1. Inleiding. 2. Hergroepering bedrijfslichamen: zelfstandig cluster voor akkerbouwproductschappen

Transcriptie

1 Bestuurskamer Advies van de Bestuurskamer van de Sociaal-Economische Raad tot instelling van een hoofdproductschap alsmede van productschappen voor ondernemingen op het gebied van de teelt van, de be- en verwerking van en de handel in akkerbouwproducten 1. Inleiding Met ingang van 1 juli 1999 is de gewijzigde Wet op de bedrijfsorganisatie (Wet bo) 1 van kracht geworden. Uit het overgangsrecht 2 bij die wet volgt dat alle bestaande bedrijfslichamen uiterlijk binnen vier jaar na inwerkingtreding opnieuw, bij Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), moeten zijn ingesteld. Het onderhavige advies strekt ertoe te bevorderen dat conform dit overgangsrecht het huidige Hoofdproductschap Akkerbouw, het Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten, het Productschap Diervoeder en het Productschap Wijn opnieuw worden ingesteld, maar nu op basis van artikel 67 juncto artikel 70A van de Wet bo. Daartoe gemachtigd door de Sociaal-Economische Raad (SER) heeft de Bestuurskamer op 30 januaei 2003 dit advies vastgesteld. Van het voornemen advies uit te brengen heeft zij openbaar kennisgegeven in de Staatscourant en het Mededelingenblad Bedrijfsorganisatie van 15 februari Het advies is als volgt opgebouwd. Allereerst wordt hierna ingegaan op de positie van de akkerbouwproductschappen in het stelsel van bedrijfslichamen (onder 2). Dan komt de plaats die deze schappen innemen en hun functioneren aan de orde (3). Vervolgens wordt ingegaan op de rechtspositie van de medewerkers (4) en op de representativiteit (5). In aansluiting hierop volgt het advies (6). Tevens is bijgevoegd een ontwerp voor een nieuw instellingsbesluit. De toelichting op dit besluit vormt het sluitstuk van het onderhavige advies (7). 2. Hergroepering bedrijfslichamen: zelfstandig cluster voor akkerbouwproductschappen Met het Kabinetsstandpunt over de toekomst van het PBO-stelsel van 28 oktober heeft het toenmalige kabinet een proces in gang gezet tot modernisering van het stelsel van de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie. In dat kabinetsstandpunt en in het op 4 april 1997 uitgebrachte Nader kabinetsstandpunt over de toekomst van het Wet van 3 april 1999 (Stb. 1999, 253). Artikel XIV, onder 2. TK , , nr 1.

2 2 PBO-stelsel 4 werd aangegeven dat het kabinet uit een oogpunt van doelmatigheid van het openbaar bestuur door middel van hergroepering tot een aanzienlijke reductie van het aantal bedrijfslichamen wenste te komen. Het kabinet was het met de opvatting van de SER 5 eens dat de schappen in eerste instantie zelf verantwoordelijk zouden zijn voor de hergroepering. De Bestuurskamer heeft de voornemens en voorkeuren van de bedrijfslichamen geïnventariseerd. Vervolgens heeft de Bestuurskamer hierover haar standpunt bepaald en dit op 26 november 1997 uitgebracht aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 6. In het standpunt heeft de Bestuurskamer met betrekking tot het onderhavige cluster van akkerbouwproductschappen de conclusie getrokken dat dit in de huidige bestuurlijke en organisatorische vorm kan blijven voortbestaan 7. De organisatie is zodanig dat het hoofdproductschap bevoegd is ten aanzien van de gehele akkerbouwsector en de productschappen bevoegd zijn voor hun specifieke sectoraangelegenheden. Het is aan de besturen van de afzonderlijke lichamen overgelaten hun bevoegdheden en onderlinge werkwijze intern te regelen. Uitgangspunt is evenwel dat het hoofdproductschap een coördinerende rol vervult. Hoewel ook kennis is genomen van suggesties om te komen tot één groot cluster voor de akker- en tuinbouw gezamenlijk, is hier van afgezien in het kader van de hergroeperingoperatie 8. De functionaliteit en herkenbaarheid van de betrokken sectoren zouden hiermee niet worden gediend. Het kabinet oordeelde vervolgens dat met gebruikmaking van de in het standpunt opgenomen voorstellen een adequate invulling aan het Nader kabinetsstandpunt van 4 april 1997 gegeven kon worden. 3. Plaats en functioneren van de akkerbouwproductschappen Bij het instellen van de productschappen in de vijftiger jaren werd één productschap voor het geheel van de akkerbouwsectoren, gelet op de diversiteit van de onderscheiden productkolommen, te weinig geacht. Anderzijds leek vanwege de nauwe samenhang tussen de onderdelen van de akkerbouwsector een platform voor onderlinge afstemming van groot belang voor de sector als geheel. Ook in de communicatie met de politiek zou dit platform de functie van spreekbuis respectievelijk aanspreekpunt vervullen. Dit uitgangspunt doet vandaag de dag nog steeds opgeld. De constellatie van meerdere akkerbouwproductschappen met daarin één coördinerend lichaam in de vorm van een Hoofdproductschap Akkerbouw (HPA) heeft de afgelopen decennia zijn bestaansrecht dan ook bewezen. Door bij de benoeming van HPA-bestuursleden zoveel mogelijk rekening te houden met de benoeming van personen die tevens in een of meer andere TK , , nr 2. Advies inzake de toekomst van het PBO-stelsel van 19 januari 1997 (Publicatie 97/01). SER-rapport Hergroepering binnen het PBO-stelsel, Standpunt over de hergroepering van de product- en bedrijfschappen (Publicatie 97/11). Met betrekking tot het Productschap Wijn heeft de Bestuurskamer de conclusie getrokken dat dit kan blijven functioneren binnen het kader van het HPA en niet dient op te gaan in het nieuw in te stellen Productschap Dranken. Wel is daaraan de voorwaarde verbonden dat het Productschap Wijn en het Productschap Dranken samen een voorziening treffen voor de gemeenschappelijke behartiging van taken, conform artikel 109 van de Wet bo. Wel is er met het Productschap Tuinbouw een gezamenlijke voorziening getroffen in de zin van artikel 109 van de Wet bo.

3 3 besturen van de akkerbouwproductschappen zitting hebben, is het samenbindende element en de coördinerende rol van het HPA vanaf 1996 verder versterkt. Naast de productgebieden welke worden bestreken door het Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten, het Productschap Diervoeder respectievelijk het Productschap Wijn rekent het HPA tot zijn eigen taken de publiekrechtelijke belangenbehartiging van cacao, koffie en thee als ook van vlas en hennep. In 1997 is het takenveld van het HPA uitgebreid tot de gehele primaire akkerbouwsector Dit is een gevolg van de opheffing van het Productschap voor Aardappelen in 1997, alsmede de overname van bepaalde taken van de toen op handen zijnde opheffing van het Landbouwschap. De publiekrechtelijke aangelegenheden van deze productsectoren vindt steeds plaats in speciaal daarvoor ingestelde commissies. De representatieve organisaties in de koffiebranche en theebranche hebben in 1999 evenwel te kennen gegeven een eigen 88a-commissie te zwaar te vinden, zodat sindsdien de publiekrechtelijke belangenbehartiging niet meer in die vorm plaatsvindt. Voor de sector cacao bestaat geen eigen commissie. De akkerbouwproductschappen vervullen ten opzichte van organisaties van ondernemers en van werknemers een complementaire rol en ontplooien alleen activiteiten op sectorniveau waartoe deze organisaties op eigen kracht niet of onvoldoende in staat zijn. De taken en de daaruit voortvloeiende activiteiten dienen in publiekrechtelijk kader te geschieden aangezien de daaruit voortvloeiende maatregelen alleen maar geëffectueerd kunnen worden indien een sectorale aanpak gerealiseerd wordt. Vaak zullen er aspecten zijn die behartiging door brancheorganisaties te boven gaan of waarbij meer groeperingen in de gehele sector betrokken zijn. Het productschap biedt al deze sectoren een publiekrechtelijk platform om gezamenlijk onderwerpen te bespreken, een gemeenschappelijke zienswijze te ontwikkelen en om concrete activiteiten tot uitvoering te brengen. Met name de kleinere bedrijven zullen niet in staat zijn zelf zulke activiteiten te (laten) uitvoeren. In het kader van het Europees Landbouwbeleid voert het HPA in opdracht van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij meerdere financiële en administratieve regelingen uit op het gebied van markt- en prijsbeleid. Als erkend betaalorgaan 9 keert het HPA jaarlijks een substantieel bedrag aan steun en restituties uit aan een groot aantal producenten, verwerkers en exporteurs van al dan niet verwerkte akkerbouwproducten. Tevens wordt het hoofdproductschap aangemerkt als inspecteur respectievelijk ontvanger bij de inning van rechten bij invoer van bepaalde landbouwproducten 10. Deze medebewindstaken bieden werk aan circa 180 werknemers van het HPA. teeltaangelegenheden Conform de wens van de bij het Landbouwschap betrokken representatieve organisaties zijn in de aanloop naar de formele opheffing van het Landbouwschap bepaalde 9 10 Vanaf 15 oktober 1995 zijn Verordeningen (EG) nr. 1237/95 en nr. 1663/95 van kracht. Hierin staan de richtlijnen voor de administratieve organisatie waaraan betaalorganen voor de betaling van gelden uit het EOGFL (Garantie) moeten voldoen. Het HPA is sinds 16 oktober 1996 voor onbepaalde tijd als betaalorgaan erkend. Over 2001 is een bedrag van ƒ uitgekeerd. Artt. 8a en 8b Douaneregeling.

4 4 taken waarvoor het Landbouwschap was ingesteld, in 1997 overgeheveld naar diverse productschappen, waaronder het HPA. Te denken valt hier met name aan: financiering, coördinatie en begeleiding van onderzoek in de teelt en verwerking; financiering van projecten ter vermindering van de milieubelasting; door de sector gewenste regelgeving welke bindend is voor de sector; kwaliteitsbeleid. Om deze taken bij het HPA te kunnen onderbrengen, is de Instellingsverordening akkerbouwproductschappen in die zin aangepast dat ook ondernemingen waar akkerbouwgewassen worden geteeld onder de bevoegdheid van het HPA zijn gebracht. De sector van akkerbouwers bestaat uit zeer vele kleine en middelgrote ondernemers. LTO-Nederland heeft ervoor gekozen om het bestuur van het HPA te kunnen adviseren vanuit een specifiek daartoe ingestelde commissie. Deze Commissie Teeltaangelegenheden heeft de volgende taken: a. gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen aan het bestuur ten aanzien van teeltaangelegenheden; b. het (doen) ontwerpen van, door het bestuur vast te stellen, verordeningen inzake de teelt alsmede de financiering van projecten en instellingen; c. het formuleren van, door het bestuur vast te stellen, (meerjaren)begrotingen inzake het benodigde budget voor de (mede) te financieren projecten en instellingen; d. het nemen van besluiten over de besteding van het beschikbaar gestelde budget; e. het houden van toezicht op de (mede) gefinancierde projecten en instellingen; f. het voeren van extern overleg in relatie met het taakgebied; g. het extern vertegenwoordigen van het hoofdproductschap inzake het beleidsterrein teeltaangelegenheden; h. inhoud te geven aan de samenwerking met de tuinbouwsectoren; i. het geven van advies inzake de financiering van de commissie alsmede de ondersteunende secretariële en administratieve activiteiten door het hoofdproductschap; j. het verlenen van ontheffingen in gevallen waarin bij verordening daartoe de mogelijkheid is geopend. De Commissie Teeltaangelegenheden wordt door het bestuur benoemd op voordracht van de LTO, NAV, CNV BedrijvenBond en FNV Bondgenoten. De commissie is daardoor een goede afspiegeling van de betreffende sector. aardappelen De ondernemingen die zich bezighouden met de teelt onderscheidenlijk de be- of verwerking van alsmede de handel in aardappelen (met inbegrip van pootaardappelen) of de daaruit verkregen producten zijn onderworpen aan de regelgeving van het HPA. Tot 1997 was het HPA daartoe bevoegd in relatie tot het tot de akkerbouwproductschappen behorende Productschap voor Aardappelen. De sector aardappelen heeft na diepgaande discussies door de brancheorganisaties in de periode ervoor gekozen om het zelfstandige Productschap voor Aardappelen te doen opheffen, waarbij de publiekrechtelijke kerntaken werden toevertrouwd aan een orgaan van het HPA, zijnde een zogenoemde commissie ex artikel 88a van de Wet op de bedrijfsorganisatie, de Commissie Aardappelen. Daartoe is de Instellingsverordening akkerbouwproducten per oktober 1997 aangepast.

5 5 De leden van de commissie worden benoemd door organisaties van ondernemers en werknemers op het gebied van de teelt van aardappelen, de aardappelbe- en verwerkende industrie alsmede van de groothandel, de werkzaamheid van tussenpersonen en de detailhandel in aardappelen en daaruit verkregen producten. Tot de kerntaken van de commissie behoren onderzoek, kwaliteit en milieu. De sector van aardappeltelers bestaat uit zeer vele kleine en middelgrote ondernemers. vlas De Commissie Vlas richt zich op de gemeenschappelijke belangen zoals plantenveredeling, afzetbevordering en verbetering van teelt-, oogst- en verwerkingsmethodes. Daarnaast adviseert de commissie het hoofdproductschap en het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij over het EU-beleid. granen, zaden en peulvruchten Het Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten (GZP) is ingesteld voor ondernemingen die werkzaam zijn op het terrein van het kweken en verhandelen van landbouwzaaizaden, de teelt, handel en verwerking van granen, zaden en peulvruchten. Hiermee bestrijkt het productschap de totale keten van de betrokken bedrijven, die naar de voornaamste producten kunnen worden ingedeeld in de volgende groepen: landbouwzaaizaden; granen of daaruit verkregen producten; fijne of in het binnenland geteelde oliehoudende zaden; boekweit, hop, cichorei- of witlofwortels; uitheemse zetmeelrijke producten, zoals rijst. De taken van het productschap richten zich op de volgende beleidsterreinen: marktordening; structuurversterking; afzetbevordering; kwaliteit en voedselveiligheid; landbouwkundig en technologisch onderzoek; sociale aangelegenheden - en arbeidsomstandigheden. Het werkterrein in de productiekolom (de keten) kenmerkt zich door de oriëntatie op het product en wat daarmee samenhangt. De GZP-keten kenmerkt zich door zijn uitgebreidheid van kweker tot consument en verscheidenheid van eenmansbedrijf, zoals in de primaire sector en in de bakkerij, tot multinationale onderneming op het terrein van graanhandel en verwerking. diervoeder Het Productschap Diervoeder is ingesteld voor en door de verticale diervoederkolom (voedermiddelenproducent, importeur, diervoederproducent en -handelaar en veehouder). Het productschap fungeert als samenwerkingsverband voor de verschillende branches/geledingen in de diervoederkolom en voor werkgevers- en werknemersorganisaties.

6 6 Tot de kerntaken van het productschap behoren: stimulering van onderzoek door (mede) financiering onderzoek op het gebied van veevoeding, milieu, vleeskalveren en sociale aspecten; regelgeving ten behoeve van één of meer deelsectoren, welke bindend zijn voor alle betreffende ondernemingen, dan wel het uitvaardigen van regelingen waaraan ondernemingen op vrijwillige basis kunnen participeren: het gaat hier veelal om het waarborgen van de veiligheid van mens, dier en milieu en het verhogen van het kwaliteitsimago van de diervoedersector, waarbij tevens ondersteunende activiteiten worden uitgevoerd; ondersteuning van bedrijven m.b.t. kwaliteitsborging; advisering en implementatie van Europese regelgeving; uniformering en standaardisering van de voederwaarde van voedermiddelen; scholing voor werknemers; voorlichting. De diervoedersector kenmerkt zich door vele kleine en een aantal grote ondernemers. wijn In september 1991 hebben de brancheorganisaties in de wijnsector te kennen gegeven te opteren voor een eigenstandig productschap in het conglomeraat van de akkerbouwproductschappen. Voor het instellen van het Productschap Wijn is het toegenomen belang ten aanzien van import, het gebruik van wijn als ook de be- en verwerking van wijn in Nederland maatgevend geweest. Onder het begrip be- en verwerking van wijn worden de volgende activiteiten verstaan: het bottelen van wijn of vruchtenwijn; de bereiding van wijn en vruchtenwijn; het blenden van wijn, d.w.z. het in entrepot of in het vrije verkeer vermengen van tafelwijn uit verschillende EU-lidstaten, derde-landen wijnen onderling, dan wel likeurwijnen of aromatische wijnen. Tot de kerntaken van het productschap behoren: voorlichting aan branche en consument; marktonderzoek; verantwoord alcoholgebruik; milieuproblematiek; onderwijs; begeleiden ARBO-activiteiten; hygiënecode; het doen uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. Het productschap levert als publiekrechtelijk orgaan door middel van regelgeving en bestuur een bijdrage aan de sociaal-economische ontwikkeling van de wijnsector. De wijnsector bestaat uit vele kleine en grote ondernemers. 4. Rechtspositie medewerkers hoofdproductschap en productschappen De herinstelling van de akkerbouwproductschappen heeft, zoals kan worden afgeleid uit artikel 20 van het instellingsbesluit, geen gevolgen voor de betrokken medewerkers in arbeidsrechtelijke en rechtspositionele zin. Bij deze schappen zijn momenteel in totaal ongeveer 350 werknemers in dienst.

7 7 5. Representativiteit De Bestuurskamer hanteert bij de advisering over de instelling van bedrijfslichamen het SER-Besluit advisering representativiteit bedrijfslichamen (hierna: het besluit). Dit besluit wordt ook gehanteerd bij de bij het instellingsbesluit in te stellen organen op grond van artikel 88a van de Wet bo. Artikel 2, eerste lid juncto artikel 1 van het besluit bepaalt dat de Bestuurskamer niet tot instelling van een bedrijfslichaam dan wel organen als bedoeld in artikel 88a adviseert dan nadat haar is gebleken dat een voldoende representatieve organisatorische vertegenwoordiging van ondernemers en van werknemers daarmee instemt. Op grond van artikel 3 van het besluit is van voldoende representatieve vertegenwoordiging aan ondernemerszijde sprake indien: a. door een of meer ondernemersorganisaties ten minste 55% wordt vertegenwoordigd van alle ondernemers binnen de werkingssfeer van het bedrijfslichaam, berekend aan de hand van één van de maatstaven zoals genoemd in artikel 9 van de SER- Verordening representativiteit organisaties (hierna: de verordening), zijnde: - het aantal ondernemers dat lid is van de organisatie(s); - de omzet van ondernemingen van de leden; - het totale aantal werkzame personen in de ledenondernemingen; - het aantal zelfstandige ondernemingen of vestigingspunten van de leden; - de betaalde lonen; - de door de leden verwerkte hoeveelheid grondstof, of b. door een of meer ondernemersorganisaties ten minste 50% wordt vertegenwoordigd van alle ondernemers binnen de werkingssfeer van het bedrijfslichaam, berekend aan de hand van twee van de maatstaven zoals genoemd onder a. Blijkens de toelichting op artikel 9 van de verordening kan voor de bepaling van de sociaal-economische grootte, afhankelijk van de omstandigheden van het geval, zo nodig ook een andere maatstaf worden gehanteerd. Voor het in kaart brengen van de representativiteit van de bij de onderhavige akkerbouwschappen betrokken ondernemersorganisaties is steeds gebruik gemaakt van de maatstaven omzet (uitgedrukt in standaardbedrijfseenheden (sbe) 11, geldswaarde, tonnage of hectoliters) en ledenondernemingen. Voorts kent het hoofdproductschap twee commissies ex artikel 88a van de Wet bo (de Commissie Aardappelen en de Commissie Vlas) en het Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten één (de Commissie Brood en Banket 12 ). In bijlage a worden de bevindingen per schap en bijbehorende commissies(s) aan de hand van bedoelde maatstaven nader in kaart gebracht. 11 De sbe is sinds 1968 een veelgebruikte maatstaf voor het op één noemer brengen van de economische betekenis van de verschillende land- en tuinbouwproductieactiviteiten. Het is een eenheid gestandaardiseerde netto toegevoegde waarde, berekend in een bepaalde periode per hectare gewas of per dier. De berekeningen zijn grotendeels gebaseerd op de gegevens uit het Bedrijven-Informatienet van het Landbouw-Economisch Instituut (LEI-DLO). 12 De Commissie Brood en Banket is het enige orgaan dat geen indeling naar geleding kent.

8 8 Hieruit blijkt dat per (hoofd)productschap en per commissie voldaan wordt aan de representativiteitseis die het besluit in artikel 3, onder a, aan ondernemerszijde stelt. De representativiteit van de organisaties die de instelling van de onderhavige schappen en commissies steunen, bedraagt steeds ten minste 55% aan de hand van één van de gehanteerde maatstaven. Blijkens artikel 4 van het besluit wordt als voldoende representatieve vertegenwoordiging aan werknemerszijde aangemerkt een of meer werknemersorganisaties die ingevolge de verordening als representatief zijn te beschouwen. FNV Bondgenoten, CNV BedrijvenBond, Dienstenbond CNV en De Unie, de bij de akkerbouwproductschappen betrokken werknemersorganisaties, steunen de instelling van deze productschappen en zijn voor de werkingssfeer representatieve werknemersorganisaties. 6. Advies Het overgangsrecht bij de per 1 juli 1999 van kracht geworden Wet bo bepaalt dat alle bestaande bedrijfslichamen binnen vier jaar na inwerkingtreding opnieuw, bij AMvB, dienen te zijn ingesteld. Het onderhavige advies vloeit hieruit rechtstreeks voort. De Bestuurskamer heeft geconstateerd dat voldaan wordt aan de representativiteitseisen die het Besluit advisering representativiteit bedrijfslichamen stelt. In lijn met deze bevindingen adviseert de Bestuurskamer tot het opnieuw instellen van de akkerbouwproductschappen. Alvorens dit advies vast te stellen zijn de in bijlage b opgenomen representatieve organisaties van ondernemers en van werknemers, conform het bepaalde in artikel 68, tweede lid, van de Wet bo hierover gehoord. De inhoud van dit advies heeft hun instemming. 7. Toelichting op het ontwerpinstellingsbesluit Algemeen Dit besluit vervangt de Instellingsverordening akkerbouwproductschappen Het besluit is niet gelijkluidend aan de instellingsverordening uit De wijzigingen zijn ingegeven door de gewijzigde Wet bo en liggen in de sfeer van de bevoegdheden, die thans voor een groot deel rechtstreeks aan de wet worden ontleend. Andere aangebrachte veranderingen hebben tot doel de terminologie te actualiseren. Met uitzondering van het Productschap Wijn is de werkingssfeer van de akkerbouwproductschappen gelijkluidend aan de werkingssfeer zoals deze was bepaald bij de instellingsverordening van Met betrekking tot het Productschap Wijn heeft de Bestuurskamer van Cooymans B.V. en Siebrand Groep B.V., de twee Nederlandse vruchtenwijnproducenten, een verzoek ontvangen om te bevorderen dat het product vruchtenwijn onder de werkingssfeer van het Productschap Wijn wordt gebracht. Verzoekers wijzen er op dat vruchtenwijn heden ten dage als gelijksoortig product (fiscaal en warenwetrechtelijk) aan druivenwijn wordt

9 9 beschouwd. Om die reden zijn zij van mening dat aansluiting bij en vertegenwoordiging door het Productschap Wijn het meest voor de hand ligt. Aangezien vruchtenwijn tot op heden tot de werkingssfeer van het Productschap Tuinbouw behoort, heeft de Bestuurskamer het verzoek eerst voorgelegd aan de bij het Productschap Tuinbouw betrokken organisaties met de vraag of zij hiermee kunnen instemmen. Deze organisaties hebben aangegeven geen bezwaar tegen inwilliging van het verzoek te hebben. Artikelen Artikel 2, derde lid De doorvoer- en driehoekshandel zijn van de werkingssfeer van dit besluit uitgezonderd. Dit zijn handelsvormen waarbij producten buiten de douaneformaliteiten blijven en niet in Nederland worden ingeklaard. Artikel 4 Het bestuur van het hoofdproductschap bestaat, evenals voorheen, uit 17 leden. Artikel 5 Het hoofdproductschap heeft twee commissies ex artikel 88a van de Wet bo. Artikel 9 Het bestuur van het Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten wordt in omvang teruggebracht van 40 naar 23 leden. Artikel 10 Het Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten heeft één commissie ex artikel 88a van de Wet bo. Artikel 12 In dit artikel wordt onder diervoeder verstaan iedere stof, bestemd om te worden gebruikt als, of te worden verwerkt in voeder voor dieren. Artikel 13 Het bestuur van het Productschap Diervoeder bestaat, evenals voorheen, uit 30 leden. Artikel 15 Het bestuur van het Productschap Wijn is in omvang teruggebracht van 16 naar 15 leden. Artikel 16 Dit artikel regelt de verhouding tussen het hoofdproductschap en de andere productschappen in geval van een mogelijke strijdigheid van een verordening van een productschap met een verordening van het hoofdproductschap of een ander productschap. Daarvoor is het nodig dat de akkerbouwproductschappen gezamenlijk een voorziening treffen dat het hoofdproductschap tijdig geïnformeerd wordt door de productschappen inzake alle bij hen in voorbereiding zijnde regelgeving. Als het bestuur van het hoofdproductschap van oordeel is dat een verordening van een productschap in strijd is met een of meer verordeningen van de overige productschappen of van het hoofdproductschap zelf, kan het hoofdproductschap

10 10 interveniëren tot aan het moment van de bestuursvergadering waarin het desbetreffende productschap die verordening zal vaststellen. Als het hoofdproductschap op dat moment niets van zich heeft laten horen, dan mag het bestuur van het desbetreffende productschap ervan uitgaan dat er geen sprake is van strijdigheid, de desbetreffende verordening vaststellen en ter goedkeuring aanbieden aan de goedkeurende minister of de Sociaal-Economische Raad. Aanvullend zullen de productschappen onderling een regeling treffen welke het hoofdproductschap in staat stelt om in geval van strijdigheid desgevraagd een bindend advies uit te brengen. Artikel 17 In artikel 93, tweede lid, van de Wet bo is aangegeven dat het (hoofd)productschap bevoegd is tot de regeling of nadere regeling van een aantal onderwerpen of onderdelen daarvan. Het (hoofd)productschap is gerechtigd om een regeling te treffen met betrekking tot al de genoemde onderwerpen, met uitzondering van onderdeel d (de lonen en andere arbeidsvoorwaarden) van het tweede lid. De onderwerpen waartoe de bevoegdheden zich uitstrekken zijn: a. registratie van ondernemingen en daarin werkzaam personeel, en voorzover noodzakelijk voor de vervulling van de taak van het bedrijfslichaam verstrekking van gegevens en inzage in boeken en bescheiden en bezichtiging van de onderneming; b. de voortbrenging, de afzet, de verdeling en de aanwending van goederen, waaronder mede begrepen de opslag en de be- en verwerking van goederen, en het verlenen van diensten; c. bevordering van professionele bedrijfsvoering; e. onderzoek op sociaal, economisch en technisch terrein; f. arbeidsmarktvoorzieningen; g. fondsen en andere instellingen in het belang der bedrijfsgenoten. Bevoegdheden als vermeld onder a De bevoegdheid genoemd onder a is onmisbaar voor het functioneren van de akkerbouwproductschappen. Op grond van deze bevoegdheid hebben de akkerbouwproductschappen ieder hun eigen registratieverordening vastgesteld, te weten de Verordening HPA registratie en verstrekking van gegevens 1997, de Verordening GZP registratie ondernemingen granen, zaden en peulvruchtensector 1991, de Verordening registratie ondernemingen diervoedersector 1990 en de Verordening W registratie handelaren in wijn Deze gegevens dienen onder meer als basis voor de aan de bedrijfsgenoten op te leggen heffingen. Bevoegdheden als vermeld onder b en c Van de bevoegdheden onder b wordt onder meer gebruik gemaakt in de aardappelsector. In die sector gelden allerlei voorschriften bij de teelt van aardappelplanten, zulks ter voorkomen van het ontstaan van bepaalde ziekten (Verordening HPA Bestrijding phytophthora infestans bij aardappelen 1997, Verordening HPA Wratziekte 1999). De bevoegdheden onder b en c zijn voorts onder meer nodig voor het treffen van regelingen of nadere regelingen op het gebied van het stimuleren van hygiëne en milieuvriendelijke bedrijfsvoering, zoals de bevordering van het juiste gebruik van gewasbeschermingsmiddelen (Verordening HPA Gebruik verdeelapparatuur van

11 11 gewasbeschermingsmiddelen 2000 en Verordening HPA Reiniging verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen 1997) of het opstellen van voorwaarden en criteria met betrekking tot de bedrijfsvoering, procescondities e.d. zoals de Good Manufacturing/Managing Practice-code oftewel GMP-regeling in de diervoedersector (Verordening PDV Erkenningsregeling diervoedersector 2000) of de regeling met betrekking tot het MINeralen Aangifte Systeem (MINAS) dat is gebaseerd op de Meststoffenwet (Verordening Vvr Erkenningsregeling MINAS leveranciers diervoeders 1997). Bevoegdheden als vermeld onder e en f De bevoegdheden onder e hebben als functie het (doen) uitvoeren van onderzoek van economische aard in het belang van de bedrijfstak als geheel. De akkerbouwproductschappen hebben hiervoor, samen met het Productschap Margarine, Vetten en Oliën, de Adviescommissie Sociale Aangelegenheden in het leven geroepen. Deze commissie ondersteunt de productschappen en houdt zich bezig met het beleid over sociale aangelegenheden. De samenwerking betreft gemeenschappelijke aspecten in de diverse sectoren, zoals de arbeidsmarkt, werkgelegenheid, arbeidsomstandigheden en scholing. De Productschappen Granen, Zaden en Peulvruchten kennen een fonds Sociale aangelegenheden, dat werkzaamheden financiert welke zijn gericht op onderzoek en activiteiten met betrekking tot sociale aangelegenheden en daarmee samenhangende werkzaamheden. Uit dien hoofde bestaan onderzoeken naar grondstoffenallergie in de meel- en bakkerijsector als ook naar endotoxinen, zijnde resten van bacteriën die veel voorkomen in de akker- en tuinbouwsectoren. Werknemers in deze sectoren kunnen daaraan worden blootgesteld, waardoor de werksituatie een gezondheidsrisico kent. De onderzoeken zullen moeten leiden tot adequate maatregelen ter voorkoming dan wel minimalisering van deze risico s. Genoemde onderzoeken zijn tevens onder de bevoegdheid onder f (arbeidsmarktvoorzieningen) te scharen. Door het optimaliseren van de werkomgeving kan de werknemer beter in het werkproces betrokken blijven in plaats van een noodzakelijke gang naar het WAO-traject te (moeten) maken. Een beïnvloeding van de mobiliteit van de arbeidsmarkt is ook aan de orde bij de Sociale Paragraaf bij de structuurregelingen in de bakkerijsector van het Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten als ook bij de activiteiten van het Informatie- en Kenniscentrum Diervoedersector (IKD). In het eerste geval krijgen werknemers bij sluiting van bakkerijen een inkomenssuppletie gedifferentieerd naar leeftijd, waardoor in het bijzondere jonge werknemers in de gelegenheid worden gesteld over te stappen naar locaties waar ruimere werkgelegenheid bestaat. Bij de IKD wordt scholing afgestemd op de vraag naar werknemers in de diervoedersector. Zo worden cursussen opgezet welke aansluiten bij de vraag naar werknemers. Daarnaast worden bedrijven ondersteunt met het opzetten van een scholingsplan. Bevoegdheden als vermeld onder g Voor de verschillende fondsen van de akkerbouwproductschappen zijn de bevoegdheden onder g van belang. De akkerbouwproductschappen kennen fondsen voor de financiering van onderzoek op diverse terreinen van de akkerbouwproducten. Zo is het fonds Stimulering praktijkgerichte oplossingen milieuproblematiek ingesteld voor de financiering van het ontwikkelen en toepassen van praktijkgerichte oplossingen ten behoeve van de mest- en ammoniakproblematiek. Een ander onderwerp in dit kader is

12 12 het Centraal Veevoederbureau (CVB), als onderdeel van het Productschap Diervoeder. Het CVB heeft als doel de rationele veevoeding in Nederland te bevorderen. Het CVB uniformeert en standaardiseert de voederwaardering van grondstoffen en de voedernormen voor landbouwhuisdieren. Bovendien beheert het CVB de PDV-databank Ongewenste stoffen en producten. Subsidies De verordeningen vormen tevens een wettelijke basis voor subsidieverlening. Subsidies worden onder meer verleend voor onderzoek op diverse terreinen in het belang van de akkerbouwsector (bijvoorbeeld aardappelen, akkerbouwgewassen en wijn en wijnbouwproducten), hygiëne in ondernemingen binnen de akkerbouwsector, scholing, vorming en voorlichting van werknemers ter verhoging van de kwaliteit van de akkerbouwsector. Ook voor programma's op het gebied van de bestrijding van bijvoorbeeld de mestproblematiek worden subsidies verleend. Artikel 18 Dit artikel bevat bepalingen over derdenbinding. De toepassing van deze bevoegdheid is in vele verordeningen vastgelegd. Als concrete voorbeelden in de praktijk kunnen worden genoemd:? de respectieve verordeningen HPA bestrijding knolcyperus, bestrijding Phytophthora Infestans bij aardappelen onderscheidenlijk wratziekte waarvan de voorschriften zich primair richten op de teler van akkerbouwgewassen, zijnde een ondernemer waarvoor het (hoofd)productschap is ingesteld, doch evenzo gelden voor bezitters van volkstuinen alsmede voor bijvoorbeeld bouwondernemingen welke percelen akkerbouwgrond bezitten en daar tijdelijk, in afwachting van de voortgang van het bouwproject (bijvoorbeeld het traject van de HSL), aardappelen telen;? de verordeningen van het Productschap Wijn, aflevering Franse AOC-wijn nieuwe oogst respectievelijk Franse landwijn nieuwe oogst, welke zich primair richten op importeurs, handel en detaillist van wijn, zijnde ondernemers waarvoor genoemd productschap is ingesteld, doch evenzo gelden voor particulieren en andersoortige ondernemingen die naast andere producten- onder meer wijn in de handel brengen;? de Verordening AKK cacao- en chocoladeproducten welke evenzeer geldt voor een zuivelonderneming die chocolademelk produceert en verkoopt. Artikel 19 Het bestuur is vrij in het kiezen van een toepasselijke grondslag bij het opleggen van een heffing. Het is mogelijk dat (een deel van) de op te leggen heffing bestaat uit een bedrag dat voor alle ondernemingen gelijk is. Voorts bestaat de mogelijkheid om voor specifieke bestemmingen een zogenaamde bestemmingsheffing op te leggen. Artikel 20 De akkerbouwproductschappen, zoals ingesteld bij verordening van de SER van 20 juni 1997, worden op basis van het onderhavige besluit voortgezet. In dit artikel is dan ook bepaald dat de bij genoemde SER-verordening ingestelde akkerbouwproductschappen als rechtspersoon worden gehandhaafd. Aldus worden in overeenstemming met artikel 70A van de Wet bo de rechten en plichten, waaronder die ten opzichte van het (gewezen) personeel, het beheer van het vermogen en van de archiefbescheiden, afhandeling van procedures, uitvoering van medebewindstaken (ter uitvoering van de

13 13 Landbouwwet, de In- en uitvoerwet, de Douanewet, de Meststoffenwet en de Diergeneesmiddelenwet) e.d. gecontinueerd bij de opnieuw ingestelde akkerbouwproductschappen. Ook de door de akkerbouwproductschappen vastgestelde verordeningen blijven uiteraard van kracht. Artikel 21 en artikel 22 Deze artikelen regelen de inwerkingtreding van het instellingsbesluit en de citeertitel. Den Haag, 30 januari 2003 H.H.F. Wijffels voorzitter D.B. Modderman secretaris

14 1 HOOFDPRODUCTSCHAP AKKERBOUW BIJLAGE A Achtergrond Naam Leden % Omzet in?/sbe % Teelt Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) SBE 80 Be- en verwerkende industrie, voorzover zij niet als kleine ondernemingen kunnen worden aangemerkt Vereniging VNO-NCW Zie onder 6 >55% Handel, met uitzondering van de detailhandel, en de werkzaamheid van tussenpersonen - Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Industrie (Cecoin) 3 - Vereniging VNO-NCW Agrarisch Groothandels Verbond (AGV) 4 Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Handel (Cecoha) Nederlands Verbond van de Groothandel (NVG) 4 Kon. Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW) Be- en verwerkende industrie, voorzover zij als kleine ondernemingen kunnen worden aangemerkt, alsmede de detailhandel Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) LTO wordt in den brede voor de akkerbouwsector representatief geacht. 2 Omzet/afzet is niet onder een noemer te brengen; uitgesplitst gaat het hier om ton verwerkte hoeveelheid gerst, 25,2 mln. hl bier en ton eerste koop rijst. 3 Cecoin en Cecoha zijn de formele benoemende organisaties van de Nationale Coöperatieve Raad voor land- en tuinbouw (NCR). Cecoin heeft 18 leden, Cecoha 24. Een deel van de leden houdt zich bezig met activiteiten in de akkerbouwsector (aardappelen en suikerbieten); dit betreft een zestal coöperaties die zowel lid zijn van Cecoin als Cecoha. De handel en industrie zijn bij deze leden dermate nauw verweven dat een onderscheid niet echt mogelijk is. Derhalve zijn de totaalcijfers opgenomen bij de geleding handel. 4 Het AGV heeft zichzelf opgeheven per 31 december Het NVG heeft inmiddels laten weten zijn zetel in het bestuur beschikbaar te stellen. Bij de nieuwe benoemingsronde in 2003 zal hieraan een nieuwe invulling worden gegeven. 5 De door het CBL verstrekte cijfers zijn totaalcijfers betreffende het aantal aangesloten bedrijven/formules en de totale omzet (alle productgroepen) die door deze bedrijven/formules wordt vertegenwoordigd en als zodanig gelijkelijk opgenomen bij HPA, GZP, PW en Cie AA. 6 Aantal leden: 367 op een totaal van 573 = 64%. I.v.m. het afspiegelende karakter van het HPA is geïnventariseerd welke brancheorganisaties van de onderscheiden productschappen lid zijn van VNO-NCW. De gegevens van die organisaties zijn opgenomen in onderstaand schema. M.b.t. de omzet zij opgemerkt dat, hoewel deze niet onder één noemer te brengen zijn, op grond van het laagste percentage in bovenstaand schema (55%) wel vastgesteld kan worden dat aan de voorwaarden is voldaan. Prod/Cie Organisatie leden % omzet in?/ton/hl % Prod/Cie Organisatie leden % omzet in?/ton/hl % AA Cecoin GZP Plantum/detail PDV Cecoin Plantum/zaaiz GZP NVB ton 96 PDV Vernof CieBroBa NVB ton 96 GZP Glucosefabr/met gr.zetm PDV Meelfabr ton 97 AA VAVI GZP Maalind ton 97 GZP Bakk/Zoetw ton 83 Vlas Plantum PDV Voed.gezelsch.dieren GZP CBK ,2 mln.hl.bier 100 GZP Rijstpellers ton 99

15 2 COMMISSIE VLAS Achtergrond Naam Leden % Omzet in?/sbe % Teelt - Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) SBE 85 Be- en verwerking van vlas en handel in vlas - Algemene Nederlandse Vlassersbond (ANV) en vlasproducten - NederlandseVereniging tot bevordering van de Vlasnijverheid(NVBV) 2 Be- en verwerking van en de handel in (zaai)lijnzaad - Plantum (NVZP) LTO wordt in den brede voor de akkerbouwsector representatief geacht. Dubbellidmaatschap met ANV; de NVBV heeft inmiddels laten weten haar zetel in het bestuur beschikbaar te stellen. COMMISSIE AARDAPPELEN Achtergrond Naam Leden % Omzet in?/sbe % Teelt Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) SBE 80 Aardappelbe- en verwerkende industrie Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Industrie (Cecoin) Vereniging voor de Aardappelverwerkende industrie (VAVI) Groothandel, tussenpersonen en detailhandel Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO)/ Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Handel (Cecoha) Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) Bond van Detailhandelaren in Aardappelen, Groenten en Fruit AGF Detailhandel Nederland (ADN) LTO wordt in den brede voor de akkerbouwsector representatief geacht. Er bestaat 1 onderneming (Avebe), lid van de Cecoin, die geheel de verwerking van zetmeelaardappelen voor haar rekening neemt. De gemiddelde afzet bedraagt ca. 2,5 mln. ton zetmeelaardappelen; de omzetwaarde volgens het jaarverslag 2000/2001 van Avebe bedroeg ca.? 8 mln. Vijf NAO-leden zijn coöperaties die tevens lid zijn van de Cecoha. Er is dus sprake van dubbellidmaatschap zodat is volstaan met de NAO-gegevens. De omzet is geschat op basis van 7 mln. ton aardappelen, omgerekend tegen een op basis van ervaringscijfers ingeschat gemiddeld tarief van? 0,15/ton. De door het CBL verstrekte cijfers zijn totaalcijfers betreffende het aantal aangesloten bedrijven/formules en de totale omzet (alle productgroepen) die door deze bedrijven/formules wordt vertegenwoordigd en als zodanig gelijkelijk opgenomen bij HPA, GZP, PW en Cie AA.

16 3 PRODUCTSCHAP GRANEN, ZADEN EN PEULVRUCHTEN Achtergrond Naam Leden % Omzet in?/ton % Kweekbedrijf voor en de groothandel en Plantum NL (NVZP) detailhandel in landbouwzaaizaden Teelt van granen, zaden, landbouwpeulvruchten en landbouwzaaizaden Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) SBE 80 Meel- en bloemproducerende bedrijf Vereniging Federatie de Nederlandse Maalindustrie ton 4 97 Overige graanbe- en verwerkende industrie Vereniging VNO-NCW ton/hl Vereniging van Nederlandse Glucosefabrikanten - Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Graanzetmeel De Bakkerij Nederlandse Brood- en Banketbakkers Ondernemers Vereniging (NVOB) Meelbe- en verwerkende industrie Vereniging voor de Bakkerij- en Zoetwarenindustrie (VBZ) ton 6 83 Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij (NVB) ton 94 Groothandel en werkzaamheid van Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Handel (Cecoha) tussenpersonen in granen, zaden en Koninklijke Vereniging Het Comité van Graanhandelaren zaaizaden landbouwpeulvruchten, landbouwzaaizaden, meel en bloem en de detailhandel in landbouw- - Vereniging van Handelaren in Industriële Grondstoffen uit Akkerbouwprodukten (HIGA) - Nederlandse Vereniging van Meelagenten Groothandel in voor menselijke consumptie geschikte, uit granen, zaden of landbouwpeulvruchten verkregen producten Detailhandel in voor menselijke consumptie geschikte, uit granen, zaden of landbouwpeulvruchten verkregen producten Plantum NL (NVZP) Federatie van de Groothandel in Levensmiddelen (FGL) Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen (VGL) zie CBL - Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Handel (Cecoha) Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) In de zaaizadensector zijn het kweek- respectievelijk handelsbedrijf dermate nauw verweven met elkaar dat een onderscheid niet echt mogelijk is. Zo oefenen de meeste kweekbedrijven ook de handel uit waardoor de onderscheiden omzetcijfers in elkaar overlopen. De betreffende cijfers voor de kweekbedrijven zijn dientengevolge opgenomen in de cijfers voor de handelsgeleding. LTO wordt in den brede voor de akkerbouwsector representatief geacht. Deze organisatie heet thans Nederlandse Vereniging van Meelfabrikanten. vermalen hoeveelheid tarwe Omzet/afzet is niet onder een noemer te brengen; uitgesplitst gaat het hier om ton verwerkte hoeveelheid gerst, 25,2 mln. hl bier en ton eerste koop rijst. verwerkte hoeveelheid meel/bloem Zowel de Vereniging Nederlandse Graanhandel, de Vereniging van Tussenpersonen in Granen en aanverwante artikelen en de Federatie van handelaren in granen, zaden en peulvruchten (Federatie G.Z.P.) zijn in 2001 gefuseerd en opgegaan in de Koninklijke Vereniging Het Comité van Graanhandelaren. Doordat de achterban van de Koninklijke Vereniging Het Comité van Graanhandelaren zeer uiteenlopend is, zijn de cijfers voor de sector GZP respectievelijk PDV moeilijk te ontleden. De gegevens hebben betrekking op handelsondernemingen. Leden met andere activiteiten (bijv. makelaars, banken, overslagbedrijven) zijn buiten beschouwing gelaten.

17 4 8 9 De Nederlandse Vereniging van Meelagenten heeft verzocht haar als benoemde organisatie te schrappen. De FGL is uitsluitend belangenbehartiger voor de pure groothandel; iedere groothandelaar is daarbij aangesloten. De daaronder ressorterende CBL is mede voor de detailhandel. De door het CBL verstrekte cijfers zijn totaalcijfers betreffende het aantal aangesloten bedrijven/formules en de totale omzet (alle productgroepen) die door deze bedrijven/formules wordt vertegenwoordigd en als zodanig gelijkelijk opgenomen bij HPA, GZP, PW en Cie AA. COMMISSIE BROOD EN BANKET Achtergrond Naam Leden % Omzet in?/ton % Ondernemers - Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij (NVB) - Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemers Vereniging (NVOB) ton

18 5 PRODUCTSCHAP DIERVOEDER Achtergrond Naam Leden % Omzet in? /ton % Agrarische voortbrenging Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) SBE 80 Mengvoederindustrie Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie (Nevedi) Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Industrie (Cecoin) Overige diervoeder- en grondstoffenindustrie - Nederlandse Vereniging van Meelfabrikanten - Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Eetbare Oliën en Vetten (Vernof) - Vereniging van Nederlandse Destructoren ton Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Voedertoevoegingen (Nefato) Niet-agrarische voortbrenging en de handel in mengvoeder- en diervoedergrondstoffen Nederlandse Voedingsindustrie Gezelschapsdieren Vereniging Producenten van Natte Veevoeders (OPNV) à 4,5 mln ton 80 à 90 Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Handel (Cecoha) Koninklijke Vereniging Het Comité van Graanhandelaren Nederlandse Vereniging van Handelaren in Stro, Fourages en Aanverwante Produkten (HISFA) Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie (Nevedi) (Pluim)veehouderij Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) LTO wordt in den brede voor de akkerbouwsector representatief geacht. Alle Cecoinleden zijn ook lid van Nevedi. Cecoin en Cecoha zijn de formele benoemende organisaties van de Nationale Coöperatieve Raad voor land- en tuinbouw (NCR). Cecoin heeft 18 leden, Cecoha 24. Vier van de leden van Cecoha hebben activiteiten in de diervoedersector. Bij een van deze leden zijn weer een aantal regionale coöperaties aangesloten die ook mengvoeders produceren. De bij omzet genoemde getallen betreffen het totaal van de leden en hun omzet, dus inclusief niet-diervoedergerelateerde producten. Alle Cecohaleden zijn tevens lid van de Koninklijke Vereniging Het Comité van Graanhandelaren. Doordat de achterban van de Koninklijke Vereniging Het Comité van Graanhandelaren zeer uiteenlopend is, zijn de cijfers voor de sector GZP respectievelijk PDV moeilijk te ontleden. Vandaar dat voor beide akkerbouwproductschappen volstaan is met gelijke cijfers.

19 6 PRODUCTSCHAP WIJN Achtergrond Naam Leden % Omzet in?/hl % Be- en verwerking van wijn Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW) Agentuurbedrijf van wijnen Vereniging van Agenten in Wijn en Buitenlands Gedistilleerd Invoerhandel in wijnen, tevens groothandel Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW) Groothandel in wijnen Federatie van de Groothandel in Levensmiddelen (FGL) hl 61 Detailhandel in wijnen SlijtersUnie Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) Vereniging Drankenhandel Nederland (VDN) M.b.t. de ledenaantallen en de omzet kan niet op rationele wijze onderscheid worden gemaakt tussen be- en verwerking enerzijds en handel anderzijds. Cijfers FGL zijn gebaseerd op de gewijzigde omschrijving van de geleding. De geleding behelsde voorheen de groothandel in wijnen voor zover niet tevens de invoerhandel. De door het CBL verstrekte cijfers zijn totaalcijfers betreffende het aantal aangesloten bedrijven/formules en de totale omzet (alle productgroepen) die door deze bedrijven/formules wordt vertegenwoordigd en als zodanig gelijkelijk opgenomen bij HPA, GZP, PW en Cie AA.

20 Bijlage b ORGANISATIES VAN ONDERNEMERS Land- en Tuinbouworganisatie Nederland Vereniging VNO-NCW Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Industrie Centrale Vereniging voor de Coöperatieve Handel Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Algemene Nederlandse Vlassersbond Nederlandse Vereniging tot bevordering van de Vlasnijverheid Plantum NL Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie Nederlandse Aardappel Organisatie Bond van Detailhandelaren in Aardappelen, Groenten en Fruit AGF Detailhandel Nederland Nederlandse Vereniging van Meelfabrikanten Vereniging van Nederlandse Glucosefabrikanten Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Graanzetmeel Nederlandse Brood- en Banketbakkers Ondernemers Vereniging Vereniging voor de Bakkerij- en Zoetwarenindustrie Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij Koninklijke Vereniging Het Comité van Graanhandelaren Vereniging van Handelaren in Industriële Grondstoffen uit Akkerbouwprodukten Federatie van de Groothandel in Levensmiddelen Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Eetbare Oliën en Vetten Vereniging van Nederlandse Destructoren Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Voedertoevoegingen Nederlandse Voedingsindustrie Gezelschapsdieren Vereniging Producenten van Natte Veevoeders Nederlandse Vereniging van Handelaren in Stro, Fourages en Aanverwante Produkten Vereniging van Nederlandse Agenten, Commissionairs, Makelaars en Taxateurs in Wijn en Gedistilleerd SlijtersUnie Vereniging Drankenhandel Nederland

21 ORGANISATIES VAN WERKNEMERS FNV Bondgenoten CNV BedrijvenBond CNV Dienstenbond De Unie