Jaarverslag Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel Jaarverslag 2007 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel

2 2 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

3 Inhoudsopgave Bestuursverslag Voorwoord 4 2. Belangrijke cijfers 5 3. Karakteristieken van het pensioenfonds Profiel Bestuur en organisatie 6 4. Verslag van het bestuur Inleiding Effecten nieuwe regels verslaglegging Goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) Bestuurlijk functioneren Pensioenparagraaf Ontwikkeling aantal verzekerden Financiële paragraaf Actuariële paragraaf Risicoparagraaf Toekomstparagraaf Slotopmerking 20 Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de staat van baten en lasten over Overige gegevens 1 Accountantsverklaring 38 2 Actuariële verklaring 40 3 Bestemming resultaat 42 4 Verklaring pensioenterminologie 43 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

4 Bestuursverslag 1 Voorwoord Met genoegen brengen wij u hierbij verslag uit over het boekjaar 2007: het derde boekjaar van het fonds. Dit verslag bevat de uitkomsten van het financieel beheer en de actuariële analyse van het resultaat. In het verslag zijn naast de financiële aangelegenheden ook andere onderwerpen beschreven, die dit jaar de aandacht van het bestuur vroegen. Voor de toekomst van de regeling was van belang het besluit van de werkgever om de harmonisering van de arbeidsvoorwaarden voor alle medewerkers bij Achmea door te trekken naar één pensioenregeling. Werkgever en vakorganisatie zijn overeengekomen om hierbij de regeling van het pensioenfonds van Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel (SPAP) te volgen. Het uitvoering geven aan wijzigingen in wet- en regelgeving strekte zich uit van onderwerpen als verbetering van communicatie aan deelnemers en gepensioneerden (Pensioenwet) tot aan de organisatie van verantwoording en intern toezicht (Principes van Goed Pensioenfondsbestuur). Het bestuur is trots op de lancering van de DVD en het nieuwe pensioenoverzicht. Deze positieve lijn is in 2008 voortgezet via het uitbrengen van de eerste nieuwsbrief voor deelnemers, slapers en gepensioneerden. Vanaf boekjaar 2007 zijn diverse bepalingen rond de verslaglegging gewijzigd. Het bestuur heeft besloten om deze wijzigingen in de verslaglegging toe te passen. De wijze van verslaglegging is volgens de bepalingen van de Pensioenwet, Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving voor pensioenfondsen, die onder verantwoordelijkheid van de Raad voor de Jaarverslaggeving zijn opgesteld. In 2007 zijn de eerste verkennende gesprekken met Stichting Pensioenfonds Interpolis (SPI) gevoerd om te onderzoeken of SPAP eventueel zou kunnen fuseren met SPI. In goed overleg tussen fondsen en werkgever zal in 2008 verdere besluitvorming hieromtrent plaatsvinden. Naast het jaarverslag verschijnt tevens een verkort jaarverslag over het boekjaar Het verkort jaarverslag is te lezen op de site en is op verzoek verkrijgbaar bij het bestuurssecretariaat in Apeldoorn. J.R.P. van den Brink, voorzitter A.M. de Graaf, secretaris 4 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

5 2 Belangrijke cijfers Bedragen in duizenden euro s Aandeel herverzekeraar in technische voorzieningen 1) Reserves Bijdrage werkgevers en werknemers Uitgekeerde pensioenen Herverzekeringspremies en koopsommen Bestuursverslag 2007 Aantallen - Deelnemers Slapers Gepensioneerden 2) Totaal Arbeidsongeschiktheidspensioen Toeslagverlening - Opgebouwde pensioenaanspraken van actieven 1,00% 1,25% 0,00% - Ingegane pensioenen en pensioenaanspraken van slapers 3) 1,25% 1,45% 0,82% Toelichting: 1) 2007 op basis van marktrente en inclusief sterftetrend; 2005 en 2006 op basis van een vaste rekenrente van deels 3% en deels 4%, exclusief sterftetrend; 2) Is exclusief gepensioneerden met een arbeidsongeschiktheidspensioen; 3) De toeslagverlening van ingegane pensioenen en pensioenaanspraken van slapers is voorwaardelijk; er is geen recht op toeslag en het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst toeslagverlening zal plaats vinden. Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

6 3 Karakteristieken van het pensioenfonds 3.1 Profiel Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel, statutair gevestigd te Utrecht is opgericht op 1 januari De laatste statutenwijziging was op 2 mei De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Het fonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij de koepelorganisatie OPF. Het fonds heeft tot doel uitvoering te geven aan het pensioenreglement zoals dat geldt voor de aangesloten onderneming. 3.2 Bestuur en Organisatie Het bestuur van het pensioenfonds bestaat uit tien bestuursleden. Vijf leden worden aangewezen door de werkgever en vijf bestuursleden worden gekozen op basis van door de centrale ondernemingsraad te houden verkiezingen. Zowel actieve deelnemers als gepensioneerde deelnemers komen in aanmerking voor de benoeming tot werknemersbestuurslid. Daarnaast kent het fonds drie plaatsvervangende bestuursleden. Deze bestuursleden worden eveneens door de centrale ondernemingsraad benoemd. Bestuursleden en plaatsvervangende bestuursleden hebben een zittingstermijn van vier jaar. Eén van de leden die door de werkgever zijn benoemd wordt als voorzitter aangewezen. De door de centrale ondernemingsraad benoemde bestuursleden kiezen uit hun midden een secretaris. Per 1 oktober 2006 is er een vacature ontstaan door het vertrek, in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, van de heer Van Arkel - aangewezen door de werkgever. De hierdoor ontstane vacature is vooralsnog niet ingevuld. Eind 2007 bestond het bestuur uit de volgende personen: Naam Functie Vertegenwoordiging Lid sinds Einde zittingsduur J.R.P. van den Brink voorzitter Werkgever A.M. de Graaf secretaris Werknemer Mevr. W.B. Sieders- plaatsvervangend gepensioneerden Hagenbeek secretaris M.R. Bührs lid Werknemer Mevr. J. van der Kamp lid Werknemer G.N. Koelemeij lid Werkgever W.N. Paanakker lid Werkgever J.P. Rekker lid Werkgever W.A. Stegink lid Werknemer J. Posthumus 1 e plaatsvervanger Werknemer W.J. Koek 2 e plaatsvervanger Werknemer C.J. Spruyt plaatsvervanger gepensioneerden vacature lid Werkgever 6 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

7 Dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur wordt gevormd door de voorzitter en de secretaris van het fonds. Het dagelijks bestuur heeft uitsluitend bevoegdheden conform de statuten en het reglement van het fonds. Verantwoordingsorgaan Het bestuur heeft besloten tot de instelling van een verantwoordingsorgaan, waarin de volgende geledingen zijn vertegenwoordigd: de actieve deelnemers, de pensioengerechtigden en de werkgever. Het instellen van het verantwoordingsorgaan is nog niet geëffectueerd, maar zal worden geëffectueerd in Bestuurlijke commissies Het bestuur heeft een aantal commissies ingesteld die tot taak hebben de aan hen opgedragen onderwerpen verder uit te diepen en het bestuur hierover te adviseren. Het bestuur neemt uiteindelijk het besluit in de bestuursvergaderingen. In 2007 waren onderstaande commissies actief. - Audit Committee (jaarverslaggeving) Mw. J. van der Kamp, G.N. Koelemeij - Werkgroep Financieel Toetsingskader (FTK) W.N. Paanakker, W.A. Stegink - Werkgroep Communicatie W.J. Koek, C.J. Spruyt, J.P. Rekker - Werkgroep Opleidingen M.R. Bührs, Mw. J. van der Kamp, G.N. Koelemeij, J.P. Rekker - Werkgroep Pension Fund Governance J.P. Rekker, A.M. de Graaf - Klankbordgroep Pensioenreglement Mw. W.B. Sieders-Hagenbeek, W.N. Paanakker, A.M. de Graaf - Werkgroep Bestuursinformatie W.N. Paanakker, W.A. Stegink, J. Posthumus Bestuursverslag 2007 Herverzekering Het pensioenfonds heeft de pensioenverplichtingen volledig herverzekerd door middel van een garantiecontract bij Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. Uitvoeringsorganisatie Het Pensioenfonds besteedt de verzekerdenadministratie uit aan Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. Het niveau van de dienstverlening is in een Service Level Agreement verwoord. Compliance officer Het bestuur heeft een compliance officer aangesteld die in algemene zin verantwoordelijk is voor het bewaken van de correcte naleving van de gedragscode door alle betrokkenen. Als compliance officer treedt op het Bureau van de Compliance Officer bij Achmea te Amsterdam. Pensioenbureau Het bestuur wordt voor het pensioenbeleid, de financiën en de uitvoering van de pensioenregeling ondersteund door het pensioenbureau. Externe ondersteuning Het fonds wordt bijgestaan door de heer drs. A.N. Nagtegaal Actuaris AG. van Hewitt Associates B.V. voor actuariële vraagstukken en risicobeheersing op lange termijn. Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

8 Accountant Certificerend actuaris KPMG Accountants N.V. Hewitt Associates B.V. P.L.A. Langeveldt RA Drs. A.G.M. den Hartogh, Actuaris A.G. Rijnzathe 14 Weenahuis 3454 PV DE MEERN Weena CK ROTTERDAM Verzekeraar HR Pensioenbureau Achmea Pensioen- en Levensverzekering N.V. Achmea Human Resources Prins Willem Alexanderlaan 651 Postbus NB APELDOORN 8000 AA ZWOLLE Secretariaat Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel Prins Willem Alexanderlaan NB APELDOORN Postbus HC APELDOORN 4 Verslag van het bestuur 4.1 Inleiding Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel brengt hierbij verslag uit over de verrichte werkzaamheden, het gevoerde beleid en de pensioenontwikkelingen in het jaar Het doel van de verslaggeving is om informatie te verschaffen over de financiële positie, resultaten en wijzigingen in de financiële positie van het fonds. Deze verslaggeving is afgestemd op de Pensioenwet en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving zoals deze in 2007 van toepassing zijn. Naast het beheer van de pensioenregeling vroegen in het verslagjaar de implementatie van wijzigingen in wet- en regelgeving veel aandacht van het bestuur. In het verslag gaan we nader in op de effecten van de Principes van Goed Pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) en de besluitvorming van het bestuur op dit onderwerp. Het gaat daarbij om zaken als verantwoording en intern toezicht. De Pensioenwet die de Pensioen- en spaarfondsenwet opvolgt, wordt fasegewijs ingevoerd. Een belangrijk thema in 2008 vormt de uitbreiding van de communicatie naar deelnemers en gepensioneerden. Het pensioenfonds heeft hiervoor in 2007 de noodzakelijke voorbereidingen getroffen en op onderdelen al invulling gegeven. 4.2 Effecten nieuwe regels verslaglegging Op 1 januari 2007 is de Pensioenwet van kracht geworden. Onderdeel van de Pensioenwet is het Financieel Toetsingskader (FTK). Het gevolg hiervan is dat alle pensioenfondsen, ook de volledig herverzekerde pensioenfondsen, moeten voldoen aan de eisen die het FTK stelt. Door alle nieuwe eisen die uit het FTK voortvloeien, heeft de Raad van de verslaggeving (RvJ) Richtlijn 610 (RJ 610), die betrekking heeft op de jaarverslaglegging voor pensioenfondsen, aangepast aan de Pensioenwet. RJ 610 moet worden ingevoerd met ingang van boekjaar 2008, maar eerdere toepassing wordt aanbevolen. Het bestuur heeft besloten deze aanbeveling gedeeltelijk over te nemen. Hierna gaan wij in op de financiële gevolgen voor ons pensioenfonds. Het bestuur heeft gezien de lopende discussie tussen De Nederlandsche Bank 8 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

9 (DNB) en verzekeraars er voor gekozen om in de jaarrekening 2007 de afwaardering van de vordering op de verzekeraar in verband met het kredietrisico niet op te nemen. Belangrijkste punten van het FTK voor ons pensioenfonds zijn: - waardering van de bezittingen en verplichtingen op marktwaarde; - bij de bepaling van de vordering op de verzekeraar moet rekening worden gehouden met het kredietrisico dat ons pensioenfonds loopt op de verzekeraar; - prospectieve overlevingstafels. In de staten ten behoeve van DNB past het bestuur volledig de nieuwe FTK-regelgeving toe. Het belangrijkste verschil tussen de staten van DNB en de voorliggende jaarrekening betreft de waardering van de vordering op de herverzekeraar. Bestuursverslag 2007 In de jaarrekening waardeert het bestuur de vordering op 100% terwijl dit in de staten niet wordt gedaan. Het effect hiervan is dat het vermogen volgens de staten negatief is. Er is op 31 december 2007 formeel sprake van een reservetekort. In de jaarrekening kiest het bestuur niet voor deze afwaardering. De reden hiervoor ligt in het feit dat de werkgever tijdens het opstellen van de jaarrekening, waarbij dit tekort werd geconstateerd, een storting heeft gedaan om het ontstane tekort in het vereist eigen vermogen op de stand 31 december 2007 direct te financieren. Het fonds maakt gebruik van de geboden overgangsregeling in RJ 610, waardoor het kredietrisico naar de stand van 31 december 2007 geen direct effect heeft. Het fonds heeft desondanks overleg gevoerd met de werkgever over de afslag op de herverzekeringsvordering, die na de overgangstermijn wel effect krijgt. Dat heeft ertoe geleid dat de werkgever een garantie, ad , heeft afgegeven. Het fonds is van mening dat hiermee op de nieuwe richtlijn (RJ 610) wordt geanticipeerd. In het verslagjaar is DNB op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen binnen het fonds. Tijdens deze contacten is verslag gedaan van de ontwikkelingen met betrekking tot de harmonisatie van de pensioenregeling met Interpolis, een mogelijke fusie met het Pensioenfonds Interpolis en Pension Fund Governance. In 2008 zijn deze contacten voortgezet. Het bestuur hecht er zeer aan te benadrukken dat zij van mening is dat bij de bepaling van de vordering op de verzekeraar geen rekening zou moeten worden gehouden met een kredietrisico. De Nederlandse verzekeraars zijn solvabele en stabiele organisaties die onder streng toezicht staan van De Nederlandsche Bank (DNB). De toereikendheidstoets heeft ten doel vast te stellen dat het pensioenfonds voldoende vermogen heeft om aan haar verplichtingen te voldoen. De omvang van het vereist eigen vermogen is afhankelijk van de risico s die worden gelopen. De Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel heeft de risico s herverzekerd. De toereikendheidstoets beperkt zich bij volledig herverzekerde fondsen tot de kredietwaardigheid van de herverzekeraar. DNB en verzekeraars discussiëren op dit moment over deze invulling van de toereikendheidstoets. Het bestuur onderschrijft het standpunt dat de verzekeraars hebben ingenomen. (zie ook de toelichting in de Niet uit de balans blijkende verplichtingen ). 4.3 Goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) Integere bedrijfsvoering Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waarborgen. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 zijn de STAR-principes voor Pension Fund Governance (PFG) verankerd in het wettelijk kader. Deze principes betreffen de onderdelen zorgvuldig bestuur, transparantie, openheid en communicatie, deskundigheid, verantwoording en intern toezicht. Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

10 De verantwoordelijkheid voor een integere bedrijfsvoering houdt onder meer in de zorg van het bestuur voor: - adequate administratieve organisatie, interne controle en risicobeheersing; - analyse en beheersing van integriteitrisico s; - voorkomen van belangenverstrengeling; - duurzame beheersing van (financiële) risico s. Verantwoordingsorgaan Het bestuur zal verantwoording afleggen aan het verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze waarop het beleid is uitgevoerd en over de naleving van deze principes. Het verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie. Het verantwoordingsorgaan rapporteert onder meer de bevindingen van het verantwoordingsorgaan met betrekking tot het interne toezicht, het door het bestuur uitgevoerde beleid en de door het bestuur gemaakte beleidskeuzes voor de toekomst. Het bestuur heeft de taken en bevoegdheden van het in te stellen verantwoordingsorgaan reglementair vastgelegd. Het verantwoordingsorgaan zal bestaan uit vertegenwoordigers van werknemers, gepensioneerden en de werkgever. In verband met de voorgenomen fusie met Stichting Pensioenfonds Interpolis heeft het bestuur in november 2007 De Nederlandsche Bank gemeld, voordat de leden van het verantwoordingsorgaan worden benoemd, afstemming te willen plegen met de Stichting Pensioenfonds Interpolis. Benoeming zal daarom in 2008 plaatsvinden. Intern toezicht De wetgever biedt het bestuur diverse modellen om het intern toezicht op haar functioneren vorm te geven. Het bestuur heeft in 2007 aangegeven, dat zij de opdracht hiertoe wil verstrekken aan een onafhankelijk orgaan. In 2008 zal het bestuur nader invulling geven aan de opdrachtformulering en de benoeming van de leden van dat orgaan. 4.4 Bestuurlijk functioneren Deskundigheidsbevordering Het bestuur heeft bij de oprichting van het fonds in 2005 een deskundigheidsplan opgesteld. In dit plan verplicht het bestuur zichzelf om als collectief over de vereiste deskundigheid te beschikken. Alle op 31 december 2007 zittende bestuursleden maken vanaf januari 2005 deel uit van het bestuur. Door de uitdieping van de aan de orde zijnde onderwerpen in de bestuurlijke commissies, de behandeling in het voltallig bestuur en het volgen van studiebijeenkomsten en opleidingen wordt het deskundigheidsniveau op peil gehouden. In september heeft het bestuur haar functioneren geëvalueerd en besloten tot het doen van een objectieve meting van het deskundigheidsniveau in De resultaten zullen mede de basis vormen voor het te vernieuwen opleidingsplan. Gedragscode Onze bestuurleden hebben zich vanaf 2005 geconformeerd aan de gedragscode van het pensioenfonds. Doel van deze gedragscode is het geven van regels en richtlijnen voor bestuursleden ter voorkoming van conflicten tussen belangen van het fonds en de privé-belangen van betrokkenen en ter voorkoming van het gebruiken van vertrouwelijke informatie van het fonds voor privé-doeleinden. Het uitgangspunt daarbij is om transparantie te bevorderen en ervoor te zorgen dat alle betrokkenen duidelijk weten wat wel geoorloofd is en wat niet. Elk bestuurslid heeft verklaard de gedragscode te zullen naleven. Het bestuur van het pensioenfonds wijst de zogeheten insiders aan. Dit zijn personen die uit hoofde van hun functie of positie bij het fonds regelmatig beschikken of kunnen beschikken over (koers)gevoelige informatie of mogelijk invloed kunnen hebben op beleggingstransacties of de afwikkeling daarvan. Op dit moment zijn er geen insiders aangewezen bij het fonds. 10 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

11 Het bestuur heeft een compliance officer aangesteld die in algemene zin verantwoordelijk is voor het bewaken van de correcte naleving van de gedragscode door alle betrokkenen. Naleving wet- en regelgeving Het bestuur is niet bekend met voor het fonds relevante overtredingen van wet- en regelgeving. Toezichthouders Sinds de invoering van de Wet op het financieel toezicht (Wft) staat ons pensioenfonds onder toezicht van DNB en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), waarbij DNB belast is met het prudentieel toezicht en de AFM met het gedragstoezicht. Het prudentieel toezicht richt zich op de financiële soliditeit van financiële instellingen en draagt bij aan de stabiliteit van de financiële sector. Het door de AFM uitgeoefende gedragstoezicht richt zich op ordelijke en transparante marktprocessen, zuivere verhoudingen tussen marktpartijen en zorgvuldige behandeling van cliënten van financiële ondernemingen. Aan DNB worden structureel alle wijzigingen in statuten, reglementen, Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) en de jaarstukken voorgelegd, maar ook benoemingen van (plaatsvervangende) bestuursleden worden vooraf getoetst door DNB. Bestuursverslag 2007 In 2007 heeft het bestuur de toezichthouders op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen binnen het pensioenfonds. Uitbesteding Ons Pensioenfonds besteedt de verzekerdenadministratie uit aan Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. Het niveau van de dienstverlening is in een Service Level Agreement verwoord. De verzekeraar rapporteert het bestuur ieder kwartaal over de dienstverlening. De uitvoering, bewaking en coördinatie van de dagelijkse gang van zaken wordt onder verantwoordelijkheid van het bestuur gedaan door het HR Pensioenbureau van Achmea. Het HR Pensioenbureau draagt zorg voor de advisering van het bestuur over het beleid, de uitvoering van de pensioenregeling en voor de bewaking en de coördinatie van de door het bestuur aan derden opgedragen taken. De secretariële ondersteuning van het bestuur wordt door de ambtelijk secretaris verricht. Communicatie Het bestuur heeft in haar communicatiebeleidsplan de uitgangspunten van het communicatiebeleid en de voorgenomen acties vastgelegd. In het verslagjaar zijn diverse voornemens tot uitvoering gebracht. In oktober ontvingen de deelnemers een pensioenoverzicht nieuwe stijl. Dit pensioenoverzicht voldoet al ruimschoots aan de standaard die gesteld wordt vanuit de Pensioenwet. Tevens werd aan deelnemers en gepensioneerden een verkort jaarverslag 2007 en een DVD gezonden. Doel van de DVD is de bevordering van het pensioenbewustzijn. Eind 2007 werd de site van het pensioenfonds operationeel. Hiermede worden deelnemers ook digitaal voorzien van informatie over hun pensioenregeling. Daarnaast is eind 2007 gestart met een Nieuwsbrief die de deelnemers en gepensioneerden enkele malen per jaar bericht over nieuws vanuit het bestuur. In de op 1 januari 2007 van kracht geworden Pensioenwet zijn de wettelijke eisen die worden gesteld aan de communicatie van het pensioenfonds aangescherpt. De communicatie-eisen hebben betrekking op actieve deelnemers, ex-partners van deelnemers, slapers en pensioengerechtigden. De strengere eisen, die gelden met ingang van 1 januari 2008, hebben vorm gekregen in de volgende vier communicatie-uitingen: een welkomstbericht (startbrief), een beëindiging bericht (stopbrief), gebeurtenisberichten (eventbrieven) en een pensioenoverzicht inclusief het wettelijk verplichte Uniform Pensioen Overzicht (UPO). De werkgroep communicatie, het pensioenbureau en de verzekeraar hebben in 2007 in samenspraak actie ondernomen om in 2008 aan de in de Pensioenwet gestelde communicatie-eisen te voldoen. Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

12 Bestuursvergaderingen In 2007 kwam het bestuur 4 maal bijeen en wel op 1 maart, 5 juni, 12 september en 6 december. 4.5 Pensioenparagraaf Herverzekering De Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel stelt zich ten doel het uitkeren van oudedags- en arbeidsongeschiktheidspensioen aan deelnemers en gewezen deelnemers, alsmede nabestaandenpensioen aan hun nagelaten betrekkingen. Pensioenaanspraken worden opgebouwd volgens het middelloonsysteem. De opbouw van de rechten is gebaseerd op een pensioengrondslag, berekend op het pensioengevend salaris minus een franchise. De deelnemersbijdragen worden berekend met een percentage van de pensioengrondslag. Het fonds is een volledig herverzekerd fonds bij Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. Dit betekent dat de verzekeraar de verzekeringstechnische risico s draagt. Premiebeleid De verzekeraar brengt jaarlijks voor de in het jaar te verwerven pensioenaanspraken en te verzekeren risico s, premies en koopsommen in rekening. Voor de uitvoering van de regeling worden er kosten in rekening gebracht. Met de werkgever is overeengekomen dat de aan de verzekeraar verschuldigde premies, koopsommen en kosten door de werkgever aan het pensioenfonds worden vergoed. De overrente wordt gebruikt om de toeslagen te financieren. Toeslagverlening De opgebouwde pensioenen van actieve deelnemers worden jaarlijks onvoorwaardelijk verhoogd met de algemene salarisontwikkeling bij de werkgever. Deze toeslag wordt zoveel mogelijk bekostigd uit de beschikbare overrente. De toeslag voor actieve deelnemers was per 1 januari ,00% en werd deels bekostigd uit overrente en deels uit een bijdrage van de werkgever. In de afgelopen drie jaren zijn de pensioenaanspraken van actieve deelnemers verhoogd met 1,00% per 1 januari 2007, met 1,25% per 1 januari 2006 en met 0,00% per 1 januari Voor gewezen deelnemers (slapers) en gepensioneerden beslist het bestuur jaarlijks of en in hoeverre de ingegane pensioenen en de opgebouwde pensioenaanspraken worden verhoogd door middel van het verlenen van een toeslag. Het bestuur streeft naar een toeslag ter hoogte van de stijging van de prijsindex. Deze toeslagverlening is voorwaardelijk en wordt bekostigd uit de beschikbare overrente. Er is geen recht op een toeslag en het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst de toeslagverlening zal plaatsvinden. Indien de overrente niet voldoende is om de toeslag te bekostigen, zal er overleg plaatsvinden tussen het bestuur van het pensioenfonds en de werkgever. De toeslag voor slapers en gepensioneerden was per 1 januari ,25%. De werkgever heeft voor 2007 besloten om voor de toeslag per 1 januari 2007 het deel van de kosten voor haar rekening te nemen dat niet bekostigd kon worden uit de overrente. In de afgelopen drie jaren zijn de pensioenaanspraken en de ingegane pensioenen verhoogd met respectievelijk 1,25%. per 1 januari 2007, met 1,45% per 1 januari 2006 en met 0,82% per 1 januari Op 1 januari 2008 zijn de pensioenaanspraken van actieve deelnemers verhoogd met 3,77%. De toeslag voor slapers en gepensioneerden bedraagt per 1 januari ,48%. Voor deze toeslag geldt ook dat de werkgever besloten heeft de toeslag voorzover deze niet bekostigd kan worden uit de overrente voor haar rekening te nemen. Deze toeslag is al in de jaarrekening van 2007 verwerkt. 12 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

13 Inhoud van de pensioenregeling Vanaf 2006 zijn de pensioenafspraken neergelegd in twee reglementen: één reglement voor de deelnemers geboren voor 1 januari 1950 en in dienst op 31 december 2005 en één reglement voor de overige deelnemers. Hieronder zijn de belangrijkste kenmerken van de pensioenregelingen weergegeven. Regeling voor deelnemers geboren vanaf 1 januari 1950 en/of in dienst na 31 december 2005 Pensioensysteem - Levenslang ouderdomspensioen (middelloon) Pensioenrichtleeftijd De eerste van de maand waarin de deelnemer de leeftijd van 65 jaar bereikt of de eerdere door de deelnemer zelf gekozen datum, binnen de door het reglement aangegeven grenzen. Bestuursverslag 2007 Pensioengevend salaris - Levenslang ouderdomspensioen 12 maal het vaste maandsalaris plus vakantietoeslag, eindejaarsuitkering en overige vaste toeslagen, voor zover van toepassing, vermeerderd met variabele inkomensbestanddelen. Franchise De franchise bedraagt op 1 januari ,- (fulltimer). De franchise wordt jaarlijks aangepast. Hierbij wordt de algemene salarisontwikkeling bij de werkgever gevolgd. Pensioengrondslag Pensioengevend salaris minus franchise. Levenslang ouderdomspensioen Per deelnemingsjaar 2% van de in het jaar geldende pensioengrondslag. Indien de deelnemer op 31 december 2005 al in dienst was bedraagt het opbouwpercentage 2,25%. Toeslagen - Ouderdomspensioen actieven (inclusief arbeidsongeschikten) Algemene salarisontwikkeling bij werkgever (onvoorwaardelijk) - Ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen niet actieven Prijsontwikkeling (voorwaardelijk) - Arbeidsongeschiktheidspensioenen Algemene salarisontwikkeling bij werkgever (onvoorwaardelijk) Op te bouwen pensioensoorten - Levenslang ouderdomspensioen - Nabestaandenpensioen (inclusief opslag voor wezenpensioen) Pensioensoorten op risicobasis - Tijdelijk nabestaandenpensioen - Arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

14 Opbouwperiode Vanaf aanvang deelnemerschap, doch niet vóór 1 januari 2000, tot de pensioendatum. Ook de bij aanvang aan het fonds overgedragen rechten worden binnen het fonds uitgevoerd. - Levenslang ouderdomspensioen 65 jaar, levenslang - Nabestaandenpensioen Overlijden (gewezen) deelnemer, tot overlijden nabestaande - Tijdelijk nabestaandenpensioen Overlijden (gewezen) deelnemer, tot 65 jarige leeftijd of eerder overlijden nabestaande. - Wezenpensioen Overlijden (gewezen) deelnemer, tot 18 jaar kind, verlenging tot 27 jaar bij studerende kinderen - Arbeidsongeschiktheidspensioen Ingang WAO/WIA en zolang de arbeidsongeschiktheid duurt (maximaal tot 65 jaar) Nabestaandenpensioen ten behoeve van partner als bedoeld in het pensioenreglement 70% van het (bereikbare) levenslange ouderdomspensioen. Tijdelijk nabestaandenpensioen Maximale Anw-uitkering verminderd met het bedrag dat de nabestaande aan Anw ontvangt. Wezenpensioen 14% van het (bereikbare) levenslange ouderdomspensioen. Voor volle wezen wordt dit bedrag verdubbeld. Regeling voor deelnemers geboren voor 1 januari 1950 en in dienst op 31 december 2005 Pensioensysteem - Levenslang ouderdomspensioen (middelloon) - Tijdelijk ouderdomspensioen (eindloon) Pensioenrichtleeftijd De eerste van de maand waarin de deelnemer de leeftijd van 62 jaar bereikt en/of de eerdere of latere door de deelnemer zelf gekozen datum, binnen de door het reglement aangegeven grenzen. Pensioengevend salaris - Levenslang ouderdomspensioen 12 maal het vaste maandsalaris plus vakantietoeslag, eindejaarsuitkering en overige vaste toeslagen, voor zover van toepassing, vermeerderd met variabele inkomensbestanddelen. - Tijdelijk ouderdomspensioen 12 maal het vaste maandsalaris plus vakantietoeslag, eindejaarsuitkering en overige vaste toeslagen en, voor zover van toepassing, vermeerderd met het gemiddelde van de variabele inkomensbestanddelen van de afgelopen vijf jaar. Franchise De franchise bedraagt op 1 januari ,- (fulltimer). De franchise wordt jaarlijks aangepast. Hierbij wordt de algemene salarisontwikkeling bij de werkgever gevolgd. Pensioengrondslag Pensioengevend salaris minus franchise. Levenslang ouderdomspensioen Per deelnemingsjaar 2% van de in het jaar geldende pensioengrondslag. 14 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

15 Tijdelijk ouderdomspensioen Per deelnemingsjaar 1,75% van het laatst vastgestelde pensioengevend salaris. Toeslagen - Ouderdomspensioen actieven (inclusief arbeidsongeschikten) Algemene salarisontwikkeling bij werkgever (onvoorwaardelijk) - Ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen niet actieven (slapers en gepensioneerden) Prijsontwikkeling (voorwaardelijk) - Arbeidsongeschiktheidspensioenen Algemene salarisontwikkeling bij werkgever (onvoorwaardelijk) Op te bouwen pensioensoorten - Levenslang ouderdomspensioen - Tijdelijk ouderdomspensioen - Nabestaandenpensioen (inclusief opslag voor wezenpensioen) Bestuursverslag 2007 Pensioensoorten op risicobasis - Tijdelijk nabestaandenpensioen - Arbeidsongeschiktheidspensioen Opbouwperiode Vanaf aanvang deelnemerschap, doch niet vóór 1 januari 2000, tot de pensioendatum. Ook de bij aanvang aan het fonds overgedragen rechten worden binnen het fonds uitgevoerd. - Levenslang ouderdomspensioen 65 jaar, levenslang - Tijdelijk ouderdomspensioen 62 jaar tot 65 jaar - Nabestaandenpensioen Overlijden (gewezen) deelnemer, tot overlijden nabestaande - Tijdelijk nabestaandenpensioen Overlijden (gewezen) deelnemer, tot 65 jarige leeftijd of eerder overlijden nabestaande. - Wezenpensioen Overlijden (gewezen) deelnemer, tot 18 jaar kind, verlenging tot 27 jaar bij studerende kinderen - Arbeidsongeschiktheidspensioen Ingang WAO/WIA en zolang de arbeidsongeschiktheid duurt (maximaal tot 65 jaar) Nabestaandenpensioen ten behoeve van partner als bedoeld in het pensioenreglement 70% van het bereikbare levenslange ouderdomspensioen voor actieve deelnemers en voor niet actieve deelnemers 70% van het opgebouwde levenslange ouderdomspensioen. Tijdelijk nabestaandenpensioen Maximale Anw-uitkering verminderd met het bedrag dat de nabestaande aan Anw ontvangt. Wezenpensioen 14% van het (bereikbare) levenslange ouderdomspensioen. Voor volle wezen wordt dit bedrag verdubbeld. Regeling vanaf 1 januari 2008 De werkgever heeft besloten tot de harmonisering van de arbeidsvoorwaarden voor alle medewerkers bij Achmea Personeel B.V. door te trekken naar één pensioenregeling. De uitvoering van de pensioenregelingen van medewerkers in dienst bij de diverse onderdelen van Achmea ligt bij drie pensioenfondsen, Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

16 te weten Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel, Stichting Pensioenfonds Interpolis en Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zorgverzekeraars. Werkgever en vakorganisaties zijn overeengekomen om vanaf 1 januari 2008 de regeling van het pensioenfonds van Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel grotendeels te volgen. De aanpassingen in de regeling van het Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel zijn: - de aanpassingen op grond van de Pensioenwet; - de afkoop kleine pensioenbedragen bij uitdiensttreding of ingang pensioen; - het doorvoeren van CAO afspraken, o.a. continueren opbouw pensioen bij onbetaald verlof; - de toevoeging van Stichting Pensioenfonds Interpolis als uitvoerder van de regeling; - het toevoegen van de overgangsbepalingen van de ex medewerkers van Interpolis Verzekeringen en ex medewerkers van Mens en Werk Bedrijfszorg; - de toevoeging van de klachtenregeling; - het vervallen van herverzekeringsclausules (maximeringen); - diverse redactionele aanpassingen zoals, alfabetische volgorde leden van artikel 1, vervanging term indexatie door toeslag en vervanging begrip nabestaandenpensioen door partnerpensioen. Statuten en Reglementen Statuten De statuten worden in 2008 aan de nieuwe wet- en regelgeving aangepast en zullen worden uitgebreid met bepalingen betreffende het verantwoordingsorgaan en intern toezicht. Reglement van het verantwoordingsorgaan Het reglement van het verantwoordingsorgaan is vastgesteld en ontleend aan de bepalingen van Pension Fund Governance (PFG). Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze waarop het is uitgevoerd. Tevens legt het bestuur verantwoording af over de naleving van de Principes PFG. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit zes leden. Het orgaan kent drie geledingen: vertegenwoordigers van deelnemers, pensioengerechtigden en werkgever. In 2007 was het verantwoordingsorgaan nog niet geïnstalleerd. Reglement van de geschillencommissie Het reglement van de geschillencommissie is vastgesteld en ontleend aan de principes van PFG. De principes voor PFG geven aan dat het bestuur zorg draagt voor een adequate interne geschillenprocedure. De commissie heeft tot taak het bestuur te adviseren over geschillen tussen deelnemers, gewezen deelnemers, andere aanspraakgerechtigden, pensioengerechtigden of werkgevers en het fonds inzake besluiten van het bestuur. Pensioenreglement Het pensioenreglement is eveneens aangepast aan de bepalingen van Pensioenwet. Tevens zijn opgenomen de wijzigingen verband houdende met de harmoniseringen van de drie pensioenregelingen van medewerkers in dienst van Achmea Personeel B.V. 16 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

17 4.6 Ontwikkeling aantal verzekerden Hieronder is een overzicht opgenomen van de ontwikkeling van het aantal verzekerden bij het pensioenfonds in a Stand 1 januari 2007 Mutaties door Deelnemers Gewezen deelnemers Gepensioneerden Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Bestuursverslag 2007 b - nieuwe toetreding c - herintreding d e - ontslag met premievrije aanspraak - waarde overdracht f - ingang pensioen g - overlijden h - afloop i - andere oorzaken j stand per 31 december Toelichting e: de mutaties bij waarde overdracht in de kolom Deelnemers betreffen 59 deelnemers die gedurende 2007 uit dienst zijn getreden en ook in 2007 een waardeoverdracht hebben gerealiseerd. f: de mutaties bij ingang pensioen ( -2 onder kop arbeidsongeschiktheids pensioen ) betreffen twee gepensioneerden met een arbeidsongeschiktheidspensioen, die in verband met het bereiken van hun pensioenleeftijd een ouderdomspensioen zijn gaan ontvangen. h: de mutaties bij afloop betreffen onder andere afkopen in verband met: - dienstverband korter dan twee maanden; - kleine bedragen bij ingang pensioen; - samenvoeging van eerste en tweede dienstverband; - onterecht opgegeven deelnemers. i: de mutaties bij andere oorzaken betreffen onder andere 188 dubbeltellingen uit 2006 van deelnemers die zowel (gewezen) deelnemer waren als een arbeidsongeschiktheidspensioen ontvingen. Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

18 4.7 Financiële paragraaf Stelselwijziging Voor de effecten en achtergronden van de stelselwijziging verwijzen wij naar paragraaf 4.2. De invloed van deze stelselwijziging op het vermogen en het resultaat is nihil. De reden hiervoor is de 100% herverzekering. De vergelijkende cijfers over 2006 zijn niet aangepast, behoudens enkele herrubriceringen ten behoeve van de vergelijkbaarheid. Analyse van het resultaat 2007 De werkgever draagt de kosten van de pensioenregeling. In de toelichting op de premies (zie punt 7 van de jaarrekening) worden de kosten van de pensioenregeling gespecificeerd, die voor rekening van de werkgever komen. Het resultaat van het pensioenfonds bedraagt Dit resultaat is het gevolg van kosten en baten van het pensioenfonds, die niet voor rekening of ten gunste van de werkgever komen. Het interest resultaat van het pensioenfonds bestaat uit het rendement op de algemene reserve. Volgens afspraak worden de uitvoeringskosten van het fonds deels door de werkgever vergoed. Het resultaat kan als volgt worden samengevat (in duizenden euro): Verantwoording resultaat ( x 1.000) Ontvangen interest Bijdrage werkgever in uitvoeringskosten 49 - Uitvoeringskosten (181) (34) Resultaat boekjaar De reserves zijn door toevoeging van het resultaat 2007 toegenomen tot per ultimo Actuariële paragraaf Met ingang van 1 januari 2007 zijn door de wetgever nieuwe eisen gesteld aan het vermogen van het pensioenfonds. De eisen zijn verwoord in wat genoemd wordt het Financieel Toetsingskader (FTK). Nieuw is ook dat deze eisen gelden voor herverzekerde pensioenfondsen. Dat betekent voor Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel, dat het fonds vanaf dit boekjaar ook aan vermogenseisen moet voldoen. Toereikendheidstoets Vanaf dit boekjaar wordt jaarlijks door het fonds een toereikendheidstoets uitgevoerd. Door middel van de toets wordt vastgesteld of het pensioenfonds over voldoende eigen vermogen beschikt en daarmee voldoet aan de eisen van het bovengenoemde FTK. De certificerende actuaris van het fonds beoordeelt deze toets en geeft hierover een verklaring af, die opgenomen is in de overige gegevens bij de jaarrekening. De toets bestaat uit twee onderdelen: minimaal vereist eigen vermogen en vereist eigen vermogen. Minimaal vereist eigen vermogen In de eerste plaats wordt getoetst of het pensioenfonds voldoet aan de normen voor het minimaal vereist eigen vermogen. Voor Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel heeft De Nederlandsche Bank (DNB) vrijstelling verleend voor het aanhouden van het minimaal vereist eigen vermogen, omdat het pensioenfonds per 31 december 2006 de volledig herverzekerde status had. Deze vrijstelling geldt tenminste voor een overgangstermijn van drie tot vijf jaar. 18 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

19 Vereist eigen vermogen In de tweede plaats wordt getoetst of het pensioenfonds voldoet aan de normen voor het vereist eigen vermogen. Deze normen zijn zodanig vastgesteld dat met 97,5% zekerheid wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen één jaar over minder middelen beschikt dan de voorziening pensioenverplichtingen. De omvang van het vereist eigen vermogen is afhankelijk van de diverse risico s die een pensioenfonds loopt. Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel heeft de risico s herverzekerd. De verzekeringstechnische risico s en beleggingsrisico s zijn vanwege de herverzekering niet relevant voor de toets. Voor het vereist eigen vermogen is daardoor alleen het kredietrisico relevant. Uit de balans blijkt dat het pensioenfonds op de herverzekeraar een vordering heeft van Het kredietrisico is afhankelijk van de kredietwaardigheid van de herverzekeraar, Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. Het kredietrisico bedraagt volgens de normen van het FTK voor het pensioenfonds per 31 december Het vereist eigen vermogen is gelijk aan dit bedrag. Bestuursverslag 2007 Oordeel van de certificerende actuaris De certificerende actuaris geeft een oordeel over het vermogen van het pensioenfonds per 31 december Het aanwezige eigen vermogen van het fonds ultimo 2007 bedraagt Aangezien het aanwezige vermogen lager is dan het vereist eigen vermogen, bevindt het pensioenfonds zich ultimo 2007 in een situatie van een reservetekort. De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel is naar de mening van de certificerende actuaris niet voldoende. Herstelplan Het reservetekort moet binnen maximaal vijftien jaar worden opgelost. Het pensioenfonds dient een lange termijn herstelplan in te dienen bij DNB. Het bestuur heeft de mogelijkheden onderzocht voor een herstelplan. Het bestuur heeft tevens uitvoerig overleg gehad met de werkgever over het reservetekort. In mei 2008 heeft de werkgever besloten om een aanvullende storting te doen van Na deze storting is het genoemde tekort naar de stand van 31 december 2007 opgeheven. 4.9 Risicoparagraaf Het fonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico s. De belangrijkste doelstelling van het fonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Voor het realiseren van deze doelstelling wordt gestreefd naar een toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde van de pensioenverplichtingen. Het belangrijkste risico voor het fonds is het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het fonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. Dit zijn de risico s samenhangende met de beleggingen, en het verplichtingen risico, ook wel het actuarieel risico genoemd. Zowel het actuariële risico als de beleggingsrisico s van het fonds zijn op basis van de herverzekeringsovereenkomst ondergebracht bij de verzekeraar Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. De solvabiliteit wordt gemeten op basis van algemeen geldende als ook specifieke normen die door de toezichthouder worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van het fonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het fonds de premie voor de onderneming en de deelnemers moet proberen te verhogen of te besluiten dat er geen ruimte is voor een eventuele toeslag van opgebouwde pensioenrechten. Ten slotte loopt het fonds net als elke andere organisatie niet financiële risico s in de zin van operationele risico s. Operationeel risico is het risico vanwege de onjuiste afwikkeling van transacties, fouten in de verwerking van gegevens, het verloren gaan van informatie, fraude en dergelijke. Dergelijke risico s worden door het fonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden als interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit van geautomatiseerde systemen enzovoorts. Deze kwaliteitseisen zijn vastgelegd in de Service Level Agreement met de herverzekeraar en worden periodiek getoetst door het bestuur van het fonds. Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

20 Het kredietrisico is het risico van financiële verliezen voor het fonds als gevolg van faillissement of betalingsonmacht van tegenpartijen waarop een fonds vorderingen heeft. De belangrijkste tegenpartij van het fonds is Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. met wie het fonds een overeenkomst tot herverzekering van de pensioenverplichtingen, premievrijstellingrisico en arbeidsongeschiktheidsrisico s heeft gesloten Toekomstparagraaf De uitvoering van de pensioenregelingen van medewerkers in dienst bij de diverse onderdelen van Achmea ligt bij drie pensioenfondsen, te weten Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel (SPAP), Stichting Pensioenfonds Interpolis (SPI) en Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zorgverzekeraars (SBZ). Vanaf 1 januari 2008 gelden voor alle medewerkers inhoudelijk dezelfde pensioenvoorwaarden. De werkgever heeft de intentie uitgesproken om in de nabije toekomst de uitvoering onder te brengen bij één pensioenfonds. De uitvoeringsvorm van de drie fondsen loopt nu nog uiteen van een ondernemingspensioenfonds geheel in eigen beheer (SPI), een ondernemingspensioenfonds met herverzekering (SPAP) en tot een uitvoeringsovereenkomst met een bedrijfstakpensioenfonds (SBZ). De werkgever heeft de studie naar een passend model, rekening houdend met de belangen van alle betrokken partijen, voor de uitvoering afgerond. De werkgever heeft op grond hiervan de dagelijkse besturen en verschillende commissies van de Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel en de Stichting Pensioenfonds Interpolis benaderd met het voorstel te komen tot een juridische fusie van beide pensioenfondsen. In goed overleg tussen fondsen en werkgever zal in 2008 verdere besluitvorming hieromtrent plaatsvinden. In 2007 hebben de eerste informele gezamenlijke vergaderingen van de dagelijkse besturen en verschillende commissies plaatsgevonden. Binnen de nieuwe regelgeving is een belangrijke parameter de creditspread voor de toepassing van het kredietrisico. Het bestuur zal de ontwikkelingen van het kredietrisico in 2008 nauwlettend volgen en waar nodig passende maatregelen treffen Slotopmerking Het bestuur spreekt bij deze haar woord van dank uit aan allen, die in het verslagjaar voor het fonds werkzaam zijn geweest. Apeldoorn, 20 juni 2008 J.R.P. van den Brink, voorzitter A.M. de Graaf, secretaris 20 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

21 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ Jaarrekening 2007

22 2 Jaarrekening Balans per 31 december 2007 (na bestemming van het saldo van baten en lasten) 31 december december 2006 Activa Aandeel herverzekeraar in de (1) technische voorzieningen Vorderingen en overlopende (2) activa Liquide middelen (3) Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

23 31 december december 2006 Passiva Reserves (4) Algemene reserve Reserve toekomstige toeslagen Technische voorzieningen (5) Kortlopende schulden (6) Jaarrekening Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

24 2 Staat van baten en lasten over 2007 Baten Premies (7) Inkomende waardeoverdrachten (8) Ontvangen intrest (9) Uitkeringen uit hoofde van herverzekering (10) Resultaatdeling uit hoofde van herverzekering (11) Vermeerdering technische voorziening herverzekeraar (12) Lasten Mutatie technische voorzieningen (13) Uitgaande waardeoverdrachten (14) Uitkeringen en afkopen (15) Uitvoeringskosten (16) Betaalde intrest (17) Premies herverzekering (18) Resultaat boekjaar Verdeling resultaat boekjaar Algemene reserve Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

25 3 Kasstroomoverzicht 2007 Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode Kasstroom uit operationele activiteiten Bijdragen van werkgevers en werknemers Van herverzekeraar ontvangen uitkeringen Ontvangsten wegens overgenomen verplichtingen Uitgekeerde pensioenen Overgedragen verplichtingen Betaalde premies herverzekering Kosten Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Bankrente op rekening courant Ontvangen betaling Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Mutatie liquide middelen Jaarrekening 2007 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

26 4 Grondlagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen De voorziening verzekeringsverplichtingen en het aandeel herverzekeraar in de technische voorziening zijn gewaardeerd op marktwaarde. De overige posten zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Alle bedragen in het jaarverslag zijn vermeld in Euro s, tenzij anders is vermeld. Activa en passiva die in vreemde valuta luiden zijn omgerekend tegen jaarultimokoers. Verschillen ontstaan door deze omrekening per jaarultimo komen ten gunste of ten laste van het resultaat. Stelselwijziging Op 1 januari 2007 is de Pensioen wet van kracht geworden. Onderdeel van de Pensioenwet is het Financieel Toetsingskader (FTK). Het gevolg hiervan is dat alle pensioenfondsen, ook de volledig herverzekerde pensioenfondsen, moeten voldoen aan de eisen die het FTK stelt. In verband met alle nieuwe eisen die uit het FTK voortvloeien, heeft de Raad van de verslaggeving (RvJ) Richtlijn 610 (RJ 610), die betrekking heeft op de jaarverslaglegging voor pensioenfondsen aangepast aan de Pensioenwet. RJ 610 moet worden ingevoerd met ingang van boekjaar 2008, maar eerdere toepassing wordt aanbevolen. Het bestuur heeft besloten deze aanbeveling deels over te nemen. In het bestuursverslag gaan wij in op de financiële gevolgen voor ons pensioenfonds. Het bestuur heeft gezien de lopende discussie tussen DNB en verzekeraars er voor gekozen om in de jaarrekening 2007 de afwaardering van de vordering op de verzekeraar in verband met het kredietrisico niet op te nemen. Belangrijkste punten van het FTK voor ons pensioenfonds zijn: - waardering van de bezittingen en verplichtingen op marktwaarde; - bij de bepaling van de vordering op de verzekeraar moet rekening worden gehouden met het kredietrisico dat ons pensioenfonds loopt op de verzekeraar; - prospectieve overlevingstafels. In de staten ten behoeve van DNB past het bestuur volledig de nieuwe FTK-regelgeving toe. Het belangrijkste verschil tussen de staten van DNB en de voorliggende jaarrekening betreft de waardering van de vordering op de herverzekeraar. In de jaarrekening waardeert het bestuur de vordering op 100% terwijl dit in de staten niet wordt gedaan. Het effect hiervan is dat het vermogen volgens de staten negatief is. Er is op 31 december 2007 formeel sprake van een reservetekort. In de jaarrekening kiest het bestuur niet voor deze afwaardering. De reden hiervoor ligt in het feit dat de werkgever tijdens het opstellen van de jaarrekening, waarbij dit tekort werd geconstateerd, een storting heeft gedaan om het ontstane tekort in het vereist eigen vermogen op de stand per 31 december 2007 direct te financieren. Het fonds maakt gebruik van de geboden overgangsregeling in RJ 610, waardoor het kredietrisico naar de stand van 31 december 2007 geen direct effect heeft. Het fonds heeft desondanks overleg gevoerd met de werkgever over de afslag op de herverzekeringsvordering, die na de overgangstermijn wel effect krijgt. Dat heeft ertoe geleid dat de werkgever een garantie, ad , heeft afgegeven. Het fonds is van mening dat hiermee op de nieuwe richtlijn (RJ 610) wordt geanticipeerd. In het verslagjaar is DNB op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen binnen het fonds. Tijdens deze contacten is verslag gedaan van de ontwikkelingen met betrekking tot de harmonisatie van de pensioenregeling met Interpolis, een mogelijke fusie met het Pensioenfonds Interpolis en Pension Fund Governance. In 2008 zijn deze contacten voortgezet. Het bestuur hecht er zeer aan te benadrukken dat zij van mening is dat bij de bepaling van de vordering op de verzekeraar geen rekening zou moeten worden gehouden met een kredietrisico. De Nederlandse verzekeraars zijn solvabele en stabiele organisaties die onder streng toezicht staan van De Nederlandsche Bank (DNB). De toereikendheidstoets heeft ten doel vast te stellen dat het pensioenfonds voldoende vermogen heeft om aan haar verplichtingen te voldoen. De omvang van het vereist eigen vermogen is 26 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

27 afhankelijk van de risico s die worden gelopen. De Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel heeft de risico s herverzekerd. De toereikendheidstoets beperkt zich bij volledig herverzekerde fondsen tot de kredietwaardigheid van de herverzekeraar. DNB en verzekeraars discussiëren op dit moment over deze invulling van de toereikendheidstoets. Het bestuur onderschrijft het standpunt dat de verzekeraars hebben ingenomen (zie ook de toelichting in de Niet uit de balans blijkende verplichtingen ). Waarderingsgrondslagen voor de balans Aandeel in technische voorziening herverzekeraar De vordering op de herverzekeraar uit hoofde van het aandeel in de technische voorziening is gewaardeerd op basis van de grondslagen van het pensioenfonds. Reserves Algemene reserve Het saldo van baten en lasten wordt, voor zo ver niet toegewezen aan de reserve toekomstige toeslagen of uitgekeerd als premie restitutie, toegevoegd aan de algemene reserve. Reserve toekomstige toeslagen Het totaal van de jaarlijkse overrente wordt ter beschikking gesteld voor de financiering van toeslagen. De beschikbare overrente wordt verdeeld over drie categorieën: de actieve deelnemers, de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden en de deelnemers als gevolg van arbeidsongeschiktheid. Indien de overrente onvoldoende is om de toeslagen te bekostigen, vindt voor de categorie gewezen deelnemers en pensioengerechtigden, waarvan de toeslag voorwaardelijk is, overleg plaats met de werkgever. Voor de categorieën actieve deelnemers en deelnemers als gevolg van arbeidsongeschiktheid komt een tekort ten laste van de werkgever. Het saldo van overrente en toeslagen wordt, voor zover niet in rekening gebracht bij de werkgever, toegevoegd of onttrokken aan de reserve toekomstige toeslagen. Technische voorzieningen Voorziening pensioenverzekeringen De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt gewaardeerd op actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken en de onvoorwaardelijke toezeggingen van toeslagen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. Bij de berekening van de voorziening voor pensioenverplichtingen is uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioenreglement en van de over de verstreken deelnemersjaren verworven aanspraken. Jaarlijks wordt door het bestuur besloten of de opgebouwde pensioenaanspraken worden verhoogd (toeslag). Alle per balansdatum bestaande toeslagbesluiten (ook voor toeslagbesluiten na balansdatum voor zover sprake is van ex ante condities) zijn in de berekening begrepen. Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen. De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen: - Marktrente: gebaseerd op de rentetermijnstructuur zoals maandelijks gepubliceerd door DNB. - Overlevingstafels: AG prognosetafels met leeftijdsterugstelling. - Onbepaaldepartnersysteem. - Voor partnerpensioen is aangenomen dat de partner 3 jaar jonger is dan de verzekerde man en 3 jaar ouder dan de verzekerde vrouw. - excassokosten 2% respectievelijk 3%. Jaarrekening 2007 Overige technische voorzieningen Voorziening premievrijstelling De voorziening premievrijstelling is gelijk aan de som van de contante waarde van de vrijgestelde premies, de over de voorafgaande 24 maanden in rekening gebrachte opgerente premie voor premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid en een inschatting van niet gemelde schades (Incurred but Not Reported, ofwel IBNR voorziening). De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. De premie-opslag voor Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

28 medeverzekering van het recht op (gedeeltelijke) premievrijstelling bij algehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid bedraagt 7,1% van de actuariële premie. Voorziening WAO-aanvullingsprogramma De voorziening is gelijk aan de som van de contante waarde van de uitkeringen met betrekking tot de verzekeringen ingevolge het WAO-aanvullingsprogramma. Bij de berekening van deze voorziening wordt rekening gehouden met sterfte- en revalideringskansen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. In de voorziening is een opslag voor toekomstige excasso-kosten meegenomen van 3%. Uitgegaan is van gelijkblijvende uitkeringen, die gelijktijdig starten met de WAO-uitkering, alsmede een eindleeftijd van de uitkeringen van 65 jaar (WAO-excedent) of 62 jaar (WAO-aanvulling). Voorziening WAO-zekerheidsplan De voorziening is gelijk aan de som van de contante waarde van de uitkeringen met betrekking tot de verzekeringen ingevolge het WAO-zekerheidsplan. Bij de berekening van deze voorziening wordt rekening gehouden met sterfte- en revalideringskansen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. In de voorziening is een opslag voor toekomstige excasso-kosten meegenomen van 3%. Uitgegaan is van gelijkblijvende uitkeringen, die gelijktijdig starten met de WAO-vervolguitkering, alsmede een eindleeftijd van de uitkeringen van 65 jaar. Voorziening WIA-aanvulling/excedent De voorziening is gelijk aan de som van de contante waarde van de uitkeringen met betrekking tot de verzekeringen ingevolge de WIA-aanvulling/excedent, in 2006 in rekening gebrachte, met de rekenrente opgerente premies en een IBNR voorziening. Bij de berekening van deze voorziening wordt rekening gehouden met sterfte- en revalideringskansen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. In de voorziening is een opslag voor toekomstige excasso-kosten meegenomen van 3%. Uitgegaan is van gelijkblijvende uitkeringen, die gelijktijdig starten met de WIA-uitkering, alsmede een eindleeftijd van de uitkeringen van 65 jaar. De WIA premie valt vanaf 1 januari 2007 niet meer onder het pensioenfonds, maar is door de werkgever elders ondergebracht. De verplichtingen van het fonds inzake voorziening WIA-aanvulling/excedent bestaan uit de reeds ingegane uitkeringen (met risicojaar 2006) en eventuele latente verplichtingen uit risicojaren tot en met Deze zijn alle nog herverzekerd bij de verzekeraar. Voorziening WIA-hiaat De voorziening is gelijk aan de som van de in 2004 en 2005 in rekening gebrachte, met de rekenrente opgerente premies inzake het WIA-hiaat welke als IBNR voorziening zijn verantwoord. Bij de berekening van deze voorziening wordt rekening gehouden met sterfte- en revalideringskansen. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. De WIA premie valt vanaf 1 januari 2007 niet meer onder het pensioenfonds, maar zijn door de werkgever elders ondergebracht. Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen In de staat van baten en lasten worden de aan het boekjaar toe te rekenen opbrengsten en kosten verantwoord, met uitzondering van de posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden verwerkt. Overgenomen en overgedragen pensioenverplichtingen Dit betreft de ontvangst van of overdracht aan pensioenfonds of pensioenverzekeraar van respectievelijk de vorige en de nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers die tot de ontslagdatum zijn opgebouwd. De ontvangen koopsommen worden aangewend voor de inkoop van extra dienstjaren. 28 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

29 5 Toelichting op de balans per 31 december 2007 (in eenheden van duizend euro) Activa Aandeel herverzekeraar in de technische voorziening Stand per 31 december 2006 resp Aanpassing ivm overlevingstafel Aanpassing ivm rentetermijnstructuur Overboeking WIA-voorziening naar verzekeraar * Stand per 1 januari 2007 resp Mutaties in boekjaar Stand per 31 december 2007 resp Het Financieel Toetsingskader (FTK) vergt een aanpassing van de overlevingstafel (ad ) en een door DNB verplicht gestelde rentetermijn structuur, die leidt tot een hogere rekenrente dan de vaste rekenrente en daarmee een verlaging van de verplichtingen (ad ). * De verplichtingen van het fonds inzake de WIA bestaan uit de reeds ingegane uitkeringen (met risicojaar 2006). De voorziening WIA-aanvulling/excedent bedraagt ultimo De overige verplichtingen zijn overgedragen aan de verzekeraar (ad ). 2. Overige vorderingen en overlopende activa Vordering op herverzekeraar Overlopende activa Jaarrekening 2007 Overlopende activa Overige overlopende activa Liquide middelen Liquide middelen Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

30 Passiva 4. Reserves Algemene reserve Reserve toekomstige toeslagen Algemene reserve Stand per 1 januari Resultaatsverdeling Stand per 31 december Reserve toekomstige toeslagen Stand per 1 januari Technische voorzieningen Voorziening pensioenverzekeringen Stand per 1 januari Aanpassing ivm overlevingstafel Aanpassing ivm rentetermijnstructuur Vrijval WIA-voorziening naar verzekeraar * Pensioenopbouw Rentetoevoeging Onttrekking voor pensioenuitkeringen Wijziging marktrente Overige mutaties Stand per 31 december Het Financieel Toetsingskader (FTK) vergt een aanpassing van de overlevingstafel (ad ) en een door DNB verplicht gestelde rentetermijn structuur, die leidt tot een hogere rekenrente dan de vaste rekenrente en daarmee een verlaging van de verplichtingen (ad ). * De verplichtingen van het fonds inzake de WIA bestaan uit de reeds ingegane uitkeringen (met risicojaar 2006). De voorziening WIA-aanvulling/excedent bedraagt ultimo De overige verplichtingen zijn overgedragen aan de verzekeraar (ad ). 30 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

31 6. Kortlopende schulden Overige passiva Vooruitontvangen premies (Achmea Personeel B.V.) Overlopende passiva Vooruitontvangen premies (Achmea Personeel B.V.) Rekening courant premiedebiteuren ultimo jaar Nog te ontvangen bijdrage werkgever Stand per 31 december Overlopende passiva Nog te betalen kosten Jaarrekening 2007 Jaarrekening 2007 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

32 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Garantstelling Eureko Het fonds heeft als gevolg van het volgen van de genoemde nieuwe richtlijn (RJ 610) een vermogenstekort. Het bestuur van het fonds heeft hierover overleg gehad met de werkgever. De werkgever heeft besloten om het vermogenstekort, ad , aan te vullen. Het fonds maakt, voor wat betreft de afslag op de herverzekeringsvordering, gebruik van de geboden overgangsregeling. Daardoor heeft het kredietrisico alleen direct effect op het vereist eigen vermogen. Het fonds heeft desondanks overleg gevoerd met de werkgever over de afslag op de herverzekeringsvordering, die na de overgangstermijn wel effect krijgt. Dat heeft ertoe geleid dat de werkgever een garantie, ad , heeft afgegeven. Het fonds is van mening dat hiermee op de nieuwe richtlijn (RJ 610) wordt geanticipeerd. 32 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

33 6. Toelichting op de staat van baten en lasten over 2007 BATEN De omzet in de zin van Titel 9 BW2, zijnde de premies en de directe beleggingsopbrengsten, bedraagt (vorig jaar ). 7. Premies Premies en koopsommen Communicatiekosten (DVD en pensioenoverzicht) Uitvoeringskosten De premies ad zijn als volgt opgebouwd: premies herverzekering inkomende waardeoverdrachten (ontvangen) uitgaande waardeoverdrachten (koopsom) uitgaande waardeoverdrachten (betaald) resultaat uit hoofde voor herverzekering betaalde intrest communicatiekosten uitvoeringskosten Totaal De van de sponsor ontvangen premies bedraagt (feitelijke premie) en de kostendekkende premie als bedoeld in de Pensioenwet bedraagt Inkomende waardeoverdrachten Jaarrekening 2007 Inkomende waardeoverdrachten boekjaar Ontvangen intrest Intrest bank Uitkeringen uit hoofde van herverzekering Ouderdomspensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Uitgaande reservewaardeoverdrachten Afkopen Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

34 11. Resultaatdeling uit hoofde van herverzekering Resultaatsaandeel uit hoofde van herverzekering Vermeerdering technische voorziening herverzekeraar Mutatie aandeel herverzekeraar in de technische voorzieningen boekjaar LASTEN 13. Mutatie technische voorzieningen Pensioenverplichtingen Overige technische voorzieningen Uitgaande waardeoverdrachten Uitgaande waardeoverdrachten boekjaar Uitkeringen en afkopen Ouderdomspensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Uitvoeringskosten Administratievergoedingen herverzekeraar Pensioenbureau Actuaris- en accountantskosten Communicatiekosten (DVD en pensioenoverzicht) Kosten contributie Overige kosten Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

35 17. Betaalde intrest Intrest wegens te late betaling Intrest wegens te late betaling is het gevolg van de afspraak om in 4 termijnen (achteraf) de betalingen te verrichten. Dit is in overeenstemming met de Pensioenwet. 18. Premies herverzekering Actuariële premies Actuariële koopsommen Toeslagkoopsommen Inkomende reservewaardeoverdrachten Vrijgestelde premie De toeslagkoopsommen (2007) bestaan uit een toeslagkoopsom per 1 januari 2007 ad en per 1 januari 2008 ad Deze koopsommen worden gefinancierd uit de overrente en door de werkgever. In 2006 is de premierestitutie uit hoofde van WAO-hiaat vermeld onder vrijgestelde premie. Utrecht, 20 juni 2008 J.R.P. van den Brink, voorzitter G.N. Koelemeij W.B. W.N. Paanakker J.P. Rekker A.M. de Graaf, secretaris Sieders-Hagenbeek, (plv. secretaris) J. van der Kamp M.R. Bührs W.A. Stegink J. Posthumus, (1e plaatsvervanger) W.J. Koek, (2e plaatsvervanger) C.J. Spruyt, (3e plaatsvervanger) Jaarrekening 2007 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

36 36 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

37 Overige gegevens Overige gegevens Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~

38 38 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007

39 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ Overige gegevens

40 40 Stichting Pensioenfonds Achmea Personeel ~ 2007