Handreiking. Prenatale voorlichting, een nieuwe activiteit in opdracht van de gemeente
|
|
- Dina van de Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Handreiking Prenatale voorlichting, een nieuwe activiteit in opdracht van de gemeente
2 Prenatale voorlichting, een nieuwe activiteit in opdracht van de gemeente Gemeenten hebben de opdracht een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) tot stand te brengen. Het CJG heeft een doelgroep van kinderen en jongeren ( 9 maanden tot 23 jaar), en hun (aanstaande) ouders. Met prenatale voorlichting worden aanstaande ouders over zwangerschap, de bevalling en de periode daarna. De middelen hiervoor, die voorheen onderdeel uitmaakten van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), worden per 1 januari 2009 aan de gemeenten verstrekt via de Brede Doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG). Deze folder informeert u over de manier waarop een gemeente de regie kan voeren en de opdracht voor prenatale voorlichting kan formuleren. Wat is prenatale voorlichting? Goede en laagdrempelige prenatale voorlichting bereidt aanstaande ouders voor op wat komen gaat, wijst op mogelijke risico s en geeft informatie over instanties die zorg, hulp of ondersteuning kunnen bieden. Denkt u bijvoorbeeld aan: Themabijeenkomsten; Huisbezoeken gericht op individuele begeleiding en voorlichting van aanstaande ouders uit risicogroepen. Programma VoorZorg voor tienermoeders gericht op voorkomen van problemen Zwangerschapsgymnastiek Zwangerschapscursussen Zwangerschapsyoga Informatie via websites Onder meer de jeugdgezondheidszorg (door zorgorganisatie of GGD), kraamverzorgenden en/of verloskundigen, bieden momenteel, zelfstandig of in samenwerking met elkaar, prenatale voorlichting aan. De prenatale voorlichting die onder de verantwoordelijkheid van de gemeente valt, is aanvullend op de informatie en de voorlichting van de huisarts, de verloskundige of de gynaecoloog. Prenatale voorlichting moet dus niet verward worden met de informatie, voorlichting en advies die deze zorgverleners in individuele consulten geven. De consulten zijn erop gericht dat de zwangerschap normaal verloopt en bereiden de aanstaande ouders voor op de bevalling. Wat is het belang van prenatale voorlichting? Prenatale voorlichting werkt preventief. Als aanstaande ouders goed zijn en de weg naar hulp en ondersteuning weten te vinden, dan kunnen eventuele problemen voor het kind of het gezin worden voorkómen of in een vroegtijdig stadium worden onderkend en aangepakt. De kans op een goede start voor hun kinderen is dan zo groot mogelijk. Aanstaande ouders hebben veel vragen over de zwangerschap, de bevalling en de periode daarna. Goede prenatale voorlichting bereidt de aanstaande ouders voor op wat komen gaat en informeert hen over mogelijke risico s. Het maakt ook duidelijk waar zij naar toe kunnen voor zorg, hulp of ondersteuning. Een vroegtijdig contact met aanstaande ouders is daarbij van groot belang. Mogelijke problemen voor het (aanstaande) kind en het gezin kunnen dan in een vroeg stadium worden onderkend en aangepakt. Daarnaast kunnen aanstaande moeders, die elkaar tijdens de prenatale voorlichting leren kennen, zo een sociaal netwerk opbouwen waar ze anders minder de gelegenheid voor hebben. Met name voor aanstaande moeders bij wie sprake is van mogelijke risico s, is ondersteuning uit de naaste omgeving belangrijk bij het voorkomen en oplossen van latere problemen. Centrum Jeugd en Gezin pagina 2
3 Vrijwel alle aanstaande ouders die hun eerste kind verwachten, komen in contact met de huisarts, verloskundige of gynaecoloog in het kader van de reguliere zorgverlening, maar nog niet direct met het CJG. Het is van belang dat ouders voor en na de geboorte de weg naar het CJG weten te vinden. Het organiseren van de prenatale voorlichting door de gemeente vanuit het CJG in samenwerking met andere organisaties, kan daaraan bijdragen. Wat is de rol van de gemeente? U bent als gemeente opdrachtgever voor de prenatale voorlichting. In de regierol bewaakt u het proces en stuurt u op het eindresultaat. U let op de kwaliteit. Het gaat hierbij met name om het bereiken van de kwetsbare groepen en de mate waarin het aanbod aansluit op de vraag. U formuleert aan het begin een duidelijke opdracht en u controleert aan het eind op basis van concrete indicatoren. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn voorkomen dat partijen langs elkaar heen werken of dat bepaalde doelgroepen niet worden bereikt. Wat is verplicht? Zijn er wettelijke regels waaraan gemeenten zich moeten houden als zij prenatale voorlichting aanbieden? Gemeenten zijn thans (nog) niet wettelijk verplicht een bepaald aanbod aan prenatale voorlichting te doen. Het ministerie van VWS heeft wel het voornemen prenatale voorlichting als taak van de gemeente per 2011 vast te leggen in de wet Publieke Gezondheid. Er is geen sprake van verplichtende regelgeving die bepaalt welk aanbod de gemeente moet leveren. Er zijn geen verplichte of genormeerde activiteiten benoemd door de wetgever, maar de bekostiging van de activiteit is in het algemeen neergelegd bij de gemeenten. Dit blijkt uit de opname van de hiervoor bestemde middelen in de Brede Doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG). De gemeente kan zelf bepalen in welke mate en vorm invulling wordt gegeven aan de prenatale voorlichting. Het staat de gemeente vrij om de uitvoering van prenatale voorlichting daar te leggen waar ze dat nuttig vindt. De activiteiten die voorheen uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) konden worden gefinancierd mogen in dezelfde vorm worden voortgezet door de gemeente, maar dat hoeft niet. Er bestaan verschillende producten op het terrein van prenatale voorlichting waarvoor de gemeente opdracht kan geven. De gemeente heeft de vrijheid hiervoor een eigen beleid ontwikkelen. Hoe organiseert u prenatale voorlichting? Gemeenten zijn vrij om een op de lokale behoefte aansluitend aanbod van prenatale voorlichting vorm te geven. U mag dus zelf kiezen welke doelgroepen in aanmerking komen en welk aanbod u wilt doen. Hoe gaat u hierbij als gemeente te werk? Voor het formuleren van de opdracht voor het organiseren van prenatale voorlichting is het van belang de volgende onderdelen in te vullen: 1 U bepaalt de doelgroep U hebt een goed beeld nodig van de verschillende doelgroepen in uw gemeente. Gegevens over doelgroepen kunt u onder meer verkrijgen via (de afdeling epidemiologie van) uw GGD en zorgorganisaties JGZ 0-4 jaar. Ook de verloskundige praktijken kunnen informatie geven over de verschillende doelgroepen. Zijn er groepen in uw gemeente die extra aandacht verdienen? Zo ja, hoe zien deze eruit en hoe groot zijn deze? U kunt denken aan aanstaande ouders met een lage sociaaleconomische status, tienermoeders of aanstaande ouders uit migrantengroepen. U kunt er voor kiezen om de voorlichting vooral te richten op specifieke groepen, wijken of buurten. 2 U bepaalt het aanbod Als u hebt bepaald op welke doelgroepen u de prenatale voorlichting gaat richten, moet u vraag en aanbod bij elkaar brengen. De behoefte aan prenatale voorlichting verschilt per doelgroep. De ene aanstaande ouder heeft behoefte aan een cursus, terwijl de ander op zoek is naar contact en ondersteuning. Het aanbod kan collectief zijn (groepsvoorlichting) en/of individueel gericht (huisbezoeken). Ouders die niet goed op de hoogte zijn van de organisatie Centrum Jeugd en Gezin pagina 3
4 van de zorg in Nederland of die de Nederlandse taal niet goed beheersen, bereikt u alleen met een specifiek voor hen passend aanbod. Ouders die de Nederlandse taal goed beheersen kunnen worden verwezen naar informatie op internet. In de bijlage treft u een kort overzicht aan van uiteenlopende producten op het terrein van prenatale voorlichting. Voorbeelden Er zijn verschillende cursussen en themabijeenkomsten, onder meer over de voorbereiding op de bevalling, kraamzorg en borstvoeding. Zij staan onder leiding van o.a. jeugdverpleegkundigen en verloskundigen. Groepsvoorlichting is vooral een geschikt instrument als het gaat om informatie over onderwerpen die alle zwangeren aangaan of informatie die alle zwangeren zouden moeten krijgen. Groepsvoorlichting heeft tevens als voordeel dat veel mensen tegelijkertijd bereikt worden. Ook biedt het de mogelijkheid tot onderling contact en uitwisseling van ervaringen tussen de deelnemers. Voorlichtingsmateriaal voor migranten is verkrijgbaar bij het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ). Het nationaal voorlichtingscentrum erfelijkheid Erfocentrum en het NIGZ hebben, in samenwerking met de koepelorganisatie Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) alle Voorlichters eigen taal en cultuur (VETC ers) en allochtone zorgconsulenten getraind om voorlichting te kunnen geven over gezond zwanger zijn aan migranten. De voorlichters maken daarbij gebruik van voorlichtingsplaten (in gedrukte- en digitale vorm) en een voorlichtingsmap Gezond zwanger. De communicatie vanuit prenatale voorlichting moet eveneens op de doelgroep zijn afgestemd. Dat kan via een brief van de gemeente zijn, via folders bij de huisarts, via verloskundige praktijken of via de inzet van Voorlichters Eigen Taal en Cultuur. 3 U maakt afspraken met zorgaanbieders U kunt voor prenatale voorlichting gebruik maken van de diensten van diverse organisaties en professionals die publiek en privaat gefinancierde - cursussen, begeleiding of voorlichting kunnen geven. U kunt er ook voor kiezen deze organisaties een gezamenlijke opdracht te geven. Daarbij kunt u denken aan: De jeugdgezondheidszorg die binnen het CJG uitgevoerd wordt door zorgorganisaties en/of GGD en. Een voordeel van het organiseren van de prenatale voorlichting vanuit de JGZ is dat de samenwerking tussen de jeugdgezondheidszorg, de verloskunde en de kraamzorg verder zal worden versterkt. De verloskundige zorg. Verloskundigen werken zelfstandig of vanuit verloskundige praktijken. De verloskundige komt tijdens de zwangerschap en soms zelfs daarvoor (in het kader van preconceptie advies) in contact met de vrouw en tot en met 10 dagen na de bevalling. De verloskundige zorg richt zich op: zorgen dat de vrouw goed gezond blijft en zich ook emotioneel goed blijft voelen in de gaten houden of het kind in de baarmoeder zich goed ontwikkelt het geven van voorlichting en advies, zodat de zwangerschap normaal kan verlopen een optimale voorbereiding van de zwangere vrouw op de bevalling signaleren als er complicaties dreigen te ontstaan en inschatten of de vrouw moet worden verwezen naar een gynaecoloog. Verloskundigen kunnen al vroegtijdig allerlei risico s signaleren. Zij zijn immers degenen die de (toekomstige) gezinnen zien op het kinderwensspreekuur of tijdens een consult en komen ook tijdens het kraambed bij gezinnen over de vloer. De kraamzorg. De kraamverzorgende is zelf direct na de bevalling een aantal dagen bij de gezinnen thuis aanwezig voor de verzorging van moeder en kind en kan daarbij risico s signaleren. Via de verloskundige kringen en/of verloskundige praktijken kunnen gemeenten afspraken maken over de samenwerking tussen verloskundigen en andere eerstelijns hulpverleners, zoals fysiotherapeuten en kraamzorginstellingen. Voor een overzicht van de verloskundige kringen kunt u contact opnemen met de KNOV (via helpdesk@knov.nl). Centrum Jeugd en Gezin pagina 4
5 4 U stemt af en maakt afspraken over samenwerking De gemeente kan zich ook specifiek richten op groepen die meestal geen aanvullende ziektekostenverzekering hebben. Naast de gemeente kan een ziektekostenverzekeraar op basis van een aanvullende ziektekostenverzekering bepaalde vormen van prenatale voorlichting vergoeden. Vele aanstaande ouders kiezen voor specifieke vormen zoals yoga, etcetera, die al dan niet kunnen worden vergoed op basis van een (aanvullende) zorgverzekering. Het is niet zinvol dergelijke activiteiten te verdubbelen. U doet er goed aan met belangrijke verzekeraars in uw regio contact op te nemen en het aanbod af te stemmen. Het is duidelijk dat bij prenatale voorlichting veel (commerciële en niet-commerciële) organisaties en instellingen een rol kunnen spelen. U moet goed op de hoogte zijn van hun activiteiten en daar nadere afspraken over maken. Wie doet wat en wie is waarvoor verantwoordelijk? Het is essentieel dat zorgaanbieders op de hoogte zijn van elkaars aanbod, zodat zij waar nodig aanstaande ouders naar de juiste instantie kunnen doorverwijzen. Het is van belang organisaties en professionals uit te nodigen om mee te denken over een onderling afgestemd aanbod. Op het moment dat actoren zich willen verbinden, blijkt het in de praktijk zinvol de afspraken vast te leggen door middel van een intentieverklaring of een convenant. Zonder samenwerkingsafspraken schriftelijk vast te leggen komen deze vaak niet van de grond. Het is belangrijk zo concreet mogelijke afspraken te maken over taken en bevoegdheden, faciliteiten, financiering, sturing en verantwoording, zodat voor iedereen helder is wie welke rol vervult en wie welke taak heeft. Om welke financiële middelen gaat het? Per 1 januari 2009 maken de financiële middelen voor prenatale voorlichting onderdeel uit van de Brede Doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU CJG). Deze middelen zijn verrekend in de beschikking BDU CJG ( ), die op 19 januari 2008 aan de gemeenten is verstuurd. De hoogte van het bedrag per gemeente voor het onderdeel prenatale voorlichting in de jaren 2009 tot en met 2011, is berekend met de verdeelsleutel van het onderdeel 1, Jeugdgezondheidszorg. Voor prenatale voorlichting is landelijk een bedrag van 5,8 miljoen per jaar beschikbaar. Het overzicht van de bedragen per gemeente voor de diverse onderdelen van de BDU CJG staan op het VNG-net ( DEF/82/180.html). Het uitgangspunt bij de BDU CJG is dat gemeenten zelf besluiten hoe zij de middelen inzetten. Naast de wettelijke verplichtingen (zoals de uitvoering van het Basistakenpakket JGZ) hebben gemeenten beleidsvrijheid om zelf op basis van lokaal beleid de inzet van de middelen te bepalen binnen de doelstelling van de uitkering BDU CJG. In het bestuursakkoord is overeengekomen dat gemeenten ook zelf investeren in het beleid gericht op jeugd en gezin. Afgesproken is dat het kabinet een bedrag, oplopend tot 100 miljoen in 2011, toevoegt aan het accres van het Gemeentefonds en dat gemeenten gezamenlijk 100 miljoen uit het accres aan jeugd en gezin zullen besteden. De verdeelsleutel van het accres is opgesteld op basis van het aandeel van de gemeente in de totale algemene uitkering en hangt dus af van de punten uitkeringsfactor van uw gemeente. Tot slot Als gemeente hebt u vanaf 2009 een belangrijke rol bij prenatale voorlichting. Met uw opdracht zorgt u voor duidelijke afspraken over de doelgroep en de vorm van prenatale voorlichting. Zo draagt u er als gemeente aan bij dat kinderen en ouders een goede start kunnen maken. Centrum Jeugd en Gezin pagina 5
6 Bijlage
7 Voorbeelden van producten 1 Zwangerschapsgymnastiek Zwangerschapsgymnastiek is gericht op de voorbereiding op de bevalling. De bijeenkomsten staan onder leiding van een fysiotherapeut of oefentherapeut Mensendieck. Zwangerschapsgymnastiek start meestal rond de 24ste week van de zwangerschap en er zijn ongeveer acht bijeenkomsten. Neveneffect is het onderlinge contact tussen zwangere vrouwen in de eigen omgeving. Enkele bijeenkomsten zwangerschapsgymnastiek, gericht op het herstel van de conditie na de bevalling, kunnen ook na de bevalling plaatsvinden. 2 Zwangerschapscursussen Zwangerschapscursussen kunnen vroeg of later in de zwangerschap worden gehouden. Er zijn ongeveer acht preventieve voorlichtingsbijeenkomsten. Onderwerpen tijdens de vroege voorlichtingsbijeenkomsten zijn bijvoorbeeld de zwangerschap, de invloed van leefstijl, aanstaand ouderschap. Onderwerpen tijdens de latere voorlichtingsbijeenkomsten zijn bijvoorbeeld voorbereiding op de baring, de kraamtijd, de organisatie van de zorg rondom zwangerschap en geboorte. De bijeenkomsten staan onder leiding van speciaal hiervoor opgeleide jeugdverpleegkundigen, die samenwerken met verloskundigen en zo nodig met een Voorlichter Eigen Taal en Cultuur. Er zijn draaiboeken voor de professionals. 3 Themabijeenkomsten De groepsbijeenkomsten worden geleid door speciaal hiervoor opgeleide jeugdverpleegkundigen, die samenwerken met verloskundigen en zo nodig met een Voorlichter Eigen Taal en Cultuur en kunnen onafhankelijk van elkaar gevolgd worden. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld de zwangerschap, de voorbereiding op de bevalling, de Nederlandse geboortecultuur, ouderschap, de zorg voor een baby en gezond leven (bijvoorbeeld stoppen met roken). Er zijn draaiboeken voor de professionals. 4 Huisbezoeken Als verloskundigen signaleren dat er risico s zijn die de groei, ontwikkeling en gezondheid van het ongeboren kind kunnen bedreigen, dan kunnen zij aan de jeugdgezondheidszorg vragen een huisbezoek af te leggen voor extra steun aan de aanstaande ouders en om, indien gewenst en waar mogelijk, extra begeleiding te regelen. 5 VoorZorg VoorZorg is een preventief huisbezoekprogramma dat loopt van vijf maanden voor de geboorte tot 24 maanden na de geboorte. Het programma is bedoeld voor aanstaande moeders met hoge risico s, zoals tieners die hun opleiding niet afgemaakt hebben en die geen steunend netwerk hebben. 6 Yogacursussen Yogacursussen worden meestal aangeboden door commerciële organisaties. De cursussen zijn gericht op ontspanning en lichaamsbewustzijn. 7 Hallo Wereld Gemeenten kunnen aanstaande ouders die behoefte hebben aan informatie over zwangerschap, bevalling en opvoeding wijzen op de website Een redactie van deskundigen geeft betrouwbare informatie over kinderwens, zwangerschap en opvoeding tot en met het tweede levensjaar. Centrum Jeugd en Gezin pagina 7
8 Relevante websites Actiz, GGD Nederland KNOV, (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen) Branchebelang Thuiszorg Nederland, Jeugd en Gezin Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu / Centrum Jeugdgezondheid Vereniging van Nederlandse Gemeenten Hallo Wereld, Jeugd en Gezin Postbus 16166, 2500 BD Den Haag Centrum Jeugd en Gezin
Een prenataal traject bestaande uit één tot vier huisbezoeken voor een selectieve groep zwangere vrouwen. Aantal uitgevoerde huisbezoeken.
4.1. Aanbod voor aanstaande ouders Onze producten gericht op de prenatale periode bieden aanstaande ouders begeleiding en ondersteuning die start tijdens de zwangerschap. Het is ter voorbereiding op de
Nadere informatiePRENATALE VOORLICHTING
Productencatalogus PRENATALE VOORLICHTING cursussen themabijeenkomsten huisbezoeken Samenstelling en redactie: drs. Aya Crébas In opdracht van ActiZ, organisatie van zorgondernemers Maart 2008 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieSamen werken aan betere geboortezorg voor moeder en kind!
Samen werken aan betere geboortezorg voor moeder en kind! Samen verder, samen beter! Iedere vrouw heeft recht op professionele geboortezorg die haar en haar gezin in het proces van kinderwens, zwangerschap,
Nadere informatieOnderwerp Inhoudelijke Verantwoording Brede Doeluitkering Centrum voor Jeugd en Gezin 2011
Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Inhoudelijke Verantwoording Brede Doeluitkering Centrum voor Jeugd en Gezin 2011 Programma / Programmanummer Zorg & Welzijn / 1051 BW-nummer Portefeuillehouder B. Frings
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg interventies. Pre- en postnataal
Jeugdgezondheidszorg interventies Pre- en postnataal Prenatale zorg; hoe is dat geregeld!? Het is belangrijk om de zwangere goed voor te bereiden op de bevalling en de komst van een baby. Soms zijn bij
Nadere informatieEG J. IIINO innovation. for life TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN
TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN 1 B EG J IIINO innovation for life - TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN = ook TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN PRECONCEPTIE o o Kinderwensspreekuur
Nadere informatieKraamzorg: krachtige verbinder in de geboortezorg. Visie ActiZ op geboortezorg
Kraamzorg: krachtige verbinder in de geboortezorg Visie ActiZ op geboortezorg Inleiding Met deze visie nemen ActiZ-kraamzorgorganisaties stelling in de discussie rond de organisatie van de geboortezorg.
Nadere informatieCentrale helpdesk voor gemeenten. Samenwerken voor de jeugd
Centrale helpdesk voor gemeenten Samenwerken voor de jeugd Inhoud Woord vooraf 3 1. Meer preventie en meer opvoedondersteuning 5 Centrum voor Jeugd en Gezin 5 Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg 6 Digitaal
Nadere informatieZwanger, bevallen en je baby. Cursusaanbod
Zwanger, bevallen en je baby Cursusaanbod Zwanger, bevallen en je baby Gefeliciteerd met je zwangerschap. Als je zwanger bent verandert er veel in je lichaam, maar ook in je leven. Het is een leuke en
Nadere informatieJGZ-richtlijn Begeleiding gezin bij overlijden kind
E. van den Akker, A. Westmaas RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Centrum Jeugdgezondheid Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl JGZ-richtlijn Begeleiding gezin bij overlijden kind Samenvatting
Nadere informatiePre- en perinatale voorlichting en zorg
Pre- en perinatale voorlichting en zorg Werkplan 2015 Hollands Midden Werkplan voor gemeenten in de regio Hollands Midden GGD Hollands Midden Sector Publieke Zorg voor Jeugd Ellen Middelkoop en Annemieke
Nadere informatieSchriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO)
Gemeente Heerhugowaard R Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Datum indiening 2 oktober 2017 Volgnummer Registratienummer Bij17-530 Onderwerp Investeer
Nadere informatievoor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken
voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor iedereen Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling. Zowel lichamelijk, geestelijk
Nadere informatiePrenatale voorlichting in de regio Gooi en Vechtstreek. Marjolijn Distelbrink Ouafila Essayah Rob Gilsing Esmy Kromontono
Prenatale voorlichting in de regio Gooi en Vechtstreek Marjolijn Distelbrink Ouafila Essayah Rob Gilsing Esmy Kromontono Oktober 2010 1 2 Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Inleiding 5 1.2 Prenatale voorlichting
Nadere informatieZwanger, bevallen en je baby
Cursussen en diensten de Zorgboog Telefoon 0492-504 821 cursussendiensten@zorgboog.nl Zwanger, bevallen en je baby Cursusaanbod Cursussen en diensten de Zorgboog heeft geen winstoogmerk en is onderdeel
Nadere informatiePrenatale Preventie. Best practices in de jeugdgezondheidszorg (JGZ)
Prenatale Preventie Best practices in de jeugdgezondheidszorg (JGZ) Inzet van prenatale preventie door de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Preventie is de essentie van de JGZ en heeft zowel interventies worden
Nadere informatieKansrijke Start : samenwerken!
Kansrijke Start : samenwerken! Wat doet de JGZ? Januari 2019 Lianne Verstraten, GGD Gelderland Midden Doel: Meer kinderen een kansrijke start geven Subdoelen: Meer kwetsbare ouders goed voorbereid met
Nadere informatieDe GroeiGids implementatie-checklist: hulp bij implementatie
De GroeiGids implementatie-checklist: hulp bij implementatie Uw organisatie wil graag overstappen op de GroeiGids: een mooie stap naar eenduidige voorlichting. Maar hoe zorgt u ervoor dat iedereen in de
Nadere informatieHandreiking prenataal huisbezoek jeugdgezondheidszorg Amsterdam
)( )( )( GGD Amsterdam Datum: Handreiking prenataal huisbezoek jeugdgezondheidszorg Amsterdam Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze prenataal huisbezoek 4 3 Domeinen en voorbeeldvragen: handvatten voor het
Nadere informatieZwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders
Zwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders Aya Crébas Programma - Voorstellen, ZBK gezamenlijk project - Optimale preventie begint voor de geboorte - Geboortecultuur en nieuwe Nederlanders
Nadere informatieDraaiboek. Prenatale groepsvoorlichting door verloskundigen
Draaiboek Prenatale groepsvoorlichting door verloskundigen KNOV Utrecht, versie 3 november 2009 Colofon Draaiboek Prenatale groepsvoorlichting voor verloskundigen. Dit is een uitgave van de Koninklijke
Nadere informatieUMC Kraamzorg. De zorgverzekering voor universitair medische centra
UMC Kraamzorg De zorgverzekering voor universitair medische centra De zorgverzekering voor universitair medische centra 3 Bij een speciale gebeurtenis hoort speciale zorg UMC Zorgverzekering feliciteert
Nadere informatieZwanger? Wij helpen u graag verder
Zwanger? Wij helpen u graag verder Zwanger? Wij helpen u graag verder De zwangerschap is een drukke en spannende tijd, die een nieuwe fase in uw leven aankondigt. Groene Kruis Kraamzorg en Groene Kruis
Nadere informatieHandreiking. Huisbezoek
Handreiking Huisbezoek Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen 28 februari 2013 1 Inleiding Deze handreiking verschijnt in het kader van de door de KNOV uitgevoerde pilot over het 34 weken
Nadere informatiePOP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen.
POP polikliniek voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap U heeft een afspraak op de POP-poli. Dit betekent Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). In de POP polikliniek
Nadere informatieBekendmaken Website en Toolkit. Borgen preconceptievoorlichting
Bekendmaken Website en Toolkit Borgen preconceptievoorlichting PNS conferentie Trudi Peters 17 april 2012 Doelgroep Toolkit www.rivm.nl/toolkits/zwanger worden professionals bijv. verloskundig zorgverleners,
Nadere informatieIn verwachting. momenten en herinneringen. Daarom luisteren we eerst naar jullie wensen en vullen daarna in overleg de kraamzorg
Kraamzorg In verwachting Hartelijk gefeliciteerd met je zwangerschap! Een spannende tijd is aangebroken waarin veel verandert. De geboorte lijkt nog ver weg, maar het is nu tijd om een aantal praktische
Nadere informatieKinderwens en zwangerschap bij mensen met een licht verstandelijke beperking.
Kinderwens en zwangerschap bij mensen met een licht verstandelijke beperking. MEE geeft Ondersteuning bij leven met een beperking Rie-anne v Laarhoven www.natuurlijksupervisie.nl Rieanne1956@gmail.com
Nadere informatieVroegtijdige Inzet Partusassistentie (VIP)
Vroegtijdige Inzet Partusassistentie (VIP) bij poliklinische partussen in het door kraamverzorgenden van Kraamzorg Pantein Vivent Kraamzorg Groene Kruis Bemiddelingsburo voor kraamzorg PVG In samenwerking
Nadere informatie6 a 8 controles afhankelijk van professionele noodzaak en/of behoefte vrouw. -Er is aandacht gegeven aan medische en psychosociale.
Time task matrix zorgproces SSRI gebruik in de zwangerschap Versie 10 maart 2015 Alles in rood is specifiek voor gebruik SSRI, alles in zwart is gebruikelijke zorg voor iedere zwangere (voor de meest recente
Nadere informatieCentrum. Wat het OKC voor u kan betekenen!
Centrum Wat het OKC voor u kan betekenen! Welkom Wat is het OKC? Het Ouder- en Kindcentrum (OKC) is een samenwerkingsverband van verloskunde, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg en organisaties op het gebied
Nadere informatieGezondheid telt! Jeugdgezondheidszorg. voor alle kinderen tot 19 jaar. Folder voor ouder(s)/verzorger(s)
Gezondheid telt! Jeugdgezondheidszorg voor alle kinderen tot 19 jaar Folder voor ouder(s)/verzorger(s) U wilt het beste voor uw kind: een onbezorgde jeugd en een goede gezondheid. Als ouder speelt u daarbij
Nadere informatieObstetrie & Gynaecologie Verloskunde De 20-weken echo
Obstetrie & Gynaecologie Verloskunde De 20-weken echo Prenatale diagnostiek Obstetrie & Gynaecologie Verloskunde Inleiding In deze folder leest u meer over de 20-weken echo. De informatie is bedoeld voor
Nadere informatieRik van Lente. Gezondheid = Holland =
Stad Holland, een dijk van een zorgverzekeraar Verloskundige zorg en Kraamzorg 2014 Rik van Lente Gezondheid = Holland = 2 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Wat moet u regelen? Tips voor zwangere vrouwen
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Wat moet u regelen? Tips voor zwangere vrouwen z U bent ongeveer twaalf weken zwanger en bent voor de eerste keer voor controle
Nadere informatieVerloskundige zorg en kraamzorg
Verloskundige zorg en kraamzorg 2015 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen van een kind is een bijzondere gebeurtenis. Om ervoor te zorgen dat u straks van uw kraamtijd
Nadere informatieDe GroeiGids versterkt de samenwerking in het CJG
De GroeiGids versterkt de samenwerking in het CJG De GroeiGids inhoud presentatie Wat is de GroeiGids? Samenstelling van de GroeiGids Ervaringen van ouders Verschillende GroeiGids producten Persoonlijk
Nadere informatieBijdrage aan Gewoon Opvoeden vanuit de JGZ. 18 maart
Bijdrage aan Gewoon Opvoeden vanuit de JGZ 1 18 maart 2014 1 Utrechts model Zorg voor Jeugd Een sterke samenleving: Gewoon Opvoeden Steun waar nodig: Een basiszorg voor jeugd met als spil de buurtteams
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg de eerste jaren
Jeugdgezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg de eerste jaren Vanaf de geboorte van uw kind totdat het 19 jaar is, kunt u gebruik maken van de diensten van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van de GGD Hollands
Nadere informatieSamenwerken. kwaliteit
Beter voorkomen Kwaliteitsprogramma preventie Samenwerken Doe mee met aan het landelijke kwaliteitsprogramma kwaliteit Samenwerken aan kwaliteit Het kwaliteitsprogramma Beter voorkomen heeft tot doel de
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg (4-19 jaar)
Jeugdgezondheidszorg (4-19 jaar) Folder voor ouders/verzorgers Welkom bij de GGD West-Brabant! Uw partner bij de gezonde groei en ontwikkeling van kinderen van 4 t/m 19 jaar Uw kind is of wordt binnenkort
Nadere informatieDe zwangere centraal. Naar multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg in de Regio Rivierenland
De zwangere centraal Naar multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg in de Regio Rivierenland Rivierenland 2300 zwangeren per jaar 7 verloskundige praktijken - kring de Betuwe VSV Rivierenland
Nadere informatieBevallen in het ziekenhuis
Bevallen in het ziekenhuis Middels dit boekje willen wij u informeren over bevallen in het TweeSteden ziekenhuis. Wij hopen hiermee een antwoord over de gang van zaken in ons ziekenhuis. Voor vragen heeft
Nadere informatieSTMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Culemborg
STMR Jaarverslag 201 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Culemborg Inhoudsopgave: 1. Inleiding. Blz. 2. Burgers in eigen kracht. Blz.. Samenwerking in de gemeente Culemborg. Blz. 4. Het effect van de JGZ. Blz.
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 januari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieBegeleiding voor en na de bevalling
Begeleiding voor en na de bevalling Zwanger? Mook Middelaar Gennep Bergen Venray Meerlo- Wanssum Horst aan de Maas Sevenum Arcen Meijel Nederweert Weert Leudal Maasgouw Maasbree Helden Venlo Kessel Beesel
Nadere informatieToetsprogramma. Omgaan met baringspijn: voorlichting en beleid
Toetsprogramma Omgaan met baringspijn: voorlichting en beleid Colofon Dit toetsprogramma is een publicatie van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). 2016 Koninklijke Nederlandse
Nadere informatieZorg voor Jeugd in Vlaardingen
Zorg voor Jeugd in Vlaardingen Inge Parlevliet CJG Rijnmond 1 Alles onder 1 dak Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is het centrale punt waar jongeren (0-23) ouders/verzorgers, aanstaande ouders en professionals
Nadere informatieVerloskundige zorg en kraamzorg
Stad Holland, een dijk van een zorgverzekeraar Verloskundige zorg en Kraamzorg 2015 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen van een kind is een bijzondere gebeurtenis.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten Generaal Aan de Vaste Commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ref: dmo/vws/k07 Woerden, 5 september 2008
Tweede Kamer der Staten Generaal Aan de Vaste Commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Ref: dmo/vws/k07 Woerden, 5 september 2008 Onderwerp: reactie op de brief van minister Klink van 16 juli 2008
Nadere informatieVoorbeeldadvies Cijfers
Voorbeeldadvies GGD Twente heeft de taak de gezondheid van de Twentse jeugd, volwassenen en ouderen in kaart te brengen. In dit kader worden diverse gezondheidsmonitoren afgenomen om inzicht te verkrijgen
Nadere informatieZwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP
Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A, ook wel Mexicaanse griep genoemd, geeft
Nadere informatieDe POP polikliniek Voor zwangeren
De POP polikliniek Voor zwangeren Afdeling gynaecologie, psychiatrie & kindergeneeskunde Locatie Veldhoven U bent verwezen naar de POP polikliniek. In deze folder leggen we u uit wat deze polikliniek inhoudt.
Nadere informatieWaarom een zorgpad voor zwangeren met sociale risicofactoren:
Inleiding Zorgpad (herzien oktober 2017) In Hoogeveen hebben wij een relatief hoog percentage achterstandsgebieden, vergelijkbaar met Rotterdam (60%). Het verschil met Rotterdam is dat het in Hoogeveen
Nadere informatieStand van zaken notitie Integrale Jeugdgezondheidszorg.
Stand van zaken notitie Integrale Jeugdgezondheidszorg. Op 1 januari 2003 is de gewijzigde Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) in werking getreden. Dit houdt voor de Jeugdgezondheidszorg (JGZ)
Nadere informatieInleiding. Namens de werkgroep vroegsignalering Annemarieke Koops Gynaecoloog WZA Augustus 2011
Inleiding Voor u ligt het protocol vroegsignalering van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. De werkgroep vroegsignalering werkt aan verbetering van de ondersteuning die kwetsbare zwangeren in en rond Assen
Nadere informatieNederland totaal. 13,5 Den Haag 17,5 10,7 Amsterdam 13,3 8,1 Rotterdam 12,3 10,7 Utrecht 14,4 11,0 Bron: De Graaf JP et al Ned.
Fractie VVD Technische vragen Haagse Aanpak Perinatale Gezondheid Nr. Pagina Vraag Antwoord 1 Pag. 1 Wat zijn de perinatale sterftecijfers van de gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Utrecht? Perinatale sterfte
Nadere informatieKNOV Visie op de kraamzorg juni 2010
KNOV Visie op de kraamzorg juni 2010 1. Aanleiding De kwaliteit van verloskundige zorg in Nederland staat volop in de belangstelling en wordt nauwlettend gevolgd door overheid, verzekeraars, cliënten en
Nadere informatiePatiënteninformatie. Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli. Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi.
Patiënteninformatie Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Psychiatrische aandoeningen en kinderwens of
Nadere informatiePresentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen.
Astrid Pool, CPV/SPV Werkzaam bij GGZ-NHN PEAC Heerhugowaard (Persoonlijkheid, Eetstoornissen, ADHD en Complexe trauma) Ziekenhuispsychiatrie en POP Poli Presentatie POP poli Aandachtspunten bij kinderwens,
Nadere informatieInformatie voor ouders met baby s 0-1 JAAR
Informatie voor ouders met baby s 0-1 JAAR Wat lees je in deze folder? Hartelijk gefeliciteerd met je baby! Alle medewerkers van Jong Florence wensen je veel geluk. En natuurlijk een gezonde groei en ontwikkeling
Nadere informatiePrematurennazorgbureau. Zorg voor u en uw kind
Prematurennazorgbureau Zorg voor u en uw kind Inleiding Als uw kind te vroeg wordt geboren, een te laag geboortegewicht heeft of als er rond de geboorte ernstige problemen zijn opgetreden, is dat een ingrijpende
Nadere informatieHandreiking. Belinstructies voor de bevalling. Publieksversie
Handreiking Belinstructies voor de bevalling Publieksversie Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen Maart 2011 Inhoudsopgave 1. Doel van deze handreiking 3 2. Motivatie voor de handreiking
Nadere informatieHoe bevalt het met de Martini Geboorte Groep?
Hoe bevalt het met de Martini Geboorte Groep? F. Korteweg, L. van Breda Vriesman, E. Vreugdenhil Symposium Martini ziekenhuis: samen voor de beste zorg 28 oktober 2016 Inhoud knelpunten in de verloskundige
Nadere informatieKernelement Samenwerking tussen zorg en sport
Kernelement Samenwerking tussen zorg en sport Wat en waarom? Bij de Sportimpuls Kinderen sportief op gewicht (KSG) is de samenwerking tussen professionals in de sport en de -zorg essentieel, omdat het
Nadere informatieB. Voldoet deels aan de norm, maar verbetering nodig
eoordeling kraamzorgorganisatie: Kraamzorg Rotterdam en omstreken Regio: Rotterdam en omstreken eoordeling en Handhaving Inspectie voor de Gezondheidszorg beoordeelt de scores A en als een onvoldoende
Nadere informatieDownsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3
Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3 Wat is Downsyndroom? Downsyndroom is een aangeboren aandoening. Het wordt veroorzaakt door een extra chromosoom. Chromosomen
Nadere informatieBevalling en kraamzorg. Bevalling en kraamzorg, goed geregeld bij de SZVK
Bevalling en kraamzorg, goed geregeld bij de SZVK 2 Verloskundige hulp Allereerst wil de SZVK u van harte feliciteren met uw zwangerschap. In deze brochure leest u wat u in de komende tijd moet regelen
Nadere informatieC U R S U S S E N. Alles over en rond de zwangerschapscursus een steuntje in de rug. Zeker als u ons nodig heeft
C U R S U S S E N Alles over en rond de zwangerschapscursus een steuntje in de rug Zeker als u ons nodig heeft C U R S U S S E N Gefeliciteerd, Hoe bereidt u zich voor op de bevalling? Een steuntje in
Nadere informatieJeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek. Gezond opgroeien en opvoeden
Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek Gezond opgroeien en opvoeden 1 Jeugd en Gezin in aantallen Contacten e.a. activiteiten RBL: 4.999 contacten n.a.v. meldingen e.a. signalen n.a.v. verzuim 190 activiteiten
Nadere informatieNet bevallen De eerste 6 weken na je bevalling
Jij & je baby Net bevallen De eerste 6 weken na je bevalling Kijk op deverloskundige.nl deverloskundige.nl/netbevallen Deze folder geeft informatie over de periode na de bevalling: de kraamperiode. Wat
Nadere informatiePreconceptie voorlichting
Preconceptie voorlichting De voorgeschiedenis Dr. Anneke Meuwese-Jongejeugd, Projectleider RIVM-CvB 1 Workshop preconceptievoorlichting 1. Voorgeschiedenis Anneke Meuwese-Jongejeugd (RIVM-CvB) 2. Kernboodschappen
Nadere informatieSTMR Jaarverslag 2014 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Tiel
STMR Jaarverslag 2014 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Tiel Inhoudsopgave: 1. Inleiding. Blz. 3 2. Ouders in eigen kracht. Blz. 3 3. Samenwerking in de gemeente Tiel. Blz. 3 4. Het effect van inzet JGZ. Blz.
Nadere informatieKraamzorg op de couveusesuite of kinderafdeling
Kraamzorg op de couveusesuite of kinderafdeling 2 Gefeliciteerd met uw kind! Vaak verloopt een zwangerschap en bevalling voorspoedig. Mocht uw kind na de bevalling toch extra zorg nodig hebben dan kan
Nadere informatieCarinova. Jeugdgezondheidszorg. Vertrouwd dichtbij. www.carinova.nl
Carinova Jeugdgezondheidszorg Vertrouwd dichtbij www.carinova.nl Inleiding U wilt uw kind zo goed mogelijk verzorgen en opvoeden. De afdeling Jeugdgezondheidszorg van Carinova kan u daar bij helpen. Bijvoorbeeld
Nadere informatieOns kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag PG/OGZ 2.829.135 mw. L. Sampatsing 070-3407459
Aan de colleges van Burgemeester en Wethouders van alle Nederlandse gemeenten c.c. naar de Besturen van de GGD'en de Besturen van de zorgorganisaties Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag
Nadere informatieOuder- en Kindcentrum
Ouder- en Kindcentrum Opvoeden & Opgroeien: Gratis advies en activiteiten bij het Ouder- en Kindcentrum! www.amsterdam.nl/okc/oost Bij het Ouder- en Kindcentrum (OKC) kunt u terecht met al uw vragen over
Nadere informatiePraten helpt. Informatie voor hulpverleners
Praten helpt Informatie voor hulpverleners KOPP/KVO preventie voor ouders en kinderen Jaarlijks krijgen in Nederland 1,6 miljoen kinderen en jongeren onder de 22 jaar te maken met een psychische ziekte
Nadere informatiePreventie via de gemeentepolis. Samenvatting rapport Preventie en de gemeentepolis van BS&F
Preventie via de gemeentepolis Samenvatting rapport Preventie en de gemeentepolis van BS&F Dit is een samenvatting van het rapport Preventie en de gemeentepolis van BS&F (februari 2017). Het rapport laat
Nadere informatieZwangerschap, bevalling en kraamzorg Goed geregeld bij Univé
Zwangerschap, en kraamzorg Goed geregeld bij Univé Deze brochure is goedgekeurd door Stichting Makkelijk Lezen Van harte gefeliciteerd met uw zwangerschap! Nu begint een bijzondere tijd waarin veel gebeurt.
Nadere informatieSSRI-gebruik tijdens de zwangerschap
SSRI-gebruik tijdens de zwangerschap Afdeling gynaecologie mca.nl Inhoudsopgave Zwangerschap en depressie 3 Gevolgen van SSRI-gebruik tijdens de zwangerschap 3 Adviezen - zwangerschap 5 Adviezen - bevalling
Nadere informatieFeit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen
Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen www.babyextra.nl Dineke Brouwers (JGZ) en Cecilia van der Zeeuw (GGzE) Baby Extra Transformeren doe je
Nadere informatieOmgevingsanalyse ter beoordeling van het taalaanbod in het Nederlands. Bestemd voor professionals werkzaam in de jeugdgezondheidszorg.
Omgevingsanalyse ter beoordeling van het taalaanbod in het Nederlands Bestemd voor professionals werkzaam in de jeugdgezondheidszorg. RIVM/Centrum jeugdgezondheid 26 februari 2009 1 1. Inleiding 1.1 Aanleiding
Nadere informatieSTMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Buren
STMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Buren Inhoudsopgave: 1. Inleiding. Blz. 3 2. Burgers in eigen kracht. Blz. 3 3. Samenwerking in de gemeente Buren. Blz. 3 4. Het effect van de JGZ. Blz.
Nadere informatieGewoon opvoeden in Groningen
Gewoon opvoeden in Groningen Voorbeeld : gewoon opvoeden, alledaags opvoeden, alledaagse opvoedvragen Wat is dit? Start: Eigen voorbeeld geven. Voor iedereen verschillend, afhankelijk van de situatie van
Nadere informatieSTMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Maasdriel
STMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Maasdriel Inhoudsopgave: 1. Inleiding. Blz. 3 2. Burgers in eigen kracht. Blz. 3 3. Samenwerking in de gemeente Maasdriel. Blz. 3. Het effect van de
Nadere informatieJe bent van harte welkom! Voor vragen over opvoeden, opgroeien en gezondheid
Je bent van harte welkom! Voor vragen over opvoeden, opgroeien en gezondheid Gezond en veilig opgroeien, dat wensen we voor alle kinderen! Daarom ziet het Centrum voor Jeugd en Gezin hen regelmatig. Vanaf
Nadere informatieOPDRACHTEN. Verzorgende IG. Module 8 Kraamzorg
OPDRACHTEN Verzorgende IG Module 8 Kraamzorg Inhoudsopgave Leeropdrachten 3 De cliënt in de kraamzorg 5 A Taken van de kraamverzorgende 5 B Visie op kraamzorg 7 C Ontwikkelingskenmerken van het ongeboren
Nadere informatieRESULTATEN Onderzoek
RESULTATEN Onderzoek Achtkarspelen zwangert mee RESULTATEN Onderzoek Achtkarspelen zwangert mee Uitgave: november 2011 Opdrachtgever: gemeente Achtkarspelen Uitvoering onderzoek en rapportage: GGD Fryslân
Nadere informatieAan de Colleges van burgemeester en wethouders van de Nederlandse gemeenten i.a.a. de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aan de Colleges van burgemeester en wethouders van de Nederlandse gemeenten i.a.a. de Vereniging van Nederlandse Gemeenten Ons kenmerk Inlichtingen bij Datum maarten.vollenbroek@jeugdengezin.nl Onderwerp
Nadere informatieLandelijk professioneel kader uitvoering Basispakket JGZ
Landelijk professioneel kader uitvoering Basispakket JGZ Inleiding ondersteunt JGZ-organisaties bij de implementatie In 2015 wordt het nieuwe Basispakket JGZ van kracht. van het Basispakket JGZ. Het past
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg. 0 tot 4 jaar. Amstelveen, Ouder-Amstel, Aalsmeer, Uithoorn
Jeugdgezondheidszorg 0 tot 4 jaar Amstelveen, Ouder-Amstel, Aalsmeer, Uithoorn Jeugdgezondheidszorg GGD Amsterdam In deze folder vindt u informatie over het zorgaanbod van de GGD (Geneeskundige en Gezondheidsdienst)
Nadere informatie4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding)
4.2. Aanbod voor ouders van het jonge kind Dit aanbod is veelal gericht op ouders met kinderen tot 4 jaar. Een aantal producten zijn inzetbaar voor een bredere doelgroep. De producten Home-Start, Vroegtijdige
Nadere informatieHoe kies ik een verloskundige die bij mij past?
Hoe kies ik een verloskundige die bij mij past? 1 Inhoud Inleiding...2 De verloskundige...2 Wat is een verloskundige?...2 Wat doet de verloskundige?...2 Met wie werkt de verloskundige samen?...2 Vanaf
Nadere informatieWie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis?
Welkom! Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis? Wie zijn wij? Simonne Vandewaerde Kraamzorg Landelijke
Nadere informatieBianca Tuinder. Gezondheid = Holland =
Stad Holland, een dijk van een zorgverzekeraar Verloskundige zorg en Kraamzorg 2013 Bianca Tuinder Gezondheid = Holland = 2 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen
Nadere informatiePsychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum
Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) -adviescentrum Kennemer Gasthuis Wat is de POP-poli? POP staat voor Psychiatrie - Obstetrie (verloskunde)
Nadere informatieHeel het Kind Samenvatting van de concept kadernota
Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota 2 Samenvatting van de concept kadernota - Heel het Kind Heel het Kind Op 18 februari 2014 heeft de Eerste Kamer de nieuwe Jeugdwet aangenomen. Daarmee
Nadere informatie