Toezicht op de medische zorg aan asielzoekers t.g.v. de uitbreiding van het aantal opvangplaatsen

Transcriptie

1 Toezicht op de medische zorg aan asielzoekers t.g.v. de uitbreiding van het aantal opvangplaatsen Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert op 15 februari 2016 Utrecht, maart 2016

2 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart 2016 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doel Werkwijze Toetsingskader-3 2 Conclusies Ketenpartners voldoen deels aan de normen; niet-medische gidsfunctie, medische intake, controle op tbc-screening en bereik JGZ zijn aandachtspunten -4 3 Handhaving en vervolg Maatregelen en aanbevelingen Vervolgacties inspectie 5 4. Resultaten Inleiding Algemene informatie over de opvanglocatie Weert Niet-medische gidsfunctie Huisartsenzorg en andere eerstelijnszorg Medische intake Bereikbaarheid GC A praktijklijn Publieke gezondheidszorg Samenwerking COA, GC A en GGD/JGZ Andere risico's en signalen-12 Bijlage 1 Overzicht gesprekspartners op de pol in Weert-13 Bijlage 2 Toetsingskader-14 Pagina 2 van 20

3 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart Inleiding 1.1 Aanleiding en belang De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna inspectie) bezoekt in 2016 opnieuw een aantal recent geopende opvanglocaties voor asielzoekers. Aanleiding voor deze toezichtbezoeken is de grote toestroom van asielzoekers. Deze heeft ertoe geleid dat het aantal opvanglocaties in korte tijd sterk is uitbreid. Door de snelle uitbreiding kunnen risico s ontstaan in de beschikbaarheid, de toegankelijkheid en de kwaliteit van de medische zorg aan asielzoekers. Daarom bezoekt de inspectie in 2016 een selectie van de recent geopende opvanglocaties voor asielzoekers. Tijdens deze toezichtbezoeken kijkt de inspectie naar mogelijke risico s als gevolg van de snelle uitbreiding van het aantal opvanglocaties. 1.2 Doel Tijdens inspectiebezoeken toetst de inspectie of de ketenpartners (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), Gezondheidscentrum Asielzoekers (GC A) en GGD/Jeugdgezondheidszorg (JGZ)) op de bezochte opvanglocaties voldoen aan de normen voor de medische zorg aan asielzoekers. 1.3 Werkwijze De inspectie bezoekt een selectie van de nieuwe opvanglocaties. Tijdens deze bezoeken spreekt de inspectie met asielzoekers en met medewerkers van het COA, GC A en de GGD/JGZ. Voor een overzicht van de gesprekspartners op de pol in Weert, zie bijlage 1. Na elk bezoek stelt de inspectie een conceptrapport op met de bevindingen. De gesprekspartners krijgen de gelegenheid om feitelijke onjuistheden in de bevindingen aan te geven. Daarna ontvangen de gesprekspartners een definitief locatierapport met bevindingen, conclusies en aanbevelingen/maatregelen. De inspectie informeert ook de ketenpartners op landelijk niveau (COA, GC A, GGD GHOR Nederland en MCA) over de bevindingen, zodat zij zo nodig snel verbeteringen kunnen doorvoeren. De definitieve locatierapporten maakt de inspectie openbaar op Toetsingskader Voor de bezoeken stelde de inspectie een toetsingskader op (bijlage 2). De inspectie heeft op grond van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) toezicht op GC A, de GGD en en de JGZ-organisaties. De inspectie heeft geen toezicht op het COA. Het COA valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van Veiligheid en Justitie. Omdat de uitvoering van de niet-medische gidsfunctie door het COA een essentieel onderdeel is van de gezondheidszorg aan asielzoekers heeft de inspectie de uitvoering van de nietmedische gidsfunctie ook meegenomen in haar bezoeken. Pagina 3 van 20

4 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart Conclusies 2.1 Ketenpartners voldoen deels aan de normen; niet-medische gidsfunctie, medische intake, controle op tbc-screening en bereik JGZ zijn aandachtspunten De inspectie concludeert dat de ketenpartners (COA, GC A en GGD) op de pol in Weert deels voldoen aan de getoetste normen. Deze normen hebben betrekking op de risico s die de inspectie ziet in de medische zorg aan asielzoekers als gevolg van de uitbreiding van het aantal opvangplaatsen. Naleving van de normen beperkt deze risico s. Voor de niet-medische gidsfunctie voldoet het COA deels aan de normen. De COAmedewerkers waren op de hoogte van hun rol in de mondelinge en schriftelijke voorlichting aan nieuw binnengekomen asielzoekers over de medische zorg op de opvanglocatie. Voor de inspectie was niet duidelijk of alle asielzoekers werden bereikt door het COA met de voorlichting. De asielzoekers die de inspectie sprak, waren onvoldoende op de hoogte van de 112-procedure. De inspectie concludeert dat de voorlichting aan asielzoekers bij binnenkomst nog extra aandacht behoeft. GC A voldoet deels aan de norm die betrekking heeft op de medische intake. Niet alle asielzoekers worden zo spoedig mogelijk na aankomst op de pol in Weert uitgenodigd voor een medische intake. GC A voert medische intakes uit bij asielzoekers waarvan bekend is dat ze medische problemen hebben. GC A streeft ernaar om alle asielzoekers een medische intake aan te bieden. Echter, het is voor de inspectie nog onduidelijk binnen welke periode alle asielzoekers worden uitgenodigd voor de medische intake. COA voldoet niet aan de norm dat bij binnenkomst op de opvanglocatie, in IBIS gecheckt wordt of asielzoekers uit hoog-risico landen gescreend zijn op tbc. De GGD biedt JGZ aan 0-19 jarigen, voor zover zij een AZC status hebben. Daarmee voldoet de GGD niet aan de norm dat alle kinderen binnen 6 weken na aankomst in Nederland gezien worden door de JGZ, ongeacht de status. De inspectie heeft in dit inspectiebezoek ook gevraagd naar de activiteiten van de GGD in het kader van de technische hygiënezorg. Dit betrof een onderwerp waarover nog geen norm was vastgesteld door GGD GHOR Nederland en het COA. Daarom heeft de inspectie hierover geen oordeel gegeven. Ten tijde van het inspectiebezoek had nog geen controle op de technische hygiënezorg plaatsgevonden. De samenwerking tussen de ketenpartners in de pol in Weert verloopt wisselend. Er is nog enige onduidelijkheid over taken en verantwoordelijkheden. Pagina 4 van 20

5 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart Handhaving en vervolg 3.1 Maatregelen en aanbevelingen De inspectie adviseert de COA-locatiemanager om: de COA-medewerkers op de pol in Weert te instrueren en te trainen in het uitvoeren van de niet-medische gidsfunctie conform het kader niet-medische gidsfunctie. te borgen dat de COA-medewerkers bij binnenkomst van asielzoekers controleren in IBIS of de tbc-screening is uitgevoerd. De inspectie vraagt de manager van het GC A om: ervoor zorg te dragen dat de norm voor de medische intake wordt nageleefd op de pol in Weert; het hierboven beschreven punt te toetsen door middel van een interne audit; de inspectie binnen drie maanden na verschijning van dit rapport te informeren over de resultaten van de interne audit. De inspectie vraagt de directie van de GGD om: te zorgen dat alle kinderen in de leeftijd 0-19 jaar binnen zes weken gezien worden door de JGZ; de inspectie binnen drie maanden na verschijning van dit rapport te informeren hoe de GGD naleving van deze norm heeft geborgd in haar werkwijze. De inspectie adviseert de ketenpartners: te investeren in de onderlinge samenwerking op de pol in Weert en expliciet te maken wat men van elkaar verwacht. 3.2 Vervolgacties inspectie De inspectie kreeg tijdens het inspectiebezoek enkele signalen over de medische zorg en de opvang van asielzoekers (zie paragraaf 4.9). Deze signalen heeft de inspectie niet nader onderzocht, maar kunnen voor de landelijke ketenpartners relevant zijn om kennis van te nemen. De inspectie bespreekt deze signalen daarom met de landelijke ketenpartners. Pagina 5 van 20

6 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart Resultaten 4.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat de resultaten van de toetsing die de inspectie heeft uitgevoerd in de procesopvanglocatie (pol) in Weert. Allereerst wordt algemene informatie gegeven over deze opvanglocatie (paragraaf 4.2). De toetsing is gericht op volgende thema s: niet-medische gidsfunctie (paragraaf 4.3); huisartsenzorg en andere eerstelijnszorg (paragraaf 4.4); medische intake (paragraaf 4.5); bereikbaarheid praktijklijn GC A (paragraaf 4.6); publieke gezondheidszorg (paragraaf 4.7); samenwerking (paragraaf 4.8). In paragraaf 4.3 tot en met 4.4 en 4.7 staan per thema de normen die de inspectie heeft getoetst, de bevindingen van de inspectie en of de ketenpartners voldeden aan de betreffende norm. Aan de hand van de bevindingen bepaalt de inspectie of het niet c.q. deels voldoen aan de norm leidt tot risico s in de medische zorg aan asielzoekers op een bepaald thema. Paragraaf 4.6 beschrijft de ervaringen van de ketenpartners met betrekking tot dit thema. Deze normen zijn niet getoetst tijdens het inspectiebezoek. Voor technische hygiënezorg (onderdeel van paragraaf 4.7) en samenwerking (paragraaf 4.8) zijn nieuwe normen opgesteld maar deze waren ten tijde van het inspectiebezoek nog niet ingevoerd. Daarom bevat het rapport voor deze onderwerpen een kwalitatieve beschrijving. De inspectie heeft aan de ketenpartners COA, GC A en de GGD gevraagd of zij nog andere risico s zagen ten gevolge van de uitbreiding van het aantal opvangplaatsen voor asielzoekers of andere signalen wilden meegeven aan de inspectie. Deze risico s en signalen staan in paragraaf Algemene informatie over de pol in Weert De locatie in Weert was geopend op 15 september 2015 als noodopvang en fungeerde als pré-col. De asielzoekers die er verbleven waren nog niet geregistreerd, geïdentificeerd en gescreend op tbc. De eerste kinderen arriveerden op 26 september. Vanaf half oktober is de locatie een pol geworden. De pol was op het moment van het inspectiebezoek volledig bezet en had plaats voor 1000 bewoners. In de locatie verbleven zowel alleenstaande mannen, vrouwen als gezinnen. In totaal waren er 330 kinderen. De kinderen gingen naar school op het terrein. Deze was op 14 januari 2016 geopend. Het betrof een groot terrein met verschillende gebouwen met verblijfs- en slaapruimtes en een ruimte die diende als eetzaal. De meeste bewoners kwamen uit Syrië. Op het moment van het inspectiebezoek werd de locatie verbouwd tot asielzoekerscentrum (AZC). Er werden kleinere woonruimtes gecreëerd. In eerste instantie waren er 12 en 18 persoonskamers, maar nu werd gewerkt aan woonruimtes voor 4 á 5 personen. Na de verbouwing, naar verwachting eind mei, zou de locatie een regulier AZC worden. Inmiddels waren steeds meer bewoners de asielprocedure ingegaan en hadden daarmee een AZC-status. Op de locatie werkten relatief veel medewerkers die voor het eerst voor het COA werken (70% nieuwe medewerkers). Het COA-team was volledig bezet. Pagina 6 van 20

7 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart Niet-medische gidsfunctie Normen Bevindingen Wel/niet/deels conform de norm 1.1 POL Voorlichting wordt gegeven bij aankomst in de POL. De bewoners zijn geïnformeerd over: het GC A: het gebruik van de zorgtelefoon en het inloopspreekuur; wat te doen wanneer spoedeisende hulp nodig is (112 procedure); wat te doen bij zwangerschap; het COA zorginformatiepunt; de mogelijkheid om vragen bij de informatiebalie te stellen; het zorgaanbod in de POL (zijnde medisch noodzakelijke zorg). De COA-medewerkers gaven de bewoners informatie over de bereikbaarheid van de medische zorg. Omdat de locatie in zeer korte tijd was open gegaan, was de voorlichting niet altijd gelijk bij aankomst gegeven. Informatie werd groepsgewijs gegeven. Het COA organiseerde nieuwe voorlichtingsbijeenkomsten voor bewoners die de asielprocedure waren ingegaan. In deze bijeenkomsten werd informatie gegeven over rechten en plichten. Daarnaast gaf het COA opnieuw uitleg over de bereikbaarheid van medische zorg. Deze bijeenkomsten werden in verband met de grote aantallen periodiek, in groepen, aangeboden. De bewoners die de inspectie sprak, waren op de hoogte van de praktijklijn, de toegankelijkheid van het GC A en verloskundige zorg. Bij twee van de drie bewoners, was de 112-procedure niet bekend. Deels conform de norm 1.2 POL De medewerker reikt hierbij aan de bewoner uit: de leaflet gezondheidszorg COL/POL. COA-medewerkers reikten standaard schriftelijke informatie over de gezondheidszorg uit aan nieuwe bewoners. Deze informatie was in verschillende talen beschikbaar. Twee van de drie bewoners die de inspectie sprak, hadden informatie op papier ontvangen over de bereikbaarheid van medische zorg. Conform de norm 4.4 Huisartsenzorg en andere eerstelijns zorg Normen Bevindingen Wel/niet/deels conform de norm 2.1 De huisartsenzorg voor asielzoekers is 24/7 bereikbaar en beschikbaar. De huisartsenzorg op de opvanglocatie was 24/7 beschikbaar en bereikbaar. Vijf dagen per week had GC A een inloopspreekuur. Iedere dag was een huisarts op de locatie aanwezig, vanuit een huisartsenpraktijk in de regio. Buiten de spreekuren op de opvanglocatie was de huisarts tijdens kantooruren telefonisch bereikbaar voor overleg en beschikbaar voor spoedzorg. Buiten kantoortijden kon de GC A Praktijklijn gebeld worden. Conform de norm De spreekuren van de huisartsen en de praktijkverpleegkundigen zaten vol, maar gesprekspartners van GC A gaven aan dat bewoners bijna altijd de dag Pagina 7 van 20

8 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart 2016 Normen Bevindingen Wel/niet/deels conform de norm dat ze zich melden op het inloopspreekuur, werden gezien door de praktijkverpleegkundige of de huisarts. De drie asielzoekers die de inspectie sprak, waren op het (inloop)spreekuur geweest en waren tevreden over de geboden zorg. 2.2 Als het GC A een huisarts heeft gecontracteerd die geen praktijk houdt in de betreffende regio van de opvanglocatie, dan maakt het GC A afspraken met een locale huisarts die voor spoedzorg beschikbaar is, om een consult te verrichten dan wel een visite te rijden naar de opvanglocatie. 2.3 De contractmanager huisartsen informeert de achterwacht van de huisartsenzorg (waarnemer) mondeling over de werkwijze van GC A. De achterwacht ontvangt een informatiemap over de medische zorg aan asielzoekers van de contractmanager huisartsen GC A. 2.4 Voor de ANW-dienst maakt het GC A afspraken met de huisartsenpost (HAP) of doktersdienst die de zorg tijdens deze uren levert namelijk: - de wijze van aanlevering van patiënten tijdens de ANW; - het gebruik van tolken, vervoer van en naar de HAP; - de informatieverstrekking over en weer; - de medicatieverstrekking tijdens de ANW; - de diensten die de gecontracteerde huisarts dient te verrichten voor de inbreng van de groepbewoners van het AZC binnen de HAP. 2.5 MCA heeft ten behoeve van iedere opvanglocatie een apotheker, verloskundige en fysiotherapeut gecontracteerd en telefonisch en schriftelijk geïnformeerd over de medische zorg aan Niet van toepassing Niet van toepassing De huisartsenpraktijk die spreekuur hield in de pol, was onderdeel van de HAP in de regio. De huisartsenpraktijk die zorg leverde op de locatie, had ook een reguliere huisartsenpraktijk in de regio en was aangesloten bij de HAP. Daarmee viel de zorg tijdens ANW onder de verantwoordelijkheid van de HAP in de regio. Deze HAP was reeds bekend met de medische zorg voor asielzoekers omdat in de regio een andere opvanglocatie gevestigd was, waar deze HAP ook zorg verleende. Het maken van aanvullende afspraken was dan ook niet nodig. De HAP was tijdig op de hoogte gesteld van de opening van deze nieuwe opvanglocatie en de huisartsen hadden de benodigde informatie, bijvoorbeeld over de inzet van tolken, ontvangen. MCA had ten behoeve van deze opvanglocatie een apotheker, een verloskundigenpraktijk en een fysiotherapeut gecontracteerd voor deze opvanglocatie. Apotheek: dit was de dienstapotheek Conform de norm Conform de norm Pagina 8 van 20

9 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart 2016 Normen Bevindingen Wel/niet/deels conform de norm asielzoekers en afspraken gemaakt over vervoer naar deze voorzieningen. van het ziekenhuis. De apotheek verzorgde dagelijks de uitgifte van medicatie op locatie. De huisarts gaf aan zeer tevreden te zijn over de samenwerking. Verloskundige: hield wekelijks spreekuur op locatie. De inspectie sprak met een bewoner die verloskundige zorg had ontvangen. Zij was zeer tevreden over de ontvangen zorg. Fysiotherapie: met de fysiotherapeut was incidenteel contact. De samenwerking met GC A verliep goed. 4.5 Medische intake Normen Bevindingen Wel/niet/deels conform de norm 3.4 Zo spoedig mogelijk na aankomst in de COA opvanglocatie vindt een eerste inventarisatie plaats van de gezondheidstoestand1 van de asielzoeker. Deze omvat in elk geval: - Huidig medicijngebruik - Huidige klachten - De medische voorgeschiedenis - Eventuele zorgachterstand Op basis van de bevindingen uit deze inventarisatie dient een zorgplan te worden opgesteld en in de uitvoering te worden opgenomen. GC A was bezig met een inhaalslag voor wat betreft de medische intakes. Door de snelheid waarmee de locatie was open gegaan had eerst prioriteit gelegen bij acute medische problematiek. Inmiddels (sinds 3 weken) waren er voldoende praktijkverpleegkundigen om te starten met de medische intakes. Eerder was er onvoldoende capaciteit beschikbaar. De huisarts en praktijkverpleegkundigen gaven aan dat iedereen met medische problematiek wel voldoende in beeld was. Invoering van zelfsturing en uithelpen op andere locaties vertraagden het inplannen van de intakes. De intentie van het GC A-team was om alle bewoners uit te nodigen voor een medische intake, maar het zou nog geruime tijd duren voordat alle 1000 bewoners een intake gehad hadden. Met de huidige bezetting konden maximaal 30 intakes per week plaatsvinden. Praktijkverpleegkundigen prioriteerden de planning van de intakes op basis van risico s (bv. chronisch zieken en ouderen eerst). Deels conform de norm 3.5 Bij no-show nodigt GC A de asielzoeker nog één keer uit voor de medische intake. Bij no-show nodigde GC A de asielzoekers opnieuw uit. Conform de norm 1 De eerste inventarisatie van de gezondheidstoestand beschouwt de IGZ als de medische intake. Pagina 9 van 20

10 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart GC A Praktijklijn Op de locatie was een vaste telefoon en waren mobiele telefoons beschikbaar om de praktijklijn te bellen. De vaste telefoon was gesitueerd in een kleine ruimte in de buurt van de receptie. Bewoners en gesprekspartners van zowel COA als GC A gaven aan dat ze ervaring hadden met de praktijklijn. Over de advisering en hulpverlening door de medewerkers van de Praktijklijn was men tevreden, maar de wachttijden waren zeer lang (variërend van 15 tot 45 minuten). Gesprekspartners van GC A geven aan zich zorgen te maken over het feit dat de lange wachttijden bij de praktijklijn nog niet opgelost waren. Ze gingen uit van een nieuwe hoge instroom over een aantal weken/maanden. Voor die tijd moest de praktijklijn de bereikbaarheid hebben verbeterd. 4.7 Publieke gezondheidszorg Normen Bevindingen Wel/niet/deels conform de norm 5.1 Volwassen asielzoekers worden bij binnenkomst in Nederland verplicht gescreend op tbc. De tbc-screening wordt uitgevoerd binnen een week na aankomst, tenzij de screening al elders is gedaan en de uitslag bekend is. Het COA gaf aan dat bewoners ongescreend binnenkwamen, maar dat er een inhaalslag had plaatsgevonden en dat inmiddels alle bewoners die voor screening in aanmerking kwamen, gescreend waren. Of tbc-screening had plaatsgevonden stond in het IBIS-systeem. Het COA controleerde niet in het IBIS-systeem of de tbc screening daadwerkelijk had plaatsgevonden bij niet-syriërs. De GGD riep op aangeven van het COA niet-gescreende asielzoekers op voor tbc-screening. Deels conform de norm 5.2 Asielzoekers uit hoogrisico landen krijgen vier tbc vervolg-screeningen aangeboden. Deze vinden om de zes maanden plaats. De vervolg-screening is vrijwillig en wordt uitgevoerd door en onder verantwoordelijkheid van de locale GGD. 5.3 Technische hygiënezorg Norm nog in ontwikkeling 5.4 De JGZ voert bij alle kinderen van 0-19 jaar, binnen 6 weken na aankomst in Nederland, een (verpleegkundige) intake uit en maakt een JGZ-dossier aan. GGD Limburg Noord kreeg maandelijks een Excel-bestand van GGD Hart voor Brabant (via zorgmail) met een overzicht van de asielzoekers in de betreffende regio, die op dat moment in aanmerking kwamen voor de halfjaarlijkse vervolgscreening. Vervolgens nodigde de GGD die asielzoekers binnen twee weken uit voor de vervolgscreening en stuurde kopie van de uitnodiging naar het COA. De GGD had nog geen technische hygiënezorg (THZ) inspectie uitgevoerd op deze locatie. De afdeling THZ had in oktober 2015 contact gezocht met de locatie om een afspraak te maken voor de THZinspectie. Op verzoek van de locatie was deze inspectie verplaatst naar februari 2016 in verband met verbouwingswerkzaamheden. Omdat het een pol-locatie betrof, was het landelijk beleid dat de JGZ vanaf 1 oktober 2015 alleen de kinderen 0-12 maanden mocht oproepen voor een consult en de kinderen van 0 18 maanden alleen voor vaccinaties. Vanaf 1 januari 2016 was het beleid aangepast en mochten alle 0-4 jarigen Conform de norm Geen beoordeling, omdat norm nog niet in werking is Deels conform de norm Pagina 10 van 20

11 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart 2016 Normen Bevindingen Wel/niet/deels conform de norm gezien worden. Op het moment van het inspectiebezoek had de GGD met het COA afgesproken dat de JGZ alle kinderen in de leeftijd van 0-19 jaar op deze locatie zou gaan zien, voor zover zij een AZC-status hadden. Op 14 oktober is gestart met het in beeld brengen van alle kinderen, voorbereidende activiteiten en huisbezoeken bij nieuwgeborenen. Op 14 december 2015 was de JGZ gestart met de uitvoering van consultatiebureau en vaccinaties. Dat was 2,5 maanden na binnenkomst van de eerste kinderen. Op het moment van het inspectiebezoek waren alle kinderen van 0 4 jaar in beeld bij de JGZ. Een inhaalslag werd gemaakt om alle kinderen van 4 19 jaar te zien voor zover zij AZC-status hadden. De verwachting was echter dat het nog anderhalve maand zou duren voor alle kinderen gezien waren. Alle kinderen werden nu in beeld gebracht, maar waren niet binnen 6 weken gezien. 5.5 De JGZ voert bij alle kinderen van 0-19 jaar een medisch onderzoek uit, binnen 3 weken na de intake, inclusief het uitvragen van de vaccinatiestatus en het opstellen van het (inhaal) vaccinatieschema. 5.6 De JGZ start binnen drie maanden met het RVP bij kinderen van asielzoekers in de leeftijd tot 18 maanden. Zie eerste alinea hierboven. De JGZ had alle kinderen van 0 4 jaar in beeld en bereikt, maar niet allemaal binnen de gestelde termijn. De kinderen van 4 19 jaar, voor zover zij een azc-status hadden, waren nog niet gezien. De reden hiervan was dat deze kinderen op basis van het contract dat de GGD afsloot met het COA pas recent recht op JGZ hadden. Op was de JGZ-zorg voor deze groep opgestart. Zie boven. De JGZ was bij alle kinderen in de leeftijd tot 18 maanden binnen drie maanden na aankomst in Nederland gestart met het RVP. Deels conform de norm Conform de norm 4.8 Samenwerking COA, GC A, GGD en JGZ De samenwerking tussen de verschillende partijen verliep wisselend. Betrokkenen waren over het algemeen tevreden over de samenwerking omdat er korte lijnen waren. Zo was er bijvoorbeeld een goede samenwerking tussen JGZ en GC A. Het MDO verliep goed en men wist elkaar te vinden op de locatie. Daarnaast schoof het GC A iedere dag aan bij het ochtendoverleg (van het COA). Betrokkenen gaven aan dat er toch op onderdelen verbeterpunten waren. Verantwoordelijkheden COA/GC A Gesprekspartners van GC A gaven aan dat er relatief veel nieuwe mensen bij het COA werken die nog niet helemaal waren ingewerkt. De niet-medische gidsfunctie werd daardoor niet in alle gevallen goed uitgevoerd. Bewoners werden volgens het GC A in voorkomende gevallen te snel naar het GC A gestuurd. Zo werd bewoners Pagina 11 van 20

12 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart 2016 soms gevraagd een medische indicatie ( een briefje ) te halen bij het GC A als ze aangaven naar een kleinere kamer (met minder personen) te willen of bijvoorbeeld een waterkoker nodig te hebben. Het GC A gaf aan dat dergelijke besluitvorming bij het COA ligt en niet bij het GC A. Het GC A zou graag een directer contact met de locatiemanager hebben om sneller te kunnen schakelen. Deze was nu voor het GC A niet goed bereikbaar. Onbekendheid tweedelijnszorg met zorg aan asielzoekers De huisarts had (succesvol) geïnvesteerd in contact met de tweedelijnszorg in de omgeving van de locatie. In het begin leidde de onbekendheid met asielzoekers tot onrust en (overbodige) voorzorgsmaatregelen in het ziekenhuis. De huisarts had een delegatie van het ziekenhuis uitgenodigd en ontvangen op de locatie en de nodige uitleg gegeven. De samenwerking met de tweedelijn verliep nu zonder problemen. Scabiës uitbraak Sinds de opening van de locatie was op verschillende momenten bij een aantal bewoners scabiës geconstateerd. Tot op het moment van het inspectiebezoek waren er gevallen van scabiës op de locatie. Bij de eerste uitbraak vond overleg plaats met alle betrokken partijen: GGD, COA, GC A en Rode Kruis. Uit de gesprekken maakte de inspectie op dat een gezamenlijke aanpak niet goed van de grond kwam en dat er verschil van mening was tussen de ketenpartners over de gewenste aanpak, nl. behandelen van alle bewoners of alleen een aantal kamers. Ook was er onduidelijkheid tussen de ketenpartners over wie welke rol had bij de behandeling van scabiës. GGD was op de hoogte van individuele gevallen/gezinsclusters van scabiës. Die werden door GC A conform landelijke richtlijn behandeld. Zowel bij COA als het GC A waren nu vaste contactpersonen bezig met de bestrijding van scabiës. Zij geven aan te handelen volgens het landelijk protocol. 4.9 Andere risico s of signalen De inspectie kreeg bovenstaande signalen tijdens het bezoek en heeft deze niet verder onderzocht. Omdat de signalen relevant kunnen zijn voor de ketenpartners bespreekt de inspectie deze met de landelijke ketenpartners. Gesprekspartners van de GGD gaven aan dat in deze woonsituatie met grote meer-persoonskamers de reguliere adviezen voor kinderen (bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, eten en slapen) niet op te volgen waren. De verbouwing naar kleinere units moest dit probleem oplossen. Het ontbreken van een (peuter)speelzaal voor 2 en 3 jarigen was een ander risico waar de JGZ op wijst. Daarnaast bleek roken een probleem op deze locatie. Alhoewel het verboden is, werd op kamers gerookt, waardoor kinderen en mensen met luchtwegproblemen in rokerige ruimtes slapen. GC A en JGZ zagen dit als een groot probleem en drongen bij het COA aan op handhaving van het rookverbod. Besluiten over de jeugdgezondheidszorg die aan kinderen geboden wordt, waren steeds ad hoc genomen waardoor onvoldoende tijd was om op deze veranderingen te anticiperen. Wanneer de jeugdgezondheidszorg werd uitgebreid, naar een grotere doelgroep (bv. van 0-18 maanden naar 0-4 jaar) werd dit besluit gecommuniceerd, zeer kort voor de datum dat deze wijziging in ging. Hierdoor was het voor de JGZ lastig per direct te regelen. Bovendien gaf de GGD aan dat artsenformatie lastig in te vullen was in de regio. Er waren wel vacatures, maar het bleek lastig om jeugdartsen te vinden. Pagina 12 van 20

13 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart 2016 Daarnaast wezen GC A en GGD er op dat overplaatsingen van mensen en met name van kinderen tot problemen konden leiden in discontinuïteit van zorg. Pagina 13 van 20

14 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart 2016 Bijlage 1 Overzicht gesprekspartners op de pol in Weert Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) 2 : o programmabegeleider o woonbegeleider o senior medewerker ondersteuner (vervanger van locatiemanager). 3 asielzoekers Gezondheidscentrum asielzoekers (GC A): o 2 praktijkverpleegkundigen o huisarts GGD/JGZ: o Arts infectieziekten o Inspecteur technische hygiënezorg o Jeugdarts 2 Locatiemanager is niet gesproken omdat deze afwezig was door ziekte. Pagina 14 van 20

15 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart 2016 Bijlage 2 Toetsingskader Toetsingskader Medische zorg aan asielzoekers t.g.v. uitbreiding aantal opvangplaatsen Thema s Risico( s) Mogelijke oorzaken Normen Bronnen 1. Asielzoekers 3 weten niet Asielzoekers hebben geen of 1.1 COL De (groeps)voorlichting wordt gegeven bij Kader niet-medische Niet-medische hoe zij de huisartsenzorg beperkte informatie aankomst in de COL. De bewoners zijn geïnformeerd over: gidsfunctie COA, februari gidsfunctie en de spoedeisende hulp ontvangen van het COA over het GC A: het gebruik van de zorgtelefoon en het 2013, pag kunnen bereiken. de bereikbaarheid inloopspreekuur; van/toegang tot de huisartsenzorg en de spoedeisende hulp. wat te doen wanneer spoedeisende hulp nodig is (112 procedure); het tbc-onderzoek, waaronder de verplichte deelname door de bewoner; wat te doen bij zwangerschap; het COA zorginformatiepunt; de mogelijkheid om vragen bij de informatiebalie te stellen; het zorgaanbod in de COL (zijnde medisch noodzakelijke zorg). 1.2 COL De medewerker reikt hierbij aan de bewoner uit: Kader niet-medische de leaflet gezondheidszorg COL/POL; gidsfunctie COA, februari de folder tbc-onderzoek van de GGD. 2013, pag POL Voorlichting wordt gegeven bij aankomst in de Kader niet-medische POL. De bewoners zijn geïnformeerd over: gidsfunctie COA, februari het GC A: het gebruik van de zorgtelefoon en het 2013, pag inloopspreekuur; wat te doen wanneer spoedeisende hulp nodig is (112 3 Daar waar asielzoeker staat wordt ook bewoner van de opvanglocatie bedoeld en omgekeerd. Pagina 15 van 20

16 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart 2016 Toetsingskader Medische zorg aan asielzoekers t.g.v. uitbreiding aantal opvangplaatsen Thema s Risico( s) Mogelijke oorzaken Normen Bronnen procedure); wat te doen bij zwangerschap; het COA zorginformatiepunt; de mogelijkheid om vragen bij de informatiebalie te stellen; het zorgaanbod in de POL (zijnde medisch noodzakelijke zorg). 1.2 POL De medewerker reikt hierbij aan de bewoner uit: de leaflet gezondheidszorg COL/POL. Kort na aankomst AZC 1.1 AZC Voorlichting wordt gegeven bij aankomst in het AZC. De bewoners zijn binnen 5 dagen geïnformeerd over: -screening (indien van toepassing); gebruik van de zorgtelefoon; GC A, rol PvK en huisarts op locatie; Kader niet-medische gidsfunctie COA, februari 2013, pag Kader niet-medische gidsfunctie COA, februari 2013, pag voor zorg bij zwangerschap. 1.2 AZC De woonbegeleider reikt hierbij aan de bewoner uit: de COA informatiemap; algemene voorlichtingsbrochure gezondheidszorg; Kader niet-medische gidsfunctie COA, februari 2013, pag Pagina 16 van 20

17 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart 2016 Toetsingskader Medische zorg aan asielzoekers t.g.v. uitbreiding aantal opvangplaatsen Thema s Risico( s) Mogelijke oorzaken Normen Bronnen leaflet gezondheidszorg; de uitnodiging tbc-onderzoek (indien ongescreend). 2. Huisartsenzorg en andere eerstelijnszorg De huisartsenzorg buiten de spreekuren van de opvanglocatie en tijdens de avond, nacht en weekend (ANW) is suboptimaal. De huisartsenzorg is niet beschikbaar. De achterwacht van de huisartsenzorg (waarneming) buiten de spreekuren van de opvanglocatie is onvoldoende bekend met de medische zorg aan asielzoekers. 2.1 De huisartsenzorg voor asielzoekers is 24/7 bereikbaar en beschikbaar. 2.2 Als het GC A een huisarts heeft gecontracteerd die geen praktijk houdt in de betreffende regio van de opvanglocatie, dan maakt het GC A afspraken met een locale huisarts die voor spoedzorg beschikbaar is, om een consult te verrichten dan wel een visite te rijden naar de opvanglocatie. COA Overeenkomst Menzis inzake Curatieve zorg asielzoekers, april 2013 Op basis van correspondentie met GC A, mei De contractmanager huisartsen informeert de achterwacht van de huisartsenzorg (waarnemer) mondeling over de werkwijze van GC A. De achterwacht ontvangt een informatiemap over de medische zorg aan asielzoekers van de contractmanager huisartsen GC A. Op basis van correspondentie met GC A, mei 2015 De huisartsenzorg tijdens ANW is onvoldoende bekend met de medische zorg aan asielzoekers. 2.4 Voor de ANW-dienst maakt het GC A afspraken met de huisartsenpost (HAP) of doktersdienst die de zorg tijdens deze uren levert namelijk: - de wijze van aanlevering van patiënten tijdens de ANW; - het gebruik van tolken, vervoer van en naar de HAP; - de informatieverstrekking over en weer; - de medicatieverstrekking tijdens de ANW - de diensten die de gecontracteerde huisarts dient te verrichten voor de inbreng van de groepbewoners van het AZC binnen de HAP. Op basis van correspondentie met GC A, mei 2015 Pagina 17 van 20

18 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart 2016 Toetsingskader Medische zorg aan asielzoekers t.g.v. uitbreiding aantal opvangplaatsen Thema s Risico( s) Mogelijke oorzaken Normen Bronnen Geen afstemming Geen afspraken gemaakt met 2.5 MCA heeft ten behoeve van iedere opvanglocatie een Op basis van zorg/behandeling met andere eerstelijns apotheker, verloskundige, eerstelijns GGZ en correspondentie MCA, mei andere eerstelijns voorzieningen. fysiotherapeut gecontracteerd en telefonisch en schriftelijk 2015 disciplines. geïnformeerd over de medische zorg aan asielzoekers en afspraken gemaakt over vervoer naar deze voorzieningen. 3. Asielzoekers met Het COA verwijst asielzoekers 3.1 Bij aankomst op het AZC (zowel bij eerste instroom Kader niet-medische Medische intake medische klachten met Medische klachten niet op als doorstroom) informeert de woonbegeleider de bewoner gidsfunctie COA, februari krijgen niet, of niet tijd naar het GC A voor een voor wat betreft zorg o.a. over: 2013, pag tijdig een medische medische intake. de medische intake. intake. 3.2 De woonbegeleider reikt hierbij aan de bewoner uit Kader niet-medische o.a.: gidsfunctie COA, februari de brief medische intake. 2013, pag Bij de voorlichtingsbijeenkomst op het AZC gaat het Kader niet-medische COA bij alle bewoners na of zij een afspraak hebben gidsfunctie COA, februari gemaakt met het GC A voor de medische intake. 2013, pag Het GC A voert de medische 3.4 Zo spoedig mogelijk na aankomst in de COA COA Overeenkomst Menzis intake niet of niet tijdig uit. opvanglocatie vindt een eerste inventarisatie plaats van inzake Curatieve zorg de gezondheidstoestand 4 van de asielzoeker. Deze omvat asielzoekers, april 2013 in elk geval: - Huidig medicijngebruik - Huidige klachten - De medische voorgeschiedenis - Eventuele zorgachterstand Op basis van de bevindingen uit deze inventarisatie dient 4 De eerste inventarisatie van de gezondheidstoestand beschouwt de IGZ als de medische intake. Pagina 18 van 20

19 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol in Weert maart 2016 Toetsingskader Medische zorg aan asielzoekers t.g.v. uitbreiding aantal opvangplaatsen Thema s Risico( s) Mogelijke oorzaken Normen Bronnen 4. Bereikbaarheid praktijklijn GC A 5. Publieke gezondheidszorg Onvoldoende bereikbaarheid van de praktijklijn GC A. Uitbraken van tbc en andere besmettelijke ziekten. een zorgplan te worden opgesteld en in de uitvoering te worden opgenomen. 3.5 Bij no-show nodigt GC A de asielzoeker nog één keer uit voor de medische intake. COA Overeenkomst Menzis inzake Curatieve zorg asielzoekers, april 2013 De wachttijd om contact te 4.1 Bij minimaal 85% van de reguliere vragen heeft de Op basis van krijgen met praktijklijn GC A asielzoekers binnen 120 seconden een GC A-medewerkers correspondentie met het GC is te lang. aan de lijn. A, mei Bij minimaal 95% van de spoedgevallen heeft de Op basis van asielzoeker binnen 30 seconden een medisch kundig correspondentie met het GC persoon aan de lijn. A, mei 2015 De capaciteit (apparatuur en 5.1 Volwassen asielzoekers worden bij binnenkomst in -Protocol tbc-screening, - menskracht) voor 1 ste Nederland verplicht gescreend op tbc behandeling en BCGvaccinatie screening op tbc is beperkt. De tbc-screening wordt uitgevoerd binnen een week na bij asielzoekers, aankomst, tenzij de screening al elders is gedaan en de april 2015 uitslag bekend is. -GGD GHOR Nederland, april 2015, pag. 1 Vervolg-screeningen op tbc 5.2 Asielzoekers uit hoogrisico landen krijgen vier tbc -Protocol tbc-screening, - worden niet of niet tijdig vervolg-screeningen aangeboden. Deze vinden om de zes behandeling en BCGvaccinatie uitgevoerd. maanden plaats. De vervolg-screening is vrijwillig en bij asielzoekers, wordt uitgevoerd door en onder verantwoordelijkheid van april 2015 de locale GGD. -GGD GHOR Nederland, april 2015, pag. 1 Controle op technische 5.3 Normen nog in ontwikkeling. n.v.t. hygiënezorg vindt niet of niet tijdig plaats. Niet alle kinderen worden 5.4 De JGZ voert bij alle kinderen van 0-19 jaar binnen 6 Takenpakket Publieke Pagina 19 van 20

20 Rapport van het inspectiebezoek aan de pol Weert maart 2016 Toetsingskader Medische zorg aan asielzoekers t.g.v. uitbreiding aantal opvangplaatsen Thema s Risico( s) Mogelijke oorzaken Normen Bronnen tijdig door de JGZ gezien. weken na aankomst in Nederland een (verpleegkundige) intake uit en maakt een JGZ-dossier aan (integraal of digitaal). gezondheidszorg asielzoekers in PGAcontract , pag. 5 Niet alle kinderen krijgen (tijdig) een medisch onderzoek. 5.5 De JGZ voert bij alle kinderen van 0-19 jaar een medisch onderzoek uit, binnen 3 weken na de intake. Inclusief het uitvragen van de vaccinatiestatus en het opstellen van het (inhaal)vaccinatieschema. Takenpakket Publieke gezondheidszorg asielzoekers in PGAcontract , pag. 5 De vaccinatiegraad van de kinderen van asielzoekers is niet tijdig in beeld bij de jeugdgezondheidszorg (JGZ), waardoor niet tijdig wordt gestart met het Rijksvaccinatie programma (RVP). 5.6 De JGZ start binnen drie maanden met het RVP bij kinderen van asielzoekers in de leeftijd tot 18 maanden. Op basis van correspondentie met GGD GHOR NL, mei Samenwerking Missen van signalen over zorgbehoefte van asielzoekers, waardoor asielzoekers niet of niet tijdig medische zorg krijgen. Er vindt geen of onvoldoende afstemming en communicatie plaats tussen de ketenpartners. Normen nog in ontwikkeling. n.v.t. Pagina 20 van 20