Handleiding voor de coach

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Handleiding voor de coach"

Transcriptie

1 Handleiding voor de coach Begeleiding van de coach tijdens de Leef!-studie Kelly Stewart Anke Wesselius Maurice Zeegers Max Lak Maarten Bijma

2 Beste Health Potential coach, Deze handleiding is bedoeld om sturing te geven aan de Health Potential coaching gesprekken. Elke bijeenkomst wordt apart beschreven en geeft tips van wat typisch besproken wordt, welke vragen gesteld kunnen worden, en opdrachten die de cliënt zelfstandig of met u samen kan uitvoeren. Niet elk onderwerp hoeft expliciet aangesneden te worden of elke vraag expliciet gesteld te worden. Sommige onderwerpen komen onbewust al aan bod, dat is prima. Bij deze handleiding hoort een werkboek voor de cliënt, die hier als bijlage is toegevoegd. Hierin zijn invulvellen opgenomen die ondersteunen bij de opdrachten. Heel veel succes en plezier met het programma, Het Health Potential team

3 Voorbereiding Voor u begint aan het voeren van gesprekken is het belangrijk dat u goed voorbereid bent. Controleer of u de volgende stappen heeft doorlopen en de volgende kennis tot uw beschikking hebt: Health Potential: De Health Potential certificeringscursus doorlopen hebben. Daarmee kennis hebbende van: o Basis genetica o Verhoogde en verlaagde ziekterisico s als gevolg van genetische en niet-genetische factoren o Risicoschattingen: absolute risico s, lifetime risico, relatieve risico s Kennis hebben van de chronische ziekten die voorkomen in het Health Potential rapport (zie Bijlage 1 voor een overzicht van de ziekten). De kennis dient voldoende te zijn om algemene vragen over de ziekte en de ernst ervan te kunnen beantwoorden. De inhoud van het Health Potential rapport beheersen zodat deze aan de cliënt uitgelegd kan worden. Interpretatie van de figuren. Wat zegt de figuur me? Welke informatie kan ik er uit halen? Interpretatie van de tabellen. Wat staat er in elke kolom van de tabel? Welke informatie kan ik er uit halen? Wat kan ik met deze informatie? Stofberg Health Check: Kennis hebben van de inhoud en betekenis van de verschillende metingen van de Stofberg Health Check. Kennis hebben van de (chronische) aandoeningen die aan bod komen in de Stofberg Health Check: Hart- en vaatziekten Diabetes Overgewicht en obesitas Stress en depressie COPD Kennis hebben van gezonde leefstijl in het algemeen, waaronder de richtlijnen voor de gemiddelde bevolking, voor: bewegen, roken, alcohol gebruik, voeding en gewicht. Leefstijl coaching: Kennis hebben van de inhoud van de vier Kernvragen van Leefstijl en Gedragsverandering en deze kunnen toepassen bij een cliënt. Zie hiervoor ook de korte beschrijvingen per kernvraag in Bijlage 2 en het boek Bijma, M. & M. Lak (2012). Leefstijlcoaching. Kernvragen bij gedragsverandering. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten voor een uitgebreide beschrijving.

4 Kennis hebben van de basisprincipes van motivationele gedragsvoering en deze kunnen toepassen bij een cliënt. Weerstand erkennen en meebewegen Empathie uitdrukken Effectiviteit vergroten Discrepantie ontwikkelen Herkennen van verschillende stadia van gedragsverandering bij de cliënt en hierop kunnen inspelen met de juiste technieken of methoden.

5 Bijeenkomst 1 Doel van de bijeenkomst Het overhandigen en uitleggen van de resultaten van Health Potential en/of de Stofberg Health Check Het initiëren van het proces van gedragsverandering door de cliënt te ondersteunen bij het bereiken van een modus waarin ze zich ten volle bewust zijn van de mogelijke gevolgen. Dit niet op een afstandelijke en rationele manier, maar zodanig dat zij de (mogelijke) effecten echt op zichzelf betrekken. Resultaten Stofberg Health Check Opbouw van het rapport: Wat staat er in? Wat staat waar? Hoe kan ik het rapport het beste lezen? Uitleg over de inhoud: Wat betekent het percentage wat genetisch bepaald is? Wat betekent het lifetime risk? Wat betekenen de verschillende relatieve risico s? Welke adviezen heb ik gekregen? De resultaten: Op welke variabelen sta ik er goed voor? Op welke variabelen sta ik er niet goed voor? De adviezen: Wat wordt aangeraden te veranderen? (Welke risico s zijn verhoogd?) Wat moet ik juist niet veranderen? (Welke risico s zijn al optimaal?) Resultaten Health Potential Inhoud van het rapport: Wat staat er in? Wat staat waar? Hoe kan ik het rapport het beste lezen? Uitleg over de inhoud: Wat is een absoluut risico? Wat is een lifetime risk? Wat is een relatief risico? Hoe kan een mutatie in je DNA leiden tot een veranderd ziekterisico? Hoe kunnen leefstijl, medische en omgevingsfactoren bijdragen aan een veranderd ziekterisico? Wat betekenen de figuren? Hoe moet ik deze interpreteren? Wat betekenen de cijfertjes in de tabellen? Hoe moet ik deze tabellen interpreteren? De resultaten: Welke risico s zijn verhoogd? Welke risico s zijn verlaagd? Waar komt dat door? De adviezen:

6 Wat wordt aangeraden te veranderen? (Welke risico s zijn verhoogd?) Wat moet ik juist niet veranderen? (Welke risico s zijn al optimaal?) Leefstijl coaching Kernvraag 1: Loop ik (extra) risico s vanwege mijn leefstijl? Voor uitleg over de hieronder genoemde onderwerpen, zie hoofdstuk 4 van Bijma, M. & M. Lak (2012). Leefstijlcoaching. Kernvragen bij gedragsverandering. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten. Te behandelen onderwerpen met voorbeeldvragen Onderwerpen Kennis Cues-to-action Ziektepercepties (voor de verschillende ziekten) Risicoperceptie Intentie tot gedragsverandering Voorbeeldvragen Wat weet je over de relatie tussen jouw risico op ziekte en jouw leefstijl? Zijn er al concrete ervaringen / gebeurtenissen die je bewust maken van de invloed van jouw leefstijl op gezondheid risico s? (vaak zal het rapport van Health Potential ook een cue vormen) à Zie workbook (Bijlage 3): Confronterende momenten Welke ideeën heb je over: Wat deze ziekte precies inhoud? Hoe je daaraan gekomen bent? Het verloop van deze ziekte? Wat voor jou de consequenties zullen zijn? Wat eraan moet gebeuren en of je daar zelf een rol in kunt spelen? Hoe ernstig schat je de consequenties van de ziekten? Vergeleken met mensen van dezelfde leeftijd en geslacht, hoe groot acht je die kans dat, wanneer je niet verandert, je deze aandoening of ziekte ook daadwerkelijk zult ontwikkelen? Ben je van plan om je gedrag aan te passen?

7 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst 2 vindt plaats direct na bijeenkomst 1. Doel van de bijeenkomst Het voortzetten van het proces van gedragsverandering door met de cliënt te onderzoeken wat passende keuzes zijn voor gedragsverandering. Leefstijl coaching Kernvraag 2: Wat zijn voor mij passende keuzes? Voor uitleg over de hieronder genoemde onderwerpen, zie hoofdstuk 5 van Bijma, M. & M. Lak (2012). Leefstijlcoaching. Kernvragen bij gedragsverandering. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten. Te behandelen onderwerpen met voorbeeldvragen Onderwerpen Gezondheidsovertuigingen Kernwaarden Hoofddoel Subdoelen Strategieën Motivatie Attitude Zelfeffectiviteit Responseffectiviteit Sociale normen Sociale modelling en sociale identificatie Sociale steun Voorbeeldvragen Wie is verantwoordelijk voor de probleemsituatie? Wie is verantwoordelijk voor de oplossing? Wat vind je belangrijk in het leven? (bijvoorbeeld liefde, rijkdom of erkenning) Wat is het hoofddoel wat je wil bereiken? Welke doelen wil je nastreven? (bijvoorbeeld gezond zijn ) à Zie workbook (Bijlage 3): Doelen en strategieën Welke subdoelen horen daar bij? (bijvoorbeeld een goede bloedsuikerwaarde ) à Zie workbook (Bijlage 3): Doelen en strategieën Welke strategieën passen hierbij? à Zie workbook (Bijlage 3): Doelen en strategieën Ben je gemotiveerd deze strategieën tot uitvoering te brengen? Welke houding heb je ten opzichte van een specifiek gedrag en de consequenties die dit gedrag kan hebben? Heb je het vertrouwen dat je het gedrag ook werkelijk tot uitvoering kan brengen? Houd hierbij rekening met specifieke situaties. Zijn de geplande strategieën geschikt om mijn doel te bereiken? Wat is normaal gedrag voor jou? En voor mensen in je omgeving? Welke weerstand verwacht je in je omgeving wanneer je je gedrag zou veranderen? Met wie vergelijk jij je? Wie zijn een voorbeeld voor je? Welke conclusies trek je uit deze vergelijkingen? Welke vormen van steun heb je nodig? Welke krijg je al? Wie vraag je om welke vorm van steun?

8 Bijeenkomst 3 Bijeenkomst 3 vindt plaats op ongeveer 1 week sinds bijeenkomst 1. Doel van de bijeenkomst Het voortzetten van het proces van gedragsverandering door de cliënt te ondersteunen in het maken van een concreet actieplan waarin rekening wordt gehouden met benodigde vaardigheden, mogelijke barrières, en het ontwikkelen van een nieuwe balans tussen persoon en sociale en fysieke omgeving. In deze fase staat het maken van een actieplan centraal. Leefstijl coaching Kernvraag 3: Hoe kan ik mijn keuze(s) omzetten in gedrag? Voor uitleg over de hieronder genoemde onderwerpen, zie hoofdstuk 6 van Bijma, M. & M. Lak (2012). Leefstijlcoaching. Kernvragen bij gedragsverandering. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten. Te behandelen onderwerpen met voorbeeldvragen Onderwerpen Actieplan Gedragsspecifieke uitvoervaardigheden Pijn en vermoeidheid Invloed van omgeving Stress Zelfcontrole Evalueren Voorbeeldvragen Hoe ga je de gekozen strategieën precies uitvoeren? (wat, hoe, met wie, wanneer) Zijn je (sub)doelen SMART? (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden) Kun je een plan maken van hoe je je doel gaat bereiken? Gebruik bijvoorbeeld een tijdlijn of agenda. à Zie workbook (Bijlage 3): Actieplan Welke vaardigheden heb je nodig om dit gedrag uit te voeren? Hoe ga je deze ontwikkelen? Hoe ga je om met pijn en vermoeidheid? Hoe betrek je jouw omgeving bij het veranderen? Welke plaatsen en dingen maken het je moeilijker of makkelijker om het gewenste gedrag te vertonen? Welke personen in je omgeving maken het je moeilijker of makkelijker om het gewenste gedrag te vertonen? Wat kun je doen om de remmende factoren te veranderen? Hoe kun je de helpende factoren behouden of juist gebruiken? Hoe ga je om met de stress van het veranderen? Hoe ga je om met situaties die een (hoge) mate van zelfcontrole vereisen? In welke situaties raakt je zelfcontrole sneller op? Wat kun je doen om te voorkomen dat je zelfcontrole op raakt? Hoe ga je evalueren of je je doelen bereikt hebt? Welke beloningen zijn gewenst en gepast? Wat ga ik doen wanneer ik niet tevreden ben met mijn resultaten? à Zie workbook (Bijlage 3): Evaluatieplan

9 Bijeenkomst 4 Bijeenkomst 4 vindt plaats op ongeveer 1 maand sinds bijeenkomst 1. Doel van de bijeenkomst De cliënt ondersteunen in het omzetten van een oude routine in een nieuwe waardoor duurzame gedragsverandering wordt bewerkstelligd. Hierbij staan bekrachtiging van de nieuwe routine, beheersen van stimuli, veranderen van zowel de persoonlijke als sociale identiteit en het ontstaan van een nieuwe fit tussen persoon en omgeving centraal. Leefstijl coaching Kernvraag 4: Hoe kan ik duurzaam veranderen? Voor uitleg over de hieronder genoemde onderwerpen, zie hoofdstuk 7 van Bijma, M. & M. Lak (2012). Leefstijlcoaching. Kernvragen bij gedragsverandering. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten. Te behandelen onderwerpen met voorbeeldvragen Onderwerpen Feedback en bekrachtiging Attributie Her-evaluatie van het zelf Stimuluscontrole Omgaan met tegenslagen en stress Sociale bevrijding en identiteit Voorbeeldvragen Wat blijf je doen om te blijven evalueren of je je doelen hebt behaald? Wat doe je met deze evaluaties? Wie of wat is/was verantwoordelijk voor het bereiken van je doelen? Hoe voel je je als je (niet) veranderd bent? Wat vind je dan van jezelf? Hoe ga je om met stimuli die je van je doelen afhouden? à Zie workbook (Bijlage 3): Omgaan met lastige situaties Hoe ga je om met tegenslagen? Welke stappen onderneem je dan? Is dit een geschikte manier van omgaan met tegenslag? Wanneer ben je echt veranderd? Hoe zie je jezelf dan?

10 Bijeenkomst 5 Bijeenkomst 5 vindt plaats op ongeveer 3 maanden sinds bijeenkomst 1. Doel van de bijeenkomst Deze laatste bijeenkomst is bedoeld als terugkommoment. De cliënt is nu zo n 3 maanden bezig met gedragsverandering en zal sinds de laatste bijeenkomst (2 maanden geleden) veel veranderingen en confrontaties hebben meegemaakt. Leefstijl coaching Bespreek met de cliënt de voortgang. Besteed aandacht aan de huidige situatie, hoe het gelopen is de afgelopen tijd, goede momenten en bereikte successen, voordienende problemen en de omgang hiermee, en een vooruitblik naar de toekomst. Indien nodig/gewenst kun je terugvallen op een van de eerder behandelde onderwerpen. Voorbeeldvragen Hoe gaat het nu? Hoe is het de afgelopen maanden geweest? Welke successen heb je behaald? (Let op: ook kleine successen zijn de moeite waard om te benoemen!) Waar loop je tegenaan? Wat doe je in het geval van een lastige situatie of bij een tegenslag? Wat remt je in het veranderen? Wat doe je hieraan? Wat stimuleert je in het veranderen? Hoe gebruik je dat in je voordeel? Is je motivatie veranderd? Zo ja, wat is er anders? Hoe zie je de toekomst voor je? Wat zijn je verwachtingen met betrekking tot je doelen?

11 Bijlagen Bijlage 1: Ziekten geïncludeerd in het Health Potential advies Hart- en vaataandoeningen Aneurysma in de buik Aneurysma in de hersenen Boezemfibrilleren Hypertensie Myocard infarct (hartinfarct) Perifeer arterieel vaatlijden Veneuze thrombo-embolie Kanker Basaalcel carcinoom (vorm van huidkanker) Blaaskanker Hersenkanker, type glioma Borstkanker Darmkanker Longkanker Alvleesklierkanker Prostaatkanker Schildklierkanker Metabole aandoeningen Obesitas Diabetes Mellitus type 2 Pulmonaire aandoeningen COPD Overig Depressie Lage rugpijn

12 Bijlage 2: Samenvatting Kernvragen van Leefstijl en Gedragsverandering Kernvraag 1: Loop ik (extra) risico s vanwege mijn leefstijl? Veel mensen zijn zich onvoldoende bewust van de gevolgen van hun leefstijl (Van Lindert et al., 2004). Dit geldt zowel voor mensen die (nog) geen ziekte of aandoening hebben, als voor mensen die daar wel mee kampen. Onze ervaring is dat dit bij zorgverleners vaak zowel tot verbazing als frustratie leidt. Maar het is essentieel voor motivatie en gedragsverandering dat mensen uiteindelijk zelf tot dit inzicht komen (Miller, W. R. 2009). Het zich bewust worden van de effecten van leefstijl is meer dan alleen inzicht krijgen in de relatie tussen leefstijl en de eventuele consequenties. Het gaat hier ook om een emotionele lading, vaak in de vorm van een bedreiging, die al dan niet gevoeld wordt bij deze consequenties. Als mensen dreiging gaan ervaren, komt er energie vrij om te willen veranderen (Vries NK de. 2002) Het doel van deze kernvraag is cliënten te ondersteunen bij het bereiken van een modus waarin ze zich ten volle bewust zijn van de mogelijke gevolgen. Dit niet op een afstandelijke en rationele manier, maar zodanig dat zij de (mogelijke) effecten echt op zichzelf betrekken (Bannink, F. 2009). Kernvraag 2: Wat zijn voor mij passende keuzes? In de fase waar de tweede kernvraag centraal staat is er kennelijk het besef dat de leefstijl een (mogelijk) probleem vormt en voelen mensen voldoende urgentie en betrokkenheid om keuzes te maken. Het proces van kiezen lijkt in eerste instantie vrij eenvoudig. Is bijvoorbeeld het voornaamste risico dat je te weinig beweegt, dan ga je toch meer bewegen? Zo eenvoudig als dit lijkt, zo lastig echter blijkt het vaak te zijn in de praktijk. Er bestaat geen lineair verband waarbij het ongewenste gedrag eenvoudigweg omgepoold wordt en het probleem daarmee opgelost is. Het gaat er juist om dat werkelijk individueel passende keuzes worden gemaakt, die voortkomen uit de eigen motivatie. Daarnaast moeten de keuzes die mensen maken passen bij de omgeving waarin ze deze keuzes tot uitvoering moeten brengen. Het onderzoeken, versterken en borgen van motivatie en het kiezen van een eigen passende oplossingsrichting staan nu centraal. Kernvraag 3: Hoe kan ik mijn keuze(s) omzetten in gedrag? In de fase waar de derde kernvraag speelt hebben mensen een krachtige intentie tot veranderen, hebben ze nagedacht over oplossingsrichtingen en daardoor energie om hun gedrag te veranderen. In principe kan er weinig meer mis gaan, maar de werkelijkheid is weerbarstig (Gollwitzer, Sheeran, Michalski, & Seifert, 2009). Nieuw gedrag vraagt ook om nieuwe vaardigheden, barrières doemen op en de balans tussen persoon en omgeving wordt in eerste instantie verstoord. Mensen hebben klaarblijkelijk ondersteuning nodig bij het omzetten van de plannen in concreet gedrag. Dit vraagt om persoonlijke motivatie, rolmodellen, sociale steun, zelfbeheersing, (fase)doelen, actieplannen, het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden, omgaan met barrières en evalueren van effecten en planning. Kernvraag 4: Hoe kan ik duurzaam veranderen? Veel mensen zijn bekend met het zogenoemde jojo-effect: een gedragsverandering wordt ingezet en leidt ook tot resultaten, maar toch lukt het

13 niet het nieuwe gedrag vol te houden. Het zou mooi zijn als iedere verandering van leef routine ook zou leiden tot een nieuwe routine en een andere identiteit. Zo zal een roker in eerste instantie vooral een roker zijn die niet meer rookt. Maar mogelijk komt er een moment waarop hij zichzelf gaat definiëren als nietroker. Vanaf dit moment kost het geen moeite meer om niet te roken en heeft er borging plaatsgevonden. Het omzetten van een oude routine in een nieuwe, het bekrachtigen van die nieuwe routine, het beheersen van stimuli, het veranderen van zowel de persoonlijke als de sociale identiteit en het ontstaan van een nieuwe balans in de fit tussen persoon en omgeving staan bij deze kernvraag centraal.

14 Bijlage 3: Werkboek cliënt Bijeenkomst 1 Confronterende momenten Welke concrete ervaringen of gebeurtenissen zorgden er voor dat je je bewust werd van je leefstijl en je risico op ziekte? CONFRONTERENDE MOMENTEN Beschrijf het moment Wat vond je zo confronterend aan dit moment? Hoe helpt deze gebeurtenis uzelf te motiveren? Wat zou er volgens u gebeuren als u geen gehoor geeft aan uw gevoelens te willen veranderen?

15 Bijeenkomst 2 Doelen en strategieën Deze opdracht gaat over de doelen die je wil bereiken en de strategieën die je daar bij wil gaan toepassen. Het hoofddoel is het uiteindelijke doel wat je wil bereiken. Dit zijn gevoelswaardige doelen, bijvoorbeeld gezond zijn of me fit voelen. Subdoelen daarentegen zijn meer geformuleerd als feiten. In het geval van gezond zijn kan dit bijvoorbeeld zijn een gezonde bloedsuikerspiegel en fysiek fit worden. Strategieën die toegepast kunnen worden om deze subdoelen te bereiken zijn dan bijvoorbeeld gezonder gaan eten en regelmatig sporten. DOELEN EN STRATEGIEËN Het hoofddoel: Wat wil ik bereiken? Subdoel(en): Wat is daar voor nodig? Strategieën: Hoe ga ik dat aanpakken?

16 Bijeenkomst 3 Actieplan Om doelen te behalen, is het verstandig om een actieplan te maken. Dit actieplan zorgt ervoor dat uw strategieën omgezet worden in concrete stappen die nodig zijn om uw doel te behalen. Vul voor elk van de gekozen strategieën een nieuw schema in. ACTIEPLAN Wat ga ik doen? Waar ga ik dit doen? Wanneer ga ik dit doen? Met wie ga ik dit doen?

17 Evaluatieplan Het evaluatieplan is bedoeld om na te gaan of u uw doelen heeft bereikt. Zo n evaluatieplan kunt u invullen voor zowel uw hoofddoel als uw subdoelen. Vul voor elk van de gekozen doelen een nieuw schema in. EVALUATIEPLAN Wat ga ik evalueren? Wanneer ga ik dat evalueren? Hoe ga ik dat evalueren? Met wie ga ik dat evalueren? Hoe ga ik mezelf belonen als ik tevreden ben met het resultaat? (zie tabel 1 hieronder voor suggesties) Wat ga ik doen als ik niet tevreden ben met mijn resultaten?

18 Het kiezen van een beloning Natuurlijk is het leuk en belangrijk om uzelf te belonen wanneer een evaluatie positief uitvalt. Beloningen kunnen gevoelens zijn (bijvoorbeeld trots zijn op jezelf) maar ook dingen die je kunt krijgen of doen. Let op: zondigen is geen goede beloning! Table 1 Voorbeelden van beloningen Beloningen die geen geld kosten: Dagje uitslapen Wandelen in het bos Vrienden en/of familie uitnodigen De tijd nemen om iets te bakken of koken Een boek of tijdschrift lezen Tijd voor jezelf nemen Tuinieren Een leuke film op tv kijken Naar muziek luisteren Foto s maken van mooie of bijzondere dingen in je omgeving Je huis decoreren met mooie dingen uit de natuur Een klus uitbesteden aan familieleden Iets creatiefs doen, zoals tekenen, schilderen of schrijven Een avond lang alleenrecht op de afstandsbediening Zelf het het avondeten kiezen Dagje alleen doen waar je zelf zin in hebt Vraag mensen in je omgeving om je te prijzen Beloningen die wel geld kosten: Uit eten Naar de bioscoop Een nieuw sieraad uitzoeken Nieuwe sportkleding uitzoeken Een festival bezoeken Bloemen of een plantje kopen Naar de kapper gaan Een stuk fruit kopen wat je normaal niet (snel) koopt Een lekkere bodylotion of handcrème uitzoeken Bezoek aan een casino Gaan zwemmen of schaatsen Een reis(je) boeken Iets moois kopen voor in huis Nieuwe make-up uitkiezen Een sportwedstrijd bezoeken Een bijzondere thee of koffie uitzoeken

19 Bijeenkomst 4 Omgaan met lastige situaties Waarschijnlijk ben je in de afgelopen tijd meerdere keren in situaties terecht gekomen waarin het moeilijk was je aan je plannen te houden. Bijvoorbeeld, het valt je zwaar om s avonds na het eten niet te roken terwijl het je gedurende dat misschien helemaal niet zo veel moeite kost. Om hier beter mee om te gaan, kun je deze situaties op een rijtje te zetten en passende oplossingen te zoeken. Zo wordt het makkelijker om te herkennen wanneer je in een lastige situatie zit en kost het je minder energie om er mee om te gaan. Vul per lastige situatie een schema in. Het kan handig zijn om dit formulier steeds in te vullen wanneer zich een lastige situatie heeft voorgedaan. OMGAAN MET LASTIGE SITUATIES Op welk doel is deze situatie van toepassing? Beschrijf de situatie waarin je het moeilijk vind om aan je plannen te houden. Denk aan het hoe, wat, waar, wanneer en met wie. Wat gebeurt er in deze situatie? Wat kan ik veranderen om te voorkomen dat ik me niet aan mijn plan houd? Welke stappen moet ik hiervoor ondernemen?

Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag

Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag Nieuwe methodiek voor gedragsverandering Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag Tekst: Caroline Mangnus Ongeveer de helft van de chronische ziekten in Nederland wordt veroorzaakt door een

Nadere informatie

Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag

Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag 12 Nieuwe methodiek voor gedragsverandering Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag Tekst: Caroline Mangnus Ongeveer de helft van de chronische ziekten in Nederland wordt veroorzaakt door

Nadere informatie

Gemakkelijker gezegd dan gedaan! Deze presentatie kan je helpen je voornemens te realiseren

Gemakkelijker gezegd dan gedaan! Deze presentatie kan je helpen je voornemens te realiseren Goede voornemens Ik wil gezonder leven Ik wil gelukkiger zijn Ik wil meer bewegen Ik wil stoppen met roken Ik wil wat zwaarder worden Ik wil minder alcolhol gaan drinken Ik will minder stress Ik wil meer

Nadere informatie

Naam. Datum. Noteer het aantal GFI punten op dit onderdeel Nadere omschrijving problematiek

Naam. Datum. Noteer het aantal GFI punten op dit onderdeel Nadere omschrijving problematiek Inventarisatie (A) Zet een kruisje of omcirkel het aantal punten bij het antwoord van uw keuze. A Sociale aspecten (wonen, werken, zelfstandigheid) Ervaart u op onderstaande onderwerpen problemen? SOMS

Nadere informatie

Inhoud Hoe BRAVO ben jij?

Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inleiding 2 De behandeling van een aandoening 2 Medicijnen 2 Leefstijl 5 Een verergering van je klachten 6 Jouw behandelplan 8 Bewegen 8 Roken 8 Alcohol en voeding 8 Ontspanning

Nadere informatie

Start met bewegen. Tips voor gezond bewegen

Start met bewegen. Tips voor gezond bewegen Start met bewegen Tips voor gezond bewegen Start met bewegen Voel je fitter en gezonder Inleiding Starten met meer bewegen is een gezond besluit. Bij bewegen denk je misschien aan intensief sporten zoals

Nadere informatie

Lekker In Je Vel Plan

Lekker In Je Vel Plan Lekker In Je Vel Plan Meer mensen gezond Ken je iemand die ook plezier zou kunnen hebben van deze tijdelijk gratis cursus? Dan is het een goed idee om het te delen met anderen. Doe het meteen, het kost

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door S woorden 25 januari keer beoordeeld. [Naam] klas: [Datum] Vakdocent: Mentor: Inleiding

5,7. Samenvatting door S woorden 25 januari keer beoordeeld. [Naam] klas: [Datum] Vakdocent: Mentor: Inleiding Samenvatting door S. 1663 woorden 25 januari 2016 5,7 3 keer beoordeeld Vak Biologie [Naam] klas: [Datum] Vakdocent: Mentor: Inleiding In dit verslag ga ik het hebben over wat gezond leven is en hoe je

Nadere informatie

INTRODUCTIE PERSOONLIJKE GEGEVENS. Naam: Leeftijd: Geslacht: m / v. Begindatum:

INTRODUCTIE PERSOONLIJKE GEGEVENS. Naam: Leeftijd: Geslacht: m / v. Begindatum: Naam Datum: INHOUDSOPGAVE 1. Introductie 2. Persoonlijke gegevens 3. Rapportage kwaliteit van leven 4. Persoonlijke ontwikkeling plan (POP) 5. Competenties waar nu aan wordt gewerkt 6. Binnen de stichting

Nadere informatie

Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach.

Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach. Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach Goede voornemens? Vergeet het maar, zeggen de statistieken: slechts 18% slaagt erin om goede voornemens ook succesvol na te komen. En toch. Als je weet

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Lifestyle coaching. Preventief uw leefstijl veranderen. - U staat er niet alleen voor. Waarom laten coachen? Wanneer laten coachen?

Lifestyle coaching. Preventief uw leefstijl veranderen. - U staat er niet alleen voor. Waarom laten coachen? Wanneer laten coachen? Lifestyle coaching Judith Jelsma - Pregenius Preventief uw leefstijl veranderen - U staat er niet alleen voor Waarom laten coachen? Leefstijl verandering of een aanpassing maken hierin is voor velen een

Nadere informatie

Het vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening

Het vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening Het vergroten van draagkracht na confrontatie met een harta andoening Draaglast en draagkracht Als door de confrontatie met ziekte de balans tussen draaglast en draagkracht wordt verstoord, moet gezocht

Nadere informatie

AFVALPLAN. Je plan bevat de volgende onderdelen: Je voor- en nadelen van afvallen Je waarom. Je doelen Je als/dan-plannen Je Evaluatie

AFVALPLAN. Je plan bevat de volgende onderdelen: Je voor- en nadelen van afvallen Je waarom. Je doelen Je als/dan-plannen Je Evaluatie AFVALPLAN Hoe je moet afvallen weet je waarschijnlijk wel. Minder eten, meer bewegen en gezonder eten. Maar hoe ga je dat bereiken? In dit afvalplan vind je de stappen om je kans op succes zo groot mogelijk

Nadere informatie

Bas Smeets page 1

Bas Smeets  page 1 Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale

Nadere informatie

De 10 dagen reset van lichaam en geest. Hoe ziet de 10- daagse reset eruit?

De 10 dagen reset van lichaam en geest. Hoe ziet de 10- daagse reset eruit? 1 De 10 dagen reset van lichaam en geest Hoe ziet de 10- daagse reset eruit? De week voor de workshopdag is de voorbereiding op de 10 dagen reset. Dag 1 is een workshopdag bij Erve Hulsbeek. De dagen 2-10

Nadere informatie

Oriëntatie op ondernemerschap

Oriëntatie op ondernemerschap O 4 3 Portfolio-opdracht 3 1 2 Oriëntatie op ondernemerschap De Handelsroute Uitgeverij Sarphati Niveau Keuzedeel Kwalificatie Dossierdatum 1, 2, 3, 4 Oriëntatie op ondernemerschap Kerntaak en werkproces

Nadere informatie

Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries

Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries Aandachtspunten in de klas Het Vriendenprogramma Onderdelen Vriendenprogramma in de klas Online programma s voor jongeren Aandachtspunten

Nadere informatie

Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)

Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) O 4 Portfolio-opdracht 1 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) De Handelsroute Uitgeverij Sarphati Niveau Keuzedeel Kwalificatie Dossierdatum 3-4 Ondernemend Gedrag Alle niveau 3- en 4-dossiers Kerntaak

Nadere informatie

De 10 dagen reset van lichaam en geest. Hoe ziet de 10- daagse reset eruit?

De 10 dagen reset van lichaam en geest. Hoe ziet de 10- daagse reset eruit? De 10 dagen reset van lichaam en geest Hoe ziet de 10- daagse reset eruit? Voorafgaand aan de reset plannen we een persoonlijk kennismakingsgesprek. De week voor de reset is de voorbereiding op de 10 dagen

Nadere informatie

Tips voor het volhouden van een lichamelijke actieve leefstijl

Tips voor het volhouden van een lichamelijke actieve leefstijl Tips voor het volhouden van een lichamelijke actieve leefstijl Blessures aan spieren, gewrichten en botten zijn de meest voorkomende oorzaken van beëindigen van activiteiten. De beste manier om blessures

Nadere informatie

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017

Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 Hoe motiveer je mensen hun gedrag te veranderen en gezonder te leven? 24/10/2017 35.000 keuzes per dag Gezond en ongezond Gezonde en ongezonde keuzes Determinanten van gedrag Denken dat men genoeg beweegt

Nadere informatie

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden

2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden 2015 Gerard de Wit voor Psychodidact Waalwijk Bron: Stijn van Merendonk, Sergio van der Pluim, Gerard de Wit e.a. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van

Nadere informatie

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde

Nadere informatie

INHOUD. Disclaimer 7 Voorwoord 9 Dankbetuiging 13 Inleiding 14. Tot slot 208 Over de auteur Handige tips 204

INHOUD. Disclaimer 7 Voorwoord 9 Dankbetuiging 13 Inleiding 14. Tot slot 208 Over de auteur Handige tips 204 INHOUD Disclaimer 7 Voorwoord 9 Dankbetuiging 13 Inleiding 14 1 De natuurlijke staat van de mens 17 2 Het is niet jouw schuld dat je te dik bent! 19 3 De voedingsmiddelenindustrie 30 4 Wat eten we? 54

Nadere informatie

Vinden, binden en boeien van trainers. Op weg naar een sterke leervereniging

Vinden, binden en boeien van trainers. Op weg naar een sterke leervereniging Vinden, binden en boeien van trainers Op weg naar een sterke leervereniging Doel bijeenkomst Aan het eind van de bijeenkomst: ben je meer bewust van het belang van binden en boeien van je trainers; heb

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Leren leren door coaching. 16 januari 2019 Kaatje Dalderop

Leren leren door coaching. 16 januari 2019 Kaatje Dalderop Leren leren door coaching 16 januari 2019 Kaatje Dalderop Programma Je eigen (kern-)waarden: Wat maakt jou enthousiast en welke kwaliteiten zet je dan in? Wat is zelfstandig leren leren en waarom zouden

Nadere informatie

Individueel zorgplan vitale vaten

Individueel zorgplan vitale vaten Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

De 5 stappen om goede voornemens te laten slagen

De 5 stappen om goede voornemens te laten slagen De 5 stappen om goede voornemens te laten slagen Op 1 januari worden volop goede voornemens gemaakt. We willen stoppen met roken, afvallen, meer bewegen, gezonder leven en ga zo maar door. Afvallen is

Nadere informatie

Cursus en Thema 2015. voor mantelzorgers en vrijwilligers

Cursus en Thema 2015. voor mantelzorgers en vrijwilligers Cursus en Thema 2015 voor mantelzorgers en vrijwilligers VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 4 In vier bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse

Nadere informatie

Zonder twijfel geen keuze. Evenwichtig besluiten nemen met inzet van je intern en extern beoordelingskader

Zonder twijfel geen keuze. Evenwichtig besluiten nemen met inzet van je intern en extern beoordelingskader Zonder twijfel geen keuze Evenwichtig besluiten nemen met inzet van je intern en extern Nadenken, ervaren, voelen, willen, checken, wikken en wegen, twijfelen, controleren 1. Het extern Je staaft je besluit

Nadere informatie

Leefstijlcoaching RGF. Bewuste geplande gedragsverandering

Leefstijlcoaching RGF. Bewuste geplande gedragsverandering Leefstijlcoaching RGF Bewuste geplande gedragsverandering Waarom inzetten op gedragsverandering? Individueel belang cliënt Maatschappelijk belang Opvattingen over eigen regie gezondheid Tijd voor gezond

Nadere informatie

P: Positief. Maak je doel PRISMA! P = Positief formuleren: omschrijving doel

P: Positief. Maak je doel PRISMA! P = Positief formuleren: omschrijving doel Maak je doel PRISMA! P: Positief P = Positief formuleren: omschrijving doel Formuleer je doel zo positief mogelijk. Het is belangrijk te formuleren wat je wél wilt. En het universum geeft je waar je om

Nadere informatie

Dr. An Bogaerts PortaAL Expertisecentrum voor Gezond Bewegen KU Leuven

Dr. An Bogaerts PortaAL Expertisecentrum voor Gezond Bewegen KU Leuven Motiveren van niet-actieve senioren wat is de rol van de bewegingsambassadeur? Dr. An Bogaerts PortaAL Expertisecentrum voor Gezond Bewegen KU Leuven PortaAL Poort naar een Actieve Levensstijl Expertise

Nadere informatie

Naam. Datum. Zet een kruisje of omcirkel het aantal punten bij het antwoord van uw keuze.

Naam. Datum. Zet een kruisje of omcirkel het aantal punten bij het antwoord van uw keuze. Inventarisatie (A) Naam Datum Zet een kruisje of omcirkel het aantal punten bij het antwoord van uw keuze. A Sociale aspecten (wonen, werken, zelfstandigheid) Ervaart u op onderstaande onderwerpen problemen?

Nadere informatie

Vita. Uw gezondheid verbeteren met e-vita. diabetes

Vita. Uw gezondheid verbeteren met e-vita. diabetes Uw gezondheid verbeteren met e-vita Diabetes kan u belemmeren bij de dingen die u graag zou willen doen. Op e-vita zet u uw wensen om in doelen. En u bepaalt zelf, met hulp van e-vita, acties om die doelen

Nadere informatie

Toepassing van de fases van gedragsverandering in de praktijk

Toepassing van de fases van gedragsverandering in de praktijk Toepassing van de fases van gedragsverandering in de praktijk Jouw werk bestaat eruit om de klant te begeleiden bij een verandering in zijn financiële gedrag. Daarvoor kun je het model van DiClemente,

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Competenties De Fontein

Competenties De Fontein Competenties De Fontein We werken met de volgende 4 competenties: 1. Verantwoordelijkheid 2. Samenwerken 3. Organisatie en planning, zelfstandigheid 4. Motivatie - In klas 1 wordt gewerkt aan de volgende

Nadere informatie

Kinderen in beweging 9 t/m 12 jaar. Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht

Kinderen in beweging 9 t/m 12 jaar. Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht Kinderen in beweging 9 t/m 12 jaar Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht Vind je jezelf te dik? Wil je op je gewicht gaan letten, maar weet je niet zo goed hoe je dat kunt doen? Wij kunnen

Nadere informatie

Levenslang bewegen. Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat

Levenslang bewegen. Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat 36 Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat Levenslang bewegen Tekst: Caroline Mangnus Voorkomen is beter dan genezen. Dit adagium is zeker ook van toepassing op bewegen. Dat bewegen belangrijk

Nadere informatie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie IN BEWEGING Onderneem! Nietsdoen is geen optie Belang bewegen Emotioneel: plezier, je goed voelen, zelfvertrouwen, eigenwaarde, positieve invloed op emotionele stoornissen Sociaal: participatie, ontwikkeling

Nadere informatie

DagelijksVerbetering.nl

DagelijksVerbetering.nl 1 2 Copyright Copyright 2019 dagelijksverbetering.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook

Nadere informatie

Ben Tiggelaar Dromen Durven Doen 33e druk 2011

Ben Tiggelaar Dromen Durven Doen 33e druk 2011 De meeste mensen houden hun voornemens niet vol, en zeker niet als het niet concreet is. Gedrag is de zwakke schakel tussen plannen en resultaten. Gedrag is alles wat we: - zichtbaar (bewegingen en woorden)

Nadere informatie

LEEFSTIJL & GEZONDHEID

LEEFSTIJL & GEZONDHEID LEEFSTIJL & GEZONDHEID LES 1. Macht der gewoonte/gewoontelus, voeding & beweging, wilskracht LES 2. Wespennest, hormoonhuishouding LES 1. HET BREIN MACHT DER GEWOONTE GEWOONTELUS GEDRAGSVERANDERINGEN VOEDING

Nadere informatie

Weet wat je kan. Vooruit komen

Weet wat je kan. Vooruit komen Weet wat je kan Vooruit komen Vind je weg Hoofdstuk 5 beschrijft hoe je vooruit komt in je leven. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: vind je weg. blz 2 Hoe kom je vooruit in je leven? blz 3 Zelfonderzoek:

Nadere informatie

Formulieren bij opdrachten

Formulieren bij opdrachten Formulieren bij opdrachten Formulier 1 Functieomschrijving slb er sterkte-zwakteanalyse Functieomschrijving slb er sterkte-zwakteanalyse Kernfuncties Criteria Bevindingen Goed Zwak Begeleidingsgesprekken

Nadere informatie

Weet wat je kan. Zelfvertrouwen

Weet wat je kan. Zelfvertrouwen Weet wat je kan Zelfvertrouwen Zelfvertrouwen kan groeien Hoofdstuk 4 gaat over werken aan zelfvertrouwen. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: Zelfvertrouwen kan groeien. blz 2 Doen waar je goed in

Nadere informatie

Leefstijlkoers. De koers van uw leefstijl is gezond. Kijk op de volgende pagina voor een overzicht van uw leefstijl. 1 / 7

Leefstijlkoers. De koers van uw leefstijl is gezond. Kijk op de volgende pagina voor een overzicht van uw leefstijl. 1 / 7 Leefstijlkoers De koers van uw leefstijl is gezond. Kijk op de volgende pagina voor een overzicht van uw leefstijl. 1 / 7 Leefstijloverzicht U ziet hieronder wat uw score is op de verschillende aspecten

Nadere informatie

Leiderschap, krachtig en inspirerend leidinggeven

Leiderschap, krachtig en inspirerend leidinggeven Training Leiderschap Leiderschap, krachtig en inspirerend leidinggeven Als leidinggevende komt er veel op je af. Je moet doelen halen, maar je wilt ook je medewerkers motiveren. Hoe houd je dat in balans?

Nadere informatie

WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1

WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1 Welzijn WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1 Vitaal burgerschap gaat over gezond leven en gezond denken. Die vitaliteit is er niet vanzelf, maar moet worden opgebouwd en onderhouden. Dat vraagt om bewustwording

Nadere informatie

HOE GEEF IK DE WEEK VORM? Handvatten voor de invulling van een werkplek tijdens de Week van de Mobiliteit

HOE GEEF IK DE WEEK VORM? Handvatten voor de invulling van een werkplek tijdens de Week van de Mobiliteit HOE GEEF IK DE WEEK VORM? Handvatten voor de invulling van een werkplek tijdens de Week van de Mobiliteit Tips en trucs: werkplekbegeleider Tips om tot een goede invulling van de Week van de Mobiliteit

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

2.4 Als begrijpen extra aandacht vraagt 10

2.4 Als begrijpen extra aandacht vraagt 10 7 2 Contact Samenvatting In contact met patiënten uit specifieke doelgroepen moet de assistent zich realiseren dat hun groepskenmerken maar een deel van hun persoon zijn. Ook een open houding en interesse

Nadere informatie

Bewust, aandachtig & positief leven

Bewust, aandachtig & positief leven Bewust, aandachtig & positief leven Bewust, aandachtig & positief leven Bewust, aandachtig & positief leven Mindful en vitaal leven Een praktische inleiding Adriana Anna Visser Adriana Anna Visser Coverontwerp

Nadere informatie

Focussen: 2 x 2 vragen

Focussen: 2 x 2 vragen Focussen: 2 x 2 vragen Waar kun je het voor gebruiken? Als je iets wilt bereiken en daarvoor het nodige te doen hebt, dan is het van belang dat je wéét wat je doet. De 2x2-vragen helpen je bij het bedenken

Nadere informatie

Handleiding Voor de Personeelscyclus!

Handleiding Voor de Personeelscyclus! Handleiding Voor de Personeelscyclus! Om goede professionele kinderopvang te blijven bieden moeten we ons blijven ontwikkelen. In deze handleiding lees je hoe we dat doen. We doorlopen elke twee jaar een

Nadere informatie

De 7 Stappen Naar Een Powerfull Way Of Life

De 7 Stappen Naar Een Powerfull Way Of Life De 7 Stappen Naar Een Powerfull Way Of Life Ben je er helemaal klaar voor??????? Bepaal hier jouw persoonlijke gezondheidsdoel en schrijf dat neer. 1. Brainstorm over situaties waar jij het gewenste gevoel

Nadere informatie

StringerChiropractie Evaluatie informatie

StringerChiropractie Evaluatie informatie Evaluatie StringerChiropractie Evaluatie informatie Het doel van de praktijk is om mensen te helpen om gezonder te worden en te blijven! Algemene Informatie Naam : Datum : Onder behandeling sinds : Originele

Nadere informatie

Alles wat je wilt weten over gezond en gelukkig leven

Alles wat je wilt weten over gezond en gelukkig leven Alles wat je wilt weten over gezond en gelukkig leven Gezonde voeding en een healthy lifestyle? Mijn naam is Fardau Wijbenga, oprichtster van The Healthy Life Company. Ik ben ervan overtuigd dat gezonde

Nadere informatie

SLB reflectie eindverslag. Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: Datum: Vak: SLB.

SLB reflectie eindverslag. Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: Datum: Vak: SLB. SLB reflectie eindverslag Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: 12043273 Datum: 05.11.2012 Vak: SLB 1 Inhoudsopgave Bijeenkomst 1 Blz. 3 Bijeenkomst 2 Blz. 4 Reflectie 3 + competenties

Nadere informatie

Sporten Hoe begin je en hoe houd je het vol?

Sporten Hoe begin je en hoe houd je het vol? Sporten Hoe begin je en hoe houd je het vol? De norm is om elke dag minimaal een half uur te bewegen. Veel mensen weten dat sporten gezond is en nemen zichzelf steeds weer voor om het op te pakken. Maar

Nadere informatie

opdrachten week 1 Opdracht 1 Kom er achter of je klaar bent voor verandering Doe de test

opdrachten week 1 Opdracht 1 Kom er achter of je klaar bent voor verandering Doe de test week 1 Opdracht 1 Kom er achter of je klaar bent voor verandering Als je nu van ons te horen krijgt dat er vannacht een wonder zou kunnen gebeuren. Hoe zou je dan morgenvroeg wakker willen worden? Hoe

Nadere informatie

KEC Onderwijs. Personal coaching

KEC Onderwijs. Personal coaching KEC Onderwijs Personal coaching 1 Er wordt veel gevraagd van jou als leraar. De werkdruk is hoog, bij ziekte is vervanging lastig vanwege het lerarentekort, toenemende digitalisering, hogere eisen aan

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo

StudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo StudieThermometer Mw Demo Kandidaat 27-11 - 2018 Temperatuur wat aan de lage kant? Instelling Demo Beste Demo, Goed dat je de StudieThermometer hebt ingevuld! Het helpt je om te bekijken of alles goed

Nadere informatie

Werkboek Road to success

Werkboek Road to success Werkboek Road to success Stappenplan naar een website die gevonden wordt en klanten van bezoekers maakt Deel 1: Een goede website begint met een goed plan Helpt je ideeën in kaart te brengen en geeft je

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

WERKBOEK Loopbaanbegeleiding

WERKBOEK Loopbaanbegeleiding WERKBOEK Loopbaanbegeleiding DOELEN STRATEGIEËN JE CV STERKTES EN ZWAKTES VAARDIGHEDEN SOLLICITATIE BRIEF SOLLICITATIE GESPREK LEREN OMGAAN MET STRESS KOM OP VOOR JEZELF LEREN OMGAAN MET CONFLICTEN Waarom

Nadere informatie

Het groene recept en een gezond gewicht

Het groene recept en een gezond gewicht Het groene recept en een gezond gewicht We weten eigenlijk allemaal wel dat een gezond gewicht belangrijk is voor onze algehele gezondheid. We weten eigenlijk ook wel dat het krijgen en houden van een

Nadere informatie

Hoe blijf ik fit. Emotionele fitheid. High Performance Organization

Hoe blijf ik fit. Emotionele fitheid. High Performance Organization Hoe blijf ik fit Emotionele fitheid Erken emoties Het vermogen om naar je eigen emoties te luisteren en de emoties van de anderen te herkennen staat bekend als je emotionele intelligentie. Ook het vermogen

Nadere informatie

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken. Creatief denken Het flexibel kunnen inspelen op nieuwe omstandigheden. Associëren, brainstormen en het bedenken van nieuwe originele dingen en originele oplossingen voor problemen. Analytisch denken Het

Nadere informatie

EIGEN REGIE EN GEZONDHEID

EIGEN REGIE EN GEZONDHEID EIGEN REGIE EN GEZONDHEID NAAR VILANS KLIK HIER! ERVARINGEN VAN PATIËNT HOE ERVAART HIJ GEZONDHEID? ZIEKTE & ZORG WELKE PROBLEMEN ONDERVINDT HIJ? WAT DRAAGT BIJ AAN GEZONDHEID EN GEDRAG? GEZONDHEID & GEDRAG

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Deel = Overige onderdelen

Deel = Overige onderdelen Deel = Overige onderdelen In dit hoofdstuk staat een aantal overige onderdelen die je kunt toevoegen aan de scriptie. Het gaat om de Bijlagen (paragraaf 5.1), de Reflectie (paragraaf 5.2) en het Nawoord

Nadere informatie

Ik mag helemaal zelf beslissen, toch?

Ik mag helemaal zelf beslissen, toch? Heb je vragen over deze folder? Je kunt ze stellen aan de gedragswetenschapper, de manager of de cliëntvertrouwenspersoon. Vrijheidsbeperkingen Informatie voor cliënten s Heeren Loo s Heeren Loo helpt

Nadere informatie

Maar verder ben ik heel gezond: ik sport en let op mijn voeding. Het is een deel van mijn sociale leven

Maar verder ben ik heel gezond: ik sport en let op mijn voeding. Het is een deel van mijn sociale leven Fase: Ik rook misschien wat te veel voor mijn., maar voor de rest is alles onder controle Voorbeeld hinderende gedachte: Mijn moeder had longkanker en zij rookte niet. Maar verder ben ik heel gezond: ik

Nadere informatie

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Werkboek van Benzo de baas Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Dit werkboek helpt u om stap voor stap te stoppen met slaap- en kalmeringsmiddelen. Over zes weken kunt u weer zonder

Nadere informatie

I s dit jou w beste moment om te stoppen met roken?

I s dit jou w beste moment om te stoppen met roken? I s dit jou w beste moment om te stoppen met roken? Dit product word t gratis aangeboden door the NewHealth Company 1-1 - 2017 Gratis intake Stoppen met roken Onderzoek je levensomstandigheden, gezondheid

Nadere informatie

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement 3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Grip op agressief en lastig gedrag

Grip op agressief en lastig gedrag Grip op agressief en lastig gedrag AgressieWerk.nl Brochure Agressietraining voor de Zorg Omgaan met lastig en agressief gedrag AgressieWerk.nl 06-42170546 info@agressiewerk.nl Brochure Agressietraining

Nadere informatie

Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START. Kwetsbare punten

Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START. Kwetsbare punten Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START Cliënt: DEEL 1 Datum: Kwetsbare punten - Kwetsbare punten zijn dingen (in uzelf en in uw leven) die er voor kunnen zorgen dat het niet goed met u gaat, en

Nadere informatie

H Uw Zorgplan diabetes

H Uw Zorgplan diabetes H.366767.0314 Uw Zorgplan diabetes Patiëntenkaart BEREIKBAARHEID DIABETESVERPLEEGKUNDIGEN Heeft u vragen dan kunt u contact opnemen tijdens het telefonisch spreekuur maandag tot en met vrijdag van 11.00

Nadere informatie

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6 VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6 ! HOE GAAT HET MET JE PROEFCLIENTEN? WEET JE NOG? DIETEN LAGE GRAADS ONTSTEKINGEN = INFLAMMATIE Aan veel chronische ziekten, ontsteking aan ten grondslag: - Overgewicht

Nadere informatie

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?

Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt

Nadere informatie

Zelfmanagement. & Communicatie. Verslag Practica Docenten: Heleen Bulthuis Wendelien Koop Victor ter Horst G&I 1-B

Zelfmanagement. & Communicatie. Verslag Practica Docenten: Heleen Bulthuis Wendelien Koop Victor ter Horst G&I 1-B Zelfmanagement 10-1-2016 Verslag Practica Docenten: Heleen Bulthuis Wendelien Koop Victor ter Horst G&I 1-B Inhoudsopgave: Opdracht 1: Motivaties Pagina 2 Opdracht 2: Het Leerteam Pagina 2 Opdracht 3:

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen Hoe gaan we met elkaar om? Maak contact Vertrouwelijkheid Niets is gek Zorg goed voor

Nadere informatie

Beter omgaan met STRESS. E-book

Beter omgaan met STRESS. E-book Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.

Nadere informatie

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut

Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Motivational Interviewing voor de fysiotherapeut Hoe krijg ik de patiënt in beweging? Wie ben ik? praktijk voor lichaamsgerichte therapie en coaching info@vanbinnenin beweging.eu En jullie? PROGRAMMA Wat

Nadere informatie

Leren leren door feedback. 6 oktober 2018 Wim Matthijsse Kaatje Dalderop

Leren leren door feedback. 6 oktober 2018 Wim Matthijsse Kaatje Dalderop Leren leren door feedback 6 oktober 2018 Wim Matthijsse Kaatje Dalderop Programma Wat maakt jou enthousiast en welke kwaliteiten zet je dan in? Wat is zelfstandig leren leren en waarom zouden we daar aandacht

Nadere informatie

Individuele Cognitieve Gedragstherapie bij Middelengebruik en Gokken. Dagdeel 2 2-1

Individuele Cognitieve Gedragstherapie bij Middelengebruik en Gokken. Dagdeel 2 2-1 Individuele Cognitieve Gedragstherapie bij Middelengebruik en Gokken Dagdeel 2 2-1 Wat stond in dagdeel 1 centraal? Introductie en protocol Motiveren tot gedragsverandering: Inventarisatie nadelen gebruik

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN. Feedback = een concrete uitspraak over het gedrag van een ander, met een specifiek doel voor ogen

FEEDBACK GEVEN. Feedback = een concrete uitspraak over het gedrag van een ander, met een specifiek doel voor ogen FEEDBACK GEVEN Feedback geven is een van de meest directe manieren om gedrag te sturen. Zeker op de korte termijn, maar zeker ook op de langere termijn is feedback heel krachtig. Maar effectief feedback

Nadere informatie

HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes

HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes Introductie Voor migranten en laaggeletterden is het vaak moeilijk om passende diabeteszorg te krijgen. Dit komt onder meer doordat de huidige

Nadere informatie

Waar staan de letters voor?

Waar staan de letters voor? De PDCA cirkel laat (jou) jullie sneller leren, helpt de kwaliteit continu te verbeteren en kan er ook voor zorgen dat je onderweg wijzigingen kunt aanbrengen. Waar staan de letters voor? 1. Plan : in

Nadere informatie