3 O JUNI /27/A.47, PPM J.OIdeman (050)

Transcriptie

1 1 P^'ovincie groningen bezoekadres: Martinikerkhof \1 Aan Provinciale Staten postadres: Postbus AP Groningen algemeen telefoonnr: I algemeen faxnr.: info@provinciegroningen.nl Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp 3 O JUNI /27/A.47, PPM J.OIdeman (050) j.oldeman@provinciegroningen.nl Aanpassing winningsbesluit Groningenveld Geachte dames en heren, (/) O QC UJ 1. Samenvatting Het kabinet heeft op 23 juni jl. haar besluit kenbaar gemaakt inzake het niveau van de gaswinning uit het Groningenveld tot 1 januari Er zal dit jaar niet meer dan 30 miljard m^gas uit het Groningenveld worden gewonnen. In de tweede helft van 2015 zal de gaswinning worden beperkt tot 13,5 miljard m^. Het kabinet heeft zich bij het nemen van dit besluit laten leiden door adviezen van toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) en de adviescommissie Omgaan met risico's van geinduceerde aardbevingen (commissie Meijdam), zie ook onze brief nr /26, PPM. Zoals wij in onze eerste reactie op 23 juni jl. hebben aangegeven, zien wij de aanpassing van het gaswinningsbesluit als een stap in de goede richting. Het is bemoedigend voor allen die zich inzetten voor een veiliger Groningen. Toch is de winning hiermee niet op een niveau dat wij acceptabel achten. Het moge duidelijk zijn dat wij bij de weging tussen enerzijds veiligheid voor de Groningers en anderzijds de leveringszekerheid een andere afweging maken dan de minister van Economische Zaken heeft gedaan. 2. Doel en wettelijke grondslag Op 23 juni jl. hebben wij u een eerste korte reactie gezonden op de brief van de minister van Economische Zaken van 23 juni Met deze brief gaan wij nader in op de genoemde brief van de minister en de onderliggende stukken. 3. Procesbeschrijving en planning Met de kamerbrief kondigt de minister van Economische Zaken aan zijn gaswinningsbesluit formeel te wijzigen. Deze formele wijziging zal naar verwachting over enkele weken worden vastgesteld en gepubliceerd. Wij bewaken welke juridische gevolgen dit kan hebben voor de door ons ingestelde beroepsprocedure. O 4. Begroting Niet van toepassing. 06-HB-SG-001 De provincie Groningen werkt volgens normen die zijn vastgelegd in een handvest voor dienstverlening. Dit handvest vindt u op onze website of kunt u opvragen bij de afdeling Communicatie en Kabinet, Publieksvoorlichting;

2 5. Inspraak/participatie Niet van toepassing. 6. Nadere toelichting Gaswinninasbesluit De minister van Economische Zaken heeft besloten dat de gaswinning uit het Groningenveld voor 2015 mag oplopen tot maximaal 30 miljard m^. Hij houdt zich het recht voor om maximaal 2 miljard m' extra te winnen indien dit noodzakelijk is vanwege technische problemen in het systeem van gaslevering. Dit is een stap in de goede richting, maar wij zijn van mening dat 30 miljard m^ nog te veel is. Uit de kamerbrief blijkt dat de minister van Economische Zaken leveringszekerheid toch als bepalende factor beschouwt. Wij vinden het teleurstellend dat de minister het besluit niet in de eerste plaats op veiligheid baseert. Ook spreken wij onze teleurstelling uit over het proces dat de minister van Economische Zaken heeft gevolgd. Eén van de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid is het burgerperspectief structureel en herkenbaar mee te nemen in de besluitvorming, door provincie en gemeenten een rol te geven. De minister heeft gesteld deze aanbeveling (en anderen) onverkort over te nemen. Wij zijn echter van mening dat feitelijk geen sprake is geweest van afstemming danwel betrokkenheid bij de besluitvorming. Provincie en gemeenten zijn pas op de vooravond geïnformeerd over het voorgenomen besluit van de minister. Wij willen dat de gaswinning voor 2015 beperkt wordt tot 27 miljard m^, om het daarna zo snel mogelijk te beperken tot een niveau waarbij de veiligheid is gegarandeerd. Het SodM heeft hiervoor in januari 2013 een productieplafond van 12 miljard m^ genoemd. Wij vinden 30 miljard m' om de volgende redenen te hoog: 1. Veiligheid SodM heeft geadviseerd de gaswinning blijvend en significant te verlagen om de veiligheid te garanderen. Uit de analyse van SodM komt naar voren dat de risico's ook bij een productieniveau van 33 miljard m^hoog zijn. SodM concludeert dat alleen een productieniveau aanmerkelijk lager dan 33 miljard m^, in combinatie met versterking van gebouwen, tot een verlaging van het risico zal leiden. SodM doet geen uitspraken over de risico's bij een productieniveau van 30 miljard m^, maar in vergelijking met 33 miljard m^, bedraagt de reductie slechts 10%. Wij verstaan onder 'aanmerkelijk lager' een grotere reductie dan 10% en verwachten dat de seismische risico's bij een productieniveau van 30 miljard m^ nog steeds hoog zijn. Ook omdat de versterking van gebouwen nog onvoldoende op gang is gekomen, concluderen wij dat bij dit productieniveau de veiligheid niet is gegarandeerd. Daarnaast stelt het SodM (pagina 5) dat, doordat de gasvoerende gesteentelagen in het Groningenveld met elkaar in verbinding staan, de gaswinning en de daarmee gepaard gaande drukdaling in de rest van het gasveld, op een termijn van 3 ä 5 jaar (gerekend vanaf begin 2014) weer zal leiden tot een toename van de drukdaling rond Loppersum. Alleen een blijvend en significant lager niveau van gaswinning in het hele veld, eventueel in combinatie met maatregelen om de druk in het gasveld te handhaven, zal leiden tot een structureel lager aardbevingsniveau en daarmee tot een lagere kans op sterke aardbevingen. Wij maken ons hierover zorgen, zeker in combinatie met de constatering van het SodM (pagina 4) dat de kwaliteit van de gebouwen in het gaswinningsgebied minder goed is dan aanvankelijk werd gedacht. Dat betekent dat bij het uitblijven van snelle versterking van een groot aantal woningen, de veiligheid feitelijk achteruit gaat, mogelijk al vanaf 2017( ).

3 2. Sterkte en aantal bevingen In de jaren 2003 t/m 2007 was de productie uit het Groningenveld rond de 30 miljard per jaar. In deze jaren was het totaal aantal aardbevingen lager dan nu. Maar ook in deze jaren zijn er aardbevingen sterker dan 2, 2,5, 3 en zelfs één sterker dan 3,5 op de schaal van Richter voorgekomen. Doordat in de afgelopen jaren veel grotere hoeveelheden gas zijn gewonnen, is het aantal bevingen per jaar sterk toegenomen. Met een productiebeperking tot 30 miljard m^ moet nog steeds rekening worden gehouden met bevingen tot het niveau van 5 op de schaal van Richter. 3. Leveringszekerheid Gasunie Transport Services heeft in haar rapport "Mogelijkheden kwaliteitsconversie en gevolgen voor de leveringszekerheid'\ aangegeven dat in een jaar met normale temperaturen - om de leveringszekerheid te garanderen - de productie uit het Groningenveld beperkt kan blijven tot 27 miljard m Tot nu toe is 2015 niet heel koud geweest. Aansluitend bij dit rapport verwachten wij dat 27 miljard m^ voor 2015 voldoende is. Wij zijn daarom teleurgesteld dat de minister het productieplafond voor dit jaar niet gesteld heeft op 27 miljard m^. Het kabinet had hier immers mee kunnen volstaan. Dit wekt de suggestie dat ook opbrengst, naast leveringszekerheid, een belangrijke factor is bij vaststellen van het plafond. 4. Vertrouwen Wij zijn ervan overtuigd dat het vertrouwen van onze inwoners alleen hersteld kan worden als er significant minder gas gewonnen wordt. De voorgestelde reductie voldoet hier niet aan. Ook de adviescommissie Meijdam stelt (pagina 1 van haar advies) dat er een benadering vereist is die aansluit bij wat bewoners bezighoudt. Daarbij gaat het om een manier van redeneren en handelen die de sociaalmaatschappelijke consequenties van de aardbevingen als vertrekpunt neemt. De commissie heeft als aanbeveling om te komen tot een breed gedragen risicobeleid dat aansluit bij maatschappelijke gevoelens van rechtvaardigheid. Nogmaals, wij zijn van mening dat een productieniveau van 30 miljard m^ nog steeds te hoog is. Zeker als door technische problemen dit niveau aan het eind van 2015 uitkomt op 32 miljard m^. Het perspectief voor de regio staat of valt met een substantieel verminderde gasproductie. Toekomstige winning en besluitvorming Het kabinet heeft tevens besloten om voor 1 januari 2016 te onderzoeken of een andere benadering van gaswinning mogelijk en wenselijk is, waarbij meer gas uit het buitenland wordt geïmporteerd. Er hoeft dan minder gas uit het Groningenveld te worden gewonnen, maar de importafhankelijkheid zal toenemen. Ook wordt door SodM bekeken wat de invloed op de veiligheid zou zijn van sterke fluctuaties in de gaswinning, n.a.v. bijvoorbeeld extreme koude. Daarnaast wordt onderzocht of een gelijkmatig maar veilig niveau van gaswinning kan worden vastgesteld, aldus de minister. Wij achten resultaten van dit onderzoek en de keuzes die hieruit voortkomen van groot belang. Wij zullen erop inzetten dat het Kabinet met deze verworven kennis besluiten neemt voor een langere periode, zodat de Groningers niet langer (halfjjaarlijks in onzekerheid zitten over een nieuw winningsbesluit. Wij constateren dat onze betrokkenheid bij het voorliggende besluit nihil was. Wij vinden dat de minister hiermee niet in lijn handelt van de aanbeveling van de OW om de provincie en gemeenten bij de besluitvorming te betrekken. Wij willen dat in de toekomst anders zien, conform de eerder door de minister overgenomen aanbeveling van de OW. ^ Resultaten onderzoek 7, 3 oktober

4 PGA-contouren In de beoordeling van SodM zijn (globale) contourenkaarten voor piekgrondversnellingen (pga's) opgenomen. Een contourenkaart is een kaart waarop locaties met gelijke pga's door lijnen zijn verbonden. De pgacontourenkaart is van belang omdat deze aangeeft met welke dreiging rekening gehouden moet worden. De kaart vormt tevens de geografische basis voor de forse versterkingsopgave van woningen. De kaarten in het SodM-rapport op biz. 22 gaan uit van 39,4 versus 33 miljard m^ gaswinning per jaar. De kaart voor 30 (+2) miljard m^ is (nog) niet beschikbaar. Hoewel de kaart voor 30 (+2) miljard m^ nog niet beschikbaar is, geven de globale kaarten uit het SodM-rapport een richting aan: De contouren beslaan een kleiner gebied dan werd gepresenteerd in mei 2014^. Omdat in een groter gebied sprake is van bevingsschade, hechten wij veel waarde aan het voornemen van de Nationaal Coördinator Groningen om in het najaar een public critical review te organiseren. Uiteraard analyseren en beoordelen wij de nieuwe PGAcontourenkaart zodra deze beschikbaar is. Overigens zal ook de kaart voor 30 (+2) miljard m^ telkens aangepast worden op basis van nieuwe gegevens en/of ontwikkelingen in de bevingen. Er is dus geen sprake van een definitieve kaart. Adviescommissie Omaaan met risico's van oeinduceerde aardbevingen De adviescommissie Omgaan met risico's van geinduceerde aardbevingen (commissie Meijdam) heeft een eerste advies afgegeven in een traject dat bestaat uit drie fases. In haar eerste advies geeft de cie aan dat normen die gelden in Groningen gelijk moeten zijn aan normen elders in Nederland. Hoewel deze normen nog niet definitief zijn vastgesteld, zijn we het eens met dit uitgangspunt. De commissie geeft naar verwachting eind 2015 een definitief advies over de wijze waarop zou moeten worden gegaan met risico's die voortkomen uit geïnduceerde aardbevingen en over mogelijke alternatieve benaderingen. Normen en regeling voor industriële installaties In zijn brief aan de Tweede Kamer geeft de minister de stand van zaken aan met betrekking tot het aardbevingsbestendig maken van BRZO-bedrijven. Hij geeft aan dat daar op dit moment onderzoek naar wordt gedaan, en dat onderzoek bevindt zich voor verschillende bedrijven in verschillende fasen. Wij vinden het belangrijk dat dit onderzoek snel uitgevoerd en afgerond wordt. Wij blijven er bij de minister op aandringen dat de snelheid waarmee dit gebeurt wordt opgevoerd. Ook het SodM geeft aan dat alle inrichtingen die vallen onder het Besluit Externe Veiligheid, inclusief mijnbouwwerken, hun reeds bestaande kwantitatieve risicoanalyse voor het vaststellen van het plaatsgebonden risico en het groepsrisico voor omwonenden zo spoedig mogelijk uitbreiden met scenario's voor aardbevingen en faalkansen van insluitsystemen onder aardbevingsbelasting (pagina 6 advies SodM). Wij zullen ook opnieuw bij de minister aangeven dat er snel risiconormen en acceptatiecriteria moeten komen voor bedrijven, en een regeling voor de kosten die gemoeid zijn met het versterken van de bedrijfsinstallaties. Op dit moment kennen wij de resultaten van de door de bedrijven uitgevoerde onderzoeken niet. Dit is voor ons wel belangrijk als bevoegd gezag voor deze bedrijven, in het kader van de Wabo. Wij zullen de minister dan ook vragen deze informatie met ons te delen. ^ Nederlands Normalisatie Instituut, 15 mei 2014

5 7. Afsluiting Naast onze inzet op een substantieel verminderde gaswinning, blijven wij ons ook richten op de maatregelen die intussen worden genomen in de regio om de nadelige effecten van de aardbevingen zo veel mogelijk te neutraliseren. Met de Nationaal Coördinator Groningen moeten wij in staat zijn sneller en slagvaardiger op ontwikkelingen te reageren. Daar hebben de Groningers recht op. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter. secretaris.