Lid Gedeputeerde Staten

Transcriptie

1 Lid Gedeputeerde Staten R.A. Janssen F. Vermeulen T f.vermeulen@pzh.nl Provinciale Staten Postadres Provinciehuis Postbus LP Den Haag T Datum 27 september 2018 Ons kenmerk PZH Uw kenmerk Bijlagen 2 Onderwerp Chemours definitieve rapportage RIVM fase 2 moestuinonderzoek bodem en irrigatiewater Geachte Statenleden, Bijgaand treft u de rapportage aan van het door het RIVM in opdracht van de gemeente Dordrecht uitgevoerde onderzoek naar bodemkwaliteit en irrigatiewater bij de moestuinen rond Chemours. Het RIVM heeft het onderzoek naar 11 moestuinen in de omgeving van Chemours afgerond. Na eerder de gewassen te hebben onderzocht, heeft het RIVM in dit onderzoek de concentraties PFOA en GenX in de bodem en het irrigatiewater geanalyseerd. Uit de analyses concludeert het RIVM dat moestuinders het opgevangen regenwater en/of slootwater kunnen gebruiken om hun moestuinen te bewateren. Op basis van toetsing van de grondmonsters aan de norm voor het scenario wonen met moestuin concludeert het RIVM dat de bodem van de onderzochte locaties geschikt is voor moestuingebruik. Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW Den Haag Tram 9 en de buslijnen 90, 385 en 386 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS is het tien minuten lopen. De parkeerruimte voor auto s is beperkt. Met onze brief van 8 maart bent u geïnformeerd over de resultaten van het RIVM gewasonderzoek bij de moestuinen rond Chemours Het RIVM heeft geanalyseerd hoeveel PFOA en GenX er in de gewassen zit en welke hoeveelheid mensen van deze stoffen binnen kunnen krijgen via consumptie uit eigen tuin. Het RIVM concludeerde in maart 2018 dat de huidige risicogrenzen die voor de blootstelling van GenX en PFOA gelden door het eten van deze moestuingewassen niet overschreden worden en het in principe veilig is om uit eigen tuin te eten. Voor moestuinen binnen 1 kilometer van de fabriek geldt het advies dit met mate te doen. Die conclusies zijn gebaseerd op wat er daadwerkelijk in de gewassen is gemeten en de hoeveelheid GenX en PFOA die mensen binnenkrijgen door levenslange consumptie van deze gewassen. Aanvullend op dit onderzoek hebben de gemeenten Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht het RIVM opdracht gegeven de bodemkwaliteit en het irrigatiewater van de moestuinen te onderzoeken, om 1 ing_procedurevergadering/ingekomen_stukken/brief_van_gedeputeerden_janssen_en_vermeulen_over_rivm _onderzoek_moestuinen_rondom_chemours.org

2 Ons kenmerk PZH mogelijk te verklaren hoe de stoffen in de gewassen komen. Met onze brief van 18 juli bent u geïnformeerd over de tussentijdse informatie van het RIVM en de berichtgeving daarover van de gemeente Dordrecht. Op 27 september 2018 heeft de gemeente Dordrecht de definitieve RIVM rapportage van het vervolgonderzoek gepubliceerd die wij hierbij met u delen. De rapportage en de aanbiedingsbrief van het RIVM zijn bijgevoegd evenals het persbericht van de gemeente Dordrecht dat de conclusies samenvat. Het gebruik van PFOA als hulpstof bij de productie van Teflon is in 2012 gestopt en in 2017 heeft de provincie als bevoegd gezag voor de inrichting van Chemours de vergunde emissies van de GenX stoffen naar lucht en water substantieel verlaagd. Vanwege de persistentie en mobiliteit blijven deze stoffen echter nog lang aantoonbaar in het milieu. In 2018 zijn wij voornemens de vergunde indirecte lozing van de GenX stof FRD-903 opnieuw te verlagen van kg naar 148 kg per jaar. Op 25 juli 2018 heeft DCMR namens de provincie de ontwerpbeschikking hiervoor gepubliceerd waarover u op dezelfde dag bent geïnformeerd. In het kader van de lopende revisieprocedure van de gehele vergunning worden alle emissies naar water en lucht opnieuw beoordeeld. Wij blijven u uiteraard op de hoogte houden van de relevante ontwikkelingen en vertrouwen erop u voor dit moment voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, R.A. Janssen F. Vermeulen Bijlagen: - Aanbiedingsbrief en rapportage RIVM fase 2 moestuinonderzoek - Persbericht gemeente Dordrecht 2 ning_procedurevergadering/ingekomen_stukken/stuknr_ org 2/2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30 Persbericht Bodem en irrigatiewater moestuinen rond Chemours kunnen worden gebruikt Het RIVM heeft het onderzoek naar 11 moestuinen in de omgeving van Chemours afgerond. Na eerder de gewassen te hebben onderzocht, heeft het RIVM de concentraties PFOA en GenX in de bodem en het irrigatiewater geanalyseerd. Uit de analyses concludeert het RIVM dat moestuinders het opgevangen regenwater en/of slootwater kunnen gebruiken om hun moestuinen te bewateren. Ook is de bodemkwaliteit geschikt voor moestuingebruik. Bodem Uit analyse van de grondmonsters blijkt dat de bodem van alle onderzochte locaties geschikt is voor moestuingebruik. De PFOA concentraties in de bodem zijn lager dan de eerder vastgestelde risicogrens voor wonen met moestuingebruik. Die grenswaarde rekent met 100% groente- en 50% aardappelconsumptie uit eigen tuin. De gevonden waarden voor GenX in de bodem liggen lager dan die voor PFOA. Irrigatiewater Het RIVM heeft berekend hoe lang het duurt voordat gebruik van irrigatiewater slootwater en/of opgevangen regenwater met veel PFOA en GenX leidt tot overschrijding van de risicogrens en daarmee een risico voor de gezondheid kan vormen. Dit blijkt vele tientallen jaren te duren. Daaruit concludeert het RIVM dat het irrigatiewater gebruikt kan worden voor de moestuin. De berekening laat wel zien dat gebruik van irrigatiewater leidt tot een beperkte toename van het gehalte van deze stoffen in de bodem. Eerder advies ingetrokken In juli is al een tussenbericht over dit onderzoek verschenen, omdat op enkele locaties in Papendrecht en Sliedrecht sterk verhoogde concentraties PFOA en/of GenX zijn gemeten in het opgevangen regenwater en/of slootwater. Uit voorzorg is toen het advies gegeven op die locaties de moestuin voorlopig niet te irrigeren met dit water. Op basis van de doorrekening en de conclusies van het RIVM is het eerdere advies niet meer van kracht. Eten uit eigen tuin Het advies uit maart 2018 over het eten uit eigen tuin blijft onveranderd. Op basis van de huidige risicogrenzen zijn de gewassen uit onderzochte moestuinen geschikt voor consumptie. Wel adviseert het RIVM gewassen uit moestuinen binnen een straal van een kilometer rond de fabriek met mate (niet te veel, niet te vaak) te eten, omdat omwonenden ook via lucht en drinkwater met de stoffen in aanraking komen of zijn gekomen. Bij die berekening is het RIVM ervan uitgegaan dat mensen hun hele leven lang uit hun eigen moestuin eten. Het RIVM heeft geen duidelijke relatie gevonden tussen de concentratie GenX/PFOA in gewassen en bodem en de concentratie van deze stoffen in het irrigatiewater. Vervolgonderzoek De betrokken waterschappen Hollandse Delta en Rivierenland zijn gestart met het monitoren van het oppervlaktewater in het betreffende gebied, om een beter beeld te krijgen van de aanwezigheid van deze stoffen en hoe dit zich in de tijd ontwikkelt. Reactie gemeenten De gevolgen van de uitstoot van PFOA (in het verleden) en GenX zijn groot en reiken ver. Elk onderzoek maakt dat weer duidelijk. Ook in dit geval: op enkele plekken zijn de gemeten concentraties

31 GenX en PFOA in het sloot- en/of regenwater hoog. Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht blijven benadrukken dat deze stoffen wat hen betreft niet in het milieu thuishoren. De gemeenten blijven zich daarom onverminderd inzetten om de uitstoot van GenX tot nul te beperken. Noot voor de redactie: Het onderzoeksrapport en de bijbehorende aanbiedingsbrief van het RIVM zijn onder meer te vinden op Redactie persbericht: Jonne van Bochove (communicatie), tel /