Als we dit van tevoren hadden geweten.

Transcriptie

1 Als we dit van tevoren hadden geweten. Kennisontwikkeling Experiment Bewonersbedrijven Reinout Kleinhans - Faculteit Bouwkunde, Afdeling OTB Foto s: Delft University of Technology Challenge the future

2 Beter goed gejat dan slecht bedacht Inspiratie uit Groot Brittannië > 700 community-led organisations BB: onafhankelijk, zelfvoorzienend en winst vloeit terug naar de wijk en komt niet bij private personen terecht 2

3 Talk of the town 3

4 In vogelvlucht Kennisontwikkeling (onderzoek) Aanleiding en dilemma s Sociaaleconomische baten Relatie burgers overheid Hoe nu verder? 4

5 Kennisontwikkeling Experiment BB Inzicht bieden in het proces van opstarten van bewonersbedrijven Volgen van initiatieven ( ) Vervolgonderzoek (internationaal) 5

6 Initiatieven Amersfoort Arnhem Den Bosch Emmen Haarlem Hengelo Leeuwarden Sittard Utrecht Venray Zaanstad (en vele anderen!!) 6

7 7

8 Aanleiding initiatieven Beschikbaarheid leegstaand gebouw Geconstateerde problemen in de wijk Verloedering, werkloosheid, sociaal isolement Onvoldoende effect recente wijkvernieuwing Aflopen van (gemeente)subsidies Gaten in lokale aanbod voorzieningen LSA-project Bewonersbedrijven (startkapitaal) Ondernemingsplan en verdienmodel vereist 8

9 Verdienmodel Exploitatie van woon- of werkruimtes Voormalig buurthuis, schoolgebouw o.i.d Startende ondernemers, zzp ers (cultuur, verzorging, cursussen) Non-profit instellingen en verenigingen Overname taken gemeente of corporatie Plantsoenbeheer, signalering, onderhoud Zinvolle dagbesteding, reïntegratie, zorg(!) Diensten en opdrachten Schoonmaak, catering, sport, productiewerk Vervoer en intermediair Aanloopkosten: subsidies/startkapitaal Bron: 9

10 Verwerving assets Veelal moeizame onderhandelingen Gebruiksvoorwaarden ( om niet ), huur of eigendomsoverdracht? Wijzigend accommodatiebeleid Risico s, aansprakelijkheid, Onderhoudsverplichtingen, veiligheid Verantwoording Terugkoopregeling (Emmen) Werksessie 2 Ruimte in vastgoed 10

11 Running the business. Ondernemerschap meestal niet sterk verankerd Creëren maatschappelijke waarde prevaleert boven winst Leren ondernemen (Werksessie 3 Ruimte op maatschappelijke markt) Zakelijk leider Draagvlak en inzet vrijwilligers (Werksessie 1 grassroots samenleving) Bewonersbedrijf heeft bekendheid nodig Inzetbaarheid vrijwilligers moeilijk te garanderen De taaie wereld van de Gevaar voor overbelasting Kleine kern actieve vrijwilligers Bron: 11

12 Sociaaleconomische baten Doelgroep niet altijd precies te identificeren ( de bewoners ), m.u.v. Huurders werk- of woonruimten Cliënten dagbesteding Betaald werk en vrijwilligersvergoedingen Druk op BBs om zich te bewijzen, maar. Doelstellingen meestal weinig specifiek Output outcome Baten lastig aantoonbaar (Werksessie 4 Impactmeting) Gevaar voor substitutie/verdringing reguliere werkgelegenheid Opdrachten onder kostprijs 12

13 Verhouding overheid-burgers Tussen ideologische keuzes en financiële noodzaak Bezuinigingen, vergrijzing, krimp Welwillende houding professionals, ook interne weerstanden Wispelturige lokale politieke besluitvorming Verschillen tussen afdelingen Goede wil, loslaten valt niet mee (Te)veel voorwaarden te stellen Vrees voor inadequate verantwoording Het mag niet mislukken.. Facilitering (vastgoed, subsidie, ambtelijke steun, regelarme zone ) 13

14 Werk aan de winkel! Geef burgers assets Geen misleidend onderscheid burgers professionals Andere invulling van representativiteit Geen garantie dat iedereen profiteert Zakelijke aanpak democratische besluitvorming Werksessie 5 Ruimte voor iedereen Bron: Doordacht vrijwilligersbeleid Loslaten overvragen En ten slotte. 14

15 Bron: 15

16 Principes van Bewonersbedrijven (LSA) Een Bewonersbedrijf: 1. Werkt aan economische, fysieke en sociale ontwikkeling van een gebied waarin bewoners zichzelf herkennen 2. Is onafhankelijk, zelfvoorzienend en winst vloeit terug naar de wijk en komt niet bij private personen terecht (NIEUW) 3. Is geïnitieerd door (komt voort uit) bewoners, is in bezit van bewoners en wordt bestuurd door bewoners 4. Is gericht op samenwerking met bewonersverenigingen, lokale overheid, instellingen en bedrijven 16

17 17

18 Doe-Democratie Enkele Bron: 18