Gemeente Den Haag. De voorzitter van Commissie Ruimte; De voorzitter van Commissie Leefomgeving. Geachte voorzitters,

Transcriptie

1 Wethouder van Binnenstad, Stadsontwikkeling Kerngebieden en Buitenruimte en Wethouder van Stadsontwikkeling, Wonen, Duurzaamheid en Cultuur B.A. Revis Joris Wijsmuller Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag De voorzitter van Commissie Ruimte; De voorzitter van Commissie Leefomgeving. Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk DSO/ RIS Doorkiesnummer / adres Aantal bijlagen Onderwerp Omgevingswet, Omgevingsplan Binckhorst en Voorbereidingsbesluit Binckhorst Datum 24 maart 2015 Geachte voorzitters, De nieuwe Omgevingswet is in voorbereiding bij de Tweede Kamer. Met deze brief informeren wij u over de inhoud van de wet, de gevolgen ervan voor Den Haag en hoe wij ons daar als gemeente op voorbereiden. Het omgevingsplan sluit goed aan bij de doelstelling van de gemeente om de regelgeving te versimpelen en het aantal regels te verminderen. Om initiatieven uit de stad beter te kunnen faciliteren heeft Den Haag zich aangemeld om als voorbereiding op de Omgevingswet te experimenteren met een omgevingsplan voor de Binckhorst. In deze brief vindt u een toelichting op de stand van zaken van dit experiment en treft u een toelichting aan op het voorbereidingsbesluit voor de Binckhorst. Het brede kader: de Omgevingswet Het kabinet werkt aan een vernieuwing van het omgevingsrecht. Met de Omgevingswet wil het kabinet de regels voor ingrepen in de fysieke leefomgeving vereenvoudigen en bundelen. Zo wordt het makkelijker om ruimtelijke projecten te starten doordat een initiatiefnemer niet langer verschillende wetten hoeft te raadplegen en verschillende vergunningen aan moet vragen (bijvoorbeeld een omgevingsvergunning en waterwetvergunning). De huidige stapeling van regels zorgt er voor dat niet of slechts beperkt ingespeeld kan worden op maatschappelijke trends en nieuwe opgaven, zoals bijvoorbeeld de gewenste organische ontwikkeling van de Binckhorst. Met de nieuwe omgevingswet hoeven initiatiefnemers zich slechts te houden aan één wet en hebben zij slechts één vergunning nodig. Het omgevingsplan is hiermee een grote kans om de regeldruk in Den Haag te verminderen en overzichtelijker te maken. Ook is er maar één instantie (of de provincie of de gemeente) die over de vergunningaanvraag beslist. De aanvraag kan dus ook sneller worden afgehandeld. Inhoud Omgevingswet In de Omgevingswet zullen naar verwachting 15 wetten geheel, 4 wetten grotendeels en 8 wetten gedeeltelijk worden opgenomen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de Wet ruimtelijke ordening, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), Wet milieubeheer (grotendeels) en Wet natuurbescherming (gedeeltelijk). Feitelijk heeft de Omgevingswet betrekking op alle zaken die zich afspelen in de fysieke leefomgeving. Sandra Greuder / Michiel Stam

2 DSO/ De Omgevingswet kent zes instrumenten: 1. De omgevingsvisie: een samenhangend, strategisch plan voor de leefomgeving. Dit instrument is het beste te vergelijken met de structuurvisie Wereldstad aan Zee, waarin momenteel de strategische ruimtelijke beleidskaders voor Den Haag zijn vastgelegd. Wel is de inhoud van de omgevingsvisie breder dan de structuurvisie, omdat niet alleen kaders voor ruimtelijke ordening zijn opgenomen, maar voor de gehele fysieke leefomgeving. 2. Het plan of programma: een pakket van beleidsvoornemens en maatregelen om omgevingswaarden of doelen in de leefomgeving te bereiken en daaraan te blijven voldoen. Te denken valt bijvoorbeeld aan een programma om een overschrijding van externe veiligheidsrisico s aan te pakken, een actieplan geluid, een programmatische aanpak luchtkwaliteit of een fietsplan. 3. Het gemeentelijk omgevingsplan: (en voor andere bestuurslagen de waterschapsverordening en de provinciale omgevingsverordening). Het decentrale bestuur legt daarin voor het hele gebied de algemene regels en vergunningplichten vast. Voor Den Haag betekent dit dat de bestemmingsplannen vervangen worden door één gemeentebreed omgevingsplan. 4. Algemene rijksregels voor activiteiten in de leefomgeving. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om regels voor de doorwerking van nationale ruimtelijke belangen rond de hoofdinfrastructuur, de hoofdwateren, militaire functies en erfgoederen van uitzonderlijke en universele waarde (Werelderfgoed). 5. De omgevingsvergunning: een initiatiefnemer kan via één aanvraag bij één loket toestemming (aan)vragen voor het totaal aan activiteiten die hij of zij wil gaan uitvoeren. Deze omgevingsvergunning is te vergelijken met de omgevingsvergunning zoals momenteel ook de Wabo kent. Onder de Omgevingswet zal deze vergunning omvattender zijn. Zo kunnen in een omgevingsvergunnigsprocedure onder de Omgevingswet bijvoorbeeld ook het archeologisch en milieubelang tegen het ruimtelijke ordeningsbelang worden afgewogen. 6. Het projectbesluit: een algemene regeling voor besluitvorming over projecten met een publiek belang volgens een snelle en betere aanpak. Het projectbesluit komt in plaats van vijf sectorale besluiten: het tracébesluit uit de Tracéwet, het projectbesluit Waterwet, het inpassingsplan Wet ruimtelijke ordening, de coördinatieprocedure uit de Wro en de coördinatieprocedure uit de Ontgrondingenwet. Voor de raad gaat het hier uitsluitend om de coördinatieprocedure uit de Wro, waarvoor de raad medio 2013 de Coördinatieverordening heeft vastgesteld, omdat de andere besluiten door andere bestuursorganen worden genomen. Voor de gemeentelijke praktijk zal het omgevingsplan het meest in het oog springende instrument zijn. Op dit moment zijn de regels voor de leefomgeving in Den Haag verspreid over circa 100 bestemmingsplannen en beheersverordeningen en tientallen verordeningen (bijvoorbeeld de Algemene Plaatselijke Verordening, Verordening op de binnenwateren, Monumentenverordening, Parkeerverordening en Straathandelsverordening). In het omgevingsplan worden bestemmingsplannen, beheersverordeningen en de (delen van) verordeningen die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving gebundeld. Zo kunnen burgers en bedrijven uiteindelijk alle relevante regels voor hun perceel op één plek digitaal inzien. Amvb s, invoeringswet en invoeringsbesluit De Omgevingswet is een zogeheten raamwet. De wet schetst slechts de hoofdlijnen en kaders van het omgevingsrecht. Via vier amvb s (algemene maatregelen van bestuur) zullen de inhoudelijke bepalingen van de wet vorm krijgen. De inhoud van deze amvb s is op dit moment nog niet bekend. Daarnaast zullen nog enkele honderden ministeriële regelingen en circulaires ten behoeve van de Omgevingswet moeten worden herzien en/of samengevoegd. Het overgangsrecht zal nader geregeld worden in de invoeringswet en het invoeringsbesluit. Stand van zaken wetgevingsproces Op 17 juni 2014 heeft de minister van Infrastructuur en Milieu het wetsvoorstel Omgevingswet naar de Tweede Kamer gestuurd. Eind 2014 hebben de diverse Tweede Kamerfracties ruim 100 pagina s met schriftelijke vragen gesteld. Deze zijn inmiddels beantwoord. Naar verwachting zal de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer in 2015 plaatsvinden.

3 DSO/ De amvb s, de invoeringswet en het invoeringsbesluit zullen volgens de huidige planning in 2015 worden opgesteld en in 2017 in de Eerste en Tweede Kamer behandeld worden. De publicatie en inwerkingtreding van de wet staan vooralsnog gepland voor Voorbereiding Den Haag op de Omgevingswet Als gemeente bereiden we ons reeds voor op de komst van dit omvangrijke wetgevingstraject. Enerzijds doen we dat door ervaring op te doen via de Pilot Omgevingsplan Binckhorst (zie hierna), anderzijds door te kijken wat de komst van de wet betekent voor de gemeentelijke organisatie. Ondanks dat op dit moment nog geen duidelijkheid bestaat over de amvb s en andere uitvoeringsregelingen, is al wel duidelijk dat er een ruime periode nodig is om tot implementatie van de Omgevingswet te komen en dat daarvoor ook voldoende budgetten beschikbaar moeten zijn. Producten moeten worden ontwikkeld, bestaande werkprocessen moeten (nader) op elkaar worden afgestemd, nieuwe werkprocessen moeten worden ontwikkeld en medewerkers moeten voorgelicht en opgeleid worden. Ook op het gebied van de automatisering zullen bestaande systemen moeten worden vervangen of geïntegreerd. De integrale Omgevingswet vraagt dat veel meer afdelingen en diensten met elkaar moeten samenwerken. Zo wordt een bestemmingsplan momenteel vooral binnen de Dienst Stedelijke Ontwikkeling opgesteld, met input vanuit de Dienst Stadsbeheer en Onderwijs, Cultuur en Welzijn. Bij het omgevingsplan zullen vrijwel alle diensten betrokken zijn, onder meer omdat ook allerlei gemeentelijke verordeningen geïntegreerd moeten worden in het omgevingsplan. Pilot Omgevingsplan Binckhorst In de voorbereiding op de Omgevingswet is door het ministerie van Infrastructuur en Milieu gevraagd of de gemeente Den Haag bereid is om een pilot voor een omgevingsplan uit te voeren. Met deze pilot kan worden onderzocht hoe één van de instrumenten van de Omgevingswet, het omgevingsplan, in de praktijk werkt. Hierop is besloten dat binnen Den Haag de Binckhorst het meest geschikt is om als pilotgebied te functioneren. Om te voorkomen dat het omgevingsplan Binckhorst alleen een papieren onderzoek zou worden, hebben wij besloten gebruik te maken van de mogelijkheden die de Crisis en herstelwet biedt. Met deze wet kan een bestemmingsplan met verbrede reikwijdte worden opgesteld, waarin geëxperimenteerd wordt met de mogelijkheden van de nieuwe Omgevingswet: het toekomstig omgevingsplan. Met een bestemmingsplan met verbrede reikwijdte wordt bedoeld dat de inhoud van het plan niet alleen betrekking heeft op ruimtelijke ordening en ruimtelijke belangen, maar gaat over de fysieke leefomgeving in het geheel. Het omgevingsplan Binckhorst volgt de vaststellingsprocedure van een traditioneel bestemmingsplan en zal daadwerkelijk rechtskracht krijgen. Per brief van 17 april 2013 aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu is de Binckhorst als pilot aangemeld. Hierover bent u geïnformeerd op 29 april 2013 (RIS ). Gebiedsaanpak Door de veranderde economische omstandigheden geldt voor de Binckhorst dat een grootschalige gebiedsontwikkeling met een actieve rol van de gemeente niet langer reëel is. In plaats van een actieve rol, laat de gemeente de ontwikkeling van de Binckhorst over aan de markt en faciliteert waar mogelijk initiatiefnemers. De ambitie is dat grote delen van de Binckhorst zich geleidelijk transformeren en ontwikkelen. Een organische ontwikkeling, waarbij de gemeente met name faciliterend optreedt en niet meer regels stelt dan strikt noodzakelijk is. Deze werkwijze is onder meer beschreven in de Gebiedsaanpak Binckhorst, door de raad vastgesteld op 22 december 2011 (RIS en zie ook de Commissiebrief van 5 november 2013, RIS ). Inzet op drie havens Deze in hoofdzaak faciliterende rol, betekent echter niet dat de gemeente niet in de Binckhorst investeert. Naast de aanleg van de Rotterdamsebaan wordt ook fors geïnvesteerd in de buitenruimte van de Binckhorst, waarbij de focus op de gebieden rond de Binckhorsthaven, Poolsterhaven en Fokkerhaven ligt (zie de Commissiebrief van 20 november 2014, RIS ).

4 DSO/ Hiervoor is in het collegeakkoord 10 miljoen vrijgemaakt. Deze proactieve investeringen maken het gebied aantrekkelijker en levendiger, stimuleren investeringen van derden en trekken nieuwe partijen en functies naar het gebied. Omgevingsplan en het OmgevingsEffectRapport (OER) De gemeentelijke ambitie voor de drie havens, de kaders uit Gebiedsaanpak en de ambities en randvoorwaarden uit de sectorale beleidsdocumenten (bijvoorbeeld het woonbeleid, economisch beleid en externe veiligheidsbeleid) zullen worden vertaald in het omgevingsplan voor de Binckhorst, waarbij van belang is om het uitgangspunt van organische ontwikkeling niet uit het oog te verliezen. Om alle ambities en randvoorwaarden op integrale wijze te kunnen afwegen en alle verschillende sectorale belangen een volwaardige plek in deze afweging te kunnen geven, wordt gebruik gemaakt van een OmgevingsEffectRapport (OER). Dit OER kunt u vergelijken met een MilieuEffectRapport (MER), waarin echter meer dan alleen milieueffecten worden afgewogen. Alle thema s die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving worden in dit OER afgewogen: van economie tot gezondheid, van infrastructuur tot milieu en van duurzaamheid tot wonen. Deze afweging is daarmee breder dan in het kader van een bestemmingsplan wordt gemaakt. De ambities en randvoorwaarden die in het OER zijn afgewogen, worden uiteindelijk vertaald in de regels van het omgevingsplan. Deze regels vormen de kaders om initiatieven uit de markt te kunnen toetsen. Daarbij vormt het OER de toelichting op het omgevingsplan. Het omgevingsplan zal ruime, globale regels bevatten, die initiatiefnemers niet onnodig beperken in de ontwikkeling van hun gronden. Dat vraagt een andere houding van alle betrokken partijen (bewoners, ondernemers, gemeente en andere overheden). Stand van zaken pilot omgevingsplan Binckhorst Eind 2014 is gewerkt aan de systematiek van het OER. Er is nu op hoofdlijnen bepaald op welke wijze het OER wordt opgebouwd, wat erin wordt opgenomen, welke stappen worden gezet, hoe dit in beeld wordt gebracht, op welke wijze de ambities van de verschillende thema s met de huidige situatie, de gebiedsaanpak en onderling worden geconfronteerd. In de komende maanden wordt de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (zie hieronder) opgesteld, worden aan de hand van het OER de ambities en randvoorwaarden afgewogen en wordt een concept-omgevingsplan opgesteld. Tevens wordt bekeken op welke wijze de van toepassing zijnde verordeningen voor de Binckhorst opgenomen kunnen worden in het omgevingsplan. Het opstellen van een omgevingsplan blijkt complex te zijn, omdat het wiel moet worden uitgevonden. Daarom neemt dit proces nu meer tijd in beslag dan het opstellen van een regulier bestemmingsplan. Naar verwachting kan in het najaar van 2015 een voorontwerp-omgevingsplan ter inzage worden gelegd. Notitie Reikwijdte en Detailniveau Voor de afweging van de milieugevolgen en het borgen van de milieubelangen wordt voor de herontwikkeling van de Binckhorst een m.e.r.-procedure gevoerd. Voor deze procedure zal het MER vervangen worden door het OER. De m.e.r.-procedure zal verder conform de vereisten van de Wet milieubeheer doorlopen worden. De notitie Reikwijdte en Detailniveau vormt het begin van de m.e.r.-procedure. Hierin wordt beschreven op welke wijze de gemeente de MER (in dit geval OER) wil aanpakken. Hierin worden de doelen, randvoorwaarden en werkwijze beschreven. De notitie Reikwijdte en Detailniveau heeft daarnaast tot doel om andere bestuursorganen (de wettelijke adviseurs) en de Commissie voor de m.e.r. de gelegenheid te geven om te adviseren over de inhoud van het OER. Tot slot zal de notitie ter inzage worden gelegd, zal er een informatieavond worden gehouden voor belanghebbenden en kunnen er zienswijzen worden ingediend. Met de vrijgave van de notitie Reikwijdte en Detailniveau, naar verwachting in het tweede kwartaal van 2015, start de advies- en inspraakprocedure. De advies- en inspraaktermijn duurt 6 weken. Aanvullend daarop krijgt de Commissie voor de m.e.r. drie weken extra om de ingebrachte adviezen en inspraak in haar advies te kunnen betrekken.

5 DSO/ Na afloop van de advies- en inspraaktermijn wordt een nota van antwoord opgesteld waarin de ingekomen adviezen en zienswijzen worden behandeld. Deze nota wordt ter vaststelling aan het college voorgelegd en dient samen met de notitie Reikwijdte en Detailniveau en het advies van de Commissie voor de m.e.r. als leidraad voor het opstellen van het OER ten behoeve van het omgevingsplan. Communicatie pilot Omgevingsplan Binckhorst In de nieuwsbrief Binckhorst van maart 2014 is aandacht geschonken aan het omgevingsplan Binckhorst. In april 2015 komt er opnieuw een nieuwsbrief Binckhorst uit waarin wederom informatie over het omgevingsplan wordt opgenomen. Naast de verplichte terinzageleggingen, worden informatieavonden gehouden tijdens de terinzageleggingen van de Notitie Reikwijdte en Detailniveau, het voorontwerp-omgevingsplan en het ontwerpomgevingsplan. Voorbereidingsbesluit Met het omgevingsplan Binckhorst kunnen de organische ontwikkeling van de Binckhorst en de gemeentelijke inzet rondom de drie havens juridisch-planologisch vertaald worden. Tot de vaststelling van het omgevingsplan moeten ontwikkelingen die mogelijk zijn onder het vingerende bestemmingsplan maar niet wenselijk worden geacht, zoals de vestiging van bedrijven met een hogere milieucategorie dan nu aanwezig in de Binckorst, worden voorkomen. Met het nemen van een voorbereidingsbesluit kunnen deze ongewenste ontwikkelingen in de komende periode worden voorkomen. Tegelijkertijd kunnen ontwikkelingen die passen binnen het in voorbereiding zijnde omgevingsplan mogelijk worden gemaakt. Voor deze plannen kan de aanhoudende werking van het voorbereidingsbesluit worden doorbroken en kan een omgevingsvergunning worden verleend. Daarmee draagt het nemen van een voorbereidingsbesluit bij aan de gewenste organische ontwikkeling van de Binckhorst. Het voorstel tot het nemen van een voorbereidingsbesluit wordt u bijgevoegd voorgelegd (zie bijlage). Tot slot Zoals aangegeven is er nog veel onzekerheid over de Omgevingswet. In de tussentijd is de gemeente volop aan de slag om het omgevingsplan in te voeren voor de Binckhorst. Het geeft volop mogelijkheden om de regeldruk in Den Haag te verminderen en om alvast kennis op te doen met het instrument omgevingsplan. Het opstellen van een omgevingsplan vraagt op dit moment veel inzet maar dit zorgt er wel voor dat Den Haag bij de invoering van de Omgevingswet snel aan de slag kan met het omgevingsplan in Den Haag. Hierdoor kan snel werk worden gemaakt van de versimpeling van de regelgeving en het verminderen van het aantal regels in de hele stad. In de komende maanden en jaren zullen wij u blijven informeren over de voorbereiding op de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Daarnaast is het college graag bereid e.e.a. nader toe te lichten in een werkbespreking. Met vriendelijke groet, B.A. Revis Wethouder Binnenstad, Stadsontwikkeling Kerngebieden en Buitenruimte J. Wijsmuller Wethouder van Stadsontwikkeling, Wonen, Duurzaamheid en Cultuur