1.Een te hoge EE. 2.Te veel regels; machtsstrijd i.p.v. therapie. Studiedag dubbel diagnose. Geboeid door complexiteit.

Transcriptie

1 Studiedag dubbel diagnose Geboeid door complexiteit 25 OKTOBER 2011 DUBBEL DIAGNOSE PATIËNTEN DE OUTLAWS VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG STEVE SERCU VALKUILEN VOOR DE HULPVERLENERS Expressed Emotion 1.Een te hoge EE = de affectieve attituden en gedragingen (verbaal en non-verbaal) t.o.v. de patiënt de mate van vijandigheid beschuldigen, beschouwen als controle hebbende over zijn problematiek de mate van emotionele overbetrokkenheid overbeschermen, overnemen de mate van kritiek combinatie van vijandigheid en emot. overbetrokkenheid die verder reikt dan de ziekte en gedrag van de patiënt; nl. gericht op de persoon van de patiënt 2.Te veel regels; machtsstrijd i.p.v. therapie Indiv. proces (zie valkuil 8) Veiligheid afdeling persoon terugval Gezond verstand

2 Gezond verstand Geen zwart-wit redeneren Bvb. goed bezig of slecht bezig, blijven of buiten behandelovereenkomst behandelcontract uit bed beleid sociale normen (petjes, voeten, ) Altijd in overleg en motiveren waarom Veiligheid Veiligheid afdeling: buitengrenzen! dealen relatie/intimiteit diefstal gebruik/bezit afdeling of domein agressie Veiligheid persoon/terugval uitgangsrestrictie i.f.v. terugval gebruik/high risk context verplichte uitgang i.f.v. - vermijdingsgedrag -praktische zaken (medicatie, juridisch, ) - therapie omzetten in real life Oorsprong en functie van gedrag 3.Een onjuiste kijk op gedragsproblemen Wat is het verband tussen polygebruik en gedragsproblemen? De kip of het ei -fenomeen Kan je spreken van verslavingsgedrag ( junkiesyndroom) of zijn de gedragsproblemen, net zoals het gebruik te begrijpen vanuit een disfunctioneel copingmechanisme om om te gaan met psychische problemen?! Vele polygebruikers hebben ook een as-ii stoornis Belangrijke vragen: Welke tekorten heeft de patiënt gekend in zijn kindertijd en zijn verdere levensloop? - stabiliteit/veiligheid/voorspelbaarheid - koestering/aandacht/bescherming - aanmoediging/bevestiging - leiding/structuur -vrijheid om emoties te uiten Welke schema s heeft de patiënt vanuit die tekorten ontwikkeld? (bvb. verlatingsangst/ minderwaardigheid/afhankelijkheid/veeleisendheid) Welke copingmechanismen heeft hij/zij ontwikkeld om met die tekorten om te gaan? 4.Rigiditeit versus creativiteit

3 Creativiteit Doe enkel wat je kunt/ blijf bij je leest Ervaring = therapeutische rugzak vullen Durf experimenteren! Wat voor de ene werkt, werkt niet noodzakelijk voor de ander 5.Niet kunnen omgaan met tegenoverdracht Patiënten hebben ook kennis en ervaring Tegenoverdracht = De persoonlijke gevoelens van de therapeut naar de cliënt toe. Deze gevoelens lijken aan de oppervlakte een reactie op het gedrag van de patiënt, maar houden voornamelijk verband met de eigen emotionele en psychologische voorgeschiedenis van de hulpverlener. Iedereen van ons kent tegenoverdracht! Tegenoverdracht voelen is niet de valkuil, wel het niet herkennen ervan en er niet mee kunnen omgaan. 6.Een te homogene teamsamenstelling versus diversiteit! Maak je tegenoverdracht bespreekbaar binnen je team Teamsamenstelling Persoonlijkheid en stijl (HORIZONTAAL)! Stel een team samen dat breed is zorgend directief kort op de bal tolerant sturend/structurerend eigen verantwoordelijkheden! Diversiteit moet verrijkend zijn, niet tegenwerkend Soms kan een collega iets beter dan jou Iedereen zijn/haar mening is even belangrijk Behandelfilosofie en beslissingscultuur (VERTICAAL) - vergaderen is meer dan praatbarak van meningen - voorzitter/afdelingshoofd/psychiater nemen uiteindelijke beslissing - beslissing wordt teambeslissing -onderhandelen met patiënt over beslissing moet kunnen binnen bepaalde grenzen - motiveer je beslissingen

4 Geen liefde 7.Geen liefde voor de polygebruiker Niet willen zorg dragen voor/begeleiden van Zich niet kunnen inleven Niet geloven in vooruitgang Geen geduld kunnen opbrengen Al snel het motiveren opgeven Denkpatronen zoals 'het is hun eigen fout', 'geen karakter', 'ze willen niet veranderen', 'verslaving is een ongeneeslijke ziekte, dus waarom behandelen',... Paniekvoetbal 8.Paniekvoetbal versus beredeneerd overleg = de regie verliezen Enkele voorbeelden: niet deelnemen aan therapie opdracht niet maken storend gedrag/grenzen aftasten herhaaldelijk gebruik negatieve groepssfeer! Neem geen beslissing vanuit de emotie van het moment Directe actie = motiveren/uitnodigen/brandjes blussen Beredeneerd overleg = op vaste momenten op pragmatische wijze alle aspecten van de behandeling en de persoon bekijken Bvb. 2X/week teamoverleg 1X/week plenaire vergadering 9.Verzuipen in negatief gedrag Nadeel: soms moeten patiënten enkele dagen wachten op een antwoord

5 Verzuipen in negatief gedrag Gefixeerd zijn op hetgeen fout loopt Termen zoals 'altijd', 'nooit', 'de laatste tijd', De (kleine) positieve dingen niet meer zien Negatief gedrag voorspellen Veel interpretaties i.p.v. observaties Hoe kan je dit voorkomen? Stel SMART behandeldoelen Sluit je doelen aan bij het motivationeel stadium waarin de patiënt zich bevindt Stel geen te hoge verwachtingen, denk in stapjes Applaudisseer voor elke kleine verandering Belonen in functie van de behandeldoelen Ken je patiënt (zijn interesses, hobby s, voorkeuren), geef ook hier aandacht aan Maak gebruik van empathische confrontatie Wees transparant Teamzorg 10. Te weinig teamzorg Belang van veiligheid binnen het team! Niet denken in termen van goed of fout Er zijn geen domme vragen Intervisie/ supervisie Opleiding/ training Leiding geven is ook het positieve benoemen Eilandcultuur 11. Eilandcultuur gezondheidszorg Te weinig communicatie tussen verschillende lijnen van gezondheidszorg. Zelden nazorg op teamvergadering. Patiënten gaan van de ene op de andere wachtlijst. Belangrijk om hiermee rekening te houden binnen residentieel werken. Eens ontslagen beginnen de wachtlijsten opnieuw Geen economische optie bedden leeg voor korte heropname

6 Kennistekort 12. Kennistekort Te weinig vertaling academische wereld naar werkvloer ntent&view=article&id=44&itemid=37# De 12 valkuilen op een rij: 1. Een te hoge EE 2. Te veel regels; machtsstrijd i.p.v. therapie 3. Een onjuiste kijk op gedragsproblemen 4. Rigiditeit versus creativiteit 5. Niet kunnen omgaan met tegenoverdracht 6. Een te homogene teamsamenstelling versus diversiteit 7. Geen liefde voor de polygebruiker 8. Paniekvoetbal versus beredeneerd overleg 9. Verzuipen in negatief gedrag 10. Te weinig teamzorg 11. Eilandcultuur 12. Kennistekort