Workshop. Leerkrachtvaardigheden. Jan Kuipers

Transcriptie

1 Workshop Leerkrachtvaardigheden Jan Kuipers 1

2 Colofon Cedin experts in het ontwikkelen van talent in onderwijs Wij zijn een innovatief onderwijsadviesbureau dat sterk is in begeleiding en advisering op het gebied van onderwijs in de breedste zin. Cedin ondersteunt scholen, instellingen, gemeenten, ouders en kinderen bij leer- en ontwikkelvraagstukken. Als adviesorganisatie voor het onderwijs leveren wij een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen. We zijn er voor professionals, ook voor ouders, maar in de eerste plaats voor kinderen. Jan Kuipers is als gespecialiseerd senior onderwijsadviseur in dienst van Cedin. In zijn dagelijkse praktijk begeleidt hij leerkrachten bij het werken met (hoog)begaafde leerlingen en traint hij schoolteams op het gebied van (hoog)begaafdheid. Hij heeft de opleiding specialist excellent talent en (hoog)begaafdheid en de cursus coördinator (hoog)begaafdheid ontwikkeld. Tevens verzorgt hij lezingen en workshops op studiedagen. Jan Kuipers is medeauteur van SIDI 3 protocol, een protocol voor signalering en diagnostiek Attent op Talent Ideeënmap hoogbegaafde leerlingen in het voortgezet onderwijs Handboek hoogbegaafdheid Tevens is hij auteur van (Hoog)begaafdheid, Kwaliteit in beleid, een programma voor beleidsontwikkeling (hoog)begaafde leerlingen in het primair onderwijs Levelwerk, een leerlijn voor intelligente en (hoog)begaafde leerlingen in het primair onderwijs De kracht in jezelf, een hulpprogramma voor leren leren en onderpresteren Levelspel, een programma voor een beredeneerd aanbod voor groep 1 en 2 De productgroep excellent talent en (hoog)begaafdheid bestaat uit Sherril Woldberg, Marieke Pot, Jiska van Hall en Jan Kuipers. Lavendelheide PD Drachten Tel.: Mail: j.kuipers@cedin.nl Site: JK. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of openbaar worden gemaakt. Het is uitsluitend bedoeld als cursusmateriaal. 2

3 Korte presentatie 3

4 4

5 Wat vraagt dit van de leerkracht Onderbouw/middenbouw/bovenbouw Onderdeel Feitelijke situatie Actie ondernemen? Kennis, inclusieve intentie: In hoeverre is de benodigde kennis over deze kinderen adequaat op orde? Op welke wijze is de inclusieve intentie in een beleidsplan weergegeven? Beleid: Is er een vastgesteld beleidsplan? Zijn alle leerkrachten op de hoogte van de inhoud van het beleidsplan? Is dit beleidsplan vertaald naar de eigen schoolsituatie? Pedagogisch didactisch, vormen van begeleiding: Op welke wijze krijgen deze kinderen maatwerk in begeleiding? Professionaliteit in De kwaliteit van waarnemen/signaleren De kwaliteit om de leerbehoefte in kaart te brengen De kwaliteit van een planmatige passende inhoud en begeleiding De kwaliteit van mogelijke passende ondersteuning door specialisten De kwaliteit van de contacten met ouders 5

6 Onderbouw/middenbouw/bovenbouw Onderdeel Feitelijke situatie Actie ondernemen? Wijze van signaleren, transparant en eenduidig: Op welk wijze worden talentvolle kinderen in kaart gebracht? Hoe wordt de specifieke onderwijsbehoefte in kaart gebracht? Organisatie in de klas: Differentiatiemogelijkheden Op welke wijze wordt de specifieke aandacht voor deze leerlingen organisatorisch geregeld? Inhoudelijk, passende materialen: Welke leermiddelen en activiteiten worden structureel voor deze kinderen aangeboden? Opbrengsten: Hoe wordt de inzet en de resultaten van deze leerlingen adequaat gevolgd, ook met betrekking tot het verrijkingswerk Hoe worden de geleverde prestaties zichtbaar gemaakt en beoordeeld? Communicatie met ouders Op welke wijze is de ouderbetrokkenheid geregeld, hoe vindt de informatie voorziening plaats? Vragen Handige tips en tops 6

7 Bijlagen: SiDi 3 7

8 Jaarlijkse signalering 1-2 Formulier 1.B./ 1-2 U vult deze lijst in oktober in voor alle leerlingen in uw groep. U vult alleen die kenmerken in die op een leerling van toepassing zijn. U start met deel 1. Deel 1: De ontwikkelingsvoorsprong op de leeraspecten 12. Heeft oog voor detail. 11. Kan moeilijke puzzels en spelletjes maken. 10. Heeft interesse in cijfers en letters. 9. Kan hoeveelheden overzien en telt tot ca Onderzoekt en experimenteert graag. Leeraspecten 7. Heeft rijke fantasie. 6. Heeft goed geheugen. 5. Is nieuwsgierig, stelt veel vragen. 4. Heeft bijzonder gevoel voor humor. 3. Maakt lange zinnen. Groepsoverzicht Signalering ontwikkelingsvoorsprong 2.Gebruikt veel moeilijke woorden. 1. Kan logisch denken en ziet verbanden die veel kinderen niet zien. Datum: Leerkracht: Groep: Geef aan met: Is normaal aanwezig Is sterk aanwezig Onvoldoende zicht op/twijfelachtig Bij leerlingen met 5 of meer scores sterk aanwezig of twijfel kunt u doorgaan naar deel Figuur

9 Jaarlijkse signalering 3-8 Formulier 1.B./ 3-8 U vult deze lijst in oktober in voor alle leerlingen in uw groep. U vult alleen die kenmerken in die op een leerling van toepassing zijn. U start met deel 1. Deel 1: De ontwikkelingsvoorsprong op de leeraspecten 12. Kan grote denkstappen maken. 11. Is geestelijk vroegrijp. Leeraspecten 10. Denkt buiten reguliere kaders. 9. Heeft een grote woordenschat. 8. Heeft grote parate kennis, kan over veel zaken meepraten. 7. Heeft een scherp opmerkingsvermogen. 6. Heeft een goed geheugen. 5. Is nieuwsgierig, stelt veel vragen. 4. Heeft een bijzonder gevoel voor humor. 3. Is creatief in bedenken en oplossen van vraagstukken. 2.Heeft een grote en diepgaande interesse. 1. Is snel van begrip. Groepsoverzicht Signalering ontwikkelingsvoorsprong Datum: Leerkracht: Groep: Geef aan met: Is normaal aanwezig Is sterk aanwezig Onvoldoende zicht op/twijfelachtig? Bij leerlingen met 5 of meer scores sterk aanwezig of twijfel kunt u doorgaan naar deel Figuur

10 VOORBEELD Groepsplan. groep: Leerstofgebied/Onderdeel: Leerkracht(en) Periode: januari /juni 2016 Datum: 5 Rekenen Groepen/leerlingen Aanleiding tot actie groep I/II meerwerk reguliere leerstof + verrijking zelfstandig -Cito Score I (M5) Doel CITO I (E5) Wie doet wat wanneer Materialen, methodes middelen Licht compacten en verr. werk methode Evaluatie/datum hoogwerk Subgroep I+ Peter, Karin en Annelies -Doortoets 6 maanden Score I/II (E5 -SiDi 3: indicatie van hoge intelligentie en/of (hoge)begaafdheid -Leren omgaan met tegenslag en fouten maken (perfectionisme) (Annelies) -Leren omgaan met discipline en doorzetten (Karin Peter) Groepsleerkracht en leerlingcoach -Elke week een coachingsmoment, waarin doelen worden besproken en bijgesteld. -Vóór elke vakantie een evaluatiemoment -Methode compacten volgens routeboekje SLO -verrijkende leerlijn uit Levelwerk, Level 3, blok 3 t/m 5 Vóór elkevakantie met leerlingen. Bijstelling van doelen. groep II/III reguliere leerstof gemiddelde groepsniveau. (zelfstandig) groep III/IV reguliere leerstof + verlengde instructie herhaling extra zorg groep eigen leerlijn 10

11 11

12 Meerwerk en Hoogwerk in Handelingsgericht Werken 1a. Meerwerk Waarnemen Signaleren Diagnose Onderwijsbehoefte in groepsplan 1b. Hoogwerk Uitvoering Tijdig bijstellen Onderwijsbehoefte in individueel plan 1c. Hoogwerk Evaluatie - resultaten Uitwerking HGW Type Compact richtlijn Aanvullende lijn Soort werk Aandachtspunt 1a.: Meerwerk Cito I of II Dóórtoets +6 mnd. Cito II of III Ca. 15 % 1b.: Hoogwerk SiDi 3 indicatie CITO I Dóórtoets + 6 mnd: I of hoge II Ca 10 % 1c.: Hoogwerkmet aanvullende ondersteuning -SiDi 3 indicatie en/of -Psychologisch onderzoek -CITO: wisselend Ca. 1½ % Beperkte instructie en licht compacten in verwerking Stevig compacten in instructie en verwerking Extra werk op één of meer vakgebieden Structurele verrijking Maatwerk in compacten en verrijken Pluswerk uit de methode Kieskast Hoogwerk Levelwerk (Onderdelen uit) Hoogwerk Levelwerk Kwaliteit van meerwerk Tempo Vrijblijvendheid Doorbreken van aangeleerde luiheid Aandacht voor mentale veerkracht, metacognitie en leerstrategieën Onderpresteren Faalgevoel/angst Sociale belemmeringen Cedin

13 Levelspel Cedin

14 Highlights Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong vragen om een specifieke begeleiding. Veel slimme kleuters lopen al vast in de eerste twee jaren van het basisonderwijs vast. Als het kind niet op het juiste niveau aangesproken wordt, zal het niet door de taak gemotiveerd raken en zal de taakgerichtheid achterwege blijven. Als uitdagende taken in de klas aanwezig zijn, hoeft dit niet automatisch te betekenen, dat het kind deze taken uit zichzelf pakt. De leerling wordt uitgenodigd zijn comfortzone te verlaten en de stap te zetten naar de zone van de naaste ontwikkeling. Om deze leerlingen te stimuleren een werkelijke inspanning te leveren is het wenselijk dat de aangeboden opdrachten het niveau van de leerling overstijgen, zodanig dat het kind leert om op zijn tenen te lopen. Bij de uitspraak moeilijk moet is de gedachte: Stimuleer, lok uit en stel verplicht. Houd het in de benadering echter wat luchtig en laat zien dat het een vanzelfsprekende activiteit voor deze kinderen hoort te zijn, dus voorkom dat het te zwaar op de hand wordt. Levelspel zet in op hoger niveau dan dat van de gemiddelde kleuter, zodat er mogelijkheden tot leren leren gecreëerd worden. Slimme kleuters leren door Levelkids om te gaan met moeilijke stof, met oefenen, met dóórzetten, met falen en met tegenslag, kortom de vaardigheden die nodig zijn om het leren te leren. Het is een misvatting te denken dat slimme kleuters Levelspel zonder hulp en begeleiding kunnen maken, ook zij hebben instructie en begeleiding nodig. Indien het aangeboden niveau te simpel blijkt te zijn, kunt u de eerste opdrachtkaartjes overslaan en op een hoger niveau starten. U hoeft niet de volgorde van het boek aan te houden. Met de aanschaf van Levelspelhebt u niet de gehele reikwijdte van een beredeneerd aanbod voor kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong in uw school. Naast Levelspel kunt u variaties aanbrengen in de werkjes binnen een thema en het geven van open opdrachten, gekoppeld aan de interesse van de leerling. De opdrachten uit Levelspel kunnen heel goed worden meegenomen naar groep 3. U hebt in groep 3 dan de mogelijkheid om kinderen, die al wel voor lopen in het aanvankelijke proces van lezen en rekenen, een aanvullend aanbod te bieden, vooral in het eerste halfjaar. Op deze wijze kunt u langzamerhand een overgang Cedin

15 Een lesaanbod voor groep 1 2 Een kleuter met een sterke ontwikkelingsvoorsprong beheerst het basisaanbod van de groep al voor een groot deel. Bij een dergelijk gemiddeld leeraanbod is er daardoor geen sprake van een zone van de naaste ontwikkeling, het aanbod is in deze gevallen zelfs ondermaats te noemen. In zo n situatie vindt er immers geen leren plaats in de zin van de overgang van de feitelijke naar de gewenste situatie. Bovendien leren kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong sneller en anders dan gemiddeld begaafde en zwakkere kinderen. Met een brede interesse, een sterk geheugen en een hoge intelligentie is de kleuter in staat om grotere leerstappen te maken en sneller te leren. De zone van de naaste ontwikkeling ligt daarom niet alleen verder weg verder weg in vergelijking met een gemiddelde kleuter, de leerstappen die een kleuter met een ontwikkelingsvoorsprong maakt zijn ook nog eens groter dan bij een gemiddelde of een wat zwakkere kleuter. Tips voor leerkrachtgedrag 1. Het werkgesprek, maak gebruik van de dialoog om de monoloog aan te leren. De leerkracht kan, in het kader van het eerder genoemde gedragsregulerend denken, het kind leren deze zelfreguleringsfunctie, de monoloog, toe te passen. Daarbij kun je gebruik maken van het werkgesprek. Dit werkgesprek kan zowel individueel als in een groep (bijvoorbeeld in de kring) worden gevoerd. Fasen in het werkgesprek : Vooruitkijken/ voor het werken of spelen: Het kind vertelt in woorden of met gebaren wat het wil gaan doen. Stimuleer kinderen om een plan te maken door wat en hoe vragen te stellen. Ga in op de antwoorden en vraag dóór. Tijdens het werken of spelen: Het kind voert zijn plannen uit en, alleen of samen met anderen. Praat met het kind om deze activiteiten te ondersteunen. Pas je in gesprekken aan het niveau van de kinderen aan. Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong hebben een ander woordgebruik en maken andere en grotere denkstappen. Stel vragen over wat het kind denkt. Cedin

16 Terugkijken: Het kind denkt na over wat hij heeft gedaan en praat daarover met anderen. Nodig kinderen uit om te vertellen wat ze hebben gedaan. Sluit aan bij de opmerkingen die de kinderen maken. Maak een opmerking over wat je een kind hebt zien doen. Stel open vragen. Vul de verhalen van de kinderen aan met observaties en opmerkingen Laat ook andere kinderen hun zegje doen en steun alle kinderen, ook al zijn ze het niet met elkaar eens. 2. Het stimuleren van de durf Een voorbeeld: Een vader is met zijn dochtertje, een kleuter van vier aan het wandelen. Ze komen langs een klimrek en het meisje wordt gelokt door de mooie kleuren. Zij wil gaan klimmen. Vader zegt: Doe je wel heel voorzichtig, want als je valt doet het pijn. Het meisje ziet de zorgelijke ogen van haar vader en besluit na twee treden om te stoppen. Ze steekt haar handje uit en de vader pakt haar van het toestel. Papa blij, want hij heeft zijn kleine meid gered van een valpartij. De volgende dag komt het meisje met moeder langs hetzelfde klimrek. Opnieuw lokt het toestel en gaat het meisje een klimpoging wagen. Moeder ziet haar kind klimmen en zegt: Probeer het maar, volgens mij kun je het wel. Na nog enkele waarderende woorden klimt het meisje veilig naar boven en naar beneden. Stralend rent de kleine meid naar mama. Uit dit voorbeeld blijkt dat kinderen zich heel gauw voegen naar het verwachtingspatroon van de opvoeder. De vader geeft een vorm van negatieve feedback (Hij zegt: Pas op want je kunt vallen, hij denkt: dit komt vast niet goed, ik vertrouw het (jou) niet. ) De moeder geeft positieve feedback (Ze zegt: Probeer het maar, ze denkt: Ik heb vertrouwen in jou. ) 3. Nog meer over feedback geven Goed zo zou wel eens het meest gehoorde compliment in onze samenleving kunnen zijn: we horen het op school, thuis en ook op het werk. Vaak blijft bij dit compliment een toelichting achterwege. Het is slechts een vage beloning voor iets dat tot een goed einde is gebracht. Er schuilt hierbij een addertje onder het gras. Het compliment daagt ons uit om het volgende keer weer goed te doen en op het eerste gezicht is daar niets op tegen. Echter, wanneer het goed willen doen als overheersend principe gaat werken, dan kan dat tot heel behoudende keuzes leiden. We doen immers iets goed wat we al beheersen. Zo ontwikkelen we ons langzamerhand tot presteerders. Om te leren moeten we ons echter ontwikkelen tot leerders. En daarvoor moeten we juist onzekerheden opzoeken en uitdagingen aangaan. Wie wil leren, kiest eerder voor de uitdaging dan voor het uitblinken. Goed leren en goed presteren gaan dan ook niet altijd hand in hand. Je ontwikkelt veerkracht door de uitdaging aan te gaan, te leren van je fouten. Wanneer je nooit fouten maakt, raak je gauw van slag wanneer dat een keer wel gebeurt. Veiligheid, ondersteuning en beloning zijn belangrijk voor de ontwikkeling van ons zelfvertrouwen. Maar terughoudendheid en aanmoediging om fouten te maken zijn nodig om leerkansen te zien en uitdagingen aan te gaan. Leren is niet alleen een kwestie van goed presteren. Om ons leervermogen op te bouwen, moeten we juist situaties opzoeken, waarbij we minder zeker zijn van een goede prestatie. Cedin

17 Dus: Help de leerling te kiezen voor uitdagingen in plaats van uitblinken. Leer de leerling fouten te durven maken. Wissel veiligheid en ondersteuning af met terughoudendheid en aanmoediging om fouten te maken. Wissel procesfeedback af met productfeedback. Bemoedig de poging en het proces en niet louter en alleen het resultaat. Ik zie dat je hard werkt is beter dan Wat heb je dat goed gedaan. Inhoudelijke tips 4. Moeilijke taken uit de kast-levelspel Schaf moeilijke puzzels en materialen aan. Kinderen worden van tijd tot tijd verplicht deze extra moeilijke opdrachten te maken. Dat kan via het planbord met een aparte kolom voor M werk. Je kunt het bestaande materiaal soms op eenvoudige wijze moeilijker maken: Twee legpuzzels door elkaar gooien, of maak een puzzel op de kop (met de achterkant boven). Het is handig om deze puzzels en andere materialen in een aparte kast op te bergen, bijvoorbeeld de M ( van moeilijk)- kast of de Marmottenkast. Het hoort vervolgens heel gewoon te zijn dat leerlingen verplicht uit deze kast gaan werken én dat ze zelf kiezen om uit deze kast te werken. Je kunt van tijd tot tijd ook een opdracht uit de kast halen en deze met een leerling gaan uitvoeren, maak daarbij gebruik van het werkgesprek. 5.Hoeken met opdrachten De hoeken voorzien van opdrachtkaarten: Bijvoorbeeld in de bouwhoek opdrachtkaarten ophangen van een kasteel, een huis, en toren, een brug, en trein, een schip enz. Wanneer een bepaalde kaart voorhangt, moet dát onderwerpt gebouwd worden. In de poppenhoek kun je kaartjes maken, (met een touwtje) van de personen /rollen die kinderen moeten spelen. Kinderen hangen de desbetreffende kaart om hun nek en spelen deze rol. Bijvoorbeeld: de poppenhoek of huishoek is omgebouwd tot een winkel. De rollen die daarbij horen zijn: klant, vakkenvuller, caissière /kassier en eigenaar. Op deze wijze wordt er gerichter gespeeld en verhoogt de interactie. 6.Andere opdrachten bij thema s Binnen de thema s activiteiten bedenken op verschillende niveaus. Voorbeeld: Thema Dierendag. Activiteit voor alle leerlingen: knippen en plakken in het kader van dierendag. Voor gemiddelde en zwakkere kleuters: prikken of knippen, plakken en kleuren van dieren prikkaart dieren en kleuren. Voor kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong: Knip uit tijdschriften zoveel mogelijk dieren. Plak ze op in twee of meerdere categorieën: Dieren in de zee en dieren in het oerwoud, dieren op het ijs, tevens in een reeks van lichte dieren tot zware dieren. Ook kun je de namen van de dieren op de computer laten typen, uitprinten en erbij plakken. Je kunt op het takenbord/planbord deze activiteit inplannen voor de desbetreffende kleuters. Cedin

18 7.Vrije opdrachten binnen een thema Veel werkjes die gemaakt worden, zijn door de leerkracht bedacht en meestal ook als voorbeeld reeds door de leerkracht gemaakt. Kinderen moeten dit dan meestal namaken, waarbij van slimme kleuters vaak wat meer details wordt gevraagd. Laat kinderen zelf ideeën bedenken voor het maken van werkjes. Vraag bijvoorbeeld: Op welke wijze kunnen we een bloem maken(lente), of op weke wijze kunnen we de boot van sinterklaas maken? Kinderen kunnen dan hun eigen fantasie gebruiken, de werkstukken worden op deze wijze veel gevarieerder. Als je er een knipopdracht van wilt maken kun je zeggen: We gaan een knipwerk maken over dieren. Hoe kunnen we dat gaan doen? Maak hierbij gebruik van het werkgesprek. Wanneer kinderen niets kunnen bedenken vraag dan of ze er thuis eens over na willen denken, je komt er dan de volgende dag op terug. 8. Mooie kijk- en leesboeken in de leeshoek Leg in de klassenbibliotheek of leeshoek mooie prentenboeken, kijkboeken over dieren, bergen, treinen en vliegtuigen, een atlas met mooie foto s, kijkboeken over woestijnen enz. Ook een encyclopedie past in een leeshoek. Slimme kleuters vinden het prachtig om deze boeken te lezen en er over te praten. Ze kunnen er vervolgens ook werkstukjes en tekeningen over maken en presenteren in de groep. In een leeshoek met alleen kleuterboeken zijn slimme kleuters gauw uitgekeken. 9.Een taal/lees- en rekenhoek Het hoort gewoon te zijn dat kleuters met taal/lees- en rekenactiviteiten aan de slag kunnen gaan. Deze spullen horen standaard in een klas te staan. Op internet, is veel informatie vinden over de inrichting van dergelijke hoeken/werkplekken. Cedin

19 Levelwerk Levelwerk: een uitdaging voor slimme leerlingen. Levelwerk geeft een antwoord op de wijze waarop intelligente en (hoog)begaafde leerlingen graag leren: met afwisseling, open en gesloten opdrachten. Met levelwerk ligt de lat hoog: er valt echt iets te leren. Levelwerk stimuleert de ambitie van leerlingen. Levelwerk heeft aandacht voor leerstrategieën, discipline en doorzettingsvermogen. Levelwerk: ook voor creatieve opdrachten. Levelwerk biedt passend onderwijs voor slimme kinderen. Cedin

20 INLEIDING EN VERANTWOORDING Wat is levelwerk? Levelwerk is een leerlijn voor intelligente en (hoog)begaafde leerlingen in het basisonderwijs. Met de aanschaf van Levelwerk hebt u voor deze leerlingen een passend leerstofaanbod in uw eigen school. Recente ontwikkelen tonen aan dat er speciale scholen voor (hoog)begaafde leerlingen worden opgericht. Waar deze scholen kiezen voor segregatie, streeft u met de aanschaf van Levelwerk naar integratie, de (hoog)begaafde kinderen blijven op uw school. Levelwerk staat los van andere methodes. De leerling zit feitelijk op twee sporen te werken, een gecompacte basislijn en een aanvullende verrijkingslijn, Levelwerk. Levelwerk, zelfstandig of met begeleiding? Leren gaat begaafde leerlingen vaak gemakkelijk af, ze hoeven er nauwelijks moeite voor te doen. Verrijkingsstof is bedoeld om leerlingen te laten ervaren wat het is om op hun tenen te lopen, te ervaren dat leren niet vanzelf gaat. Bij leren hoort ook fouten maken, opnieuw proberen en doorzetten. Om deze reden moet de verrijkingsstof zó moeilijk zijn dat leerlingen zich echt moeten inspannen. Het is een misvatting te denken dat begaafde leerlingen verrijkende stof zonder hulp en begeleiding kunnen maken, ook zij hebben instructie en begeleiding nodig. De wijze van ondersteuning is echter wel anders. Waar met name de zwakkere leerlingen veel baat hebben bij een directe instructie is voor begaafde leerlingen een responsieve instructie aan te raden. Een belangrijk leerpunt voor (hoog)begaafde leerlingen is zelfregulatie (nadenken over het leren en de stappen die iemand moet zetten om kennis te verwerven, leren te leren). De leerling leert reflecteren op het eigen werken door planmatig na te denken over de te nemen leerstappen, hij wordt op deze wijze producent van zijn eigen leerstof en leerontwikkeling. De leerkracht krijgt in dit kader de rol van coach. Wat is de inhoud van Levelwerk? Levelwerk bestaat uit 7 levels, te gebruiken vanaf groep 3. In elk level zitten 5 blokken en elk blok loopt van vakantie tot vakantie, in totaal zijn er 35 blokken. In elk blok zitten 3 cellen: een cel taal/lezen, een cel rekenen en een cel allerlei, in totaal meer dan 240 opdrachten. De opdrachten zijn zo samengesteld dat er sprake is van afwisseling en structuur. Kiezen voor slechts één methode voor verrijking zal voor (hoog)begaafde leerlingen niet werken. Zij hebben juist baat bij afwisseling en van tijd tot tijd iets nieuws. Daarom is Levelwerk opgebouwd uit een rijk aanbod van diverse leermiddelen. Cedin

21 Voorbeeld: Level 1 Blok 1. Vanaf de zomervakantie tot de herfstvakantie Taal/lezen Taalmeesters, deel 1 Opdracht 1-9 Villa Alfabet, oranje Kies een boek + verwerkingsblad Rekenen Rekentijger, groep 3a Blz Kijk op: Groep 4, 5 en 6 Zoek een rekenspel en speel het Allerlei Nikitin, Musterwürfel, deel 1 Blz. B1 B 17 Bedenk zelf een patroon, teken en leg het. Magico 4, Je mag het spel vier keer spelen. kijk zelf hoe ver je komt. Blok 2. Vanaf de herfstvakantie tot de kerstvakantie Taal/lezen Plustaak taal/lezen, deel 3/4 Opdracht 1-10 Villa Alfabet, oranje Kies een boek + verwerkingsblad Rekenen Rekentijger, groep 3a Blz Kijk op: en zoek een reken puzzel. Allerlei Zoek een leuk gedicht op of schrijf zelf een leuk gedicht. Leer het uit je hoofd en draag het voor. De inhoud van Levelwerk bevat een afwisseling in opdrachten. Ondanks deze afwisseling is er sprake van een duidelijke opbouw en structuur. Door de blokken heen komen de onderdelen steeds terug. Met de keuze van de opdrachten is rekening gehouden met: de wijze waarop intelligente en (hoog)begaafde leerlingen graag leren, met variëteit, afwisseling, open en gesloten opdrachten. de mogelijkheid voor een eigen creatieve invulling. het niveau, de lat ligt hoog en er wordt gestreefd naar ambitie. het opdoen van ervaringen in het oefenen van leerstrategieën, het leren leren, discipline en doorzettingsvermogen. het versterken van de sociaal en emotionele vaardigheden in een heterogene setting. een afwisseling tussen schriftelijk werk en uitdagende puzzels. schema voor planning, feedback en rapportage. Cedin

22 Wat betekent Levelwerk in het kader van Passend Onderwijs? Levelwerk past binnen de ontwikkelingen van passend onderwijs en biedt een antwoord op het vaststellen van de onderwijsbehoefte. Immers, er kan met levels, blokken en cellen geschoven worden om op deze wijze de onderwijsbehoefte van elke leerling passend te maken. Level 7 is een uitlooplevel voor die kinderen die versneld door de levels zijn gegaan. Schema Leerlijnen Leerlijn 5 Leerlijn 4 Leerlijn 3 Leerlijn 2 Leerlijn % 5 10% Ca 70 % 5-10 % 2-5 % Leerlingen met een eigen leerlijn Leerlingen die met kleine aanpassingen binnen de methode kunnen blijven Leerlingen met een min of meer gemiddeld niveau. Leerlingen werken uit de methode. Leerlingen die Levelwerk maken, maar dan of op één terrein, of in beperkte mate. Leerlingen met een eigen leerlijn - Levelwerk Levelwerk is geschikt voor leerlingen die hoog scoren in leerlijn 1 en voor leerlingen in leerlijn 2. Cedin

23 Blok 1. Vanaf de zomervakantie tot de herfstvakantie Taal/lezen Taalmeesters, deel 1 Opdracht 1-9 Villa Alfabet, serie Oranje 1 Kies een boek + verwerkingsblad Levelwerk, level 1. Rekenen Rekentijger, deel 3A Blz Kijk op: Groep 4, 5 en 6 Zoek een rekenspel en speel het. Allerlei Nikitin 1, Musterwürfel Blz. B1 B17 Bedenk zelf een patroon, teken en leg het. Techniekset STEKUworld Maak 4 opdrachtkaarten. Blok 2 Vanaf de herfstvakantie tot de kerstvakantie Taal/lezen Plustaak Taal/Lezen, deel 3/4 Opdracht 1-10 Villa Alfabet, serie Oranje 1 Kies een boek + verwerkingsblad Woordenschat Fase 3 Opdracht 1-16 Rekenen Rekentijger, deel 3A Blz Kijk op: rekenweb/rekenmaar/leerlingen en zoek een rekenpuzzel. Allerlei Nikitin 3, Tangram Zoek 5 opdrachten uit. Zoek een leuk gedicht op of schrijf zelf een leuk gedicht. Leer het uit je hoofd en draag het zo mooi mogelijk voor. Blok 3 Vanaf de kerstvakantie tot de voorjaarsvakantie Taal/lezen Taalmeesters, deel 1 Opdracht Rekenen Rekentijger, deel 3A Blz Allerlei Nikitin 2, Uniwürfel Blz. 1-9 Kijk op: galgje/galgjemedium.htm Rekenmeesters, deel 1 Opdracht Techniekset STEKUworld Los 3 opdrachtkaarten op. Maak zelf een nieuw ontwerp. Volg deze stappen: bedenk wat je wilt maken, teken het, maak het en controleer of het klopt. 23

24 Blok 1 Vanaf de zomervakantie tot de herfstvakantie Taal/lezen Super Denkwerk, deel 1 Opdracht 1-5 Levelwerk, level 3. Rekenen Rekentijger, deel 5A Blz Allerlei Nikitin 2, Uniwürfel Blz Leeskrakers, deel 1 Kaart 1-5 Eten of gegeten worden: de voedselketen, deel B. Maak opdracht 1 27 Kijk op: Groep 4, 5 en 6 Zoek een rekenspel en speel het. Schrijf/teken een stripverhaal van minimaal 15 tekeningen. Onderwerp mag je zelf verzinnen. Let op: het moet echt een verhaal worden. Vraag je juf of meester of de strip in de schoolkrant mag. Blok 2 Vanaf de herfstvakantie tot de kerstvakantie Taal/lezen Super Denkwerk, deel 1 Opdracht 6-10 Rekenen Rekenmeesters, deel 3 Opdracht 5-15 Allerlei Techniekset Gigo Gear Go Maak opdracht 1 5. Villa Alfabet, serie Groen 4 Kies een boek + verwerkingsblad Leeskrakers, deel 1 Kaart 6-10 Rekenpuzzels 5 Blz Bereid een spreekbeurt voor of vraag je juf of meester. Denk goed na over de opbouw. Gebruik de spreekbeurtwijzer. Blok 3 Vanaf de kerstvakantie tot de voorjaarsvakantie Taal/lezen Taalmeesters, deel 3 Opdracht Leeskrakers, deel 1 Kaart Eten of gegeten worden: de voedselketen, deel B. Maak opdracht Rekenen Rekentijger, deel 5A Blz Rekentijger, deel 5B Blz. 1-6 Kijk op: Groep 4, 5 en 6 Zoek een rekenspel en speel het. Allerlei Nikitin 3, Tangram Zoek 5 opdrachten uit. In deze periode ben je 6 keer een half uur hulpjuf of -meester in groep 1 of 2. Enzovoort 24

25 25