werken aan zuiver water De weg naar zuiver water

Transcriptie

1 werken aan zuiver water De weg naar zuiver water

2 Inhoudsopgave De natuur kan het niet meer alleen 3 Een ramp voor fauna en flora 4 Zuiveren is de oplossing! 4 Op weg naar de waterzuivering 5 Gescheiden stelsels waar het kan! 5 Overstorten: het mes snijdt aan twee kanten 6 In de waterzuiveringsinstallatie 7 Mechanische zuivering 7 Biologische zuivering 8 Welke zuiveringstechniek? 9 Wat met het teveel aan slib? 10 Slib klaarmaken voor verwerking 11 Integraal waterbeheer en de rol van Aquafin 12 Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater 12 Europese Kaderrichtlijn Water 12 Slechts een schakel in de ketting 13 Verklarende woordenlijst 15

3 3 De natuur kan het niet meer alleen Dagelijks verbruikt de gemiddelde Vlaming thuis zo n 120 liter water. Daar sta je niet onmiddellijk bij stil als je de kraan opendraait voor een verkwikkende douche, de afwas of de was. Bovendien is dat water na gebruik niet meer zo helder als voordien, het is in grote of minder grote mate vervuild. De verontreiniging bestaat vooral uit: Zuurstofbindende stoffen Organische verbindingen zoals eiwitten, koolhydraten en vetten zijn zuurstofbindende stoffen. Ze komen in het afvalwater terecht via onder meer uitwerpselen, schoonmaakproducten en etensresten. Elke waterloop heeft van nature een zelfreinigend vermogen. Miljoenen microscopisch kleine bacteriën en waterplanten vormen samen een grote schoonmaakploeg. Bacteriën nemen de zuurstofbindende stoffen als voedsel op. Met behulp van zuurstof verbranden ze deze stoffen tot water (H2O), stikstofgas (N2) en koolzuurgas (koolstofdioxide of CO2). Waterplanten nemen de nutriënten nitraat en fosfaat als voedsel op. Nutriënten Nutriënten zoals nitraat en fosfaat zijn anorganische verbindingen. Sommige organische verbindingen in het huishoudelijk afvalwater, zoals eiwitten en ureum, bevatten stikstof. Tijdens de afbraak van deze organische verbindingen komt nitraat vrij. Daarnaast neemt de mens dagelijks een portie fosfaat op, die hij gedeeltelijk via de urine en ontlasting opnieuw uitscheidt. Zware metalen en organische microverontreinigingen Schadelijke producten, zoals het spoelwater van verf, bezoedelen het afvalwater met zware metalen en organische microverontreinigingen. Deze komen normaal gezien slechts beperkt voor in het huishoudelijk afvalwater. Dit zelfreinigend vermogen is echter niet eindeloos. Het kan slechts het hoofd bieden aan enerzijds een beperkte hoeveelheid en anderzijds bepaalde soorten van verontreiniging. Zo kunnen bacteriën sommige stoffen heel vlot biologisch afbreken (bv. suikers of zetmeel). Met moeilijk afbreekbare stoffen zoals zware metalen en organische microverontreinigingen (bv. verfresten, olie), weten ze echter geen raad. Deze zijn dan ook nefast voor het natuurlijke waterleven. De totale huishoudelijke vuilvracht in het dichtbevolkte Vlaanderen overschrijdt dus ruimschoots de grenzen van het natuurlijk zelfreinigend vermogen van de waterlopen, zowel qua hoeveelheid als qua samenstelling.

4 4 Een ramp voor fauna en flora Voor waterlopen die ongezuiverd rioolwater ontvangen, ziet het er niet goed uit. De zuurstofvoorraad in de waterloop geraakt uitgeput, vissen en andere organismen komen letterlijk in ademnood. Vooral in warme perioden kan dit tot massale vissterfte leiden, omdat er bij hogere temperaturen minder zuurstof in het water is opgelost. Als het zuurstofgehalte sterk daalt, doen anaërobe of zuurstofloze afbraakprocessen hun intrede. Hierdoor ontstaan onwelriekende stoffen als methaan en waterstofsulfide met de geur van rottende eieren. Vroeg of laat stort dan ook het ecosysteem van de beek of rivier in elkaar. Vervuilingsgevoelige soorten zoals libellenlarven, beekjuffers, forellen en kreeftjes sterven uit. Hun plaats wordt ingenomen door meer resistente maar ecologisch minder waardevolle soorten als muggenlarven en slijkwormen. Zuiveren is de oplossing! De enige manier om onze waterlopen te redden van een gewisse dood, is de zuivering van al het rioolwater in een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI), alvorens het te lozen in de beken of rivieren. Dat vergt een hele organisatie, want het afvalwater moet uiteraard ook nog eens vanuit de woningen op zijn zuiveringsbestemming geraken. Beekjuffers

5 DE WEG NAAR ZUIVER WATER 5 Op weg naar de waterzuivering Het huishoudelijk afvalwater stroomt naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie via een ondergronds netwerk dat zich kan uitstrekken over tientallen kilometers. Het afvalwater komt eerst in de straatriolen of gemeentelijke riolen terecht. Collectoren verzamelen het afvalwater uit de gemeentelijke riolen en transporteren het naar een zuiveringsinstallatie. Daarnaast is er bij een gemengd stelsel meer kans dat bij hevige of langdurige regenval de riolering het aangezwollen volume niet meer aan kan en dat ongezuiverd afvalwater via overstorten in de beek terecht komt of opstuwt in de straten. Het afvalwater volgt zo veel mogelijk de gemakkelijkste weg van hoog naar laag (gravitair). Onderweg kunnen pompstations en persleidingen nodig zijn voor een vlot afvalwatertransport. Eventueel wordt het stelsel ook aangevuld met overstorten en opvangbekkens die bij overbelasting het teveel aan water respectievelijk rechtstreeks lozen of REGENWATER bufferen. REGENWATER AFVALWATER Gescheiden stelsels waar het kan! Tot voor enkele jaren werden in Vlaanderen vooral gemengde rioleringsstelsels aangelegd. Deze verzamelen zowel het afvalwater als het regenwater in één buis. Vaak werden bij wegenwerken ook nog eens vervuilde beken ingebuisd. Om het afvalwater zo efficiënt mogelijk te zuiveren, moet het echter goed geconcentreerd zijn zodat de vervuiling optimaal wordt afgebroken. Regen- en oppervlaktewater verdunnen het echte afvalwater waardoor het zuiveringsrendement daalt. Het transport van onvervuild regen- en oppervlaktewater naar zuiveringsinstallaties, vergt bovendien grotere buisdiameters en meer pompkosten. NAAR BEEK NAAR AQUAFIN Waar het technisch en budgettair mogelijk is, worden tegenwoordig dan ook bij voorkeur gescheiden rioleringsstelsels aangelegd. Hierbij vangt één buis het afvalwater op en het regenwater wordt ontkoppeld van de riolering. Het wordt zoveel mogelijk ter plaatse opgehouden (insijpeling of infiltratie in de bodem) of vertraagd afgevoerd naar grachten. Dit werkt de natuurlijke voeding van de grondwaterlagen in de hand en voorkomt wateroverlast ten gevolge van een versnelde afstroming naar stroomafwaartse gebieden. Indien er geen buffercapaciteit is, wordt een regenwaterafvoerleiding voorzien die het regenwater naar een waterloop verderop afvoert.

6 6 Overstorten: het mes snijdt aan twee kanten Bij hevige regenbuien bestaat het gevaar dat gemengde riolen de hoeveelheid water niet aan kunnen. Daarom zijn op welbepaalde plaatsen noodoverlopen of overstorten ingebouwd. Zo kan het overtollige water naar een waterloop en vermindert de kans op wateroverlast. Maar er is één groot nadeel. Hoewel overstortwater erg verdund is, komt er toch telkens een fractie vervuiling in de waterloop terecht, met soms vissterfte tot gevolg. Overstorten zijn noodzakelijk in een gemengd stelsel maar hebben meestal een negatieve impact op het milieu. Om de schade aan de natuur in te dijken, past Aquafin allerlei milderende maatregelen toe. Overstort Ieder zijn taak De burger is verplicht om zijn woning op de riolering in de straat aan te sluiten als die er is. De gemeente is verantwoordelijk voor de aanleg van straatriolen. In opdracht van het Vlaamse Gewest legt Aquafin de bovengemeentelijke infrastructuur aan: prioritaire leidingen, collectoren, zuiveringsinstallaties.

7 DE WEG NAAR ZUIVER WATER 7 In de waterzuiveringsinstallatie Waterzuivering is voornamelijk een biologisch proces dat ongeveer 24 uur duurt. Een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) bootst in grote mate het natuurlijke proces na dat zich afspeelt in elke waterloop. Het instromende rioolwater (influent) komt op een aanzienlijke diepte in de influentput van de RWZI toe. Wanneer het water in de put een bepaald niveau haalt, slaan automatisch de vijzels aan. Het rioolwater wordt eenmalig opgepompt, zodat het nadien gravitair het zuiveringsproces kan doorlopen. De waterzuivering gebeurt in drie stappen: De primaire zuivering is een mechanisch proces waarbij grof vuil en andere onoplosbare stoffen uit het water worden gehaald. De belangrijkste stap van de waterzuivering is de biologische zuivering. Hier worden biologisch afbreekbare stoffen verwijderd. In een eventuele tertiaire zuivering (ook: nazuivering) worden de nutriënten en laatste restanten van bacteriën en zwevende stoffen verwijderd. Influentvijzels Mechanische zuivering In eerste instantie halen roosters allerlei grof en fijner vuil uit het water: blikjes, papiertjes, Een vetvanger doet de vetten en oliën bovendrijven en schraapt ze van het wateroppervlak. Vaak wordt een vetvanger gebruikt in combinatie met een zandvanger, die door de trage stroming grind en zand doet bezinken. In sommige RWZI s haalt een voorbezinktank nog de laatste fractie bezinkbaar materiaal uit het rioolwater. Rooster

8 8 Biologische zuivering De vervuiling die na de mechanische zuivering nog overblijft, bestaat uit heel fijne of opgeloste deeltjes die vragen om een aërobe afbraak. Nabezinktank Beluchtingsbekken Het rioolwater wordt in een selectortank gemengd met miljoenen bacteriën en andere piepkleine diertjes die wemelen in een actieve slibmassa. In een beluchtingsbekken brengen systemen als ronddraaiende borstels of schroeven grote hoeveelheden zuurstof in het mengsel. De bacteriën in het slib hebben die zuurstof immers nodig om het organisch materiaal in het rioolwater af te breken tot koolstofdioxide (CO2), stikstofgas (N2) en water (H2O). De activiteit in een beluchtingsbekken is een nabootsing van het natuurlijk zuiveringsvermogen van een waterloop. Alleen verloopt het proces in een RWZI sneller door een hogere concentratie bacteriën en de continue en gestuurde inbreng van zuurstof in het water. De laatste stap in het zuiveringsproces is de nabezinking in grote ronde nabezinktanks. Door een voldoende lange verblijftijd en een rustige stroming zakt het slib naar de bodem van de tank, waar het met een bodemschraper naar een centrale put wordt geleid. Bovenaan bevindt zich het gezuiverde water (effluent), dat zachtjes overstort en via een meetinstallatie naar een nabije waterloop stroomt. Het slib dat in de centrale put van een nabezinktank wordt verzameld, keert grotendeels terug naar het begin van de biologische zuivering, de selectortank. Dit gebeurt meestal met slibretourvijzels. Maar niet alle slib kan opnieuw gebruikt worden in het zuiveringsproces. De actieve slibmassa groeit immers steeds aan doordat de bacteriën zich voeden met de verontreinigde stoffen. Hierdoor ontstaat een overschot aan slib (spuislib), waarvoor een afzet moet gevonden worden (zie hoofdstuk Wat met het teveel aan slib? ).

9 DE WEG NAAR ZUIVER WATER 9 Welke zuiveringstechniek? De proceskeuze van een zuiveringsinstallatie is afhankelijk van de hoeveelheid te zuiveren afvalwater en van de lozingsnormen. Bovendien worden investerings- en exploitatiekosten, de benodigde oppervlakte, de inpasbaarheid in het landschap en de omgevingsimpact mee in overweging genomen. Dit zijn de mogelijkheden: Aquafin werkte een methodiek uit om te bepalen waar in Vlaanderen het afvalwater collectief dan wel individueel ingezameld en gezuiverd moet worden. Die bevindingen zijn vastgelegd in de zogenaamde zoneringsplannen, waarop verschillende kleuren aanduiden welke gebieden best een riolering krijgen, of waar individuele zuivering het meest efficiënt is. Een klassieke rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) behandelt vuilvrachten groter dan inwonersequivalenten (IE). Ze is geschikt om het huishoudelijk afvalwater in verstedelijkte gebieden te zuiveren. Kleinschalige waterzuiveringsinstallaties (KWZI) behandelen doorgaans vuilvrachten kleiner dan IE. Ze worden gebruikt voor de zuivering van het afvalwater van afgelegen woonwijken, campings, Individuele behandelingsinstallaties voor afvalwaterzuivering (IBA) zijn aangewezen voor woningen die niet kunnen aansluiten op de openbare riolering. Een aantal Vlamingen woont zo afgelegen dat het niet opportuun is om voor hun woningen riolen te voorzien. KWZI (rietveld) Is effluent drinkbaar? Rioolwater dat een zuiveringsproces heeft doorlopen in een RWZI is NIET drinkbaar. Daarvoor moet het nog een aantal bijkomende (dure) zuiveringsbehandelingen ondergaan. Maar de technieken bestaan wel en ze worden ook in België al toegepast. Zo gebruikt bijvoorbeeld IWVA, een drinkwatermaatschappij aan de kust, het effluent van de RWZI Wulpen voor de productie van drinkwater via membraantechnologie.

10 10 Wat met het teveel aan slib? Slib is een nevenproduct van de waterzuivering. Het is noodzakelijk maar doordat het continu aangroeit, ontstaat er al snel een teveel. Aquafin tracht de slibproductie zo minimaal mogelijk te houden en hanteert voor de verwerking van het overschot een strikte ecologische hiërarchie. Sinds 2002 wordt geen slib meer gestort. Preventie, hergebruik, co-verbranding en verbranding met energierecuperatie genieten de voorkeur. De zuivering van het afvalwater van één persoon per dag brengt 50 gram slib (droge stof) met zich mee. Op jaarbasis betekent dit zo n 20 kg per inwoner. Nu het afvalwater van steeds meer mensen gezuiverd wordt, wat uiteraard de bedoeling is, stapelt zich ook het sliboverschot op. Hergebruik Volgens een gepatenteerd procédé wordt een deel van het slib opgewerkt tot een soort kunstklei. Hiermee mogen stortplaatsen worden afgedekt ter vervanging van de normale klei-betonietlaag. Co-verbranding Slib kan worden bijgestookt als brandstof, bijvoorbeeld in elektriciteitscentrales en cementovens. In dit geval spreekt men over co-verbranding. Gedroogd slib heeft dezelfde energie-inhoud als bruinkool. De energie voor het drogingsproces wordt zoveel mogelijk geput uit afvalwarmte of biogas. Gedroogde slibkorrels voor co-verbranding Preventie Een goed doordacht ontwerp van de RWZI houdt de slibproductie zo laag mogelijk. Tijdens het zuiveringsproces wordt de slibproductie nauwlettend opgevolgd. Verbranding met energierecuperatie Ontwaterd slib kan verbrand worden met energierecuperatie in slibverbrandingsovens. De warmte die vrijkomt, doet opnieuw dienst als energiebron (energierecuperatie). Na verbranding blijft ongeveer 1/3 van het slib als vliegassen over, die dan weer worden gebruikt in de asfaltindustrie.

11 DE WEG NAAR ZUIVER WATER 11 Slib klaarmaken voor verwerking Eerst ontwateren Om het slibvolume te doen krimpen, krijgt het spuislib in het slibgebouw van de RWZI een eerste mechanische behandeling over een indiktafel. Daarna kan het via de slibbuffertank door de verwarmde gisting worden geleid, waar een deel van de organische fractie wordt afgebroken en er biogas ontstaat. De gasmotor zet het biogas om in groene elektriciteit en warmte. De centrifuges in het slibgebouw van de RWZI ontwateren het slib nog meer vooraleer het gestockeerd wordt voor droging of voor afvoer naar een eindverwerker.. Indiktafel dan drogen Aquafin heeft zelf slibdrooginstallaties in Leuven, Deurne en Houthalen, waar het ontwaterd slib van de RWZI s verder thermisch wordt gedroogd tot een drogestofgehalte van 95 %. Het gedroogd slib wordt nadien onmiddellijk afgekoeld zodat het veilig kan worden opgeslagen in silo s alvorens het wordt afgevoerd naar een eindverwerker. Slibdroger Slibbuffer

12 12 Integraal waterbeheer en de rol van Aquafin Drinkwater, rioolwater, oppervlaktewater, grondwater, hun onderlinge samenhang spreekt voor zich en wordt zelfs hoe langer hoe belangrijker. Waterzuivering maakt dan ook integraal deel uit van de waterketen. Een keten die begint met de gescheiden opvang en afvoer van afvalwater en regenwater, met het zorgvuldig ontwerpen en uitbaten van waterzuiveringsinfrastructuur, met het hergebruik van het zuiveringsslib en van het effluent. Om het vooruitzicht op een schoner milieu te concretiseren, legde Europa de lidstaten twee richtlijnen op: de Richtlijn Stedelijk Afvalwater en de Kaderrichtlijn Water. Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater Deze richtlijn uit 1991 verplichtte de Europese lidstaten om tegen eind 2005 al het huishoudelijk afvalwater uit agglomeraties met meer dan inwoners te collectoren en te zuiveren. Vlaanderen zuiverde op dat moment amper 1/3 van het huishoudelijk afvalwater. De rest belandde ongezuiverd in grachten en waterlopen, met een bedroevende waterkwaliteit als gevolg. Onder druk van deze richtlijn investeert het Vlaamse Gewest sindsdien fors in waterzuivering. Een jaar eerder reeds, in 1990, richtte ze ook de NV Aquafin op om in spoedtempo het bovengemeentelijke deel van de rioleringsinfrastructuur te realiseren. Europese Kaderrichtlijn Water De Kaderrichtlijn Water stelt dat tegen 2015 alle natuurlijke waterlopen een goede waterkwaliteit moeten hebben. Waterzuivering blijft dan ook een belangrijk aspect van het Decreet Integraal Waterbeheer waarbij Vlaanderen haar waterbeleid afstemt met de EU-kaderrichtlijn. Eind 2004 lanceerde de Vlaamse Regering een Programmadecreet waarin de Vlaamse watersector werd geherstructureerd. Concreet houdt dit Programmadecreet in dat sinds 1 januari 2005 de drinkwaterbedrijven verantwoordelijk zijn voor de sanering van het door hen geleverde drinkwater. De drinkwaterbedrijven sloten met Aquafin een overeenkomst om te voldoen aan de bovengemeentelijke saneringsverplichting.

13 DE WEG NAAR ZUIVER WATER 13 Uiteraard speelt Aquafin een belangrijke rol in de organisatie van het waterbeheer, maar lang niet de enige. Waterverontreiniging moet in de eerste plaats zoveel mogelijk voorkomen en beperkt worden bij de bron. Milieuvergunningen vormen daarbij een belangrijk instrument en dus rust hier ook een stuk verantwoordelijkheid bij de vergunningverlenende instanties. Aquafin factureert aan de drinkwaterbedrijven, die de saneringskost op hun beurt doorrekenen aan de burgers via de drinkwaterfactuur. Wat de gemeentelijke saneringsverplichting betreft, ligt de bal in het kamp van de steden en gemeenten. Zij kiezen zelf of ze voor hun rioleringsactiviteiten een verbintenis aangaan met een gemeentebedrijf, een intercommunale, een intergemeentelijke samenwerking of een derde aangestelde entiteit zoals Aquafin. Een samenwerking met een derde aangestelde entiteit kan enkel na een marktbevraging. Slechts een schakel in de ketting Om een goede toestand van het water te bereiken, zoals de Europese Kaderrichtlijn Water voorschrijft, is in de eerste plaats een goed waterbeheer nodig. Het gaat dan zowel over waterkwaliteit als -kwantiteit, grondwater, oppervlaktewater, ecologische aspecten, Het waterbeheer is in Vlaanderen georganiseerd per stroomgebied, rivierbekken of deelbekken. Vlaanderen behoort tot twee internationale stroomgebiedsdistricten (Schelde en Maas), en is onderverdeeld in 11 bekkens die op hun beurt zijn opgesplitst in een 100-tal deelbekkens. De controle van de kwaliteit van het oppervlaktewater gebeurt door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Die draagt eveneens het optimalisatieprogramma op aan Aquafin en is daarmee verantwoordelijk voor de planning van de uit te voeren werken aan het bovengemeentelijk rioleringsstelsel. Het optimalisatieprogramma is een lijst met projecten die in een bepaald investeringsjaar moeten worden uitgevoerd om de kloof met Europa te dichten. De eerste vijftien jaren lag de focus vooral op nieuwbouwprojecten (RWZI s, KWZI s, collectoren), terwijl vandaag meer en meer renovatie- of optimalisatieprojecten op het programma staan. Omdat er op de zuiveringsinstallaties nog heel veel verdund rioolwater binnen komt, draagt de VMM ook steeds vaker projecten op voor de afkoppeling van beken en grachten. Verder hebben ook de Vlaamse steden en gemeenten een niet te onderschatten taak in de uitbouw en het onderhoud van hun rioleringsstelsel. Het is immers vooral op lokaal vlak dat de infrastructuur nog verder moet uitgebreid worden. Daarnaast staan de gemeentebesturen samen met de provincie- en polderbesturen en ook het Vlaamse Gewest in voor het beheer van de waterlopen in hun respectievelijk verantwoordelijkheidsdomein.

14 14 En, last but not least ook ieder van ons kan een steentje bijdragen om onze waterlopen weer tot leven te wekken: Water wordt ook wel het blauwe goud genoemd. Niettegenstaande meer dan 70 % van de aarde uit water bestaat, is zuiver water een schaars goed. Een duurzaam gebruik ervan is dan ook noodzakelijk. En dat kan gemakkelijk thuis door gebruik van hemelwater voor bijvoorbeeld het wassen van de auto, het doorspoelen van het toilet en het besproeien van de tuin. Vermijd het gebruik van bestrijdingsmiddelen en strooizout en zorg ervoor dat er geen verfresten, white spirit of andere bijtende producten in de riool terecht komen. Ze schaden het biologisch zuiveringsproces en horen thuis in het containerpark. Vervallen geneesmiddelen worden bij de apotheker ingezameld. Olie en vetten, etensresten en alle stoffen die in de vuilnisbak kunnen, zijn een gevaar voor de waterafvoer. Ze veroorzaken aanslibbing of, erger nog, verstopping. De Schelde herleeft! Alle inspanningen van de voorbije jaren werpen ondertussen zichtbaar vruchten af. Het visbestand in de grote rivieren is de laatste tijd opvallend toegenomen. De verbetering is het spectaculairst in een van de grootste waterlopen, met name de Schelde, die tot voor enkele decennia zo goed als dood was. Tegenwoordig worden er opnieuw eerder verdwenen vissoorten en zelfs zeehonden opgemerkt. Het zuurstofniveau van het Scheldewater is sinds de bouw van enkele grote waterzuiveringsinstallaties dan ook enorm gestegen. Die trend zal zich nog voortzetten als ook de waterzuivering langsheen de Zenne verder is uitgebouwd. Het nu nog sterk vervuilde Zennewater stroomt immers via de Rupel naar de Schelde. Wanneer ook die instroom gesaneerd is, lijkt de droom om opnieuw in de Schelde te kunnen zwemmen weer iets dichter bij.

15 15 Verklarende woordenlijst Aeroob Zuurstofrijk (anaeroob: zuurstofloos) Afkoppelen (van hemelwater) Regenwater gescheiden opvangen zodat het niet in de riolen terechtkomt Collector Verzamelriool, afvalwaterleiding die de gemeentelijke riolering verbindt met een rioolwaterzuiveringsinstallatie Fosfaat De vorm waarin fosfor het meest in de natuur voor komt. In water bevordert het de groei van algen die zuurstof aan het water onttrekken. Vroeger vaak aanwezig in wasmiddelen Gravitair Van hoog naar laag Hergebruiken Nuttige toepassing van regenwater als bv. toiletspoeling Influentput Verzamelput waar het rioolwater terecht komt bij het begin van het zuiveringsproces Inwonersequivalent (IE) De gemiddelde hoeveelheid afvalwater die één inwoner per dag produceert: ongeveer 150 liter. Deze waarde ligt hoger dan de hoeveelheid water die de gemiddelde Vlaming dagelijks verbruikt (120 l) omdat ook rekening wordt gehouden met het sanitaire afvalwater van scholen, ziekenhuizen, KMO's,... De zuiveringscapaciteit van een rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt uitgedrukt in IE Membraantechnologie Techniek om te zuiveren met membranen. Dat zijn halfdoorlatende structuren met zeer kleine poriën. Water kan erdoor geperst of gezogen worden, maar zwevende stoffen, bacteriën en zware metalen worden tegengehouden Nutriënten Stikstof en fosfor Organisch Koolstof bevattend; organische verbindingen kunnen enkel door organismen gemaakt worden en komen dus niet zomaar in de natuur voor (bv. vetten, koolhydraten, proteïnen) Overstorten Lozen van ongezuiverd afvalwater op oppervlaktewater door rioolstelsels als noodmaatregel bij hevige regenval Prioritaire leiding Leiding die de gemeentelijke riolering verbindt met de collector Spuislib Slib dat overblijft na de waterzuivering en dat niet kan teruggevoerd worden om opnieuw te gebruiken Thermisch drogen Drogen van slib door middel van warmte Ureum Stikstofhoudende chemische verbinding; wordt gebruikt als meststof voor planten Vliegassen As dat vrijkomt bij de verbranding van onder andere steenkool Vuilvracht Hoeveelheid afvalwater die binnen komt op een rioolwaterzuiveringsinstallatie

16 werken aan zuiver water RWZI Antwerpen-Zuid Aquafin NV Dijkstraat Aartselaar tel info@aquafin.be V.u.: Sabine Schellens, Dijkstraat 8, 2630 Aartselaar Fotografie: M. Decleer, J. Locus - Tekeningen: J. Bosschaert, D. Boucherie - Grafische vormgeving: Altera