GEEN Geen waterzuivering zonder geld. - 's-gravenhage : Ministerie van verkeer en Waterstaat ; Unie van waterschappen, p.

Transcriptie

1 4* Z 6 - c 87

2 GEEN Geen waterzuivering zonder geld. - 's-gravenhage : Ministerie van verkeer en Waterstaat ; Unie van waterschappen, p. ; 30 cm Informatie inzake de financiering der waterzuivering. Opsomming van oorzaken der vervuiling. Waarom zuiveren? Welke maatregelen worden genomen? Wie zuivert? Wie betaald wat en hoeveel? Slgn.: Z6-c87 V&W 1 Geen... 2 Ministerie... 3 Unie T01954

3 Ministerie van Verkeer en Waterstaat 's-g raven hage- Plesmanweg Telefoon Telex Uw brief van: 's-gravenhage, Uw kenmerk: Ons kenmerk: Voorl./A20^96 toestel Onderwerp : Geen waterzuivering zonder geld Bljlage(n) : 1. Naar gebleken is zijn misverstanden gerezen over de wijze waarop de waterzuivering in Nederland ter hand wordt genomen. Met name de heffing op de lozing van huishoudelijk afvalwater kwam in discussie. Daar een systematische aanpak van de waterzuivering slechts is gegarandeerd als onder het motto "de vervuiler betaalt" voldoende middelen beschikbaar komen, leek het gewenst in kort bestek enige feitelijke gegevens over dit onderwerp samen te vatten. Vandaar deze gezamenlijke informatie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de Unie van Waterschappen. Mogelijk kan de inhoud u als dokumentatie bij gelegenheid van pas komen. VOORLICHTING VERKEER en WATERSTAAT Verzoeke bij uw antwoord kenmerk, nr. en datum dezes te vermelden, en slechts één zaak In één brief te behandelen Mod.l 515 A *

4 Unie van Waterschappen Statenplein 1 's-gravenhage Telefoon Postrekening Bankier Nederlandse Waterschapsbank N.V. INFORMATIE van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de Unie van Waterschappen GEEN WATERZUIVERING ZONDER GELD Iedere inwoner van Nederland verbruikt per dag ruim honderd liter water. Meer dan negentig liter hiervan wordt gebruikt om afvalstoffen af te voeren, zoals doorspoelen van de toiletten, voor de was en de afwas, voor baden, douchen enz. Rechtstreeks of via rioleringstelsels komt dit vuile huishoudelijke afvalwater in het oppervlaktewater, zoals sloten, kanalen, rivieren en beken. HET BEGRIP INWONER EQUIVALENT De meeste verontreinigende stoffen die in het afvalwater zitten, hebben zuurstof nodig om onschadelijk te worden gemaakt. De hoeveelheid zuurstof die nodig is om de afvalstoffen die één persoon in één dag produceert onschadelijk te maken, wordt een inwonerequivalent (i.e.) genoemd. Het huishoudelijk afvalwater van alle 15 miljoen Nederlanders bij elkaar heeft dus een vervuilingswaarde van 15 miljoen i.e. De industrie en de niet-industriële bedrijven, zoals café's, restaurants, garages, wasserijen, e.d. vervuilen uiteraard ook het oppervlaktewater als hun vuile water niet wordt gezuiverd. De vervuilingswaarde van dit afvalwater, met inbegrip van die van de agrarische industrie bedraagt circa 20 miljoen i.e. Hierbij blijft de strokarton- en de aardappelmeelindustrie in het noordoosten van ons land buiten beschouwing. Hun probleem wordt apart aangepakt. WAAROM ZUIVEREN? Voor de samenleving betekent vuil water stankoverlast, grote kosten en slechte smaak van het drinkwater, geen gelegenheid voor zwemmen, niet vissen, geen water- en oeverrecreatie, een aanslag op flora en fauna, geen of slecht drinkwater voor het vee. fa Water bezit tot een bepaalde grens het vermogen afvalstoffen op te nemen. Het oppervlaktewater van Nederland heeft

5 2. theoretisch het vermogen om 3,5 tot 5 miljoen i.e. aan afvalwater onschadelijk te maken. Dit is echter veel te weinig in verhouding tot het totale aanbod aan afvalwater in Nederland, en bovendien mag het oppervlaktewater daar eigenlijk ook niet voor worden gebruikt. Het zelfreinigend vermogen van ons oppervlaktewater is nodig als reserve om piekbelasting (bijvoorbeeld bij een ongeluk) op te vangen en voor de ontvangst van het nog niet voor de volle 100 procent gezuiverde water (het effluent) dat uit de zuiveringsinstallaties stroomt. WELKE MAAT REGELEN WORDEN GENOMEN? WIE ZUIVERT? DE KOSTEN VAN DIT ALLES In de eerste plaats worden alle lozingen aan een vergunning gebonden. Dat geldt voor de huishoudelijke vervuiler, maar ook voor de industrie. Deze vergunningen bevatten voorwaarden voor het lozen van stoffen, die niet met behulp van de in het water aanwezige zuurstof onschadelijk kunnen worden gemaakt, bijvoorbeeld: chemisch afval. Die voorwaarden zullen in de toekomst nog verder worden verscherpt. In de tweede plaats worden er technische maatregelen genomen om het water te zuiveren. Dat betekent de aanleg en het beheer van zuiveringsinstallaties, af- en aanvoerleidingen en andere technische voorzieningen. In deze zuiveringsinstallaties geschiedt het natuurlijk zuiveringsproces versneld en geïntensiveerd. De zuivering van het oppervlaktewater in Nederland is in het algemeen opgedragen aan waterschappen of zuiveringsschappen. Uitzonderingen hierop vormen Groningen, Friesland en Utrecht, waar de provincie deze taak ter hand heeft genomen. Alleen al de bouw van zuiveringsinstallaties met de aan- en afvoerleidingen zal tot volgens een zeer voorzichtige raming- drie a vier miljard gulden vergen. De jaarlijkse lasten van deze investeringen en de overige exploitatiekosten komen dan op zo'n 500 miljoen gulden. Hierbij is geen rekening gehouden met bijkomstige voorzieningen, zoals aanpassing van de rioleringstelsels en het bevrijden van het afvalwater van ongewenste stoffen die niet in het normale zuiveringsproces worden opgeruimd.

6 3. WIE BETAALT DIT? Door het parlement is in 1$69 de Vet verontreiniging oppervlaktewateren aangenomen. Deze wet bekrachtigt het principe "de vervuiler betaalt". Bovendien is in deze wet zeer duidelijk vastgelegd, dat alle gelden die door heffingen worden geïnd daadwerkelijk en uitsluitend aan de zuivering van afvalwater moeten worden besteed. Ieder betaalt naar de mate waarin hij vervuilt. Ook de industrie en de bedrijven. In sommige gebieden gebeurde dit al voor de wet van kracht werd. De wet heeft daarnaast bepaald dat elke woonruimte waaruit afvalwater wordt geloosd moet worden belast. Deze "belasting" is vastgesteld op 3,5 i.e. De factor 3?5 i s gebaseerd op de gemiddelde gezinsgrootte in ons land. Het lijkt billijk tegenover alleenstaanden, bejaarden of kleine gezinnen om een belasting afgestemd op hun omstandigheden in te voeren. De vraag is of zij daar zoveel voordeel van zouden hebben. Zou men voor elke woning het juiste aantal bewoners moeten vaststellen en administreren, dan zouden de kosten van deze administratie zo hoog zijn, dat ook die nog eens doorberekend zouden moeten worden. De kosten per i.e. worden dan belangrijk hoger. Daarbij moet worden opgemerkt, dat ook bij de rioolbelasting en voor het ophalen van huisvuil het systeem van gemiddelde kosten per woning wordt gevolgd. HEFFINGEN Door middel van heffingen komt het geld voor de bouw en het in bedrijf houden van waterzuiveringsinstallaties bijeen. Ieder -of het nu de huishoudelijke vervuilers zijn of de industrie, of de bedrijven- betaalt' binnen zijn regio, per vervuilingseenheid evenveel. Grote vervuilers produceren veel vervuilingseenheden en moeten dus veel betalen. De bedrijven worden bovendien nog gesteld voor de kosten van de aanvullende maatregelen die zij moeten nemen op grond van de vergunningsvoorwaarden. Het overgrote deel van de bedrijven werkt aan het treffen van die maatregelen goed mee. Zij zullen deze kosten waar mogelijk doorberekenen in de prijzen van hun producten. Dit ligt voor de hand omdat

7 4- het zuiveren deel uitmaakt van de productiekosten. Om tot de meest doelmatige werkwijze te komen is de bestrijding van de waterverontreiniging per gebied georganiseerd. Binnen deze gebieden is de heffing per inwonerequivalent voor ieder gelijk. Tussen de gebieden onderling kunnen echter wel verschillen bestaan. Deze verschillen worden veroorzaakt door de wisselende omvang van de technische maatregelen die nodig zijn. Er zijn ook gebieden waar reeds lang wordt gezuiverd. Daar zijn de technische installaties voor een deel al afgeschreven, waardoor de heffingen lager kunnen zijn. In de streken waar men nog moet 'beginnen met de bouw van installaties zullen de heffingen -in verband met de nodige investeringen- hoger liggen. HOOGTE VAN DE HEFFINGEN WAT GEBEURT ER MET DAT GELD? Provincie Friesland Provincie Groningen Zuiveringsschap Drenthe Zuiveringschap West-Overijssel Waterschap Regge en Dinkel Zuiveringsschap Oostelijk Gelderland Zuiveringsschap Veluwe Zuiveringsschap Rivierenland Provincie Utrecht Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en West-Friesland Hoogheemraadschap van Rijnland Waterschap De Dommel Waterschap De Aa Waterschap De Alm Waterschap West-Brabant Waterschap van de Gel een en Molenbeek met zijtakken heffing voor het jaar 1973 per i.e. in gld. f f 8,- 8, 6,~ 8, 11,75 12,75 14,-- 13,80 18,24 12,20 11, 9,-- 5,80 14," 10,- f 5,70 Voor de komende jaren staan veel werken op het programma. Momenteel zijn 46 installaties in aanbouw die samen ruim 4 miljoen i.e. afvalwater kunnen behandelen. Naast deze installaties die nu in aanbouw zijn, hebben de water-

8 schappen en de zuiveringsschappen vele projecten in voorbereiding, volgens een tevoren opgesteld plan dat regelmatig wordt aangepast aan wisselende omstandigheden. WAT IS SR AL GEBEURD*? Op 1 januari 1973 is door het Rijksinstituut voor Zuivering van Afvalwater opnieuw de balans opgemaakt van rioolwaterzuiveringsinstallaties die op dat moment in bedrijf waren. In totaal werken er in ons land 139 installaties waarbij mechanische zuivering wordt toegepast, d.w.z. dat uit het water alle bezinkende stoffen worden verwijderd. De gezamenlijke capaciteit van deze 139 installaties is voldoende om bijna i.e. te verwerken. Daarnaast zijn er 347 zuiveringsinstallaties in bedrijf die afvalwater met een gezamenlijke verontreinigingswaarde van circa 7.5OO.OOO i.e. kunnen verwerken volgens het principe van biologische zuivering. Dit is informatie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de Unie van Waterschappen. 26 februari 1973 Meerdere exemplaren van dit bericht kunnen worden besteld bij de Unie van Waterschappen, Statenplein 1, 's-gravenhage, tel /557001/