Departement Rekeningkunde

Transcriptie

1 Fakulteit Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Departement ekeningkunde FINANSIËLE EKENINGKUNDE 221 EKSAMEN 22 NOVEMBE 2010 Maksimum tyd : 2 ure (120 minute) Maksimum punte : 80 Interne eksaminatore Me J S Goodey / Prof J E Myburgh / Me N Mphahlele Eksterne eksaminatore Mnr J J Bezuidenhout / Me S Griesel / Me H C Verster Belangrike inligting 1. Slegs eksamen- en hereksamenuitslae van eerstejaar studente sal so gou as wat dit beskikbaar is deur die Fakulteitsadministrasie op die kennisgewingborde langs die Geesteswetenskappegebou aangebring word. Tweede- en derdejaar-, asook nagraadse studente kry uitslae op die MTN-lyn asook op die Intranet. Uitslae word so spoedig moontlik na die eksamenperiode aan kandidate gepos. Uitslae sal telefonies by telefoonnommer beskikbaar gestel word, asook op Intranet: adres Student online Services (SOS). GEEN UITSLAE SAL TELEFONIES OF PESOONLIK DEU DOSENTE OF ADMINISTATIEWE PESONEEL VESTEK WOD NIE. 2. Hereksamens word nie outomaties toegeken nie, maar is onderhewig aan heersende departementele beleid. 3. Hereksamens vind vanaf 29 November 6 Desember 2010 plaas. oosters om vas te stel wat die datum, eksamensessie en lokaal is waar hereksamens afgelê moet word, is beskikbaar op: 3.1 Kennisgewingborde voor die Hoofingang van die Merensky-biblioteek; 3.2 Op die Intranet by Student online Services; of 3.3 MTN by telefoonnommer Universiteit van Pretoria (Kopiereg voorbehou)

2 INSAE IN EKSAMENANTWOODSTELLE Insae beteken dat studente se reg erken word om hul uitslae te verifieer en om insae te hê in die raamwerk van die punte memorandum wat vir beoordeling gebruik is. Alle kommunikasie met studente wat uit die insae- en terugvoerproses voortspruit, word skriftelik op die voorgeskrewe vorm hanteer. Dosente sal nie met studente debat voer oor puntetoekenning nie, maar sal vanselfsprekend bereid wees om moontlike nasienfoute reg te stel. Insae in eksamen- en hereksamen antwoordstelle word aan alle studente toegestaan. Die volgende prosedure vir insae word gevolg: Studente wat om insae vra toon eers 'n geldige studentekaart, alvorens hul antwoordstel en n kopie van die evalueringsraamwerk wat tydens die nasienproses gebruik is aan die student oorhandig word. INSAE SAL SLEGS OP DIE VOLGENDE DAE EN TYE TOEGESTAAN WOD: DAG DATUM LOKAAL TYD WOENSDAG 1 DESEMBE 2010 EB :00 12:00 WOENSDAG 1 DESEMBE 2010 EB :00 14:00 Sterkte! FK 221 Eksamen

3 VAAG 1 (7 punte, 11 minute) Die volgende inligting is n uittreksel uit die proefbalans van LEXIN BEPEK vir die jaar geëindig 30 Junie 20X7: Aantek. Bruto salarisse van werknemers vir die jaar Bydraes aan die voorsorgfonds betaal Verlof voorsiening (1 Julie 20X6) 2 & Bykomende inligting: 1. Al die werknemers van Lexin behoort aan n voorsorgfonds (Lexin Voorsorgfonds), wat as n omskrewebydraeplan geklassifiseer is. Die Lexin Voorsorgfonds val nie onder die Pensioenfondswet van 1956 nie en die maatskappy se bykomende bydraes beloop 15% van elke werknemer se bruto salaris, uitgesluit die bonus. 2. Elke werknemer is geregtig op 15 werksdae vakansieverlof per jaar. Verlof wat nie in die jaar benut word nie, tot n maksimum van vyf dae, kan oorgedra word na die volgende jaar, maar sal verbeur word indien dit nie geneem word in die jaar waarna dit oorgedra is nie. Dit is maatskappybeleid om eers die verlof wat van die vorige jaar oorgedra is te benut, alvorens die huidige jaar s n benut word. 3. Lexin het n bykomende bydrae namens die werknemers aan die mediese fonds van vir die jaar gemaak. Die volgende inligting is nog nie verantwoord nie: 4. Die werknemers van Lexin ontvang n bonus van 6% van die wins vir die jaar volgens die maatskappy se beleid, betaalbaar op 30 Junie 20X7. Die wins vir die jaar geëindig 30 Junie 20X7, voordat die bonusbetaling van 6% in berekening gebring is, het bedra. 5. Van die vakansieverlof wat gedurende die jaar geëindig 30 Junie 20X7 toegeken is, is n gemiddeld van drie werksdae per werknemer nie benut nie en kan na die volgende jaar oorgedra word. n Jaar het 300 werksdae. Op 1 Julie 20X6 het die maatskappy 32 werknemers gehad en daar was geen bedankings of aanstellings gedurende die jaar nie. VELANG: Openbaar die werknemersvoordeelkoste in die aantekening vir Wins voor belasting tot die finansiele state van Lexin vir die jaar geëindig 30 Junie 20X7 in ooreenstemming met IAS 19 Employee benefits en Standpunte oor Algemeen Aanvaarde ekeningkundige Praktyk: LET WEL: - Toon alle berekeninge. FK 221 Eksamen

4 VAAG 2 (13 punte, 19 minute) ILANGA BEPEK, n Suid-Afrikaanse maatskappy, het op 20 Maart 20X5 n bestelling vir n mediese masjien ter waarde van (Euro) by n Franse maatskappy, Le Brain Clinic, geplaas. Die masjien is op 1 Junie 20X5 vry-aanboord (VAB) vanuit Frankryk verskeep en is op 30 Junie 20X5 deur doeane in Suid-Afrika. Die aankoopprys van die masjien is deur middel van n korttermynlening gefinansier. Hierdie lening is op 30 Junie 20X5 by n bank in Frankryk, Branson Bank, aangegaan. Die buitelandse lening dra rente teen 13% per jaar. Die kapitaalbedrag, tesame met opgelope rente, is op 30 Oktober 20X6 terugbetaalbaar. Die kontant wat vanaf Branson Bank ten opsigte van die lening ontvang is, is gebruik om Le Brain Clinic op 30 Junie 20X5 te betaal. As gevolg van die verwagte verswakking van die and, is n valutatermynkontrak (VTK) op 1 Julie 20X5 uitgeneem ten einde die kapitaalgedeelte van die korttermynlening teen enige negatiewe wisselkoersskommelinge te verskans. Hierdie VTK verval op 30 Oktober 20X6. Die gekontrakteerde termynkoers met die bank op 1 Julie 20X5 was 1 = 10,18. Op 31 Desember 20X5, die finansiële jaareinde van Ilanga, was die termynkoers vir n soortgelyke VTK wat ook op 30 Oktober 20X6 verval, 1 = 10,25. Bykomende inligting: 1. Ilanga gebruik die Suid-Afrikaanse and () as sy funksionele- en aanbiedingsgeldeenheid. 2. Die toepaslike sigkoerse was soos volg: 1 = 20X5 20 Maart 9,60 1 Junie 9,80 30 Junie 9,95 1 Julie 10,00 31 Desember 10,15 Gemiddelde wisselkoers vir die tydperk 1 Julie 20X5 tot 31 Desember 20X5 10,05 20X6 30 Oktober 10,40 3. Die maatskappy het gekies om skansrekeningkunde toe te pas en verantwoord n skans van buitelandse valuta ten opsigte van n buitelandse lening as n billikewaarde-skans. Die maatskappy het op 1 Julie 20X5 die bogenoemde VTK as die verskansingsinstrument aangewys, en die kapitaalgedeelte van die buitelandse lening as die verskanste item. Aanvaar dat daar aan alle skanskriteria ingevolge IAS 39 voldoen is. FK 221 Eksamen

5 4. Ilanga se jaareinde is 31 Desember. 5. Ignoreer enige belastingimplikasies. VELANG: Deur gebruik te maak van die bostaande inligting, berei die volgende grootboekrekeninge van Ilanga vir die jaar geëindig 31 Desember 20X5, in ooreenstemming met Standpunte oor Algemeen Aanvaarde ekeningkundige Praktyk, voor: a) Buitelandse krediteur: Le Brain Clinic (4) b) Buitelandse lening: Branson Bank (3) c) Opgelope rente (4) d) VTK bate / -las (2) LET WEL: - Grootboekrekeninge hoef nie op jaareinde afgesluit te word nie. - Toon alle berekeninge. - ond berekende bedrae tot die naaste and af. FK 221 Eksamen

6 VAAG 3 (16 punte, 24 minute) Op 1 Januarie 20X7, die inkorporasiedatum van SAM BEPEK, het die maatskappy gewone aandele teen 1 elk en % winsdelende voorkeuraandele teen 2 elk uitgereik. Die 8% winsdelende voorkeuraandele deel, bo en behalwe die vaste dividend, in 10% van die totale dividend betaalbaar aan gewone aandeelhouers. Op 1 Oktober 20X8 het Sam die volgende aandele uitgereik om beplande uitbreidings te finansier: Gewone aandele teen 1 elk (Billike waarde) % Omskepbare voorkeuraandele teen 2 elk Die 9% voorkeuraandele is na die keuse van die voorkeuraandeelhouers omskepbaar op 30 September 20X11 in gewone aandele, in die verhouding van twee gewone aandele vir elke 9% omskepbare voorkeuraandeel. Sam het op 30 Junie 20X9 n kapitalisasie uitgif van een gewone aandeel vir elke tien gewone aandele gehou, gemaak. Die wins vir die jaar geëindig 31 Desember 20X9 van Sam het beloop en vir die jaar geëindig 31 Desember 20X8, VELANG: Bereken die Basiese verdienste per aandeel en die Verwaterde verdienste per aandeel van Sam vir die jare geëindig 31 Desember 20X8 en 31 Desember 20X9 in ooreenstemming met Standpunte oor Algemeen Aanvaarde ekeningkundige Praktyk. LET WEL: - ond alle berekende bedrae af tot die naaste twee desimale. - Toon alle berekeninge. FK 221 Eksamen

7 VAAG 4 (23 punte, 34 minute) HIEDIE VAAG BESTAAN UIT TWEE ONAFHANKLIKE DELE AFDELING A (10 punte) MICKEY BEPEK besit 65% van die uitgereikte gewone aandele van Minnie. U kan aanvaar dat elke gewone aandeel aan die houer daarvan een stem op die algemene jaarvergadering gee. Minnie het geen voorkeuraandele uitgereik nie. VELANG: a) Bespreek kortliks of Mickey die moeder van Minnie is. (2) b) Noem twee ander situasies ingevolge IAS 27 Consolidated and Separate Financial Statements, waarvolgens Minnie as n filiaal van Mickey geklassifiseer kan word. (2) c) Verduidelik watter rekeningkundige verantwoordingsmetode toegepas moet word indien gekonsolideerde finansiële state van die Mickey Groep opgestel word. Verduidelik kortliks hoe hierdie rekeningkundige verantwoordingsmetode toegepas sal word. (2) d) Lys twee faktore wat beduidende invloed deur n belegger in n geassosieerde maatskappy sal aandui. (2) e) Verduidelik hoe Mickey se belegging in Minnie in die finansiële state van Mickey rekeningkundig verantwoord sal word indien Mickey sy belang in Minnie tot 5% verminder as gevolg van die verkoop van aandele. U kan aanvaar dat Mickey geen beheer of beduidende invloed oor Minnie uitoefen nie. (2) FK 221 Eksamen

8 AFDELING B (13 punte) Op 1 Julie 20X7 het VISAEND BEPEK n 80% belang in die uitgereikte gewone aandelekapitaal van Troupant verkry. Die finansiële direkteur van Visarend het u gevra om hom te help met die konsolidasie van die finansiële state van die Visarend Groep vir die jaar geëindig 31 Desember 20X9 en het u van die volgende inligting voorsien: 1. Visarend het sy belang in Troupant op 1 Julie 20X7 teen n kosprys van verkry. Die ekwiteit van Troupant op verkrygingsdatum was soos volg: Aandelekapitaal (gewone aandele teen 1 elk uitgereik) Behoue verdienste Die netto bates van Troupant was geag billik waardeer te wees op hierdie datum. Aanvaar dat die billike waarde van die belegging in Troupant sedert verkryging onveranderd gebly het. Visarend het gekies om enige nie-beherende belang met verkryging van die filiaal teen die proporsionele deel van die verkrygde se identifiseerbare netto bates te meet. 2. Die nie-beherende belang in die behoue verdienste van Troupant vir die tydperk 1 Julie 20X7 tot 31 Desember 20X8 was Hierdie bedrag is bereken nadat die nodige konsolidasie aanpassings vir intragroep transaksies reeds gedoen is. 3. Die nie-beherende belang in die wins van Troupant vir die jaar geëindig 31 Desember 20X9 is Hierdie bedrag is ook bereken nadat die nodige konsolidasie aanpassings vir intragroep transaksies reeds gedoen is. 4. Op 31 Desember 20X9 het Troupant n gewone dividend van verklaar en betaal. VELANG: Berei al die pro-forma konsolidasie joernaalinskrywings wat nodig is om die gekonsolideerde finansiële state van die Visarend Groep vir die jaar geëindig 31 Desember 20X9 op te stel, in ooreenstemming met Standpunte oor Algemeen Aanvaarde ekeningkundige Praktyk, voor. LET WEL: - Ignoreer enige belastingimplikasies. - Joernaalomskrywings word nie verlang nie. - Toon alle berekeninge. - ond berekende bedrae af tot die naaste and. FK 221 Eksamen

9 VAAG 5 (13 punte; 20 minute) MEDIA BEPEK het op 1 Mei 20X5 n 40% belang in Papier teen verkry, wat deur n ooreenkoms met ander aandeelhouers gesamentlike beheer verteenwoordig. Die ekwiteit van Papier was soos volg op 1 Mei 20X5: Uitgereikte gewone aandelekapitaal Behoue verdienste Op 30 November 20X6 het Media nog n belegging gemaak deur n 25% belang in Info teen te verkry en oefen sedert hierdie datum beduidende invloed oor Info uit. Die ekwiteit van Info was soos volg op 30 November 20X6: Uitgereikte gewone aandelekapitaal % Kumulatiewe voorkeuraandele Behoue verdienste Die netto bates van beide maatskappye was geag billik waardeer te wees op die onderskeie verkrygingsdatums en u kan aanvaar dat die onderskeie kospryse daarvan die billike waardes verteenwoordig. Die verkorte finansiële state van die maatskappye vir die jaar geëindig 31 Desember 20X8 is soos volg: State van omvattende inkomste vir die jaar geëindig 31 Desember 20X8 Media Papier Info Inkomste Koste van verkope ( ) ( ) ( ) Bruto wins Ander inkomste Ander uitgawes ( ) (88 000) (96 400) Wins voor belasting Inkomstebelastinguitgawe (56 500) (29 900) (33 840) Wins vir die jaar Ander omvattende inkomste Totale omvattende inkomste vir die jaar Bykomende inligting: 1. Papier se verkope sluit in wat gedurende die jaar aan Media verkoop is. Op 31 Desember 20X8 het Media se voorraad wat van Papier aangekoop is, voorhande gehad. Papier handhaaf n konstante bruto winspersentasie. FK 221 Eksamen

10 2. Die maatskappye het die volgende dividende vir die jaar geëindig 31 Desember 20X8 verklaar en betaal: Media Papier Info Voorkeurdividende Gewone dividende VELANG: Stel die gekonsolideerde staat van omvattende inkomste van die Media Groep vir die jaar geëindig 31 Desember 20X8, in ooreenstemming met Standpunte oor Algemeen Aanvaarde ekeningkundige Praktyk, op. LET WEL: - Ignoreer alle belastingimplikasies. - Toon alle berekeninge. - ond berekende bedrae af tot die naaste and. FK 221 Eksamen

11 VAAG 6 (8 punte, 12 minute) Die finansiële direkteur van KAPAMA BEPEK het die volgende uittreksels uit die proefbalanse vir die jare geëindig 31 Desember 20X6 en 31 Desember 20X5 aan u verskaf: 20X6 20X5 Voorraad Handelsdebiteure Kontant en kontantekwivalente Handels- en ander krediteure Dividende betaalbaar Lopende belasting betaalbaar Wins voor belasting Inkomstebelastinguitgawe Dividende betaal Bykomende inligting: 1. Kapama bedryf n luukse safari lodge en die maatskappy se eiendom, aanleg en toerusting bestaan slegs uit voertuie. 2. Die volgende items is in wins voor belasting vir die jaar geëindig 31 Desember 20X6 ingesluit: Inkomste Koste van verkope Dividende ontvang Wins met verkoop van ongenoteerde belegging Waardedalingsverlies op voertuie Waardevermindering op voertuie Administratiewe uitgawes ente uitgawe VELANG: Berei slegs die aantekening ekonsiliasie van wins voor belasting met kontant deur bedrywighede voortgebring, wat die staat van kontantvloei van Kapama vir die jaar geëindig 31 Desember 20X6 sal vergesel, voor. U antwoord moet aan Standpunte oor Algemeen Aanvaarde ekeningkundige Praktyk voldoen. LET WEL: - Vergelykende bedrae word nie verlang nie. - Toon alle berekeninge. FK 221 Eksamen