de Imbos omstandigheden heide, Dopheide en Pijpestrootje. Door de stormen stormvlakten is opnieuw ingeplant, overwegend met

Transcriptie

1 Boommarr Imbos Mars mars Per+A. r Leer Onze knis over Boommarr is seds nog beperkt. Veel vrag over onr anre verspreidg, groot home-range rregebruik nog niet of nog niet volledig beantwoord. In verschilllann Eura wordt dit momt weliswaar onrzoek naar Boommarr verricht, maar resultat door verschill bosstructuur klimatologische omstandigh niet altijd goed vertal naar Nerlandse situatie. Inleidg aanwezig, evals Kraai- grs tuss ze twee gebie- In heb ik, sam helaas zo vroeg overl dr. Harm E. Ve, e oriënrd onrzoek verricht naar verspreidg Boommarr Imbos. Doel dit onrzoek hei, Dhei Pijpestrootje. Door storm wern gro pervlakt bos geveld. E groot el to ontstane stormvlakt is nieuw geplant, overwegd n is zandweg Aan Velperweg. Het ooslijk el omvat e mozaïek grove nnstann, gemgd bos Grove D Berk soms ook Wreik, spaarlg gezet eikebos was voorkom Grove D. Tuss ze aan- doorgeschot voormalig Boommarr dit el plant is plaatselijk veel slag hakhout, e aantal klee Nationaal Park Berk. Veluwezoom bepal, voorafgaand aan uitbreidg extsieve jaarrondbegrazg behulp Schotse hooglandrunr beg Aan hand ver- Het gebied valt landschappelijk gezi ui e weslijk e ooslijk el. Figuur 1. Legda 1. A wildviaduct Terlet 3. Braak 4. zandweg 'Aan Velperweg' zamel gegevs zoun evtuele veranrg verspreidgspatroon, als gevolg veranr begrazgspatroon, kunn worn gespoord. Daarnaast is ook gekek naar biotovoorkeur Boommarr specifieke situatie Imbos gelet voorkeur voor verschill bosstructur. Imbos Imbos bestaat voor e gro*t eluit twee geratie grove nnboss voormalige hei. climaxvegetatie dit gebied is eikberkbos meer lemige plaats wellicht ook Beuk. onrgroei bestaat voornamelijk uit Bochtige Smele Blauwe- Ro Bosbes; plant die pleksgewijs ook heiveln HUID HAAR 11 (1)

2 complex beukbos aantal ou bestaat el weslijke rre nnboss staan hei- hier Eik. In hei ou Wreik el noordweslijke ou voor- daartuss daar Berk Braak) e Het uit uitgestrek namelijk grove beuklan. ( groep solitaire Beuk. Boommarrspor boommarrvtari- Bij satie is uitsluitd gewerkt die zonr bijzon- spor re chnische hulpmidl konn zoals worn Meer keuls. chniek, als om specr bijvoorbeeld holt - radiolerie gezr konn g, geaceer doscie om verzameld, prt, krabspor dier fan- niet ciële beperkg vol- wege worn toegepast. Prt Afhankelijk omstandig- zoals h, bom- weersgesldheid prt Boommarr anre prt sche. Zelfs wisselg uirma ver- Veluwe omdat hier klee komt. kle, Smarr onr- kans prt Smarr is uirst door- relijke zekerheid gaans of niet aantall voor- prt Boommarr midlgroot (circa 8,5 prt 6 cm) waarbij achrpoot dan gror is iets voorpoot. vaak srk behaar Door voetzool x veel Boommarr gevall - midnvoetkusstjes slechts kele vaag zichtbaar gevall alle nagelafdrukk zi. r gevonn. k Vooral of anre holt beg of aan sg Beuk meestal uit vier evwijdig tuss mees maar 6 kwam cm Omdat draai kunn mees gevonn k, rs meestal er. 16 krabspor wern Beuk name el niet Maar hoger ook on- stam, dan r Ber hoog boomholt krabspo- zowel r ticaal spor Eik. 180 hun kunn krabspo- hebb aangetroff Dit waar HU ID betrof bekd 20 voor. ver- stam staan. emaal Slechts horizontaal als tot e was HAAR 11 Boommarr wor- r Leer. als nestboom werd Hekelaar). war jes ge- (monlge me- A.N. lg Op spor, afgebrokkel stuk- schors, duilijk nog zi. Keuls wij e boom, 1992 latres waarnemg marrkeuls gorieën eers kan e er plaats bij nest- ca- marke- of meer mar- afgezet. twee plaats tres In keuls duilijke e m plaats. boom- twee verl. plaats die als rg dat ze (1) e lang, cm Boommarrs achrpot 1988 vorm eves Krabspor bruikt krass. srk. 8 a Per A. Eik krabspoorlgs aangetroff. Foto: of meer krass eves krab- bestaan m l ruims varieern n krui- e aangetroff. spor bom Krabspor zoals ze Beuk kunn lan wern krab- spor Beu- spechtgat zwar keuls er In la- dagrust

3 E keul e Boommarr geponeerd als markerg e omgewaal boom. Foto: Per A. r Leer. functie e markerg lag mees gevall kruisg bospan Resultat Voor reconstructie rijksweg A-50 aanleg wildviaduct bij Terlet wern e noordwestzuidoost georiënerd zandpad dat Braak doorsnijdt, regelmatig prt Boommarrs gevonn. Ook verlg houtwal, die geleg is grs Braak landbouwgronn Groedaal, herhaallijk Boom- wern prt e Boommarr aangetroff wildviaduct bij Terlet. Het spoor was weslijk georiënerd, richtg elerwoud. Voor overige is bijdrage prt aan versprei- horizontale boomstam- marrs gezi. Knelijk was dgsbeeld voorkeur m. Het onrscheid tuss keuls Boommarrs keuls Voss gaf, name bij wat oure keuls, vaak problem. keuls e Boomarr is perio dat ze overwegd dit onrel e migratierou tuss elerwoud Nationaal Park Veluwezoom (waarnemg dr. H.E. Ve). In 1989 Boommarr Imbos gerg. Waarnemg boommarrprt perio 1989/1990. carnivoor 10 a 12 cm lang, 1 a 1,5 cm dik is één geheel. In perio dat Boommarr veel Vosse- Bosbes eet keuls bedud korr of ze brek, door gebrek aan har als bnd mariaal, stukk. In algeme mag gezegd worn dat e boommarrkeul igszs zoet wee geur is. keul Vos ruikt onaangaam bestaat bijna altijd uit twee l. HUID HAAR 11 (1)

4 18 HUID HAAR 11 (1) 1992 Beuk In ooslijke el kon aan hand krabspor e relijk goed beeld over aanwezigheid Boommarr worn verkreg. Met name Beuk zwar spechtgat blijk e aantrekkelijk object voor dier, welke regelmatig worn gecontroleerd. Mijns zis is dit verklaarbaar doordat gat e pottiële prooi, zoals Zwar Specht, Holduif, Kauw voorjaar ook eier kunn herberg. Tevs voorzi zwar spechtgat Imbos voor e belangrijk el behoef nest- dagrustplaats. Hierdoor is e merkelijke relatie: Zwar Specht - - Boommarr ontstaan. Opmerkelijk is voorkeur Zwar Specht voor Beuk e diaer 35 a 40 cm borsthoog e takloze onrstam 8 a 10 er. Dit Beuk type wordt alle aangetroff beukboscomplex -lan. onrs takk solitaire Beuk bevn zich 1,5 a 2 er hoog. Het lijkt Beuk zwar-spechtgat er dat hol verschei- favorie nest- dagrustplaats Boommarrs. Foto: Per A. r Leer. verspreidg Boommarr Imbos 1989/1990 vastgesld aan hand krabspor Beuk. ne gat voorkeur giet bov hol één gat. Als gevolg beperk aantal veldwerkdag is resultaat gevonn keuls, welke als e markerg pan of horizontale boomstamm gelegd, mimaal. Er kan dus ook weig uit worn afgeleid. Omgevall bom die dwars over e bospad ligg lijk bij Boommarr e voorkeur hebb om marker bov omgevall bom bn e bosstand. In totaal er zes latres of onr e Beuk zwar spechtgat gevonn. keuls lag verspreid rond stam twee gevall lag er ook e latre e zijtak, nabij e zwar spechtgat. Naast keuls lag er bij drie Beuk ook prooirest vorm afgebet ver

5 voorkeur staat e relatief weig gebruik stann Grove D. Het ooslijke el Imbos vertoont bovdi gro gelijkis volg conclusie Reuver & Van r Zee (1984) Hoewel er e voorkeur voor Beuk bestaat, bekt dit niet dat puur beukbos over gro pervlak gunstig is. Afwisselg oud bos jonge naaldof loofhoutstann liefst e gevarieer structuur (meer etages e rijke onrgroei), lijkt wselijk verband voedselaanbod. Discussie Door beperk aantal Keuls afgezet als markerg markan plaats Latres nabij nest- of dagrustplaats Imbos aanzilijk hoger is dan weslijke el. ze constarg komt srk overe wat Reuver & Van veldwerkdag is dit onrzoek nadruk gelegd zoek naar krabspor latres. Krabspor kunn e goedicatie gev over prestie Boom- onr anre duif, Vlaamse r Zee (1984) vermeln: ln marr. Echr kans ver- Gaai, Gro Bon Specht Zwar Specht. Voorlige conclusie resultat lat zi dat prestatie Boommarr ooslijke el ons onrzoek werd loofhout, name Beuk, door Boommarr relatief vaak bezocht. Het lijkt er marr dat Veluwe e voorkeur heeft voor beukstann. Tegover ze wisselg krabspor Eekhoorn of (verwilr) kat is tot h nog weig E latre e zijtak e Beuk, e overtuigd bewijs aanwezigheid Boommarr. Foto: Per A. r Leer. HUID HAAR 11 (1)

6 Latre prooirest anre duif onr Foto: beuk e Per A. die r Leer. vonn wij combatie Specht nesthol. onrzocht. krabspor latres zeker Boommarrs, kele e Beuk bij overige is onr Gro Bon maar waarnemg verwisselg niet uitgeslot. Omdat krabspor alle bom structuur als worn gevonn gevolg el stie Imbos moeilijk hier vast wil ge niet weslijke is pre- Boommarr afwezigheid Beuk fijne schors- e sll, dat zegg hier niet aanwezig is. soort Over krabspor beeld aantal gevonn kan verkd e omdat ontstaan, onr krabspor bepaal condities lang zichtbaar kun- blijv, n langer dan lge zelfs mogelijk jaar (mon- e melg B. Por- gies). zoek Bij viel ons wern gevonn cember Door heimelijke Foto: zeln Per A. ze alle af ed beg augustus. Boommarr slechts 20 tot latres naar dat levswijze wordt dier waargom. r Leer. HUID HAAR 11 (1) 1992

7 Buit ze ge perio wern nieuwe latres meer gevonn bij bestaan latres ge verse keuls meer aangetroff. Het is hoofdrans Boommarr plaats. Kort na bevruchtg stt ontwikkelg embryo treedt er e rust fase (uit gesl Het tijdstip waar er ge verse keuls meer latres onr nestplaats worn aangetroff valt sam tijdstip waar waarschijnlijk dat ze boom- ei-implantatie). Vervolgs boommarrfamilie ge ge- holt als nestplaats wern gebruikt. Ook Zw latres bij nestplaats Boommarr aangetroff (Storch 1988). Het vroege tijdstip seizo (ed cember) waar eers latres Boommarr worn gevonn zou mogelijk verband kunn houn voortplantgscyclus soort. In juli/augustus vdt vdt cember/januari implantatie plaats, waar e snelle embryonale ontwikkelg volgt (Stubbe 1989). In ze perio worn ook eers latres gevonn, mijns zis zou dit dus mogelijk e gevolg kunn veranr hormoonhuishoudg bij boommarrwijfje, waardoor cember reeds e gedrag nesldrang ontstaat. bruik meer maakt nestplaats, maar verschill dagrustplaatsgaat butt (Storch 1988). Met dank aan dr. S. Broekhuiz A.J. r Spek voor kritisch doornem artikel waarvolleaanvullg die zij hebb gegev. P.A. r Leer, Veerdonk 28, 4824 CK Breda. LITTERATUUR: Reuver, E. & F. r Zee, 1984: Het bioto Boommarr (Mars mars) Veluwe; Rapport Rijksstituut voor Natuurbeheer, Arnhem. Storch, I., 1988: m Marr auf r Spur. Die Pirsch, 40 (5): Stubbe, M., 1989: Baum- und Smarr Mars mars (L.), Mars foa (Erxleb): In: H. Stubbe (ed.). Buch r Hege. Band 1. Haarwild. 4., bearbei und erweir Auflage. utscher Landwirtschaftsverlag DDR, Berl. Mammoetmijnbouw (Mammonus primigius) In arctisch gebied Siberië worn grot getale wng slagtann heeft al geleid tot omgrijke vernielg voedselgronn Rdier ook tot achruitgang stand Poolvoss. groei vorm voornaams oorzak vernietigg plansoort. Bron: Gooi- Eemlanr 24 maart restant Mammoet aangetroff. aantall daar zelfs zo groot dat gwoordig e commerciële wng plaatsvdt. Op e dustriële wijze die aan mijnbouw doet nk, wordt ivoor gewonn. Dit gebeurt voor Noordrussische exploitatie todra zo kmerk veronachtzamg uirst kwetsbare arctische milieu. In Yakoetië, verre noordoost Siberië, wordt jaarlijks vijftig ton mammoetslagtann uit todra geoogst. Hiervoor zet m marieel : graafmaches warkanonn zonodig ontdoogsapparat. slagtann zoun zo n slordige vijftiduizd guln per kilogram brg jaarlijkse pelsproductie Poolvoss zou gehalveerd tot stuks. Als gevolg kritiek ze hanlswijze heeft Autonome Republiek Yakoetië aangekondigd dat er beperkg zull kom gebruik zwaar marieel bij wng slagtann. Veel plansoort verdwijn Voedsel- Landbouworganisatie (FAO) Verig Naties heeft gewaarschuwd voor dreig verlies meer dan plansoort kom vijftig jaar. Het verdwijn vormt ook e gevaar voor voedselvoorzig wereld, aldus FAO-direcur Saouma gisr Rome. 'Wolfhonn bij Tsjernobyl Op rtig kiloer verbon zone rond kernctrale Tsjernobyl is e nieuw dier gesignaleerd: Wolfhond. Volgs krant Rossiskaja Gazjeta nieuwe dier e kruisg tuss Wolv Herrshonn die achrgelat bij evacuatie lokale bevolkg na kernramp wil dier volgs lokale jagers zeer gevaarlijk. Ze niet bang voor ms daglicht reager niet ro vaantjes wolvegelu die Rusland gewoonlijk worn gebruikt bij wolvjacht. Bron: Dagblad Telegraaf 18 wereldmarkt. Milieu-afbraak bevolkgs- april HUID HAAR 11 (1)