hebben echter ook alle vier deze jaren budgetten overgeheveld. Je moet dus wel positief afsluiten om de overhevelingen te kunnen betalen. Het betrof over het algemeen incidentele voordelen. Voor 2012 betrof dat vooral uitkeringen uit het gemeentefonds. De laatste Mei-circulaire laat zien dat de uitkering alweer minder is geworden, terwijl we dachten dat het over 2012 en 2013 beter was. Je zou dus enige miljoenen kunnen aftrekken van het resultaat: zo betrekkelijk is het. De heer Kuijten meldde dat de financiën op orde zijn, in tegenstelling tot vier jaar geleden. Ik weet het niet. Ik betwijfel of we er nu zo veel beter voor staan. Ook toen stonden we aan de vooravond van forse ombuigingen. Dat staan we nu weer. We zitten nog niet ruim in onze jas, maar we zijn wel voorzichtig geweest. Dat waren we de jaren ervoor ook. We hebben niet extreem veel grond aangekocht, wat veel andere gemeenten hebben gedaan, en we zijn zeer op tijd begonnen met de ombuigingen die vastlagen in het coalitieakkoord. Daardoor zijn we deze periode goed doorgekomen. Ik kan me voorstellen dat we voor de volgende bestuursperiode dezelfde strategie inzetten, maar daar gaat het over twee weken over. Een aantal van u wijst op de relatie met de grondexploitatie. Dat kunnen winsten zijn. Wij nemen geen winsten die nog niet gerealiseerd zijn. Als wij geld uit de exploitatie van Haven 7 halen ten behoeve van de N261, is die winst daadwerkelijk gerealiseerd. In die zin hoeven we ons daar geen zorgen over te maken. Zoals de heer Van der Sloot terecht heeft opgemerkt, hebben we met de accountant heel nadrukkelijk allerlei complexen en ontwikkelingen gezien en beoordeeld. Dat heeft geleid tot een aantal aanpassingen, onder andere doordat gronden vanuit de grondexploitatie worden overgeheveld naar de gewone exploitatie. Daardoor kan er geen rente op worden bijgeschreven. Die lasten moeten we in de gewone exploitatie opnemen, zoals in de kadernota staat aangegeven. Meer wil ik nu niet zeggen over de grondexploitatie, behalve dat in vergelijking met veel andere gemeenten Waalwijk het geluk heeft gehad dat ze nogal wat bedrijfsgronden heeft kunnen verkopen. De grondexploitatie is daardoor met positieve saldi afgesloten. Een specifiek punt in het amendement van de SGP waar ook anderen op zijn ingegaan, is het bedrag van euro van de Wmo dat we ten opzichte van de Najaarsnota als voordeel hebben kunnen boeken. Dit bedrag is ontstaan doordat we minder uitgaven hadden aan de Wmo, met name aan de huishoudelijke zorg. U stelt voor om dit in een potje te stoppen. Dat is een oude discussie die in deze raadsperiode al eerder aan de orde is geweest. Toen heeft de raad bij meerderheid besloten om het niet te doen. Mijn advies is dan ook om het weer niet te doen, om een aantal redenen. De eerste is dat wij een reserve hebben van 7,6 miljoen euro. Wat moet u nu met een extra reserve van euro? De reserve van 7,6 miljoen euro is de Algemene Reserve. Als we bij openeinderegelingen geld tekort komen, maken we gebruik van die reserve. Het bijzondere is dat hier geluiden klinken om een reservepotje aan te leggen op het moment dat Notulen raadsvergadering 13 juni

16 we op de Wmo een overschot hebben, maar in de jaren dat we tekorten hadden op de Wmo, bijvoorbeeld door woningaanpassingen, klonken er geen geluiden. Dat geld is echter wel onttrokken aan de Algemene Reserve. Het is dus logisch om het geld weer in de Algemene Reserve te stoppen, op het moment dat je die mogelijkheid hebt. Bovendien geldt dat we de begroting voor 2013 en volgende jaren niet in neerwaartse zin zullen bijstellen, omdat we toevallig over 2012 een bedrag hebben overgehouden. We hebben dus niet gezegd dat dit structureel is. We hebben tot nu toe alle voordelen op de Wmo als incidenteel beschouwd. Daarmee geven we aan dat we vinden dat de mensen die het nodig hebben, de middelen krijgen waar ze recht op hebben en die ze nodig hebben om te functioneren. Ik heb er moeite mee dat wordt gesteld dat het college een asociaal beleid voert en alleen in stenen en asfalt investeert, terwijl we dat juist doen om de economie gaande te houden, om werkgelegenheid te creëren enzovoorts. Kijk wat de grondexploitatie heeft opgeleverd aan miljoenen euro s die we kunnen investeren in de stad en die we kunnen gebruiken voor armoedebeleid, de Wmo en nog meer. Ik zou er toch een ander beeld tegenover willen zetten. De heer Tiemstra: Het woord asociaal heb ik in het kader van besturen, niet gebruikt. Ik heb letterlijk in mijn betoog gezegd: laat Waalwijk niet enkel een gemeente zijn die bouwt en ontwikkelt. De SGP is niet tegen bouwen en ontwikkelen, dat weet u. Laat Waalwijk echter ook een gemeente zijn die zorgt. Zo heb ik het geformuleerd. Van het beeld dat ik iets anders zou bedoelen zou ik voor het goede begrip afstand willen nemen. Wij zijn niet op het idee voor een amendement gekomen doordat er een besparing van euro is gerealiseerd. In het begin van de huidige bestuursperiode, bij de eerste behandeling van de Kadernota in 2010, hebben wij ook al aandacht gevraagd voor de Wmo. Dat hebben we steeds gedaan. Als we de maatschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen tijd volgen, zien we de nood steeds hoger worden. Als er sprake is van een goed gevulde algemene reserve, kunnen we daaruit putten als dat nodig is. Maar wat zou er tegen zijn om als raad vanavond een klein gedeelte van de Algemene Reserve, laten we zeggen het bedrag van euro dat we bespaard hebben, voor de Wmo te oormerken. Daarmee spreken we als raad ook uit dat de Wmo en alle zorg die eruit voortkomt, ons iets waard is. Dat zit er achter. Het is niet zo dat we nu zeggen dat we iets bespaard hebben en daar meteen de hand op willen leggen. Nee, er zit een gedachte en een filosofie achter. Wethouder Van Groos: Ik heb het beeld dat de heer Tiemstra in eerste termijn onder woorden bracht, vertaald in mijn woorden. Ik heb daar het woord asociaal voor gebruikt. Ik ben heel blij dat hij erkent dat dit college geen asociaal beleid voert. Dat is heel prettig. Maar de heer Tiemstra heeft het alleen over de Wmo. Als we het hebben over de zwakkeren in de samenleving en de problemen die er zijn, wijs ik hem op de schuldhulpverlening. Waarom wordt er geen of euro voor de schuldhulpverlening gereserveerd? Omdat we daar de afgelopen jaren op hebben moeten bijleggen? Dat is precies wat ik bedoel: als we tekort komen, leggen we er wat bij vanuit de middelen die er zijn zonder dat daar een speciaal potje voor is. Dat komt gewoon uit de bestaande middelen. Een extra potje creëren, terwijl er al een reserve beschikbaar is, is in mijn ogen symboolpolitiek. Dat hebben we helemaal niet nodig. De Wmo is een openeinderegeling. Als we erop tekort komen, hebben we buiten het budget middelen om erbij te leggen. De voorzitter: Het woord asociaal is twee keer gebruikt. Er is weerwoord gekomen waarom dat volgens de heer Tiemstra niet terecht is. Het lijkt mij verstandig voor het debat om nu afstand te nemen van dit onderwerp en terug te gaan naar de concrete vraag. De vraag was waarom het bedrag van euro wel of niet als aparte reserve kan worden aangemerkt. Notulen raadsvergadering 13 juni

17 De heer Tiemstra: De ene uitspraak lokt de andere uit. Ik hoor wethouder Van Groos zeggen dat hij blij is dat ik erken dat het college geen asociaal beleid voert. Ik heb echter gezegd: laat Waalwijk niet alleen een gemeente zijn die bouwt en ontwikkelt, maar ook een die zorgt. Verder heb ik niets te erkennen, te verbeteren of terug te nemen. Er worden mij woorden in de mond gelegd die niet passend en niet aan de orde zijn. Om de zwakkeren in de samenleving te helpen, heeft de wethouder mij aan zijn kant. Waarom deze post wel en de andere post niet, vroeg de wethouder. Nou wat mij betreft graag, misschien kunnen we voor de andere groep ook iets doen. Daar zouden we het bij de begrotingsonderhandelingen over kunnen hebben, maar de discussie wordt dan wel erg breed. Dit is wat nu voorligt. We kennen elkaar goed genoeg om te weten hoe de SGP-fractie dit bedoelt en dat ze hier een lans voor wil breken. We kunnen de discussie zo breed maken als we willen. We kunnen er allerlei terminologie bij gebruiken, maar dat is niet nodig. De Wmo is hard nodig. Er komen bezuinigingen aan. Ik doe een oproep aan de raad om ons amendement te steunen en daarmee uit te spreken dat de Wmo de raad aan het hart gaat. De heer Lodenstein: Met de laatste opmerking doet u voorkomen alsof de Wmo ons niet aan het hart gaat. Dat werp ik verre van mij. Ik wil het niet over woordspelletjes hebben. Laten we gewoon naar de inhoud van het amendement gaan. We voeren het Wmo-beleid uit en komen op een gegeven moment euro tekort. We hebben de reserve van u wel of niet. Hoe lossen we dat probleem op? Wethouder Van Groos: Waarschijnlijk had ik de term asociaal beleid niet moeten gebruiken. Ik wil het desondanks toelichten, niet om het goed te praten maar om duidelijkheid te verschaffen. De heer Tiemstra had een heel breed betoog. De voorzitter: Ik gaf zojuist niet meer dan een suggestie. Het was een beetje intuïtief: het leek mij verstandig om na alles wat gezegd is, terug te keren naar een zakelijke beantwoording van de vragen. We hebben tenslotte een forse agenda. Wethouder Van Groos: Prima, maar ik heb de tekst van het amendement nog niet. Ik meen dat er iets in staat over de fysieke leefomgeving en daar verzet ik me tegen. Het is slechts een overweging, maar er gaat een signaal vanuit. We hebben 7,6 miljoen euro in de reserves zitten ten behoeve van eventuele tekorten op de Wmo. Inhakende op een onderdeel uit de eerste termijn van de heer Tiemstra, wil ik aangeven dat de gemeente Waalwijk mensen niet in de kou laat staan als zij geen eigen kracht hebben of kunnen organiseren en geen netwerk hebben waarop ze een beroep kunnen doen. Wij vinden het wegzetten van 2 ton omdat we dat in 2012 hebben overgehouden op de Wmo, helemaal niet nodig. Er is nog een technische vraag van de heer Van Helden, namelijk hoe het zit met de Woz-bezwaren van Eerlijk gezegd had ik deze vraag vanavond niet verwacht, want het is meer een vraag voor de commissie. Wij hebben over de laatste Woz-ronde 594 bezwaren ontvangen, waarvan meer dan 40% van zogenaamde no-cure-no-paybureaus. Ik neem aan dat de vraag hiermee afdoende is beantwoord. Wethouder Van Dongen: Over de Nota Grondexploitatie zijn in het verlengde van de beschouwingen van de jaarrekeningen enkele algemene opmerkingen gemaakt. De Nota Grondexploitatie ziet er goed uit, zegt men. Dat klopt ook wel. Het verloop van de totale boekwaarde van de grondexploitatie, de geringe mate waarin we nieuwe voorzieningen moeten treffen, en de stand van de Algemene Reserve Grondexploitatie stemmen tot tevredenheid. Anderzijds deel ik de zorgen die door menigeen, waaronder de heren Van Hamond en Kuijten, zijn uitgesproken. Men gaf aan dat het niet stil moet blijven op de woningmarkt. Met name een complex als Landgoed Driessen, waar al fors is geïnvesteerd in de infrastructuur en waar jaarlijks 1 miljoen euro aan rente wordt bijgeschreven, gaat Notulen raadsvergadering 13 juni

18 in de papieren lopen als de uitgifte constant achter blijft bij de bijschrijvingen op de boekwaarde. U zegt terecht dat het een punt van zorg is. Met deze uitspraak zijn we er nog niet. We zoeken naar mogelijkheden om de woningmarkt vlot te trekken. Dat doen we overigens niet alleen als gemeente Waalwijk, maar samen met de gemeenten van Langstraat en in de regio. Grote stappen zijn niet te maken. Je moet het vooral hebben van de algemene economische ontwikkelingen. Daar waar je kleine dingen kunt doen, moet je die niet nalaten. Ik denk aan een starterslening, aanpassing van grondprijzen tot een marktconform niveau, aanpassing van de kavelgrootte als je inziet dat er minder vraag is naar grote kavels. Deze dingen houden we bij en daar passen we het uitgiftebeleid op aan. Afgelopen jaar is een motie van Lokaal Belang, gesteund door alle fracties, aangenomen waarin opdracht wordt gegeven om te onderzoeken of erfpacht een instrument zou kunnen zijn om de woningmarkt in Waalwijk in beweging te krijgen. Deze motie is uitgevoerd. De gemeente heeft een externe adviseur erbij betrokken en dat heeft geleid tot een aantal aanbevelingen. Het college heeft de aanbevelingen grosso modo overgenomen. Belangrijk is dat wordt gezegd dat erfpacht geen wondermiddel is. Je kunt het inzetten naast andere instrumenten, maar je moet wel goed kijken hoe je dat doet. Als gemeente loop je altijd enig risico bij de uitgifte van grond in erfpacht. Je moet altijd kijken of er andere mogelijkheden zijn om de voordelen binnen te halen, maar de nadelen zo beperkt mogelijk te houden. Gaande het onderzoek bleek dat er grondbanken in de markt zijn die zich bij uitstek richten op het uitgeven van grond in erfpacht en daar een rentecanon voor ontvangen. De gemeente kan in bepaalde gevallen haar grond uitgeven aan dergelijke grondbanken. De bewuste grondbanken blijken bereid te zijn om met Waalwijk samen te werken. Dit heeft de voorkeur van het college. Waar de markt zelf voorziet in een bepaald mechanisme, moet je het niet zelf willen doen. Het is beter dat de markt het oppakt. Als de markt echter faalt, en er omstandigheden zijn waarin het niet werkt, moet de gemeente bereid zijn om het middel erfpacht zelf in te zetten. Ik weet niet of de indieners van het amendement de overwegingen in de nota goed begrepen hebben. Het is niet zo dat we de erfpachtconstructie achter de hand houden en het er niet meer over hebben. We zijn juist van plan om in onze contacten met ontwikkelaars en corporaties de erfpachtconstructie nadrukkelijk in beeld te brengen als een mogelijke vorm van uitgifte. Dat doen we overigens al. Het leidt niet altijd tot het gewenste resultaat, maar in de praktijk blijkt dat het een van de dingen is waarmee marktpartijen over de streep getrokken kunnen worden. Zoals iemand opmerkte is iedere woning die wordt verkocht, meegenomen, dus waarom zou je het niet doen? De heer Van Hamond: U geeft in uw Nota Grondexploitatie op pagina 10 een opsomming van de dingen die u wilt gaan doen. Op zich is dat heel goed, maar het is niet zo dat aannemers, ontwikkelaars en architecten dagelijks bij de gemeente aan de deur komen om te praten. Zo n storm zal het niet lopen. In 2009 zijn woningen gebouwd en nu zitten we ongeveer op de helft. Er zijn zo veel werklozen in de bouw, dat je kunt zeggen, zoals mijn collega zojuist zei: één woning is een klein beetje, 100 zijn er al meer. Laat Waalwijk een voortrekkersrol blijven vervullen en actief de markt op gaan. We kunnen een werkconferentie organiseren met alle partijen om te bepalen wat de stand van zaken is en wat we samen kunnen gaan doen. Ik wil niet zeggen dat het in één keer een oplossing geeft, maar er zijn projecten waarbij het wel zou kunnen. Ik kreeg vandaag een signaal uit de gemeente Goirle over het CPO-project. Ook daar zit erfpacht op de grond. Wat ik nu vertel is niet negatief, maar juist positief. Wethouder Van Dongen: In die zin heb ik het amendement dat u hebt ingediend, ook begrepen. Erfpacht heeft als instrument een bescheiden meerwaarde. Laten we de mogelijkheden zo veel mogelijk opzoeken om die meerwaarde binnen te halen. We zullen de contacten die wij hebben met andere gemeenten en met ontwikkelaars in Waalwijk zeker benutten. Notulen raadsvergadering 13 juni

19 De heer Kuijten: Vorig jaar is een motie aangenomen met betrekking tot een onderzoek naar erfpachtconstructies bij Haven 7. Daar heeft Deloitte opdracht voor gekregen en onlangs zijn de uitkomsten van het onderzoek in een besloten bijeenkomst aan de orde geweest. Lokaal Belang en D66 hebben eveneens een motie ingediend met het verzoek om een onderzoek naar erfpachtconstructies in de volkshuisvesting. Ik probeer het in mijn gedachten terug te halen, maar de uitkomsten van dat onderzoek staan mij niet meer helder voor de geest. Naar mijn mening zijn ze nog niet in de raad besproken. Heeft dat onderzoek plaatsgevonden, is daar een notitie van en wie heeft die notitie bereikt? Wethouder Van Dongen: Uiteindelijk heeft die notitie het college bereikt, nadat een onderzoeker van Deloitte aan de raad een uitgebreide toelichting heeft gegeven op het rapport. Wij zeggen nu in onze nota dat wij de conclusies uit het rapport, dat overigens absoluut niet vernietigend was over de erfpachtconstructie, oppakken. Het zal met name een rol gaan spelen als de afbouw van Haven 6a aan de orde komt. Dan gaat de gemeente grond uitgeven en komt de vraag weer terug of je dat in erfpacht of in eigendom doet. De aanbevelingen uit het Deloitte-rapport zullen we zeker overnemen. De algemene conclusie die mij bijstaat is dat de manier waarop de gemeente is omgegeven met erfpacht een prima manier van doen is geweest. De heer Kuijten: Ook dat daar een aantal reparaties had moeten plaatsvinden? Wethouder Van Dongen: Jazeker, niet op systeemniveau, maar op contractniveau. In de marge heeft Deloitte een aantal kanttekeningen geplaatst. Bijvoorbeeld over de vraag wat er gebeurt bij een faillissement, en wat je doet als er niet gebouwd wordt. Daar gaan we mee verder. Het instrument is ter principale absoluut niet verworpen. De heer Kuijten: In het amendement staat ook dat erfpacht actief moet worden ingezet bij corporaties, projectontwikkelaars en bedrijven. Hier worden ook expliciet particulieren genoemd. Deelt u die mening? Wethouder Van Dongen: Dezelfde mening was er ook ten aanzien van de manier waarop je het instrument inzet. Als de markt het oppakt via de grondbank heeft dat de voorkeur. Dan kunnen wij de grond verkopen, wat een ideale situatie is. Als dat echter niet lukt, en er zijn particulieren die een kavel willen kopen wat niet lukt via de grondbankconstructie, is de gemeente bereid om erfpacht als mogelijkheid te onderzoeken. De heer Kuijten: Bent u het zich bewust dat dat heel veel administratieve rompslomp met zich mee kan brengen, voor een periode van 30 tot 40 jaar per erfpachtconstructie? Wethouder Van Dongen: Dat is waar. Grond niet verkopen levert de minste administratieve lasten, maar dat is ook niet goed. Wij willen zo veel mogelijk uitgeven, bij voorkeur in eigendom. In tweede instantie is erfpacht een goede mogelijkheid. Bovendien hoeft de erfpacht geen 30 of 40 jaar te duren. Voor Haven 7 is het gebruikt als financieringsinstrument. Als de koper na 5 jaar de portemonnee trekt om de grond te kopen, zijn ook alle partijen tevreden. De heer Den Hollander: Nu nog het laatste zetje: alle partijen zijn tevreden behalve de heer Kuijten. Wij willen dat u erfpacht actief inzet, terwijl u zegt dat u het instrument pas inzet als allerlei andere manieren niet lukken. U gebruikt ook het woord onderzoeken er nog bij. Ik denk dat het amendement klip en klaar van het college vraagt om toe te zeggen dat het van meet af aan erfpacht inzet op het moment dat de omstandigheden zich daartoe lenen. Dat hoeft geen 300 keer per jaar zijn, dat kan ook één keer per jaar. Misschien komt het helemaal nooit voor, maar het kan ook tien keer zijn. Er moet leven in Notulen raadsvergadering 13 juni

20 de bouwerij komen. Erfpacht hoeft niet het eerste middel te zijn, maar wij vragen niet meer en niet minder dan dat het een actief in te zetten middel is. Als u het daarmee eens bent, kunt u het amendement zo overnemen en bent u klaar. Wethouder Van Dongen: In die zin heb ik het ook uitgelegd. We gaan erfpacht actief inzetten als motief om gronden te kunnen uitgeven. Ik heb de volgorde aangegeven. Als de markt, de grondbank, bereid is om het te doen, heeft dat de voorkeur. We verkopen liever dan dat we grond in erfpacht geven. Als dat niet lukt, tekenen wij zelf voor de erfpacht. De heer Den Hollander: Ik wil toch graag horen of u het amendement overneemt of niet. Wethouder Van Dongen: Dat betekent dat wij het amendement overnemen. Ik heb nog een aantal andere punten. De heer Kuijten deed een interessante suggestie. Hij vraagt of het proces met de boekwaarde op Landgoed Driessen en de verplichte rentebijschrijving gekanteld kan worden, door bijvoorbeeld de boekwaarde af te waarderen of de rente op een andere manier te verwerken. Hoe je het ook doet, ergens moet je de rentelasten onderbrengen. Je kunt het overbrengen naar de reguliere exploitatie, maar dan moet de Ozb aangepast worden. Overigens is er op dit moment nog geen aanleiding om het aan te passen. We hebben een doorkijkje gegeven over Landgoed Driessen en we zien dat we met de looptijd van het plan en een voorziening van 1,9 miljoen euro uit de voeten kunnen. De heer Kuijten: Er zijn ook andere mogelijkheden om de begroting sluitend te maken, dan alleen te koersen op Ozb-verhoging. Wethouder Van Dongen: Het CDA noemde winstneming heel mooi, maar vroeg of dat op termijn niet tot risico s leidt. Zoals wethouder Van Groos terecht heeft aangegeven, bevat de manier waarop de accountant ons voorschrijft hoe we moeten omgaan met de winstneming, al een belangrijke borging. Tegelijkertijd moeten we bijvoorbeeld op Haven 7 nog 6 miljoen euro aan kosten maken en is er 10 miljoen euro aan opbrengsten geraamd. Dat leidt uiteindelijk tot een winst. Stel dat we wel de kosten maken, maar geen opbrengsten genereren. Dan zou je een risico van 6 miljoen euro lopen. Dat is echter onwaarschijnlijk, omdat de kosten pas worden gemaakt op het moment dat je de grond uitgeeft. Het gaat om kosten om de grond woonrijp te maken en voor het ophogen van percelen. Dat doe je pas als je de grond verkocht hebt. Het risico lijkt groter dan het is. We blijven binnen de marge van het advies van de accountant. De heer Broeders constateert ten onrechte dat wij geen gevolg geven aan aanbevelingen van de accountant. Wij moeten natuurlijk de grondexploitaties jaarlijks herijken. Dat doen we ook. Complex 85 waar de heer Broeders op doelt, kent echter nog geen grondexploitatie. Op dat complex zijn tot op heden de kosten verantwoord. Het zijn nog geen grote bedragen. Zodra een exploitatie wordt geopend, gebeurt het wel en wordt het jaarlijks herijkt. In september gaan we voor de eerste keer de marsroute naar Waspik lopen en kijken we hoe de verschillende locaties zich verhouden tot het oorspronkelijke uitgangspunt budgettair neutraal. We komen er in september op terug. De heer Broeders: Ik heb het antwoord eigenlijk al gekregen. Mijn vraag was of het over het hele project zou lopen en niet alleen over deze locatie. Wethouder Van Dongen: In het amendement over de woonwagenlocatie wordt al aangegeven dat het een voorschot is op de discussie die in september gevoerd wordt. Dan zullen we het hebben over de locatie. Het standpunt van de corporatie is bekend. Wat is Notulen raadsvergadering 13 juni

2.2 Vaststellen verslag van de raadsvergadering van 21 juni 2012 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld.

2.2 Vaststellen verslag van de raadsvergadering van 21 juni 2012 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. Besluitenlijst raadsvergadering 13 september 2012 Aanwezigen: zie bijlage 0.3 Vaststellen agenda Agendapunten 1.4 en 1.6 worden overgeheveld van het debatgedeelte naar vaststelling van raadsvoorstellen

Nadere informatie

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008 RAADSVOORSTEL Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9 Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008 Portefeuillehouder: College datum: 6 mei 2009 Samengevat voorstel 1. Het jaarverslag 2008

Nadere informatie

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Bijlagen 1 Voorjaarsnota Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Voorjaarsnota 2012 Datum voorstel 10 april 2012 Datum raadsvergadering 15 mei 2012 Bijlagen 1 Voorjaarsnota Ter inzage Aan de gemeenteraad, 0. Samenvatting De voorjaarsnota

Nadere informatie

Aan de orde is het VAO Persoonsgebondenbudget (AO d.d. 21/11).

Aan de orde is het VAO Persoonsgebondenbudget (AO d.d. 21/11). Persoonsgebondenbudget Aan de orde is het VAO Persoonsgebondenbudget (AO d.d. 21/11). Mevrouw Bergkamp (D66): Voorzitter. Eigen regie en keuzevrijheid voor de zorg en ondersteuning die je nodig hebt, zijn

Nadere informatie

NOTULEN van de openbare vergadering (A) van de raad der gemeente Waalwijk, gehouden op 29 november 2018

NOTULEN van de openbare vergadering (A) van de raad der gemeente Waalwijk, gehouden op 29 november 2018 NOTULEN van de openbare vergadering (A) van de raad der gemeente Waalwijk, gehouden op 29 november 2018 Plv. voorzitter: Griffier: Plv. griffier: Aanwezig zijn de leden: Tevens aanwezig: Afwezig m.k. Notulen:

Nadere informatie

18 DECEMBER 2008: Besluit project Atalanta ( project dierenpark / centrum / theater)

18 DECEMBER 2008: Besluit project Atalanta ( project dierenpark / centrum / theater) 18 DECEMBER 2008: Besluit project Atalanta ( project dierenpark / centrum / theater) Bijdrage 1 e termijn Voorzitter, Hoe staat de DOP tegenover het project dierenpark / centrum / theater? Wij zouden er

Nadere informatie

Met deze regering zal de economie niet herstellen. Dat betekent dat de er nog heel wat boven ons hoofd hangt.

Met deze regering zal de economie niet herstellen. Dat betekent dat de er nog heel wat boven ons hoofd hangt. Kadernota 2013 en 2017 Meningsvorming: Vooropgesteld de verkiezingen staan voor de deur, veel van wat wij in de kadernota en later begroting vast stellen, leggen wij vast voor de volgende raadsperiode.

Nadere informatie

BESCHOUWING. Gemeente LINGEWAARD

BESCHOUWING. Gemeente LINGEWAARD CDA LINGEWAARD BESCHOUWING PROGRAMMA BEGROTING 2014 14 november 2013 Gemeente LINGEWAARD FRACTIE: Jacqueline Leenders van Heck Henk Gertsen Harrie Arends Theo Peren (fractievoorzitter) Programmabegroting

Nadere informatie

Raadsvergadering : 12 april 2016 agendapunt : Commissie : Bestuur en Ruimte

Raadsvergadering : 12 april 2016 agendapunt : Commissie : Bestuur en Ruimte Zaaknummer : Raadsvergadering : 12 april 2016 agendapunt : Commissie : Bestuur en Ruimte Onderwerp : Beleid overschotten Collegevergadering : 15 maart 2016 agendapunt : 10 Portefeuillehouder : J.B. Boer

Nadere informatie

HOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming

HOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming HOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming Beleidsvorming in de gemeente volgt redelijk vaste stappen. In dit document leest u welke stappen dat zijn. Daardoor kunt u op tijd bij

Nadere informatie

Datum voorstel Datum raadsvergadering Bijlagen Ter inzage 17 juli 2012 17 juli 2012 1 5 vertrouwelijke bijlages

Datum voorstel Datum raadsvergadering Bijlagen Ter inzage 17 juli 2012 17 juli 2012 1 5 vertrouwelijke bijlages Raadsvoorstel Agendapunt: 16 Onderwerp risicomanagement grondexploitaties Datum voorstel Datum raadsvergadering Bijlagen Ter inzage 17 juli 2012 17 juli 2012 1 5 vertrouwelijke bijlages Aan de gemeenteraad,

Nadere informatie

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen. RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 27 oktober 2016 Afdeling Middelen Voorstel nummer 2016.00077 Datum 27 september 2016 Onderwerp Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Alle begrotingsprogramma's Inlichtingen

Nadere informatie

Beschikbaarstelling krediet overdracht woonwagenlocaties Geulweg en Taandel

Beschikbaarstelling krediet overdracht woonwagenlocaties Geulweg en Taandel Betreft: Raadsvergadering 23 mei 2013 Beschikbaarstelling krediet overdracht woonwagenlocaties Geulweg en Taandel Wij stemmen CDA fractie in met het voorstel om de woonwagenlocaties over te dragen en daarvoor.

Nadere informatie

Collegevergadering : 28 mei 2013 Agendapunt : 4 Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie bij : E. Gussekloo Telefoon :

Collegevergadering : 28 mei 2013 Agendapunt : 4 Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie bij : E. Gussekloo Telefoon : Raadsvergadering : 25 juni 2013 Commissie : Bestuur Agendapunt : Onderwerp : Jaarverslag en jaarrekening 2012 Collegevergadering : 28 mei 2013 Agendapunt : 4 Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer

Nadere informatie

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken 2013 -Verslag van bevindingen

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken 2013 -Verslag van bevindingen Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Vaststelling jaarstukken 2013 Datum voorstel 29 april 2014 Datum raadsvergadering 10 juni 2014 Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken 2013 -Verslag van bevindingen Ter inzage

Nadere informatie

Beknopt verslag van de openbare vergadering van de commissie Financiën gehouden op donderdag 11 juni 2015

Beknopt verslag van de openbare vergadering van de commissie Financiën gehouden op donderdag 11 juni 2015 Beknopt verslag van de openbare vergadering van de commissie Financiën gehouden op donderdag 11 juni 2015 Voorzitter: Commissiegriffier: Griffier: de heer R. van Dongen mevrouw J. Louer de heer G. Kocken

Nadere informatie

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen.

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Toen wij over het coalitieakkoord spraken, telde de VVD Den Haag haar zegeningen. Er werd ruimte geboden voor een aantal van onze ideeën. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Algemene Beschouwingen Valkenburg aan de Geul in duurzaam evenwicht

Algemene Beschouwingen Valkenburg aan de Geul in duurzaam evenwicht Algemene Beschouwingen 2017 Valkenburg aan de Geul in duurzaam evenwicht 1 Voor ons ligt de meerjarenbegroting voor de planjaren 2018 tot en met 2021. Een boekwerk, dat veel bestuurlijke en ambtelijke

Nadere informatie

Notulen van de openbare commissievergadering ABM

Notulen van de openbare commissievergadering ABM NotulenvandeopenbarecommissievergaderingABM Datum: Aanvangstijd: Eindtijd: Locatie: donderdag21juni2018 20.00uur 20.40uur RaadzaalgemeentehuisvanHuizen Aanwezig Voorzitterencommissiegriffier J.W.Meijerman(voorzitter)

Nadere informatie

Besluitenlijst van de commissievergadering Ruimtelijke Zaken van 8 december 2011

Besluitenlijst van de commissievergadering Ruimtelijke Zaken van 8 december 2011 Besluitenlijst van de commissievergadering Ruimtelijke Zaken van 8 december 2011 Datum: 8 december 2011 Aanvang: 20:00 uur Einde: 23:30 uur Vergaderlocatie: Raadzaal, raadhuis Voorzitter: Carlo van Esch

Nadere informatie

Dhr. S. Nieuwkoop (gemeentesecretaris) wethouders drs. P.W.J. Hoek, F.J.A. Hommel, mr. G.J. Harmsen, Wethouder C.L. van Dis MBA

Dhr. S. Nieuwkoop (gemeentesecretaris) wethouders drs. P.W.J. Hoek, F.J.A. Hommel, mr. G.J. Harmsen, Wethouder C.L. van Dis MBA BESLUITEN- EN ACTIELIJST GEMEENTERAADSVERGADERING Datum vergadering Aanwezig: Voorzitter: Griffier: College: Afwezig: 2 november 2017 Mw. G. Boelhouwers-Stigter, Ing R.M.M.J. Duijm, A.C. Fase, H. Geluk,

Nadere informatie

Hoe financieel gezond is uw gemeente?

Hoe financieel gezond is uw gemeente? Hoe financieel gezond is uw gemeente? drs. R.M.J.(Rein-Aart) van Vugt RA A.(Arie)Elsenaar RE RA 1 Hoe financieel gezond is uw gemeente? In dit artikel geven de auteurs op hoofdlijnen aan welke indicatoren

Nadere informatie

G e m e e n t e S l u i s

G e m e e n t e S l u i s Raadsvoorstel Pag. 1 Datum vergadering 24 september 2009 Nr. 9 Omschrijving agendapunt Portefeuillehouder Voorstel om de jaarrekening/jaarverslag 2008 van GGD Zeeland vast te stellen en om niet in te stemmen

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

Reglement van orde voor de raad, verordening op de raadscommissies en huishoudelijk reglement van het presidium

Reglement van orde voor de raad, verordening op de raadscommissies en huishoudelijk reglement van het presidium Reglement van orde voor de raad, verordening op de raadscommissies en huishoudelijk reglement van het presidium Inleiding In het presidium van 31 maart 2016 is afgesproken dat de voorstellen m.b.t.: Reglement

Nadere informatie

participeren doe je SAMEN

participeren doe je SAMEN Geachte aanwezigen en toehoorders thuis, Voor ons ligt de kadernota 2016-2019 waar wij als VVD Beemster trots op zijn: Beemster is een financieel gezonde gemeente die lokaal doet wat lokaal kan - namelijk

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT . 'irt: RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Reg istratien um mer raad 1 204468 Datum: 3 juni 2015 Afdeling / Team Raadsgriffie / Portefeuillehouder: Roald Helm Behandeld door: B.W. Gerdingh Ondenverp: Advies

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Programma Documentnummer: B.17.1171 B.17.1171 Landgraaf, 20 juni 2017 ONDERWERP: Programmaverantwoording 2016 Raadsvoorstelnummer: 53 PROGRAMMA 1. Bestuur

Nadere informatie

1. Opening. 3. Aanwijzing primus voor de hoofdelijke stemming. 4. Vaststelling agenda.

1. Opening. 3. Aanwijzing primus voor de hoofdelijke stemming. 4. Vaststelling agenda. Notulen van de besluitvormende raadsvergadering van de gemeenteraad van Noord-Beveland, gehouden op donderdag 5 juli 2018 in het gemeentehuis van Noord-Beveland. Aanvang: 19.30 uur Aanwezig: Mevr. J.H.J.B.

Nadere informatie

Algemene beschouwingen CDA Weert

Algemene beschouwingen CDA Weert Algemene beschouwingen CDA Weert begroting 2016 www.cdaweert.nl Algemene Beschouwingen CDA Weert op de begroting 2016 van de gemeente Weert Dames en heren, hierbij de beschouwingen van het CDA op de voorliggende

Nadere informatie

Inbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla

Inbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla Inbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla Dank u wel voorzitter, Graag wil ik beginnen met het danken van het college en haar ambtenaren voor de uitvoerige beantwoording van alle vragen die wij hadden.

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Vaststelling gewijzigd Jaarverslag en Jaarrekening 2016

Raadsstuk. Onderwerp Vaststelling gewijzigd Jaarverslag en Jaarrekening 2016 Raadsstuk Onderwerp Vaststelling gewijzigd Jaarverslag en Jaarrekening 2016 Nummer 2017/241492 Portefeuillehouder Spijk, J.K.N. van Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling CS/CC Auteur

Nadere informatie

*ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 15.00 UUR*

*ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 15.00 UUR* *ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 100 UUR* Raadsvoorstel GEMEENTEBESTUUR onderwerp Programmarapportage 2011-1 team SBSBD raadsnummer 2011 54 collegevergadering raadsvergadering fatale termijn programma

Nadere informatie

Farid Chikar / juni 2017

Farid Chikar / juni 2017 Agendapunt commissie: 4.1 steller telefoonnummer email Farid Chikar 040-2083696 Farid.chikar@A2samenwerking.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 208981/269305 29 juni 2017 Portefeuillehouder Wethouder

Nadere informatie

Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 14 februari 2008 over de Raad voor het concurrentievermogen.

Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 14 februari 2008 over de Raad voor het concurrentievermogen. Tweede Kamer, 54e vergadering, Donderdag 14 februari 2008 Algemeen Concurrentievermogen Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 14 februari 2008 over de Raad voor het concurrentievermogen.

Nadere informatie

INFORMATIENOTITIE. College van Burgemeester en Wethouders. Informatienotitie ontwikkelingen Wmo-Jeugd budget

INFORMATIENOTITIE. College van Burgemeester en Wethouders. Informatienotitie ontwikkelingen Wmo-Jeugd budget INFORMATIENOTITIE AAN VAN ONDERWERP De leden van de Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Informatienotitie ontwikkelingen Wmo-Jeugd budget DATUM 7 maart 2019 BIJLAGE - REGISTRATIENUMMER

Nadere informatie

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Nummer Onderwerp : B-2.14.2006 : Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Korte inhoud : Voor de voorjaarsnota moet de begrote algemene uitkering worden verhoogd met 144.637 en de

Nadere informatie

Bouwgrondexploitatie Rapportage 3e kwartaal 2010

Bouwgrondexploitatie Rapportage 3e kwartaal 2010 Bouwgrondexploitatie Rapportage 3e kwartaal 2010 1 Inleiding Naar aanleiding van de bespreking van het rapport van bevindingen van de accountant over de controle van de jaarrekening 2009 heeft het audit

Nadere informatie

Ad Jongenelen, Carola van t Schip en Frank Reiber

Ad Jongenelen, Carola van t Schip en Frank Reiber Spelregels Jongerengemeenteraad 19 februari 2015 Er zijn 2 onderwerpen (agendapunten): - Veiligheid - Openings- en sluitingstijden van de horeca Regels van de vergadering - Ieder onderwerp/ agendapunt

Nadere informatie

Raadsvoorstel. 2.Wat willen we bereiken?

Raadsvoorstel. 2.Wat willen we bereiken? Raadsvoorstel Agendanr: CS5 Kenmerk: 15-0120932 Datum collegevergadering: 26 mei 2015 Onderwerp: jaarverslag en jaarrekening 2014 en de concept meerjarenbegroting 2016-2019 van Baanbrekers 0.Samenvatting:

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Raad

Begroting Aanbieding Raad Begroting 2013 Aanbieding Raad Agenda Financieel meerjarenperspectief 2013 e.v. Onzekerheden en risico s Bezuinigingen IVP en strategische investeringen Traject behandeling Presentatie begroting 2013 2

Nadere informatie

Onderwerp : Mogelijkheden om de aankoop / nieuwbouw van woningen. voor starters aantrekkelijker te maken.

Onderwerp : Mogelijkheden om de aankoop / nieuwbouw van woningen. voor starters aantrekkelijker te maken. Raadsvergadering : 21 maart 2005 Agendapunt : 11 Onderwerp : Mogelijkheden om de aankoop / nieuwbouw van woningen voor starters aantrekkelijker te maken Samenvatting voorstel Tijdens de raadsvergadering

Nadere informatie

Advies aan de gemeenteraad

Advies aan de gemeenteraad Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer *16.0006379* 16.0006379 Raadsvergadering: 9-6-2016 Voorstel: 4.54 Agendapunt: 21 Onderwerp Concept jaarstukken Gemeenschappelijke Regeling Centraal afvalverwijderingsbedrijf

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP Wijnen, Peter FIN S3 RAD: RAD131106 2013-11-06T00:00:00+01:00 BW: BW131001 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 6 november 2013 Portefeuillehouder : J.M. Cardinaal Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

Bijdrage aan behandeling programmabegroting 2014 ( )

Bijdrage aan behandeling programmabegroting 2014 ( ) Datum : 6 november 2013 Bijdrage aan behandeling programmabegroting 2014 ( 2013-320) Meneer de voorzitter, geachte collega s en belangstellenden, We spreken vandaag alweer de laatste programmabegroting

Nadere informatie

MdV UITGESPROKEN TEKST GELDT

MdV UITGESPROKEN TEKST GELDT MdV De begroting is wederom een knap staaltje werk waar door heel veel medewerkers in dit huis veel energie en vakmanschap in is gestoken. Dat verdient waardering, zowel richting college als richting al

Nadere informatie

Omdat Alblasserdam ons aan het hart gaat Algemene Beschouwingen van het CDA 25 & 26 juni 2013

Omdat Alblasserdam ons aan het hart gaat Algemene Beschouwingen van het CDA 25 & 26 juni 2013 Omdat Alblasserdam ons aan het hart gaat Algemene Beschouwingen van het CDA 25 & 26 juni 2013 Hoe zien wij de stand van zaken in Alblasserdam in het jaar 2013? Het gaat goed. Het beleid wordt uitgevoerd:

Nadere informatie

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie Aan de raad. Inleiding Op 5 juli heeft een eerste bespreking

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Onderdeel organisatiekoers: programma Duurzaam gezonde organisatie Portefeuillehouder: Carel van Gelder

Onderdeel organisatiekoers: programma Duurzaam gezonde organisatie Portefeuillehouder: Carel van Gelder Raadsvergadering, 28 januari 2014 Voorstel aan de Raad Onderwerp: Regiegemeente Wijk bij Duurstede Nr.: 20140218 4 RV Agendapunt: 4 Datum: 30 december 2013 Onderdeel organisatiekoers: programma Duurzaam

Nadere informatie

Voorzitter, Namens de fractie CDA. Frans Derksen. Betreft: Raadsvergadering 25 juni 2015

Voorzitter, Namens de fractie CDA. Frans Derksen. Betreft: Raadsvergadering 25 juni 2015 Betreft: Raadsvergadering 25 juni 2015 ID/194 Raadsvoorstel jaarrekening 2014 Woordvoerder: Frans Derksen Voorzitter, Wij sluiten het jaar af met een overschot van bijna 610.000 euro die wij toevoegen

Nadere informatie

2015-415. Nieuwegein. Gemeenteraad. Raadsvoorstel Afdeling Financiën. 1 Onderwerp. Programmabegroting 2016. 2 Gevraagd besluit

2015-415. Nieuwegein. Gemeenteraad. Raadsvoorstel Afdeling Financiën. 1 Onderwerp. Programmabegroting 2016. 2 Gevraagd besluit Nieuwegein m S\ Gemeenteraad Onderwerp Programmabegroting 2016 Datum 25 september 2015 Raadsvoorstel Afdeling Financiën Portefeuillehouder mr. J.A.N. Gadella 2015-415 1 Onderwerp Programmabegroting 2016

Nadere informatie

Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek

Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek Raadsvergadering, 22 april 2008 Voorstel aan de Raad Nr: 228 Agendapunt: 6 Datum: 9 april 2008 Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek Onderdeel raadsprogramma:

Nadere informatie

Verordening ex artikel 213a Gemeentewet. Informatievoorziening grondexploitaties

Verordening ex artikel 213a Gemeentewet. Informatievoorziening grondexploitaties Verordening ex artikel 213a Gemeentewet en Informatievoorziening grondexploitaties Kleine onderzoeken op twee domeinen Memorandum van het tiende, gecombineerde onderzoek van de Rekenkamercommissie van

Nadere informatie

De volgende wethouders zijn aanwezig: mevr. A.P.L.M. Slenter-Jamar en de heren A.G. van der Maas en W.H.M.J. Schenkelaars.

De volgende wethouders zijn aanwezig: mevr. A.P.L.M. Slenter-Jamar en de heren A.G. van der Maas en W.H.M.J. Schenkelaars. Notulen van de besluitvormende raadsvergadering van de gemeenteraad van Noord-Beveland, gehouden op donderdag 29 mei 2019 in het gemeentehuis van Noord-Beveland. Aanvang: 19.30 uur Aanwezig: Mevr. J.H.J.B.

Nadere informatie

Kaders Financieel gezond Brummen

Kaders Financieel gezond Brummen Kaders Financieel gezond Brummen 1. Inleiding Naar aanleiding van de vaststelling van de Programmabegroting 2019-2022 en de aanbevelingen die de provincie heeft gedaan in haar besluit financieel toezicht

Nadere informatie

Raadsvoorstel2008/19954

Raadsvoorstel2008/19954 gemeente Haarlemmermeer Raadsvoorstel2008/19954 Onderwerp Jaarstukken 2007 Portefeuillehouder J.J. Nobel steiler C. M. Bakker Collegevergadering 20 mei 2008 Raadsvergadering 26 juni 2008 1. Samenvatting

Nadere informatie

Bestemming opbrengst verkochte Nuon aandelen. Commissie Bestuurlijk Domein. Commissie Ruimtelijk Domein. Commissie Sociaal en Economisch Domein

Bestemming opbrengst verkochte Nuon aandelen. Commissie Bestuurlijk Domein. Commissie Ruimtelijk Domein. Commissie Sociaal en Economisch Domein Raad VOORBLAD Onderwerp Bestemming opbrengst verkochte Nuon aandelen. Agendering x Commissie Bestuurlijk Domein x Gemeenteraad Commissie Ruimtelijk Domein Lijst ingekomen stukken Commissie Sociaal en Economisch

Nadere informatie

G. Veninga Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Ronald van Heeringen

G. Veninga Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Ronald van Heeringen Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders raadsvoorstel portefeuillehouder opgesteld door Registratienummer collegebesluit G. Veninga Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Ronald

Nadere informatie

Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : -

Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : - Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : - Onderwerp : Begroting 2014 Collegevergadering : 17 september 2014 Agendapunt : 4 Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie

Nadere informatie

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. Voorstel van het college aan de raad Agendapunt Portefeuillehouder: mw. A.A.C. Groot Kenmerk: 247735 /

Nadere informatie

Datum: 17 september 2013. Deelsessie: 19.00 19.50 uur in de Calamiteitenzaal Doel: Beeldvorming/Oordeelvorming.

Datum: 17 september 2013. Deelsessie: 19.00 19.50 uur in de Calamiteitenzaal Doel: Beeldvorming/Oordeelvorming. RAADSBIJEENKOMST LELYSTAD SESSIE 1 Datum: 17 september 2013. Deelsessie: 19.00 19.50 uur in de Calamiteitenzaal Doel: Beeldvorming/Oordeelvorming. Onderwerp: NUON-reserve tranche 2015. Toelichting: Op

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Agendanummer 10.5

RAADSVOORSTEL Agendanummer 10.5 RAADSVOORSTEL Agendanummer 10.5 Raadsvergadering van 23 september 2010 Onderwerp: Budget Starterslening Verantwoordelijke portefeuillehouder: C. Punt SAMENVATTING Op 3 juli 2008 heeft de gemeenteraad ingestemd

Nadere informatie

Reactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie

Reactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie Reactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie 30 mei 2018 Concerncontrol Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aanbevelingen RKC 3 2 1. Inleiding De Rekenkamercommissie (RKC) heeft naar aanleiding

Nadere informatie

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 368891 Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 Onderwerp: Beleidsbegroting 2013-2016 Verantwoordelijk portefeuillehouder: Drs. F.P. Fakkers SAMENVATTING Vanuit

Nadere informatie

Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016

Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016 Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016 RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid Evaluatiedatum: : 13 juni 2016

Nadere informatie

2016D22881 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2016D22881 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2016D22881 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG De vaste commissie voor Financiën heeft op 2 juni 2016 een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Financiën over zijn brief

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum : Nijkerk, 2 november 2015 Betreft : Actieplan lokale rekenkamers Telefoon : 033-2473435 E-mail : info@nvrr.nl

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering van : 14 februari 2012 Agendanummer : 10 Portefeuillehouder : -- Afdeling : Rekenkamer Castricum/Langedijk Opsteller : Voorstel aan de raad Onderwerp Programma : Rapport

Nadere informatie

Onderwerp: Raadsmededeling over: Voorlopig saldo Jaarrekening 2015 - Besluitvormend

Onderwerp: Raadsmededeling over: Voorlopig saldo Jaarrekening 2015 - Besluitvormend VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 29 maart 2016 Besluit nummer: 2016_BW_00263 Onderwerp: Raadsmededeling over: Voorlopig saldo Jaarrekening 2015 - Besluitvormend Beknopte samenvatting: Vooruitlopend op

Nadere informatie

Raadsvoorstel richtinggevende uitspraak initiatiefnemer zwembad april 2015 Bijlage 1: Informatie over de initiatieven

Raadsvoorstel richtinggevende uitspraak initiatiefnemer zwembad april 2015 Bijlage 1: Informatie over de initiatieven Raadsvoorstel richtinggevende uitspraak initiatiefnemer zwembad april 2015 Bijlage 1: Informatie over de initiatieven Zoals bekend zijn er drie initiatiefnemers: ZIB Wijk bij Duurstede, Wijkzwemt en ZwembadInnovatieGroep.

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2015/98823

Raadsstuk. Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2015/98823 Raadsstuk Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2015/98823 1. Inleiding De gemeenteraad stelt kaders vast o.a. in de vorm van gemeentelijke verordeningen. De financiële beheersverordening

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : T.J. Boersma AB VERGADERING D.D. : 25 juni 2013 NUMMER : WM/MFI/NKu/7725 OPSTELLER : N. Kuper, 0522-276740 FUNCTIE : Afdelingshoofd Financiën VERGADERING MT

Nadere informatie

College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld Presidium van de raad van de gemeente Noordenveld Leden van de gemeenteraad

College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld Presidium van de raad van de gemeente Noordenveld Leden van de gemeenteraad e-mail:,aroennoordenveld@home.nl College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld Presidium van de raad van de gemeente Noordenveld Leden van de gemeenteraad 17 September 2010 Ondewerp:

Nadere informatie

Uithuizen, 16 november Aan de raad, KORTE INHOUD :

Uithuizen, 16 november Aan de raad, KORTE INHOUD : RAADSVERGADERING : 30 november 2017 AGENDAPUNT : 09-16.2017 ONDERWERP : Verordening Blijverslening PORTEFEUILLEHOUDER(S) : H. Sienot STATUS : Besluitvormend Uithuizen, 16 november 2017 Aan de raad, KORTE

Nadere informatie

Voor een première bereid je je voor. Hoe zorg je er voor dat de kernboodschappen van de lokale PvdA helder en duidelijk naar voren komen?

Voor een première bereid je je voor. Hoe zorg je er voor dat de kernboodschappen van de lokale PvdA helder en duidelijk naar voren komen? PvdA Overbetuwe inbreng kadernota 2014 Voorzitter, Een bijzondere vergadering voor u en mij. Onder uw leiding is het voor het eerst dat wij een kadernota bespreken. En al doet mijn grijze haardos anders

Nadere informatie

R A A D S V O O R S T E L E N O N T W E R P B E S L U I T

R A A D S V O O R S T E L E N O N T W E R P B E S L U I T R A A D S V O O R S T E L E N O N T W E R P B E S L U I T Registratienummer raad 1108973 Datum: Behandeld door: 3 December 2013 griffie Afdeling/Team: Griffie / Onderwerp: digitalisering raad Samenvatting:

Nadere informatie

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën Een betrouwbare overheid Gemeentelijke samenwerking en financiën 1 Een betrouwbare overheid Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die niet het werk is van de overheid maar

Nadere informatie

RWO/ grondzaken Ter inzage gelegde stukken / bijlagen: Behandelend ambtenaar. W. van Bemmel

RWO/ grondzaken Ter inzage gelegde stukken / bijlagen: Behandelend ambtenaar. W. van Bemmel gemeente Den Helder Registratienummer: BI08.00854 Portefeuillehouder: Raadsvoorstel H. Boskeljon / B. Fritzsche Van afdeling: RWO/ grondzaken Ter inzage gelegde stukken / bijlagen: Behandelend ambtenaar.

Nadere informatie

( ) advies aan AgC over vervolgbehandeling ( ) informatievergaring (x) besluitvorming. ( ) besloten, met als reden:..

( ) advies aan AgC over vervolgbehandeling ( ) informatievergaring (x) besluitvorming. ( ) besloten, met als reden:.. behandeling in PMC d.d. 26 februari 2013 Onderwerp Kredietaanvraag Brede school SOM Gemeenteraad 1 Agendanr. 6.1 Soort behandeling doel behandeling inspreekmogelijkheid openbaar/besloten (x) beeldvorming

Nadere informatie

Vragen van de heer A.E. van Liere MA, MSc. (Partij voor de Dieren) en de heer A. Hietbrink (GroenLinks) over verlaging storting reserve groen

Vragen van de heer A.E. van Liere MA, MSc. (Partij voor de Dieren) en de heer A. Hietbrink (GroenLinks) over verlaging storting reserve groen Aan de leden van Provinciale Staten van Noord-Holland Haarlem, 22 september 2015 Vragen nr. 87 Vragen van de heer A.E. van Liere MA, MSc. (Partij voor de Dieren) en de heer A. Hietbrink (GroenLinks) over

Nadere informatie

Besluit vast te stellen de:

Besluit vast te stellen de: VERORDENING AUDITCOMMISSIE GEMEENTE WEERT De raad van de gemeente Weert, Gelezen het voorstel van het college d.d. 20 januari 2015, gelet op de artikelen 84, 147 en 149 van de Gemeentewet; Besluit vast

Nadere informatie

Gelet op het rapport van de inspecteur van de Directie Bestuur, Democratie en Financiën van 2 februari 2015;

Gelet op het rapport van de inspecteur van de Directie Bestuur, Democratie en Financiën van 2 februari 2015; DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Directoraat-Generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties, Directie Bestuur, Democratie en Financiën, mede namens de Staatssecretaris van Financiën,

Nadere informatie

COLLEGEBESLUITEN D.D. 29-04-2014 Nr. Onderwerp Samenvatting / toelichting Besluit B01.OOT Agenda bestuurlijk overleg WBP

COLLEGEBESLUITEN D.D. 29-04-2014 Nr. Onderwerp Samenvatting / toelichting Besluit B01.OOT Agenda bestuurlijk overleg WBP B01.OOT Agenda bestuurlijk overleg WBP B02.OOT Voorstel uitwijk en bijstand samen met Dongen en Loon op Zand Ongeveer 3 x per jaar vindt er bestuurlijk overleg plaats tussen de gemeente Waalwijk en het

Nadere informatie

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Danny Ederveen Peggy van Gemert RA/AA Mei 2014 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Collegevoorstel. Onderwerp

Collegevoorstel. Onderwerp 15-1 Collegevoorstel Reg. nr.:1410093 Afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling Onderwerp Korting gemeentefonds onderwijshuisvesting. Samenvatting De motie Van Haersma Buma betekent voor Boxtel een vermindering

Nadere informatie

Kunt u ons een opsomming geven van de argumenten waarom de gemeente Boekel afscheid heeft genomen van een eigen sociale dienst?

Kunt u ons een opsomming geven van de argumenten waarom de gemeente Boekel afscheid heeft genomen van een eigen sociale dienst? Geacht college van Burgemeester en Wethouders, Onlangs hebben wij de Programma- en Productbegroting 2016 ontvangen. Dank hiervoor. Uiteraard danken wij ook de ambtenaren voor het samenstellen van deze

Nadere informatie

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.:

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.: Preadvies Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.: 2013.08474 Onderwerp : Voorstel inzake jaarstukken 2012 en begroting 2014 Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a Onderwerp Scenario's dekkingsplan begroting 2015-2018 Voorstel

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 november 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 november 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer) Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der

Nadere informatie

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 24 mei 2011 Corr. nr.:

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 24 mei 2011 Corr. nr.: Preadvies Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 24 mei 2011 Corr. nr.: 2011.06434 Onderwerp : Voorstel tot instemming met de begroting 2012 van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

Nadere informatie

Raadsvoorstel Onderwerp: Vaststelling jaarstukken 2015 Datum voorstel: 7 juli 2016 Vergaderdatum: 12 juli 2016 Registratienr.

Raadsvoorstel Onderwerp: Vaststelling jaarstukken 2015 Datum voorstel: 7 juli 2016 Vergaderdatum: 12 juli 2016 Registratienr. Agendapunt: 6 Raadsvoorstel Onderwerp: Vaststelling jaarstukken 2015 Datum voorstel: 7 juli 2016 Vergaderdatum: 12 juli 2016 Registratienr.: 027-2016 Opsteller: Ingrid Hospel Portefeuillehouder: Wethouder

Nadere informatie

Bijlagen Jaarstukken 2008, verslag van bevindingen

Bijlagen Jaarstukken 2008, verslag van bevindingen Raadsvoorstel Agendapunt: 8 Onderwerp Vaststelling jaarstukken 2008 Datum voorstel 12 mei 2009 Datum raadsvergadering 16 juni 2009 Bijlagen Jaarstukken 2008, verslag van bevindingen Ter inzage beheersrekening

Nadere informatie

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van

Nadere informatie

Accountantscontrole 2013

Accountantscontrole 2013 Accountantscontrole 2013 Commissie Samen Leven gemeente Ridderkerk 26 juni 2014 Rein-Aart van Vugt Hennie de Winter 1 Controleproces Communicatie met de Raad in alle fasen Opdrachtbevestiging en controleplan

Nadere informatie

Kadernota Voorzitter,

Kadernota Voorzitter, 1 Kadernota 2014-2017 Voorzitter, De fractie van de Partij van de Arbeid bedankt het college en de ambtenaren voor het opstellen van de Kadernota 2014-2017 en voor de beantwoording van de 99 technische

Nadere informatie

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel ~,,~ Raadsvoorstel Agendapuntnummer: Registratienr: [ 40523] Onderwerp Instemmen met het doonoeren van een stelselwijziging voor de verantwoording- en dekkingswijze van investeringen met maatschappelijk

Nadere informatie

Raadsvergadering. Basis van de besluitvorming Collegeagenda Binden en Bewegen. Visie Sociaal Domein en de Beleidsagenda Sociaal Domein

Raadsvergadering. Basis van de besluitvorming Collegeagenda Binden en Bewegen. Visie Sociaal Domein en de Beleidsagenda Sociaal Domein RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 22 juni 2017 17-049 Onderwerp Transformatieplan Sociaal Domein 2017-2018 Aan de raad, Onderwerp Transformatieplan Sociaal Domein 2017-2018 Voorstel 1. Het Transformatieplan

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/802709 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie