Aquafin - leerpakket. werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN

Transcriptie

1 werken aan zuiver water WERKBLAD VOOR DE LEERLING Aquafin - leerpakket NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN 1. Hoeveel water gebruikt de Vlaming gemiddeld per dag? liter liter liter 8. Waar komt het gezuiverde water uit de RWZI terecht? 1. in flessen als drinkwater 2. in de riool 3. in een beek of rivier 2. Een gemengde riool verzamelt: 1. huishoudelijk en industrieel afvalwater 2. afvalwater en regenwater 3. oppervlaktewater en regenwater 3. Wanneer werkt een overstort? 1. als de RWZI defect is 2. als het water te vuil is 3. bij hevige regenval 4. Wie legt de bovengemeentelijke rioleringsinfrastructuur aan in Vlaanderen? 1. Aquafin 2. de gemeenten 3. het Vlaamse Gewest 9. Welke zuiveringstechniek wordt vaak gebruikt voor de zuivering van het afvalwater van campings? 1. een IBA 2. een KWZI 3. een RWZI 10. Het slibvolume is best: 1. zo klein mogelijk 2. zo groot mogelijk 3. het volume speelt geen rol 11. Restjes verf en ontstoppingsmiddelen: 1. mogen in de gootsteen 2. mogen in het rioolputje 3. breng je naar het containerpark 5. Welke verontreinigende stoffen worden bij de mechanische zuivering uit het afvalwater verwijderd? 1. nutriënten 2. slib 6. Welke verontreinigende stoffen worden in het beluchtingsbekken uit het afvalwater verwijderd? 1. slib 2. organische stoffen 7. De zuivering van organische stoffen gebeurt door middel van: 1. roosters 2. bacteriën en zuurstof 3. scheikundige stoffen 12. Wie draagt het optimalisatieprogramma op aan Aquafin? 1. de steden en gemeenten 2. de Vlaamse Milieumaatschappij 3. de provinciebesturen 13. Wat betekent het begrip inwonersequivalent (IE)? 1. het dagelijks waterverbruik per inwoner 2. de hoeveelheid afvalwater van één persoon per dag 3. het gemiddeld aantal inwoners per gemeente in Vlaanderen 14. Plaats onderstaande afbeeldingen in de juiste volgorde Nabezinktank Beluchtingsbekken Influentvijzels

2 WERKBLAD VOOR DE LEERLING werken aan zuiver water NIVEAU 2 - OPEN VRAGEN 1. Geef twee redenen waarom een gescheiden riolering de voorkeur geniet: 9. Wat beoogt Europa met de Kaderrichtlijn Water? a. b. 10. Waarom mag er geen olie in de afvoer? 2. Waarvoor dient een overstort? 3. Uit welke onderdelen bestaat de mechanische zuivering in de bezochte RWZI? 4. Waarom is beluchting nodig? 5. Leg uit hoe het zuiveringsproces in het beluchtingsbekken het zelfreinigend vermogen van een beek nabootst. 11. Los het kruiswoordraadsel op. Als alle antwoorden correct zijn, verschijnt in de blauwe verticale kolom de kernactiviteit van Aquafin. 1. afkorting van rioolwaterzuiveringsinstallatie 2. haalt zand uit het water 3. halen grofvuil uit het water 4. haalt vet uit het water 5. eten het vuil op 6. schroeven die water oppompen 7. lucht toevoegen aan water 8. verwerkingsproces voor slib 9. blikjes, papier, bladeren, 10. gezuiverd water 11. treedt in werking bij hevige regen 12. wordt gemengd met het vuile water 13. hierin bezinkt het slib 14. verwerkingsproces voor slib 6. Wat gebeurt er in de nabezinktank? 7. Waarom wordt het spuislib nog verder behandeld? 8. Noem twee bestemmingen waarvoor het behandelde slib nog kan dienen. a. 1 2 V 3 R 4 V 5 B 6 L 7 B T 8 G S G 9 R V 10 F F 11 S 12 S 13 B K 14 D R G b. VU: Sabine Schellens, Dijkstraat 8, 2630 Aartselaar

3 HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT werken aan zuiver water 11. Los het kruiswoordraadsel op. Als alle antwoorden correct zijn, verschijnt in de blauwe verticale kolom de kernactiviteit van Aquafin. 1. afkorting van rioolwaterzuiveringsinstallatie 2. haalt zand uit het water 3. halen grofvuil uit het water 4. haalt vet uit het water 5. eten het vuil op 6. schroeven die water oppompen 7. lucht toevoegen aan water 8. verwerkingsproces voor slib 9. blikjes, papier, bladeren, 10. gezuiverd water 11. treedt in werking bij hevige regen 12. wordt gemengd met het vuile water 13. hierin bezinkt het slib 14. verwerkingsproces voor slib 1 R W Z I 2 Z A N D V A N G E R 3 R O O S T E R S 4 V E T V A N G E R 5 B A C T E R I Ë N 6 V IJ Z E L S 7 B E L U C H T E N 8 G I S T I N G 9 G R O F V U I L 10 E F F L U E N T 11 O V E R S T O R T 12 S L I B 13 N A B E Z I N K T A N K 14 D R O G I N G Aquafin zet de deuren van enkele rioolwaterzuiveringsinstallaties open voor groepsbezoeken tijdens werkdagen van 8.00 tot uur. De rondleiding door een ervaren gids duurt maximum 2 uur en de minimum leeftijd van de deelnemers is 12 jaar (minimum vijfde leerjaar). Een bezoek is gratis en wordt bij voorkeur één maand vooraf aangevraagd via rondleiding@aquafin.be of schriftelijk, gericht naar Aquafin-onthaal, Dijkstraat 8, 2630 Aartselaar. Op staat een overzicht met de installaties waar groepsbezoeken mogelijk zijn. VU: Sabine Schellens, Dijkstraat 8, 2630 Aartselaar

4 werken aan zuiver water HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT Aquafin - leerpakket Deze Handleiding voor de leerkracht maakt deel uit van het Aquafin-leerpakket dat verder bestaat uit de brochure De weg naar zuiver water en een werkblad voor leerlingen bij hun bezoek aan een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). Informatiebrochure De weg naar zuiver water Deze brochure beschrijft de oorzaken en de gevolgen van de verontreiniging van het oppervlaktewater. Daarnaast schetst ze hoe Aquafin in opdracht van het Vlaamse Gewest de waterzuivering in Vlaanderen aanpakt. De verschillende stappen van het waterzuiveringsproces en de slibverwerking komen uitvoerig aan bod. Maar ook het bredere kader van integraal waterbeleid en de rol van Aquafin worden belicht. De vragenlijst wordt afgesloten met een kruiswoordraadsel waarin enkele veelgebruikte termen uit de waterzuivering zijn opgenomen. Nog een tip: De middenkatern van de brochure De weg naar zuiver water is een poster met het schema van een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Deze kan gebruikt worden als ondersteunend lesmateriaal in de klas. Werkblad voor leerlingen bij het bezoek aan een RWZI Het werkblad voor leerlingen is bedoeld als een hulpmiddel om de opgedane kennis tijdens de rondleiding in een RWZI te structureren. De ervaring leert dat het best achteraf in de klas gebruikt wordt. Het bevat een reeks meerkeuzevragen en een reeks open vragen voor respectievelijk niveau 1 (12 en 13 jaar) en niveau 2 (vanaf 13 jaar).

5 HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT NIVEAU 1 - MEERKEUZEVRAGEN 1. Hoeveel water gebruikt de Vlaming gemiddeld per dag? liter liter liter 8. Waar komt het gezuiverde water uit de RWZI terecht? 1. in flessen als drinkwater 2. in de riool 3. in een beek of rivier 2. Een gemengde riool verzamelt: 1. huishoudelijk en industrieel afvalwater 2. afvalwater en regenwater 3. oppervlaktewater en regenwater 9. Welke zuiveringstechniek wordt vaak gebruikt voor de zuivering van het afvalwater van campings? 1. een IBA 2. een KWZI 3. een RWZI 3. Wanneer werkt een overstort? 1. als de RWZI defect is 2. als het water te vuil is 3. bij hevige regenval 10. Het slibvolume is best: 1. zo klein mogelijk 2. zo groot mogelijk 3. het volume speelt geen rol 4. Wie legt de bovengemeentelijke rioleringsinfrastructuur aan in Vlaanderen? 1. Aquafin 2. de gemeenten 3. het Vlaamse Gewest 11. Restjes verf en ontstoppingsmiddelen: 1. mogen in de gootsteen 2. mogen in het rioolputje 3. breng je naar het containerpark 5. Welke verontreinigende stoffen worden bij de mechanische zuivering uit het afvalwater verwijderd? 1. nutriënten 2. slib 12. Wie draagt het optimalisatieprogramma op aan Aquafin? 1. de steden en gemeenten 2. de Vlaamse Milieumaatschappij 3. de provinciebesturen 6. Welke verontreinigende stoffen worden in het beluchtingsbekken uit het afvalwater verwijderd? 1. slib 2. organische stoffen 13. Wat betekent het begrip inwonersequivalent (IE)? 1. het dagelijks waterverbruik per inwoner 2. de hoeveelheid afvalwater van één persoon per dag 3. het gemiddeld aantal inwoners per gemeente in Vlaanderen 7. De zuivering van organische stoffen gebeurt door middel van: 1. roosters 2. bacteriën en zuurstof 3. scheikundige stoffen 14. Plaats onderstaande afbeeldingen in de juiste volgorde Nabezinktank Beluchtingsbekken Influentvijzels

6 werken aan zuiver water NIVEAU 2 - OPEN VRAGEN 1. Geef twee redenen waarom een gescheiden riolering de voorkeur geniet: a. Regen en oppervlaktewater verdunnen het afvalwater waardoor het zuiveringsproces in de RWZI minder efficiënt verloopt. b. Meer kans op overstorten van vuil water doordat de riolering het aangezwollen volume niet aankan bij hevige regen. 2. Waarvoor dient een overstort? Om het overtollige water bij hevige regen naar de waterloop te leiden, zodat de kans op wateroverlast vermindert. 3. Uit welke onderdelen bestaat de mechanische zuivering in de bezochte RWZI? Afhankelijk van de RWZI: grofrooster fijnrooster zandvanger vetvanger 7. Waarom wordt het spuislib nog verder behandeld? Het overtollige slib bestaat voor 99 % uit water. Een doorgedreven ontwatering verhoogt het drogestofgehalte van het slib aanzienlijk. Door behandeling verkleint het slibvolume en is het gemakkelijker om het te verwerken. 8. Noem twee bestemmingen waarvoor het behandelde slib nog kan dienen. Sedert enkele jaren wordt geen slib meer gestort. Het teveel aan slib wordt tegenwoordig opgewerkt tot een soort kunstklei waarmee stortplaatsen kunnen worden afgedekt. Verder vindt gedroogd slib een tweede leven als co-brandstof in elektriciteitscentrales en cementovens. Ontwaterd slib kan dan weer verbrand worden met energierecuperatie, waarbij de vrijgekomen warmte fungeert als energiebron. Na verbranding blijft ongeveer 1/3 van het slib als vliegassen over, die dan weer gebruikt worden in de asfaltindustrie. 4. Waarom is beluchting nodig? Om zuurstof in het slib-watermengsel te brengen. De bacteriën hebben dit nodig voor de afbraak van het organisch materiaal in het rioolwater tot koolstofdioxide, stikstofgas en water. 5. Leg uit hoe het zuiveringsproces in het beluchtingsbekken het zelfreinigend vermogen van een beek nabootst. In een beek staan de van nature voorkomende bacteriën in voor de afbraak van verontreinigende stoffen. Met behulp van zuurstof breken zij de organische stoffen af tot koolstofdioxide, stikstofgas en water. Dit zelfreinigend vermogen wordt in het beluchtingsbekken nagebootst (actief slib + zuurstof), weliswaar in een versneld tempo. 9. Wat beoogt Europa met de Kaderrichtlijn Water? De Kaderrichtlijn Water stelt dat tegen 2015 alle natuurlijke waterlopen een goede waterkwaliteit moeten hebben. 10. Waarom mag er geen olie in de afvoer? Olie en vetten veroorzaken aanslibbing en verstopping van de waterafvoer. 6. Wat gebeurt er in de nabezinktank? Een troebel mengsel van slib en water komt toe in de nabezinktank. Daar bezinkt het slib, mits een voldoende REGENWATER AFVALWATER REGENWATER lange verblijftijd en een rustige stroming. Het gezuiverde water (effluent) stort langzaam over om via een meetinstallatie in de beek te belanden. Het slib wordt via een schraper op de bodem van NAAR BEEK NAAR AQUAFIN de nabezinktank naar een centrale put geleid. Gescheiden riolering