Inhoud Inleiding Het socialezekerheidsstelsel

Transcriptie

1 Inhoud 1 Inleiding Sociale zekerheid: een veelzijdig begrip Een werkdefinitie van sociale zekerheid Recht op sociale zekerheid en overheidsverantwoordelijkheid Sociale zekerheid: publiek en privaat Publieke sociale zekerheid Private sociale zekerheid Driepijlerstelsel Omvang van de sociale zekerheid Ontwikkeling sociale zekerheid Opbouw en uitbouw Reconstructie en nieuwe accenten In de 21e eeuw Socialezekerheidsrecht 32 2 Het socialezekerheidsstelsel Inleiding Socialezekerheidsregelingen Sociale verzekeringen en sociale voorzieningen Personele werkingssfeer Materiële werkingssfeer Uitkeringssystematiek Hoogte loondervingsuitkeringen Hoogte minimumbehoefteregelingen Indexering Uitvoering De Sociale verzekeringsbank Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen De particuliere ziektekostenverzekeraars De gemeenten Belastingdienst Toezicht Cliëntenparticipatie Financiering Financiering sociale verzekeringen Financiering sociale voorzieningen 54 11

2 2.11 Rechtsbescherming Discussie 57 3 Personele werkingssfeer Inleiding Kring der verzekerden werknemersverzekeringen Privaatrechtelijke of publiekrechtelijke dienstbetrekking Uitbreiding werknemersbegrip Beperking werknemersbegrip Op de buitengrens Vrijwillige verzekering Schema Kring der verzekerden volksverzekeringen Wonen naar omstandigheden beoordeeld Wonen in het buitenland en werken in Nederland Asielgerechtigden Studenten Vrijwillige verzekering volksverzekeringen Gemoedsbezwaarden Personele werkingssfeer van de Participatiewet Iedere in Nederland woonachtige Nederlander Tijdelijk verblijf in Nederland Niet-rechtmatig verblijvende vreemdelingen Wonen in het buitenland en recht op uitkering Exportverbod tenzij Woonlandbeginsel Discussie 82 4 Ziekte Inleiding Arbeidsrechtelijke bescherming bij ziekte Voorwaarden voor het recht op loonbetaling Vaststelling van het recht op loonbetaling Hoogte van het te betalen loon Duur van de loonbetalingsplicht Geen recht op loonbetaling Opschorting van de loonbetaling Loonbetalingsplicht na twee jaar ziekte Verplichtingen en sancties Vangnet-Ziektewet Inleiding Voorwaarden voor het recht op ziekengeld Uitbetaling van ziekengeld Hoogte en duur van het ziekengeld Zwangerschap en bevalling Verplichtingen en sancties

3 4.3.7 Uitvoering en financiering Eigenrisicodragen Regres Discussie Arbeidsongeschiktheid Inleiding Voorwaarden voor het recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheidsbegrip Medische component Arbeidskundige component Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen Uitkeringsstructuur Wet WIA Uitkering voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten (IVA) Uitkeringen voor WGA-gerechtigden Uitkeringen voor Wajong-gerechtigden Verplichtingen en sancties Uitvoering Financiering Het publieke stelsel Eigenrisicodragerschap Discussie Werkloosheid Inleiding Arbeidsrechtelijke bescherming bij werkloosheid Transitievergoeding Rechthebbenden op de transitievergoeding De hoogte van de transitievergoeding De Werkloosheidswet Voorwaarden voor het ontstaan van het recht op uitkering Hoogte van de werkloosheidsuitkering Duur van de werkloosheidsuitkering Verplichtingen en sanctie Faillissementsuitkering Regeling calamiteiten WW Uitvoering en financiering Discussie Ouderdom Inleiding Kring van verzekerden Pensioen en toeslag

4 7.4 Ingangsdatum AOW-pensioen Leefvormproblematiek Samenwonen Onweerlegbare rechtsvermoedens Commerciële relatie Meerpersoonshuishouding Living apart together Regels over het tijdstip van ingang en herziening Voortschrijdende verjaringstermijnen Langere terugwerkende kracht in bijzondere gevallen Herziening Terugkomen op in rechte onaantastbaar geworden beslissingen Beëindiging AOW-pensioen Verplichtingen en sancties Uitvoering en financiering Aanvullend pensioen Discussie Overlijden Inleiding Kring der verzekerden Uitkeringen Nabestaandenuitkering Nabestaanden Ontstaansvoorwaarden Beëindigings- en uitsluitingsgronden Hoogte uitkering en middelentoets Wezenuitkering Verplichtingen en sancties Uitvoering en financiering Aanvullend pensioen Discussie Kinderen Inleiding Kring van gerechtigden Kinderbijslag Voorwaarden Positie zestien- en zeventienjarigen Toeslag voor gehandicapte kinderen Hoogte Echtscheiding en co-ouderschap Peildatum Kindgebonden budget Kinderopvangtoeslag Uitvoering en financiering

5 9.7 Discussie Gezondheidszorg Inleiding Wmo Opdracht gemeenten Algemene maatregelen/voorzieningen Maatwerkvoorzieningen Persoonsgebonden budget Eigen bijdrage Verplichtingen en sancties Uitvoering en financiering Zorgverzekeringswet en Wlz Kring van verzekerden Recht op prestaties Leveringsvormen Eigen bijdrage Verplichtingen en sancties Uitvoering Financiering Discussie Behoeftigheid Bestaansminimumregelingen Participatiewet Inleiding Voorwaarden voor het recht op bijstand Noodzakelijke bestaanskosten Algemene bijstand Bijzondere bijstand Middelentoets Vormen van bijstand Regels voor bijzondere groepen Verplichtingen en sancties Opschorting, herziening en intrekking bij onjuiste gegevens of onvoldoende medewerking Terugvordering en verhaal Uitvoering en financiering TW, IOAW, IOAZ en IOW Awir Discussie Re-integratie Inleiding Re-integratievoorzieningen UWV Recht op ondersteuning Arbeidsbemiddeling

6 Re-integratievoorzieningen Gemeentelijke re-integratievoorzieningen Aanspraak op ondersteuning Arbeidsbemiddeling Re-integratievoorzieningen Banenregime voor arbeidsbeperkten Banenafspraak Quotumregeling Discussie Handhaving Inleiding Handhavingsketen Organisatie van de handhaving Terugvordering Maatregelen en boeten Strafrechtelijke vervolging Rechtswaarborgen voor de burger Sociale zekerheid en detentie Discussie Rechtsbescherming Inleiding Klachtenprocedure Procedure bij niet tijdig beslissen Bezwaarprocedure Beschikking Belanghebbende Procedure bij bezwaar Rechtbankprocedure Procedure Wijze van toetsing Dicta Schadevergoeding Voorlopige voorziening Hoger beroep Cassatie Europese en internationale procedures Hof van Justitie van de Europese Unie Europees Hof voor de Rechten van de Mens Europees Comité voor Sociale Rechten VN-Mensenrechtencomité Griffiegeld en rechtsbijstand Discussie Internationaal Inleiding

7 15.2 Een overzichtskaart van het internationaal socialezekerheidsrecht Sociale zekerheid en internationale grondrechten Het recht op sociale zekerheid De invloed van andere fundamentele rechten Normverdragen inzake sociale zekerheid Handvest van grondrechten van de EU EU-Werkingsverdrag Vrij verkeer van personen Het Europese burgerschap Het immigratiebeleid van de Europese Unie Het sociaal beleid van de Europese Unie Vrije mededinging EU-coördinatierecht Inleiding Personele werkingssfeer Materiële werkingssfeer Belangrijkste technieken Prestaties bij ziekte en moederschap Prestaties bij invaliditeit Prestaties bij ouderdom Werkloosheidsuitkeringen Gezinsuitkeringen Administratieve samenwerking Sociale paragrafen in EU-samenwerkingsovereenkomsten Bi- en multilaterale coördinatieverdragen 367 Literatuur 369 Rechtspraakregister 375 Artikelenregister 381 Trefwoordenregister