Rotterdam, 16 juni bb4985. Aan: de gemeenteraad. Onderwerp: Kaderbrief Gevraagd besluit:

Transcriptie

1 Rotterdam, 16 juni bb4985 Aan: de gemeenteraad Onderwerp: Kaderbrief Gevraagd besluit: Samenvattend stellen wij u voor de kaderbrief 2015 vast te stellen Waarom dit voorstel?aŕvaarom nu voorgelegd? Voor het zomerreces ontvangt de gemeenteraad van Rotterdam de "kaderbrief. In de kaderbrief doet het College van B&W de gemeenteraad een voorstel voor de financiële kaders voor de jaren 2016 tot en met Aldus kan de gemeenteraad richting geven aan de uitwerking van de gemeentelijke begroting 2016 (inclusief de meerjarencijfers) in de zomer. Eind september wordt de gemeentelijke begroting 2016 inclusief het investeringsvoorstel 2016 aan de gemeenteraad gezonden. Gelijktijdig met de kaderbrief wordt de eerste bestuursrapportage 2015 aan de gemeenteraad gezonden. Deze rapportage bevat voor het jaar 2015 de ontwikkelingen (bijstellingen) ten opzichte van de begroting 2015 (en bevat geen meerjarig beeld). Anders dan voorgaande jaren geeft het College van B&W een toelichting op de financiële kaders op het niveau van de programma's uit de begroting. Hierdoor is er een betere en duidelijkere koppeling tussen kaderbrief en de begroting Deze verbetering komt voort uit de uitwerking van de Motie Transparante Begroting (nummer 14bb6310). Relatie met het coalitieakkoord/collegewerkprogramma/eerder aangenomen moties en gedane toezeggingen: Meerjarige financiële uitwerking van het coalitieakkoord en het collegeprogramma voor het bestuursjaar Toelichting: Op 8 mei 2014 sloten Leefbaar Rotterdam, D66 en het CDA het coalitieakkoord "Volle kracht vooruit". We kijken terug op een goed en productief eerste jaar waarin we veel initiatief, durf en veerkracht zijn tegengekomen. Veel Rotterdammers hebben de handschoen opgepakt in hun buurten en straten. Met grote en kleine ideeën en initiatieven hebben ze hun buurten veiliger, gezelliger en groener gemaakt. Samen met de gebiedscommissies, het maatschappelijk middenveld en met onze medewerkers die elke dag midden in de stad staan. We doen het in Behandelaar: drs. K. Oskam, dd-mm-jjjj pagina 1

2 Rotterdam samen. Of het nu gaat om integratie, het schoon houden van de straten, de openingstijden van de horeca, de uitgangspunten voor het níeuwe Rotterdamse cultuurplan, het tegen gaan van vereenzaming, de burgerjury of het zorgen dat we dagelijks schonere lucht inademen. We zijn dan ook blij met de groeiende belangstelling van allerlei organisaties in de stad voor publiek private samenwerking, de fondsen die zich op onze stad richten en particuliere donaties. Samen maken we de stad sterker. Veel van onze afspraken uit het coalitieakkoord hebben we het afgelopen jaar omgezet in beleid en concrete maatregelen. Het vertrouwen in de Rotterdamse economie groeit. Steeds meer innovatieve start ups weten Rotterdam te vinden. Dat is goed voor de werkgelegenheid en het ondernemersklimaat. De komst van het Cambridge Innovation Center (CIC) kan voor een aanzienlijke versnelling van deze positieve ontwikkeling zorgen. Het CIC biedt een unieke kans voor Rotterdam om in samenwerking met een sterke private partij met veel ervaring op dit gebied een impuls te geven aan de innovatie infrastructuur, de ruimtelijkeconomische ontwikkeling en de werkgelegenheid van Rotterdam. Met het CIC is de kans groot dat er een Amerikaans start up collectief naar Rotterdam komt. Ons economisch beleid richten we op het samen met het Rotterdams bedrijfsleven en de Rotterdamse onderwijsinstellingen verder versterken van economische structuur en het creëren van meer werkgelegenheid voor Rotterdammers. Meer zuurstof voor het Rotterdamse ondernemersbloed is daarbij essentieel. Het initiatief en de ambitie om de World Expo 2025 naar Rotterdam te halen ondersteunen we van harte is daarom een belangrijk jaar waarin we ons, samen met het bedrijfsleven en het Rijk, inzetten voor een sterk bid voor de World Expo. Een bid dat goed is voor Nederland en goed is voor Rotterdam. Afgelopen jaar hebben we, om de buurten veilig en gezellig te houden, onder andere het aantal jeugdhandhavers verdubbeld en zijn we met 10 extra interventie ambtenaren de woonoverlast steviger gaan aanpakken. Met kleine ingrepen als terrasvlonders, culturele programmering en toeristische apps hebben we de binnenstad gezelliger en levendiger gemaakt. Ook zijn we begonnen met een stevige aanpak om het zwerfafval op de straten van Rotterdam tegen te gaan. We vinden meer ruimte voor voetgangers en fietsers in de stad belangrijk. Daarom is op het fietspad geen plaats meer voor brommers met een geel plaatje. Deze maatregel bevordert ook de verkeersveiligheid. We zijn inmiddels ook gestart met de voorbereidingen voor de bouw van een verdiepte fietsenstalling voor 1000 fietsen bij Station Blaak en publiekstrekker de Markthal. Met het programma Kansrijke Wijken stimuleren we dat een aantal wijken rondom het centrum interessant worden voor gezinnen om er te komen wonen of om er te blijven wonen. We hebben ook stevige stappen gezet op weg naar een schonere lucht voor Rotterdammers. Uw raad heeft onlangs de Koersnota Lucht vastgesteld waarmee we onder meer hebben afgesproken om in 2016 een milieuzone in te voeren. De succesvolle sloopregeling voor de meest vervuilende auto's is in 2015 verlengd. Op de 's Gravendijkwal mogen vanaf het begin van dit jaar geen vrachtwagens meer rijden en op de 2 e Maasvlakte rijden alleen nog de allerschoonste vrachtwagens. Met CityLabOl 0 hebben we in het voorjaar de nieuwe regeling voor innovaties en ideeën uit de stad gepresenteerd. CityLab010 is een programma waarmee alle wethouders op hun een eigen thema de beste ideeën uit de stad proberen te halen én ondersteunen. Behandelaar: drs. K. Oskam, Ũ624 dd rnm jjjj pagina 2

3 De woonlasten voor Rotterdammers zijn in 2015 sinds jaren van stijging gemiddeld weer gedaald door de verlaging van de afvalstoffenheffing. Zoals afgesproken dalen de woonlasten voor de Rotterdammers de komende jaren verder. Landelijk is begin dit jaar de 'stortbelasting' ingevoerd. Wij berekenen deze, in tegenstelling tot veel andere gemeenten, niet aan de Rotterdammers door via de afvalstoffenheffing. Om de gezondheid en fitheid van Rotterdammers verder te bevorderen gaan we onverminderd door met de ontwikkeling van de Sportcampus en gaan we verder met succesvolle programma's als Lekker Fit! en de Schoolsportverenigingen. Met het nieuwe programma Zelfbouw wordt bouwen in particulier opdrachtgeverschap voor brede groepen Rotterdammers bereikbaar. En het wordt veel eenvoudiger om een 'stadskaveľ te kopen of om gezamenlijk een leegstaand schoolgebouw te verbouwen tot woningen. We maken in 2016 geld vrij voor het behoud van het monumentale Zuiderziekenhuis, hierdoor kunnen we samen met projectontwikkelaars de wijk Vreewijk een nieuwe impuls geven. En de komende jaren zetten we de geplande investeringen van 200 miljoen euro in onze schoolgebouwen door. Dat is allemaal goed nieuws voor de bouwsector, de economie, de werkgelegenheid én dat laatste ook voor de Rotterdamse leerkrachten en kinderen. We doen het de komende jaren ook anders in Rotterdam. Rotterdam is dé laboratorium stad van Nederland, de stad van durf en experiment. We maken in 2016 nog meer werk van innovatie, omdat dat de kracht van Rotterdam en de Rotterdammers is en omdat het nodig is. De wereld veranderd, en de instrumenten van de overheid, geld en regels, zijn onvoldoende toereikend om de uitdagingen van nu en de toekomst aan te gaan. Met de invoering van de nieuwe WMO en de Jeugdwet zijn we begonnen met een grote omwenteling in zorg en welzijn. Samen met onze partners hebben we de afgelopen jaren een stevig fundament voor een nieuw zorgstelsel gelegd. Sinds begin van dit jaar brengen 42 integrale wijkteams en 14 verbrede Vraagwijzers de menselijke maat terug in de (jeugd)zorg en de zorg terug in de wijk, dichtbij de Rotterdammers. Met het Rotterdams Onderwijsbeleid 'Leren Loont' blijven we extra investeren in het talent van jonge Rotterdammers. Rotterdam wordt sterker, veiliger, levendiger en gezelliger. Voorgaande colleges hebben een goede basis gelegd. Rotterdam staat internationaal goed op de kaart, voert veel meer positieve lijstjes aan en is de afgelopen jaren iconen als De Rotterdam, De Markthal, het Centraal Station rijker geworden. En binnenkort kunnen we daar het Timmerhuis aan toevoegen. Wij bouwen verder op die positieve flow van de stad en koesteren wat goed is en investeren en sturen bij waar we dat nodig vinden. Financieel gezien ervaren we helaas nog altijd tegenwind in Rotterdam. Zo worden we onder andere geconfronteerd met behoorlijke na-ijleffecten van de bezuinigingen op de organisatie die zijn ingezet in de vorige bestuursperiode. Ondanks deze tegenvallers gaan we in 2016 door op de ingeslagen weg. Met dezelfde Rotterdamse branie en lef waarmee we ruim een jaar geleden aan onze klus zijn begonnen. We staan voor onze beloftes uit het coalitieakkoord en ons collegeprogramma #Kendoe. Kortom, ons devies voor 2016 is koers houden en uitvoeren met het coalitieakkoord en collegeprogramma in de hand. Met deze brief doen wij u een voorstel voor de financiële kaders en spelregels voor 2016 en doen we voorstellen hoe we de financiële Behandelaar: drs. K. Oskam, dd-mm-jjjj pagina 3

4 tegenvallers vanaf 2016 structureel oplossen en financiële ruimte creëren voor het uitvoeren van ons collegeprogramma. Gemeentefìnanciën In de kaderbrief van 2014 gaven wij de winstwaarschuwing dat de komende jaren niet als vanzelf financiële ruimte ontstaat voor nieuw beleid. We hebben ook nu in de collegeretraite stevig financieel ingegrepen om het weerstandsvermogen op het niveau te houden dat in het coalitieakkoord is afgesproken. Met deze ingrepen hebben we de financiële tegenvallers meerjarig opgevangen. Na-ijl effecten De financiële opgave waar we met deze kaderbrief een antwoord op geven, bestaat voor een groot deel uit de na-ijleffecten van de reorganisatie die is ingezet door het vorige stadsbestuur (Motie 31). Als gevolg van de economische crisis heeft het vorige stadsbestuur direct en stevig ingegrepen. Dit heeft geleid tot de grootste reorganisatie in het publieke domein ooit. Maatregelen die genomen zijn om de acute financiële problemen van toen het hoofd te bieden waren onder andere de directe invoering van een verplichtingenstop en een vacaturestop. Tegelijkertijd is versneld ingezet op concernvorming en één administratie. Deze ontwikkelingen hebben een positief effect gehad op de beheersbaarheid van de organisatie maar tegelijkertijd ook geresulteerd in meer inzicht in een aantal financiële knelpunten. Er zijn ook aanvullende frictiekosten die het gevolg zijn van beperkte uitstroom van herplaatsingskandidaten met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. De afgelopen jaren zijn er dus veel verbeteringen doorgevoerd maar er zijn nog stappen te maken. Deze na-ijl effecten zijn C 34 min structureel. Wij lossen deze nu voor ruim de helft op met een besparing die we realiseren door slimmer in te kopen en scherper te sturen op de contractrealisatie. Dit siuit goed aan op de bestaande meerjarenaanpak 'inkoop op orde'. Op basis van een externe bestedingsanalyse zijn wij van oordeel dat op de totale inkoopsom van 6 1,2 miljard een winst van C 21 min. te behalen is. Rotterdam in ontwikkeling In het coalitieakkoord hebben we afgesproken dat de gemeentelijke organisatie aan het einde van onze collegeperiode C 40 miljoen structureel goedkoper is. Daarbij staan optimale dienstverlening en efficiënte uitvoering uiteraard voorop. Daarom ontzien we bij deze besparingsopgave de dienstverlening en het primaire proces zoveel mogelijk, Een substantieel deel van de opgave realiseren we op de ondersteuning in de ambtelijke organisatie. De besparing van structureel š 40 min in 2018 realiseren we voor ruim de helft op de bedrijfsvoering (ë 20,5 min). Daarnaast dragen de domeinen Gebieden (onderdeel Gebied en clusters voor zover werkzaam in de gebieden) en Beleid respectievelijk C 9,4 min en ê 7 min bij. In het primair proces realiseren we C 2,2 min aan besparingen. Het opnieuw inrichten van de control-functie levert tot slot nog C 1 min op. We realiseren deze besparingsopgave zoveel mogelijk met natuurlijk verloop en het bieden van een nieuw perspectief voor de medewerkers die het betreft. Een goede strategische personeelsplanning is hierbij belangrijk. Parallel hieraan herijken we onze visie op en uitvoering van mobiliteit binnen de organisatie. We willen als gemeente een moderne en aantrekkelijke werkgever zijn met een goede balans van jong en oud, verjonging binnen het management en instroom van nieuwe jonge talenten. Dit vraagt om innovatieve manieren om talent aan te trekken en binnen te houden. We ontwikkelen Behandelaar: drs. K. Oskam dd-mm-jjjj pagina 4

5 continue nieuwe manieren om onze organisatie en medewerkers waar mogelijk zo flexibel mogelijk te laten zijn. Hier past een modern concernbreed HR Ã mobiliteitsbeleid bij dat ondersteunend is aan de doorontwikkeling van de organisatie en ruimte geeft aan (jong) talent. Om in 2018 š 40 min. structureel goedkoper te kunnen zijn, is een eenmalige voorinvestering van C 27 min nodig. Met deze investering kunnen we de besparingsopgave en daaruit voortvloeiende krimp in het personeel zoveel als mogelijk organisch realiseren, dus met zo min mogelijk herplaatsingskandidaten. Deze voorinvestering is minder omvangrijk dan in de vorige bestuursperiode, omdat de krimp nu meer dan toen kan worden gerealiseerd natuurlijk verloop ondersteund door een goede strategische personeelsplanning. De voorinvestering verdelen we over vier jaar. De opdracht voor de komende jaren is wederom ambitieus. Veel medewerkers zullen direct of indirect met nieuwe veranderingen te maken krijgen. De medezeggenschap is daarom in een vroegtijdig stadium actief betrokken en ook gedurende de verschillende veranderopgaven worden medewerkers op tijd geïnformeerd en waar mogelijk betrokken. In de bijlage hebben we meer informatie opgenomen over de uitwerking van Rotterdam in Ontwikkeling. Verder sturen wij u in juli, conform de afspraak met uw raad, een aparte brief met een nadere toelichting. Weerstandsvermogen Ondanks een forse en ingewikkelde financiële opgave op het gebied van de organisatie zijn we er, tijdens de collegeretraite van 26 en 27 mei, in geslaagd om een meerjarig sluitend financieel kader op te stellen en daarbij tegelijkertijd in 2019 op een weerstandsvermogen uitte komen van C 160 min. Echter, vijf dagen na de collegeretraite (1 juni) heeft dit college de Voorjaarsnota van het Rijk ("Meicirculaire") ontvangen en die bevatte een forse onverwachte tegenvaller op het accres (toename/afname van het gemeentefonds). Voor 2015 is sprake van een neerwaartse bijstelling ter hoogte van C 21,4 min. Meerjarig wordt een hoger accres voorzien waardoor de negatieve bijstelling over de gehele periode ( ) per saldo uitkomt op C 13,8 min. Ook andere gemeenten kampen met deze forse tegenvaller. We gaan met het Rijk in gesprek om te onderzoeken of er ruimte is om dergelijke bijstellingen eerder dan begin juni te melden. Op basis van de septembercirculaire en de nieuwe financiële inzichten in de Tweede Bestuursrapportage 2015, bepalen we of en welke aanvullende maatregelen nodig zijn om het weerstandsvermogen op het gewenste niveau van C 160 min te brengen. Ondanks deze financiële tegenwind en de noodzakelijke ingrepen en moeilijke keuzes die we op alle beleidsterreinen hebben moeten maken, staan de afspraken en de ambities uit het coalitieakkoord nog allemaal overeind. Waarbij we ons bewust zijn dat we de komende jaren meer van onze medewerkers vragen en meer van de stad vragen. Behandelaar: drs. K. Oskam, Ũ624 dd mm jjjj pagina 5

6 Financiële kaders Toelichting ramingsbijstellingen en intensiveringen per programma Bijstellingen Ramingsbijstellingen Positieve ramingsbijstellingen Negatieve ramingsbijstellingen Intensiveringen Totaal De bovenstaande tabel laat zien dat we over de hele periode ( ) circa ^ 345 min. aan problemen hebben opgelost (negatieve ramingsbijstellingen). Daar staan f 207 min aan positieve ramingsbijstellingen tegenover. Tegelijkertijd is er ruim C 71 min financiële ruimte gecreëerd voor nieuw beleid door te bezuinigen op oud beleid (intensiveringen). Hieronder lichten we de cijfers per programma op hoofdlijnen toe. De uitwerking van deze programma's tot op productniveau volgt in de begroting Program ma's (ramingsbijstellin(jen en intensiveringen) Algemene middelen Beheer van de stad Bestuur en dienstverlening Cultuur, Sport en Recreatie Economische zaken Maatschappelijke Ondersteuning Onderwijs Openbare orde en Veiligheid t Ruimtelijke ontwikkeling Serviceorganìsatie Stedelijke inrichting 4ŪŪ Verkeer en vervoer Volksgezondheid en zorg Werk en Inkomen TOTAAL Algemene middelen In het programma Algemene Middelen zijn de nieuwe ramingen met betrekking tot de algemene uitkering gemeentefonds verwerkt. Zoals eerder in de brief vermeld, zien we in het lopende jaar (2015), als gevolg van de Meicirculaire, een forse tegenvaller met betrekking tot het accres, meerjarig leidt het structureel tot meevallers. In dit programma is verder de trend 2015 en 2016 structureel geraamd. De financiële gevolgen van de naijl effecten zijn vooreen deel opgenomen in Programma Algemene Middelen (C 18,6 min.) en voor het andere deel in Programma Serviceorganisatie (C 15,7 min.) Daarnaast v 4. 2į- k dd-mm-jjjj ļ, * f ^ Behandelaar: drs. K. Oskam, pagina 6

7 is in dit programma de voorinvestering van het Programma Rotterdam in Ontwikkeling verwerkt. De bestaande bestemmingsreserve Krimp is herijkt. Uit deze herijking blijkt dat er in de reserve Krimp voor 2015 tot en met 2017 voldoende dekking aanwezig is, maar voor 2018 is er een incidenteel knelpunt van f 7,2 min. Deze kosten zijn gebaseerd op een inschatting van de ontwikkeling van het huidige bestand van herplaatsingskandidaten. Vanaf 2019 wordt niet meer gewerkt met de bestemmingsreserve Krimp en worden de structurele kosten opgenomen. De structurele toevoeging van de reserve Krimp valt hiermee vrij. Per saldo levert dit in 2019 ê 11,3 min. op. Tot slot hebben we besloten om de interne omslagrente per 1 januari 2017 naar beneden bij te stellen (van 4Vo naar 3,5 0 7o), zodat deze meer in lijn is met de huidige marktrente. Dit leidt in de komende jaren tot een structureel financieringsresultaat van Ç. 9 min. Omdat de financieringsreserve op dit moment voldoende is voor het opvangen van de renterisico's, kunnen deze middelen ingezet worden voor het algemene beeld. Beheer van de stad In de Nota Rotterdamse Kapitaalgoederen ( ) wordt voorgesteld om uit de algemene middelen meerjarig C 4,7 min bij te dragen om de kwaliteit en de veiligheid van de wegen op orde te houden. Om de lasten voor de burger niet te laten stijgen, dragen wij 6 5 mín. bij uit de algemene middelen voor het vervangen van slechte riolen. Het vervangen van riolen en het onderhoud van de wegen wordt zo veel mogelijk gecombineerd, om "werk met werk" te maken en zo kosten te besparen. Tot slot is in dit programma het effect van de invoering van de stortbelasting verwerkt. Bestuur en dienstverlening Binnen alle programma's reserveren we voor Citylab010 meerjarig middelen om initiatieven uit de stad (eenmalig) te ondersteunen die daarna zoveel mogelijk op eigen benen kunnen staan. Op deze manier geven we concreet invulling aan onze wens om van Rotterdam het laboratorium te maken voor maatschappelijke innovaties en te groeien naar een nieuwe samenwerking tussen stad en stadhuis. De ontwikkelingen op het gebied van informatie diefstal zijn de laatste jaren in een stroomversnelling geraakt. De beveiligingseisen binnen de wetgeving nemen hierdoor toe. De beveiliging van onze informatiesystemen moet op deze ontwikkelingen aangepast worden. Cultuur, sport en recreatie We ramen meerjarig meer opbrengsten logiesbelasting en gebruiken deze middelen voor de uitvoering van het evenementenbeleid. Economische zaken Ter versterking van het innovatie- en ondernemersklimaat hebben wij investeringsmiddelen gereserveerd voor een nader overeen te komen investering in de vestiging van het Cambridge Innovation Center (CIC). Maatschappelijke ondersteuning Binnen het programma Maatschappelijke ondersteuning zijn voor de realisatie van de integratietour meerjarig middelen vrijgemaakt. Daarnaast is gezorgd voor een zachte landing van de krimp van het participatiebudget om voldoende ondersteuning aan Rotterdammers te kunnen blijven bieden. Behandelaar: drs. K. Oskam, dd-mm-jjjj pagina 7

8 Onderwijs Met Leren Loont! slaan we met het Rotterdams onderwijsbeleid een nieuwe weg in. Een substantieel deel van het beschikbare budget wordt voor een periode van vier jaar rechtstreeks aan de scholen toegekend op basis van het ingediende schoolontwikkelingsplan. Voorwaarde voor toekenning van budget zijn dat het plan aansluit bij de thema's en prioriteiten van Leren Loont! Hiermee zetten we de scholen in de lead bij de uitvoering van het Rotterdams onderwijsbeleid en sluiten we met onze gemeentelijke middelen beter aan bij wat de scholen zelf voor ogen staan. Tevens starten we met een aantal stedelijke projecten en activiteiten waaronder de onderwijscode, de maatschappelijke stages, de Rotterdamse lerarencao en het innovatiefonds voor leraren en ouders. De inrichting en kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie gaan we in 2016 verder verbeteren. De huidige groepen nul bouwen we uit tot een integrale voorschoolse voorziening met gemengde groepen, waarin alle peuters van zowel werkende als niet-werkende ouders terecht kunnen, met of zonder een (taal)achterstand. We investeren in vergroting van het bereik van de voorschoolse educatie met extra inzet op doelgroepkinderen. Ook in het beroepsonderwijs (vmbo en mbo) zetten we grote veranderingen in gang. Er komen nieuwe leerroutes in vmbo en mbo en de roc's Albeda en Zadkine gaan over tot vorming van sectorale mbo-colleges. Dit moet het beroepsonderwijs sterker maken en beter laten aansluiten op de leerlingen en het bedrijfsleven. Het is nog niet bekend of de voorgenomen wijziging van de specifieke uitkering onderwijsachterstandenbeleid (OAB) leidt tot verlaging van het voor Rotterdam beschikbare budget voor 2016 en volgende jaren. In het vorig jaar door uw raad vastgestelde meerjarenplan Onderwijshuisvesting ( ) zat tot 2020 een verwachte onderuitputting. In plaats van jaarlijkse vrijval bij jaarrekening is deze onderuitputting nu al meerjarig verwerkt. Openbare orde en veiligheid Vanaf 1 januari dit jaar krijgen gemeenten geen vergoeding meer van het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het uitschrijven van boetes voor verkeerd parkeren en voor overtredingen van alledaagse ergernissen. Structureel lopen we daarmee C 1 min. per jaar mis. Deze lagere baten vanuit het rijk compenseren we in 2016 uit de algemene middelen. Ruimtelijke ontwikkeling Wij hebben in aansluiting op het herenakkoord (december 2014) middelen vrijgemaakt voor de herontwikkeling van het Zuiderziekenhuis. Daarnaast is een aanpak van de Coolsingel de intentie voor de meerjarige investeringsbegroting. Vorig jaar heeft dit college ruimte in de begroting gemaakt voor de inzet Particuliere Voorraad (^12 min.) en Programma Binnenstad (C 16 min.). We stellen voor om deze middelen over te hevelen naar het IFR. Daarnaast hebben we het beheer en onderhoud van openbaar toegankelijke gemeenschappelijke tuinen structureel geregeld. Behandelaar: drs. K. Oskam, dd-mm-jįjj pagina 3

9 Service organisatie De financiële gevolgen van de na-ijl effecten hebben voor een deel betrekking op dit programma 15,7 min.). Verder is na het beëindigen van de deelgemeentelijke organisatie het beheer van een groot deel van de panden overgedragen aan de serviceorganisatie. De overgedragen budgetten blijken te laag te zijn. Optimalisatie van de business case concernhuisvesting moet dit knelpunt oplossen. Stedelijke inrichting ín het programma lucht hebben we middelen gereserveerd voor de uitvoering van de milieuzone en sloop- en stimuleringsmaatregelen. Voor flankerende maatregelen zoals het plaatsen van laadpalen en het vergroenen van ons eigen wagenpark gebruiken we rijksmiddelen, waaronder NLS gelden, en zetten we in op een lobby richting het rijk. Dat betekent de gereserveerde gemeentelijke middelen in de begroting kunnen vrijvallen. In het coalitieakkoord hebben we aangegeven zorgvuldig te willen omgaan met monumenten en (religieus) erfgoed. We hebben daarvoor structureel middelen vrijgemaakt. Verkeer en vervoer Voor de extra inpassing van de Blankenburgtunnel heeft de Minister circa C 25 min. toegezegd. De Stadsregio stelt hiervoor een Kwaliteitsprogramma op. De wensen daarin tellen op tot meer dan 6 60 min. Wij dragen C 1 min. bij aan cofinanciering. Dit zal met name ingezet worden in de kwaliteitsverbetering van het gebied rondom Rozenburg. Na de zomer geven wij het parkeerplan voor consultatie vrij. Daarin gaan we onder andere in op de aanbevelingen van de rekenkamer en moderniseren we ons instrumentarium. Tevens doen we voorstellen om in het kader van citylounge het aantal parkeerplaatsen in de binnenstad te verminderen. We maken in het parkeerplan ook de kosten en baten van parkeren inzichtelijk en we gaan efficiënter handhaven door middel van scanauto's. Volksgezondheid en zorg In de aanloop naar de decentralisatie AWBZ-WMO en de Jeugdhulp per 1 januari, is het nieuwe stelsel van (jeugd)hulp, zorg en activering grondig voorbereid. Binnen het programma Volksgezondheid en Zorg blijft een zorgvuldige implementatie van de decentralisaties voorop staan, evenals met de decentralisaties beoogde transformatie, waarbij zware vormen van zorg naar lichtere kunnen worden afgebouwd. De bestemmingsreserve maakt de komende jaren een zachte landing mogelijk. Zo kunnen Rotterdammers die zorg nodig hebben, jong en oud, rekenen op tijdige hulpverlening dichtbij. Het streven is en blijft met twee jaar met het budget binnen de kaders te raken. Daarnaast zetten we in op het tegengaan van ouderenmishandeling en worden middelen beschikbaar gesteld die noodzakelijk zijn voor de begeleiding van statushouders. Behandelaar: drs. K. Oskam, dd-mm-jjjj pagina 9

10 Werk en inkomen In 2013 is besloten de ramingsbijstelling op de sociale werkvoorziening ten laste van het Participatiebudget in 2015 en verder te brengen. We hebben nu besloten dit vanaf 2017 te herroepen zodat deze middelen beschikbaar blijven voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Anders zou dit een te grote wissel trekken op de ondersteuning van arbeidsontwikkeling, uitstroom naar werk en ondersteuning via de schuldhulpverlening, jongerenloket en dagbesteding. Voor de jaren 2015 en 2016 zetten we het spaarsaldo uit het participatiebudget (2014) volledig in waarbij we tevens gebruik maken van een kasschuif tussen deze twee jaren. In 2014 zijn alle gemeenten door de branche organisatie Cedris gewaarschuwd voor het niet halen van de gemiddelde rijkstaakstelling in 2014 van het aantal SWdienstverbanden. Dit zou leiden tot een structurele verlaging van de toekomstige Wswsubsidie in het Participatiebudget. Door een extra instroom van SW medewerkers in de laatste maanden van 2014 is de rijkstaakstelling 2014 gehaald en de meerjarensubsidie niet (extra) gekort. Het hogere aantal SW ers in dienst leidt tot een afbouwend knelpunt. Door een hogere instroom in de bijstand is de groei van het volume in 2015 groter dan eerder geraamd. Deze volumegroei werkt door in 2016 met hogere lasten als gevolg. De hogere lasten worden naar verwachting gedeeltelijk vergoed door een stijging van de Rijksbaten. Het CPB raamt voor 2016 (CEP 2015) een stijging van het bijstandsvolume van 2,5 0 7o. In de raming van de BUIG baten is hier rekening mee gehouden. Voor 2017 en verder blijft evenwicht in baten en lasten het uitgangspunt. De lasten worden tevens beïnvloed door de opbrengsten uit de extra handhavingsinspanningen waarvoor het College extra middelen beschikbaar heeft gesteld. Gezien de ontwikkelingen van het bijstandsvolume kan de begrote afbouw van de formatie Werk en Inkomen niet behaald worden. De benodigde formatie is gekoppeld aan het volume van bijstandsgerechtigden, voor 2017 en 2018 is de extra formatie verwerkt. Toelichting bezuinigingen en oplossingsrichtingen nemingen Bijstellingen Bezuinigingen en oplossingsrichtingen Om het omvangrijke pakket aan maatregelen (ramingsbijstellingen en intensiveringen) meerjarig te kunnen dekken, stellen we enkele bezuinigingsmaatregelen voor die structureel in 2019 tot ca C 62 min. optellen. Hiervan werken weê 14 min. nog nader uit in concrete maatregelen. De uitkomst hiervan verwerken we in de begroting Verder wordt een besparing geraamd van 6 21 min. door slimmer in te kopen en scherper te sturen op de contractrealisatie. De voorgaande bezuinigingsmaatregelen hebben effect op alle programma's. Daarnaast houden we het budget van de gebiedscommissies op het niveau van Dit betekent dat het budget voor de jaren 2017 en volgende jaren, afgezien van eventuele ophogingen in verband met prijs en loonīnflatie, gelijk is aan het budget dat beschikbaar is voor Daarnaast vindt er in 2019 vrijval van projecten en programma's plaats ter hoogte van ê 19 min. (met name Programma Stedelijke Inrichting). Tot slot zetten we steviger in op de terugbetaling van belastingaanslagen (programma Algemene Middelen). J k dd mm jjjj * * Behandelaar: drs. K. Oskam, pagina 10

11 Financieel kader Samenvattend stellen wij het volgende financiële kader voor de (meerjaren)begroting 2016 aan u voor: Ramingsbijstellingen , Intensiveringen Ũ.6Ũ Bezuinigingen en oplossingsrichtingen Mutatie algemene reserve (sluitpost) Eindtotaal In bovenstaande tabel is de mutatie van de algemene reserve apart opgenomen. De algemene reserve wordt als een verevening gebruikt om tot een sluitend kader te komen. In de jaren dat er een tekort is, wordt deze gedekt uit de algemene reserve en andersom. Nadat de kaderbrief door uw Raad is vastgesteld, zullen wij de kaders uitwerken in een de begroting Zoals gebruikelijk ontvangt u bij de begroting ook het Investeringsvoorstel Wij stellen u voor om het bijbehorende ontwerpbesluit met betrekking tot de kaderbrief vast te stellen. Met betrekking tot de door de gebiedscommissies ingediende knelpunten verwijs ik u naar de brief die als bijlage is toegevoegd. Het.bijbehorende lííibehorevi ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en Wethouders van Rotterdam, De secretaris : Ph. F. M. Raets I s De burgemeester Bijlage: programma Rotterdam in Ontwikkeling ^ dd mm jjjj ļ. -* ^ Behandelaar: drs. K. Oskam, pagina 11

12 Ontwerpbesluit De Raad van de gemeente Rotterdam, gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 16 juni 2015 (raadsvoorstel nr ); besluit: De kaderbrief 2015 vast te stellen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van "Dit vult griffie later in" De griffier, De voorzitter, Behandelaar: drs. K. Oskam, dd-mm-jjjj pagina 12

13 BIJLAGE: toelichting Rotterdam in Ontwikkeling De doorontwikkeling van de organisatie wordt als volgt vormgegeven. De bedrijfsvoeringsfunctie wordt zo vormgegeven dat de lijn en de medewerkers optimaal worden ondersteund en gefaciliteerd bij het uitvoeren van wat nuttig en nodig is voor de stad. Alle primaire processen blijven thematisch in de clusters georganiseerd. Alle staf- en ondersteunende functies worden gebundeld in één organisatieonderdeel. Zo kan de bedrijfsvoering platter worden georganiseerd, met kortere lijnen en minder schakels. Centraal binnen de bedrijfsvoering staat het zorgen voor betrouwbare financiële concernadministraties die op een rechtmatige manier worden gevoerd en op een beheersbare wijze zijn ingericht. Zo wordt de lijn enerzijds optimaal ondersteund in haar primaire processen en kan anderzijds tijdig en juist aan haar verantwoordingsplicht voldoen. De control-functie zorgt ervoor dat dit op transparante wijze en binnen de gestelde kaders gemeentelijke doelstellingen gebeurt, en beoordeelt deze tevens op hun risico's en effecten. Deze functie wordt daarom los en onafhankelijk van de financiële kolom gepositioneerd, direct onder de algemeen directeur/gemeentesecretaris. Ook binnen het totale ambtelijke gebiedsdomein - functies in zowel de gebiedsorganisaties als de clusters -, zijn mogelijkheden tot optimalisatie. We verminderen de coördinatie last, snijden flink in het aantal ambtelijke overlegstructuren en papierwerk, en brengen helderheid in rollen en taken waardoor we het slimmer en met minder mensen kunnen. De directe ondersteuning van de gebiedscommissies is gewaarborgd. Zo kunnen de gebiedscommissies goed worden ondersteund en kan er sneller worden geleverd zodat er in de wijken effectiever wordt gewerkt. De ervaringen uit de wijk en input van de gebiedscommissies worden meegenomen in de verdere optimalisatie van gebiedsgericht werken. Het totale model van de gebiedscommissies wordt conform de afspraak met uw raad in 2017 geëvalueerd. We vullen de besparingsopgave zoveel mogelijk in met natuurlijk verloop en het bieden van een nieuw perspectief voor de medewerkers die het betreft. Een goede strategische personeelsplanning is hierbij belangrijk. Het formuleren van een strategische personeelsplanning valt op dit moment uiteen in drie opdrachten. Allereerst de visie vanaf 2015 en verder. Hoe geven we vorm aan het HR-beleid dat past bij de organisatie die we voor ogen hebben. Ten tweede brengen we voor de jaren in aanloop naar 2018 de opdracht in kaart welke veranderingen doorgevoerd moeten worden om niet alleen de besparingsopdracht te realiseren, maar ook te bouwen aan een ambtenarencorps dat past bij een toekomstbestendige organisatie. Voor dit laatste betekent dit dat een gezonde in- en uitstroom van onze organisatie een belangrijke opgave is voor de komende periode. Tot slot stellen we een actieplan 'van Werk naar Werk' voor de korte termijn op, om de resterende opdracht uit het programma Van Werk Naar Werk' van de afgelopen jaren dit jaar nog te voltooien. Het aantal boventallige medewerkers als gevolg van de voorgaande krimpopgave bieden we versneld een ander perspectief door middel van een projectmatige aanpak. Voor de kwetsbare groep medewerkers in de lagere loonschalen zetten we middels een apart project in op zorgvuldige en zo snel mogelijke begeleiding naar zinvol werk binnen of buiten de gemeente. Conform de motie Laan zoeken we voor een groot deel van de boventallige collega's, al dan niet met behulp van externe partijen, een perspectief buiten de gemeente. Parallel hieraan herijken we onze visie op en uitvoering van mobiliteit binnen de organisatie. We willen als gemeente een moderne en aantrekkelijke werkgever zijn met een goede balans van jong en oud, verjonging binnen het management en instroom van nieuwe jonge talenten. Dit vraagt om innovatieve manieren om talent aan te trekken maar ook binnen te houden. We ontwikkelen nieuwe manieren om onze organisatie en medewerkers waar mogelijk zo flexibel mogelijk te laten zijn. Behandelaar: drs. K. Oskam, dd-mm-jjjj pagina 13

14 Hier past een modern concernbreed HR- Ä mobiliteitsbeleid bij dat ondersteunend is aan de doorontwikkeling van de organisatie en ruimte geeft aan (jong) talent. Het doorontwikkelen van een concernbrede strategische personeelsplanning is daarbij een belangrijke randvoorwaarde en zal kaderstellend zijn. i, -^r k dd-mm-jjjj 1 Behandelaar: drs. K. Oskam, pagina 14