EG J. IIINO innovation. for life TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN

Transcriptie

1 TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN 1 B EG J IIINO innovation for life

2 - TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN =

3 ook TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN PRECONCEPTIE o o Kinderwensspreekuur Vroegsignaleren en verwijzen Medisch- en leefstijladvies o Voorbereid zwanger worden Wie denkt aan kinderen, kan al vöör de conceptie veel doen om te zorgen voor een zo gezond mogelijke zwangerschap en optimale start voor de baby. Door onderzoek is er steeds meer bekend over het verband tussen leefstijl van ouders - v66r de zwangerschap- en 1 de latere ontwikkeling van het kind. In de eerste weken, waarin de vrouw vaak nog niet weet dat zij zwanger is, worden de placenta en het embryo met de orgaan stelsels al gevormd. In deze weken is het embryo zeer gevoelig voor allerlei invloeden van buitenaf. Preconceptiezorg is gericht op zowel de vrouw als haar partner. Een breed scala aan onderwer pen wordt geïnventariseerd zoals medische voorgeschiedenis, obstetri sche anamnese, familie-anamnese, medicatiegebruik, beroepsrisico s, leefstijlfactoren en psychosociale omstandigheden. Op basis daarvan wordt met de aanstaande ouders besproken wat zij in hun situatie kunnen doen voor een optimale start van hun kind. Preconceptiezorg kan worden aangeboden vanuit de verloskundigen praktijk (kinderwensspreekuren) of de huisartsenpraktijk.

4 [

5 ZWANGERSCHAP Gezond zwanger, veilig bevallen Vroegsigna leren en verwijzen Prenatale psychosociale steun Voorbereid ouderschap, een goede start Zwangerschap en geboorte zijn indruk wekkende ervaringen in een mensenle ven. voor de meeste aanstaande ouders verloopt deze periode zonder problemen maar soms gaat het anders en zijn er redenen tot zorg. Er is dan behoefte aan aanvullende hulp of een steuntje in de rug. De verloskundige of gynaecoloog ziet de aanstaande moeder (en haar partner) veelvuldig gedurende de zwangerschap. Idealiter is er daarbij niet alleen aandacht voor de medische aspecten van de zwangerschap maar ook voor de psychosociale kant. Het welzijn van de zwangere en haar partner en de voorbereiding op het ouderschap zijn minstens zo belangrijk. TNO heeft hiervoor een signaleringsin strument voor verloskundigen ontwik keld: de ALPHA-NL. Ook is het mogelijk om de voorbereiding op het ouderschap te belichten in verloskundige groepscon sulten (centering Pregnancy), een concept dat door TNO geïntroduceerd is. vervolgens kan de verloskundige (in sommige regio s) de psychosociale begeleiding overdragen aan de reguliere jeugdverpleegkundige. Zij legt dan al vroeg in de zwangerschap contact met de aanstaande ouders en begeleidt hen naar een optimale start met hun baby. Dit is relatief nieuw in de Nederlandse geboortezorg en vraagt om scholing en samenwerkingsafspraken in het zorgnetwerk. TNO biedt dit in project vorm aan en adviseert.

6 1 1

7 KRAAMTIJ D Voorlichting, advies en ondersteuning Vroegsignaleren en verwijzen Samenwerking kraamzorg, verloskunde en jeugdgezondheidszorg Een goed begin De meeste ouders in Nederland maken vlak na de geboorte van hun baby gebruik van kraamzorg. Tijdens deze periode ondersteunt de kraamverzorgende het gezin intensief en is zij ruimschoots in de gelegenheid om eventuele huipbehoeften van ouders te signaleren. Om kraamver zorgenden daarbij te ondersteunen, heeft TNO een Checklist Vroegsignalering ontwikkeld. Dit geeft de kraamzorg handvatten voor de samenwerking in het zorgnetwerk zoals met verloskundigen en 1 dejeugdgezondheidszorg(jgz). Om risico s rondom de geboorte verder te reduceren heeft TNO, naar Amerikaans voorbeeld, een preventievorm van het shaken-baby-syndroom ontwikkeld. Uit onderzoek blijkt namelijk dat huilen vaak vooraf gaat aan het schudden van een baby. De preventie van het shaken-baby-syndroom bestaat uit universele voorlichting aan nieuwe ouders door middel van een korte film en folder over het voorkomen van schudden of smoren in reactie op het huilen van de baby. Deze manier van werken is relatief nieuw in de Nederlandse geboortezorg en vraagt om scholing en samenwer kingsafspraken in de keten. TNO biedt dit in projectvorm aan en adviseert.

8 1

9 JEUGD Preventieve zorg Vroegsignaleren en verwijzen Samenwerking in Centra voor Jeugd en Gezin Gezond en veilig opgroeien De verdere lichamelijke en sociaal-emoti onele ontwikkeling van het kind wordt vanaf de geboorte door de jeugdgezond heidszorg (JGZ) gevolgd. De JGZ screent en signaleert problemen in de ontwikke ling, schat de zorgbehoefte in en geeft voorlichting en lichte opvoedingsonder steuning aan ouders. Daarnaast voert de JGZ het rijksvaccinatieprogramma uit. De JGZ ziet vrijwel alle kinderen in Nederland, in totaal ongeveer 20 keer tot het l9de levensjaar. Het Centrum voor Jeugd & Gezin (CJG) vormt de spil bij de samenwerking tussen de JGZ als kernpartner in het CJG en de geboorteen kraamzorg en daarna met de kinderopvang, het Onderwijs, de jeugdzorg en welzijns- en zorginstellin gen. TNO ontwikkelt en toetst instrumen taria voor de JGZ (zoals de tijdsbespa rende PSYCAT, de D-score, SDQ). TNO ontwikkelt en implementeert richtlijnen en doet onderzoek op tal van jeugdon derwerpen met als rode draad: gezond en veilig opgroeien. Op die manier kunnen we spreken van continuïteit in de preventie van ongun stige opgroei-omstandigheden voor kinderen, van de preconceptie tot aan de jongvolwassen held.

10 TNO WERKT AAN GEZOND EN VEILIG OPGROEIEN GEZOND LEVEN TNO initieert technologische en sociale innovatie voor een gezonde inrichting van ons leven en voor een vitale samenleving. TNO Wassenaarseweg 56 Postbus CE Leiden Mevr. R.M. Vink T E remy.vink@tno.nl Mevr. B.E. van Sleuwen T E bregje.vansleuwen@tno.nl TNO.NL