Studiegids Versie 2.2, 19 september 2017

Transcriptie

1 gids Versie 2.2, 19 september 2017 sopgave Mutaties t.o.v. vorige versie 2-jarige studies Verlies- & Rouwbegeleiding Stervensbegeleiding 4-jarige studies Energetische Therapie Filosofie Religiestudies Transpersoonlijke Psychologie Zingeving & Spiritualiteit 2-jarige kopstudie Geestelijke Begeleiding Index docenten Index modules op alfabet coördinatoren gids AvG versie Pagina 1 van 84 -

2 : 1.0 Mutaties t.o.v. vorige versie van de studiegids jarige opleidingen, modulebeschrijvingen: 2.1 VR&SB - Verlies- & Rouwbegeleiding 1 e jaar 2.2 SB Stervensbegeleiding 1 e jaar 2.3 VR&SB 2 e jaar jarige opleidingen, modulebeschrijvingen: 3.1. ET - Energetische Therapie ET 1 e jaar ET 2 e jaar ET 3 e jaar ET 4 e jaar 3.2 FIL Filosofie FIL 1 e jaar FIL 2 e jaar FIL 3 e en 4 e jaar 3.3 RS Religiestudies RS 1 e jaar RS 2 e jaar 3.4 TP - Transpersoonlijke Psychologie TP 1 e jaar TP 2 e jaar 3.5 Z&S - Zingeving & Spiritualiteit Z&S 1 e jaar Z&S 2 e jaar Z&S 3 e jaar Z&S 4 e jaar jarige kopstudie, modulebeschrijvingen: 4.1 GB Geestelijke Begeleiding GB 3 e jaar GB 4 e jaar 5.0 Index (codes van) docenten 6.0 Index studies & afkortingen 7.0 coördinatoren: gids AvG versie Pagina 2 van 84 -

3 1.0 Mutaties t.o.v. vorige versie Aanvullingen ontbrekende module-beschrijvingen Toevoeging docenten aan de modules Adreslijst docenten en studiecoördinatoren Verder: 1. Volgende versie 3.0 verschijnt oktober De hieronder in blauw beschreven tekst (betreft niet zeker) zoveel mogelijk beschreven, waaronder de opgave van de studielast. 3. In een volgende versie wordt de studielast definitief vermeld. In deze versie is het aantal EC s indicatief. Over versie 2.2: Aanpassing VR&SB. Adressen docenten Hoofdstuk 5. s Wereldgodsdiensten NB alle rode tekst heeft betrekking op inhoud die niet in het rooster is terug te vinden. gids AvG versie Pagina 3 van 84 -

4 2.0 2-jarige opleidingen VR&SB Verlies-, Rouw- en Stervensbegeleiding 2.1 VR&SB - Verlies-, Rouw- en Stervensbegeleiding 1 e jaar In volgorde van het lesrooster: Titel studiemodule Vakcode last (EC s)/lessen Praktijk Verlies & Rouw PV&R MT/AP X Autobiografie ABS AC 6 Ethiek ETHV JJ 6 Ontwikkelingspsychologie 1 PSCH1 EP 6 Het Helpende Gesprek HlGV PvdB X Medische Basiskennis MBKV PvA X Rouw bij Ziekte RWBZ nnb X Rouw bij Kinderen 1 RBK1 TvA 5 Rituele vormgeving RVVR NT X Opvattingen over de Dood OODD RvW 3 Totaal aantal lessen (x 2 uur) Tekst in blauw = modulebeschrijving volgt in volgende versie van de studiegids. Praktijk Verlies en Rouwbegeleiding (PV&R) Verlies- en rouwverwerking 1 e jaar X EC Drs. Arthur Polspoel/ Madeleine Timmermann (AP/MT) De module Praktijk Verlies en Rouwbegeleiding is bedoeld om de kennis vanuit de theoretische vakken toe te passen in praktijksituaties. Het gaat daarbij om het ontwikkelen van vaardigheden, zoals het leren luisteren naar en reageren op diverse communicatielagen. Ook wordt aandacht besteed aan zelfreflectie in relatie tot het omgaan met hulpvragers. In de lessen wordt gewerkt met casussen die door de student worden ingebracht en die betrekking hebben op verschillende vormen van verlies en rouw. Door analyse, rollenspelen en relevante informatie wordt de praktijk verdiept. Werkcollege. Presentieverplichting en praktijkoefening. A.R.M. Polspoel, Wenen om het verloren ik, 2014 A.R.M. Polspoel, Eenzaam sterven. Communicatie in de palliatieve zorg. Contacturen 38 Toehoorder De module als afgerond geheel staat open voor toehoorders. Afzonderlijke lessen bijwonen is niet mogelijk. (Methodisch) Autobiografisch schrijven (ABS) Verlies- en rouwbegeleiding 1 e jaar Drs. Arianne Collee (AC) Studenten verkrijgen een ruimer inzicht in de eigen levensloop, thematiek, kwaliteiten en valkuilen en in die van anderen, maken kennis met biografieonderzoek en met de methodiek van het autobiografisch schrijven bij verlies en rouw. gids AvG versie Pagina 4 van 84 -

5 Tijdens de colleges worden zowel algemene fragmenten als verliesfragmenten uit de eigen biografie beschreven/onderzocht en geluisterd naar die van medestudenten. Er is aandacht voor de biografie als ontwikkelingsweg en toepassing van de methodiek van het autobiografisch schrijven. Voornamelijk werk- en incidenteel hoorcollege Presentieplicht, opdrachten, take-home tentamen Autobiografisch schrijven, Willemijn Soer, Zeist, 2013 Contacturen Toehoorders Ethiek van verlies en rouw (ETHV) Verlies en rouwbegeleiding Dr. Jan Jans (JJ) De studenten maken kennis met de achtergrond van de gezondheidsethiek in samenhang met de (technologische) ontwikkelingen in de zorg en de pluralisering van ethische opvattingen. Zij verwerven in het bijzonder inzicht in de ethische vraagstelling van verlies en rouw binnen diverse domeinen (zie hieronder). Zij zijn in staat om het eigene van de ethische vraagstelling binnen deze domeinen te onderkennen en in een eventueel begeleidingstraject mee te nemen. De module is zowel een inleiding in de gezondheidsethiek (of medische ethiek) als een verdieping op het gebied van de ethiek van verlies en rouw. De thema s die worden uitgewerkt gaan over verlies en rouw bij het overlijden van een kind, een partner, een ouder en een collega of vriend. Hoorcollege met ruimte voor discussie en eigen casuïstiek Take home tentamen met keuze uit een aantal vragen Helpen bij verlies en verdriet. Een gids voor het gezin en de hulpverlener, Manu Keirse, Tielt: Lannoo, 2017 (volledig nieuwe editie). Artikelen en powerpoints per (6 x 2 uren) Deze module staat open voor studenten van andere studierichtingen. Ontwikkelingspsychologie 1 (PSCH1) Verlies- en Rouwverwerking 1 e jaar; Stervensbegeleiding 1 e jaar Ds. drs. E.M. Post (EP) De student verkrijgt kennis van en inzicht in de ontwikkelingspsychologie. De menselijke levensloop wordt thematisch behandeld binnen de baby en peuterfase, het basisschoolkind, de puberteit en adolescentie, volwassenheid en ouderdom. Aandacht wordt gegeven aan de normale ontwikkeling binnen deze levensfases, maar ook wordt er gekeken naar invloeden vanuit de omgeving op die ontwikkeling en het ontstaan van achterstandssituaties. Hoor- en discussiecollege. Schriftelijk tentamen - L. Rooijendijk, L. Dijt, A. Wijers, 2014, De mens in thema s; een thematische behandeling van de menselijke levensloop, Boom Lemma Uitgevers. Contacturen 10 Het helpende gesprek Verlies- en Rouwbegeleiding 1 e jaar X EC Peter van den Berg (PvdB) gids AvG versie Pagina 5 van 84 -

6 Studenten kunnen gespreksvaardigheden toepassen die van belang zijn in het werkveld van de verlies- en rouwpraktijk. Aandacht zal worden besteed aan de eigen invulling van de begeleiding aan hulpvrager(s) in het algemeen en de theorie en praktijk in het bijzonder. Aan de orde komen onder meer: (non)verbaal gedrag; samenvatten; feedback; reflecteren; concretiseren; interpretatie; confrontatie; afsluiten van gesprek. Empathie; congruentie; onvoorwaardelijke acceptatie; attitude van de verlies- en rouwbegeleider. Dit binnen de context van verlies- en rouwbegeleiding. Opdrachtvorm, verschillende gespreksvaardigheden worden geobserveerd, besproken en geoefend in subgroepen en rollenspellen, hoorcollege. Getoonde vaardigheden tijdens colleges, reflectieverslag op het eigen handelen en gespreksvoering. Praktijkoefening / presentieplicht + diverse opdrachten. M. van Alphen, Psychosociale gespreksvoering: Observatief luisteren in de hulpverlening. M.Keirse, Helpen bij verlies en verdriet. Contacturen 10 Toehoorders Deze module staat niet open voor studenten van andere studierichtingen. Medische Basiskennis (MBKV) Verlies- en Rouwbegeleiding 1 e jaar X EC Drs. Pieter van Amerongen (PvA) Studenten verkrijgen kennis van en inzicht in de medische grondbegrippen mbt de onderstaande 5 elementen van de inleiding MBK. Fundament Gezondheid, ziekte en ziekteverloop Medische microbiologie Afweer en immunologie Algemene oncologie Hoorcollege. Tentamen en presentieplicht. Anatomie en fysiologie van de mens, Grégoire cs, 4e druk, ThiemeMeulenhoff. Pathologie, Jüngen, 1e druk, Bohn, Stafleu, Van Loghum. Door docent verstrekt lesmateriaal (ppt). Contacturen 10 Maximaal 15 deelnemers. Rituele vormgeving (RITU) Verlies- & Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 1 e jaar X EC Drs. Neanske Tuinman (NT) Studenten verkrijgen kennis van en oefening in het werken met de persoonlijke en collectieve symbool- en verhaalelementen waar elk goed ritueel uit bestaat, inclusief enkele voorwaarden waar ritueelbegeleiding aan dient te voldoen. Aan de hand hiervan zijn studenten in staat een eigentijds ritueel vorm te geven. Als verlies-, stervens- en/of rouwbegeleider ben je een belangrijk intermediair voor mensen ten aanzien van hun persoonlijk leven en het grotere geheel waar dat deel van uitmaakt. Dit vergt niet alleen gespreks- maar soms ook verbeeldingstechnieken. In deze module onderzoeken we de betekenis van symboliek en ritueel en hoe beide zich verhouden tot iemands levensverhaal en identiteit. Met elkaar zullen we ontdekken hoe traditionele en nieuwe elementen samen kunnen komen in een rituele vorm, die niet voorschrijft maar aansluit bij de unieke situatie op dat moment. We concentreren ons hierbij op gebruik van gids AvG versie Pagina 6 van 84 -

7 symboliek en ritueel bij afscheid, sterven en rouw. Persoonlijke ervaringen, theorie en oefeningen wisselen elkaar af. Hoor- en werkcollege/practicum. Korte presentatie van en schriftelijke reflectie op een zelf/ in groepsverband vormgegeven ritueel. Digitale reader (van nog uit te brengen boek + artikelen) Opvattingen over de dood (OODD) Verlies- en rouwbegeleiding 1 e jaar; Stervensbegeleiding 1 e jaar 3 EC Drs. Rinus van Warven (RvW) De student neemt kennis van tal van visies op de verhouding tussen leven en dood. Deze visies zijn bepalend voor de kwaliteit van zijn/ haar werk als hulpverlener. De student krijgt inzicht in de samenhang van de belangrijkste levensvragen. Wat is leven? Wat is dood? Bestaat er leven als er zoveel lijden is? En wat zegt die over het al dan niet bestaan van diepere dimensies? Geen enkele benadering van de verhouding tussen leven en dood is probleemloos. Wat zeggen de diverse tradities over de dood? Een ding is duidelijk: onze visie op de dood bepaalt vaak hoe we tegen het leven aankijken. En wat onze visie op het leven is, is van grote betekenis voor de vraag hoe we de dood ervaren. De vraag naar de verhouding tussen leven en dood is een uitdaging voor alle spirituele, filosofische en religieuze tradities. Hoe verhouden leven en dood zich in de diverse levensbeschouwingen? Hoor- en werkcollege Schrijven van paper Geen Rouw bij kinderen (RBK) Verlies- en Rouwbegeleiding 1 e jaar 5 EC Tineke van Asseldonk (TvA) Het leren signaleren van kind-kenmerken in rouw. De taal van kinderen, verbaal en non-verbaal, in rouw leren begrijpen en hulp op maat geven. Het belang van het weten hoe je zelf omgaat met rouw en verlies in je leven. Herkennen, erkennen, verkennen en voltooien zijn basisbegrippen die inzicht geven. Daarna verdiepen we in de ontwikkelingspsychologie, om te leren signaleren, hoe kinderen anders rouwen dan volwassene. De verliescirkel, het belang van gehecht/ niet gehecht zijn, vormen het kader, hoe rouw integreert in een kinderleven. Dat kan niet zonder kennis over het gezinssysteem, wat ik inzichtelijk maak door het genogram. Als laatste zijn er zowel steunende als belastende factoren en hoe daarbij te handelen. Hoor- en discussiecolleges. Schriftelijk tentamen, waarbij theoretisch kennis wordt getoetst aan het praktische inzicht. Presentieplicht volgens afspraken AvG. Jong verlies, Riet Fiddelaers-Jaspers, tweede herziene editie, gids AvG versie Pagina 7 van 84 -

8 gids AvG versie Pagina 8 van 84 -

9 2.2 SB - Stervensbegeleiding 1 e jaar In volgorde van het lesrooster: Titel studiemodule Vakcode last (EC s)/lessen Autobiografie ABS AC 6 Praktijk Stervensbegeleiding PRSB MT 16 Bijna-dood-ervaring BDER PvdB 4 Ethiek ETHK JJ 6 Ontwikkelingspsychologie 1 PSCH1 EP 2 Het Helpende Gesprek HHGS PvdB 4 Medische Basiskennis MBKS PvA 4 Opvattingen over de dood OODD RvW 2 Filosofie FILO HvD 5 Rituele Vormgeving RITU NT 6 Rouw bij Kinderen 1 RWBK1 TvA 7 Totaal aantal lessen (x 2 uur) Tekst in blauw = modulebeschrijving volgt in volgende versie van de studiegids. Methodisch autobiografisch schrijven (ABS) Stervensbegeleiding 1 e jaar Drs. Arianne Collee (AC) Studenten verkrijgen een ruimer inzicht in de eigen levensloop, thematiek, kwaliteiten en valkuilen en in die van anderen, maken kennis met de methodiek van het autobiografisch schrijven bij rouw en bij een stervensproces. Tijdens de colleges worden fragmenten uit de eigen biografie beschreven/onderzocht en geluisterd naar die van medestudenten. Er is vanuit spiritueel perspectief aandacht voor de biografie als ontwikkelingsweg en liefde voor het lot. Voornamelijk werk- en incidenteel hoorcollege Presentieplicht, opdrachten, take-home tentamen Autobiografisch schrijven, Willemijn Soer, Zeist, 2013 Praktijk Stervensbegeleiding (PRSB) Stervensbegeleiding 1 e jaar X EC Drs. Arthur Polspoel (AP) De module Praktijk Stervensbegeleiding is bedoeld om de kennis vanuit de theoretische vakken toe te passen in praktijksituaties. Het gaat daarbij om het ontwikkelen van vaardigheden, zoals het leren luisteren naar en reageren op diverse communicatielagen. Ook wordt aandacht besteed aan zelfreflectie in relatie tot het omgaan met hulpvragers. In de lessen wordt gewerkt met casussen die door de student worden ingebracht en die betrekking hebben op het contact met terminaal patiënten. Door analyse, rollenspelen en relevante informatie wordt de praktijk verdiept. werkcollege presentieverplichting en praktijkoefening A.R.M. Polspoel, Wenen om het verloren ik, A.R.M. Polspoel, Eenzaam sterven. Communicatie in de palliatieve zorg. Contacturen 38 gids AvG versie Pagina 9 van 84 -

10 Toehoorder De module als afgerond geheel staat open voor toehoorders. Afzonderlijke lessen bijwonen is niet mogelijk. Bijna-doodervaring (BDER) Stervensbegeleiding 1 e jaar X EC Peter van den Berg (PvdB) Studenten nemen kennis van de diverse vormen van de bijna- doodervaringen, gerelateerd aan het vernieuwd verkregen levensinzicht. Aan de orde komen de Bijna-doodervaring bij verschillende religies, verschillende uitingsvormen, verkregen inzicht over de Bijna-doodervaring Hoor- en discussiecolleges, opdrachtvorm. Paper schrijven P. van Lommel, Eindeloos bewustzijn. Contacturen 8 ject Contacturen Toehoorders Ethiek in gezondheidszorg Stervensbegeleiding 1e jaar Dr. Jan Jans (JJ) De studenten maken kennis met de achtergrond van de gezondheidsethiek in samenhang met de (technologische) ontwikkelingen in de zorg en de pluralisering van ethische opvattingen. Zij verwerven in het bijzonder inzicht in de discussies rond het einde van het leven en zijn in staat om het debat in het publieke domein te volgen en te duiden en dit in een eventueel begeleidingstraject mee te nemen. De module is zowel een inleiding in de gezondheidsethiek (of medische ethiek) met als toespitsing de ethische vraagstellingen rond het einde van het leven. Aan de orde komen o.a. de wetgevingen in Nederland en België, de al-dan-niet religieuze opvattingen rond einde van leven en euthanasie, de discussie rond palliatieve zorg, de eigen insteek en bijdrage van de zorgethiek. Hoorcollege met ruimte voor discussie en eigen casuïstiek Take home tentamen met keuze uit een aantal vragen De Kwestie: praktijkboek ethiek voor de gezondheidszorg, Inez de Beaufort e.a. (red.), Den Haag: Boom Lemma, 2011 (2 de druk), 472 blz. Ondraaglijk lijden zonder uitzicht. Euthanasie vanuit religie, moraal en mensenrechten, Johannes A. van der Ven, Budel: Damon, 2010, 304 blz. Artikelen en powerpoints per (6 x 2 uren) Deze module staat open voor studenten van andere studierichtingen. Ontwikkelingspsychologie 1 (PSCH1) Verlies- en Rouwverwerking 1 e jaar; Stervensbegeleiding 1 e jaar Ds. drs. E.M. Post (EP) De student verkrijgt kennis van en inzicht in de ontwikkelingspsychologie. De menselijke levensloop wordt thematisch behandeld binnen de baby en peuterfase, het basisschoolkind, de puberteit en adolescentie, volwassenheid en ouderdom. Aandacht wordt gegeven aan de normale ontwikkeling binnen deze levensfases, maar ook wordt er gekeken naar invloeden vanuit de omgeving op die ontwikkeling en het ontstaan van achterstandssituaties. gids AvG versie Pagina 10 van 84 -

11 Hoor- en discussiecollege. Schriftelijk tentamen - L. Rooijendijk, L. Dijt, A. Wijers, 2014, De mens in thema s; een thematische behandeling van de menselijke levensloop, Boom Lemma Uitgevers. Contacturen 10 Het Helpende Gesprek (HHGS) Stervensbegeleiding 1 e jaar X EC Peter van den Berg (PvdB) Studenten kunnen gespreksvaardigheden toepassen die van belang zijn in het werkveld van stervensbegeleiding Aandacht zal worden besteed aan de eigen invulling van de begeleiding aan hulpvrager(s) in het algemeen en de theorie en praktijk in het bijzonder. Aan de orde komen onder meer: (non)verbaal gedrag; samenvatten; feedback; reflecteren; concretiseren; interpretatie; confrontatie; afsluiten van gesprek. Empathie; congruentie; onvoorwaardelijke acceptatie; attitude van de verlies- en rouwbegeleider. Dit binnen de context van stervensbegeleiding. Opdrachtvorm, verschillende gespreksvaardigheden worden geobserveerd, besproken en geoefend in subgroepen en rollenspellen, hoorcollege. Getoonde vaardigheden tijdens colleges, reflectieverslag op het eigen handelen en gespreksvoering. Praktijkoefening / presentieplicht en diverse opdrachten. M. van Alphen, Psychosociale gespreksvoering: Observatief luisteren in de hulpverlening. A. Polspoel, Eenzaam sterven? Communicatie binnen de Palliatieve zorg. Contacturen 8 Medische Basiskennis (MBKS) Stervensbegeleiding 1 e jaar X EC Drs. Pieter van Amerongen (PvA) Studenten verkrijgen kennis van en inzicht in de medische grondbegrippen van de inleiding in de MBK en de pathofysiologie peri-mortaal. 1. Fundament 2. Gezondheid, ziekte en ziekteverloop 3. Algemene oncologie 4. Medische aspecten van sterven en dood Hoorcollege. Tentamen en presentieplicht. Anatomie en fysiologie van de mens, Grégoire cs, 4e druk, ThiemeMeulenhoff. Pathologie, Jüngen, 1e druk, Bohn, Stafleu, Van Loghum. Door docent verstrekt lesmateriaal (ppt). Contacturen 10 Toehoorders Deze module staat wel open voor studenten van andere studierichtingen. Maximaal 15 deelnemers. gids AvG versie Pagina 11 van 84 -

12 Opvattingen over de dood (OODD) Verlies- en rouwbegeleiding 1 e jaar; Stervensbegeleiding 1 e jaar 3 EC Drs. Rinus van Warven (RvW) De student neemt kennis van tal van visies op de verhouding tussen leven en dood. Deze visies zijn bepalend voor de kwaliteit van zijn/ haar werk als hulpverlener. De student krijgt inzicht in de samenhang van de belangrijkste levensvragen. Wat is leven? Wat is dood? Bestaat er leven als er zoveel lijden is? En wat zegt die over het al dan niet bestaan van diepere dimensies? Geen enkele benadering van de verhouding tussen leven en dood is probleemloos. Wat zeggen de diverse tradities over de dood? Een ding is duidelijk: onze visie op de dood bepaalt vaak hoe we tegen het leven aankijken. En wat onze visie op het leven is, is van grote betekenis voor de vraag hoe we de dood ervaren. De vraag naar de verhouding tussen leven en dood is een uitdaging voor alle spirituele, filosofische en religieuze tradities. Hoe verhouden leven en dood zich in de diverse levensbeschouwingen? Hoor- en werkcollege Schrijven van paper Geen Rituele vormgeving (RIT) Verlies- & Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 1 e jaar X EC Drs. Neanske Tuinman (NT) Studenten verkrijgen kennis van en oefening in het werken met de persoonlijke en collectieve symbool- en verhaalelementen waar elk goed ritueel uit bestaat, inclusief enkele voorwaarden waar ritueelbegeleiding aan dient te voldoen. Aan de hand hiervan zijn studenten in staat een eigentijds ritueel vorm te geven. Als verlies-, stervens- en/of rouwbegeleider ben je een belangrijk intermediair voor mensen ten aanzien van hun persoonlijk leven en het grotere geheel waar dat deel van uitmaakt. Dit vergt niet alleen gespreks- maar soms ook verbeeldingstechnieken. In deze module onderzoeken we de betekenis van symboliek en ritueel en hoe beide zich verhouden tot iemands levensverhaal en identiteit. Met elkaar zullen we ontdekken hoe traditionele en nieuwe elementen samen kunnen komen in een rituele vorm, die niet voorschrijft maar aansluit bij de unieke situatie op dat moment. We concentreren ons hierbij op gebruik van symboliek en ritueel bij afscheid, sterven en rouw. Persoonlijke ervaringen, theorie en oefeningen wisselen elkaar af. Hoor- en werkcollege/practicum. Korte presentatie van en schriftelijke reflectie op een zelf/ in groepsverband vormgegeven ritueel. Digitale reader (van nog uit te brengen boek + artikelen) Rouw bij kinderen (RBK1) Stervensbegeleiding 1e jaar 5 EC Tineke van Asseldonk (TvA) gids AvG versie Pagina 12 van 84 -

13 Kennis over het hoe kinderen anders omgaan met ingrijpend verdriet. Leren kijken vanuit de verschillende rollen en posities binnen het gezinssysteem en hiermee op maat kunnen interveniëren. Het belang van weten hoe je zelf omgaat met rouw en verlies in je leven. Herkennen, erkennen, verkennen en voltooien zijn basisbegrippen die inzicht geven. Het verdiepen in de ontwikkelingspsychologie, om te leren signaleren, hoe kinderen anders reageren op een ingrijpende gebeurtenis dan volwassene. De verliescirkel, het belang van gehecht/ niet gehecht zijn, vormen het kader, hoe ziekte en verdriet integreert in een kinderleven. Dat kan niet zonder kennis over het gezinssysteem, waarbij plekbesef belangrijk is. De rol en de invloed van bijv. langdurig zieke ouder, loyaliteiten. Signaleren en herkennen van aangepast gedrag, en de gevolgen op de langere termijn. Omgeving betrekken, steunfiguren, school etc. Parentificatie als mogelijk gevolg. Hoor- en discussiecolleges. Schriftelijke toets, gericht op kennis en inzicht. Riet Fiddelaers Jong verlies, tweede herziene editie 2014, aangevuld door artikelen. gids AvG versie Pagina 13 van 84 -

14 2.3 VR&SB- Verlies-, Rouw- en Stervensbegeleiding 2 e jaar In volgorde van het lesrooster: Titel studiemodule Vakcode last (EC s) Ontwikkelingspsychologie PSCH2 EP 6 Rouw bij Kinderen 2 RWBK2 TvA 5 Intervisie INTV EP 4 Supervisie SUPV AP X Therapeutische Gespreksvoering THGS PvdB X Medische Sociologie MSOC FD X Zingeving ZNG HvD X Uitvaartrituelen UITV RvW 6 Energetische Behandeling ENBE EP 6 Medische Basiskennis MBKV2 PvA X Gezondheidsrecht GEZR FD 6 Psychologie van de PSBK3 JM 6 Gezondheidszorg Bedrijfsvoering BVM EW 6 Instituutspracticum 2 PRAK2 EP 3 Totaal aantal lessen (x 2 uur) Tekst in blauw = modulebeschrijving volgt in volgende versie van de studiegids. Ontwikkelingspsychologie 2 (PSCH2) Verlies- en Rouwverwerking 2 e jaar; Stervensbegeleiding 2 e jaar Ds. drs. E.M. Post (EP) De student verkrijgt kennis van en inzicht in de ontwikkelingspsychologie. De menselijke levensloop wordt thematisch behandeld binnen de baby en peuterfase, het basisschoolkind, de puberteit en adolescentie, volwassenheid en ouderdom. Aandacht wordt gegeven aan de normale ontwikkeling binnen deze levensfases, maar ook wordt er gekeken naar invloeden vanuit de omgeving op die ontwikkeling en het ontstaan van achterstandssituaties. Hoor- en discussiecollege. Schriftelijk tentamen - L. Rooijendijk, L. Dijt, A. Wijers, 2014, De mens in thema s; een thematische behandeling van de menselijke levensloop, Boom Lemma Uitgevers. Contacturen 10 Rouw bij kinderen 2 (RWBK2) Verlies- en Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 2e jaar 5 EC Tineke van Asseldonk (TvA) De theorie integreren en gericht inzetten in je rol als hulpverlener. Signaleren, toepassen en weten hoe te handelen. Het theoretisch kader, vanuit het duale proces en de theorie van verstoorde rouw (verliescirkel) zijn het kader van waaruit we werken. Waar het eerste jaar het accent op kinderen lag, ligt deze nu op de jongeren, jongvolwassen. Verdieping in de gezinsprocessen en de gevolgen op langere termijn. De balans tussen draagkracht en draaglast. Wat zijn steunfiguren buiten het gezin en hoe kunnen we daarmee samenwerken. Vanuit de NLP-methode wordt gewerkt aan coaching en gespreksvaardigheden. Naast praten zijn ook de non-verbale signalen en hoe gids AvG versie Pagina 14 van 84 -

15 deze herkend kunnen worden en hoe te gebruiken van belang. Denk hierbij aan de vragen, Wat zie ik, wat hoor ik en wat voel ik?. Casuïstiek, gespreksvormen, theoretische verheldering en praktijkgerichte opdrachten. Praktijk-, en reflectie opdracht. Actieve deelname (aanwezigheidsplicht). Geen verplichte literatuur. Besproken theorie/ artikelen tijdens de lessen. Contacturen Aantal 8 Intervisie (INTV) Verlies- en Rouwbegeleiding 2 e jaar, Stervensbegeleiding 2 e jaar 4 EC Ds. drs. Elizabeth Post (EP) De student verdiept zich in het eigen functioneren en het verder ontwikkelen van de persoonlijke en professionele identiteit. Hierbij leert men de kracht van de groep aan te wenden door onderlinge kwaliteiten in te zetten teneinde knelpunten op de werkvloer op te heffen. Men krijgt een gestructureerde aanpak aangeboden voor het bespreken van werkproblemen. (Toekomstige) collega s krijgen daarmee een zelfhulpmethode om elkaar te ondersteunen middels het gezamenlijk reflecteren op werkvragen. Het gaat hier om de intercollegiale uitwisseling van ervaring en kennis, waarbij verschillende gespreksmethodieken gehanteerd worden. Hoorcollege en werken in gespreksoefengroepen, waarbij men zelf ingebrachte casuïstiek hanteert. Het maken van een intervisiemodel, afstemmend op de eigen (werk-)situatie. J. Hendriksen, Intervisie bij werkproblemen. Procesmatig en taakgericht problemen oplossen. Uitgeverij Boom/Nelissen, 15e druk, Contacturen 6 s Toehoorder Supervisie (SUPV) Verlies- en Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 2e jaar X EC Drs. Arthur Polspoel (AP) De module Supervisie verbindt de verschillende vormen van verlies, rouw en sterven. In deze modulen vindt verdere oefening plaats van de vaardigheden die zijn ontwikkeld in het eerste jaar Praktijk Verlies en Rouw en/of Stervensbegeleiding. In vervolg op de Praktijkanalyse uit het eerste jaar bespreken studenten nu zelfstandig, in groepen, eigen praktijksituaties verwoord in casussen. Met de vragen en ervaringen die uit deze intervisie voortkomen, wordt via supervisie een verdere oefening van de praktijk bewerkstelligd. In vervolg op de Praktijkanalyse uit het eerste jaar bespreken studenten nu zelfstandig, in groepen, eigen praktijksituaties verwoord in casussen. Met de vragen en ervaringen die uit deze intervisie voortkomen, wordt via supervisie een verdere oefening van de praktijk bewerkstelligd. Werkcollege. Praktijkoefening en presentieverplichting. Wordt nader bekend gemaakt tijdens het college. De module als afgerond geheel staat open voor toehoorders. Afzonderlijke lessen bijwonen is niet mogelijk. gids AvG versie Pagina 15 van 84 -

16 Therapeutische Gespreksvoering (THGS) Verlies- en Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 2e jaar X EC P.M. Peter van den Berg (PvdB) Studenten kunnen gespreksvaardigheden toepassen op basis van therapeutische modellen - die van belang zijn in het werkveld van verlies-, rouwen stervensbegeleiding. Aandacht zal worden besteed aan: gedragstherapie, humanistische psychologie, rationeel-emotieve therapie, systeembenadering en kort oplossingsgerichte therapie. Hoorcollege, opdrachtvorm en de verschillende gespreksvaardigheden worden geobserveerd, besproken en geoefend in subgroepen en rollenspellen. Getoonde vaardigheden tijdens colleges, reflectieverslag op eigen handelen en gespreksvoering en take-home tentamen. Praktijkoefening / presentieplicht en diverse opdrachten. M. van Alphen, Psychosociale gespreksvoering: Observatief luisteren in de hulpverlening. F. van Delft, G. Wijers, Agogisch begeleiden vanuit therapeutische modellen. Contacturen 10 Toehoorders Deze module staat niet open voor studenten van andere studierichtingen. Medische sociologie en organisatie van de zorg (ABK 1) Energetische Therapie 1e jaar, Geestelijke Begeleiding 3 e jaar, Transpersoonlijke Psychologie 2e jaar, Verlies- en Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 2 e jaar 12 EC Dr. mr. Fons Dekkers (FD) De student leert als socioloog denken over de ontwikkeling en de structuur van het zorgsysteem. Zicht op positionering en taakverdeling in de zorg. Inzicht in de samenhang tussen reguliere en complementaire zorg. Reflectie op de eigen positie als hulpverlener en/of als cliënt. A Medische sociologie en therapeutisch handelen. Basisbegrippen in de sociologie; sociologische en psychologische waarneming. Normen en waarden; ziekte en gezondheid; realiteit, overtuiging en suggestie. Paradigma s, medisch/biologisch model, reguliere en complementaire zorg. Organisaties op macro-, meso- en microniveau; cultuur en economie van zorg. De therapeutische relatie: zelfbeschikking, afhankelijkheid, anomie, aanpassing. B Organisatie van de zorg. Het Nederlands zorgsysteem: ontwikkeling van beroepen en organisaties. Analyse van sektoren en echelons in de medische en psychosociale zorg. Marktwerking en financiering in het zorgsysteem. Verzekeraars en overheid. Kwaliteitsbevordering. Profiel en positie van de individuele zorgverlener. Hoorcollege, discussie, schriftelijk tentamen. Toets. J. Boot, Organisatie van de zorg, 3e druk, van Gorcum. Uitvaartrituelen (UITV) Verlies- en rouwbegeleiding 2 e jaar; Stervensbegeleiding 2 e jaar 3 EC Drs. Rinus van Warven (RvW) Studenten kunnen aan het eind van de serie colleges zelfstandig een betekenisvol uitvaartritueel vormgeven. gids AvG versie Pagina 16 van 84 -

17 Mensen nemen steeds meer zelf de regie in handen bij het samenstellen van een uitvaart. Uitvaarten worden steeds persoonlijker en daardoor misschien wel spiritueler. De tijd van de standaardkist, de viering in de kerk en het broodje kaas na afloop lijkt voorbij. Steeds vaker zien we dat uitvaarten passen bij de belevingswereld van de overledene en de nabestaanden. De traditionele rituelen maken plaats voor andere symbolische handelingen. Maar wat maakt een ritueel tot een betekenisvol ritueel? s naar rituelen hebben uitgewezen dat er toch een zevental basissymbolen in een ritueel aanwezig moeten zijn, willen de mensen zo n ritueel als zinvol en betekenisvol ervaren. Welke elementen heb je nodig voor een afscheidsritueel? Mag alles wat kan? Kan alles wat mag? Hoe kun je als uitvaartbegeleider mensen helpen om zelf vorm te geven aan een plechtigheid? En hoe zorg je er voor dat nabestaanden geholpen worden om rituelen, teksten en muziek te bedenken en te gebruiken die naadloos bij hen passen? Hoor- en werkcollege Schrijven van paper Geen Toehoorder De module als afgerond geheel staat open voor toehoorders. Energetische Behandeling (ENBE) Verlies- en Rouwverwerking 1 e jaar, Stervensbegeleiding 1 e jaar Ds. drs. E.M. Post (EP) Studenten verkrijgen basisvaardigheden, inzichten en kennis voor de toepassing van energetische therapie bij mensen die op sterven liggen. Ook leert men de kenmerken waar te waarnemen van het naderend overlijden. Energetische behandelingen worden gegeven om mensen in de terminale fase te helpen rustiger te worden en het loslatingsproces te bevorderen. We besteden aandacht aan de wijze waarop deze vorm van behandeling uitgevoerd kan worden. Tevens wordt geleerd om tijdens het werken met subtiele energieën te letten op opkomende gewaarwordingen in jezelf. Hoorcollege en practicum Praktijktoets Syllabus Contacturen 8 Toehoorders Deze module staat wel open voor studenten van andere studierichtingen. Medische Basiskennis (MBKV2) Verlies- en Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 2 e jaar X EC Drs. Pieter van Amerongen. (PvA) De studenten verkrijgen kennis van en inzicht in de anatomie, fysiologie en pathologie van onderstaande 4 stelsels van het menselijk lichaam welke een kenmerkende rol spelen rond het sterven. 1. Circulatiestelsel 2. Ademhalingsstelsel 3. Zenuwstelsel 4. Hormonaalstelsel Hoorcollege. Tentamen en presentieplicht. Anatomie en fysiologie van de mens, Grégoire cs, 4e druk, ThiemeMeulenhoff. Pathologie, Jüngen, 1e druk, Bohn, Stafleu, Van Loghum. Door docent verstrekt lesmateriaal (ppt). gids AvG versie Pagina 17 van 84 -

18 Contacturen 10 Maximaal 15 deelnemers. Gezondheidsrecht (GEZR), Juridische aspecten van euthanasie en palliatieve zorg Verlies- en Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 2 e jaar Dr. mr. Fons Dekkers (FD) De student krijgt inzicht in de juridische medische dilemma s die een rol spelen bij beslissingen rond het levenseinde, zodat hij/zij daarbij zo nodig ook een begeleidende en adviserende rol kan spelen. Daarbij hoort ook enig begrip van het functioneren van ons rechtssysteem en de grondslagen van het medisch denken en handelen. A Relevante begrippen in het Nederlands recht. Staatsrecht, bestuursrecht, civielrecht en strafrecht. Welzijn, leven en dood. Kenmerken van een rechtssysteem en van een zorgsysteem. Bevoegdheden. Civiel recht: zelfbeschikking, behandelovereenkomst, toestemmingsbeginsel. Strafrecht: levensdelicten, (hulp bij) zelfdoding, handelingsbekwaamheid. B Juridische aspecten van euthanasie. Geschiedenis van de euthanasie in Nederland (praktijk en regelgeving). Huidige euthanasiepraktijk: uitwerking van de zorgvuldigheidsvereisten. Zelfbeschikking, ondraaglijk lijden, psychiatrische ziektebeelden, dementie. Medisch-technische criteria bij euthanasie toepassing. Toestemmingsvormen. Hoorcollege, discussie, casusbesprekingen. Toets. D. van Meersbergen, Praktisch Gezondheidsrecht (14e druk, Noordhoff). Psychologie van de gezondheidszorg (Psychopathologie, PSBK3) Verlies en Rouw en Stervensbegeleiding (2 e jaar, zaterdaggroep) Drs. John Mink (JM) De student heeft kennis over de DSM-5, de algemene kenmerken en het diagnostisch proces van psychopathologie. Hij/zij kan de karakteristieke symptomen van verschillende psychische stoornissen herkennen en benoemen. De student heeft kennis over de psychiatrische behandeling, weet welke soorten psychofarmaca er zijn en de (bij)werkingen daarvan. Hij/zij is in staat gele vlaggen te herkennen, en op grond daarvan adequate beslissingen te nemen, zo nodig te verwijzen naar een BIG-geregistreerde zorgverlener. Deze module richt zich op de psychopathologie, de psychofarmaca, de psychiatrische behandeling en de gele vlaggen, die (mogelijk) aanleiding geven voor verwijzing naar een BIG geregistreerde zorgverlener. hoor en werkcolleges. Kennis-, inzicht- en begrippentoets en casuïstiek. Henk van der Molen, Jacques van Lankveld & Ellin Simon: Klinische psychologie, theorieën en psychopathologie, Contacturen 10 Bedrijfsvoering (BVM) gids AvG versie Pagina 18 van 84 -

19 s Verlies- & Rouwbegeleiding + Stervensbegeleiding 2 e jaar + Geestelijke Begeleiding 4 e jaar Drs. Ewald Wagenaar (EW) Het verkrijgen van kennis en inzicht in bedrijfseconomische aspecten voor het opzetten en uitvoeren van een eigen beroepspraktijk. In deze module staat het inzicht krijgen in de persoonlijke, organisatorische, bedrijfskundige, marketingtechnische en communicatieve aspecten van het opzetten en uitvoeren van een praktijk dan wel het opzetten van nieuwe activiteiten binnen een bestaande organisatie centraal. Aandacht wordt besteed aan de formulering van de individuele missie, marktwerking, bedrijfsprofilering en samenwerkingsverbanden. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de formulering van de individuele missie, de ontwikkeling, opzet en positionering van nieuwe diensten, de organisatorische opzet, de onderleggers voor marketing en communicatie, afstemming op en werving van klanten en duurzame praktijkvoering evenals de vereisten voor maatschappelijke acceptatie via een beroepsvereniging. Na de afronding van de module hebben studenten een eerste versie van een bedrijfsplan/praktijkopzet. Hoor & werkcollege. Het schrijven van een bedrijfsplan of praktijkopzet 1.0. R. Grit, Zo maak je een ondernemersplan, Noordhoff Uitgevers B.V., Toehoorders Studenten van andere studierichtingen zijn van harte uitgenodigd. Instituutspracticum 2, energetische behandeling in de terminale fase (PRAK2) Verlies- en Rouwbegeleiding 2 e jaar, Stervensbegeleiding 2 e jaar 3 EC Ds. Drs. Elizabeth Post (EP) Studenten verkrijgen basisvaardigheid, inzicht en kennis om energetische therapie toe te passen, bij uitstek bij mensen in hun laatste levensfase en stervenden. Energetische behandelingen worden veel gebruikt om in de terminale fase (de zgn. hospice-periode) mensen te helpen rustiger te worden en zich voor te bereiden om het leven los te laten. In de module besteden we aandacht aan de ondersteuning van de hulpvraag in de maanden voor het sterven die betrekking kan hebben op o.a. angst, spanning en pijn,verdriet, zich eenzaam voelen, schuldgevoelens en onzekerheid. De hulpverlening richt zich op ondersteunen, helpen ontspannen en het verlichten van de klachten. Practicum. Praktijktoets. Syllabus. Contacturen 0 Toehoorders N.v.t. gids AvG versie Pagina 19 van 84 -

20 3.0 4-jarige opleidingen 3.1 ET Energetische therapie ET Energetische therapie 1 e jaars In volgorde van het lesrooster: Titel studiemodule Vakcode last (EC s) Theorie & Praktijk Energetische TPEG1 FD/EvW 6 Geneeswijze 1 Algemene Basiskennis ABK FD 6 Theorie & Praktijk Energetische TPEG2 KK 6 Geneeswijze 2 Medische Basiskennis 1 MBK1 PvA 6 Leertrajectbegeleiding 1 LTB1 JM 6 Psychosociale Basiskennis 1 PBSK1 JM 6 Theorie & Praktijk Energetische TPEG3 EP 6 Geneeswijze 3 Parapsychologie & P&G1 HG 6 Grenservaringen Psychosociale Basiskennis 2.1, PSBK2.1 EP 6 ontwikkelingspsychologie Geschiedenis Energetische GET HvD 4 Geneeswijze Stagevoorbereiding STVB JM 2 Totaal aantal lessen (x 3 uur) 60 Tekst in blauw = modulebeschrijving volgt in volgende versie van de studiegids. Theorie & Praktijk Energetische Geneeswijze 1 (Algemene inleiding tot de sociologie, TPEG1) Energetische Therapie 1 e jaar, Zingeving & Spiritualiteit 2e jaar Dr. mr. Fons Dekkers, Elly van Wijnbergen. (FD/EvW) De student leert als socioloog denken over samenleving, politiek, macht, werk en media. Zicht op de aard van paradigma s, ideologieën en spiritualiteit. Reflectie op het functioneren van organisaties, groepen en relaties met aandacht voor de eigen positie, de functies en de rolverdelingen. A Wat is sociologie? Sociologisch waarnemen en denken; samenhang tussen sociologie, psychologie, biologie, filosofie, religie, politicologie en economie. Sociale psychologie, samenleving en cultuur, normen en waarden, strijd. B Hoe werkt het? Sociologische begrippen en methoden: structuren, systemen, doelgroepen, stratificatie, roltheorieën, communicatie, massamedia, marketing. Ideologieën en paradigma s; ideeën en macht; conformisme en anomie. Werkcollege en coaching Toets. Oefenen met positioneren, rolpatronen, groepsprocessen, beïnvloeding. boek: E. Wijsman, Psychologie en Sociologie (7e druk, Noordhoff) gids AvG versie Pagina 20 van 84 -

21 Medische sociologie en organisatie van de zorg (ABK 1) Energetische Therapie 1e jaar, Geestelijke Begeleiding 3 e jaar, Verlies- en Rouwbegeleiding en Stervensbegeleiding 2 e jaar Dr. mr. Fons Dekkers (FD) De student leert als socioloog denken over de ontwikkeling en de structuur van het zorgsysteem. Zicht op positionering en taakverdeling in de zorg. Inzicht in de samenhang tussen reguliere en complementaire zorg. Reflectie op de eigen positie als hulpverlener en/of als cliënt. A Medische sociologie en therapeutisch handelen. Basisbegrippen in de sociologie; sociologische en psychologische waarneming. Normen en waarden; ziekte en gezondheid; realiteit, overtuiging en suggestie. Paradigma s, medisch/biologisch model, reguliere en complementaire zorg. Organisaties op macro-, meso- en microniveau; cultuur en economie van zorg. De therapeutische relatie: zelfbeschikking, afhankelijkheid, anomie, aanpassing. B Organisatie van de zorg. Het Nederlands zorgsysteem: ontwikkeling van beroepen en organisaties. Analyse van sektoren en echelons in de medische en psychosociale zorg. Marktwerking en financiering in het zorgsysteem. Verzekeraars en overheid. Kwaliteitsbevordering. Profiel en positie van de individuele zorgverlener. Hoorcollege, discussie, schriftelijk tentamen. Toets. J. Boot, Organisatie van de zorg, 3e druk, van Gorcum. Theorie & Praktijk Energetische Geneeswijze 2 (TEPG2) Energetische Therapie 1e jaar Drs. Karen Kruithof (KK) Het verkrijgen van inleidende kennis en vaardigheid in de methodische interventie van de energetische basisbehandeling en het ontwikkelen van vaardigheden in de praktische toepassing ervan. In deze module wordt de energetische basisbehandeling geïntroduceerd en kennis gemaakt met technieken van verschillende methodes. Theorie en praktijk Schriftelijk tentamen (deeltentamen) Medische Basiskennis 1 (MBK1) Energetische Therapie 1 e jaar X EC Drs. Pieter van Amerongen. (PvA) Studenten verkrijgen kennis van en inzicht in de medische grondbegrippen mbt de onderstaande 5 elementen van de inleiding MBK. 1. Fundament 2. Gezondheid, ziekte en ziekteverloop 3. Medische microbiologie gids AvG versie Pagina 21 van 84 -

22 4. Afweer en immunologie 5. Algemene oncologie Hoorcollege. Thuismaakopdracht en presentieplicht. Anatomie en fysiologie van de mens, Grégoire cs, 4 e druk, ThiemeMeulenhoff. Pathologie, Jüngen, 1 e druk, Bohn, Stafleu, Van Loghum. Maximaal 15 deelnemers. Leertrajectbegeleiding (LTB1) Energetische Therapie 1 e jaar 5 EC Drs. John Mink (JM) Het begeleiden van het leertraject van de student. In competentiegericht onderwijs leert de student zijn eigen ontwikkeling te sturen ten einde een beroepsidentiteit te ontwikkelen. Naar aanleiding van diens leervragen en/of ontwikkeling wordt samen met de leertraject -begeleider de voortgang gemonitord. De student stelt een Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) op voor de lange termijn en een Persoonlijk Actie Plan (PAP) voor de eerstkomende periode. Hij/zij overlegt hierover met de leertrajectbegeleider. Het ontwikkelplan, actieplan en andere gemaakte afspraken worden opgenomen in het begeleidingsdossier en toegevoegd aan het portfolio. De leertraject -begeleider volgt de voortgang van de student en geeft begeleiding in het kader van zijn ontwikkelingsproces. Bewijsstukken van leren, toetsresultaten, werkstukken, verslagen, verwerkingsopdrachten e.d. worden door de student verzamelt in het portfolio. Het biedt de student en de leertrajectbegeleider inzicht in de behaalde en nog te behalen summatieve resultaten voor diplomering. Werkcollege en coaching Portfolio,wordt per halfjaar beschreven en wordt beoordeeld met voldaan of niet voldaan. E.A Grit e.a. Competentiemanagement; Persoonlijk ontwikkelplan, Noordhoff Uitgevers B.V., Contacturen 9 Toehoorders Deze module staat niet open voor studenten van andere studierichtingen. Psychosociale Basiskennis 1 (Deelgebieden van de psychologie, PSBK1) Energetische Therapie, 1e jaar Drs. John Mink (JM) De student heeft feitelijke en begripsmatige kennis van de hieronder genoemde deelgebieden van de psychologie. De volgende deelgebieden komen aan de orde: Biologische benadering; Leertheoretische / cognitieve benadering; Psychoanalytische benadering; Humanistische benadering; Systeemtheoretische benadering. hoor en werkcollege. Kennis- en inzichttoets/begrippentoets en casuïstiek. Henk van der Molen, Jacques van Lankveld & Ellin Simon: Klinische psychologie, theorieën en psychopathologie, gids AvG versie Pagina 22 van 84 -

23 Theorie en Praktijk Energetische Geneeswijze 3 (TPEG 3) Energetische Therapie 1e jaar Ds. drs. Elizabeth Post (EP) Het verkrijgen van inleidende, intuïtieve kennis en vaardigheid in de methodische interventie van de energetische behandeling en het ontwikkelen van vaardigheden in de praktische toepassing ervan. Paradigma: christelijk. In deze module wordt de energetische behandeling geïntroduceerd en kennis gemaakt met technieken van een methode. Theorie en praktijk. Schriftelijk tentamen. Syllabus. Parapsychologie & Grenservaringen (P&G1) Energetische therapie 1 e jaar, Geestelijke Begeleiding 3 e jaar, Religiestudies 1 e jaar, Transpersoonlijke Psychologie 1 e jaar, Zingeving & Spiritualiteit 4 e jaar Prof. dr. Hans Gerding (HG) Kennis en inzicht betreffende de bijzondere menselijke ervaringen die onderzocht worden door de parapsychologie en hun relatie tot spirituele ontwikkeling. Telepathie, helderziendheid, psychokinese. Geschiedenis van het onderzoek naar deze verschijnselen. Kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Implicaties voor ons mensbeeld. Eén avond van deze module is gewijd aan situaties van spiritual emergency. Hoor- en werkcollege. Take-home tentamen. Richard Broughton, Parapsychologie. Geschiedenis Energetische Geneeswijze (GET) Energetische Therapie 1 e jaar 7 EC Dr. Hein van Dongen (HvD) Inzicht in de geschiedenis van wat we nu energetische therapie noemen en haar verwevenheid met de historie van wat we nu als regulier medisch beschouwen. Ziekte en genezing zijn van alle tijden, maar vertonen ook grote historische verschillen. Lichaamsbeelden in de Oudheid, de Middeleeuwen en de Renaissance. Vergelijkend onderzoek: China, India, Sjamanisme. Opkomst van het mechanistische denken in het Westen. Het concept energie. Geschiedenis van het magnetiseren. De meerduidigheid van het lichaam. Holistische benaderingen. Pragmatisme: wat werkt is waar. Hoor- en werkcollege. Take-home tentamen. Nader te bepalen. Contacturen 9 gids AvG versie Pagina 23 van 84 -

24 Toehoorders Deze module staat open voor studenten van andere studierichtingen. Stagevoorbereiding (STV) Energetische Therapie 1e jaar 1 EC Drs. John Mink (JM) De student verkrijgt kennis en inzicht m.b.t. de doelstelling, omvang, begeleidingsstructuur en inhoud van de praktijkstages. Het praktijkgerichte deel van de opleiding tot natuurgeneeskundig (energetisch) therapeut neemt een belangrijke plaats in. De praktijkstages in het beroepsveld omvatten een observatiestage en een participerende stage. Ter voorbereiding op de praktijkstages wordt in deze module voorlichting gegeven over de doelstellingen, opbouw en omvang, de begeleidingsstructuur en de inhoud van de praktijkstages. Hoorcollege. Aanwezigheidsplicht. E. Haag, Stagelopen in stappen. Handboek voor stages in het hoger onderwijs, Boom Juridische uitgevers, Contacturen 3 Toehoorders Deze module staat niet open voor studenten van andere studierichtingen ET Energetische therapie 2 e jaars In volgorde van het lesrooster: Titel studiemodule Vakcode last (EC s) Theorie & Praktijk Energetische TPEG4 KK 6 Geneeswijze 4 Psychosociale Basiskennis 4.1, PSBK4.1 EP 6 therapeutische basishouding Nieuwe Wetenschap1 NWET1 HvD 3 Parapsychologie & P&G2 HvD 3 Grenservaringen Theorie & Praktijk Energetische TPEG5 EvW 6 Geneeswijze 5 Psychosociale Basiskennis 4.2, PSBK4.2 EP/EW 6 gespreksvaardigheden Medische Basiskennis 2 MBK2 PvA 6 Theorie & Praktijk Energetische TPEG6 EP 6 Geneeswijze 6 Algemene Basiskennis 2 ABK2 FD 6 Leertrajectbegeleiding 2 LTB2 JM 6 Fytotherapie FYTO nnb 6 Totaal aantal lessen (x 3 uur) 60 Tekst in blauw = modulebeschrijving volgt in volgende versie van de studiegids. Theorie & Praktijk Energetische Geneeswijze 4 (TEPG4) Energetische Therapie 2 e jaar Drs. Karen Kruithof (KK) gids AvG versie Pagina 24 van 84 -

25 Het verkrijgen van inleidende kennis in bijkomende aspecten van het energetisch consult in de praktijk (zoals anamnese gesprek, verslaglegging van de behandeling, dossiervoering en communicatie met andere behandelaars) en het ontwikkelen van vaardigheden in de praktische toepassing ervan. In deze module wordt ingegaan op bijkomende aspecten van het energetisch consult in de praktijk, zoals anamnese gesprek, verslaglegging van de behandeling, dossier voering en communicatie met andere behandelaars en de praktische toepassing ervan. Theorie en praktijk Schriftelijk tentamen (deeltentamen) Psychosociale Basiskennis 4.1 (Therapeutische basishouding) Energetische Therapie 2e jaar Ds. drs. Elizabeth Post (EP) Het verkrijgen van kennis, inzicht en vaardigheden in aspecten van menselijke communicatie en het kunnen analyseren van gesprekken. Aandacht wordt besteed aan de rollen van de hulpverlener, gespreksmodellen en belangrijke communicatieve technieken, zoals verbaal volgen, gebruik stiltes, samenvatten, doorvragen, gevoelsreflectie geven, confronteren, metacommunicatie en afronden van een gesprek. Practicum. Schriftelijk tentamen. G. Lang & H.T. van der Molen, Psychologische gespreksvoering; Een basis voor hulpverlening. Amsterdam 2016, 17e druk. Contacturen 6 Nieuwe Wetenschap (NWET1) Energetische Therapie 2 e en 4 e jaar, Transpersoonlijke Psychologie 2 e jaar, Zingeving & Spiritualiteit 4 e jaar Dr. Hein van Dongen (HvD) Kennis en verwondering over de nieuwe denkwijzen in revolutionaire wetenschappen als de kwantumfysica, de systeemtheorie en het bewustzijnonderzoek. Nieuwe paradigma s in de wetenschap: natuurkunde, biologie, (para)psychologie, systeemtheorie. De ontoereikendheid van mechanistisch denken. Noodzaak van zelfbezinning om nieuwe ontwikkelingen te kunnen integreren. hoor- en werkcollege. Take-home tentamen. E. Laszlo, Bezielde kosmos. Nieuwe wetenschappelijke visie op leven en bewustzijn in het universum. Parapsychologie & Grenservaringen (P&G) gids AvG versie Pagina 25 van 84 -