Stervensbegeleiding. Inhoudsopgave. Les 1. Les 3. Les 4. Les 2. Les 5. Sterven en dood in de moderne West-Europese maatschappij
|
|
|
- Juliana de Meyer
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stervensbegeleiding Inhoudsopgave Les 1 Sterven en dood in de moderne West-Europese maatschappij 1.1 Inleiding 1.2 Algemene gegevens omtrent sterven en dood 1.3 Afstaan van verantwoordelijkheid aan instellingen 1.4 Sociale dood 1.5 Waarover moet een stervensbegeleid(st)er beschikken? 1.6 Wat kan/ moet hij/zij leren? 1.7 Samenvatting 1.8 Oefenopgaven 1.9 Huiswerkopgaven 1.10 Antwoorden oefenopgaven Les 2 Omgaan met de verlegenheid met het sterven en de eigen belemmeringen van een stervensbegeleid(st)er 2.1 Inleiding 2.2 Reacties van de verzorgers 2.3 Hoe gedraag ik me juist? Hulp voor de helpers 2.4 Reflectieblad 2.5 Samenvatting 2.6 Oefenopgaven 2.7 Huiswerkopgaven 2.8 Antwoorden oefenopgaven Les 3 Algemene grondbeginselen van stervensbegeleiding 3.1 Inleiding 3.2 Het creëren van een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven 3.3 Samenvatting 3.4 Oefenopgaven 3.5 Huiswerkopgaven 3.6 Antwoorden oefenopgaven Les 4 Rituelen als hulp 4.1 Inleiding 4.2 Creëren van gemeenschappelijke symbolen (begeleider met stervende en familieleden) 4.3 Symbolisch handelen 4.4 Rituele herinnering 4.5 Samenvatting 4.6 Oefenopgaven 4.7 Huiswerkopgaven 4.8 Antwoorden oefenopgaven Les 5 Begrippen en gebruiken uit de christelijke traditie 5.1 Inleiding 5.2 De betekenis van godsdienst 5.3 Begrippen en gebruiken in de verschillende kerkgenootschappen 5.4 De ziekenzalving 5.5 Samenvatting 5.6 Oefenopgaven 5.7 Huiswerkopgaven 5.8 Antwoorden oefenopgaven Copyright Laudius
2 Les 6 Belang van de biografie 6.1 Inleiding 6.2 Verwachtingen van de stervende 6.3 Biografisch werk 6.4 Scheppen van een huiselijke sfeer 6.5 Samenvatting 6.6 Oefenopgaven 6.7 Huiswerkopgaven 6.8 Antwoorden oefenopgaven 6.9 begrippenlijst Les 7 De omgang met sterven en dood in de geschiedenis 7.1 Inleiding 7.2 Rituelen en begrafenispraktijken in Europa 7.3 Het begrafenisrecht 7.4 Kerkhof 7.5 Samenvatting 7.6 Oefenopgaven 7.7 Huiswerkopgaven 7.8 Antwoorden oefenopgaven Les 8 Het omgaan met sterven en dood in andere culturen 8.1 Inleiding 8.2 Joodse geloofsgemeenschap 8.3 Islamitische geloofsgemeenschap 8.4 Boeddhisme 8.5 Hindoeïsme 8.6 Samenvatting 8.7 Oefenopgaven 8.8 Huiswerkopgaven 8.9 Antwoorden oefenopgaven Les 9 De stervensfases volgens E. Kübler-Ross 9.1 Inleiding 9.2 Ontkenning/weigering 9.3 Woede/opstandigheid 9.4 Onderhandelen 9.5 Depressie 9.6 Acceptatie 9.7 Theoretisch en realistisch verloop 9.8 Samenvatting 9.9 Oefenopgaven 9.10 Huiswerkopgaven 9.11 Antwoorden oefenopgaven Les 10 Communicatie met stervenden 10.1 Inleiding 10.2 Communicatie algemeen 10.3 Gesprekken met stervenden 10.4 Non-verbale communicatie 10.5 Reflectieboog 10.6 Samenvatting 10.7 Oefenopgaven 10.8 Huiswerkopgaven 10.9 Antwoorden oefenopgaven Bron Les 11 De omgeving van de stervende 11.1 Inleiding 11.2 De verscherpte zintuigen van stervenden 11.3 Criteria voor de inrichting van de omgeving van stervenden 11.4 Storende en belastende factoren 11.5 Samenvatting 11.6 Oefenopgaven 11.7 Huiswerkopgaven 11.8 Antwoorden oefenopgaven 2
3 Les 12 De lichaamsverzorging van een stervende 12.1 Inleiding 12.2 Lichaamsverzorging algemeen 12.3 Aanraking 12.4 Basale stimulatie 12.5 De betekenis van de kleding algemeen 12.6 Het omgaan met 'speciale wensen' 12.7 Samenvatting 12.8 Oefenopgaven 12.9 Huiswerkopgaven Antwoorden oefenopgaven Les 13 Verzorgingsmaatregelen voor een beter welzijn 13.1 Inleiding 13.2 Profylaxen 13.3 Houdingen 13.4 Behoud van vitale functies Kou ervaren 13.5 Oefenopgaven 13.6 Samenvatting 13.7 Huiswerkopgaven 13.8 Antwoorden bij de oefenopgaven 13.9 Begrippenlijst Les 14 Mondverzorging bij stervenden 14.1 Inleiding 14.2 Mondverzorging algemeen 14.3 Mondverzorging bij stervenden 14.4 Oefenopgaven 14.5 Samenvatting 14.6 Huiswerkopgaven 14.7 Antwoorden oefenopgaven 14.8 Begrippenlijst Les 15 Eten en drinken bij stervenden 15.1 Inleiding 15.2 De betekenis van eten en drinken 15.3 Voedselweigering 15.4 De weigering om vloeistof op te nemen 15.5 Enterale en parenterale voeding 15.6 Oefenopgaven 15.7 Samenvatting 15.8 Huiswerkopgaven 15.9 Antwoorden bij de oefenopgaven Begrippenlijst Les 16 De ademhaling van een stervende 16.1 Inleiding 16.2 Ademhaling en luchtwegen van de mens 16.3 De ademhaling van stervenden 16.4 Samenvatting 16.5 Oefenopgaven 16.6 Huiswerkopgave 16.7 Antwoorden oefenopgaven 16.8 Begrippenlijst Les 17 De uitscheiding van stervenden 17.1 Inleiding 17.2 De betekenis van uitscheiding voor de mens 17.3 Urine-uitscheiding/mictie 17.4 Stoelgang/defecatie 17.5 Zweten 17.6 Samenvatting 17.7 Oefenopgaven 17.8 Huiswerkopgaven 17.9 Antwoorden oefenopgaven Begrippenlijst 3
4 Les 18 Het afnemende oriënteringsvermogen en onrust bij stervenden 18.1 Inleiding 18.2 De soorten oriëntering 18.3 Onrust in het algemeen 18.4 Aandacht en nabijheid 18.5 Samenvatting 18.6 Oefenopgaven 18.7 Huiswerkopgaven 18.8 Antwoorden oefenopgaven 18.9 Begrippenlijst Les 19 De wensen van stervenden 19.1 Inleiding 19.2 Waarachtigheid en eerlijkheid 19.3 De balans van het leven 19.4 Zelfbeschikking en hopeloosheid 19.5 Pastorale zorg 19.6 Samenvatting 19.7 Oefenopgaven 19.8 Huiswerkopgaven 19.9 Antwoorden oefenopgaven Les 20 De medicatie van stervenden 20.1 Inleiding 20.2 Medicijnen en hun werking 20.3 Opiaten en de bijwerkingen 20.4 Probleemgebied verslaving 20.5 Geneesmiddelengebruik bij stervenden 20.6 Reflectiesheet 20.7 Samenvatting 20.8 Oefenopgaven 20.9 Huiswerkopgaven Antwoorden oefenopgaven Begrippenlijst Les 21 De behoefte van stervenden aan veiligheid 21.1 Inleiding 21.2 De basisbehoefte aan veiligheid 21.3 Licht en warmte 21.4 Lichaamscontact 21.5 Sociale contacten 21.6 Bijzonderheden 21.7 Crisissituaties 21.8 Samenvatting 21.9 Oefenopgaven Huiswerkopgaven Antwoorden oefenopgaven Begrippenlijst Les 22 De begeleiding van stervende mensen met dementie 22.1 Inleiding 22.2 Soorten dementie 22.3 Mislukte interacties 22.4 De persoonsgerichte omgang met mensen met dementie 22.5 Interactievormen bij het omgaan met mensen 22.6 Signalen opvangen en beantwoorden 22.7 Met stervende mensen met dementie omgaan 22.8 Oefenopgaven 22.9 Samenvatting Huiswerkopgave Antwoorden bij de oefenopgaven Begrippenlijst 4
5 Les 23 De ziekenzalving 23.1 Inleiding 23.2 De katholieke kerk en de zieken 23.3 Ziekenbezoek en ziekencommunie 23.4 Het sacrament van de zieken: de ziekenzalving 23.5 Het brengen van de laatste sacramenten aan een stervende 23.6 Gebeden voor de stervende 23.7 De ziekenzalving in de protestantse kerk 23.8 De ziekenzalving in de orthodoxe kerk 23.9 Oefenopgaven Samenvatting Huiswerkopgave Antwoorden bij d oefenopgaven Begrippenlijst Les 24 Het intreden van de dood 24.1 Inleiding 24.2 De tekenen van een naderende dood 24.3 Doodssignalen 24.4 De ingetreden dood 24.5 De verklaring van overlijden 24.6 Oefenopgaven 24.7 Samenvatting 24.8 Huiswerkopgave 24.9 Antwoorden oefenopgaven Begrippenlijst Les 25 De verzorging van stervenden 25.1 Inleiding 25.2 Maatregelen betreffende de verzorging 25.3 Afscheid en transport 25.4 Formaliteiten 25.5 Het omgaan met personen uit de naaste omgeving 25.6 Reflectieblad 25.7 Samenvatting 25.8 Oefenopgaven 25.9 Huiswerkopgaven Antwoorden oefenopgaven Les 26 Rouw: afscheid en begin 26.1 Inleiding 26.2 Rouw 26.3 Rouwproces 26.4 Rouwreacties 26.5 Rouwfasen volgens Kast en Bowlby 26.6 De omgang met crises volgens Verena Kast 26.7 De rouwverwerkingstaken volgens Worden 26.8 Ondersteuning door begeleiders 26.9 Samenvatting Oefenopgaven Huiswerkopgave Antwoorden oefenopgaven Les 27 Rouwbegeleiding 27.1 Inleiding 27.2 De cultuur van het afscheid nemen 27.3 Ondersteunend gedrag bij de rouwbegeleiding 27.4 De vormgeving van een afscheid 27.5 Reflectieblad 27.6 Samenvatting 27.7 Oefenopgaven 27.8 Huiswerkopgaven 27.9 Antwoorden oefenopgaven Les 28 Werken in een hospitium 28.1 Inleiding 28.2 Het concept van een hospitium 28.3 Het werk in een hospitium in de praktijk 28.4 Palliatieve medicatie en Palliative Care 28.5 Stationaire hospitia 28.6 Samenvatting 28.7 Oefenopgaven 28.8 Huiswerkopgave 28.9 Antwoorden oefenopgaven Verklarende woordenlijst 5
6 Les 29 Euthanasie 29.1 Inleiding 29.2 Over het begrip 29.3 Euthanasie 29.4 Actieve euthanasie 29.5 Indirecte euthanasie 29.6 Passieve euthanasie 29.7 Hulp bij zelfdoding 29.8 Reflectieblad 29.9 Samenvatting Oefenopgaven Huiswerkopgave Antwoorden oefenopgaven Verklarende woordenlijst Les 30 Zelfmoord 30.1 Inleiding 30.2 Statistische gegevens Soorten zelfmoord 30.4 Factoren die tot zelfmoord kunnen leiden 30.5 Zelfmoordmethoden 30.6 Pre-suïcidaal syndroom 30.7 De omgang met potentiële zelfmoordenaars 30.8 De maatschappelijke beoordeling 30.9 Oefenopgaven Samenvatting Huiswerkopgave Antwoorden oefenopgaven Verklarende woordenlijst 6
Zorgen rondom sterven
Geriatrie Zorgen rondom sterven www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Welke zorg... 3 Wat kan familie betekenen... 3 Het stervensproces... 4 Eten en drinken... 5 Medicijnen... 5 Waar sterven... 5 Na de dood...
Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies
Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies Eerste leerjaar B 5.1. Herkennen en verkennen van (grens)ervaringen Wat het betekent voor mij - verdriet - pijn
Afscheidsrituelen in een pluriculturele maatschappij
NVKVV studiedag 31 maart 2011 Afscheidsrituelen in een pluriculturele maatschappij Katholieke godsdienst Prof. Dr. Stefaan Franco Gelovige visie op leven en sterven Twee basisgedachten: 1) Leven is gave
Teksten: folder Waken van Netwerk Palliatieve zorg folder de Stervensfase bij Zorgpad Stervensfase IKC
Teksten: folder Waken van Netwerk Palliatieve zorg folder de Stervensfase bij Zorgpad Stervensfase IKC www.attentzorgenbehandeling.nl 0800 2883689 Attent Zorg en Behandeling Waken en wachten Een naderend
Strategisch verkopen. Inhoudsopgave. Les 1. Les 3. Les 4. Les 2. Planning in de marketing en distributie
Strategisch verkopen Inhoudsopgave Les 1 De verkoop/distributie in het totale marketingconcept 1. 1 Inleiding 1. 2 Definitie van marketing 1. 3 De strategische ondernemings- en marketingplanning 1. 4 Ontstaan
Fasen-theorie volgens Kübler-Ross
Fasen-theorie volgens Kübler-Ross 1 Fasen-theorie De fasen-theorie van bestaat uit vijf kernwoorden. Dit zijn: ontkenning, woede, marchanderen, depressie en aanvaarding. In schemavorm: Fase 1: Ontkenning
Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt. Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker
Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker Programma Welkom Voorstellen Fatma: religieuze aspecten v/e moslim
(Neem echt iemand in gedachten om aan te schrijven, bijv. partner/kind /vriend)
SCHRIJF EEN BRIEF AAN UW NAASTE(N) - BRIEF, INVULDOCUMENT - Lieve/beste, (Neem echt iemand in gedachten om aan te schrijven, bijv. partner/kind /vriend) De laatste tijd denk ik meer na over mijn laatste
Leven tot het einde PALLIATIEVE ZORG. Vzw CASSIERS Woon- en zorgcentrum. 7 e Geniestraat Houthulst
Leven tot het einde PALLIATIEVE ZORG Vzw CASSIERS Woon- en zorgcentrum 7 e Geniestraat 3 8650 Houthulst Laat dankbare herinneringen verder leven in momenten van verdriet zoals vogels zingen in de regen.
DIAKEN: VOOR DE WERELD, VAN DE KERK
DIAKEN: VOOR DE WERELD, VAN DE KERK MA AR DA ARMEE KAN IK TOCH NIET BIJ EEN KATHOLIEKE KERK A ANKLOPPEN? Mensen van de katholieke kerk houden zich toch vooral bezig met zaken die zich in of rond het kerkgebouw
Pallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming
Workshop Palliatieve Zorg 11 oktober 2012 Hedi ter Braak Monique van den Broek 1 Wat is palliatieve zorg? Pallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming 2 1
Palliatieve Terminale zorg training voor beroepsbeoefenaren binnen de psychiatrie
Deelnemer 1 Colofoon Deze training is vanuit een subsidie van het innovatiefonds voor zorgverzekeraars door de projectgroep palliatieve terminale zorg ontwikkeld binnen Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven
Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven
Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven Gent 25 april 2013 Opzet Opstarten Toelichting op STEM Introductie in leefstijlen bij sterven + casuïstiekbespreking Verschillen in omgaan met verdriet Afsluiting
Jongeren begeleiden in hun omgang met de dood
Rouwen op school Jongeren begeleiden in hun omgang met de dood Magda Habraken Licentiaat in de godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen, godsdienstleerkracht en leerling- en studiebegeleider in een secundaire
Patiënteninformatie. Wachten en waken
Patiënteninformatie Wachten en waken Inhoud Inleiding... 3 Wachten is hard werken... 4 Neem de tijd... 4 Wissel elkaar af... 4 Sfeer... 4 Samen zorgen voor de patiënt... 5 Vertrouwde rituelen... 5 De veranderingen
Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober
Depressie Informatiefolder voor cliënt en naasten Zorgprogramma Doen bij Depressie Versie 2013-oktober Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen en welke oorzaken
Inleiding Christendom
Wie zijn de grondleggers van het christendom? Jezus zei: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren
opleiding KAIROS-opleiding: Omdat we samen de kerkgemeenschap dragen
opleiding KAIROS-opleiding: Omdat we samen de kerkgemeenschap dragen Wijzelf zoeken naar zin en betekenis, net als onze samenleving. Als gelovigen willen we met onze en hun vragen aan de slag gaan. Dit
Workshop Sterven en Cultuur
Workshop Sterven en Cultuur Berbel Tanck (I) Ruth Ramaker (II) Workshop cultuur Pretoets Theorie Eigen ervaringen Stellingen Pretoets In het Boeddhisme moet de strevende vastgehouden worden door een naaste.
De stervensfase. Beter voor elkaar
De stervensfase Beter voor elkaar Met deze folder willen wij u informeren over eventuele lichamelijke en geestelijke veranderingen die op kunnen treden aan het einde van het leven. Na een kort of een lang
en de rol van palliatieve zorg
en de rol van palliatieve zorg 16 februari 2017 Marleen Hout-Korevaar Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Enkele casus vooraf Ontwikkeling euthanasie debat Euthanasiewet in 2002 In
Geestelijke verzorging
Geestelijke verzorging Welke begeleiding kunt u krijgen? Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In het ziekenhuis komt er veel op u af. Soms herkent u zichzelf niet
Depressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober
Depressie Informatiefolder voor zorgteam Zorgprogramma Doen bij Depressie Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor een cliënt bij wie een depressie
Als de laatste dagen komen... Een hand, een woord, een gebaar doen zo goed, als je iemand die je liefhebt verliezen moet. Werkgroep Scholing
Werkgroep Scholing Een folder over het wachten en waken bij de stervensfase en de veranderingen die zich kunnen voordoen tijdens het sterven. Als de laatste dagen komen... Een hand, een woord, een gebaar
Vrijzinnig humanisme 21/03/2011. Oog in oog met afscheidsrituelen in een pluriculturele maatschappij. Vrijzinnig humanisme Franky Bussche
Oog in oog met afscheidsrituelen in een pluriculturele maatschappij Vrijzinnig humanisme Franky Bussche Hoofd van dienst Cel Studie en Onderzoek Unie Vrijzinnige Verenigingen Inleiding (1) Gemeenschappelijke
22 SEPTEMBER 2011 ANIMATOREN OV GROENHOVE GEMEENSCHAPPELIJKE ZIEKENZALVING
1 22 SEPTEMBER 2011 ANIMATOREN OV GROENHOVE GEMEENSCHAPPELIJKE ZIEKENZALVING 1. Oorsprong van de ziekenzalving ziekenzorg, ziekenbezoek: zeer vaak in de Bijbel tegen de Joodse traditie in, waar ziekte
Beslissingen en zorg rond het levenseinde. Manda Westeneng Merie Bruins & Alette Zeeman
Beslissingen en zorg rond het levenseinde Manda Westeneng Merie Bruins & Alette Zeeman Opening Psalm 4:9 In vrede leg ik mij neer En meteen slaap ik in, Want U, HEER, laat mij veilig wonen In een vertrouwd
De stervensfase Een folder over de veranderingen die zich kunnen voordoen tijdens het sterven.
De stervensfase Een folder over de veranderingen die zich kunnen voordoen tijdens het sterven. Bij de meesten van ons komt er een moment in het leven dat we gaan nadenken over de dood en het doodgaan.
de stervensfase informatie voor betrokkenen bij een sterfbed
de stervensfase informatie voor betrokkenen bij een sterfbed U bent betrokken bij een naaste die binnenkort zal gaan overlijden. De stervensfase is begonnen. Misschien gaat u nu steeds bij uw naaste blijven,
Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild. volwassenen pallatieve terminale zorg
Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild volwassenen pallatieve terminale zorg Inhoudsopgave Inleiding 2 Palliatieve unit locatie Zon & Schild 2 Visie en uitgangspunten
Beleid rondom het levenseinde
Beleid rondom het levenseinde V1_2012 Inleiding Veel van onze cliënten zijn op vergevorderde leeftijd en dan komt het levenseinde dichterbij. Omdat veel cliënten binnen de muren van onze organisatie overlijden
Zorg voor het levenseinde I N T E R A C T I E V E S E S S I E S M E T B E W O N E R S V A N E E N W O O N Z O R G C E N T R U M
Zorg voor het levenseinde I N T E R A C T I E V E S E S S I E S M E T B E W O N E R S V A N E E N W O O N Z O R G C E N T R U M Concept / voorbereiding 1. Aanzet 2. Idee op papier 3. Overleg met directie
DE STERVENSFASE, EEN HANDREIKING INFORMATIE OVER DE VERANDERINGEN DIE ZICH VOOR KUNNEN DOEN TIJDENS HET STERVEN
DE STERVENSFASE, EEN HANDREIKING INFORMATIE OVER DE VERANDERINGEN DIE ZICH VOOR KUNNEN DOEN TIJDENS HET STERVEN Een handreiking Bij de meesten van ons komt er een moment in het leven dat we gaan nadenken
Samenwerking tussen voorziening en Netwerk Palliatieve Zorg
Samenwerking tussen voorziening en Netwerk Palliatieve Zorg Veerle Coupez Verpleegkundige Palliatief deskundige Wie zijn we, wat doen we en wat kunnen we samen doen? Activiteiten Netwerk Activiteiten MBE
Afbouwen van (kunstmatige) toediening van vocht en voeding in de terminale levensfase
Afbouwen van (kunstmatige) toediening van vocht en voeding in de terminale levensfase informatiefolder voor familieleden en naasten Palliatieve Eenheid Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper
2. Als ik nu voor mijn kind(kinderen) een school moest kiezen zou mijn voorkeur weer uitgaan naar een katholieke school
Ouder-enquête betreffende identiteit en levensbeschouwing Paus Joannesschool Ingeleverd: 133 formulieren, 35 ouders hebben aanvullende opmerkingen gemaakt (26%). Ingevuld op een 5-puntsschaal. 1= helemaal
Euthanasiebeleid. Euthanasiebeleid
Euthanasiebeleid Euthanasiebeleid Wat wordt verstaan onder euthanasie? Er is sprake van euthanasie wanneer iemands leven, op diens eigen uitdrukkelijke verzoek, beëindigd wordt door het handelen van een
Parochie Sint Christoffel Het sacrament van de ziekenzalving
Parochie Sint Christoffel Het sacrament van de ziekenzalving St. Paulus Bekering St. Joseph RK Open Hof H. Maria Koningin St. Caecilia H. Jozef Inhoud Inhoudsopgave pag.: 2 Voorwoord pag.: 3 De ziekenzalving
Depressie bij verpleeghuiscliënten
Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 3 Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen
De laatste zorg H E T N A C H T C O N G R E S, J U N I
De laatste zorg H E T N A C H T C O N G R E S, 1 5-1 6 J U N I 2 0 1 7 M A R G OT V E R K U Y L E N S P E C I A L I S T O U D E R E N G E N E E S K U N D E K A D E R A R T S PA L L I AT I E V E Z O R G
Waardevolle momenten creëren Informatiebrochure voor familie en vrienden van bewoners Gekoesterd Wonen
Waardevolle momenten creëren Informatiebrochure voor familie en vrienden van bewoners Gekoesterd Wonen Meneer Van de Velde vindt het fijn met Tanja te praten over zijn moeder en herinneringen op te halen
Pastoraal werk i e m lda m o r n i t g e o g r t z u m
Pastoraal werk imelda omringt u met zorg Inhoud Visie 3 Vraag een pastor voor... 4 Viering en gebedsruimte 6 Contact pastoraal werk 7 2 Aanwezigheid en bereikbaarheid We zijn aanwezig in het ziekenhuis
Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg?
Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? 2 Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten,
Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg
Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Tijd voor de dood Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen Beleidsnotitie Tijd voor de dood Auteur(s) A.Trienekens Datum September
Palliatieve zorg. 1. Wat is palliatieve zorg? 1.1 Definitie WHO 2002
Palliatieve zorg 1. Wat is palliatieve zorg? 1.1 Definitie WHO 2002 De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft in 2002 een vernieuwde definitie van palliatieve zorg opgesteld: "Palliatieve zorg bevordert
Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling
Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam
Zorgpad Stervensfase Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Herkenning stervensfase Inhoud van Zorgpad Stervensfase Onderzoeksresultaten Zorgpad
Ik heb al dikwijls gedacht, ik wou dat ik niet meer wakker werd. Elke avond bid ik dat ik bij mijn overleden man mag zijn.
Ouderen in nood: wat zie je, wat kan je doen? Anke Bonnewyn Ik zie het niet meer zitten. Voor wie ben ik hier eigenlijk nog? Ik hoop dat ze mij snel komen halen? Ik heb al dikwijls gedacht, ik wou dat
ZIEKENZALVING. Jakobus 5:
ZIEKENZALVING Jakobus 5: Laat iemand die ziek is de oudsten van de gemeente bij zich roepen; laten ze voor hem bidden en hem met olie zalven in de naam van de Heer Pastorale handreiking nr. 9 Ziekenzalving:
Voltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE
Voltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE Inleiding NVVE bestaat sinds 1973 en had als doel de legalisering van euthanasie NVVE heeft in 2003 doelstelling verbreed en het brede palet
Pastorale School - toelichting op de taakmodules Leren Pastorale School - toelichting op de taakmodules Vieren Pastorale School - toelichting op de
Pastorale School - toelichting op de taakmodules Leren Pastorale School - toelichting op de taakmodules Vieren Pastorale School - toelichting op de taakmodules Dienen Pastorale School - toelichting op
Kenmerken van de stervensfase
Kenmerken van de stervensfase Het Zorgpad Stervensfase is gebaseerd op de Liverpool Care Pathway for the dying patient (LCP). De LCP is door het Erasmus MC Rotterdam en het IKNL locatie Rotterdam integraal
Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg
Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Jeroen Janssens Specialist Ouderengeneeskunde, commissielid 8-12-2016 Opbouw Workshop 1. Vragen
Euthanasie/hulp bij zelfdoding. Hoe gaan we hier mee om?
Euthanasie/hulp bij zelfdoding Hoe gaan we hier mee om? Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 2 2. Onze missie en visie... 3 3. Ons standpunt over euthanasie / hulp bij zelfdoding... 3 4. Ons handelen bij een
Depressie bij verpleeghuiscliënten
Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor afdelingsmedewerkers Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 4 Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij
Rouwen. Praten en delen met lotgenoten
Rouwen Als een dierbaar iemand pas gestorven is en je afscheid van hem of haar hebt moeten nemen, dan voel je je vaak heel wezenloos. Je vraagt je af waarom dit moest gebeuren maar je krijgt geen antwoord.
Achtergrondinformatie
Onderdeel van de patiëntenbrochure Spreek tijdig over het levenseinde. - www.knmg.nl/spreken-over-levenseinde Achtergrondinformatie Hieronder leest u achtergrondinformatie die u kan helpen om het gesprek
Even voorstellen. Annette aan de Stegge, wijkverpleegkundige bij ZorgAccent Jorieke Poppink wijkverpleegkundige bij ZorgAccent
Even voorstellen Annette aan de Stegge, wijkverpleegkundige bij ZorgAccent Jorieke Poppink wijkverpleegkundige bij ZorgAccent Wat is palliatieve zorg Palliatie komt van het Latijnse woord Pallium en betekent
Wat is palliatieve zorg? Pallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming
Wat is palliatieve zorg? Pallium = Latijns woord voor mantel Palliatieve zorg, een mantel van warmte en bescherming 1 Palliatieve zorg is de totale zorg voor de zorgvrager en zijn naasten vanaf het moment
Ervaringen met hulp bij zelfdoding/euthanasie in de psychiatrie. Factcongres 17 september 2015
Ervaringen met hulp bij zelfdoding/euthanasie in de psychiatrie Factcongres 17 september 2015 Programma Euthanasie/hulp bij zelfdoding in de psychiatrie Paulan Stärcke Ervaringen vanuit verschillende perspectieven
Filmverslag Levensbeschouwing De vijf grote geloven en euthenasie
Filmverslag Levensbeschouwing De vijf grote geloven en euthenasie Filmverslag door R. 1725 woorden 21 januari 2015 8,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Hoe kijken de vijf grote
palliatief centrum Hospice in Kralingen gespecialiseerd in persoonsgerichte palliatieve zorg
palliatief centrum Hospice in Kralingen gespecialiseerd in persoonsgerichte palliatieve zorg Is uw thuissituatie niet toereikend om de laatste levensfase door te brengen? Dan kan De Regenboog een goed
Rondom het levenseinde
Ethische commissie Rondom het levenseinde www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Als het einde van de levensweg nadert... 3 Stervensbegeleiding... 4 Bij wie kan ik met mijn vragen terecht?... 4 Welke zorg kan
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28740 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kadrouch-Outmany, Khadija Title: Islamic burials in the Netherlands and Belgium.
Motieven 1: Een wereld
Motieven 1: Een wereld Doelstellingen: Doel eerste subthema Een wereld om vrij te zijn De catechisanten leren inzien dat vrijheid in Bijbelse zin bij het leven van mensen hoort en ze vormen een mening
WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN
WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN Studiedag werkgroep PST 08 februari 2019 Mathias Demuynck (geriater) Aurélie Van Lancker (geriatrisch verpleegkundige) WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE
Pastorale School - toelichting op de taakmodules Leren Pastorale School - toelichting op de taakmodules Vieren Pastorale School - toelichting op de
Pastorale School - toelichting op de taakmodules Leren Pastorale School - toelichting op de taakmodules Vieren Pastorale School - toelichting op de taakmodules Dienen Pastorale School - toelichting op
Traject Welzijn; Persoonlijke verzorging MZ. Inhoudsopgave (concept)
Traject Welzijn; Persoonlijke verzorging MZ Inhoudsopgave (concept) 1 Traject Welzijn; Persoonlijke verzorging MZ Inhoudsopgave (concept) THEMA 1 Beperkingen en aandoeningen Hoofdstuk 1 Beperkingen en
Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten
Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Folder 1 Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met depressieve klachten en
https://dementie.nl/dagbesteding/tijdelijke-opvang-respijtzorg-regelen
1 2 Odensehuis Hoeksche Waard: Odensehuizen landelijk platform: Dementie.nl: Dementie winkel: Doorleven: Fotofabriek: Handen in huis: Samen Dementievriendelijk: Stichting Alzheimer Nederland: http://odensehuishw.nl
Traject Dienstverlening; Helpende zorg en welzijn CONCEPT. Traject Dienstverlening, Helpende zorg en welzijn ThiemeMeulenhoff 1
Traject Dienstverlening; Helpende zorg en welzijn Traject Dienstverlening, Helpende zorg en welzijn 24-11-16 ThiemeMeulenhoff 1 Dienstverlening; Helpende zorg en welzijn Inhoudsopgave(concept) THEMA 1
Spreekbeurt Nederlands Zelfmoord
Spreekbeurt Nederlands Zelfmoord Spreekbeurt door een scholier 1352 woorden 20 januari 2004 7 336 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding: Ik doe mijn spreekbeurt over zelfmoord. Ik vind het geen leuk
Welkom. Mimount Ezzahouani interculturele zorgconsulent Grzegorz Cetera geestelijk verzorger en ethicus
Welkom Mimount Ezzahouani interculturele zorgconsulent Grzegorz Cetera geestelijk verzorger en ethicus Nederland 17 081 507 bewoners Een (allochtoon) migrant volgens CBS - is een persoon van wie ten minste
WAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN
WAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN PALLIATIEVE ZORG: EEN SYSTEMATISCHE OVERZICHTSSTUDIE Slort, W., Schweitzer, B.P.M., Blankenstein, A. H., Abarshi, E. A.,
wensenboek deel cliënten
wensenboek deel cliënten Wensenboek Iedereen gaat een keer dood. Weet jij wat doodgaan is? Wat denk jij dat er gebeurt als je dood gaat? Dit boek helpt je hierover te praten en op te schrijven wat voor
Conclusies, aanbevelingen en vervolgstappen
De rol van de arts bij het zelfgekozen levenseinde 39 5 Conclusies, aanbevelingen en vervolgstappen In dit hoofdstuk wordt puntsgewijs een opsomming gegeven van de conclusies over de rol, de verantwoordelijkheden,
palliatieve sedatie gericht op het verlichten van lijden in de laatste levensfase
palliatieve sedatie gericht op het verlichten van lijden in de laatste levensfase Bij mensen in de laatste levensfase zijn pijn, angst, benauwdheid en ongemak soms niet meer te behandelen. Als de levensverwachting
Thuiszorgcafé. Depressie. Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering
Thuiszorgcafé Depressie Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering 9 november 2016 Depressie Mevrouw Van Veen Depressie Wat is het? Herkenning
Websites voor leerlingen. Verschillende levensbeschouwingen
Websites voor leerlingen Verschillende levensbeschouwingen Op deze sites kun je zoeken door in het zoekscherm een levensbeschouwing of thema in te vullen: www.klap.net Mooie site met goede informatie over
Hoe we met sterven omgaan. GVO groepering van voorzieningen voor ouderenzorg
Hoe we met sterven omgaan GVO groepering van voorzieningen voor ouderenzorg Hoe we met sterven omgaan Allemaal denken we wel eens aan de dood. Door media of door wat er rondom ons gebeurt, worden we wel
Aandacht voor verlies- en rouw als onderdeel van een goede oude dag
Aandacht voor verlies- en rouw als onderdeel van een goede oude dag (drs) Cor Maas Geestelijk verzorger bij Dichterbij en Siza gespreksleider moreel beraad. 1 Inleiding: - visie - gevolgen ouder worden
Praktische opdracht Levensbeschouwing Euthanasie
Praktische opdracht Levensbeschouwing Euthanasie Praktische-opdracht door een scholier 3344 woorden 23 november 2004 7,7 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 1: Inleiding en onderzoeksvraag
Waar of niet waar? Mensen met honger eten geven is een werk van barmhartigheid. Waar of niet waar? Nigeria is een land in het zuiden van Afrika.
Nigeria is een land in het zuiden van Afrika. Niet waar. Nigeria ligt in het westen van Afrika. Mensen met honger eten geven is een werk van barmhartigheid. Waar. In Nigeria moeten kinderen tussen 6 en
De stervensfase. Informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed
00 De stervensfase Informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed 1 De stervensfase Aan het einde van het leven vinden - soms na een kort, soms na een lang ziekbed - lichamelijke en geestelijke
Inhoud. Woord vooraf 7. Over de auteur 9
Inhoud Woord vooraf 7 Over de auteur 9 1 De verstandelijk-gehandicaptenzorg 10 1.1 Het begrip verstandelijke handicap 11 1.2 Historische ontwikkelingen naar de hedendaagse zorg 11 1.3 De rol van de begeleider
De verpleegkundige eerbiedigt de culturele en ideologische opvattingen van de bewoner.
1/5 3.1.2.4 Verpleegkundige 3.1.2.4.1 Verpleegkundige van het woonzorgcentrum A. OPDRACHT De verpleegkundige geeft aan het leven van de oudere in H. Catharina een meerwaarde door zorg en aandacht te besteden
Stervensfase. voor naasten en familie
Stervensfase voor naasten en familie Inhoud Bewustzijn en contact 3 Onrust en verwardheid 3 Voeding 4 Ademhaling 4 Bloedcirculatie 5 Waken 5 Na het overlijden 6 Tot slot 7 Contactgegevens 7 mei 2016 coördinator
Het sterven nabij Informatie over het levenseinde
info voor naasten Het sterven nabij Informatie over het levenseinde Inhoud 01 Inleiding 03 02 Veranderingen 03 03 Het overlijden 05 04 Na het overlijden 06 04 Vragen? 06 05 Meer lezen 06 01. Inleiding
de stervensfase informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed
de stervensfase informatie voor mensen die betrokken zijn bij een sterfbed de stervensfase Aan het einde van het leven vinden - soms na een kort, soms na een lang ziekbed - lichamelijke en geestelijke
Verlagen bewustzijn in de laatste levensfase
Interne Geneeskunde Palliatieve sedatie Verlagen bewustzijn in de laatste levensfase Inleiding Palliatieve sedatie staat de laatste tijd volop in de belangstelling. Er bestaat echter nog veel onduidelijkheid
VOEDSELWEIGERING BIJ PERSONEN MET DEMENTIE. Sabine Boerjan Expertisecentrum Dementie Paradox, Gent
VOEDSELWEIGERING BIJ PERSONEN MET DEMENTIE Sabine Boerjan Expertisecentrum Dementie Paradox, Gent 1. INLEIDING Artikel 25 VOEDING = BASISRECHT Een ieder heeft recht op een levensstandaard, die hoog genoeg
Tabernakel en godslamp Thuis bij de Heer
Tabernakel en godslamp Thuis bij de Heer Dag en nacht I In het tabernakel worden na de viering van de eucharistie de overgebleven hosties bewaard. Bij het tabernakel brandt een kaars of lamp als teken
Ethische vragen. Dick Willems. Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC
Ethische vragen Dick Willems Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC d.l.willems@amc willems@amc.uva.nl Voorbeelden van ethische vragen in de palliatieve zorg Toegankelijkheid van zorg Cognitieve problemen
opleidingsinstituut voor geloofsverdieping, catechese en pastoraal
opleidingsinstituut voor geloofsverdieping, catechese en pastoraal Allemaal zoeken we naar een zinvol leven. Gelovigen hebben in die zoektocht eigen ankerpunten om met die grote en kleine vragen die het
Dienst Geestelijke Verzorging
Dienst Geestelijke Verzorging Een gesprek U komt als patiënt naar het Gemini Ziekenhuis. Ons ziekenhuis biedt u naast medische deskundigheid ook professionele geestelijke verzorging. Wij gaan ervan uit,
Dementie in de palliatieve fase
Dementie in de palliatieve fase Wie zijn wij? Marielle Rooijakkers Karin van Mersbergen Dementie Verzamelnaam voor een combinatie van symptomen waarbij de hersenen, informatie niet meer goed kunnen verwerken.
Vormingskrantje September 2009
Vormingskrantje September 2009 Nieuwe Informatie Vorming georganiseerd door Zorg Saam Complementaire zorg Aromatherapie in de palliatieve zorg 7 en 14/12/09 Rouw Rouw en zingeving 20/11/09 Rouw en verdriet
Stoppen met eten en drinken
Stoppen met eten en drinken Haijo Wit, specialist ouderengeneeskunde. Palliatief netwerk Achterhoek. Donderdag 22 maart 2018, 16.30-18.30 uur, de Lunette, Zutphen. Wat gaan we vanmiddag doen? 16.30 Opening
Verlies, verdriet en rouw
Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht
Verlies, verdriet en rouw
Verlies, verdriet en rouw Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene