Curriculum opleiding klinische Psycho-Neuro-Immunologie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Curriculum opleiding klinische Psycho-Neuro-Immunologie"

Transcriptie

1 Curriculum opleiding klinische Psycho-Neuro-Immunologie Natura Foundation 2017

2 Beschrijving van de opleiding Doelstelling. De doelstelling van de opleiding is het verschaffen van kennis, inzichten en praktische vaardigheden met betrekking tot de wetenschap klinische Psycho-Neuro-Immunologie, afgekort kpni, die leiden tot vaardigheden waarmee na afronding van de opleiding ethisch verantwoord therapeutisch kan worden gehandeld. Natura Foundation

3 Beschrijving van de modules en leerdoelen Jaar 1 1. Module 1: Inleiding in de klinische PNI In de verandering ligt de oplossing en de kleinste verandering maakt het grootste verschil. Dr. Leo Pruimboom De eerste drie dagen van de opleiding gaan over alle aspecten van de klinische PNI, gebouwd op de kennis van de evolutionaire biologie, psychologie, psychiatrie en geneeskunde. Daarnaast worden ook vele aspecten belicht vanuit de culturele en sociale antropologie om zo te komen tot een sluitend geheel leidend tot antwoorden op de drie belangrijkste vragen binnen de kpni: Hoe werkt het, wat is het en waarom werkt het zoals het werkt?. Vanaf het begin maakt u kennis met de metamodellen waarmee en waardoor kpni als metadiscipline gebruikt kan worden. Drie dagen lang wordt u dus meegenomen op een reis die alle systemen, organen en de mens als geheel verbindt via neurologie, psychologie, endocrinologie, biochemie, natuurkunde en natuurlijk immunologie. Verder worden een aantal gangbare voedingsregimes met elkaar vergeleken op wetenschappelijke basis om te komen tot een antwoord op de vraag; Wat is nou echt voeding van de mens?. Aan het einde van de module krijgt u een protocol mee om te beginnen met het in stand houden of herstel van uw eigen gezondheid via simpele veranderingen binnen uw eigen lifestyle en van die van uw familieleden. 1. Na deze module heeft u overzicht over de werking, de toepassing en de impact van de psycho-neuro-immunologie op gezondheid en ziekte; 2. Na deze module bent u in staat om de rest van de opleiding met een evolutionaire mind-setting eigen te maken (wordt in module 2 uitgediept); 3. Na deze module bent u al in staat om met behulp van kleine veranderingen zelf te voelen wat een uniek PNI concept ontwikkelt door de founders van kpni met de naam intermittent living in korte tijd kan teweeg brengen. Het belangrijkste werktuig dat u tijdens deze module overhandigt krijgt is een integraal werkmodel gebaseerd op 5 metamodellen en 12 werkingsmechanismen. De skills die u nodig heeft om dit werkmodel te kunnen toepassen zijn vooral gebaseerd op de capaciteit om analytisch te denken en vastgeroeste paradigma s te kunnen verlaten. De kpni vraagt aan u om open te staan voor nieuwe hypothesen en ook zelf te ontwikkelen: Gezondheid begint met het herstel van psychologische, immunologische en metabole flexibiliteit Natura Foundation

4 2. Module 2: Evolutionaire geneeskunde Biology is nothing without evolution and medicine is nothing without biology. Theodosius Dobzhansky Deze module gaat over de evolutionaire aspecten die mensen mens, planten plant en andere dieren dier gemaakt hebben. Zogenaamde oude bekende antropogene drukfactoren zoals infectie, honger, dorst en klimatologische veranderingen hebben gezorgd voor ontelbare aanpassingen op het gebied van ons genoom en de manier waarop dat genoom functioneert (het epigenoom). Nieuwe risicofactoren zoals het zittende leven, 6 maal eten per dag, hypotheek stress en vele andere zijn voor de genetisch oude: homo sapiens zo nieuw dat onze stuurmens van de gezondheid (lees de hypothalamus) daarvoor (nog) geen oplossing heeft gevonden. Deze nieuwe stressfactoren veroorzaken een conflict met ons genoom dat vol zit met polymorfismen die bedoelt waren om vroegere omstandigheden te kunnen overleven; dezelfde polymorfismen, samen met epimutaties, zijn nu oorzaak voor de meeste, zo niet alle, chronische ziektebeelden waaraan de moderne mens vooral in het rijke Westen aan lijdt en daarmee kunnen die ziektebeelden beschouwd worden als evolutionaire littekens. Genetica, epigenetica, polymorfismen en evolutionaire druk factoren zijn de thema s van de eerste dag. De tweede dag gaat geheel over het hoe functioneert het en het waarom functioneert het zo, de belangrijkste vragen binnen de evolutionaire klinische PNI. Dag drie vertaalt alle evolutionaire kennis richting het overall concept binnen de KPNI: Intermittent Living: old challenges as a vaccin against the deleterious effects of modern life, waarin voeding, beweging en gedrag centraal staan. 1. Na deze module heeft u geleerd om vanuit een evolutionair gezichtspunt te kijken naar de gezondheid en ziekte van de mens; 2. Na deze module bent u in staat om het gebruik van bepaalde interventies op een manier in te zetten die zorgen voor een herstel tussen de werking van de (epi)genetica en het gedrag van de mens; 3. Na deze module bent u in staat om een onderscheidt te maken tussen aandoeningen gebaseerd op conflicten tussen het epigenoom en het moderne leven en de stoornissen die daarmee niets te maken hebben. Een belangrijke vaardigheid die u in deze module leert is de capaciteit om het evolutionaire werkingsmechanisme dat fout gebruikt wordt door een patiënt te identificeren (b.v. insulineresistentie en cortisolresistentie). Een belangrijk tool dat u krijgt aangeboden is een lijst van functionele parameters waarmee u een stoornis van een evolutionair werkingsmechanisme kunt vaststellen. Natura Foundation

5 3. Module 3: Neuro-endocrinologie. Leven binnen een dynamisch evenwicht produceert resilience tegen toxiciteit. Fritjof Kapra Deze module gaat over de manier waarop ons lichaam geleerd heeft om op homeostatische veranderingen (lees stress) te reageren en hoe die reactie ons kan beschermen of juist ziek maken. Terwijl de eerste dag vooral in het teken staat van de sympaticus en de HPA-as, zijn de andere twee dagen van deze module gewijd aan alle andere assen die hun oorsprong vinden in hét homeostatische regulerend orgaan van alle levende dieren op aarde: de hypothalamus. Stress is veel meer dan psycho-emotionele belasting. Ook factoren zoals veranderende omgevingstemperatuur, te vaak eten en een tekort aan slaap is stress en vraagt een reactie van één of meer assen van de hypothalamus. Ook nu weer zal de evolutie een belangrijke rol spelen binnen deze module, daar onze hypothalamus de laatste 250 miljoen zo goed als identiek is gebleven. Dit betekent dat het moderne leven wel heel raar is voor dit unieke orgaan. 1. Na deze module heeft u geleerd om de manier waarop levende organismen in het algemeen en specifiek de mens reageren op stress te begrijpen; 2. Na deze module bent u in staat om een verschil te maken tussen een optimale stress-respons en een reactie die kan leiden tot verschillende ziektebeelden. U bent tevens in staat om niet optimale stressreacties te vertalen in gedragsanalyse en metabole strategieën; 3. Na deze module heeft u geleerd om de werking van de hypothalamus en haar assen te begrijpen binnen een kpni werkmodel, waarmee u ook leert om gestoorde as functies weer te herstellen. Hiermee leert u om op geïntegreerde wijze en denkend vanuit de oorsprong chronische aandoeningen via hypothalamus therapie te beïnvloeden. Een belangrijke werktuig dat u tijdens deze module leert te gebruiken is de zogenaamde Trier Social Stress Test. Een test waarmee u op vrij eenvoudige wijze kunt vaststellen of uw patiënten nog adaptogeen zijn. Deze test wordt vooral gebruikt in samenhang met twee functionele stress-parameters, de neuroglucopenie test en de autonome reactietest. Natura Foundation

6 4. Module 4: Immunologie in kpni Het menselijke immuunsysteem is als een levensverzekering; als die uitbetaald is het te laat. Dr. Leo Pruimboom Vanuit pure logica is het binnen de opleiding nu tijd om het immuunsysteem in de diepte te bespreken op zo n manier dat u leert dat alle ziekten altijd te maken hebben met een stoornis van één of meerdere componenten van het immuunsysteem. Deze module zal dan ook gericht zijn om u deelgenoot te maken dat het immuunsysteem niet één homogeen systeem is, maar een orgaan dat bestaat uit 9 verschillende Het immuunsysteem is een orgaan dat door evolutionaire druk egositisch is geworden en toen in het voordeel van de mens. Vandaag de dag is dit overgevoelig systeem verantwoordelijk voor de meeste, zo niet alle, chronische niet besmettelijke ziektebeelden. 1. Na deze module heeft u geleerd om een onderscheid te maken tussen een normale acute ontstekingsreactie en een laaggradige ontsteking; 2. Na deze module bent u in staat om de functie van de verschillende componenten van het immuunsysteem te begrijpen en deze kennis toe te passen in de dagelijkse praktijk; 3. Na deze module bent u in staat om de meeste chronische aandoeningen waaraan patiënten lijden onder te brengen binnen een klinisch PNI model, met steeds de nadruk op een stoornis van één of meerdere immuuncomponenten. De belangrijkste vaardigheid die u ontwikkelt tijdens deze module is de capaciteit om een ziektebeeld te associëren met een bepaalde immuun component. Daarvoor leert u om klinisch chemische testen en functionele parameters als werktuigen te gebruiken. Metamodel 1, de film, wordt verder uitgediept en zal na deze module intrinsiek deel zijn van uw werktuig-kast. Natura Foundation

7 5. Module 5: Wondheling en resoleomics The people experiencing the most pain tend to be the ones who are always trying to make others smile. Anoniem Deze module staat in het teken van normale wondheling, chronificatie van een ontsteking (onsuccesvolle wondheling), pijn en de manier waarop iets niet opgelost wordt omdat de ontsteking niet beëindigd kan worden. Normaliter begint en eindigt een ontsteking met en zonder pijn via een compleet gecoördineerd proces; resoleomics. Juist de afwezigheid van zogenaamde STOP-signalen leidt tot verlenging van lokale en/of systemische ontstekingen met als gevolg pijn dat zich dan via allerlei andere processen verder kan gaan chronificeren. Tijdens de pijn/resoleomics module worden zowel de normale als de pathologische processen besproken en praktisch toepasbaar gemaakt. Het begrip over resoleomics is 1 van de meest krachtige, zo niet de krachtigste, om uw cliënten die aan chronische pijn lijden te kunnen helpen in vaak zeer korte tijd. Een belangrijk onderdeel van deze module is het toepassen van deep learning en reframing technieken bij mensen die lijden aan chronische pijn. 1. Na deze module heeft u geleerd om een onderscheid te maken tussen een normale wondhelings-reactie en een respons die leidt tot chronificatie; 2. Na deze module bent u in staat om mensen die lijden aan chronische pijn met klinische PNI interventies te behandelen, waarbij u vooral gaat zorgen voor herstel van de normaal ; 3. Na deze module bent u in staat om een onderscheid te maken tussen yellow flag en red flag aandoeningen en ook op deze manier mensen te kunnen begeleiden in het oplossen van hun chronische aandoeningen en dan vooral pijn, chronische vermoeidheid en fibromyalgie. Metamodel 2 en 4 (de vijf componenten + transgenerationele aspecten) zijn de belangrijkste werktuigen die tijdens deze module gebruikt worden en die u leert toepassen. De vaardigheid om een juiste pijn/resoleomics anamnese door te voeren is bijna een kunst en deze capaciteit leert u te ontwikkelen tijdens deze module. Natura Foundation

8 6. Module 6: Interne organen: botten, spijsverteringssysteem, lever en pancreas Life of complex organisms starts with the appearance of bones as a reproductive organ. Anoniem Deze module gaat over het ontstaan van interne organen tijdens de Cambrian Revolution. Deze immens lange ijstijd heeft gezorgd voor de noodzaak van het ontstaan van botten en alle andere interne organen. Tijdens de drie intensieve dagen worden achtereenvolgens de functie, physiologie en pathophysiologie van het skelet en het spijsverteringskanaal (met inbegrip van de lever en de pancreas) behandeld, steeds met een evolutionaire saus en in verbinding met de hersenen en het immuunsysteem. De laatste dag staat in het teken van de behandeling van de meest voorkomende aandoeningen zoals osteoporose, arthrose, pancreas stoornissen (EPI) en leververvetting. Therapiën die aangeboden worden zijn niet alleen gebaseerd op voeding, beweging en gedrag, maar ook op het gebied van seksuele activiteit, bioritme en, waar nodig, interventies met pharmaconutriënten 1. Na deze module heeft u geleerd dat alle interne organen met elkaar samen werken en verbonden zijn via de hypothalamus-hypophyese as; 2. Na deze module bent u in staat om mensen met aandoeningen van de besproken organen met kpni interventies te behandelen, altijd via het gebruik van evolutionaire kennis over de oer-functies van die organen; 3. Na deze module kunt u mensen die lijden aan acute of chronische aandoeningen van het skelet en/of het spijsverteringskanaal helpen dit te herstellen d.m.v. de regulatie van het bioritme en normalisatie van de assen die tussen de hypothalamus en organen verlopen. Metamodel 5 (verwaarlozing en hyperactivatie) staat centraal binnen deze module. Dit werktuig is uniek om begrip te ontwikkelen over het hoe en waarom van vele zo niet alle chronische aandoeningen. De vaardigheid om dit metamodel te kunnen toepassen zal via patiënten-voorbeelden ontwikkeld worden. Natura Foundation

9 Jaar 2 7. Module 7: Integratie: de drie egoïstische systemen The brain is the most important organ in the human body; at least that is what the brain thinks. Anoniem Deze module integreert de eerste zes modules van het eerste studiejaar via het concept van selfish organen, te weten: het egoïstische brein, het egoïstische immuunsysteem en het meest egoïstische metabole systeem. Nu worden de tot nu toe bekende strategieën besproken waarmee de verschillende systemen zichzelf in stand houden op zowel anatomisch als functioneel niveau. Normaliter zouden alle drie systemen in harmonie moeten samenwerken, terwijl deze samenwerking gestoord is bij mensen die lijden aan chronische ziektebeelden. De manier waarop één van de systemen de dominantie overneemt leidt tot bepaalde aandoeningen die dan ook geschakeerd worden onder de noemer selfish brain disorder, selfish immune system disorder of selfish metabolic system disorder. Verder zal de methodiek om stoornissen van de drie systemen in kaart te brengen in de diepte behandeld worden. Een aantal aandoeningen, waaronder Hashimoto, depressie en burn-out, zullen specifiek besproken worden aan de hand van de vijf metamodellen. Vanaf deze module zult u tijdens de opleiding als student kpni de rol van therapeut op u nemen door de aanwezigheid van minimaal drie reële patiënten. Deze patiënten worden van tevoren geselecteerd op complexiteit, waardoor het voor de studenten te verhapstukken is. 1. Na deze module heeft u geleerd dat iedere aandoening een gevolg is van een overdreven dominantie van één van de drie egoïstische systemen; 2. Na deze module bent u in staat om de meeste aandoeningen te rangschikken binnen een uniek model van egoïstische systemen en werkingsmechanismen; 3. Na deze module begrijpt u de interactie tussen en stoornissen van de drie egoistische systemen, waarmee u leert om mensen specifiek te behandelen op psychogeen, immunogeen of metabologeen niveau. Alle vijf metamodellen worden binnen deze module gebruikt als basis voor de integratie van het eerste jaar. Het leren benutten hiervan bereidt u voor om in jaar 2 in te gaan; een jaar waarin de patiënt als individu centraal staat, terwijl het eerste jaar vooral ging op overkoepelende processen en concepten. Een belangrijke vaardigheid die tijdens deze module eigen gaat maken is de capaciteit om de juiste therapiekeuze te doen aan de hand van de identificatie (via functionele en klinische parameters) van het dominerend egoïstisch systeem en de gestoorde werkingsmechanismen. Natura Foundation

10 8/9. Modules 8 en 9: Klinische PNI Diagnostiek De juiste therapiekeuze is een overwinning; het maken van de juiste kpni diagnose een kunst. Anoniem Deze twee modules gaan over de manier waarop een klinisch PNI diagnostisch proces wordt uitgevoerd. Basis voor dit proces is het gebruik van de vijf metamodellen die zowel oorzakelijke als therapeutische kracht hebben. Daarnaast worden zowel functionele als klinisch chemische parameters in de praktijk gebracht waardoor u leert om gestoorde werkingsmechanismen (pathofysiologische processen) op betrouwbare en valide wijze in kaart te brengen. Het derde thema dat tijdens deze modules een belangrijke rol speelt is de manier waarop anamnestisch vragen behoren te worden gesteld, samengevat als communicatievaardigheden. Door de combinatie van meerdere diagnostische instrumenten komen we tijdens deze modules tevens tot het gebruik van specifieke KPNI interventies zoals solution focused brief therapy, intermitterende interventies en mindfulness. Een laatste thema wat tijdens deze modules behandeld wordt is de wijze van het gebruik van epidemiologie. Epidemiologische studies helpen bij het inventariseren van de risicofactoren die horen bij een bepaald ziektebeeld 1. Na deze modules bent u getraind in het uitvoeren van een kpni diagnostisch proces; 2. Na deze module bent u basaal in staat om op een juiste manier met patiënten te communiceren op kpni niveau; 3. Na deze module bent u in staat om de vijf metamodellen toe te passen in de praktijk en daaruit significante oorzakelijke en therapeutische conclusies te kunnen trekken. Deze modules zijn hoofdzakelijk praktisch dus leert u verschillende vaardigheden: communicatievaardigheden zijn daar een groep van, net zoals de capaciteit om het juiste toegevoegde onderzoek aan te kunnen vragen (klinisch chemisch onderzoek, specialistisch onderzoek). De belangrijkste vaardigheid die u leert is het herkennen van uw grenzen. Werktuigen die aangeboden worden zijn gevalideerde vragenlijsten, symptoomlijsten (functionele parameters) en klinisch chemisch onderzoek Natura Foundation

11 10. Module 10: Beweging en voeding binnen de KPNI The sedentary lifestyle is a disease itself; the sedentary death syndrome Frank W. Booth Deze module gaat over de impact van beweging en voeding op gezondheid en ziekte. Eerst wordt de theorie over beweging en de impact van het zittende leven in de diepte verklaard. Daarna ligt het accent vooral op beweging als medicijn toegepast op mensen die lijden aan aandoeningen zoals hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, autoimmuunziekten en diabetes. Een belangrijk thema tijdens deze module is niet alleen dat men zou moeten bewegen, maar zeker ook waarom mensen niet voldoende bewegen en neigen tot een zittend leven. Dit laatste thema kan alleen maar behandeld worden vanuit een evolutionair perspectief. Ook in deze module komen er twee reële patiënten met aandoeningen die horen bij de inhoud van deze module. Uiteindelijk leert u hier om voeding en beweging met elkaar zo te combineren dat deze gezamenlijk een krachtig preventief en curatief wapen vormen 1. Na deze module begrijpt u het proces van energieverdeling tussen organen en weefsels; 2. Na deze module bent u in staat om een specifiek bewegingsprogramma op te stellen dat hoort bij specifieke aandoeningen in combinatie met specifieke voedingsmiddelen en, waar nodig, suppletie met b.v. bepaalde aminozuren; 3. Na deze module heeft u geleerd om mensen weer aan het bewegen te krijgen; c.q. via activatie van systemen die leiden tot spontaneous physical activity. De te leren vaardigheden binnen deze module liggen op het gebied van het kunnen meten van de conditie van de patiënten om daarmee in staat te zijn een optimaal trainingsschema op te kunnen stellen, zowel als cure en care maatregel. Een belangrijk werktuig dat u leert te gebruiken is het vaststellen van de heart rate variability en daarmee de werking van o.a. het parasympatisch zenuwstelsel. Natura Foundation

12 11. Module 11: Interne organen 2 (hart, longen, nieren, hypothalamus) Je bent pas echt doof als je niet naar je hart luistert Anoniem Deze module gaat over de organen die samen het metabole systeem vormen en wel te weten het hart, de longen en de nieren. De fysiologische functies worden eerst besproken vanuit evolutionair denken om daarna de pathofysiologie in de diepte te behandelen. Metabole aandoeningen zijn nog steeds nummer 1 op de lijst van doodsoorzaken en vragen om een nieuwe zienswijze om ten eerste de preventie te waarborgen en ten tweede om secundaire preventie te kunnen bewerkstelligen. Vele ziektes van metabole organen vinden hun oorsprong in een chronische ontsteking van de hypothalamus en dominante van het selfish immune systeem. De kennis over deze interacties is essentieel om mensen met aandoeningen van het hart-vaat-long-nierstelsel te kunnen begeleiden en deze kennis wordt dan ook aan u overgedragen. Centraal in deze module staat de werking van het zeer complexe renine, angiotensine, aldosteron systeem. Daarnaast wordt ook de huid als orgaan binnen deze module behandeld. Aandoeningen zoals psoriasis, eczeem en neurodermatitis hebben niet alleen een immunologische component, maar zeker ook een metabole. Tevens dient dit laatste thema als voorloper voor de volgende module waarin onder meer het kind een centrale rol speelt. 1. Na deze module begrijpt u de interacties tussen het hart, de longen, de nieren en de vet-hypothalamus as; 2. Na deze module bent u in staat om mensen met metabole aandoeningen, waaronder hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, diabetes, metabool syndroom en overgewicht, optimaal en individueel te begeleiden om te komen tot primaire en secundaire preventie; 3. Na deze module heeft u geleerd dat het behandelen van mensen met metabole aandoeningen veel meer inhoud dan alleen voeding en beweging. Herstel van metabole wegen m.b.v. alle mogelijke PNI interventies zijn daarom een deel van het geleerde. Een belangrijk werktuig dat u leert te gebruiken binnen deze module is het instrument om het bioritme van het RAA-systeem te kunnen meten. Er is geen orgaansysteem zo gevoelig voor stoornissen van het bioritme dan het metabole systeem. Ook het gebruik van functionele parameters horen tot de aangeboden werktuigen van deze module, terwijl op het niveau van vaardigheden solution focused brief therapy verder getraind wordt. Natura Foundation

13 12. Module 12: Het verschil tussen kind, man en vrouw en de oudere mens Een vroege investering in uw kinderen krijgt u later dubbel en dwars terugbetaald; goed en kwaad Anoniem We gaan in deze module nog dieper in op individualisering van de klinische PNI door kinderen, man en vrouw en de oudere mens van elkaar te onderscheiden. De epigenetica loopt als een rode draad door de hele opleiding en zal tijdens deze module vooral centraal staan. Terwijl rassen eigenlijk niet bestaan, is het verschil tussen kinderen, man en vrouw en de oudere mens zo groot dat klinische PNI pediatrie, gender medicine en klinisch PNI geriatrie een noodzaak zijn om de opleiding compleet te maken. De kennis die u opdoet over de verschillen op neurologisch, endocrinologisch, immunologisch en psychologisch niveau tussen deze vier groepen mensen, zal u helpen om veel effectiever met hen te kunnen werken. Iedere dag zal door een patiëntbehandeling in de praktijk omgezet worden. 1. Na deze module begrijpt u de grote verschillen die bestaan in de functie van de meeste systemen tussen kinderen, mannen en vrouwen en de oudere mens; 2. Na deze module heeft u geleerd wat de impact van epigenetica heeft op de gezondheid van de mens, het verouderen van de mens en de manier waarop epigenetische programma s geherprogrammeerd kunnen worden; 3. Na deze module bent u ingeleid en basaal in staat om kinderen met typische kinderproblemen (zoals allergieën, autisme, enz) klinisch PNI te begeleiden en datzelfde geldt voor het gebruik van gender geneeskunde en PNI geriatrie. Een belangrijk werktuig dat u leert te gebruiken binnen deze module is het gebruik van bloedwaarden dat u een idee geeft over de epigenetische status van de mens. Daarnaast ontwikkelt u de vaardigheid om anders om te gaan met een persoon uit één van de vier groepen mensen die behandeld zijn tijdens deze module. Natura Foundation

14 Jaar Module 13: Integratie jaar 1 en 2: neurodegeneratie als ultieme consequentie van het moderne leven Als je praat herhaal je vaak wat je al weet. Als je luistert, leer je vaak iets nieuws Dalai Lama Integratie van de eerste twee jaar van uw opleiding verloopt, net zoals in jaar 1, via de introductie van een uniek concept binnen de klinische PNI: het superorganisme. De interactie tussen de microbiota en de mens is zo essentieel dat men er vandaag de dag vanuit gaat dat alle aandoeningen, maar vooral niet van de hersenen, voor een groot deel veroorzaakt worden door een pathologisch functionerende darm-microbiota-hersen-darm as. De fysiologie en pathofysiologie van deze as staat dan ook centraal binnen deze module, zowel theoretisch als praktisch. Daarnaast zal uitgebreid aandacht besteed worden aan de sociale factor binnen de klinische PNI; de impact van het socio-economisch niveau op het functioneren van de gezondheids-stuurman of ook wel health governor genoemd. 1. Na deze module bent u in staat om mensen met neurodegeneratieve aandoeningen primair en secundair preventief te begeleiden; 2. Na deze module heeft u geleerd dat homo sapiens een superorganisme is en ook als zodanig behandeld moet worden; 3. Na deze module begrijpt u de impact van de plaats is de maatschappij op de gezondheid van de mens en leert u daar invloed op te nemen. Het 5 componenten metamodel staat als werktuig centraal binnen deze module en sociale interventietechnieken zijn zo meteen een deel van uw vaardigheids-systeem. Kansloze mensen zijn veel gevoeliger voor chronische ziektebeelden. De capaciteit om mensen kansrijker te maken is daarom inherent aan een therapeut opgeleid in de klinische PNI. Natura Foundation

15 14/15. Modules 14 en 15. Psychologie in de klinische PNI We live in the best of all possible worlds. Gottfried Wilhelm Leibniz ( ) Twee modules gevuld met psychologie en psychiatrie vanuit een evolutionair perspectief. Niets heeft zoveel invloed op de mens als zijn/haar gedachten en gevoelens. De manier waarop we zijn, denken en voelen is sterk beïnvloed door onze evolutionaire achtergrond en vele problemen kunnen daar ook op terug gehaald worden. Tijdens deze twee modules wordt er uitgebreid aandacht besteedt aan evidence based technieken zoals cognitieve gedragstherapie, mindfulness, transgenerationele psychologie. Daarnaast staat persoonlijkheidanalyse, zowel theoretisch als praktisch, centraal in vooral module 15; de persoonlijkheid kiest de ziekte. Essentieel voor de toepassing van de P in de PNI zijn alle vorige modules, al bent u tijdens deze modules al reeds meegenomen op de psychologie-trein. Als laatste wordt de psychologie van de mens neuro-anatomisch en endocrinologisch verklaard waardoor opnieuw de rode draad tijdens de opleiding vastgehouden wordt. Het gaat immers om klinische psychoneuroimmunologie. 1. Na deze module bent u in staat om mensen op psycho-emotioneel niveau te begeleiden en waar nodig met simpele technieken te kunnen helpen in het oplossen van hun problemen en waar nodig verandering van hun coping strategieën; 2. Na deze module heeft u geleerd dat het gedrag van homo sapiens voor een groot deel voorspelbaar is vanuit een evolutionair perspectief; 3. Na deze module begrijpt u dat alleen een werkelijke verandering van het gedrag van een mens het mogelijk maakt dat de persoon afscheid mag nemen van haar/zijn ziektebeeld. De metamodellen tekst/context, de vijf componenten en transgenerationele factoren staan als werktuigen centraal in deze modules. Tal van technieken worden u aangeboden en in de praktijk ook eigen gemaakt. Vergeet u niet; de persoonlijkheid kiest de ziekte en de verandering is de oplossing. Natura Foundation

16 16. Module 16. (Top)Sport binnen de klinische PNI Ieder nadeel heb zijn voordeel Johan Cruyff Topsport is niet meer uit ons leven weg te denken. Profvoetbal is op dit moment het bedrijf met de grootste economische omzet wereldwijd. Niet alleen topsport is hip, bewegen op zich is een hot topic. Deze module gaat dan ook over de meest belangrijke aspecten die binnen de (top)sport een rol spelen. Thema s zoals blessurepreventie/behandeling, de verbetering van de prestatie, mentale tolerantietraining, talentanalyse, voeding in de topsport en thermoregulatie worden in de diepte besproken, waarbij de kennis direct vertaald wordt in praktische tips en technieken. Deze module is vol met grote verrassingen die direct bruikbaar zijn om als kpni therapeut ook succesvol te zijn binnen de sportwereld. Natuurlijk worden alle processen die trainbaar zijn ook besproken op het gebied van anatomie, neurologie, endocrinologie en immunologie. Verder worden een aantal essentiële psycho-emotionele problemen binnen de topsport zowel theoretisch als praktisch onder de aandacht gebracht, waarvan eenzaamheid een leidend voorbeeld is. 1. Na deze module bent u in staat om topsporters te begeleiden op meerdere gebieden, waarvan blessurepreventie en behandeling volgens de kpni slechts een onderdeel is. Interventies op het gebied van voeding, het bioritme en gedrag heeft u uzelf eigen gemaakt; 2. Na deze module heeft u geleerd dat topsport vraagt om een intensieve begeleiding op alle niveaus, waarmee juist de waarde van de kpni onderschreven wordt; 3. Na deze module kent u de factoren die van belang zijn voor het hebben van succes in de sport op mentaal, sociaal, fysiek, nationaal en internationaal niveau Meten is weten. Niets is meer waar binnen de topsport dan deze zin. Moet ik nou wel of geen water drinken tijdens de wedstrijd? Wat moet ik eten voor de match? Wel of geen seks? Al deze vragen noden tot gefundeerde antwoorden en om die antwoorden te creëren leert u om meetinstrumenten te gebruiken waarmee de VO2 max gemeten kan worden, het waterverbruik en het energieverbruik per bepaalde tijdseenheid. Daarnaast ontwikkelt u de vaardigheid om trainingsprogramma s te ontwikkelen op basis van de psychologische, fysiologische en fysionomische kenmerken van de te begeleiden (top)sporters. Natura Foundation

17 17. Module 17. Lifestyle Medicine volgens de KPNI The sedentary lifestyle is minimum as deleterious as smoking or obesity The Lancet series on Physical Inactivity 2016 Tijdens deze module ontwikkelt u samen met de docenten een uniek lifestyle programma gebaseerd op de kennis waarom mensen niet bewegen, niet goed eten, niet op tijd gaan slapen en wel veel zitten. De huidige lifestyle-projecten richten zich vooral op voedingsregimes zoals high fat/low carb diëten en andere voedingsinterventies die natuurlijk fantastisch zouden werken als men therapietrouw zou zijn. Deze module geeft daarom niet alleen uitleg over hoe b.v. te veel zitten mensen ziek maakt, maar nog veel meer waarom mensen doen wat ze doen. Vanuit deze kennis kan pas een echt succesvol lifestyle-programma ontwikkeld worden, waarmee vele ziektes voorkomen zouden kunnen worden, waaronder natuurlijk overgewicht, diabetes type 2, maar waarschijnlijk ook Alzheimer en vele vormen van kanker. Een lifestyle concept gebaseerd op het intermittent living model is het uiteindelijke resultaat van deze module gecombineerd met alle andere kennis en praktische vaardigheden die u tijdens de opleiding heeft opgedaan 1. Na deze module begrijpt u voor een groot deel waarom mensen niet in staat zijn om hun lifestyle spontaan te veranderen, al weet men dat niet bewegen, roken, te veel zitten en te veel eten slecht voor de mens is; 2. Na deze module heeft u geleerd om lifestyle interventies aan te bieden op een manier die leidt tot motivatie en duurzame veranderingen; 3. Na deze module bent u in staat om individuele en groep lifestyle programma s te ontwikkelen die leiden tot duurzame gedragsveranderingen. De belangrijkste vaardigheid die u tijdens deze module leert is de capaciteit om mensen op de juiste wijze te motiveren en daarmee lifestyle-trouw te maken. Daarnaast leert u om een aantal voedingstabellen (werktuig) te gebruiken voor de ontwikkeling van een echt op vet gebaseerd ketogeen dieet, waarmee o.a. de hersenen weer nummer 1 worden in de hiërarchie van biologische prioriteiten Natura Foundation

18 18. Module 18. Integratie van drie jaar kpni via de implicatie van PNI in andere delen van de maatschappij zoals de politiek, het bedrijfsleven en het schoolsysteem Alleen een integrale manier van denken kan leiden tot een andere (nog) betere wereld; klinische PNI als levensfilosofie Anoniem Ook nu weer integreren we, nu dus drie jaar kpni, met als hot-topic ons meest succesvolle concept: Intermittent Living. kpni kan probleemloos gezien worden als een levensfilosofie die voeding, beweging en gedrag met elkaar verbindt en steeds gebaseerd op evolutionair denken. Alleen een integrale manier van denken kan onze zo complexe wereld in kaart brengen en eventueel zorgen voor duurzame veranderingen. De groenen willen graag de natuur beschermen, de rechtsen de economie en de partij van de dieren wil eigenlijk dat we alleen nog planten eten. Volgens de kpni heeft iedereen gelijk en is een consensus altijd mogelijk. Het leren observeren vanuit meer dan drie gezichtspunten is dan ook een vereiste op echt grote problemen op te kunnen lossen. Daarbij is het dan een vereiste om niet alleen te weten wat verandert behoort te worden, maar ook hoe dat werkt (werkingsmechanismen) en waarom het werkt zoals het werkt. Aan deze drie eisen voor een filosofie wordt door de kpni volgens NF meer dan voldoende voldaan. b. Leerdoel 1. Na deze module bent u een psycho-neuro-immunologisch denkend, voelend, gedragend en werkend mens geworden. Alle instrumenten en vaardigheden ontwikkeld in drie jaar reizen door en met de klinische PNI volgens Natura Foundation. Natura Foundation

Master Opleiding Universidad Pontifice de Salamanca. PNI Europe. Leerplan voor de. + 1 jarige Opleiding. klinische Psycho-Neuro-Immunologie

Master Opleiding Universidad Pontifice de Salamanca. PNI Europe. Leerplan voor de. + 1 jarige Opleiding. klinische Psycho-Neuro-Immunologie Master Opleiding Universidad Pontifice de Salamanca PNI Europe Leerplan voor de + 1 jarige Opleiding klinische Psycho-Neuro-Immunologie 1 Voorwoord Beste student, U bent nu participant van de master propio

Nadere informatie

Uitgebreid Curriculum Klinische PNI. Leerplan voor de. 2 jarige opleiding. klinische Psycho-Neuro-Immunologie

Uitgebreid Curriculum Klinische PNI. Leerplan voor de. 2 jarige opleiding. klinische Psycho-Neuro-Immunologie Uitgebreid Curriculum Klinische PNI Leerplan voor de 2 jarige opleiding klinische Psycho-Neuro-Immunologie PNI Europe 1 Voorwoord Beste student, We heten je van harte welkom bij deze cursus of opleiding

Nadere informatie

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015 Orthomolecualire Gezondheidsleer Curriculum 2015 Dag 1 (Margo) Inleiding in de nutritionele geneeskunde. Wat mensen eten betekent nog niet dat het menseneten is Materiaal : Powerpoint 1. De cursist zal

Nadere informatie

Opleiding klinische psycho-neuro-immunologie

Opleiding klinische psycho-neuro-immunologie Opleiding klinische psycho-neuro-immunologie Voor mij is kpni de missing link. Het is gebaseerd op fysiologie, pathofysiologie én evolutionaire geneeskunde. Met kpni ben je in staat werkingsmechanismen

Nadere informatie

Opleiding klinische psycho-neuro-immunologie

Opleiding klinische psycho-neuro-immunologie Opleiding klinische psycho-neuro-immunologie Voor mij is kpni de missing link. Het is gebaseerd op fysiologie, pathofysiologie én evolutionaire geneeskunde. Met kpni ben je in staat werkingsmechanismen

Nadere informatie

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015 Orthomolecualire Gezondheidsleer Curriculum 2015 Inhoudopgave Dag 1: Lever biotransformatie, detoxificatie powerpoint, 1. De cursist zal in staat zijn om de ontgiftigingsfunctie van de lever te begrijpen

Nadere informatie

De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA

De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Netwerkdag 1 februari 2018 Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA Mijn betoog Wij willen als onderzoekers evidence

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

Nadere informatie

Voeding. Orthomoleculaire Geneeskunde

Voeding. Orthomoleculaire Geneeskunde Voeding Orthomoleculaire Geneeskunde Fysiotherapie in combinatie met nieuwe wetenschappen Paramedisch Centrum Luxor combineert diverse vormen van (sport)fysiotherapie met nieuwe wetenschappen voor een

Nadere informatie

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza -

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - Dr. Victor Kallen TNO Earth, Life, & Social Sciences Het Evolutionair Stress-model 3. COGNITIES : Bewustzijn Beoordeling situatie Toetsen

Nadere informatie

HEEL NEDERLAND MENTAAL STERK EN GEZOND

HEEL NEDERLAND MENTAAL STERK EN GEZOND HEEL NEDERLAND MENTAAL STERK EN GEZOND Een bijdrage vanuit de klinische Psycho-Neuro-Immunologie Door Erik Schut Klinisch Psycho-Neuro-Immunoloog, Orthomoleculair kpni therapeut 1 Acupuncturist en Fysiotherapeut

Nadere informatie

Orthomoleculaire Voedingsleer. Versie 1

Orthomoleculaire Voedingsleer. Versie 1 Orthomoleculaire Voedingsleer Versie 1 opgave 1. Organisatie 3 2. Algemene informatie bij de cursus 4 2.1 Toelatingscriteria 4 2.2 Doelgroep 4 2.3 Taal van lesgeven 4 2.4 Studiebelasting 4 2.4.1 Contacturen

Nadere informatie

Altijd moe... Jochem Verdonk

Altijd moe... Jochem Verdonk Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:

Nadere informatie

BACHELORJAAR 1 OPLEIDINGSONDERDEEL Leerlijn 1 : Medische kennis. Biologie: basis van het leven 6. De cel: biomoleculen en metabolisme 10

BACHELORJAAR 1 OPLEIDINGSONDERDEEL Leerlijn 1 : Medische kennis. Biologie: basis van het leven 6. De cel: biomoleculen en metabolisme 10 BACHELORJAAR 1 Biologie: basis van het leven 6 De cel: biomoleculen en metabolisme 10 De cel: structuur en functie 6 De cel: moleculaire biologie en signaaltransductie 6 De cel: van cel naar weefsel 7

Nadere informatie

Woord vooraf Opbouw van deze studie

Woord vooraf Opbouw van deze studie Woord vooraf Opbouw van deze studie XIII XVI DEEL I: PROBLEEMSTELLING 1 HOOFDSTUK I ONTWIKKELING EN STAGNATIE IN DE PSYCHIATRIE 2 Inleiding 2 1. 1 Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg - stand van

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015246 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het ontrafelen van de rol die darmflora speelt in het ontstaan van hart- en vaatziekten 1.2 Looptijd van het project 1.3

Nadere informatie

Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose

Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose ONDERTITEL: Iedere dokter die deze minor niet volgt, heeft daar een leven lang spijt van. Wie wel deelneemt is een leven lang comfortabel. Interne

Nadere informatie

Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 1

Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 1 Kenniscentrum en praktijkopleidingen klinische PNI en nutritionele therapie Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 1 Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 2 Natura Foundation Postbus 7279 T:

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Bij de ontwikkeling van metabole ziekten zoals overgewicht, type 2 diabetes en Anorexia Nervosa spelen omgevingsfactoren zoals dieet en fysieke activiteit een belangrijke rol. Er zijn echter grote individuele

Nadere informatie

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Netwerk OLK (NOLK) Conceptrichtlijn 2009: Somatisch Onvoldoende verklaarde

Nadere informatie

INTEGRATIEVE KANKERZORG EN MIND-BODY GENEESKUNDE

INTEGRATIEVE KANKERZORG EN MIND-BODY GENEESKUNDE INTEGRATIEVE KANKERZORG EN Deze Gids werd opgesteld door het Antikankerfonds om patiënten en hun familie te helpen een beter inzicht te krijgen in de integratieve kankerzorg en de Mind-Body Geneeskunde.

Nadere informatie

Examenrichtlijn praktisch examen kpni Natura Foundation

Examenrichtlijn praktisch examen kpni Natura Foundation Examenrichtlijn praktisch examen kpni Natura Foundation Toelating Om toegelaten te worden tot het eindexamen klinische psycho-neuro-immunologie moet aan de volgende eisen zijn voldaan: A. Regelmatige deelname

Nadere informatie

Klinische Psycho-Neuro-Immunologie

Klinische Psycho-Neuro-Immunologie Opleidingscurriculum Klinische Psycho-Neuro-Immunologie jaar 1 & 2 opgave opgave... 2 Opleidingscurriculum... 4 1. Organisatie... 4 Contactgegevens... 4 Adres... 4 2. Algemene informatie bij de opleiding...

Nadere informatie

Huidklachten en de rol van voeding. Yvonne van Stigt Master klinische psycho neuro immunologie

Huidklachten en de rol van voeding. Yvonne van Stigt Master klinische psycho neuro immunologie Huidklachten en de rol van voeding Yvonne van Stigt Master klinische psycho neuro immunologie Wie ben ik? Yvonne van Stigt Master klinische Psycho Neuro Immunologie Bijna 20 jaar praktijkervaring Gestart

Nadere informatie

HIC, specialisatie kinderen

HIC, specialisatie kinderen HIC, specialisatie kinderen Module Docent contact uren Zelfstudie Psychologie en psychopathologie 11 44 uur Ontwikkelingspsychologie 11 22 uur Inleiding in de Chakrapsychologie 11 36 uur Jungiaanse psychologie,

Nadere informatie

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,

Nadere informatie

Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 1

Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 1 Kenniscentrum en praktijkopleidingen klinische PNI en nutritionele therapie Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 1 Opleiding tot klinisch PNI-therapeut - jaar 2 Natura Foundation Postbus 7279 T:

Nadere informatie

Health Advisory Services 08-03-06

Health Advisory Services 08-03-06 Health Advisory Services 08-03-06 Oolgaardtlezing 4 maart 2008 Van Disease Management naar levensloopbegeleiding voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) Ir. W. (Wine) te Meerman MSc, Managing

Nadere informatie

Orthomoleculaire Voedingsleer. Versie 4

Orthomoleculaire Voedingsleer. Versie 4 Orthomoleculaire Voedingsleer Versie 4 Inhoudopgave 1. Organisatie... 3 2. Algemene informatie bij de cursus... 4 2.1 Toelatingscriteria...4 2.2 Doelgroep...4 2.3 Taal van lesgeven...4 2.4 Studiebelasting...4

Nadere informatie

Orthomoleculaire Gezondheidsleer. Versie 2

Orthomoleculaire Gezondheidsleer. Versie 2 Orthomoleculaire Gezondheidsleer Versie 2 opgave 1. Organisatie 3 2. Algemene informatie bij de cursus 4 2.1 Toelatingscriteria 4 2.2 Doelgroep 4 2.3 Taal van lesgeven 4 2.4 Studiebelasting 4 2.4.1 Contacturen

Nadere informatie

Multimorbiditeit & Klinisch redeneren. Karin Timm Hester Vermeulen

Multimorbiditeit & Klinisch redeneren. Karin Timm Hester Vermeulen Multimorbiditeit & Klinisch redeneren Karin Timm Hester Vermeulen Mw B Voorstellen Gezondheidsprobleem Multimorbiditeit Twee of meer (chronische) ziekten tegelijkertijd Bijna 2 miljoen mensen! Bij 2/3

Nadere informatie

E v o l u t ion a i r e Ge z o n d h ei d s l e er Versie 1

E v o l u t ion a i r e Ge z o n d h ei d s l e er Versie 1 Evolutionaire Gezondheidsleer Versie 1 opgave 1. Organisatie 3 2. Algemene informatie bij de cursus 4 2.1 Toelatingscriteria 4 2.2 Doelgroep 4 2.3 Taal van lesgeven 4 2.4 Studiebelasting 4 2.4.1 Contacturen

Nadere informatie

De waarde van DNA. Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation. UMC Utrecht Amsterdam

De waarde van DNA. Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation. UMC Utrecht Amsterdam De waarde van DNA Prof dr ir Edwin Cuppen Hoogleraar Humane Genetica Directeur Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation UMC Utrecht Amsterdam Wat is DNA? DeoxyriboNucleic Acid (Desoxyribonucleïnezuur)

Nadere informatie

Integrale lichaamsmassage

Integrale lichaamsmassage Integrale lichaamsmassage Eindtermen theorie: - De therapeut heeft kennis van anatomie/fysiologie en pathologie m.b.t. Integrale lichaamsmassage; - De therapeut is zich ervan bewust dat een massage behandeling

Nadere informatie

Chronische ziekten In cijfers? 2.2 FORMELE ONTWIKKELING VAN GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE 2.3 HET BIOPSYCHOSOCIAAL PERSPECTIEF 2.4 VERWANTE TERREINEN

Chronische ziekten In cijfers? 2.2 FORMELE ONTWIKKELING VAN GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE 2.3 HET BIOPSYCHOSOCIAAL PERSPECTIEF 2.4 VERWANTE TERREINEN 1 OVERZICHT 2 INLEIDING: GEDRAG EN GEZONDHEID 2.1 VERBAND GEDRAG EN GEZONDHEID 2.1.1 Ziekte- en sterftecijfers 2.1.2 Belangrijkste doodsoorzaken 2.1.3 Ontwikkelingen in de geneeskunde 2.1.4 Ontwikkelingen

Nadere informatie

Webinar Onbegrepen klachten door een te lang actief immuunsysteem. Margo Peinemann 2018

Webinar Onbegrepen klachten door een te lang actief immuunsysteem. Margo Peinemann 2018 Webinar Onbegrepen klachten door een te lang actief immuunsysteem Margo Peinemann 2018 De communicatie Spreker Moderator Deelnemers Programma Waardoor is het immuunsysteem vaak te lang actief? Welk immuunsysteem

Nadere informatie

In deze les leer je ook wat shock voor een lichaam betekent en hoe we dit kunnen behandelen.

In deze les leer je ook wat shock voor een lichaam betekent en hoe we dit kunnen behandelen. De onderstaande informatie sluit aan op de studiegids voor de opleiding tot TotalBodyReflex therapeut. U kunt de studiegids downloaden via de website www.totalbodyreflex.com. Niveau 1, leerjaar 1 Les 1

Nadere informatie

VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID

VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling Mw.dr. Jetty van Meeteren, Revalidatiearts, Rijndam, RVE Erasmus MC VERMOEIDHEID Komt bij 60 tot 80% van de patienten voor Het

Nadere informatie

29/05/2013. ICF en indicering ICF

29/05/2013. ICF en indicering ICF en indicering 1 = International Classification of Functioning, disability and health World Health Organisation (2001) is complementair met ICD-10 Wat? Classificatie van gezondheids en gezondheidsgerelateerde

Nadere informatie

Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen

Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen Dit is de inleiding van de psycho-educatie modules. Aan de hand van deze modules geven we meer informatie over hoe autismespectrumstoornissen (ASS) zich uiten

Nadere informatie

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Samenvatting 188 Samenvatting Samenvatting voor niet-ingewijden Diabetes mellitus type 2 (DM2), oftewel ouderdomssuikerziekte is een steeds vaker voorkomende aandoening. Dit heeft onder andere te maken

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015245 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De rol van Nucleaire Hormoon Receptoren in de regulatie van het glucose- en lipidemetabolisme en de ontwikkeling van type

Nadere informatie

Gewoon moe of toch niet zo gewoon?

Gewoon moe of toch niet zo gewoon? LATER voor LATER Gewoon moe of toch niet zo gewoon? Jacqueline Loonen Guido Haex 31-10-2015 Gewoon moe? Wat is vermoeidheid? Vermoeidheid is een subjectief gevoel. Bij gezonde personen is vermoeidheid

Nadere informatie

Oude wijn en nieuwe zaken

Oude wijn en nieuwe zaken Oude wijn en nieuwe zaken Frans Hoogwegt Klinisch psycholoog-psychotherapeut Vakgroep Medische Psychologie Máxima Medisch Centrum 27 juni 2019 Chronische stress angst onzekerheid onveiligheid afweer coping

Nadere informatie

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en?

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en? Achtergrond Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een groeiend gezondheids(zorg)probleem. Vooral voor de patiënt zelf is COPD een grote last die in toenemende mate de kwaliteit van leven beperkt.

Nadere informatie

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen ENERGIEK Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen Achtergrond Bewegen is goed, voor iedereen! Dat is wat u vaak hoort en ziet in de media. En het is waar, bewegen houdt ons fit en

Nadere informatie

Tabel 1. Ziektelast voor de 10 meest lastgevende ziektes, bij mannen en bij vrouwen, gemeten in het jaar 2000 DALY S (%) DALY S (%)

Tabel 1. Ziektelast voor de 10 meest lastgevende ziektes, bij mannen en bij vrouwen, gemeten in het jaar 2000 DALY S (%) DALY S (%) De bijdrage van de antroposofische eerstelijnszorg aan de vermindering van de Burden of disease in Nederland: een explorerende pilotstudy door Erik Baars In dit onderzoek werd de bijdrage van de antroposofische

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20304 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20304 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20304 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wietmarschen, Herman van Title: A systems approach to sub-typing of rheumatoid

Nadere informatie

Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek. Een betere aanpak van chronische ziekten

Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek. Een betere aanpak van chronische ziekten Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek Een betere aanpak van chronische ziekten Samenvatting Het probleem Door de vergrijzing van de bevolking groeit het aantal

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals 15

Inhoud. Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals 15 Inhoud Inleiding 11 Healthy ageing: het ondersteunen van de gezondheid gedurende de levensloop Jan S. Jukema en Carina J. Wiekens Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals

Nadere informatie

Positioneren van de SPV

Positioneren van de SPV Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie

Nadere informatie

Dankwoord door Diana Kerr 11. Dankwoord bij de vertaling 13. Voorwoord 15. 0 Inleiding 17. 1. Wat is een verstandelijke beperking? 23.

Dankwoord door Diana Kerr 11. Dankwoord bij de vertaling 13. Voorwoord 15. 0 Inleiding 17. 1. Wat is een verstandelijke beperking? 23. Inhoud Dankwoord door Diana Kerr 11 Dankwoord bij de vertaling 13 Voorwoord 15 0 Inleiding 17 1. Wat is een verstandelijke beperking? 23 1.1. Genetische oorzaken van verstandelijke beperking 26 1.1.1.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24600 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mariman, Rob Title: Probiotic bacteria and the immune system : mechanistic insights

Nadere informatie

Christina van der Feltz-Cornelis en Willem van Tilburg

Christina van der Feltz-Cornelis en Willem van Tilburg De revanche van het systeemdenken: wat is de waarde voor de sociale psychiatrie? Christina van der Feltz-Cornelis en Willem van Tilburg SYMPOSIUM SOCIALE PSYCHIATRIE: REVANCHE VAN HET SYSTEEMDENKEN 6 november

Nadere informatie

Raamplan Artsopleiding 2009

Raamplan Artsopleiding 2009 Raamplan Artsopleiding 2009 Prof. dr. Roland Laan UMC St Radboud Nijmegen Onderwerpen - Historie en Doel - Student wordt Arts; wordt Specialist - Rollen en competenties - Kennis, vaardigheden en attitudes

Nadere informatie

Toetsingsvragen Basispakket

Toetsingsvragen Basispakket Toetsingsvragen Basispakket I. De vier wezensdelen van de mens (Rudolf Steiner/antroposofie) 1) B) Welke wezensdelen vinden we volgens Rudolf Steiner terug bij: mineralen, planten, dieren en mensen. 2)

Nadere informatie

Personalized Medicine en Inwikkeling

Personalized Medicine en Inwikkeling Personalized Medicine en Inwikkeling Dr. Victor Kouratovsky Specialismegroep Culturele Psychiatrie Dagen van de Inhoud Parnassiagroep 5 oktober 2017 Vraagstellingen Hoe behandelingen per cliënt aan te

Nadere informatie

Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1

Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 ICF 2 staat voor International Classification of Functioning, Disability and Health en is een classificatiesysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Nadere informatie

Opleidingscurriculum. Klinische Psychoneuroimmunologie. Jaar 1 & 2

Opleidingscurriculum. Klinische Psychoneuroimmunologie. Jaar 1 & 2 Opleidingscurriculum Klinische Psychoneuroimmunologie Jaar 1 & 2 1. Organisatie... 4 2. Algemene informatie over de opleiding... 5 2.1 Toelatingseisen... 5 2.2 Doelgroep... 5 2.3 Taalgebruik in de lessen...

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/47897 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: He, M. Title: Systems diagnosis of chronic diseases, explored by metabolomics

Nadere informatie

Stemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel

Stemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Stemmingsstoornissen Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Inhoud 1. Casus Mark 2. De context: psychiatriebij mensenmet eenvb 3. Stemmingsstoornissen

Nadere informatie

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen)

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen) 1 International Classification of Functioning, Disability and Health Het ICF-Schema ICF staat voor; International Classification of Functioning, Disability and Health. Het ICF-schema biedt een internationaal

Nadere informatie

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,

Nadere informatie

Onderwerpen die aan de orde komen tijdens de Registeropleiding Medische- Pyschosociale Basisvakken SHO 47 ECTS:

Onderwerpen die aan de orde komen tijdens de Registeropleiding Medische- Pyschosociale Basisvakken SHO 47 ECTS: Onderwerpen die aan de orde komen tijdens de Registeropleiding Medische- Pyschosociale Basisvakken SHO 47 ECTS: Bij start op 10 maart 2017 College 1: Algemene basiskennis, begrippen, rechten en plichten,

Nadere informatie

CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN

CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN P R O F. D R. I G N A A S D E V I S C H Medische Filosofie en Ethiek Departement Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Universiteit Gent VRAAGSTELLING CONGRES

Nadere informatie

Medische technieken. Maar dat is toch niet nieuw? Wat is. gebruiken voor verbetering. Mensverbetering

Medische technieken. Maar dat is toch niet nieuw? Wat is. gebruiken voor verbetering. Mensverbetering A1 Van verandering van de natuur naar verandering van het lichaam Wat is mens? A2 Medische technieken A3 gebruiken voor Maar dat is toch niet nieuw? A4 Sinds mensenheugenis zijn wij bezig de wereld om

Nadere informatie

1 Introductie. 1.1 De actualiteit van depressieve stoornissen

1 Introductie. 1.1 De actualiteit van depressieve stoornissen Dit hoofdstuk geeft in vogelvlucht een overzicht van de belangrijkste elementen van dit boek. Allereerst wordt ingegaan op de hoge prevalentie van depressieve stoornissen. Dan volgt een bespreking van

Nadere informatie

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE PROF DR DIRK DE WACHTER UPC KULEUVEN CC HET PERRON, IEPER, 03/12/14 PSYCHOSE? (DSM 5)? Wanen Hallucinaties Incoherentie Negatieve symptomen termen Schizofrenie? Paranoia Schizo-affectieve

Nadere informatie

Dokter, ik heb kanker..

Dokter, ik heb kanker.. Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut

Nadere informatie

Centrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor

Centrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor Centrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor Modules Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor 1. Psychologie en Psychopathologie 2. Sociale psychologie

Nadere informatie

Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt

Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt Hilde Maris 4 TherapieWijzer Een woordje uitleg... 9 1. De geschiedenis van granen... 13 1.1. Tarwe is genetisch

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008

Nadere informatie

Homo sapiens, een superorganisme

Homo sapiens, een superorganisme HET SEROTONERGE SYSTEEM IS ESSENTIEEL VOOR DE EMOTIONELE ACTIVITEIT EN STOORNISSEN VAN DIT SYSTEEM ZIJN STERK GEASSOCIEERD MET DEPRESSIE EN NEURODEGENERATIE 12 ORTHOFYTO april 2018 Door: Dr. Leo Pruimboom

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie Een succesvolle psychotherapie voor diverse emotionele stoornissen en problemen Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is Cognitieve Gedragstherapie? Cognitieve gedragstherapie

Nadere informatie

Signaal Symptoom Stoornis Wat is er aan de hand? Een proeve van synthese. Symposium Society of Psychosomatic Medicine

Signaal Symptoom Stoornis Wat is er aan de hand? Een proeve van synthese. Symposium Society of Psychosomatic Medicine Signaal Symptoom Stoornis Wat is er aan de hand? Een proeve van synthese Symposium Society of Psychosomatic Medicine 13.3.2015 Prof. dr. Dirk Vogelaers Dienst algemene inwendige ziekten Universitair Ziekenhuis

Nadere informatie

Oncologische revalidatie

Oncologische revalidatie Oncologische revalidatie Psycho-educatie Titia Dergent - Klinisch psycholoog ZNA Middelheim Wie ben ik? Definitie specifieke, persoonlijke informatieverstrekking informatief + emotiegericht individueel

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Fga voor je gezondheid, zorg voor lichaam en geest. ascia therapie

Fga voor je gezondheid, zorg voor lichaam en geest. ascia therapie Fga voor je gezondheid, zorg voor lichaam en geest ascia therapie WAT IS FASCIA? Fascia, synoniem voor bindweefsel, is een orgaan dat overal in ons lichaam aanwezig is. Het werd lang beschouwd als nutteloos

Nadere informatie

2 SYSTEMEN IN 1 HOOFD

2 SYSTEMEN IN 1 HOOFD 2 SYSTEMEN IN 1 HOOFD Dr. Eva Debusscher Psychiater Eenheid Ontwenning dr. Céline Hinnekens Doctor in de psychologie; Psycholoog Eenheid Ontwenning INTRODUCTIE INTRODUCTIE INTRODUCTIE INTRODUCTIE OVERZICHT

Nadere informatie

de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg

de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg Philippe Delespaul Symposium: Psychische Gezondheid in Context Opvoedpoli/Pakhuis de Zwijger, Amsterdam, 10 oktober 2017 disclaimer ik heb niet de waarheid

Nadere informatie

Discussion Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae

Discussion Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae chapter 7 Discussion Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae 140 chapter 7 SAMENVATTING De bipolaire stoornis (of manisch-depressieve stoornis) is een stemmingsstoornis waarin episodes van (hypo)manie

Nadere informatie

Positieve gezondheid. Mini-symposium 31 maart 2017

Positieve gezondheid. Mini-symposium 31 maart 2017 Positieve gezondheid Mini-symposium 31 maart 2017 Inhoud Positieve gezondheid Wat voegt het toe? Methoden en interventies De rol van de Gezondheidspsycholoog Interventies in de praktijk: positieve Positieve

Nadere informatie

Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis

Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. En welke behandelmethode wordt gebruikt. Stap 1-5 zijn de standaard modules, voor

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Na de Master Practitioner kun je verder ontwikkelen tijdens de master classes NLP bij likewise Academy for NLP & Coaching

Na de Master Practitioner kun je verder ontwikkelen tijdens de master classes NLP bij likewise Academy for NLP & Coaching Na de Master Practitioner kun je verder ontwikkelen tijdens de master classes NLP bij likewise Academy for NLP & Coaching Vijf master classes Er zijn 5 master classes van 3 dagen, waarin menselijke ontwikkeling

Nadere informatie

Slaapproblemen en vermoeidheid bij een neurologische aandoening

Slaapproblemen en vermoeidheid bij een neurologische aandoening Slaapproblemen en vermoeidheid bij een neurologische aandoening Annelies Dalman, neuroloog Jaarvergadering CVA, MS en Parkinson 4 april 2016 Slaap en vermoeidheid Inleiding Slaap Vermoeidheid MS en slaap

Nadere informatie

Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie

Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie 16 juni 2016 Margriet Gordijn, vak therapeut beeldend / hoofd afdeling Creatieve Therapie Eveline

Nadere informatie

Hart voor de Zorg Programma. Hartcoherentie training voor zorgverleners

Hart voor de Zorg Programma. Hartcoherentie training voor zorgverleners Hart voor de Zorg Programma Hartcoherentie training voor zorgverleners HeartMath Hart voor de Zorg Programma De hedendaagse hectische, steeds veranderende en veeleisende zorgomgeving vraagt veel energie

Nadere informatie

De kracht van WELZIJN OP RECEPT

De kracht van WELZIJN OP RECEPT De kracht van WELZIJN OP RECEPT Welzijn op recept Leiden, 6 maart 2018 Jan Auke Walburg 06-03-2018 1 WELZIJN OP RECEPT 1. Bezien vanuit positieve gezondheid en positieve psychologie 2. Ontwikkeling en

Nadere informatie

ECIWO GENEESKUNDE SPECIALISTEN TRAINING CURSUS 2016-2018

ECIWO GENEESKUNDE SPECIALISTEN TRAINING CURSUS 2016-2018 ECIWO GENEESKUNDE SPECIALISTEN TRAINING CURSUS 2016-2018 WELKOM Het is met veel plezier en een grote eer voor ons om U deze informatie over de aankomende ECIWO Geneeskunde Specialisten Training (EGST-4)

Nadere informatie

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus Werken aan veerkracht in het onderwijs Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus VEERKRACHT Wat is het? Veerkrachtig? Aanpassing/ Functioneren

Nadere informatie

VOELEN WAT ER GEBEURT EEN KENNISMAKING MET ANTONIO DAMASIO

VOELEN WAT ER GEBEURT EEN KENNISMAKING MET ANTONIO DAMASIO VOELEN WAT ER GEBEURT EEN KENNISMAKING MET ANTONIO DAMASIO Descartes error [1994] Dit is de vergissing van Descartes: de onoverbrugbare scheiding tussen lichaam en geest ( ); de suggestie dat het vermogen

Nadere informatie

Samenvatting leerstof Geriatrie opleiding

Samenvatting leerstof Geriatrie opleiding Samenvatting leerstof Geriatrie opleiding Klinisch redeneren doen we in feite al heel lang. VUmc Amstel Academie heeft hiervoor een systematiek ontwikkeld, klinisch redeneren in 6 stappen, om gedetailleerd

Nadere informatie

Wetenschap en CVS/ME 7 mei 2017 Joris Vernooij Internist. Vermoeidheid&PijnCentrum

Wetenschap en CVS/ME 7 mei 2017 Joris Vernooij Internist. Vermoeidheid&PijnCentrum Wetenschap en CVS/ME 7 mei 2017 Joris Vernooij Internist Vermoeidheid&PijnCentrum Salaris Belangen Vermoeidheid en Pijncentrum Vitamine B12 kliniek Farmaceuten Subsidie Oorzaak en gevolg Wetenschap Oorzaak

Nadere informatie

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Congres Moderne Dementiezorg Sessie Vroegsignalering en diagnosestelling 28 november 2011 Prof. dr. Philip Scheltens Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum

Nadere informatie

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test

Nadere informatie

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling

Nadere informatie

Stress op het werk. De relatie tussen veerkracht, gezondheid, ziekte en stress. volgens de klinische psycho-neuro-immunologie (kpni) door.

Stress op het werk. De relatie tussen veerkracht, gezondheid, ziekte en stress. volgens de klinische psycho-neuro-immunologie (kpni) door. Stress op het werk De relatie tussen veerkracht, gezondheid, ziekte en stress volgens de klinische psycho-neuro-immunologie (kpni) door Erik Schut Erik Schut Opleiding Fysiotherapie (1985) Acupunctuur

Nadere informatie