lé M^l ^ ^ gronmgen JJ». provincie l^iiéiïifciïiirï^f' Onderwerp Risicoanalyses n.a.v. onderzoek Nor Aan Provinciale Staten Geachte dames en heren.

Transcriptie

1 JJ». provincie lé M^l ^ ^ gronmgen bezoekadres: Martinikerkhof 12 Aan Provinciale Staten postadres: Postbus AP Groningen algemeen teleroonnr: II algemeen faxnr.: Datum 2 9 JULI 2011 info@provinciegronlngen.nl Briefnummer /30, GMO Zaaknummer Behandeld door Scholtens H.J. Telefoonnummer (050) h.j.scholtens@provinciegroningen.nl L,, ^ Antwoord op,,,. ^.-.^ Bijlage l^iiéiïifciïiirï^f' Onderwerp Risicoanalyses n.a.v. onderzoek Nor Geachte dames en heren. (/) cc 1. Aanleiding In onze brief van 7 juni 2011 (briefnr /22/A.6, GMO) hebben wij u de resultaten doen toekomen van het onderzoek naar onze rol als bevoegd gezag Wabo voor het bedrijf North Refinery (rapport Commissie De Ridder). Deze brief is besproken in de vergadering van 15 juni jl. van uw commissie Omgeving en milieu. Daarbij is een aantal toezeggingen gedaan. In deze brief gaan wij in op toezegging 2. Deze toezegging hield in dat voor de zomer een quick scan zou worden uitgevoerd op de aanwezigheid van toezichtplannen en of er voldaan is aan rapportageverplichtingen. Daarnaast hebben wij een start gemaakt met risicoanalyses als basis voor de inzet van toezicht en vergunningverlening. Daarover informeren wij u ook in deze brief. 2. Samenvatting In de uitgevoerde quick scan is gekeken naar de mate waarin is voldaan aan rapportageverplichtingen van de 25 meest prioritaire bedrijven als benoemd in ons Handhavingsuitvoeringsprogramma. De quick scan wijst uit dat veelal voldaan is aan de rapportageverplichtingen. In de risicoanalyses is gekeken naar alle aspecten van het bedrijf, waaronder veiligheid maar ook de kans op overlast naar de (woon)omgeving door stof, geur en geluid, de kans op overschrijding van opgelegde normen (lucht, bodem, water), de kans op ongewenste acceptatie van afval(stoffen) en de kans dat de meest gewenste (verwerkings)technieken achterwege blijven. Ook is in de risicoanalyse gekeken in hoeverre verleende vergunningen toereikend zijn om ongewenste situaties aan te pakken. 06-HB-SG-001 O Voor vrijwel alle onderzochte aspecten bij alle bedrijven geldt dat een kwalificatie "klein risico" kan worden gegeven. Bij deze bedrijven is het benoemen van aandachtspunten in het toezichtplan voldoende. Bij een aantal bedrijven geldt dat een hogere risicokwalificatie geldt voor luchtemissies, overlastsituaties en veiligheid. De provincie Groningen werkt voigens normen die zijn vastgelegd in een ftandvest voor dienstveriening. Dit handvest vindt u op onje website of kunt u opvragen bij de afdeling Communicatie en Kabinet, Publieksvoorlichtingr

2 Verder geldt dat een aantal vergunningen met voorrang geactualiseerd moeten worden, conform de actualiseringsplanning. Overigens waren de risico's met een hogere kwalificatie al wel in beeld, is daar al sprake van extra toezicht en is daar waar nodig handhaving ingezet. Ook voor vergunningverlening geldt dat daar waar geconstateerd is dat aanpassing met voorrang nodig is deze al was ingezet voor dit traject. In die zin heeft dit onderzoek vooralsnog geen fundamenteel nieuwe inzichten opgeleverd. 3. Inleiding Uit het onderzoek van de Commissie De Ridder naar de situatie rond North Refinery is onder andere gebleken dat de aanpak bij het bedrijf van het toezicht (en de handhaving) te weinig gebaseerd was op een risicoanalyse van het bedrijf. Daarnaast was een constatering van de Commissie De Ridder dat verplichte onderzoeksrapportages niet waren ingediend. Om te beoordelen of het ontbreken van verplichte onderzoeksrapportages alleen voor North Refinery gold of ook voor andere prioritaire bedrijven, is een quick scan uitgevoerd bij een aantal meest prioritaire bedrijven (18 BRZO^- bedrijven en 7 specifieke aandachtsbedrijven in verband met overlastsituaties) zoals opgenomen in ons Handhavinguitvoeringsprogramma. In tweede instantie is een begin gemaakt met het uitvoeren van risicoanalyses bij nagenoeg dezelfde bedrijven. In deze brief vindt u een korte weergave van de eerste resultaten van de quick scan en de risicoanalyses. Het doel van dit onderzoek is om na te gaan in hoeverre het verdergaand ontwikkelen van een integrale visie en aanpak van de vergunningverlening en het toezicht bij een bedrijf, alsmede van de intensiteit en frequentie van het toezicht aan de orde is. De bedoeling is dat, gezien het beleid van een bedrijf zelf en op basis van de geformuleerde aanpak van de provincie als bevoegd gezag via o.a. preventief toezicht, voorkomen wordt dat er in de praktijk sprake is van overlast of dat er daadwerkelijk risico wordt gelopen. Dit laat onverlet dat er altijd iets kan gebeuren bij een bedrijf, maar het moet niet zo zijn dat dit is vanwege een ontoereikende aanpak van ons. 4. Rapportageverplichtingen (quick scan) Uit de quick scan komt naar voren dat bij alle 25 onderzochte bedrijven een toezichtplan conform de eisen uit het Kwaliteitmanagementsysteem (KMS) van de provincie aanwezig is. Bij 21 van de 25 bedrijven is duidelijk geworden dat aan zowel de eenmalige als de periodiek terugkerende rapportageverplichtingen totnogtoe is voldaan. Bovendien is gebleken dat de rapportages inhoudelijk van voldoende kwaliteit zijn. Bij vier bedrijven is duidelijk dat periodiek terugkerende rapportages aanwezig zijn of geregeld worden aangeleverd. De vergunningen zijn echter dusdanig oud dat het (nog) niet duidelijk is hoe het zit met eenmalige verplichtingen kort na vergunningverlening. Nader onderzoek hiernaar vindt plaats. BRZO: Besluit Risico's Zware Ongevallen. Het BRZO integreert wet- en regelgeving op het gebied van arbeidsveiligheid, externe veiligheid en rampbestrijding in één juridisch kader. Doelstelling is het voorkomen en beheersen van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn.

3 5. Risicoanalyses 5.1. Aanpak Er is een start gemaakt met het uitvoeren van risicoanalyses van alle ca. 300 bedrijven waarvoor de provincie het (deel)bevoegd gezag is. In verband met de benodigde tijd ligt prioritering voor de hand. Tot 15 juli zijn voor 25 geselecteerde prioriteit 1 bedrijven uit het Handhavingsuitvoeringsprogramma risicoanalyses uitgevoerd. De geselecteerde bedrijven zijn nagenoeg dezelfde als waar ook de quick scan voor is uitgevoerd (zie par. 4), namelijk alle 18 BRZObedrijven en een aantal specifiek aandachtsbedrijven in verband met overlastsituaties. Voor 1 september a.s. zullen nog eens voor 20 bedrijven analyses worden gedaan. In de risicoanalyses is gekeken naar alle aspecten van het bedrijf, waaronder veiligheid, maar ook de kans op overlast naar de (woon)omgeving door stof, geur en geluid, de kans op overschrijding van opgelegde normen (lucht, bodem, water), de kans op ongewenste acceptatie van afval(stoffen) en de kans dat de meest gewenste (ven/verkings)technieken achterwege blijven. Overigens is het van belang op te merken, dat op basis van deze 25 analyses de benoemde risico's niet met elkaar te vergelijken zijn, omdat bijvoorbeeld een hoger risico voor mogelijke overlastsituaties anders wordt ervaren dan een hoger risico voor mogelijke milieuvervuiling of voor veiligheid. Ook is in de risicoanalyse gekeken in hoeverre verleende vergunningen toereikend zijn om ongewenste situaties aan te pakken. Deze risicoanalyse, het naleefgedrag van het bedrijf, de toereikendheid van de vergunning en de houding van het bedrijf bepalen samen met de quick scan de urgentie van onze inzet en vormen de uitgangspunten voor de benodigde inzet voor een bedrijf Resultaten toezichtsituatie De algemene conclusie uit de risicoanalyses is dat alleen voor vier al bekende bedrijven een algemeen eindoordeel "hoger risico op overlast" is te geven. Bij de 21 andere bedrijven is op enkele afzonderlijke aspecten per bedrijf weliswaar een hoger risico ingeschat, maar dat leidt niet tot een algemeen eindoordeel van "risicovol". Bij deze vier bedrijven waar de eindconclusie is dat de kans op overlast groot is, is de afgelopen jaren al sprake van verscherpt toezicht en aanpassing van de vergunning. Bij deze (m.n. afvalverwerkende bedrijven) is een geïntegreerde aanpak (met zonodig externen) aan de orde. Voor deze bedrijven geldt dat de problematiek al langere tijd bekend is en handhaving en aanpassing van de vergunningsituatie reeds loopt. Technische oplossingen liggen niet altijd voor de hand en soms zijn oplossingen zo duur dat deze gefaseerd worden ingevoerd. Bij vier andere bedrijven is sprake van een hoger risico op ongewenste emissies naar de lucht. Voor deze vier bedrijven geldt dat deze risico's in eerdere toezichtbezoeken al zijn opgemerkt en handhaving is ingezet. Met de inzet van handhaving liggen oplossingen in het verschiet en worden door extra aandacht van toezicht en bedrijf de risico's verder beperkt. Bij nog eens vier andere bedrijven is sprake van een hoger risico op het aspect veiligheid. Bij drie van deze vier bedrijven betreft dit de verbetering van de implementatie van de BRZO-regelgeving. Bij deze drie bedrijven is, naar aanleiding van eerdere inspecties in het kader van BRZO, samen met externe partners (Arbeidsinspectie en regionale brandweer) handhaving ingezet en zijn er

4 maatregelen getroffen. Het vierde bedrijf betreft een vergistingsinstallatie waar vooral de ATEX regelgeving (explosieveiligheid) in het geding was. Bij dit bedrijf is inmiddels samen met de Arbeidsinspectie een controle uitgevoerd. De Arbeidsinspectie heeft directe maatregelen aangezegd en zet fors in op handhaving. Het effect van deze maatregelen is dat de situatie is teruggebracht tot aanvaardbare proporties, maar er geldt voor dit bedrijf wel verscherpt toezicht. Uit bovenstaande volgt dat bij 12 van de 25 bedrijven op onderdelen sprake is van een hoger risico. Daar staat tegenover dat voor alle 25 bedrijven ook geldt dat voor de meeste aspecten een kwalificatie "klein tot matig risico" kan worden gegeven. Het benoemen van aandachtspunten in het toezichtplan is dan voldoende. Veelal zijn deze aspecten in eerdere toezichtbezoeken ook al aan de orde geweest en is, indien nodig, handhaving ingezet of het bedrijf heeft risicobeperkende maatregelen genomen Resultaten vergunningsituatie Conform de actualiseringsplanning hebben de risicoanalyses bevestigd dat bij zes bedrijven de vergunning aangepast moet worden om de problematiek die speelt goed aan te kunnen pakken. Bij deze zes bedrijven loopt de procedure van vergunningverlening al enige tijd en een deel wordt binnenkort definitief. In drie gevallen betreft het vergunningen voor bedrijven waar al langere tijd verscherpt toezicht geldt. Het proces verloopt traag, mede door de proceduretijd als gevolg van inspraak van de omgeving. 6. Vervolgstappen Voor een aantal van deze uitgevoerde analyses zal, overeenkomstig het Plan van aanpak dat wij u eerder zonden, een second opinion worden uitgevoerd door DCMR. Ook voor bedrijven die de komende maanden worden geanalyseerd, wordt samenwerking gezocht met DCMR. Hierbij wordt de huidige aanpak (voortvarend en dwingend, in de juiste context) in samenwerking met vergunningverlening onderzocht. Doel van deze analyses is vast te stellen of de aanpak die gehanteerd wordt de meest effectieve en efficiënte is, om te zorgen dat de bedrijven 'in compliance' komen. Op basis van de analyse zal, indien nodig, de aanpak bij het bedrijf veranderen, inclusief het onderdeel vergunningverlening. Daar waar handhaving van de huidige vergunning niet goed mogelijk is, zal beoordeeld worden of de actualiseringsplanning moet worden aangepast. Over de uitkomsten zullen wij u informeren. Wij zien de uitgevoerde analyse niet als een eenmalige actie, maar zullen deze regelmatig updaten ter herijking van ons beleid en onze aanpak. Het ligt voor de hand om hierbij aan te sluiten bij de cyclus van de handhavingsprogrammering. Ook zullen wij bij de start van een nieuwe vergunningprocedure een analyse uitvoeren. Verdere stappen zijn: Daar waar nodig wordt (extra) toezicht en zonodig uiteindelijk handhaving ingezet; Voor 1 januari 2013 worden vergunningen ouder dan 5 jaar geactualiseerd. De planning hiertoe was al opgesteld. Voor 1 september 2011 worden er bij nog eens 20 meer prioritaire bedrijven een quick scan en risicoanalyses uitgevoerd. In het eerste kwartaal van 2012 worden op basis van uitsluitend dossieronderzoek bij de resterende bedrijven risicoanalyses uitgevoerd. Dit is mogelijk omdat het hier niet meer gaat om prioritaire bedrijven;

5 Ook verwijzen wij u naar het per brief van 25 juli (nr /29/A.42, GMO) gezonden Plan van aanpak waar ook verdere stappen in beschreven zijn. 7. Afsluiting Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter., secretaris.